![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Monet_-_Invantaire_des_deux_langues%2C_1635_%28page_20_crop%29.png/500px-Monet_-_Invantaire_des_deux_langues%2C_1635_%28page_20_crop%29.png)
, premiere lettre de l’alphabet : A,
princeps elementum elenchi litterarij.
A, prima ordine littera
indicis elementarij. Qui ne ſçait
ni A, ni B, qui ne connoit pas
meme les lettres : Legendi planè
rudis. Omnis litterarij elementi
prorsùs ignarus. Appellandarum
etiam litterarum imperitus.
A, petit mot du langage François, & de pluſieurs differantes
ſignifications : A ; Celticæ linguæ vocula, multiplicis ſignificationis.
À, petit mambre de notre langue, ores prepoſition, ores article,
ores ne l’vn, ne l’autre, mais ſingulier an ſon ſans, & particulier
à cete langue : A, Francicum, nunc præpoſitio, nunc
articulus, nunc neutrum ex illis, ſed ſui generis, ſuæ notionis
vocula, Gallicæ linguæ propria.
À, menu mot du langage François, ſe met pour marque de
tout lieu, où eſt, & où ſe fait, quoi que ce ſoit : Celticum, A, index
eſt cuiuſvis loci, ac ſedis, in qua ſit, aut fiat res quæcũque.
À la ville, à la metairie, à la maiſon, à la place, à la chambre, à
table, touſiours il eſt aferé : In vrbe, in villa, in ædibus, in publico,
in conclaui, in menſa, ſemper negotioſus eſt. À couuert, à decouuert,
à pied, à cheual, à la pluie, au vant, & par tout, tu te trouues bien :
Agenti in operto, in aperto, equitanti, pediti, pluuio,
& ventoſo cælo, tibi pertpetuò eſt commodè. À Roüan ſe ſont
les bons draps, à Cambrai, les fines toiles, à Paris, toutes rares étofes :
Rotomagi, egregiæ texuntur è Iana veſtes : Cameraaci,
ſtipantur eximia carbaſa : Lutetiæ, cuiúſque generis ſiunt inſignia
textilia. À Orleans croit le vin delicat : à Paris ſe mange
le bon pain : à Roüan ſe peſche du meilleur poiſſon : Genabi
Aurelianorum, delicatum vinum naſcitur : Lutetiæ, panis editur
eximius : Rotomagi, è piſcium genera ſelectiſſimus quiſque capitur.
2 À, etant indice de lieu, aſſiete, reſidance, de facture de quoi que ce ſoit, aura par fois vne particule Latine correspondante, par fois n’an aura point : A, Fracinum, vt ſitus, ac loci eſt nota, ſibi affinem voculam Latinam interdum habebit, qua exprimatur, interdum ea carebit. À l’Egliſe, à la place, à la boutique, à la foire, à l’armée : In templo, in foro, in taberna, in nudinis, in exercitu. À Rome, à Veniſe, à Rhodes, à Poitiers, à Troies, à Malte : Romæ, Venetiis, Rhodi, Auguſtoriti, Auguſtobonæ, Melitæ.
3 À, ſe ioint aus noms propres de villes, bourgs, villages, hameaus, & ſamblables : A, propriis nommibus oppidorum, pagotum, vicorum, & eiuſmodi locorum copulatur. Ces dernieres guerres, le Roi fut à Poitiers, à Saintes, à Agoleme, à Toulouze, à Bordeaus, à Baïonne, à Marſeille, à Arles, à Ais, à Valance, à Grenoble, à Lyon, & quaſi à toutes les villes de France : Poſtremis tumultibus bellicis perduellium, Rex fuit Auguſtoriti Pictonum, Mediolani Santonum, Toloſæ, Tectoſægum, Burdigalæ Vibiſcorum, Maſſiliæ Phocæenſium, Valentiæ Cauarum, Aquis Saluuiorum, Boionæ Biturigum, Cularonæ Vocontiorum, Lugduni Seguſianorum, ac ferme in omnibus Galliæ vrbibus.
4 À, s’accouple aus noms appellatifs, de toute ſorte de lieus : Celticum, A, cuiuſquemodi locorum appellatiuis adhibetur nominibus. À la ville : In vrbe, in oppido. À la tauerne : In caupona, in popina. À l’Egliſe : In templo, in ſacra æde. Ietois à la metairie, quand tu plaidois au barreau : Eram in villa, cùm tu in foro diceres, in iure cauſas ageres. Il eſt, dés dix ans, à l’armee d’outre mer : Ab hinc toto decennio, agit in tranſmarino exercitu. Iam ſolidum decennium, verſatur in tranſmarinis caſtris. La nege, & le froid, ſont à la montagne : La verdure, & le chaud, regnent à la plaine : Nix, & algor fæuiunt in iugis montium : herbida viriditas, & ſuauis tepor ſolis vigent in planis camporum. Qui te croiroit etre ſi matin à table, & ſ"tard à la Meſſe ? Quis te adeò matutinum crediderit in menſa verſari : tam tardum, & tam breui mora, in templo agere ? On ſe ſied à terr, à faute de ſelles : on boit à la fontaine, pour n’auoir du vin : on couche à l’anſaigne de la Lune, quand on n’a point de couuert : SEdilium inopia, humi conſidetur : vini penuria, ad fontem bibitur : cum tectum deficit, ſub diuo cubatur. Il giſoit à terre, bleſſé à mort : ſœn cheual à coté de lui, & immobile : Letali plaga ſaucius humi decumbebat : & ad ipſius latus, immotus perſtabat equus.
5 À, ſe met pour marque de certain androit de lieu déterminé : Vernaculum, A, certam deſiganti loci regionem indicat. À droite : Ab dextra. Ab dextera. Ab dextra manu. Ab dextera regione. Ab dextra parte. Dexteriore regione. Le vant ſoufle à droite : Ad dexteram ſpirat ventus. Dexter nobis flat ventus. L’annemi nous choque à gauche, & la tourmante bien violante nous bat à droite : In nos ab læua hoſtis inuehitur : ab dextera diuerberat tempeſtas. Nous fumes inueſtis à droite, & à ſenestre, & à dos : Dextra, læuáque, atque ab tergo, ab hoſte circuſeſſi fuimus. À dos, & à vantre, par derriere, & par deuant : Ponè, & antè. Ab tergo, & ab fronte. Il a eté froté, à dos, & à vantre, tout ſon beau ſaoul : Ab tergo, & ab fronte, plagis perquàm liberaliter cæſus eſt. Ponè, atque antè, verberum affatim excepit. Eius dorſo atque aluo largiter ſunt incuſſa verbera.
6 À, eſt par fois marque de certaine aſſiete, etat, ſituation, poſture de perſonne, & d’autre choſe : Francicum, A, nota interdum eſt certi cuiuſdam poſitus, ſedis, habitus, ſtatus hominis, aut alterius rei cuiuſlibet. A cheual, à pied, à bateau, à litiere, à chariot : Equo, pedibus, nauigio, lectica, curru. Ce chemin ne ſe fait an hiuer, ni à pied, ni à cheual, ni à chariot, ni à coche : Nec equo, nec pedibus, nec carro, nec eſſedo, hoc iter hieme conficitur. Ton pere etoit à genous, & toi an pied deuant lui, ah quele indignité ! Tuus parens genibus, velut ſupplex, incumbebat : tu in pedes, ante ipſum, ſtabas ! ah indignitatem facinoris ! Cete grote eſt baſſe, nous ne ſçaurions la paſſer, qu’à genous : Vſque eò depreſſa eſt hæc ſpelunca, vt eam nequeamus traijcere, niſi ipſis incedentes genibus. À croupetons, les genous pliés, la croupe, & le feſſes abatuës aus talons : Poplitibus inflexis, & deuexis ad talos clunibus. Marcher à croupetons : Incedere, deiectis ad calces clunibus. À chatons, à quatre pieds, comme les chats : Quadrupedantis habitu. Aller à chatons : Ingredi quadrupedantis ſtatu. Quaternis viam inire pedibus. Nous marchions à chatons par celle grote : In ea ſpelunca quadrupedantes gradiebamur. À