Page:Recueil des historiens des Gaules et de la France, tome13.djvu/9

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

PRiEFATIO.

iij

chacun dans ce XIIIe volume. C’est à quoi nous avons pourvu, en retranchant avec soin tout ce qui n’est que

redite. En effet, les anciens Auteurs anglois se copient plus souvent entre eux que les françois. Cette remarque a été faite avant nous par l’Editeur de la chronique Anglo-Saxonne qui à

ce qu’il nous semble, a trouvé la

vraie raison d’une aussi grande conformité dans l’usage où étoient les

Monasteres d’Angleterre de nommer

dans chacun un Religieux pour

écrire les évènemens remarquables

et de se communiquer à la fin de

chaque regne les Mémoires respectifs dans une assemblée générale, pour

être rédigés en corps d’histoire par les plus habiles (a). C’étoit-là ce qu’il y avoit de plus authentique, et les exemplaires en étant déposés dans chaque

Monastère, c’est où les Ecrivains postérieurs ont eu la facilité de puiser. On

ne sera donc point surpris de ne pas rencontrer dans ce volume Matthieu Paris, Jean Brompton, Thomas Wickes, Nicolas Trivet, Raoul de Hicden,

Matthieu de Westminster, Gauthier

d’Hemingsford Guillaume

Thorn Henri Knigthon Thomas

Walsingham, etc. Ces Auteurs sont

bons pour le tems où ils ont vécu

mais pour les tems antérieurs ils ne sont d’aucune utilité ; ils n’ont fait nimiam excresceret in molem singu–lorum descriptio id porrb facili

negotio expedivimus resectis ejusdem rei repetitionibus Procliviores

enim esse veteres rerum Anglicarum Scriptores ad antecessorum dicta exscribenda quam nostrates Gallos

jam olim ab Editore chronici AngloSaxonici observation est, nec absurde

causam tantse germanitatis inter

priores et porte sequentes historias in eum refundit morem qui per singula Angliee Monasteria invaluerat,

ut e numero Monachorum uni cura

demandaretur litteris consignandi

res sub unoquoque Rege gestas quo

mortuo chronographi omnes ad

proxirnumg enerale Capitulum conveniebant, ubi novus sagaciorum

habebatur delectus ad conficiendam ex privatis scriptionïbus publicam historiam (a). Hsec sincera decernebatur, ejusque delatum ad unumquodque

Monasterium exemplar omnibus

passim obvium erat. Nemo

itaque miretur in hoc ’volumine desiderari Matthseum Parisium, Joannem

Brompton, Thomam Wickes,

Nicolaum Trivetum Radulphum

de Hicden, Matthseum Westmonasteriensem, Gualterum Hemingsfordium,

Guillelmum Thorn, Henricum

Knigthon, Thomam Walsingham,

aliosque nonnullos sequio-

(a) Unde faetum inquies, ut tôt codices ad diversas Bibliotheeas pertinentes ita panels discrepent, ut in unum chronicon haud incommodé reduci possint id enim casu contigisse non est sani cujusvis siyedicere sive opinari. Equidemista dubitatio me diu vehementer torsit, donec Schoti chronici auctoritas expedisset. Ejus verba haec sunt Statutum est convenienter in Anglia fut audivi) quôd unumquodque Monasterium a Regibus fundatum haberet de ipso loco suum certum scribam vel scriptorem, a quo omnia notabilia tempore Regis, saltem in regno vel e vicinis contingenta secundùm quod veritas facti se haberet, cum data annolarentur ad proximum generale Concilium post obitum Regis omnes illi chronographi convenirent, et sua verè dicta vel scripta in medium producerent et delectis a Concilio sagacioribus et in talibus peritis et expertis, scripta examinarent et diligenti habitâ collatione, de congestis summarium extraherent et chronicam compingerent, ac in Cœnobicis archivis librariorum pro authenticis chronicis quibus fides daretur scripta reponetent, ne temporum labilitate memoriœ gestorum in regno dépérirent. Sed nequehie sistendum. Istud enim testimonium ex altera parte haud minus incommodum patit. Si enim publico decreto constitutum fuerit, ut ex uno aliquo exemplari omnes codices describerentur quî factum ut in ullis rebus codices discreparent. Hujus rei causae varise sunt pro diversis differentiarum generibus, quae in libris manuscriptis depraehendimus. Vel enim 1° nonnulla in uno codiee reperiuntur in reliquis omnibus desiderata ; ea autem haud raro sunt res ejusmodi quae loci alicujus peculiaris, non autem regni totius negotia exhibent, etc. Gibson prœfat. ad chronicon Anglo-Saxonicum.