Page:La Mothe Le Vayer - Œuvres, Tome 5, Partie 1, 1757.pdf/41

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
31
PREMIERE PARTIE


dans ſon Commentaire ſur le même endroit de l’Apôtre.

    debent ſalvari pro bono & puniri pro malo. Quia ipſi ſibi funt lex, id eſt naturalem legemin ſe habent : ipſi dico non habentes legem eiuſmodi, id eſt ſcriptam ficut Iudai, & vere ipſi ſibi ſunt lex, cum hoc ſit quod gentes que legem ſcriptam non habent, id eſt Gentiles, faciunt ea, quæ ſunt legis ſcripta, id eſt quæ fcripta lex præcipit naturaliter, id eſt naturalem legem ſequentes. Nec indifferenter ea quæ legis ſunt, faciunt quia qui oſtendunt per operationem ſcriptum eſſe in cordibus ſuit opus legis, deſerendo mala, adharendo bonis. Hoc enim eſt opus legis declinare a malo, & facere bonum. Quod ſi per legem naturalem non creditis Gentiles ſalvari ; nihil hoc ſalutem eorum impedit, quia in die cum judicabit Deus, apparebit opus legis ſcriptum fuiſſe in cordibus corum. Tunc in illo die conſcientià ipſorum, quæ tunc omnibus palavi fiet (ibi enim ſingulorum opera omnibus palam erunt) veddent ; illis teſtimonium de bonis ſeu malis quæ fecerunt. Et fur ce texte de l’onziéme chapitre de l’Epitre aux Hébreux, Sine fide impoſſibile eſt placere Deo, &c. il perſiſte encore plus expreſſément dans le même ſentiment par ces paroles. Si hoc ſolum crederent Gentiles, quod Creator unus eſſet, & ſingulis pro ipſorum actibus retribueret, ſatis eſſet illis. Denys Rikel autrement dit le Chartreux, ſinit, comme il doit, la doctrine de ſon Fondateur, dans l’explication des mêmes lieux de S. Paul.

    L’Epitre ſoixante dix ſeptiéme de S. Bernard,
    ad Magiſtrum Hugonem de ſancto Victore, eſt merveilleuſement conſiderable. Il luy mande qu’il ne peut croire que le Commandement de Dieu prononcé à Nicodeme, Niſi quis renatus fuerit ex aqua & Spiritu ſancta, non intrabit in Regnum Cælerum, puiſſe être entendu ſi preciſément, que cela ſe doive étendre juſques ſur ceux qui n’ont jamais eu connoiſſance de ce precepte. Car devant la venuë de Jeſus-Chriſt, les Juifs, dit-il, & les Nations mêmes, où les Payens fideles étoient purgez du peché originel, & ſe pouvoient ſauver. At vero quis neſcit, & alta præter Bartiſmum contra niſinale peccatum, remedia antiquis non de fuiſſe temporibus ? Abrahæ quidem & ſemini ejus Circumciſionis Sacrementum in hoc ipſunt traditum eſt. In Nationibus vero quotquot inventi Fideles ſunt ; adultos quidem fide & ſacrificiis credimus expiatos, parvulis autem etiam ſolam profuiſſa : uno & ſuffeciſſe parentum fidem. Et un peu aprés parlant du temps auquel ce precepte du Batême fut donné ; Sed ex eo tempore tantum cuique cœpit antigua, obſervatio non volere ; & non baptiſatus quiſque novi præcepis reus exiſtere, ex quo praceptum ipſam inexcufabiliter ad ejus potuit pervenire noticiam. Ce qui montre bien quelle eût été l’opinion de ce ſaint perſonnage touchant les habitant du nouveau Mon-