Helcysam Plin. Scoria in argento. fæx argenti. ἕλχυσμα Galen. ἔγχαυμα Diosc. αῤγυρίου σχωρία. AL. Silberschaum B. Siluerschuijm GAL. Escume d'argent ITAL. Spuma d'argento H. Escoria de plata
Maris flos ἀλὀϛ ἂνθοϛ. sperma ceti vel balænarum officinis vocatur, & ambar subalbidum. AL. Walrach, baldrath, quasi præsentaneam opem adferens B. Walschot, quod sonat balænarum eiectamentum genitale, siue semen
Metallum Plin. dictum, quod vna inuenta vena, non procul inueniatur alia, quasi μετά τά ἂλλα : vel certe a μεταλλάν, id est, a scrutando. μέταλλον. AL. Allerley ertz, bergwerck, metall B. Metæl, oft berchwerck GAL. Metal, tout ce qu'on tire des mines ITAL. Metall H. Metal
Minium adulterinum, quod ex plumbo sit, a Cinnabari & Minio factitio (quod vulgaris Cinnabaris nomen seruat) diuersum. AL. Meng, minienn B. Menye GAL. Vermillon ITAL. Minio, cinapro o cinaprio H. Bermellon
Nitrum Plin. quod Baurach Arabibus. νίτρον. niter, sal niter, sal petrosus nonnullis vocatur. salem lucidum sunt qui nuncupant, & salem Alexandrinum. Vnicum nitri genus hodie notum est, borax non excocta quam pro fossili nitro sunt qui habent. AL. Bergsaltz, quasi sal petræ, cognata sali res H. Salitre
Pala Plinio, Minor massula excoctioris auri, & quidem selibralis. πάλη Straboni, ἡμιλιτραῖα βῶλοϛ. AL. Ein stuchle fein golds B. Een clompken fijn gouts GAL. Paillette ou papillote d'or, petite masse de pur or ITAL. Mazzetta d'oro fino H. Barra pequenna d'oro puro
Plumbago Plin. galena Eid. molybdæna. μολύβδαινα. AL. Glantz, asplendore, Bleyertz, quod materiam plumbi contineat, Bleyschweisz, quod sudorem plumbi sonat B. Lootærde dær loot en siluer onder is H. Miniere de plomb & d'argent ITAL. Marchesita di piombo H. Marquesita de plomo
Plumbi scoria recrementum. σχωρία μολύβδου. galli cacaturam vocant. AL. Bleyschlacken B. Lootschuijm. H. Escume de plomb
Plumbi lamina charta plumbea Sueton. ἐλασμόϛ μολύβδου, πέταλον, χασσίτεροϛ ἑληλασμένοϛ ἐϛ τό λεπτότατον Pausan. πλάτυσμα Aetio. AL. Blech B. Bleeck GAL. Lame de plomb ITAL. Piastrella di piombo H. Lama de plomo
Plumbum candidum Plin. plumbum argentarium. χασσίτεροϛ Homero. AL. Zin B. Tin GAL. Estein ITAL. Stanno H. Estanno
Plumbum cinereum AL. Weiszmuth, Mythan, conterfeyt
Plumbum nigrum Plin. μόλυβδοϛ. AL. Bley B. Loot GAL. Plomb ITAL. Piombo H. Plomo
Pompholyx Plin. Aeris & cadmiæ fauilla. πομφόλυκ a bullæ simili leuitate, qua per ærem euolat, vt Dioscorides testatur. vnde & nil album. & nihili ofsicinis ab extremæ leuitatis nota dictum fuisse auguror, vt & a Germanis Nichts, vnde natam suspicor paroemiam ex voce ancipiti. Nichts ist in die augen gut, quasi dicas, Nil oculis conducit. tuciam Arabes vocant, cuius species est spodos Plinij, siue spodium vulgare : nisi quod hæc nigra pompholyx, seu nil griseum censetur, candore & nigrore inn pompholyge superantibus. fuliginem nominat spodon Plinius, lib. 34. cap. 13.
Rubrica fabrilis rubrica Colum. μίλτοϛ τεχτονιχή, γῆ σημαντρίϛ. AL. Rotelstein, rot erdrich, bergrotel B. Roode ærde GAL. Croye ou terre rouge ITAL. Terra rossa, tubrica fabrile H. Almagra AN. Ruddell, read chalke
Rubrica Lemnia terra Lemnia, minij gleba Celso lib. 4. minium Lemnium, sigillum Lemnium, terra & lutum sigillatum Auicennæ. σφραγίϛ Gal. quod Dianæ sacerdotis sigillo obsignaretur ad euitandum fucum. μίλτοϛ λημνία, μίλτοϛ λημνίϛ Nican. in Theriacis. λημνία γῆ. offic. terra sigillata. H. Tierra sellada. quæ nunc Turcici sigilli fide munita ostenditur : pallidiorem dilutioremque existimo esse, non ob altiores quam olim fodinas, aut terræ dilutiorem colorem : vt autumat quidem : sed quod is ritus desierit obseruari, quem Galenus indicat, quo mactata Dianæ capra votiua, sanguis eius terræ obsignandæ permisceri solebat. cuius miscellæ modum vt oeulata fide obseruaret Galenus, non dubitauit Lemnam per mare petere
Rubrica Sinopica minium Sinopicum, & Sinopis Plinio, μίλτοϛ σινωπιχή, σινωπίϛ. officinæ bolum Armenum vocant.
Sal natiuus vel fossilis, saxeus, qui sal gemmæ hodie dicitur a pellucido nitore, specularis lapidis modo, qualis olim sal Cappadoceus fuit, Plin. teste. χαθαλμήϛ γαίηϛ βώλακ Nicand.
Sandyx Virgilio, a sandaraca factitia Vitr. nihil differe putat GAL. Agricola vir longe doctissimus, colore est ardenter rubente σάνδυκ, σνριχόν. AL. Bergrot, Parijs rot B. Berchroot
Scoria Plin. Fæces metalli, siue spurcities, retrimentum, vel recrementum stercus Scribonio Largo. σχωρία, χιβδηλἰϛ, χιβδηλία. AL. Schlacken, chaum, oder absameten des metals B. 'Tschuijm van metæl GAL. L'escume & l'ordure du metal ITAL. Spuma di metalli H. Escuma hez de metal
Sil Plinio. Ochra Eidem. Terra lutea, coloris pallidi, e qua combusta fit risbrica. teste Theophrast. ω)/xρα. AL. Augergel, berggel, ochragel, ockergelb B. Ocker, berchgeel GAL. Ocre ITAL. Ocra
H. Color de almagra quemada
Sulphur Plinio, metallum viuax Apuleio, θεῖον, θέαγον, θέειον, sulphur viuum & fossile Latinis. ἂπυρον. quod Celsus ignem non ex pertum vocat : quod glebosum est & solidum. AL. Lebendiger schwebel B. Leuendighe solfer, oft swauele GAL. Soulfre vif & naturel ITAL. Solfo viuo H. Azufre
est & factitium siue mortuum, quod ignis persicitur coctura. AL. Geleschter oder getodter schwebel B. Gheleschte solfer GAL. Soulfre contrefait ITAL. Solfo morto H. Azufre muerto
Stannum Plinio, Primus qui in fornacibus fluit liquor. Encelius putat parum distare ab eo genere plumbi candidi, quod vt imperfectius Germani sua lingud Halbwerck, nuncupant, quasi dimidiatum opus dicas, e quo cantharos & sextarios conflare solent : vt eadem frme sit stanni proportio ad candidum plumbum, quæ plumbi cinerei ad nigrum.
Stibium Plin. stimmi, alabastrum Plin. στίμμι Gal. γυναιχεῖον nonnullis dictum, quod tingendis nigrore ciliis mulierum expetatur. πλατυόφθαλμον Plin. quod picturæ mangomo dilatare oculos quodammodo videatur. antimonium officinis nominatur. AL. Spielzglasz B. Antimonye GAL. De l'antimoine ITAL. Antimonio H. Alcohol
Stricturæ Virg. scintillæ e candente ferro emicantes, teste Nonio, cum massa malleis cuditur : ita dictæ, quod strictius emittantur, vel quod oculos fulgore præstringant, quamuis Seruius ferri massam intelligat ea voce. σπινθῆρεϛ. AL. Feulen, gneist vom gloenden eysen springend B. De voncken ost geysteren, oft strælkens die vant gloeyende yser springhen GAL. Les estincelles du fer chaud ITAL. Le scintelle del ferro ardente H. Centellas de hierro caliente, o ardiente
DE MILITARIBVS OFFICIARIIS.
CAP. XLII.
AEneator Marcillino, pro eo qui classicum canit, qui æneo instrumento, tympani, in morem tenso complosoque sonitum dat. xαλχοτύποϛ. AL. Herpaucker B. Keteltrommelslager GAL. Tambourin a cheual ITAL. Tanburino a cauallo
Porro Tubicen, tubæ cantu in bellum ciet, rursusque receptui canendo reuocat : Cornicinis ac Buccinatoris cantui signa obtemperant, quando mouentur, aut mota fingenda veniunt, teste Vegetio.
Annonæ structor Cicer. a commeatu, annonæ præfectus ἐπιμελητήο ἐμπορίου Dinarc. βίαρxοϛ, σιτοχόμοϛ. AL. Prouiandmeister B. Prouandtmeester GAL. Commissaire des victuailles ITAL. Commissario delle vettouaglie H. Prouedidor de la vitualla
Antesignanus Cic. qui ante signa stat in acie. πρόμαxοϛ. AL. Der vor dem fanhle steht in der schlachtordnung B. Die voor in de slach stæt GAL. Qui marche en bataille deuant le port' enseigne ITAL. Chi marcia nelle bataglia inanzi le ensegna H. Que esta en la battalla adelante de las benderas
Armaturæ duplices Veg. qui dupla stipendia merent. duplicarij Varroni dici videntur, quod illis ob virtutem duplicia cibaria darentur. διμοιρίται Arriano, διδραxμοπλίται Polluci, quod duos mererent denarios, cum vnus stipendium esset militi diurnum. AL. Doppelsoldner B. Dubbel soudener GAL. Doubel paye ITAL. Lanzia spezzada H. Piquero a dos pagas
Balistarij qui balistis vtuntur, quibus & saxa & iacula euerberabant, & muros quassabant : quorum vicem implent nunc tormentarij, qui muros deijciunt sternuntque validis machinis. ἀχοντισταἰ, ἀχοντοβόλοι. AL. Bachsenmeister B. Busmeester GAL. Canoniers ITAL. Bombardieri H. Lombarderos
Caduceator Liuio, Legatus aut internuncius pacem petens. χῆρυκ, ἑρμῆϛ. AL. Fridbott B. Vreed-Bode, pays bode GAL. Embassadeur de paix ITAL. Ambasciatore della pace H. Embaxador de la paz
Castrorum præfectus Tac. Veg. AL. Der obriste im leger, Feldher B. Veltheere, Prouoost GAL. Le prouost ITAL. Il mæstro del campo H. El mæstro del campo
Calones Liuio, Militares serui. Caculæ Plaut. σχευοφόροι, ὑλοφόροι Epigram. varones etiam, Cornuto teste, militum serui dicuntur. AL. Troszbuben B. Trosboeuen, trossen, ruyters iongen GAL. Goujarts, valets des gendarmes ITAL. Li ragazzi de soldati H. Los moços de los soldados, los rapazes de los eseu deros
Cataphracti equites Liu. Saalust. vel cataphratti, vt alij scribunt. cataphractarij Lampridio. χατάφραχτοι. de quibus ita Nazarius : Cataphractos equites, in quibus maximum steterat pugnæ robur : his disciplina pugnandi est, cum aciem arctauerint, seruent impressionis tenorem : & immunes vulnerum, quicquid oppositum est, sine hesitatione perrumpunt, Cataphracti rego sunt, qui grauioribus armis instructi stabili agmine congredinntur. AL. Kurisser B. Curissers, ruyters int vol-
