Page:Pastoret - Ordonnances des rois de France de la troisième race, tome 15.djvu/583

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

500

Ordonnances des Rois de France

^Chfnon1, (a) Édit portant Établissement d’un Parlement à Bordeaux (b). le io Juin

1462. T UDOV1CUS , Dei gratiâ, Francorum Rex ; universis présentés lituras M j inspecturis, salutem. Regum sollicitudinem imprtmis niti decet, ut, in regno et dominio eorum, justitia, virtutum praeclarissima , vigeat, et subditorum vexationilus, damnis et laboribus salubriter consulatur, ut sic respublica in pacis dulcedine et amoenitate, coelesti f avent e clementiâ, colletetur. Notum igitur facimus quod nos, ad bonum reipttblicœ patriœ nostrœ Burdegalensis , et aliarum partium circum adjacentium, vigilantes et aspirantes ; attendentes etiam longa terrarum spatia quibus prrafata patria nostra Burdegalensis et aliae regiones circiim adjacentes distant a villa nostra Parisiensi ,in qua suprema nostra parlamenti curta consistit a est stabilita, viarum discrimina, personarum pericula, pestes et alias calamitatis quae in itineribus saepius evenire possunt ; considerantes etiam causarum in profata nostra curia pendentium immensam multitudinem, et quee quotidie, praesertim tx ducatu nostro Aquitaniae ct patriis circiim adjacentibus, diversis modis et mediis inibi confluunt ; volentes, quantum possibile est, finem imponere litibus nostrorum subditorum, et ad requisitionem instantis simam et supplicationem humilem gentium trium statuum patrice nostrae Burdegalensis, et prae maxime dilectorum nostrorum majoris ; juratorum et aliorum habitantium civitatis nostrae Burdegalensis, quod inter caeteras patrice nostree praedictae villas Burdcgala notabilior existit ; desiderantes etiam praedictam civitatem nostram Burdegalam in honoribus sublimari ; aliis etiam et rationalibus causis moti, habitâque super his mattirâ deliberationi consilii, ex nostra certa scientia, plena potestate, et authoritate regia, instituimus, stabilivimus et ordinavimus, et per présentes instituimus, stabilimus et ordinamus curiam nostram pârlamenti in ipsa civitate nostra Burdegalensi, pro dicta civitate, etiam pro patriis et senescalliis Vasconiae, Aquitanice, Lannarum, Agennensi, Baçatensi, Petragoricetisi, Lemovicensi, quandiu tamen nostree placuerit voluntati ; in qua quidem curia nostra parlamenti, omnes et universae curiae senescallia rum, bailliviarttm, r ectoriarum, vicariarum, judicaturarum, et c ceterarum jurisdictionum quarumcumque antedtetarum patriarum, ut praemittitur, suum habebunt ressortum et ultimum refugium. Qjiod quidem parlamentum seu curiam volumus inchoari, sedere, et teneri in crastino festi beati Martini hiemalis proximi secuturi, in praedicta villa nostra Burdegalensi, aut alio vel altis diebus supir hoc a nobis statuendis et ordinandis, per certas personas, videlicet, per unum praesidentem laicum, et certos consiliarios nostros, tam clericos quam laicos, a duos graffarios cum quatuor hostiariis ; quibus praesidenti et consiliariis dedimus et damus, harum serie, plenam potestatem et authorttatem et mandatum speciali audiendi, cognoscendi, decidendi et determinandi omnes et singulas causas appellationum et ressort orum, et alias quascumque civiles et criminales ab eisdem patriis in eadem curia introducendas, tam in casu ressorti quant aliis quovis modo, dandi insuper et pronuntiandi super his sententias tam interlocutorias quam definitivas in vim arresti, à quibus quidem sententiis et arrestis nulli licebit appellare quovis modo vel reclamare vel altam sedem adire, et generaliter faciendi et observandi Notes.

(a) Transerit d’après le registre du Par- Elles ont été insérées par Choppin dans son Iement de Bordeaux , copie non signée, for- Traité du Domaine, liv. II, titre //, et dans niant plusieurs volumes in-folio reliés aux les Offices de Joly , tome I.,r, ord., page ùp armes de Colbert, et étant .à la Bibliothèque (b) Voir les pages iiji et 120 de ce tome> impériale. Ces lettres commencent à la page 2p. et le tome XIII, page 2^4.