Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/217

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
154 NOMENCLATOR VIII. LING.

spiel. B. De cieragle ende ghereetschap van eenich batement, camerspel GAL. Les ornements & l'equipage des farces ITAL. L'apparato d'vna comedia

Chrysendeta Mart. Vasa ex auro illigata, quæ crustas habent aut torques ex auro nexiles, vti voluit Bayfius : at Turnebus gemmata vasi quæ consertas auro gemmas, hoc est, λιθίσχουϛ xρυσενδέτουϛ, teneant, erponit xρυσένδετα.

Chrtropus Ollæ sustentaculum. xυτρόπουϛ, ἐπιστάτη Aristoph. AL. Dreyfusz B. Drievoet, Treeft GAL. Trepied ITAL. Trespedo H. Hierro de tres pies, para ponar la olla a cozer AN. Tryuette

Ciconia tolleno Plinio, Machina putealis, cuius hæc structura est : Trabs alte solo dep angitur, cui altrinsecus altera longior transuersa immittitur fibula adstricta, pondere vnam partem prægrauante. χηλόνειον Aristoteli & Basilio, ἀντλητήριον. AL. Brunnenschwenckel B. Wippe GAL. Bascule, grue ITAL. Grua H. Cigonal

Cilicium præter significationem propriam alibi a nobis dictam potest vocari textum e pilis, percolandis liquoribus, multi in coquinatio instrumento vsus. χιλίχιον, χνησέρα Hippoc. AL. Haarin Reytter B. Een Stamijne, een Hayren Seefken, een Hayr GAL. Estamine ITAL. Stamegna H. Cedaco AN. Straynour

Cinolia terra Plin. creta, Terra alba qua fullones vtuntur extergendis pannis AL. Walcker Wascherde B. Volders ærde, waschærde B. Croye pour nettoyer le drap ITAL. Creta per cauat le macchie de e panni H. Creda para alimpiar manchas

Cingula Ouidio, Lorum canabinum ventrem equi succingens. μαxαλιστήρ. AL. Roszgurt B. Cingel GAL. La ventriere ITAL. Cinta H. Cincha de la filla

Cinis Virg. τέφρα, σποδόϛ, σπληδόϛ Nicand. AL. Aschen B. Asschen GAL. Cendre ITAL. Cenere H. Ceniza

Circinus Plin. Instrumentum fabrile, quo circulos ducunt. διαβήτηϛ. AL. Ein Circkel darmit man circklet B. Een passer GAL. Compas ITAL. Circino, compasso H. compas AN. Compas

Circulus Cicer χύχλοϛ. AL. Ring, Circkel, Runde B. Circkel, rondeel, rinck, ront perck GAL. Cercle, rondeau ITAL. Cerchio H. Circulo

Cirnea Plaut. Vas vinarium e quo vinum miscetur & infunditur : dicta παρά τό χιρνα=|ν, vt videtur. χάλπη, χαλπἰϛ, τρίπουϛ ἂπυροϛ. AL. Schenckkandel B. Schenckpot, tuytkanne GAL. Pot a verser le vin

Cisium Cic. Vehiculum duabus rotis nitens. δίφροϛ [δῖ/φροϛ] . AL. Kutschen B. Cotse GAL. Cocche ITAL. Cocchio H. Cocho

Cissybium Poculum quoduis, siue quod primi pastores e cisso, hoc est hederacea materia, passim obuia pocula confecerint, siue quod potum contineret. χισσύβιον, παρά τό xεῖσθαι ἐϛ αὐτό τό πίνειν. AL. Ein Trinckfasz B. Een drinckpot nap

Claua Pro baculo quo cuniculos necant. ῥόπολον B. Hasenkneppel

Claua ῥόπαλον, χορύνη. AL. Kolb B. Kudse, Knodse, Kolue GAL. Massue ITAL. Claua H. Porra

Clauus Plin. clauus ferreus Cæsari. ἦλοϛ AL. Nagel B. Nagel GAL. Clou Chodo Petrar. chiouo. H. Clauo

Clauus Capitatus Varr. AL. Schlosznagel B. Sluytnagel GAL. Clou testu

Clauus muscarius Vitru. vmbellatus, rotundo capite insignis. AL. Grosser hauptnagel B. Tætse, oft groothooft nagel

Clauus vncinatus Vitru. qui vncum capitis loco habet, de quo genere panni solent suspendi B. Clawier

Glimacter Instrumentum in gradus scansile, de quo ahena & lebetes suspendimus χλιμαχτήρ. B. Een Hanghel, Hengel GAL. Gremeliere

Clitellæ Horatio Sellæ dossuariæ iumentis imponi consuetæ ad onera commodius gestanda. ἀστράβη, σάγμα. AL. Saumsattel B. Scheensadel GAL. Le bast ITAL. Basto H. Albarda, o ensalma

Clypei ansa vel capulus, quo tenetur ὂxανον Plutar. πόρπακ Soph. ἀναφορεὐϛ τῆϛ ἀσπίδοϛ. AL. Die Handthabe am Schild B. Tvatsel, oft D'hanthaue van een Schilt GAL. Le manche du bouclier ITAL. Il manico del brochiere GAL. La manga del broquel

Clypeus Argolicus Virg lib. 3. Aeneid. pro magno & rotundo, totumque obtegente corpus accipi videtur, qualis ἀσπἰϛ ἀμφιβρότη Hom. ἀσπἰϛ ἀργολιχή Halycarnasseo. Ammianus lib. 24. indicat pinnis qutbusdam aut turriculis in orbem exstantibus assurgere.

Clypeus Virg. Clypeum Liuio, Scutum maius & oblongum, eo quod clepat, hoc est celet, totum corpus, vt Charisius ait, vel παρά τό γλύπτειν, quod in eo imago & facies cuiusque redderetur, teste Liuio, originis virtutis argumento, θυρεόϛ, a facie ianuæ. Porro clypeum peditum esse, vt scutum equitum, voluit Soruius. AL. Schirm schilt B. Langhe Schilt, Terge GAL. Targe ITAL. Targa H. Targa

Clyster clysterium, Instrumentum ipsum quo aluus perluitur. χλυστήρ. AL. Ein Clistir B. Clistereye GAL. Clistere ITAL. Clisterio H. Cristel ayuda

Clyster oricularius Celso, quo medicamentum auri affectæ infunditur. αὐλόϛ Aeginetæ. ω)τεγxύτηϛ AL. Klein Rholin, damit man etwas artzney in die Ohren thut B. Oorpijpken, oorspuyte GAL. Syringue


Cnodaces Vitru. E ferro rotundæ quædam fibulæ in extremis scaporum capitibus adactæ, aut plumbo affuso sirmatæ, quæ in armillis versantur. B. Duymen, speenen

Cochleare Martiali, quo liquida sorbemus. χοxλιάριον, μύστρον Athen. μυστιλάριον Poll. χοxλιώρυxον Poll. δοῖδυκ. AL. Leffel B. Lepel GAL. Cuillier ITAL. Cuchiaro H. Cuchara AN. a Spone

Colla gluten Virg. glutinum Sallustio & Varroni glutinum ferunt Dædalum inuenisse AL. Leim, Gleister, Pappen B. Pap lijm GAL. Glu, colle ITAL. Colla H. Cola, engludo

Collimare Cicer. vel, vt alij legunt, collineare, lib. 2. De diuinat εὐστοxεῖν, στοxάζεσθαι σχοπού Polybio, εὐστόxιοϛ βάλλειν, pro ferire scopum aut signum. AL. Den Pfell oder Geschosz auff den Zweck, oder auff das Zil richten B. Op de Pinne schieten GAL. Tirer ou toucher au blauc ITAL. Trare al bianco H. Tirar an el senno

Colum virgilio, per quod liquor dimanat & percolatur, τρύγοιποϛ, ἠ θμόϛ, ὑλιστήρ. AL. Syggeschirr, Sienen B. Sijvat, Cleynfer, Sijghevat GAL. Couloir ITAL. Colatoio H. Coladero

Colus Virgil. Instrumentum ligneum, quo pensum sustinetur. γέρων Poll. ἀτραχτυλἰϛ, ἠλαχάτη Homero. AL. Kunckel B. Spinrocke GAL. quenouille ITAL. Rocca, conochia H. Rueca AN. Rocke, disselstaffe

Concha labrum, peluis tonsoria. Vas marginis latitutine carens. χόγxη, πύελοϛ. AL. Scheres becken B. Barbiers becken. scheerbecken GAL. Bassin a barbier ITAL. Bacino H. Bacin

Conchæ martiano Iurisc. Testæ in quibus colores suos pictores reponunt. χόγxαι. AL. Muschelen B. Schelpen GAL. Les coquilles ITAL. Guscie H. Conchas

Conopeum Horat. Iuuen. Textile tentorium, quod lectu imminet, arcendis muscis comparatum & culicibus, quos χώνωπαϛ Græce vocant. χωνωπεῖον, χωνωπεών Epigr. AL. Vmbhang oder zeit ob einem Bedt B. Vliegennet, Vmbhanc oft Pauilioen ouer een Bedde GAL. Courtine au tour d'vn lict, pauillon ITAL. Padiglione o cortina di letto H. Pauellon contra los mosquitos

Conus Virg. galeæ apes Eid. Curuatura in apice galeæ, cui cristæ superponuntur. λόφανοϛ Suidæ χῶνοϛ. AL. Federror am Helm B. 'Tsoppeken an eenen Helm, dærmen de pluymen inne, oft op steeckt GAL. Le coupet d'vn heaume ou se met le plumard ITAL. La cima del elmo H. Ciomera del yelmo

Corbis Cic. sporta Sallustio. Colum ἂρριxοϛ, σπυρἰϛ, σπυρίxνιον, χόφινοϛ. Vas vimineum. AL. Corb B. Corf, Mande, Mandeken, Brootcorf GAL. Panier, corbeille, cophin. ITAL. Corbe, corba H. Cesto AN. Basker

Corbis dossuaria qua enehitur fimus & transfertur, cuius in vineaticis montibus vsus est apud Germanos. AL. Butten B. But Flandris GAL. Hotte

Corici vt in manuscripto Nonio lego, non autem corisci, Virg Leuia missilia in modum sagittarum. Coricique leues humeris

Cornua arcus Ouidio, Bina cornua, quorum crenis immittitur vtrimque neruus χορώνη, alio qui cornu Virg pro arcu dixit, quomodo curuare cornu. Quid lentare cornua Stat. dixere. quod lunare arcum ouidio, & sinu are : Græci χερουλχεῖν. AL. Den Bogen ziehen, oder spannen vnd krummen B. Den Boghe intrecken. buyghen oft spannen GAL. Bender ou tendre l'arc ITAL. Tirar l'arco, o bendar l'arco H. Tirar el arco, tender el arco

Cortina Hieron. velarium Stat. περιπέτασμα. AL. Ein Serg B. Gordyne GAL. Courtine ITAL. Cortina

Cortina Plin. Tinctorium abenum, siue lebes in quo lana suffecta succum imbibit. τρίπουϛ, λέβηϛ Luciano, θερμαντήρ. AL. Farbkessel B. Verwers Ketel GAL. chaudiere d'vn teinturier ITAL. Tinaccio, o caldaia de tintori H. Tina de tintor

Cortina striata AL. Ein Serg mit falten B. Gheuowen Gordijne GAL. Courtine fronsee ITAL. Cortina piegata

Couinus Mart pro curru camerato & contecto, o iucunda couine solitudo. sed Melæ Lucano, Currus bello accommodatus cuius axes falcibus vtrinque muniebantur. Vnde Sillius dixit, Fulcifer couinus.

Corytus Virg. Theca, repositoriumve arcus. Errore enim imbuti sunt Grammatici non pauci, qui sagittarum thecam, quæ Pharetra est, sie appellari autumant. τοxοθήχη, γωρυτόϛ Hom. quasi xωρυτόϛ. AL. Kocher darin man den Bogen legt. B. Den Koker, oft de custode van den Boghe GAL. Carquois a mettre l'arc ITAL. Carcasso del arco H. Carcox o goldre del arco AN. Bovve casse

Crater Cicer. cratera Virg. Capax poculum, ἀπό τού χρατεῖν, a capiendo, vel a miscendo vino. vt alij volunt. idem cum scypho,nisi quod scyphus religione quadamconuiuiis consecratus fuerit. χρἀτήρ. AL. Ein grosser Becher oder Geschirr B. Een grooten beecker GAL. Vne coupe, ou tasse ITAL. Coppa H. Grancopa

Crates Liuio ταῤῥόϛ AL. Hurd B. Horde GAL. Claye H. Carso

Crteuterium pro ferro, in quo veru vertitur. χρατευτή Hom χρατευτήριον. Poll. hoc discriminis est, quod rudi ille sæculo lapidibus nonnihil excauatis inter assandum verua imponebant, quæ in ferreis ansis nane vertuntur concinniore vsu. AL. Brateysen, darinnen man den Spis vmbdrahet B. Wend, oft Brantijser

Cratis ferrea craticula Martiali, in qua cibi torrentur. ἐxαρίϛ. AL. Ein Rooszt B. Ein Rollster GAL. Le gril ITAL. Graticula