Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
LE BRUANT DE FRANCE[1]
Le tubercule osseux ou grain d’orge que cet oiseau[NdÉ 1] a dans le palais est le titre incontestable par lequel il prouve sa parenté avec les ortolans : il a encore avec eux plusieurs autres traits de conformité, soit dans la forme extérieure du bec et de la queue, soit dans la proportion des autres parties
- ↑ Cirlus, zivolo pagliato, de son cri qui est zi, zi. Olina, Uccelleria, p. 50. — Lutea, luteola, chloris ; asarandos, en grec vulgaire ; serrant, au pays du Maine ; verdier. Belon, Nat. des oiseaux, p. 364 et 365. — Chloreus, seu lutea Aristotelis. Turner. Emberiza flava ; Italis, cid megliarina, verzero, paierizo, spaiarda ; Illyriis, strnad ; Helvetiis, emmeritz, embritz, emmering, emmerling, hemmerling ; Germanis, gaelgen-ficken, gilbling, gilberschen, gilwertsch, kom-vogel, geelgorst ; Brabantiis, jasine ; Anglis, yellow-ham, youlring ; en français, bruant, verdun, verdier, verdereule, verdere. Gessner, De Avibus, p. 653. Passeris species ; en allemand, gaul-ammer. Gessner, Icon. av., p. 42. — « Hortulanus flavus, totus flavescens, colore propemodum paleari. » Aldrov., p. 179. « Anthus, seu florus Gessneri ; gaulammer, geel-vinck ; paglierizo, » ibid., p. 752. — Lutea, cia palearis (sans doute par onomatopée, car ils font entendre souvent ce petit cri ci, ci, et en volant et arrêtés). Italis, cirlo, ibid., p. 855. — Aureola, anthus seu florus Ornithologi ; lagopus crocea Eberi et Peuceri ; chloreus, Longolii ; galbula, galgulus, icterus, ἰκτερός ; en allemand, gaul-ammen. Schwenckfeld, Av. Siles., p. 228. — Aureola, lutea Jonstoni (seu potius Aldrovandi) ; en polonais, trznadel. Rzaczynski, Auct. Polon., p. 368. Lutea altera Jonstoni (seu potius Aldrovandi) a colore paleari dicta ; cia pagaria ; en anglais, gelgorsta, ibid., p. 392. On voit bien que Rzaczynski se trompe, gelgorsta ne fut jamais un mot anglais ; aussi Aldrovande, qui est ici copié par Rzaczynski, dit simplement que l’oiseau appelé geelgorst par quelques-uns, s’appelle en anglais yellow-ham, suivant Turner, p. 856. — Citrinella ; en anglais, the yellow youlring : R. Sibbalde, Atl. Scot., pars secunda, lib. iii, p. 18. M. Brisson croit que c’est le luteola de ce même Sibbalde qui est notre bruant ; mais deux raisons s’y opposent, la première c’est que le nom anglais, yellow youlrig qu’il donne au citrinella, est le nom que Gessner donne à notre bruant ; la seconde, c’est que le luteola de Sibbalde est d’un jaune brillant dessus et dessous (back and belly), ce qui ne peut convenir à notre bruant. — « Emberiza flava Gessneri ; hortulanus Bellonii ; luteæ alterum genus Aldrovandi. » Willughby, p. 196. — The yellow hammer… Ray, Synops., p. 93. — Albin, t. Ier, pl. 58. Le traducteur a rendu mal à propos yellow hammer par loriot et verdore. — Emberiza flava Gessneri ; en allemand, gaal-ammer ; gruenfing de Frisch. Klein, Ordo Av., p. 92. — Miliaria lutea ; passer croceus quorumdam ; en allemand, gold-ammer, gerst-ammer (parce qu’il mange de l’orge) ; gruenzting, bruant doré. Frisch, class. 1, div. 2, art. 2, no 5. — « Citrinella rectricibus nigricantibus, extimis duabus latere interiore maculâ albâ acutâ ; en suédois, groening ; en smoland., golspinck. » Linnæus, Fauna Suec., no 205, Syst. nat., édit. XIII, p. 309. — Muller, Zoologia Danica, p. 31 ; en danois, gulspury, gulvesling ; en norwégien, skur. — « Passer ex cinereo flavus, hortulano congener Jonstoni. » Barrère, Ornithol., p. 56. — « Emberiza gulâ pectoreque flavis… Gursa vel ameringa Alberti… » Kramer, Elenchus, p. 370. — « Emberiza supernè nigricante rufescente et griseo albo varia ; infernè lutea ; pectore dilutè castaneo, luteo et olivaceo variegato ; capite luteo, maculis fuscis vario ; tæniâ ponè oculos fuscâ ; rectricibus binis utrimque extimis interiùs maculâ albâ notatis… » Emberiza, le bruant. Brisson, t. III, p. 258. — Verdier ou chic jaune ; en Provence, verdelat ; en Sologne, verdat ; en Languedoc, verdale ; en Poitou, verdoie ; en Périgord, verdange ; ailleurs, vert-montant, verdier-buissonnier, verdin, verdon, roussette ; dans l’Orléanais, binery ; en Guienne, bardeaut, etc., en italien, verdone. Salerne, page 293.
- ↑ Emberiza citrinella L. [Note de Wikisource : actuellement Emberiza citrinella Linnæus, vulgairement bruant de France].