Page:Bayle - Dictionnaire historique et critique, 1820, T10.djvu/13

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
3
MACÉDO.

chose dans la Layette-de Champagne cotée F, le père Macédo, dans sa Lusitano-Gallia cite cela, et fait un homme d’un tiroir, Franciscus Layette Campanus [1]. »

(C) Il a eu beaucoup de querelles. ] J’en parlerai plus amplement une autre fois. Il me suffit ici de marquer qu’il n’entreprit la critique du cardinal Bona, que parce que ce cardinal ne l’avait jamais cité [2]. C’est une preuve que Macédo était fier et querelleur. La république des lettres a ses bretteurs ; Macédo en était un [3].

(D) On s’étonne qu’avec beaucoup de savoir et de mémoire... il n’ait pas été promu à l’épiscopat. Il n’a pas manqué de se plaindre qu’on l’eût si fort négligé. ] M. Leti croit que c’est une honte à notre siècle. qu’un tel religieux n’ait pas été élevé aux dignités de l’église. Lisez ce qui suit, vous y trouverez les complaintes de Macédo. E pure, vergogna del nostro secolo, quando morrà, si potrà di lui dire quello che esso medesimo scrisse à carte 12 del dottissimo abate Ilarione Rancati. Et tamen, tantus hic Vir domesticis duntaxat insignitus honoribus occubuit, et monastico indutus habitu sepelitur. Ogni uno poi vede à chi spesse volte si danno i vescovadi ; e l’altre dignità. Benche modestissimo, non ha potuto far di meno tal volta di non si dolere della sua cattiva fortuna, onde per tralasciare diversi altri luoghi, nella prefazione al lettore del suo primo tomo delle Collationi della Dottrina di santo Tomaso, e di Scota. Scribo procul à fuco, longè ab ambitione : omni spe honoris non modò abjectà, sed etiam amissâ : victimâ veritatis non mactâ, sed mactatâ. Contigit mihi jactare in scholâ, quod ille alter in acie,

Disce, legens, doctrinam ex me, verumque laborem,
Fortunam ex aliis : nam te mea Penna Minervæ
Addictum dabit, et nulla inter præmia ducet.

E nella seconda prefazione all' apologia per San Vincentio Lirinense, intendendo del padre M. Noris, e di se medesimo. Scias, mi lector, hujusmodi auctoribus nihil esse invidendum : præter fortunam. In aliis nihil desiderari præter candem [4]. On ne saurait voir de plus grandes marques d’un esprit présent, et fourni d’une riche provision de connaissances, que celles que le père Macédo donna lorsqu’il soutint pendant trois jours une thèse sur toutes sortes de sujets. Voici du détail [5] : Has theses summâ omnium expectatione, et admiratione exceptas sustinuit pater Macedo, eventu felicissimo, præsentibus multis excellentissimis D. D. procuratoribus sancti Marci, et compluribus senatoribus, et nobilibus Venetæ reipublicæ, et magno numero doctorum, ac religiosorum rivorum, etiam alienigenarum quos fama exciverat. Interrogârunt, et probârunt hominem innumeris quæsitis, et argumentis doctores, ac magistri omnium ordinum, quibus ipse ad votum respondit ac si premeditata omnia habuisset. Tantâ felicitate, ut nunquàm titubaverit, nunquàm dubitaverit, nunquàm hæserit, nunquàm cunctatus fuerit. Imò sæpè accidit, ut arguentibus quæ objiciebant, obliviscentibus, aut malè recitantibus, ipse dicenda subministraret, et corrigeret. Inter quos fuit unus, qui Sacræ Scripturæ locum malè citârat : et alter cui locus Virgilii memoriâ exciderat : et tertius, qui nonnullos autores suspectos pro suâ sententiâ allegaverat. Primò igitur testimonium Sacræ Scripturæ correxit. Secundò versus Virgilii suggessit. Tertiò subtraxit suspectos auctores, et idoneos subministravit. Joignez à cela ces paroles du comte Jules Clément Scot [6] [* 1]. Romæ commorans, cum omnium profecto dignâ admiratione, non solùm in sancti

  1. * Joly observe qu’il fallait dire Scotti.
  1. Hexaméron rustique, pag. 29.
  2. Jean Pastricius apprit cela au père Mabillon. Voyez le Musæum Italicum de ce père. [Leclerc observe que Mabillon, à la page 593 du tome II de son Musæum, a mis un correctif en ces termes : Verùm id alii pernegant, asseruntque Macedonem ad impugnandum Bonam impulsum fuisse à gravissimis viris quibus Bonæ sententia non placebat.]
  3. Voyez l’article Anglus, tom. II, p. 112, remarque (E).
  4. Leti, Italia regnante, part. III, p. 193, 194.
  5. Il padre Arcangelo di Parma, à carte 16 e 17 della sua Riposta al Padre Noris, apud Leti, Italia regnante, part. III, pag. 209, 210.
  6. À la page 3 de ses Notæ ad Historiam Concilii Tridentini Patris Sfortiæ Pallavicini, apud Leti, ibidem, pag. 208, 209.