Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, X.djvu/144

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

134 Descartes et Beeckman. so.

autem cadentiarum omnes fpecies fufe Zarlinus^ enu- merat; idem etiam habet tabulas générales, in quibus explicat, quse confonantiae pofl quamlibet aliam in totâ cantilenâ poffint poni. Quorum omnium rationes nonnullas affert; fed plures, opinor, & magis plaufi- 5 biles ex noftris fundamentis poiTunt deduci.

Sexto. Denique, vt tota fimul cantilenâ, & vna- quseque vox feparatim, intra certos limites continea- tur, quos Modos vocant, de quibus paulo pofl.

Atque hsec omnia exade quidem obfervanda funt lo in contrapundo duarum tantùm vel etiam plurium vocum, fed non diminuto nec vllo modo variato. In

a. Zarlino (Gioskfko) publia : i" Le IJtitu:{iom harmoniche (In Venetia, l558; 2« édit., i562; 3' édit., iSjS). — 2° DimoJîra\ioni harmoniche (Ibid., iSji). — 3° Sopplimenti muftcali [Ibid., i588). — 4° De tutte l'opère del R. M. G. Zarlino (Ibid., iSSg, 4 vol. petit in-fol., dont le pre- mier renferme les IJtitii:{ioni, le second les Dimojira'^ioni et- le troisième les Sopplimenti ; le quatrième n'a pas de rapport avec la musique).

Beeckman, dans son Journal, cite également Zarlino, et ne cite pas Lefèvre d'Etaples, à qui cependant il serait redevable de tout ce qu'il savait en musique, assure Descartes, t. I, p. iio-iii (sans doute par dérision, les Elementa Muficalia de ce vieil auteur, Jacobus Faber Stapulenjis, remontant à Tannée 1496, les éditions suivantes étant de i5i4et j55i). Voici le passage de Beeckman sur Zarlino :

« Sarlinus mecum collattis. — Den 11'" July < 1620 >, Middelburgi. » Multa in Giofetîo Sarlino reperio meis meditationibus confentanea, » quale e(t quod, cap. 4?, 9g, gS délia fecunda parte, dicit de imperfeiflione ï inftrumentorum & vocis perfedione. Eiufmodi convenientia procul » dubio faepius obfervabitur, conferendo priores meas meditationibus (sic) » cum hodiernis & fequentibus, quje mentionem Sarlini incipiunt facere, » quia iam tantùm incipio perlegere eum, italicae linguae idioma necdum » fatis bene intelligendo ; convenient meae meditationes, inquam, cum » illius fcriptis, quia ipfe, meo iudicio, non minus illo, rationibus tentavi » confirmare meam fententiam. Cùmque natura fit femper & ubique uni- » formis, neceffe eft naturae du£lum fequenies in multis convenire. Sic in » diverfis mundi partibus eadem nafcuntur philofophiae theoremata, diver- » ixque gentes feparatim probaverunt très angulos trianguli a;quales elfe »«duobus redis. » {Fol, 12g recto, l. 34-4-j.)

�� �