Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/102

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
DE HERBIS CAP. XXV. 39

tenuifolia Ruellio ἀρτε μισία λσπτόφυλλοϛ, παρθένιϛ. Boyfuss, Bucken, S. Fohanns Gurtel. B. Byuoet, sint lans cruyt G. Armoise, l’herbe de S. Iehan. IT. Artemisia H. Artemisia

Arum serpentaria minor officinis, pes vituli, barba Aaron, sacerdotis virile. ἂρον AL. Teutschen Ingber, quod gingiberis in modum admorsa radix linguam incendat. Pfaffen pint B. Papencullekens, calsfsvoet, Aron G. Vit de chien, pied de veau, vit de prestre IT. Aro, gigaro H. Yaro

Arundinis cartilago Plin. vocari videtur, quod in geniculo minus durum porosuisque est.

Arudinum oculi vel bulbi. Plin. lib. 17. Radices quibus seruntur alhae. B. Rietspieren, spieren Hollandis

Arundinum tegulo domum operire Plin. AL. Ein Hauss mit Rhoren decken B. Huys met riet decken G. Couurir la maison de roseau IT. Coprir la casa con canne H. Cubrir la casa con canas

Arundo canna, calamus. χάλαμοϛ. AL. Rhor B. Riet G. Canne, roseau IT. Canna H. Cannas

Asarum vulgago Marcrob. nardus rustica, ἂσαρον. AL. Haselwurts B. Haselwortel, mansoren, asara G. Cabaret IT. Asaro, baccara H. Asara bacar

Asparagus corruda. ἀσπάραγοϛ, ὂρμενοϛ Atticis ὁρμίνιον. AL. Spargen B. Sparagus, coralcruyt G. Esparge IT. Esparago H. Esparagos

Asparagus Primum germen herbarum quod edendo est, ὂρμενοϛ, ἀσπάραγοϛ, ἐχχεχαυλιχόϛ. AL. Die, erste iunge vnd zarte Schosslin am Kraut B. Teer oft ionghe spruy tken van bet cruyt G. La premiere tige de l’herbe IT. La cima, como de couli H. Tallo de la yerua

Aspargi radix satiui, spongia peculiariter vocatur a Plinio et Columella, AL. Spargenwurts

Asparagus siluestris corrudago Gazae, ἀσπάραγοϛ τητραῖοϛ ἢ μυαχάνθινοϛ Gal. Aeginetae, μυάχαθοϛ Dioscorid. ἀσπαραγίαϛ Theophr. AL. Wildspargen B. Wilde sgaragus G. Esparge sauuage

Asphodelus hustula regia albucum officinis, affodillus ἀσφόδελοϛ. cuius flos cum scapo nominatur ἀνθεριχόϛ, albucum Plinio. AL. Affodillwurts B. Affodillen G. Des asphodilles IT. Amphodillo H. Gamonito

Asplenum vulgo in offic. Ceterach. ἂσπληνον, σχολπένδριον ἐμιόνιον πτέρικ. AL. Steinfarn, Miltskraut B. Steenvaren G. Ceterach IT. Aspleno, scolopendria, herba indorata H. Doradilla

Aster Atticus Amellus flos, vt putant, sed falso reclamat enim foliorum paucitas, quorum tamen in amello copiosam syluam prodit Virg. et stellatus vertex, cuius ille nullum facit indicium, non omissur as tam celebrem notam in tam accurata floris praeter morem descriptione. inguinalis nonnullis. ἀστήρ ἀττιχόϛ, βουβώνιον, ἀλίβιον. AL. Megerkraut, Sternkraut, Bruchkraut, Schartenkraut, Wegstrew B. Sterrecruyt G. Aspergoute menue

Asyla Plin. ferus oculus Romanis. Anagallidis species in colore dissidens ἀσύλα. AL. Hunerdarm, Huner serb, gauchheil, vogelkraut G. Morgeline

Atractylis hirsuta offic. carduus benedictus. ἀτραχτυλἰϛ λασία, AL. Cardenbenedict B. Cardo benedictus G. Chardon benoit, saffran bastard H. El cardo huso

Atriplex atriplexum, aureum olus. xρυσολάxανον, ἀτράφακιϛ, παρά τό α(δρῶϛ αὐ/κεσθαι. AL. Molten, Milten, Scheissmilt B. Milde G. Arroches, follette, ab insipido gustu. bonnes dames IT. Atriplice H. Armoles armuelles

Auricula muris μιόϛ ω)τίϛ. AL. Wildt Mangold B. Muys oore G. Oreille de rat IT. Orechia di topo H. Oreya de raton

Ballote cantherinum marrubium, vlceraria, marrubiastrum, marrubium nigrum, offic. prassium foetidum βαλλωτή, μελαμπράσσιον. AL. Schwarts Andorn B. Swarte andoren, oft malrueute G. Marrubin noire, ou puante IT. Marrobio bastardo H. Marrojo negro

Bellis Plin. bellius flos. vulgo consolida minor, herba margarita. βέλλιϛ quasi βιολλίϛ, quod bibernis frigoribus indomitus rediuiuus quasi vi in auras erumpat. AL. Masslieben B. Matelieuen, kersowe Brabantis G. Pasquettes, marguerites IT. Fiore di primauera, primo fiore Hetruscis

Beta σεύτλον, τεύτλον, τευτλίϛ. AL. Mangold B. Biete G. Bete, poree IT. Bietola H. Acelga

Betonica Pauli βεττονιχή Aeginetae vulgo vetonica dicta. AL. Ehrenpteiss, Grundkeil, quasi panaces dicas B. Eerenprijs

Betonica siue (vt aij scribere malunt) vettonica (quippe a Vettonibus Hispaniae populi dicta( altilis siue coronaria. βεττονιχή στεφανοματιχή. AL. Nagelin, Nagelblumen Grassblumen B. Ginoffelen, angiers G. Oeillets

Betonica superba AL. Mutwille, Hochmut B. Plyumkens, eleyne ginoffelkens

Betonica veltonica, Antonio Musae. serratula. yυxοτρόφον, χέστρον, ἱερά βοτάνη Scribonio. AL. Betonien B. Betonie G. Betonie IT. Betonica H. Betonica

Blitum βλίτον. AL. Maier B. Maier G. Portette ronge, du blit


IT. Blito H. Bledo

Botrys ambrosia nonnullis teste Plinio. offic. quercula. βότρυϛ. AL. Krottenktaut, quasi bufonum herbam, quod folia infertora circa caulem, bufonis residentis speciem repraesentent AL. Rabenkraut B. Druyfcruyt G. Pyment IT. Botri

Brassica vulgo caulis brassica satiua χράμβη, κυλοχράμβη Pelagonio.

AL. Kol B. Kool G. Cloux IT. Cauli, cauolo H. Verca, colhos

Brassica Apiana Plin. sabellica Eid. crispa Plin. οὐλή Nicand. οὐλόφυλλοϛ Theophr. σελινοειδήϛ Catoni σελινοσία Athenaeo σελινάϛ Plin. AL. Krauser Kol B. Shecronckelde oft ghehalckelde kool G. Choux crespuz

Brassica capitata tritiana, imperialis. χραμβή χεφαλωτή. hanc suspicor esse quam Nicander γαστέρα nominat a tumidi ventris figura. AL. Kappis Kraut B. Cabuys kole, sluytkole G. Choux cabus IT. Cabuzzo

Brassica Cumana laeuis, rubra. λεῖα, λειόφυλλοϛ, χαυλέδηϛ, ἐλεάϛ. AL. Breitter rother Kol B. oroote roodekool, flore G. Choux rouges

Brassica lacuturria Pl. B. Sauoysche kole G. Choux de Sauoye

Brassica marina θαλασσοχράμβη, χραμβή θαλαττία. vulgo in officinis soldanella. AL. Meerkol IT. Soldano, soldanelle

Brassica Pompeiana Plin. Cypria Remberto. B. Bloemekole G. Choux floris IT. Cauliflores

Britannica Plin. Herba Batauiae peculiaris, praecipui aduersus stomacaccen et scelotyrben vsus, quibus malis dentes excidunt, compagesque genuum soluunturiquam Frisios monstrasse Romanis milit ibus tradit, sic dictam, vt putat quod confines Oceano Britanniae velut propinquae eius nomen deducauerint. in quo linguae imperitia falsum puto, quum vocis originem referendam existimem ad Britten, ita dicuntur cespites’e quibus aggerum moles aduersus maris impetum surgunt, in quibus copiose prouenit hodie cochleariam indigitamus, quod in oblongis foliis, nigrisque extremitas in cochlearij formam rotundetur Hollandi inde Lepelcruyt, et lepebladen appellant. Non desunt qui telephij nomine eam designari malunt.

Buglossum offic. borago, corrago Lucanis olim dicta, quod cordis affectibus opituletur, Apuleio teste βούγλωσσον εὐφρόσυνον, νηπενθέϛ. AL. Borresch B. Bruynagie, boragie, bernaeds G. Borrache IT. Boragine H. Borraja

Bulbus Radix rotunda tunicata. βόλβοϛ. AL. Kolbwrst B. Ronde wortel G. Racine ronde IT. Qualsiuoglia radice rotunda H. Qualquiera raiz redonda, como de cebollas

Bulbus esculentus βολβόϛ ἐδώδιμοϛ. AL. Esclauch B. Schaloengie G. Eschalotte, oignonnette, appetitus, porrette IT. Scalogni

Butomum βούτομον, χαλαμάγρωστιϛ Dioscorid. B. Rietgars H. Ionc de cabas

Bryonia vitis, alba, ampeloleuce, colubrina. βρυωνία, ἂμπτελοϛ λευχή, yίλωθρον. cuius haccam Scribonius vuam Taminiam vocat, quam in vepribus ruberrinam crescere ait, vt inde statuere liceat vitem Taminiam et Tamum etiam Romana voce herbam istam vocatam fuisse quae apud Plinium corrupta est in Tanum ὀφιοσταφυλή Dioscor. quod in ea stabulentur angues, yίλαθρον a depilandis coriis quam vim obtinent eius acini, χαρχίνωθρον et χλῆμα Nicandri et scholiastae. AL. Schmertswurts, Hundskurbs, Meuffeiskurbs, Stickwurts, wilder Zirwen, Scheisswurts, Teuffeiskirsen, Rasswurts, Zanniben, Romische Ruben B. Bryonie, alffpape Brabantis quartelsbeyen Hollandis, quod acinis coturnices vescantur, schaepentel. Frisiis, a similitudine simi ouilli, quem acini referunt G. Couleuree, feu ardant, colubrine, vigne blanche IT. Vite bianca, zuoca seluatica H. Mueze blanca, anorca

Bryonia nigra vitis nigra, hanc ego nauteam Festi esse puto, cui nigra attribuit grana, coriariis in vsu ad depsenda piliisque spolianda coria. βρυωνία μέλαινα, xειρώνιοϛ ἂμπελοϛ, ἂμπελοϛ μέλαινα. AL. Schwarts Stickwurts B. Swarte bryonie IT. Vite nera H. Nuezo negra congorea G. Tan, coleuuree noite

Calamintha mentastrum Apul. et Plin. offic. calamentum: cuius tres censetur species. ea quam officinae calamentum montanum vocant. B. Calament G. Calament IT. Calamento, Altera γλήxων ἂγριοϛ Latinis pulegium agreste. AL. Kleic Bachmuns, wilder Poleye B. Wildespotye G. Pouillot sauuage. Tertia quae Nepeta proprie Latinis, officinis nepita AL. Katsenkraut, Katsenmunts B. Kattecruyt, nippe G. Herbe au chat IT. Nipotella H. Laneuada

Calamiorum multiplex est genus: est enim Calamus fistularis Plinio συριγγίαϛ totus concauus, fistulis vtilissimus: calamus tibialis Plin. αὐλητιχόϛ, continuo foramine peruius. Est et Calamus fruticosus, δόνακ, flumineus, exilis, et nisi in aquaticis haud nascens, qui et χύπριοϛ χάλαμοϛ. Est et Calamus vallaris, siue scpicularis φραγμίτηϛ gracilis, maceriis expetitus. calamus spado Plinio. εὐνουxίαϛ Theophrast. qui exiquam atque adeo nullam habet paniculae comam. Est et Sagittarius Plinio. ναστόϛ. toto internodio concretus, sagittis quaesitus olim. Addatur huc Calamus Indicus, siue arundo Indica Plin. cuius nunc, vt olim, in templis vsus fuit ad cereos lychnuchorum inflammandos. B. Kerckriet, Spaenschriet. Denique calamus