Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, X.djvu/433

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

38-?9. Ad Directionem Ingénu. 421

compofita ex hoc quod in illâ percipimus, & ex eo quod judicamus nos ignorare.

Dicimus quarto, conjundionem harum rerum fim- plicium inter fe efîe vel neceflariam vel contingen- 5 tem. Neceflaria eft, cùm vna in alterius conceptu confufâ quàdam ratione ita implicatur, vt non pofli- mus alterutram diftindè concipere, li ab invicem fe- jundas effc judicemiis : hoc pado figura extenfioni conjuncla eft, motus durationi, five tempori, &c.,

10 quia nec figuram omni extenfione carentem, nec mo- tum omni duratione, concipere licet. Ita etiam û dico, quatuor & tria funt feptem, hœc compofitio neceflaria eft; neque enim feptenarium diftindè concipimus, nifi in illo ternarium & quaternarium confufâ quàdam

i5 ratione includamus. Atque eodem modo, quidquid circa figuras vel numéros, demonftratur, necelTariô continuum eft cum eo de quo affirmatur. Neque tan- tùm in fenfi bilibus hgec neceflitas reperitur, fed etiam, ex. gr., fi Socrates dicit fe dubitare de omnibus, hinc

20 necelfariô fequitur : ergo hoc faltem intelligit, quôd dubitat; item, ergo cognofcit aliquid pofTe efle verum vel falfum, &c., ifta enim naturse dubitationis necef- fario annexa funt. Contingens verô eft illarum vnio, qua: nullà infeparabili relatione conjunguntur : vt

25 cùm dicimus, corpus elle animatum, hominem eft^'e veftitum, e^c. Atque etiam multa faepe necelTariô inter fe conjunda funt, quae inter contingentia numerantur à plerifque, qui illorum relationem non animadver- tunt, vt hcTC propofitio : fum, ergo Deus eft; item,

3 harum 1 hanc H. — 11 apri's — lyex- verbiH. — 21 diibitai duratione] carentem répété H. dubitet H.— 23 illoriiiii Ac'/H.

�� �