238 @dbarb -on ficibnig.
percipi potest, non pèreepta, vel etiam negata altera, illa etiam rmliter al» altéra differt. Non enim ullum est evidens signurn, quo certus esse possim, unam suhstantiam non eäe aliam, nisi hoc, quod una clare et distincte intelligi possit sine altera. lmo nec aliud signum esse potest aut dehet. Nam de rehus aliter judicare non possumus, nisi quatenus eas clare et distincte pereipimus. Res enim ipsae, ut dixi, in mente nostra non existunt, sed earum notiones et perceptiones. Unum autem est principium générale, quo omnis certitude judiciorum nostrorum nitatur, rempe hoc, quod omne id, quod clare et distincte percipimus, a parte rei tale sit, quale illud percipimus. Quod principium si tollas, tollitur omnis eertitudo, tollitur omnis cognitio. Jam argumenter : Quicquid clare et distincte percipimus, illud a parte rei tale est, quale illud percipimus. At clare et distincte percipimus substantiam cogitantem sine extensa, et contra 31). Ergo substantia cogitans a parte rei erit sine extensa, et contra. Ergo réalitér distinguuntur. Nam esse a parte rei sine alio est réalitér distingui. Haec de matéria 32) et mente ; nunc ad alia. Attendendo ad simplices illas notiones, quas in mente esse dixi, intelligo, habere me clarum et distiuctum conceptum 33) ejus, quod a se est, seu a se existit, non minus, quam ejus, quod estseu existit ah alio. Clarum voco conceptum, qui menti meae attendenti intime praesens est et apertus ; distinctum, in’ quo nihil est, quod non sit clarum, seu quod perfecte non intelligam 34). Quemadmodum conceptus circuli clarus est et distinctus : clarus quia menti attendenti intime praesens est et apertus ; distincut centrum et circumferentia in circulo, sed non ideo séparari posse, quemadmodum circulus sine utroque esse non potest. llaec tantum abest ut pugnent cum immortalitate, ut eam potius confirment ac demonstrent. 31) Nego minorem.
32) Videtur matéria aliud quid continere quam extensionem. 33) Videtur mihi, nos saepe nimium nobis indulgere, dum affirmamus aliquid a nohis clare distincteque intelligi. 34) Probe définitionem distincti, ut distiuctum’ sit, cujus omnes partes sunt clarae ; sed melius, ni fallor, explicandum est, quid sit clarum ; et vereor ne res redeat ad testimonium spiritus internum, ut in theologicis. Praeterea Cartesius dicit, se colores clare percipere, sed non distincte. Omnis conceptus menti intime praesens est. Sed quid hoc est : esse menti ap.ertum“I Est explicare metaphoram clari per metaphoram aperti. ifi
Î 3
ÎÎTI
- îîçg
I ;)*d
(1810
1- É,
F) le
t’ :> 0,
"Étr-
- ’€> et
°-*Sawifîœer
93 necIÎI|]-Q
- î -I,
—î 0.
Jšëst
l’›-(›od
Jî et
îîdl-
- ïÎill-flli ut
ZLÈIS
3.-¢’î"..iS
] - : -’=~"...«““’“l
fl
ii'
