Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/221

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
158 NOMENCLAT0R VIII. LING.

aguda en ambos o dos partes

Glaus Luc. Pilaplumbea. σφαιρίον, σφαίρωμα μολύβδινον. AL. Kugel B. Loot GAL. Boulet ITAL. Ballota H. Pelota

Guttus Plin. gutturnium, aqualis Varr. Vas angusti oris, vnde guttatim aquæ latex manibus affunditur. πρόxοοϛ, προxουϛ. AL. Tropffgeschirr, Gieszfasz B. Hantvat, lauoir, lampet GAL. Gouteron esguiere. ITAL. Orciuolo d'acqua H. Agnamanil, cano

Habena Virg. retinaculum, Frænum quod manu retentum equos regit. ἰθυντήρ Suidæ, ἡνία ῤυταγωγεὐϛ, ῥυτήρ αὐ/ληρον Epichar. ῥυτόν. AL. Zugel am Zaum B. De breydel tuegel GAL. La rene d'vne bride ITAL. Briglia H. La rienda

Hama Digest. instrumentum arcendis restinguendisque incendiis accommodum. B. Een branthæck

Hamus Ouid. vncus ἂγχιστρον, ἀγχυρομήλη. AL. Anghel, Fischhack B. Angel, hæck GAL. Hain, hamesson ITAL. Hamo H. Anzuelo

Hapsus Celso, lib. 7. Sacculus, tectoriumve e lana, lino tomentove, quo plagæ proteguntur. πίλημα Galeno in Therapeut. σχέπασμα. AL. Locken, Wollen, oder Flacs B. Lompe oft hant vol vlas om de wonde te bewaren

Harpagium ἀρπάγιον Aphrodisæo, Vas aquale foraminosum, quo hortorum herbas & puluillos perpluimus, nome habens a suctu aquæ, quam ad se rapit. Sunt qui clepsydram vocent. AL. Gieszkrug da man den Garten mit sprutzet B. Een Ghietvat, oft Bespuytcruycke GAL. Vne chantepleure, vaisseau pour arrouser le iardin ITAL. Clepsidra H. Hurta agua, escaruidor

Harpago Plauto, lupus, Vnius quo e puteis deciduæ situlæ extrahuntur, λύχοϛ, ἃρπακ. AL. Hack B. Hæck, dregge, peckhæck GAL. Crocq ITAL. Vncino H. Garfio

Harpe Lucano, falcatus ensis, acinaces, gladius Persicus, nunc Turcicæ genti familiaris. σάγαριϛ Xenophonti, ensis Scythicus incuruus. ἂρπη, ἀχινάχηϛ. quiuis gladius incuruæ acie : vt Belgis Half houwer, Cromhouwer, Cromoort. GAL. Semitaire ITAL. Simitatra H. Semitierra

Harpedone ἀρπεδόνη Critiæ, Epigr. Rota glomeratoria, qua fila rotando conglomerantur. B. Garencroone ITAL. Arcolaio

Hasta Cic. farissa Curtio, lancea Plin. ὑσσόϛ Appiano, σάρισσα, δόρυ Xenoph. λόγxη, σαύνιον Diodor. δόρυ ἀγxέμαxον ἢ ὀρεχτόν [ὀρεχτον with circumflex accent], μελία Homero. AL. Spiesz, Glan, Schaffelin B. Spiesse, Lance, Pijcke, Iauelijne GAL. Lance, picque, iaueline ITAL. Lancia H. Lanca

Hasta amentata Cicer. παλτόν, quæ amento excussa vibratur. διηxχυλημένον ἀχόντιον Xenophonti.

Hasta præpilata Plinio, ferream habens cuspidem. ἔγxοϛ λογxωτόν Bacchylidi, τυλωτόν δόρυ. AL. Ein Spiesz mit einem spitzigen Eysen beschlagen B. Een Spiesse met een scherp Yser beslagen

Hasta pura Virg. ferro non munita.

Hasta velitaris Liuio, leuis, quæ eminus etiam iaculi vice emitti possit. ὀρεχτή μελία Homero. AL. Ein geringes Schaffelin B. Een Tornoy Spiesse oft Lancie GAL. Lance de tournoy ITAL. Lancia di giostra H. Lanca para tornear

Hastarum theca σύριγκ Hom. δοροθήχη Poll. δοροδόxμη.

Hastile Virg. Scapus hastæ. κυστόν. AL. Das Schafft an einem Spiesz B. De Schacht van een Spiesse GAL. La bante ou le fust d'vne iaueline ITAL. Hastile H. Hastil

Haustrum pro cyathi genere, quo vinum hauriebant, bibebantque. ἀρύταινα, ἀρυστήρ, ἀρύστιxοϛ, ἔφηβοϛ. Athen. & Poll. οἰνήρυσιϛ, χύαθοϛ. AL. Ein Krauszle, oder Romerie B. Een ront Croesken

Haustrum Vitru. Situla in tympano aquam exciptens, & in altum efferens, Nonio teste. ἀντλίον. AL. Wasserschopffer B. Schepper, Waterschepper

Helepolis Vitru. Obsidionalis machina, ab expugnandis vrbibus nomen adepta. ἑλέπολιϛ. De qua lege Ammianum, lib. 23.

Hemicyclus Cic. Sedes semirotunda, dimid atiorbis formam repræsentans. AL. Bogensessel, wie ein halber Circkel B. Tonnenstoel, een half ronden stoel GAL. Chaire a demy ronde ITAL. Sella mezzo ronda ITAL. Silla medio rodonda

Hydria Cic situla Plauto, modiolus Vitru. Aquarium vas quo hauritur aqua. ὑδρία, χαλπίϛ. AL. Wassereymer, Eymer Schopffeymer B. Een Eemer GAL. Seau ITAL. Secchia, secchiella H. Herrada para facar agua

Hypomochlium id quod vecti subijeitur, vt obnisu suo vectem adiuuet. ύπομόxλιον.

Iaculum Virg missile Lucano, Liuio, nubes belli Virgil. quod in altum coniecta iacula prætexunt cælum, & nubis instar obducunt. παλτόν, βέλοϛ, τηλεβόλον, & ἐχηβόλον βέλοϛ Artemidoro, ἀχόντιον, ἀχόντισμα, αἰγανέη Homer τράπηκ κυστόν. AL. Wurffpffeil oder Gewehr B. Worppijl GAL. Dard ITAL. Dardo H. Dardo

Igniarij supina pars. στορεύϛ peculiari voce dicitur, teste Tarrhæo.

Igniarium Budæo, ignitabulum Solino, (ita enim accepisse videtur vbi apud Pyrpilen insulam ignit abula reperta fuisse ait) Instrumentum e ferri acie attemperatum, quo ignis semina excudunt. πύριον, πυρεῖον, πυρήῖον Apollonio. AL. Feurzeug B. Vierslach GAL. Fusil ITAL. Acciaiuolo Bocc. focile, batti fuoco H. Instrumento para hazer fuego

Igniarius fomes aut igniarium ex Plinio vocari potest spartea


materia e lino stuppave conuoluto, qua milites sclopetarij vtuntur in alendo igne. AL. Lont B. Lont GAL. Lonze. Igniarij autem voce Plinius vtitur pro lignea materia, quæ facile ignem concipit AL. Brennholtz B. Wigvier

Ignitabulum vide Batillus cubicularius.

Inauris Monile quod aurium lobis inseritur, & appendet, Plinio. ενώτιον, ἐλλόβιον, ἑλυχτήρ Poll. ἕρμα Hom. διόπη. AL. Oorenzierd, Oorengeschmuck, oder Ringle B. Oorenringhen, Rinck oft ander costelickheyt diemen æn d'Ooren hanghet GAL. Bague pendant au tendron de l'oreille ITAL. anello o bagua d'orecchio H. Cercillo de oreja

Incendiarij siphones vel incendiariæ situlæ aut hamæ. σβεστήρια χωλύματα Thucydidi & Plutarch. vno sub nomine appellantur omnia ea instrumenta, quæ restinguendo incendio seruiunt. B. Branspueten oft Eemers

Incoctilia Plin. Aerea opera aut fusili stanno incrustata, ad obliterandum saporem æris. AL. Kupfferiner Kessel oder Hafen, der velotet ist B. Vertinde Vaten, Coperwerck dat vertint oft verloot is GAL. Vaisseaux estaimmez ITAL. Vasi stagnati H. Vasos estannados

Incus Virg. ἂχμων. AL. Ambosz B. Ambelt, zenbeelt GAL. Enclume ITAL. Ancude H. Yunque del herrero

Indago Lucano, Virgilio, reticulata indago Bud. Series plagarum saltus cingentium & feras includentium. carbaseum septum Budæo. ἀρχυστάσιον, vel ἀρχυοστάσιον Xenoph. & στωῖxοι, περιστοιxισμόϛ. AL. Garn dasz man auszpant das Wild dar ein zu treiben oder zu jagen B. Panden, gespannen, garen GAL. Toiles pour enuironner vn bois panneaux, rente de filets ITAL. Rete da pigliat le bestie seluatiche H. Red paratomar las fieras

Insilia Lucretio, Ligna pedibus textorum subiecta, quibus telæ alternis contrahuntur & aperiuntur. B. Schamelen

Instrumentum Cicer. Apparatus omnis fundi, tabernæ, domusve, quo instruitur. χατασχευή, σχευοϛ. AL. Alle Rustung, Werckzeug, Hauszrath B. De toerustinghe van een huys, een hofstede GAL. Equippage, instrument ITAL. Instrumento, stromento, apparato, apparechio H. Instrumiento, apparejo

Inuolucre Plaut. Linteum quod tonsores circumponunt humeris contræ decidua capitllitij præsegmina, περίβλημα, περιείλημα ω)μόλινον, quasi humerale linteum. commode etiam περιδερίδιον dici possit. AL. Schertuch B. Scheerdock GAL. Linge d'vn barbier, enueloppoir ITAL. Touaglia di barbiero H. Touaia para el cuello

Irpex Festo. Rastrum dentatum, ad extirpandas herbarum radices comparatum. πρασοχουρον, ὀκίνη Hesych. AL. Karst B. Klouwe

Iugum Ouidio, ζυγόν. AL. Ioch B. Iock GAL. Ioug ITAL. Iugo H. Yugo

Labrum pro margine & ora poculi, corona, στεφάνη, xεῖλοϛ Eustath. vnde ἐπιστέφειν, & Hom. ἐπιστέyασθαι χρατῆραϛ ποτού quod Virgilius dixit, Coronare vina, & cratera corona induere. quod more suo per epexegesin interpretatur poeta, implere mero. Eustathius ad summum vsque marginem implere. vnde χρατήρ ἐπιστεφήϛ sine ἐστεμένοϛ οἴνου apud Chrysost. Crater vino coronatus, pro pleno qui & ὑπερxειλήϛ. AL. Das Bort B. De Boort oft Rant GAL. Le bord ITAL. Bordo H. Borcella

Labrum Virg Cic. Vas patens, lauando aptum. λουτήρ, ἀσάμινθόϛ, ὁλχαῖον. AL. Waschzuber B. Een tobbe, oft cuype oft waschvat GAL. Vne tinne ITAL. Tinacciolo

Labrum eluacrum Catoni in, De re rustica dicitur, in quo sordes eluuntur vestium. B. Waschtobbe, oft cleertobbe

Lacus Virg. Conceptaculum aquæ fabrorum, in quam metallum candens demergunt. B. Smitsback

Lagena Martiali, Vas figulini operis, condendis vinis accomodum. λάγηνοϛ Athenæo. βίχοϛ. AL. Flasch, oder Lagel B. Flessche GAL. Flacon, bouteille ITAL. Fiasco H. Flascon

Lampas Virg. Lychnus pensilis. λάμπάϛ. AL. Ampel B. Lampe GAL. Lampe ITAL. Lampade H. Lampara

Lanx magis Fenestellæ, discus, Apuleio. πίνακ, δίσχοϛ, μαγίϛ. hæc asis instruebatur & dicata orat, vt iurulentis catinus. AL. Ein breyde Schussel B. Een vlacke Schotel met breede randen, een Schotel tottet Ghebræt GAL. Plat ou escuelle large ITAL. Disco H. Plato

Lardarium quo coqui carnes configunt immisso lardo. B. Laderpriem GAL. Lardoire

Laterna Cic. laterna Punica Plauto, cornu Eidem, quod corneis lamellis circumclusa sit, vt ventorum flabra arceat. viæ ducem scite Martialis vocat. ἰπνόϛ, ἐσxαρἰϛ πυρόϛ Aeliano. AL. Latern B. Lanteerne GAL. Lanterne ITAL. Lanterna H. Lanterna AN. Lanterne

Lebes Virg. vas oeneum quo coquuntur obsonia. λέβηϛ. AL. Aehren Kessel B. Coperen Pot oft Ketel GAL. Chauderou ou marmite ITAL. Chaldaia, caldarina, paiola apud Senenses H. Caldera para cozer la comida

Lecti erant aut discubitorij tricliniares Lampridio dicti, in quibus inter coenandum discumbebant : aut cubiculares, in quibus somnum capiebant.