Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/51

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

i5-i6.

��Pars Prima.

��21

��IO

��.5

��10

��25

��3o

��fallamur, quia nemo eft qui velit falli. Sed longé aliud eftvelle fal|li, quàm velle aflentiri iis, inquibus con- tingit errorem reperiri. Et quamvis rêvera nullus fit, qui expreffè velit falli, vix tamen ullus eft, qui non faepe velit iis aflentiri, in quibus error ipfo infcio con- tinetur. Quin & ipfa veritatis aflequendae cupiditas perfsepe efficit, ut ii qui non re&è fciunt quâ ratione fit aflequenda, de iis quse non percipiunt judicium ferant, atque idcirco ut errent.

Certum autera eft, nihil nos unquam falfum pro vero admifluros, fi tantùm iis aflenfum prsebeamus quse clarè & diftindè percipiemus. Certum, inquam, quia, cùm Deus non fit fallax, facultas percipiendi quam no- bis dédit, non poteft tendere in falfum ; ut neque etiam facultas aflentiendi, cùm tantùm ad ea quae clarè per- cipiuntur fe extendit. Et quamvis hoc nullâ ratione probaretur, ita omnium animis à naturâ impreflum eft, ut quoties aliquid clarè percipimus, ei fponte aflentia- mur, & nullo modo poflimus dubitare quin fit verum. Certum etiam eft, cùm aflentimur alicui rationi quam non percipimus, vel nos falli, vel cafu tantùm incidere in veritatem, atque ita nefcire nos non falli. Sed fané rarô contingit, ut affentiantur iis, quae adver- timus à nobis non elfe percepta : quia lumen naturae nobis didat, nunquam nifi de re cognitâ efle judican- dum. In hocautem frequèntiflimè erramus, quôd multa putemus à nobis olim fuifîe percepta, iifque, mémorise mandatis, tanquam omnino perceptis aflentiamur, quae tamen rêvera nunquam percepimus.

Quin & permulti homines nihil plané in totâ vitâ percipiunt fatis re&è, ad certum de eo judicium feren-

��tamen per nq/iram voluntatem.

��XLIII. Nos nunquam falli, cùm Jolis clarè & ii- jlinâè perceptis af- Jentimur.

��XLIV.

Nosjemper malèjudi- care, cùm ajfentimur non clarè perceptis, etfi cafu incidamus in veritatem ; idque ex eo contingere, quôd fupponamus ea fuiffe antea fatis à nobis perfpeâa.

��XLV.

Quidfit perceptio

clara, quid difiinâa.

�� �