Aller au contenu

Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/707

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

»54-ï5€. APOLOGETICA. JOÇ

Atheus ipfe licet; unde condudunt me clanculum Atheifmum do- cere. Quin expreffe Schoockius declaravit verba affirmantia qubd fubdole atque admodum occulte Atheifmi venenum aliis affrico, efle ab aliâ manu quàm fuâ, id eft, à fceleratâ illâ manu, de quâ fupra loquutus eft". At praecipue queftus fum de illis verbis, quod atro- ciffimam & omni fupplicio dignam contineant calumniam, & juxta leges | certum crimen fit determinandum ei qui queritur in judicio, non verô debeat vagari in incertum, ut fit à Voetio, cùm ait fe calumniis meis impetitum fuifle, etfi necdum minimam oftenderit voculam, quâ eum praeter jus & fas laîferim.

Praeterea Paralipomena praefationi addita, & quorum ultima pe- ricopa fola plus habet fere acerbitatis & veneni quàm refiduum opus, ab initio Schoockius reprobavit, Voetius nunquam.

In immenfum excrefceret mea oratio, fi deberem hue congerere omnia argumenta, quae evincunt falfum efle teftimonium quod fug- geflit five praefcripfit. Sed. quaefo vos, obfervate, realia efle illa om- nia quae hîc propofui, neque pendere ex relatione Schoockii ; nam quoad praefationis ideam & alias fchedas non éditas quas dicit efle pênes fe, nifi rêvera eas haberet, fervidius fuam litem contra ip- fum Voetius fuiflet profecutus. Quod oftendit quàm | impudens fit junioris Voetii calumnia, dum exprobrat DD. Groninganis ipfos unius teftimonio nixos judicafle (quod maxime urget) : licet enim ad Schoockii verba non attendiflent, fat' praeterea proba- tionum habuêre. Et tamen evidens eft, declarationem ipfius Gro- ningae fadtam, longe plus fidei mereri eâ quam ante fecerat Ul- trajefti. Nam in Ultrajeftinâ, praeterea quôd ipfi fuggefta fuerat, nihil aliud deponebat quàm quod putabat è re fuâ efle, videlicet fe authorem efle libri cui nomen fuum jam praefcripferat, nec erat co- ram judicibus, nec metuebat reprehendi, licet non foret verum quod declarabat ; eamque duntaxat feriptam exhibebat amico fuo, quem fatis potentem arbitrabatur ad fe extricandum, etfi falfitas illius difpalefceret. At Groningœ id depofuit quod refeiri ipfum pu- debat, & fummopere difpliciturum erat fummis fuis amicis; nec illud depofuit, nifi cum aliquo animi taedio ", & coram judicibus ; atque fie ftatui poteft folâ juftitiae reverentiâ & metu pœnas, fimenti- retur & criminis alieni onus in fe derivaret, eum adattum fuifle ad ea profitenda quae profeflus eft. Quin declaravit confeffurum fe eadem fuifle Ultrajecî:i, fi ferio & in judicio de re totâ interrogatus

a. Lire : loquutus fum. Page 254, 1. i5.

b. « Cum... tsdio » addition. Voir p. a 56, 1. ai.

�� �