442 OEuvREs DE Descartes. 490-491
tur, fit qualitas; atque etiam mens, etfi rêvera fub- ftantia fit, nihilominus tamen corporis, cui adjunda eft, qualitas dici poteft. Et quamvis gravitatem per totum corpus, quod grave eft, fparfam effe imagina- rer, non tamen ipfi eandem illam extenfionem, quse 5 corporis naturam conflituit, tribuebam ; vera enim corporis extenfio talis eft, ut omnem partium penc- trabilitatem excludat; tantumdem autem gravitatis, quantum | eft in ligno decem pedum, putabam elfe in maffà auri alteriufve metalli unius pedis ; quin & illam 'o eandem omnem in pundum Mathematicum contrahi pofTe judicabam. Quin etiam, dum corpori gravi ma- nebat coëxtenfa, totam fuam vim in quàlibet ejus 596 parte exercere poft!e videbam, quia ex | quâcunque parte corpus illud funi appenderetur, totâ fuâ gravi- i5 tate funem trahebat, eodem plane modo ac fi gravitas ifta in folâ parte funem tangente, non etiam per re- liquas, fparfa fuiftet. Nec fane jam mentem aliâ ratione corpori coëxtenfam, totaraque in toto, & totam in quàlibet ejus parte eft'e intelligo. Sed ex eo prscipue 20 apparet illam gravitatis ideam fuift'e ex parte ab illâ, quam habebam mentis, defumptam, quôd putarem gravitatem déferre corpora verfus centrum terrœ, tan- quam fi aliquam ejus cognitionem in fe contincret. Neque enim hoc profedo fine cognitione fieri, nequc 25 ulla cognitio nifi in mente elfe poteft. Attamen alia etiam nonnuUa gravitati tribuebam, quai non eodem modo de mente polfunt intelligi : ut quèd effet divifi- bilis, menfurabilis &c.
Poftquam autem hsec fatis animadverti, l^ mentis 3o 29 Après &c., voit à la ligne (/"et 2' ddil.).
�� �
