Aller au contenu

Page:Pierre Belon - L'histoire de la nature des oyseaux.djvu/98

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

serviettes de table : Car il dit, Attulerat mappam nemo, dum furt a timentur, Mantile è mensa surrioit Hermogenes. Nous lisons quasi choses semblables en Aulugelle, en l’huictiesme chapitre du quinziesme livre Noctium atticarum, en ceste maniere : Praefecti popinae, at que luxuriae negant coenam lautam esse, nisi cum libentissimè edis tum aufferatur, & alia esca melior, at que amplior succenturietur. Is nunc flos coenae habeatur interistos, quibus sumptus, & fastidium pro facetiis procedit, qui ne gant ullum aven praeter Ficedulam tot am comesse oportere. Caeterarum avium at que altilium nisi tantum apponatur, ut à cluniculis inferiori parte saturi fiant, convivium putant inopia sordere. Superiorem partem avium, atque altilium qui edunt, eos palatum non habere. Si proportione crescit luxuria, & debere epulas crescere. Videte quid relinquitur, nisi ut delibari sibi coenas jubeant, ne edendo defatigentur, quando stratus auro, argento, purpura, amplor aliquot hominibus quam diis immortalibus adornatur. Et au seiziesme chapitre du septiesme livre, detestant les friandises de son temps, ha inseré les vers d’Euripide tresancien poëte, contenants telle sentence : Quelle chose est en plus prompt usage pour nourrir les mortels, que le don de Ceres, & le breuvage d’eau ? Mais l’abondance est ce qui les esmeut à recercher les friandises des autres viandes. Genera autem (dit il) nominaque edulium, & domicilia ciborum omnibus aliis praestatia, quae profunda ingluvies vestigavit, quae Varro opprobrans executus est haec sunt ferme, quantum nobis memoriae est : Pavus è Samo, Phrygia Attagena, Grues Melissae, Hoedus ex Ambracia, Pelamis Chalcedonia, Murena Tartessia, Aselli Pessinuntij, Ostrea Tarentina, Pectunculus Chius, Elops Rhodius Scari Cilices, Nuces Thasiae, Palma Aegyptia, Glans Iberica. Hanc autem gulae peragrantis, & in succos insuetos inquirentis industriam, atque has undique vorsum indagines cupediarum majore detestatione dignas censebimus, etc. Toutesfois qu’iceluy considerant les choses de plus loing, & escrivant la frugalité qui estoit envers le peuple Romain avant qu’il fust creu en son extreme grandeur, ha intituté le tiltre du vingt & quatriesme chapitre du second livre, De vetere parsimonia, deque antiquis legibus sumptuarius populi Romani. Et Macrobe au dix-septiesme chapitre de son tiers livre, prenant le mesme argument ha escrit, De Legibus latis contra luxuriam veterum Romanorum. Mais Pline plus anciens que les susdits, ha encor mieux dit au quatriesme chapitre du dixneufiesme livre, en ceste maniere. Romae quidem per se hortus ager pauperus erat. Ex horto plebei macellum, quanto innocentiore victu ? Mergi enim credo in profunda satius est, & ostre arum genera naufragio ex quiri, aves ultra Phasidem amnem peti, & fabuloso quidem terrore tutas, imo sic preciostores. Alias in Numidia, atque AEthyopia in sepulchris aucupari, aut pugnare cum feris mandi ab eo cupientem quod mandat alius. Al hercule quam vilia haec, quam parata voluptati, satietatique, nisi eadem quae ubique, indignatio occurreret ? Puis apres il dit : Hortorum Cato praedicat caules : hinc primum agricolae aestimabantur prisci, & sic statim faciebant iudicium, nequam esse in doma matrem familias (etenim haec cura foeminae dicebatur) ubi indiligens esset hortus. Quippe è carnario, aut macello vivendum esse. Nec caules (ut nunc) maxime probabant, dannantes pulmentaria quae egerent alio pulment ario. Id erat oleo parcere. Nam gari desideria etiam erant in exprobratione. Horti maxime placebant, quia non egerent igni, parcerent que ligno, expeditares & parata semper : unde & acetaria appellabantur, facilia concoqui, nec oneratura sensum cibo, & quae minime accenderent ad desiderium panis, etc.