Page:Pastoret - Ordonnances des rois de France de la troisième race, tome 15.djvu/560

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

de la troisième Race. 477

sera ars, et gageran (a), per tantas de vetz cum sera trovatz faden lo contrari, trente soudz d’esmenda applicados cum dessus ; et esmenderan à las partides los dompmatges et interesses.

I’joJ Item. Que * totz jupons de céda (b) losdeytz mestres et varletz sian tingud de metre boqueran (c) contra lo drap, de tau color que ledeyt jupon sera, sotz la pena que dessus, et applicadera coma dessus. (11J Item. Et si aucun mestre es trovat que engatge o vende l’obratge que le sera bailha per far, sens congeit et licencia d’aquel de cuy ed sera, gagera trente souldz d’amenda applicados cum en l’article precedent, et sera tingud de reridre et restituir l’obratge ad aquel de cuy ed sera et de Juy pagar totz dompmatges et interesses.

(12) Item. Avem ordenat et ordenam, à la supplicacion et requesta deusdeytz mestres cordureys, que nulh nossia si ardit, da questa hora en avant, de obrar au vespre (d) le dissapte (e), abla candela (f), sotz pena de dous livras de cera , per tantas de betz cum seran trovat faden lo contrari, applicaderas à ladeyta confrayria, exceptat draps de royaux (g), draps de nossas (h) et de deu necessaris (i). (tj) Item. Que totas vetz et quantas que losdeytz quatre mestres visitors seran per nos mandatz à veser aucun obratge per veser si es mau feit, affolat o deteriorat en aucuna maneyra, que cascun deudeyt mestier visitors poyran prandre cinq souldz bordales, per lur pena et tribalh, d’acquel qui jos requiran, et los dos, en abscencia deus autres, poyran visitar lodeyt obratge et far lur relacion devert nos et nostra cort, per en fàr la justicia que lo cas requerra ; et en la fin , aquel qui aura tort, paguera losdeytz cinq solz et autra despensa ainsy que la cort advisera. (14) Item. Ordenam que nulh companhon deudeyt mestey nossia si ardit ny ausad de obrar en nul ha part en acquesta vila et civitat, fors que dintz los obraduys deusdeytz mestres deudeyt mestey ; et s’en y a negun (k) que sia trovat faden lo contrari, paguera vingt souldz d’amenda, las doas pars applicados à la vila, la terssa à ladeyta confrayria, et la quarta part ausdeytz mestres visitors.

(ij) Iterh. Et s’en y a aucuns deudeyt mestey que ayan levât obraduy obert depuis ung an en ça dintz ladeyta civitat Jozquals no se sian fàz borgues, volem que totz atans (l) sian examinatz et interrogatz per losdeytz quatre mestres vistors, et si edz son trovatz sufficiens, que sian ressebutz et tingudz per mestres, per ainsy que, primierament et avant totas caïuas., seran tingudz de se far borgues et payar lo dreyt de borguesia, et losdeytz doz escutz de intradas à ladeyta confrayria et lo disnar aus mestres entro à la soma susdcytat ; et si no son trovatz sufficiens, que sian expellitz et excludiz de tenir obraduy obert. Et forett feytas las presens ordonnances, avant deyti senhors jurati, tenens jurada en ladeyta maison commune de Sent -Yle go (m), le daren (n) jorn deu mes de Geun, l’an mil cccc et seyssame. Arnaudus de Saltu. Notes.

(a) Paieront. (g) Habits des princes.

(I) De soie. (h) Habits de noces.

(c) Toile grossière et gommée mise dans (i) D’absolue nécessite. a doublure pour que cette partie de l’habit (k) S’il y a quelquun. conserve mieux sa forme ; le bougran. ( l) Tout de suite. WLe soir, la nuit arrivant. (m) Saint-Jacques. (e) Le samedi. (n) Dernier.

’I) La chandelle allumée.

Louis XI,

à Bordeaux,

Mai 1462.