702 Œuvres de Descartes. 339-331. carem. Et commodùm recordatus, per prifma vel triangulum ex cryftallo fimiles videri, unum confideravi, quale eft MNP, cujus duae fuperficies MN & NP funt omnino planae, & una ad alteram ita inclinata ut angulum 3o vel 40 circiter graduumh contineant, atque ideo, fi radii Solis ABC pénètrent M N ad angulos redos | aut fere redos, ita ut nullam notabilem refradionem vitrum ingre- diendo patiantur, fatis magnam, exeundo per N, debeant pati. Et tedâ alterutrà ex his fuperficiebus opaco aliquo cor|pore, in quo fit 296 anguftum foramen, quale eft DE, obfervavi radios, per illud fora- men tranfeuntes atque inde effufos in linteum aut chartam albam FGH, omnes colores Iridis ibi depingere, & quidem femper ru- brum in F & caeruleum feu violaceum in H. . Unde primùm didici, curvaturam fuperficiei guttarum gene- rationi colorum minime neceffariam efle ; haec enim cryftallus fuper- ficiem nullam habet quae non fit plana; neque anguli magnitudinem fub quo apparent : hîc enim, permanentibus illis, mutari poteft, &, licèt fieri poffit ut radii tendentes ad F jam magis, jam minus incurventur quàm eûmes ad H, femper tamen qui ad F rubrum depingent, & caeruleum qui ad H ; neque etiam reflexionem : hîc étenim nulla omnino eft ; nec denique faapius iteratas refradiones, cùm hîc tantummodo unica fiât. Sed judicabam unicam ad minimum requiri, & quidem talem ut ejus effedus aliâ contraria non deftruatur. Nam experientia docet, fi fuperficies MN & NP parallelœ forent, radios, tantundem per alteram eredos quantum per unam frange- rentur, | nullos colores depiduros. .Neque dubitabam quin & lumen neceffarium fit ad horum colorum produdionem; fine illo enim nil cernimus. Et prasterea obfervavi umbram quoque aut limitationem luminis requiri : dempto enim corpore opaco quod in NP, colores FGH ftatim evanefcunt : atque, fi fatis laxam apenuram DE facia- mus, rubrum, croceum & flavum, quae ad F, non latius propterea expanduntur, ut nec viride, caeruleum & violaceum, qua? ad H ; fed totum fpatium intermedium, litterâ G notatum, album remanet. . Quibus animadverfis, intelligere conatus fum quare hi | colores 297 alii fint in H quàm in F, cùm tamen refradio, umbra & lumen, eodem modo in utroque concurrant. Et, confideratâ luminis naturà quemadmodum illam in Dioptrica defcripfi, nempe tanquam adionem vel motum materia: cujufdam valde fubtilis, cujus partes tanquam exiguae fphasrulœ per poros corporum terreftrium devoluta; confpi- ciendœ funt, agnovi has fphasrulas, pro diverfitate caufarum quse harum motus déterminant, diverfimode moveri ; & fpeciatim omnes refradiones, quae in eandem partem fiunt, illas ita difponere ut in
