Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 1.djvu/831

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

sou

§oüHAiT, s. m. Désir, mouvemenl de la volonté vers un bien qu’on n’a pas. Choañl, m. Pl. ç’hoanLou, et, par abus, c’hoanchou. loul, f. Pl. ioulou ou iouliou. Uél, m. Pl. ou. Voilà mon souhait, chélu va choañt ou va kél. 11 a des souhaits plaisants, choafUou ou hélou farsus, m deùz.. r^^ ^tIiho-i^.’. v. jkti.<.>. A souhait, selon’ ses désirs. Diouc’h hé c’hoafU ou Ité ioul. À-hél ou dioucli-hél. Il n’a pas tout à souhait, n’en deùz kel pép-lrd diouc’h hé c’hoanl ou diouch-hél.

SocHiiTABLE, adj- Désirable. Qu’on peut souhaiter, qu’on peut désirer. A helleur àa c’hoanlaat, daiouli, da héla. Choañluz ou c’hoañUiujz. louluz. Héluz. Ce n’est pas une chose souhaitable, né kéd eunn diâ c’hoañlauz ou iouluz ou héluz. Da véza c’hoanléet. SooHAiTBR, V. a. iJésirer, avoir envie. C’hoanlaat. Part, c’hoaniéel. Kaoul-c’hoa^l. louU. Part. et. Héla. Part. et. Karoul. Part. et. On souhaite de vivre, c’/ioa^ ;aa( ou iouli a réeur béca. Si vous le souhaitez^ mar kirit. Je vous souhaite une bonne année > bloavez mdd a ioulann, a hélann d’é-hocki "j ! <. Souillé, adj. et part. Sali^ gàé. Ealaret. Saolrel. SUabézet. Ifilret. Kaézourek. Hors de Léon, kézourek. il était tout souillé, saolred hoU on kàézoureg hoU e oa.

Souiller, v. a. Salir, gâter, remplir ou couvrir d’ordures. Kalara. Part. et. Saotra, Part. cf. Sttaheza. Varl. et. Maslara. Part. et. Lasléza. Part. et. Kofichéza. Part. et. En Vannes, kouchicin ou kousiein. Nam7na. Part. et. Vous avez souillé votre habit, kalaret ou saoiret eo hô saé gan-é-hoc’h.

Souiller le lit nuptial, commettre un adultère. Ober avoullriez. Kouéza enn avoultriez.

  • AvouUri. Part. et.

Se souiller, v. réO. Se salir. En em galara. En em zaolra. En em vatlara. En em goñchéza. Iñlra. Part. et. Plulôt mourir que de se souiller, keñl mervel égéd en em zaotra. Socillon, s. f. Femme sale, malpropre. Slroden, f. Pl. slrôdenned. Loudouren, f. Pl. loudourenned. Kaiaren, f. Pl. kalarenned. Stlabézen, f. Pl. sllabézenned. Slroulen, f. Pl. slroule7ined. Libourchen, f. Pl. Ubourc’henned. C’est une vraie souillon, eur guir strôden, eur gwir loudouren co.

SouiLLLBE, s. f. Tache, saleté sur quelque chose, impureté. Il n’est guère d’usage au propre. Kalar, m. Saotr, m. Stlabez, f. ilas- (ar, m. Lastex, f. Iñir, m. Aam ou namm, m. Kaézour, m. Hors de Léon, kézour. C’est une souillure à sa réputation, eur saotr, eunn namm eo d’hé vrûd-vdd.

Sans souillure, sans- tache. Digalar. Ditaolr. Dilaslez. Vinamm. Ce sont des gens sans souillure, tûd dizaolr, lûddinamm iñl. SoLL, adj. Pleinement repu, extrêmement rassasié. Gwalchet. Slambouc’het. il n’est pas encore soûl de viande, né két choaz gwalc’het ou slamboiic’het gañd ar c’hik, SoÙL. ivre, plein de vin. Mezô ou mezv. iisou -753

Hors de Léon, tneô ou mev. Il est soûl dès le matin, mezô eo adaleg ar beùré. Soûl, s. m. Autant qu’il suffit, rassasiement complet. Il se met ordinairement en français avec les pronoms possessifs. Gicalc’h, m. Gwalc’hded, m. Toutmon soûl, va g walc’h. Tout ton soûl, da waic’/i. Tout son soûl, hé walc’h. Tout notre soûl, hor gwalth Tout votre soûl, hô kwalch. Tout leur soûl, hô gwalc’h. J’en ai tout mon soûl, va gwalc’hem eût anézhaii. Il a bu et mangé tout son soûl, hé waWh en deûz debrel hag ével. SouLAGEME. NT, s. m. Diminution de mal, de peine, de douleur, hiskarg, m. Divec’h, m. Diboan, f. Fréalzidigez, f. Koñfort, f. C’est un soulagement pour moi, eunn diskarg, eunn diboan, eur fréalzidigez en évid-oun. . Soi’LAGER, V. a. Oter une partie d’un fardeau. Diskarga. Part. et. Divecliia. Part, divec ^hiet. Skoazia. Part, skoaziet. Venez me soulager, deûid d^am diskarga, d’am divec’hia.

Soulager. Diminuer et adoucir le travail, la peine, la douleur de quelqu’un. Diboania. Part, diboaniet. Fréalzi. Part. et. Koñforli. Part. et’. Je n’ai que vous pour me soulager, n’cm eûz néméd-hoch évit va ziboania, évil va fréalzi.

SoDLE, s. m. Sorte de jeu de balle populaire en Bretagne. MeU, f. Pl. ou. En Trég., Dell (Lag.) Une seule soüe. Bélen. H. V. Soûler, v. a. Rassasier avec excès de viande, etc. Gwalc’ha. Part. et. Slamhouc’ha. Part. e(. Ils l’ont soûlé de viande, /le «ja^c’Aef, hé slambouchel hô deûz gañi kik. SoCler. Enivrer, rendre ivre. iJiezij. Part. e(. En Vannes, «leowem. EnTréguier, mcouiñ. lis l’ont soûlé, hévezvet hô deûz. Se soûler, v. réfl. Se rassasier. En emwalc’ha. En em stambouc’ha.

Se suûler, s’enivrer. Mezvi. Part. et. En em vezvi. Il se soûle tous les dimanches, bep sûl é vezv ou en em vezv.

Soulèvement, s. m. Action de soulever, de lever un peu haut. Lâcherez, m. Savérez, m. Soulèvement. Révolte, émotion. Diroll, m. Dispac’h, m. Le soulèvement fut apaisé bien vite, buan é oé péoc’héet ann dispac’h. Soulèvement de cœur, mal d’estomac, //eu, m. C’hoand- dislouñka.

Soclever, V. a. Elever quelque chose de lourd et ne le lever guère haut. Pci’i.’i-sével. Part, peûs-savet. Locha. Part. et. Il a eu de la peine à le soulever, béac’h en deûz bé( oc h hé beûssével, oc’h hé loc’ha. Soulever. Révolter, porter à la révolte. Lakaad da zével ou da zispac’ha. Il souleva tout le pays, lakaad a réaz ar vrô holl àa zével ou da zwpoc’/ia.

Soulever le cœur, donner des maux d’estomac, causer des nausées. Lakaad da heûgi. Il me soulevait le cœur, va lakaad a réa da heùgi.

Se soulever, v. réfl.. Se révolter, se rebeller. X>t«pac’/io. Part. e(. En em zispac’ha. Ils se


Heûg,