Page:Hippocrate - Œuvres complètes, traduction Littré, 1839 volume 1.djvu/318

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
300
introduction.

contre les mutations et les influences quelquefois excessives de la nourriture, de l’exercice, des vents et du monde entier ; mutations et influences qui engendrent les maladies[1] »

J’ai dit un peu plus haut, mais sans en apporter immédiatement la preuve, que la méthode attribuée par Platon à Hippocrate, où Galien n’a vu que l’étude des objets dans leurs éléments, et qu’il dit ne se trouver que dans le traité sur la Nature de l'homme, se rencontrait dans d’autres écrits de la Collection hippocratique. Le passage que je viens de transcrire du livre du Régime en offre un exemple entre plusieurs autres ; et ainsi, en cela même, l’argument de Galien n’est pas concluant.

  1. Φημὶ δὲ δεῖν τὸν μέλλοντα ὀρθῶς ξυγγράφειν περὶ διαίτης ἀνθρωπίνης, πρῶτον μὲν παντὸς φύσιν ἀνθρώπου γνῶναι καὶ διαγνῶναι· γνῶναι μὲν, ἀπὸ τίνων συνέστηκεν ἐξ ἀρχῆς· διαγνῶν δὲ, ὑπὸ τίνων μερῶν κεκράτηται. Εἰ μὴ γὰρ τὴν ἐξ ἀρχῆς σύστασιυ ἐπιγνώσεται, καὶ τὸ ἐπικρατέον ἐν τῷ σώματι, οὐχ οἷός τε εἴη τὰ ξυμφέροντα τῷ ἀνθρώπῳ προσενεγκεῖν· ταῦτα μὲν οὖν χρὴ γινώσκειν τὸν ξυγγράφοντα· μετὰ δὲ ταῦτα, σίτων καὶ ποτῶν ἁπάντων, οἷσι διαιτώμεθα, δύναμιν ἥν τινα ἕκαστα ἔχει, καὶ τὴν κατὰ φύσιν, καὶ τὴν δι’ ἀνάγκην καὶ τέχνην ἀνθρωπίνην… Γνόντι δὲ τὰ εἰρημένα οὔκω αὐτάρκης ἡ θεραπείη τοῦ ἀνθρώπου, διότι οὐ δύναται ἐσθίων ὁ ἀνθρωπος ὑγιαίνειν, ἢν μὴ καὶ πονέῃ· ὑπεναντίας μὲν γὰρ ἀλλήλοισιν ἔχει τὰς δυνάμεις σιτία καὶ πόνοι… Καὶ οὐ μόνον ταῦτα, ἀλλὰ καὶ τὰς συμμετρίας, τά τε μέτρα τῶν πόνων πρὸς τὸ πλῆθος τῶν σιτίων καὶ τὴν φύσιν τοῦ ἀνθρώπου, καὶ τὰς ἡλικίας τῶν σωμάτων, καὶ πρὸς τὰς ὥρας τοῦ ἐνιαυτοῦ, καὶ πρὸς τὰς μεταβολὰς τῶν πνευμάτων, καὶ πρὸς τὰς θέσεις τῶν χωρίων ἐν οἷσι διαιτέονται, πρὸς τε τὴν κατάστασιν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Ἄστρων τε ἐπιτολὰς καὶ δύσιας γινώσκειν δεῖ ὅκως ἐπίστηται τὰς μεταβολὰς καὶ ὑπερβολὰς φυλάσσειν, καὶ σιτίων, καὶ πόνων, καὶ πνευμάτων, καὶ τοῦ ὅλου κόσμου, ἐξ ὧν περ αἱ νοῦσοι τοῖσιν ἀνθρώποισι φύονται. Du Régime, liv. Ι, au commencement.