Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/49

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

I 4 .

��Pars Prima.

��10

��IO

��i5

��20

��25

��3o

��exhibent; laudatur autem eorum artifex, quod tam accurata fabricant, quia non neceffariô, fed libéré ipfa fabricavit. Eâdemque ratione, magis profe&ô no- bis tribuendum eft, quod verum ampledamur, cùm ample&imur, quia voluntariè id agimus, quàm û non poffemus non amplefti.

Quod autem in errores incidamus, defeéhis quidem eft in noftrâ adione five in ufu libertatis, fed non in noftrâ naturâ, utpote quse eadem eft, cùm non reftè, quàm cùm reftè judicamus. Et quamvis tantam Deus perfpicacitatem intelledui noftro dare potuifTet, ut nunquam falleremur, nullo tamen jure hoc ab ipfo poffumus exigere. Nec, quemadmodum inter nos ho- mines, fi quis habeat poteftatem aliquod malum impe- diendi, nec tamen impediat, ipfum dicimus effe ejus caufam : ita etiam, quia Deus potuiffet efficere ut nun- quam falleremur, ideô errorum noftrorum caufa eft putandus. Poteftas enim, quam homines habent uni in alios, ad hoc eft inftituta, ut ipfâ utantur ad illos à malis revocandos ; ea autem, quam Deus habet in om- nes, eft quàm maxime abfoluta & libéra : ideôque fum- mas quidem ipfi debemusgratias, pro bonis quœ nobis largitus eft; fed nullo jure queri poffumus, quod non omnia largitus fit, quae agnofcimus largiri potuiffe.

Quôd autem fit in noftrâ voluntate libertas, & mul- tis ad arbitrium vel affentiri vel non affentiri pofTimus, adeo manifeftum eft, ut inter primas & maxime com- munes notiones, quae nobis funt innatae, fit recenfen- dum. Patuitque hoc maxime paulô antè a , cùm de om- nibus dubitare ftudentes, eô ufque fumus progreffi,

a. Art. v et art. vi, p. 6 ci-avant.

��XXXVIII. Effe defeâum in nojlrâ aâione, non in nojlrâ naturâ, quàd erre- mus ; £■ fa?pe fubdi- torum culpas aliis dominis , nunquam autem Deo tribui pop.

��XXXIX.

Libertatem arbitrii effe

per Je notam.

�� �