Page:Recueil des Historiens des Gaules et de la France, tome1.djvu/489

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

M- ï KX SACtCSTIO f.RISPO

Ao. V. C.

.

fk«. 25.


À

»

B

k

t

i


i..


i


s

C

s

a

s

r

n

è

D

S

V

»

>

l-

>- E

t.

c-

ni

us

EX SALLUSTIO CRISFÔ DE GALLIS

Edit./imtt0iodamiintH.*is a

IN BELLO CATIL.INARIO.

tIsdbm temporibus Ronue Lentulu» aicuti Catilina preeceperat quoocumque f 1 moribusaut fartuna novis rébus kk»«o««redelÀt,aut perse aut peraliosaoOicitabat ; neque satina cive», aed cujuscumque modi gentu honumun, quod modo uoui betta foret. Igitur P. Umbreno cuidam negotium dat uti legatos Allobrogum requiivt, t eosque ai posait impeilat ad societatem l>ellr existumans publiée privatiinque aère alieno oppressas, prsrterea auôil natura gens Gallica bellicosa esset, facile ad I tale consiliuiu adduci poase. Umbrenus, quod in Gallia negotiatus erat, pterocme principtbus civitatum notus erat, atque eos noverat itaque sine mora ubi pritnum legatos in foro conspexit percunctatus pauca de statu civitati», et quasi dotera fju» casum mpùrere cœpit quem exitmn tantis nialis sporarent. Postquam iUos videt qneri de avaritia magistratuum accusare Senatum quod in eu auxilii nihil easet miseriis suis remedium niortem exsj.>ectane At ego, inquit vobû ai modi.. viri me vuttts ntiwnem ottendam quâ tanta mala tita effugiatis. Harc ubi dixit AIlobroges in spem maxumam adducti, Unibrenuni orai-e uti sui misereretur nihil tam asperuin neque tam dtfhVile esse, quod non cupidissiniè facturi essent,dum ea res civitatem aère alieno Uberaret. Ille et»s in doiuuin D. liruti perducit quod foro propinqua erat, neque aliéna consilii, propter Seiiipi-oniaiii. Nain tuin Bmtus ah Roma aberat. Praeterea (iabiniuin ac-eersit, quô. major auctoritas serinoni inesaet. Eo pra.’sente conjurationent aperit nominat sotûos pnrterea niultos i-ujiLsque generis innoxios quô legatis animus amplior esset dein *-os |M>llicit(> !> operam suani d<Miium dimittif Sed Allobroges diu in iiu-crtuin liabueiv < ;iii<Inam consilii capt’rent. In altéra |«arte ecat aes alienum, stiitliiiin Itelli, magna meives in spe viotoria ? at in altr. a majores opes tuta eonsilia pro ineerta six- ot’ita jwa-mia. Ilaw* iUis volventibus tandem vicit fortuna Reipublieas. Itaque Q. Fabio Sanga’ cujus patrocinio civitas ;>lurinuiui utetatur, rem omnem, uti et»giioveraiit aperiunt. Girro, per Sangam consilio eogiùto, legatis praeeipit «it sttuliiiin conjuiationis veheinenter simulent cetera» adeant liene polliivautur tleiitcjiif ojHTam ut et» qiiàm maxumè manifestos hul>eaiit. lisdein fere tenijx>iil)iis in (lallia eiteriore atqiu- ulteriore, item in agro Piceno Rruttio, Apulia motus enit. NaiiH|iie illi quos antè Catilina dimiserat, inconsiiltè aç vt-hiti jht demcntiain itmcta siinul agere nocturnis consiliis, arnioruin atque telorum |K>rtatioiiit>us t’cstiiiaïKlo, a^itaïuio oimiia, plus timoris quîun periculi effeeerant. Ex «•<» numéro complurcs ^1} Q. Metellus Celer praetor ex sociis eaussa eognitii in vincula t-oujetn-at itent ait eiteriore Gallia C. Murena qui ei provinriiv legatus j)i ;«tiat S«il .-Vllobroges ex pr«cepto CiceitMtis per Gabinium eeteitxs coiivciiiiint al> l.fii(ul(.>, (]«>thego, Statiliu, item Casiiio postulant jusjuntndum, quod signatuin ad «ives |HTfciant aliter liaiul facile eos ad tantum negotium impeili posse. Oteri nihi) su.spirantes dant. Cassius seniet eô brevi venturum pollicetur ae p<uilo ante legattts ex urlie pnifiei»citur. Lentulus cum lus T. Noltuitium quemdam (îrotoniensem mittit ut Alk>broges priuMpiàm domuni purgèrent cum Catilina data atque accepta fkle, societatem rontirmarent llis rébus ita actis, constituta iMH-t»1, (jiui proÉH’iscerentur, Gcero per I^-gato» cuncta eductiis L. N’alerio Maeco et il. Pomptino pratoribus iniperat, ut in ponre Milvio per iasidias Allubniguin comitatus deprelioudant rem oninem aperit, cujus gratia inittt ;l)antur cetera, uti tacto opus sit ita agant. Homine» militant, sine tuinultu pra^idiis collocatis sicuti pi ;»ieptuiu enU occultè pontein ol^ideitt. Postquam ad id loci Icg^iti cum S olturtio venere sinuil utrinM|u«’ clamor exortus est («alli ciuV coasilio ctiguito sine mora pnetoribus se tradunt. ’oltiirtius primo eolwwtatus ectents gkulio se à inultitudine défendit dein, ulii a Icgati» desertus est limita priùs de sainte sua Pomptinuin ol>te*tatus, qiu’xl ri notus erat, |>ostreiii(> timidus, ac vitie ditlidens, velut hostibus, sese pr»tonluus d«ilit Qui bus rebus confettis, oiiinia pro|)erè [ht niinrios Consuli declarantur. (.« Si iiiiitùin Ij.rruiu’ni Cjim Mun-iu (’•.<Mi^- N.irt«>iii-ii»i^, Q Mitillm iliri.in pr .«-rai