JucUeos* autem Deo et honiinibus odibile» aboroinabatar in tantum, qu6d eos a videre,non poterat, nec aliquid de bonis eorum in usus suos converti volebat, asserens se nolle eorum retinere venenum nec eos exercere usuras sed in ministeriis aut in mercationibus licitis victum suum adquirere sicut in aliis regionibo » fieri consuevit Cùm autem in contrarium suaderent ei plures de consi^liariis suis, asserentes quod populua vivere non poterat sine rautuo, nec terre excoli nec ministeria vel mercinionia exerceri et melius esse dicebant ac tolerabilius, quôd Judaei, qui jam damnati sunt, hujus damnationis exercerent ofiicium, quàm aliqni christiani, qui ex bac occasione etiam majoribus usuris populum opprimebant ; ad haec ipse tanquam vir catholicus respondebat De chrisùanis, inquiens, fœnerantibus et de usuris eorum ad prxlatos ecclesiarum pertinere videtur. Ad me verô pertinet de Judaeis, qui jugo scrvitutis mihi n « subjecti sunt ; ne scilicet per usuras ebristianos opprimant, et sub umbra protec• tionis meao talia permittatur ut exerceant1, et veneno suo inficiant terram meam. Kaciant ipsi praelati quod ad ipsos spectat de suis subditis christianis, et ego volo facere quod ad me pertinet de Judaeis. Dimittant usuras, aut omnino « exeant de terra mea, ne eorum sordibus amplius inquinetur. » Bona insuper eorum etsi capi faciebat cum eis aliquando, non tamen animo rrlinendi sed ut illis, à quibus ea per usurariam pravitatcm extorserant, restilu*>rei»tur, receptis probationibus legitimis eorumdem super nua ? diligentes înquàitoreset providos deputabat ; ponens in eorum manibus illa bona, ut libère posent illa restituera per seipsos. Si quid autem erat residuum quod probari non pos* t, aut inveniri, cui vel quibus deberet restitui, illud cum dispensationo ec- c rl»».si.T» in pius usus et ecclesias erogabat. Lici-t autem in reddcnda omnibus justitia’ promptus esset ac sollicitus, ju-ste quod jiistum erat totis affectibus exequendo rigorem tamen iustitiaR mitericordialeniUite temperans, plerumquc ad ca qua ? super exaltabantjudicium, ex innata sibi rlementia non modicum pronus état, veritalera nullatenusdeserendo, sciens quod scriptum est Misericordia et veritas autodinnt regem, etfirmatnr rlementia thronus ejas. Monomachiam, ouaî belluni dicitur, vel duellum, convocato discretorum et (nnspeiitorum consilio [qiios]5 ex diversis regni partibus congregavit, intellecto p«r eus, quôd sine peccato mortali exerceri non poterat, cùm non videatur esse (iisliha, sed potius tentatio sit in Deuin de dominio suo penitus exterminari diTirvil onlinato* de modo alio juri consono procedendi et probandi per testes n m ilirel et instrumenta, vel etiam rationes, secundùm quod juris ordo exigit. In majoribus autein excessibus, in quibus absque divina offensa locum non delielwt habere remissio, non remissum, sed rigidum et inflexibilem, quanta< nuque esset persona qua-deliquerat, se ellicaciter exhibebat. Quod si etiam esset persona de propria familia, excessum autdelictum ejus severius quàm deexlraneo vindicare curabat. De praedictissiquidem in multis certis casibus possent exempla specialiter adsignari. Scd baoc causa brevitalis omittimus, et ne pussent aliqui viventes aut mortui ex tali recitatione notari. Fidèles et discretos viros bonae conversations et fama ; et maxime mandas «n.inus balwntes à muneribus, cum suinina diligentia exquirebat, tales baillivus el MMieschallos instituons et ex eis, postquàm bene suas baillivias diutius i-exe- F rant, familiares suos el consiliarios faciebat. Acceptores niuneruin el paupeni«i oppressores quasi quamdam ptslem refugiens si quando in oHiciis erant aul baillivils, amovebat.
Donique mirabantur plurimi, et ex eo quidam maHcvoli inurinurabant quod unu> liomo tam bumilis, tam quietus, nec robustus corpore ncr wverus in opère, sic pacifice dominari poterat super tantum regnum, Mijier toi et tantes priri(.i|H<s, tam jwtentes maxime cùm ritr multym aliquibus essel aliabili*, aut .il’
< ,t. (1r,Umi,iuicri c/f roi de Franc*. Ion». 1 p ’il. ’̃> S.r>. i(,i
CotUx mattrv rt »ub iinHj-clione iix1» Inlrm |>r«vi
rm ewrreant
(lumti omiin t
(~l~emw in "ntmlws nle· rrnld just fila rwn ouo’H M’nfrn~xt ,7»%k,il ln cere,7j ~¡’tIOll1buJ r r nnnrn cahcr rl. srr4nrr.
’(AMn)t’ y, 1 aiso jttrt
etprobftt’d)
Dt VITA ET MIRACULIS SANCTt LUDOVICI 1 1
i A
r
r>
̃»
i n
a
e
n
(
e
r
n
d
r.
>t
o
e
ri
ïs n
n
i-
?X
̃o
la
i-
~s
js
r.- F
R1
itl 1
