Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/47

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

12-13.

��Pars Prima.

��l 7

��10

��i5

��20

��25

��3o

��tur. Non enim ampliùs Mathematicae veritates nobis fufpedœ efle debent, quia funt maxime perfpicuse. Atque fi adverramus quid in fenfibus, quid in vigiliâ, quidve in fomno clarum fit ac diftin&um, illudque ab eo quod confufum eft & obfcurum diftinguamus, facile quid in quâlibet re pro vero habendum fit agnofce- mus. Nec opus eft ifta pluribus verbis hoc in loco per- fequi, quoniam in Meditationibus Metaphyficis jam utcunque tractata funt 8 , & accuratior eorum explica- tio ex fequentium cognitione dependet.

Quia verô, etfi Deus non fit deceptor, nihilominus tamen faepe contingit nos falli, ut errorum noftrorum originem & caufam inveftigemus, ipfofque prsecavere difcamus, advertendum eft, non tam illos ab intelledu quàm à voluntate pendere; nec efle res, ad quarum produdionem realis Dei concurfus requiratur : fed cùm ad ipfum referuntur, elfe tantùm negationes, & cùm ad nos, privationes.

Quippe omnes modi cogitandi, quos in nobis expe- rimur, ad duos générales referri poflunt : quorum unus eft perceptio, five operatio intelledûs; alius verô volitio, five operatio voluntatis. Nam fentire, imagi- nari, & pure intelligere, funt tantùm diverfi modi per- cipiendi ; ut & cupere, averfari, affirmare, negare, dubitare, funt diverfi modi volendi.

Cùm autem aliquid percipimus, modo tantùm ni- hil | plané de ipfo affirmemus vel negemus, manifeftum eft nos non falli; ut neque etiam cùm id tantùm affir- mamus aut negamus, quod clarè & diftindè perci- pimus efle fie afïirmandum aut negandum : fed tan-

��a. Médit. IV. Voir t. VII, p. 53. Œuvres. III.

��XXXI.

Errores nojlros, fi ai Deum referantur, ejfe tantùm negatio- nes ;fi ad nos, priva- tiones.

��XXXII. Duos tantùm in nobis ejfe modos cogitandi, perceptionem/cilicet intelleâûs & opera- tionem voluntatis.

��XXXIII. Nos non errare, nifi cùm de re non fatis percepta judicamus .

�� �