j64
��Correspondance.
��1° Lettre au comte d'Alais, Louis de Valois, datée de Paris, 3 mai 1641 (Gass. Op., Vl, 106-107) :
X Quod ad te scribam nihil est, nisi hoc ipsum, nihii esse quod scribam. » Fallor tamen? Sed nempe consilium vt in arena accipio. Quid hoc est? s inquies. Succurrit, inquam, vt ad te perscribam quid iam agam rerum. i> Ecquid verô est? Absoluo examen Primas Philosophiae, siue Metaphy- » sicae Renati Cartesij viri celebris, quam manuscriptam Mersennus ha- » buit, meaeque censurœ commisit. Operis argumentum rogas? Ecce » author illud distribuit in Meditationes sex, quarum Prima inscribitur, » de iis, quce in dubiiim reuocari possiint. Secunda, de n'attira Mentis » humanœ, quod ipsa sit notior quam corpus. TeTÙa,de Deo.quod e.xistat. » Quarta, de vero et falso. Quinta, de essentia rerum naturalium, et » iteriim de Deo, quod existât. Sexta, de rerum naturalium existentia, et » reali Mentis a corpore distinctione. Vis pernosse quidpiam vberiùs? n Ecce. In Prima, dubium facit, quidquid in hune diem cognouit, tum ob I) frequentem Sensuum fallaciam; tum ob somniorum delusionem, ob » quam certus esse non potest, iam-he dormiat, an vigilet; tum ob quem- » piam forte errorem, in quem possit, nisi a Deo, saltem a malo Genio » induci. In Secunda, Cogito, inquit, igitur exsisto : ac tum requirit » ecquid-nam sit, animaduertitque se non esse corpus, sed praecisè rem » cogitantem. Heine se dicit Mentem, quoe corpora esseiudicans, quia illa » cognoscit, tanto magis se esse inférât, quanto se clariùs, hoc est, cogita- » tione propria cognoscit. In Tertia, habet pro Régula, Quidquid clarè » distinctéque percipit, verum esse; vnde et quia cognoscit per Ideas, et » Idearum vna repraesentat Deum, scilicet substantiam aeternam, infini- » tam, omnipotentem, ac caetera; et haec Idea tantum habet realitatis ob- » iectiuae, vt neque ipse, neque alla causa, practer Deum, producere illam » in Mente potuerit; eam ob rem cùm ipsam clarè distinctéque percipiat, » et aliunde a Deo se habere sciât, neque ea in re possit decipi, concludit » exsistere Deum. In Quarta, probat Deum fallere non posse, esse se » errori obnoxium, quod de nihilo participet; errorem esse Voluntatis, » seu arbitrij, quatenus latiùs quàm Intellectus patet, et iudicium de rébus 1) fert, quas Intellectus non percipit clarè. In Quinta, agnoscit se habere » Ideas corporeorum accidentium, vt extensionis ac Hgurae; et accepta » figurarum vnâ, vt putaTrianguIo, argumentatur Deum necessariù exsis- » tere, quia non minus impossibile est concipere Deum, seu Ens perfectis- » simum, cui desit exsistentia perfectionum praecipua, quàm concipere » Triangulum, qui non habeat très angulos pares duohus rectis. Additque » propositionem, quod Deus exsistat, ceniorem esse quacumque alla » etiam Mathematica; quod de caetcris certum esse non liceat, nisi priùs » constiterit Deum esse, neque esse fallacem. In Sexta, ratiocinatur esse » aliquid, prieter ipsum, id est prêter Mentem, ac specialiter proprium » corpus, et quia habet Ideam corporis distinctam ab Idea Mentis, con- » cludit esse proinde Mentem distinctam a corpore, ac exsistere sine illo » posse. Quid de isiis sentiam, cognoscere aues? Cum conclusiones pror*
�� �
