Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 1.djvu/361

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
ENI


S’engraisser. Devenir riche, s’enrichir. Pinvidikaat. Part, pinvidikécl. Dont plnvidik. Ils se sont engraissés à mes dépens, pinvidihéet iñt diwar va c’houst, pinvidig iñt deüel diwar va chousl. S’engraisser. Devenir sale et crasseux, se salir avec de la graisse. En em zruza. En em zaolra gañd druzoni. Engranger, v. a. Serrer dans une grange. Lakaat ou daslumi enn eur c’hranch, enn , eul lôg. ExGRAVER, V. a. Engager un bateau dans le sable, de sorte qu’il ne flotte plus. Lakaat ou eûbi enn tréaz. Tréaza ou Iréza. Part. et. Vous nous engraverez, hon lakaada réot enn tréaz, hon tréaza a réot. S’engraver, v. réfl. S’engager dans le sable. Skei war ann tréaz. En em dréaza. Nous nous engravâraes, skci a rcjomp war ann tréaz, en em dréaza a réjomp. Engrener, v. a. Mettre le blé dans la trémie. Lakaad ann éd er gern. Engrener. Nourrir les chevaux de bons grains. Maga ar c’hézek gañd édou màd. Engrener, v. n. ou s’engrener, v. réfl- Il se dit d’une roue dont les dents entrent dans celles d’une autre, en sorte que Tune fait tourner l’autre. Trei ha lakaad eur rôd ail da drei. Kregi pour kroget. Engrosser j v. a. Rendre une femme grosse ou enceinte. Il est du style familier. Brazézi. Part. et. Gwalla. Part. et. Il a engrossé sa servante, brazézet ou gwallel eo hé valez gañt-hañ. Engrlmeler (s’), V. réfl. Se mettre, se former en grumeaux. Pouloudenna. Part. et. Kaoulédi ou kaoulédenni. Part. et. Le sang s’engrumelait, ar gwàd a bouloudenné, a gaoulédenné. Engceniller, V. a. Couvrir de guenilles. Gôlei a drulou, a bihu. Trulenna. Part. et. Pilenna. Part. et. Enhardir, v. a. Rendre hardi, encourager. Dizaouzani. Part. et. Kalounékaat. Part, kalounéhéet. Cela ne l’enhardira pas, ann drd-zé n’hen dizaouzanô ket, nhen kalounékai két. S’enhardir, v. réfl. S’encourager. En em zizaouzani. En em galounékaat. * Hardisaat. Il s’enhardira avec l’âge, en em zizaouzani, en em galounékaad a rai gañd ann oad. Enharnacher. Voyez Harnacher. Exigmatique, adj. Qui tient de l’énigme ou qui en contient une. Gôlôet. Ses paroles étaient fort énigmatiques, hé c’heriou oa gôlôet meûrbed. H. V. Énigme, s. f. Exposition d’une chose naturelle en termes obscurs et métaphoriques, qui la déguisent et la rendent difficile à deviner. Chose obscure. Discours dont on ne pénètre pas bien le sens. Lavar gôlôet, m. Lavar displann, m. Lavar dianat, m.* Divinaden, f. Enivrant, adj. Qui enivre.. 4 t"e ;i’. lJezvuz. Cette boisson est enivrante, mezvuz eo ann évach-mañ, ar braouedmañ. ENJ

Enivrement, s. m. État d’une personneivre. Mezvérez, m. Meztidigez, f. Enivrer, v. a. Rendre ivre. Mezvi. Part. et. En Vannes, tneouein. Ce n’est pas cela qui vous enivrera, né kéd ann drà zé hô mezvô. S’enivrer, v. réfl. Devenir ivre, se rendre ivre. Mezvi. Part. et. En em vezvi. Vous vous enivrerez, si vous n’y prenez garde, mezvi on en em vezvi a réot, ma na Ukit évez. Enjajirée, s. f. Espace entre les deux jambes étendues, pas. Stamp, va. Pl. ou. Kammed, m. Pl. kammédou, et, par abus, kammi’jou. Skar, m. Pl. ou. Elle fait de trop grandes enjambées, ré vràz stampou a ra. Enjamrer, v. n. Étendre la jambe plus qu’à l’ordinaire pour passer par-dessus ou au-delà de quelque chose. Marcher à grands pas. Slampa. Part. et. Skara. Part. et. Enjambez, ou vous serez trop tard, stampit, skarit, pc é viot ré zivézad. Enjamber. Avancer sur quelque chose plus qu’il ne faut. Hlond araok muia ma eo dléet. Cette poutre enjambe sur le mur du voisin, ann treûsl-zé a ta war vôger ann amézek muia ma eo dléet. Enjamber. Empiéter, usurper. Aloubi. Part. et. Maclwmi. Part. et. N’enjambez pas sur mon champ, na aloubil két, na vac’homil két war va fark. Enjamber, v. a. Passer pardessus. Tréménoud dreist. Slampa drcist. Il faut enjamber le ruisseau, réd eo tréménoud drcist ar gouer, réd eo stampa dreist ar gouer. Enjaveler, v. a. Mettre le blé en javelles pour en faire des gerbes. Eñdramma. Part. et. Le blé n’est pas assez sec pour l’enjaveler, né két séac’h awalc’h ann éd évid hé eñdramma. Enjeu, s. m. Ce quel’on metaujeu en commençant. Ann arc’hant a lékéeur uarar c’hoari. C’est à peine si j’ai retiré mon enjeu, a véac’h eo mar em eûz tennet ann arc’hant cm boa lékéat war ar c’hoari. Enjoindre, v. a. Ordonner, commander expressément. Rci urz. Kémenna. Part. et. Digémenna. Vart. el. Goure’ hémenni. Vart. et. Je lui enjoindrai d’aller vous trouver, kémenna ou digémenna a rinn d’ézhan moñd dliô kaout. Enjôler, v. a. Cajoler, flatter, attraper par de belles paroles. Il est du style familier. Likaoui. Part, likaouet. Gounit gant komsiou kacr. Dorlôla. Part. et. Flôda. Part. et. Touella. Part. et. Rei lorcli. Ils nous enjôlèrent, hon likaoui a réjoui. Enjôleur, s. m. Celui qui enjôle. Il est du style familier. Likaouer, m. Pl. ien. Dorloter, m. Pl. ien. Flôder, m. Pl. ien. Toueller, m’ Pl. ien. Enjolivement, s. m. Action d’enjoliver. Koantidigez,{. Bravidigez, f. E. NJOLivEMENT. Joli omement, ajustement. Kempennadurez, f. Kempennidigez, f. Kiñklérez, m. Enjoliver, v. a. Rendre joli, rendre plus joli. Il ne se dit point des personnes. Lakaat braô ou braoc’h. Lakaal koañl ou koanloc’h.