Page:Michelet - OC, Histoire de France, t. 1.djvu/496

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
438
HISTOIRE DE FRANCE

chario, alium in ejus honoris gradum sublimare. Sed omnes, unanimiter denegantes, se nequaquàm velle majorem domus eligere, regisgratiam obnixe petentes cum rege transigere… » Fredegar., c. liv, ap. Scr. Fr., II, 435. — 641. « Flaochatus, genere Francus, Major domûs in regnum Burgundiæ, electione pontificum et cunctorum ducum, à Nantichilde reginâ in hunc gradum honoris nobiliter stabilitur. » Id. c. lxxxix, ibid. 447. — M. Pertz, dans son ouvrage intitulé : « Geschichte der Merowingischen Hausmeier (1819), » a réuni tous les noms par lesquels on désignait les maires du palais : — Major domûs regiæ, domûs regalis, domûs palatii, domûs in palatio, palatii, in aulâ. — Senior domûs. — Princeps domûs. — Princeps palatii. — Præpositus palatii. — Præfectus domûs regiæ. — Præfectus palatii. — Præfectus aulæ. — Rector palatii. — Nutritor et bajulus régis ? (Fredeg. c. lxxxvi) — Rector aulæ, imo totius regni. — Gubernator palatii. — Moderator palatii. — Dux palatii, Custos palatii et Tutor regni. — Subregulus. — Ainsi le maire devient presque le roi, et réciproquement gouverner le royaume s’exprima par gouverner le palais. « Bathilda regina, quæ cum Chlotario, filio Francorum, regebat palatium. »


104 — page 221Frédégaire exprime cet affaissement…

Fredegarius, ap. Scr. Rer. Fr. II, 414 : « Optaveram et ego ut mihi succumberet talis dicendi facundia, ut vel paululum esset ad instar. Sed rarius hauritur, ubi non est perennitas aquæ. Mundus jàm senescit, ideoque prudentiæ acumen in nobis tepescit, nec quisquam potest hujus temporis, nec præsumit oratoribus præcedentibus esse consimilis. »


105 — page 223Arnulf né d’un père aquitain et d’une mère suève…

Acta SS. ord. S. Ben., sæc. II. — Dans une Vie de saint Arnoul, par un certain Umno, qui prétend écrire par ordre de Charlemagne, il est dit : « Carolus… cui fuerat trivatus Arnolfus. — … regem Chlotarium, cujus filiam, Bhlithildem nomine, Ansbertus, vir aquitanicus præpotens divitiis et genere, in matrimonium accepit, de quâ Burtgisum genuit, patrem B. hujus Arnulfi. » — Et plus loin : « Natus est B. Arnulfus aquitanico patre, sueviâ matre in castro Lacensi (à Lay, diocèse de Tulle), in comitatu Calvimontensi. »


106 — page 223… la famille des Ferreoli

V. Lefebvre, Disquisit., et Valois, Rerum. Fr. lib. VIII et XVII.