Page:Buffon - Œuvres complètes, éd. Lanessan, 1884, tome IV, Partie 2.djvu/227

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.

quelque voie que nous ne connaissons point, par quelque force résidante dans le testicule, la liqueur même ne fût pompée et attirée jusque-là, ce qui est une supposition non seulement gratuite, mais même contre la vraisemblance.

Autant il est douteux que la liqueur séminale du mâle puisse jamais parvenir aux testicules de la femelle, autant il paraît certain qu’elle pénètre la matrice, et qu’elle y entre, soit par l’orifice, soit à travers le tissu même des membranes de ce viscère. La liqueur qui découle des corps glanduleux des testicules de la femelle peut aussi entrer dans la matrice, soit par l’ouverture qui est à l’extrémité supérieure des trompes, soit à travers le tissu même de ces trompes et de la matrice. Il y a des observations qui semblent prouver clairement que ces liqueurs peuvent entrer dans la matrice à travers le tissu de ce viscère. Je vais en rapporter une de M. Weitbrech, habile anatomiste de l’Académie de Pétersbourg, qui confirme mon opinion : « Res omni attentione dignissima oblata mihi est in utero feminæ alicujus à me dissectæ ; erat uterus eà magnitudine quà esse solet in virginibus, tubæque ambæ apertæ quidem ad ingressum uteri, ita ut ex hoc in illas cum specillo facilè possem transire ac flatum injicere, sed in tubarum extremo nulla dabatur apertura, nullus aditus ; fimbriarum enim ne vestigium quidem aderat, sed loco illarum bulbus aliquis pyriformis materià subalbidà fluidà turgens, in cujus medio fibra plana nervea, cicatriculæ æmula, apparebat, quæ sub ligamentuli specie usque ad ovarii involucra protendebatur.

» Dices : eadem à Regnero de Graaf jam olim notata. Equidem non negaverim illustrem hunc prosectorem in libro suo de organis mulieribus non modò similem tubam delineasse (tab. xix, fig. 3), sed et monuisse « tubas, quamvis secundùm ordinariam naturæ dispositionem in extremitate sua notabilem semper coarctationem habeant, præter naturam tamen aliquandò claudi » ; verùm enimverò cùm non meminerit auctor an id in utraque tuba ita deprehenderit ? an in virgine ? an status iste præternaturalis sterilitatem inducat ? an verò conceptio nihilominùs fieri possit ? an à principio vitæ talis structura suam originem ducat ? sive an tractu temporis ita degenerare tubæ possint ? Facilè perspicimus multa nobis relicta esse problemata quæ, utcumque soluta, multùm negotii facescant in exemplo nostro. Erat enim hæc femina maritata, viginti quatuor annos nata, quæ filium pepererat quem vidi ipse, octo jam annos natum. Dic igitur tubas ab incunabulis clausas sterilitatem inducere : quare hæc nostra femina peperit ? Dic concepisse tubis clausis : quomodò ovulum ingredi tubam potuit ? Dic coaluisse tubas post partum : quomodò id nosti ? quomodò adeò evanescere in utroque latere fimbriæ possunt, tanquam nunquam adfuissent ? Si quidem ex ovario ad tubas alia daretur via præter illarum orificium, unico gressu omnes superarentur difficultates : sed fictiones intellectum quidem adjuvant, rei veritatem non demonstrant ; præs-