Thresor de la langue françoise/Nomenclator
NOMENCLATOR DE IVNIVS ADRIANVS[modifier]
NOMENCLATOR OCTILINGVIS OMNIVM RERVM PROPRIA[modifier]
NOMENCLATOR
OCTILINGVIS OMNIVM
RERVM PROPRIA
nomina continens.
AB ADRIANO IVNIO ANTEHAC COLLE-
CTVS: NVNC VERO RENOVATVS, AVCTVS, ET IN
capita LXXVII. sic distinctus, vt materiae singulorum capitum Ordine
Alphabetico dispositae sint. Quinetiam capita ipsa ad eundem
modum se consequuntur.
intersigno stantis et fixi Mercurij.
Aedes ruinosae Cic. vitium facientes Cic. Boetio. πΓωματώ ώ δυε οίκία. AL. Fellig Hausz. Een huys dat vallen wil, een bauvallich huys G. Maision ruineuse IT. Casa ruinosa H. Casa que parece caer
Ædes superficiariae Caio, quae in conducto solo positae, eius sunt cuius et ipsum solum, έπιπόλαιοζ οίκοζ AL. Hausz auff einem anderen Boden gebawen B. Huys op een anders gront ghefondeert G. Maison bastie sur le fond d’autruy.
Ædificium Liuio, fabrica Cic. habitatio Eid. habitaculum domicilium Cic. οίκημα, οίκητήψον, όνδιον Oppiano. έδοζ. AL. Gebew, Wohnung, Wohnstade, Sitz B. Wooninghe, logijs, woonplaetse, oft woonstede G. Edifice, logis, hostel, demeure IT. Stanza, edificio H. Posada, posiente, morada
Ædificium arcuato opere ex structum Vide Hypogaeum.
Aedificium sartum tectum Cic. ab omni detrimento integrum. AL. Ein Baw in Tach vnd Gemach erhaltem B. Huys in raeck enn daeck gehouden G. Maison entretenue IT. Casa fornita, ben itratenuta H. Casa nellos reparos tenuda
Ædificium subterraneum Vide Hypogaeum.
Ædificium suspendere Cic. Domum exstruere cum fornicibus & pilis subiectis. AL. Ein Gewelb bawen B. Een huys met columnen ende ver Welfsels maken, oft timmeren G. Bastir sur arches IT. Far Casa in volta H. Hazar casa in buelta, o sobre arcos
Apotheca Plin. cella vinaria Cic. πιθών Eupolid. άποθήκε, οίνοθήκη, οίνών. Xenoph. AL. Ein Weinkeller B. Een wijnkelder G. Gaue ou celier a vin IT. Caua, cantina di vino H. Cillero de vino
Area Vitruuio, solum Caes. pes planus. άλοζ πλωτύα, Locus ab aedificio purus. AL. Boden, Ebenbode, Plat B. Een pletse, een onbetimmerde plaetse, leege werf G. Place sans bastiment IT. Area, piazza H. Suelo, solar
Armamentarium Cicer. Locus reponendis armis publicis in vsum belli comparatus. άποθήκη Thucyd. σκόυφόρόρον Halicarn. όπλοθήκη. AL. Zeug hauf B. D’Wapenhuys, daer bussen en ander geweeren inne staen G. Lieu de munition et des armes IT. Armamentario Florent. luogo de munitioni, arsenale. Venet. et Genuens. H. Alnnazen de armas
Armariū Cic. locus quo vtensilia, aut cibario etiam recluduntur. σκότοθήκη. Aeschin. AL. Ein Kalter, Kalterle B. Schappray G. Armaire IT. Armario. H. Almario
Aromatopolium άρωμάτοπωλείων aromataria tabena. AL. Da rinn man Specerey feyl hat B. Daer men specerije en drogerije vercoopt G. Boutique d’espicerie IT. Speciaria H. Tienda de especerias
Attegiæ Iuuenali, mapalia Lucano magalia Virgil. proprie Maurorum tuguria. καλύβαι Appiano, οίκίδια Sosipater exponit. άφρών καλύβαι. AL. Hutten B. Huttekens G. Logettes IT. Capane H. Anduares. Sunt qui Attigias exponunt pro scenis ex opere topiario vmbram aestate praebentibus. skia/da Graeci vocant. IT. Frescate
Augustale Fabio, Tabernaculum imperatoris exercitus. ζρατωγίον (accent circonflexe sur ei). AL. Eins Obersten oder Feldherrns Zellt B. Een tente oft pauilloen van den oppersten veltheere G. Pauillon ou tente du chef de guerre IT. Padiglione, o tenda del generale o colonello del campo H. Tienda del emperador, del rey, del capitan, y otto
Aurificina ἀργυρομοπεῖον (accent circonflexe sur ei), Demost. xρυσοxοεῖον xρυσοεyητεῖον, xρυσοxωνεῖον xρυσοπλύσιον Straboni : quanquam hae voces referri etiam possunt
Bibliotheca Cic. βιβλιοθήχη. AL. Librey B. Librarije G. Libraire IT. Libraria H. Libreria
Caupona Cic. diuersorium Eid. stabulum Eidem taberna diuersoria Plauto, Pandocheum. Domus viatoribus mercede patens, χαταγώγιον, πανδοxεῖον, χατάλυσιϛ Halicarn. σταθμόϛ Plutarch. ὑποδοxή, χαπηλεῖον, μοινόβιον. Moschopulo. AL. Ein Wirtshauss, oder Herberg B. Een weertshuys oft herberg G. Hostelerie, logis IT. Hostaria, allogiamento, albergo H. Tauerna, posada, aluergueria
Cella vinaria vide Promptuarium.
Diuersorium Praecessit in Caupona.
Domus aedes οἲχοϛ [οἱχοϛ], οἰχία δόμοϛ, δῶμα, χαλιά proprie ἐχ χάλων, ἢγουν κύλοιϛ, χατεσχευασμένη Apollon. Schol. AL. Ein hauss B. Een huys G. Maison IT. Casa, magione Boccatio H. Casa
Domus Augusta Augustale basilica Cic. praetorium Plin. palatium. βασιλιχή, βασίλειον, οἲχοϛ ἔνδοκοϛ [ἕνδοκοϛ]. Poll. ἀνάχτορον. AL. Palast, Rathhauss, Koniglich Hauss B. Paleys raethuys, stathuys, heerenhuys G. Palais, maison royale et magnifique IT. Palatio, palazzo, casa signorile H. Palacio, casa real, casa del rey
Exemplar vide Ichnographia.
Fabrica materiaria Plin. lignaria. AL. Eins Zimmermans Werckstatt B. Eens timmermans winckel, oft werckstede, een timmerplaetse G. L’ouuroir du marinier IT. La Botega d’vn falegname H. Botica o lugar donde trabajanda la madera
Figlina Plin. Figuli officina. μεραμεῖον AL. Eins Haffners Werckstatt B. Een potbackers winckel, potbackerije G. Poterie IT. Botega de pignateri, luogo doue si fanno e vasi H. Tienda de olleros
Forma vide Ichnographia.
Ganea et Ganeum Terent. Donat. prostibulum, lupanar Quinct. lustrum. Cic quod minime illustre sit. fornix Iuuenali, praesepe etiam Cicero dixit, ἐργαστήριον. Demost. μηλωστόν. Lycophr. χασωρεῖον. Aristop. ματρυλλεῖον πορνεῖον. AL. Das Frauwenhauss, Hurenhauss B. het hoerenhuys, t’bordeel, het hoerencot G. Le bordeau IT. Il bordello, il chiasso H. Burdel puteria
Ganeum praecessit in Ganea proximo.
Gurgustium Vide Tugurium.
Hierocomium Locus elephantiacis et leprosis deputatus. ἱεροχομεῖον. AL. Der Aussetsigen Hauss, die Lazarey B. De laserije t’lasarus huys G. La ladrerie, le lazaret IT. Il lazaretto Venetis H. Lugardo estan aquellos que estan malos de lepra
Hospitium Liuio, Domus peregrinis, sed necessitudine dut amicitia coniunctis, patens. κενών. AL. Freunden Herberg B. Een logijs voor vrienden G. Vn logis pour les amis et aliez IT. Allogiamento de gl’amici H. Hospederia o posa da por amistad
Hospitium publicum non male vocari posset, quod peregrina voce Xenodochium alij nominant κενοδοχεῖον κενοχομεῖον, πγωxοδοxεῖον. AL. Spirtal B. Tgasthuys G. L’hospital IT. L’hospitale H. El hospedal
Hypogaeum Aedificium subterraneum arcuato operae exstructum, apud Vitruuium, cuiusmodi est cella vinaria, ὑπόγειον. AL. Ein Gewölb vnter der Erden, Keller B. Een ghewelfde kelder G. Caue ou lieu sous terre IT. Caua o cantina sotto terra fatta in volta H. Cueua sotterana
Ichnographia Vitruuio, exemplar Eid. forma, Iacens areae efformatio et superficiaria descriptio, futuri operis specimen exhibens. ἰxνογραφία, ὑποτύπωσιϛ. AL. Entwerffung, Patron, Form B. Platteforme, patron, oft d’beworp van een huys G. La Plante, pleine forme, le dessein IT. Il modello, la pianta, il patrone, il dissegno H. El trachollano de edificio
Imago frontis erecta vide Ortographia,
Insula Cie. Domus publico priuatoque circuitu cincta, et communione parietum carens. ή διάλαυροϛ χαί περιάμφοδοϛ οἰχία AL. Hauss so allenthalben ledig steht, vnnd an kein ander Hauss stost B. Een huys op hem seluen, rontsom vry van ander huysen G. Vne maison a part, enuironnee de rues et ruelles IT. Casa en isola, attorniata di strade et stradelle, separata dalle altre H. Casa que no esta iunta con otras
Laniena Plaut. officina laniorum. B. Bleeschshuys, vleyschhouwers winckel G. Boucherie.
Lateraria Plin. Caminus in quo lateres excoquuntur, μεραμεῖον. AL. Brennofen da man Zeigolstein [sic] vnd andere backt B. Een kareel ouen, daermen kareelen enn diesghelijcks backt G. Bricqueterie, tuilerie IT. La fornace o luogo doue si fanno e mattoni H. Lugar donde hazen la drillos
Lorica testacea vide opus tectorium.
Lupanar Vide Gena.
Lustrum Vide idem.
Magalia vide Attegiæ.
Mapalia vide idem.
Musaeum Var. locus studiis dicatus et publicus et priuatus μουσεῖον. AL. Schul, oder Studierstublin B. Schole, oft studorken G. Escole, ou estude IT. Scuola, o studio, o studiatorio H. Escuela, o lugar para estudiar
Nosocomium, valetudinarium Colum νοσοχομεῖον. AL. Ein Sichhauss, oder stuben B. Het sieckenhuys, de sieckcamer G. L'enfermerie IT. L'infirmaria H. La enfermeria
Oenopolium Vide Taberna vinaria.
Officina Cic. vbi opus exercentur. δημιουργεῖον, ἐργαστήριον, στάσιϛ. AL. Werckstatt oder Ladem B. Een werckstede, oft winckel G. L'ouuroir IT. Botega, fucina Petrarchae H. Tienda, botica para labrar
Officina tinctoria φαρματών AL. Die Fäberen [peut-être: Fäberey], das Färbhauss B. De verwerije G. La tinturerie IT. La tintureria H. Tienda de tintores
Oporotheca Varroin, vbi condutur autumnales fructus. όπωροθήχη AL. Ein Obs Gaden, obs Keller B. D'appelsolder, oft de vruchtkelder G. Lieu ou on garde le fruict IT. Guardafruti H. Cillero para guardar la fruta
Opus ἔργον [ἔγον], ἐργασία AL. et B. Werck G. Ouurage. I. Opera H. Obra
Opus albarium Pl. calce pura sabulo impermixta constans. λεύχωμα AL. Weis Angestrichen B. Witfel G. Blanchissure de parois IT. Imbiancatura delle casa H. Blanque adura della pared
Opus cotonarium Plinio, coronae in modum rotundatum, et affabre factum in orbem. στεφανωθέν ἔργον AL. Rond oder fein wellacht Werck wie ein Kron B. Ront Werck, oft rontsom ghe Wrocht ende volmaeckt int ronde G. Oeuure fait a I'entour
Opus emplecton Vitr. cum frontibus vtrinque politis, medium naturalis saxorum materia temere collocata farcit. ἔμπλεχτον.
Opus intestinum Plin. sublicium, quod ligno materiâve constat. κύλωσιϛ τήϛ οἰχίαϛ Thucyd. κυλόφραχτον ἔργον. AL. Inwendig Holtswerck B. Schuetsel G. Lambriz
Opus isodomum Plin. Vitr. vbi omnia lapidum coria aequali crassitudine costructa sunt. ἰσόδομον Als alle de laghem van eender dickten ijn.
Opuspseudiso domum quando impares sunt coriorum ordines δευδισόδομον. AL. Als die Lagen ohnegleich seyn
Opus reticulatum vbi caementa non tacentia, sed in latus stantia ponuntur. διχτυόθετον. Werck gemacht wie ein Retz. B. Werck met cantighe Steenen gemaect
Opus signinum Plin. quod fit e tusis testis addita calce. B. Ciment G. Ciment IT. Piastra H. Suelo de argamassa
Opus sublimi Vide Opus intestinum.
Opus tectorium Var. tectorium Cic. lorica testacea Vitr. ἀ/λειμμα, μονίαμα. AL. Vber Weissung B. Pleckerije, Beplecksel, Plaesteringe G. Enduit, ou plastre B. Distucco, o di piastra H. Encaladura, enyessadura
Porro Loricatio inducit atq. integit parietes arenato calce et arena mistis: at incrustatio huic diuersa est, quae parietes sectis marmoris crustis vestit.
Opus tēporarium Pl. quod ad tempus durat. ἐργασία πρόσχαιροϛ AL. Werck ein zeitlang werend B. Werck voor een tijt lanck G. Ouurage temporaire, durant pour vn temps IT. Operache dura qualche tempo H. Obra pro algundia
Ortographia Vitr. erecta frontis imago Eid. estsecunda species dispositionis, qua non iacens, sed erecta in frontem figurarum indesignando opere descriptio apparatur.
Pegma Mart. Sen. Lignea machina in alium educta tabulatis etiam in sublime crescentibus compaginata de loco in locum portatilis, aut quae vehi potest, vt in pompis fieri solet, vel machina statuam portans aut sustinens. πήγμα. AL. Ein Bunne, Wagenburg B. Stellagie, wagenborch G. Eschaffaut IT. Catafalco H. Castillo que va nellos inegos de la fiesta
Pergula Plin. Locus vel tectus, vel dio expositus, aedificiis coniunctus, per quem commearelicet. AL. Ein Gang, oder Gommerlaub darinn zu spatsieren B. Een ganck oft galerye G. Galerie IT. Galeria. logia H. El corredor
Pergula Vlp. Taberna vbi venum exponuntur merces. AL. Ein Kaufladen B. Een winckel G. Boutique. I. Botega H. La botica de mercero
Pharmacopolium φαρμαμοπωλεῖον. AL. Apotekerije, oder Apotekers Laden B. Aptekerije, oft apotekers winckel G. Boutique d'apothicaire IT. Apotecaria, botega d'apotecaria H. Botica de boticario
Popina Cic. therm opolium Plaut. Locus vbi publice obsonia et delicatiores cibi assantur aut apparantur: popina sellariola Mart όπτανεῖον, θερμαπώλιον, χαπηλεῖον. AL. Praterey, Zeichhauss, Garkuche B. Braderije, cabaret G. Cabaret, rotisserie IT. Cabareto Venet H. Cozina, assaderia
Promptuarium Catoni, cella penaria Cic. promptuaria cella armarium Plaut. quo conduntur et vnde promuntur cibi ταμεῖον. AL. Speisgaden Keller, Kammer, Kalter B. Spiis camer, bottelerije, schappracy oft spinde G. Garde manger, despense IT. Botteleria, dispensa H. Dispensa a la mano, salua roba
Prostibulum Vide Ganea.
Receptaculum Cic. Locus quo aliquid intutum recipitur. ἐχδοxεῖον, ὑποδοxή, ἔνδιον. AL. Herberg da man einkehrt, zuflicht [peut-être : zuflucht] empfangt B. Toevlucht, inganck G. Retraite IT. Ritratto H. Retraimiento
Schola Cic. ludus Eid. ludus literarius Quint. gymnasium Cic. διδασχαλεῖον, ενηβητήριον, πεδαγώγιον, γυμνάσιον, φωλεόϛ. Epigr. AL. Schul B. Schole G. Escole IT. Scuola H. Escuela
Sciographia vel secenographia, vt Hermolao scribendum videtur, est vniuersi tecti, quod scenam vocant, deformatio: veluti cum ligneis asserculis futuri operis forma repraesentatur ab architecto.
Stabulum Vide Caupona.
Substructio Cic. Vitr. fabrica Cic. structura Col. οἰχοδομή, χατασχευή. AL. Gebaw, vndergebaw B. Gebow, Fabrijclre, Timmeragie G. Bastiment, fabricque IT. Fabrica struttura H. Fabrica
Substructio insana Cic. Plin. χατασχευή φορτιχή χαί ὑπέρογχοϛ αἰπύδμητον AL. Wunder gross gebaw B. Een groot begrijp G. Bastiment grand outre mesure IT. Fabrita molto marauigliosamente grande H. Fabrica muy grandey magnifica
Suspendere aedificium Vide aedificium suspendere.
Sutrina Liuio, Calcearij officina ραφεῖον. AL. Schusters Laden oder Werckstatt B. Schoenmakers winckel oft werckstede G. L'ouutoir ou la boutique d'vn cordonannier IT. Gazolaria H. Tienda de capatero
Taberna Cic. pro quouis aedificio popularis vsus, praesertim e tabulis constructo σχηνή AL. Kramer oder Kauffladen, ein Werckstat B. Een winckel, oft kraem G. Boutique IT. Botega H. Tienda, venta
Taberna diuersoria Vide Gaupona.
Taberna libraria Cic. βιβλιοπωλεῖον. AL. Buchladen, Buchgaden B. Boeckvercoopers winckel oft huys G. Boutique de libraire IT. Botega di libraro H. Tienda de libros
Tabern meritoria Prudent. quae mercede locatur AL. Ein Laden der zu verleihen ist B. Een winckel die terhueren staet G. Boutique a louer IT. Botega da sitar H. Venta que esta por arrendar
Taberna vinaria, oenopolium Plaut. οἰνών. Xen. πιθών. Eupol. AL. Ein Weinhauss, Wirtshauss, Zechhauss, trinkhauss B. Een tauerne, wijnhuys G. Tauerne IT. Taruerna H. Venta, o taberna
Tectorium Vide Opus tectorium
Textrina Cic. ἱστουργεῖον. AL. Weberey B. Eens weuers winckel oft werckstede G. L'ouuroir d'vn tisserand IT. Testrina H. Lugar don de texen
Thermopolium Vide Popina.
Tonstrina Terent. xουρεῖον ζυρεῖον. AL. Ein Scherstuben oder Scherers Laden B. Een scheerhuys, oft barbiers winckel G. L'ouuroir ou la boutique d'vn barbier IT. La barberia H. Tienda de barbero
Tristega Domus quae tres habet contignationes aliam super aliam τρίστεγοϛ. AL. Ein Hauss das drey Gemach ob ein ander hat B. Een huys drie soldeten hooghe G. Maison a trois estages IT. Casa con camere et sopracamere H. Casa que tiene camaras a baxo y arriba
Tugurium Virgilio, casa Eidem gurgustium Cic. χαλύβη, χαλιάϛ. AL. Hutte, Bawren Hauslin B. Hutken, schaepherdes oft boeren huysken G. Maisonnette a bergier IT. Casetta H. Cabanna
ANIMAL, animans ζῶον AL. Thier, alles was Seele hat B. T'ghediert, wat siele heeft G. Animant IT. Animale H. Animal
Animal altile Plinio, quodcunque saginatur, σιτιστόν. AL. Was gemast wirdt B. Mestdier G. Beste de graisse IT. Bestia qualunche che s'ingrassa H. Qualquiere animal que se engorda
Animal amphibium Var. anceps Cic. vibium Statio. ἀμφίβιον, ἐπαμφοτερίζον. AL. Thier das im Wasser vnd auffm Land lebt B. Ghedierte dat int Water ende opt Landt lecft G. Beste viuant en terre, et dedans l'eau IT. Bestia che viue in aqua et sopra la terra H. Bestia que biue tambien en aguay entierra
Animal aquaticum, aquatile ἔνυδρον ὑδατοθρέμμων Empedoc. ὑγρόβιον. Nonno, ὑγρόπορον. Epig. AL. Das im Wasser lebt B. Waterdier G. Beste aquatique IT. Animal aquatile H. Lo que biue en agna
Animal natatile νηχτόν AL. Schwimmend Thier B. Swemmende Dier G. Beste qui nage IT. Bestia che nata, animal natatile H. Qualquiere animal quae nada
Animal reptile έρπετόν AL. Kriechend Thier B. Cruypende oft sleypende Dier G. Qui rampe et se traine sur le ventre IT. Animal che rampa, rambiga, o serpe H. Que gatea por el suelo
Animal volucre, volatile πτηνόν [πτη=νον], πετεινόν. AL. Fligend Thier B. Vliegende Dier G. Volaille qui vole IT. Animal volatile, che vola H. Animal que buela.
Animans Vide Animal
Aranea, vestis aranei Lucretio, Vescas dici aranearum telas annotat Seruius, ab ariditate et teneritudine. Scutulatum rete aranei. Plin. a scutilis hoc est, quadris, quae in ea tela plurimae visuntur. Scutula autem a scuti forma, quod quadratum erat, et oblongum ἀράxνη, λεπτόϛ ἀράxνηϛ πέπλοϛ, Hipponacti. AL. Spinnewab, Spinnewib B. Spinneceppe, spinnweue G. Fil d'araigne IT. Tela duragno H. Tela de aranna. A. Copwebe
Armentum, grex armentorum Cic. ἀγέλη. AL. Ein hauff groffes Viehes B. Drift oft hoop groote. Beesten G. Haras, troupeau de gros bestail IT. Bestiame grosse H. Ganado maior
Bellua Immanis fera et formidabilis, quasiminime bella θήρ, δάχοϛ, χνώδαλον Hom. χηνώπετον Nicandro. AL. Grausames vnd erschreckeliches Thier B. Fel, vreesselicken onbesuyst Dier G. Beste cruelle IT. Belua.
Bestia e feritate potius quam ex animalis genere aestimari debet, morsu vnguibusque saeuiens, Vlpiano teste. θηρίον. AL. Thier B. Een dier oft beeste G. Beste IT. Bestia H. Bestia, animal brauo y fiero.
Fera θηρίον, δαχεγόν. AL. Wild, Wildthier B. Wildt, wildtgedierte G. Beste sauuage IT. Seluagine, fera saluatica. saluaggia Bocc H. Bestia fiera
Grex, pecuarium Cornificio et Persio. βόσχημα, ποίμνχ AL. Ein hauffen Viehes, Herd B. Een cudde, oft hoop Beesten G. Troupeau ou haras de bestes IT. Grege, o greggia H. Ganado menudo
Iumentum Quodcunque animaloperam nostram adiuuat vectando aut arando, χτήνοϛ. AL. Arbeytsam Thier B. Arbeydende Beeste G. Iument IT. Giumenta H. Bestia de carga
Iumentum appiosum Veget. quando micat auriculis, visu caligat, et gyrat in circulum tanquam ad molas. B. Woruelsiecke Beeste.
Iumentum clitellarium Colum. dossuarium Varr. sarcinarium Caes. saginatium, veterinum Plin. vectarium Varr. σχευοφόρον, ἐπισεσάγμένον, σα γμάριον, νοτοφόρον, ἀστράβη Demosth. φορτοφόρον, νοτχγόν, σωματηγόν. AL. Saumross, oder Eselsaum oder tragviehe B. Pack oft sombeeste G. Beste a somme, sommier, cheual ou asne qui porte bahuz IT. Sommero H. Bestia para cargas, bestia de aluarda
Iumentum coraginosum Veget. ἐxεδερμία (aut ἐπιδερμία vt manuscriptum exemplar habet) πεπονχχόϛ, quando equas febrit, marcessit, corium costis adbaeret, spinaque obrigescit. AL. Ein aussgemergeltes Vieh B. Vergaende Beeste G. Haridelle, beste fort maigre.
Iumentum cyclicum χυχλιχόν Cyclo periculoso morbo laborans. B. Beeste die den vyuer heeft G. Beste qui a les auiues
Iumentum farciminosum cui fistulis quibusdam subtercutaneis corruptus humor manat, plurimasque toto corpore collectiones patitur. AL. Wurmsieches Ross B. Wormich Peert G. Cheual farcineux.
Iumentum molarium quod molam agit, AL. Mulross, oder Esel B. Muelepeert G. Beste, cheual ou asne de la meule, ou du moulin IT. Bestia chemacina, o gira il molino H. Bestia de muela para moler
Iumentum pistrinense Suet. quod in pistrino molam agit. AL. Der in Skampffmule treibt B. Muelenpeert.
Iumentum plaustrarium, plostrariumve quod plaustrum trahit. AL. Karrenross B. Wagenpeert G. Cheual de charette IT. Cauallo di caretta H. Cauallo o asno de carro
Iumentum plostrarium proxime praecessit.
Iumentum roborosum Veget. tetanicum, quod ad similitudinem roboreiligni obrigescit. τετανιχόν. B. Veruangene Beest
Iumentum suffraginosum Colum. τ σείραη)\ xιράματι πεπονηχόϛ. Absyrto. AL. Krampffiges Ross B. Crampich Peert, het welck dat spat heeft
Pecus Quidquid pabulo terrae pascitur sub hominis imperio, βόσχνμα, θρέμμα. AL. Vihe B. Vee, gedierte G. Bestail IT. Pecora H. Ganado
Pecus eximium quod e grege excipitur et nota aliqua signatur, vt Donato placet, ἔχχριτον, ἐκαίρετον, πρόχριτον, διαφέρον. AL. Aussbundig, ausserwelt B. Wtghenomen gediette G. Singulier esseu.
Quadrupes τετράπουν, τετράχωλον. AL. Vierfussig Thier B. Viervortich Dier G. Qui a quatre pieds IT. Quadrupede, o di quatro piedi H. Bestia de quatro pies
ARBOR δένδρον δένδρεον Hom, δρύϛ. sic veteribus quaeuis arbor dicebatur, Nicand. sch. AL. Baum B. Boom G. Arbre IT. Arbore H. Arbol
Arbor bifera Plin. quibis anno dat fructum, δίφορον, Aristoteli. AL. Der zweymal Frucht tragt B. Die tweemael Vruchten draecht G. Qui porte deux fois l'an IT. Che produce frutto per due volte l'anno H. Que da sufruta dos vezes en vnanno.
Arbor conifera, resinifera χωνοειδέϛ, χωνοφόρον, quae conos, id est nuces, pineis similes fert, et quae resinam exsudat. AL. Da das Hartz aussfleüsset B. Hersboom G. D'ou degoutte la resine IT. Che suda o cola della ragia H. Adonde deriba la resina, o trementina
Arbot felix Catoni, quae fructus gignit. δένδρον όλβιον, εύφορον, quae et frugifera et fructifera. AL. Fruchtbarer Baum B. Vruchtbare Boom G. Arbre fruitier IT. Arbore fertile H. Arbol fertile
Arbor infelix Plin. religione damnata, quae nullos fert fructus neque seritur δένδρον δυσδαῖμον, σχαιόν. AL. Vnfruchtbar Baum B. Onuruchtbaer Boom G. Arbre sterile, qui ne porte point de fruit IT. Arbore sterile H. Arbol sterile, y sin fruta
Arbor picaria Cic. quae picem fundit: nam qui siluam picariam intelligit, quae picis fodinas habet, nae ille toto errat caelo, quis enim vnquam picis fodinas, quae arboris lacryma est, vidit! AL. Pechbaum B. Peckboom G. qui iette et degoutte la poix IT. Doue esce la pece H. Adonte cae la pez
Arbor resinifera Vide arbor conifera.
Arbor terminalis Paulo Iur. vel finalis, quae pro termino loci aut agrorum fine obseruatur. AL. Ein Vndermarckbaum, Marckbaum B. Een Marckboom, daer doormende paele tent G. Arbre assis es bornes IT. Arbore posta in luoguo d'vn termine H. Arbol que esta puesto por el termino
Arborem in orbem cedere Plin. AL. Baum ringweiss oder rond absegen B. Boom int ronde sagen G. Scier l'arbre en round, ou par rondeaux IT. Segar l'arbore a guisa rotunda H. Cortar o partir el arbol en redondez
Arborem in pulpam cedere Plin. AL. Baum in die lange segen B. Boom lanckwijs saghen G. Tailler ou scier l'arbre en longueur IT. Tagliar o segar l'arbore pe'l lungo, o in lunghezza H. Tajar o cortar el arbol en longura
Arbores in quicuncem digerere vel dirigere Cic. metari Colum. όγμεύειν ο)γμόν, ἐλαύνειν. Hes. AL. Baume ordenlich, oder in gleicher Ordnung stellen B. Boomen op een rije een euengelijck poten oft setten G. Planter les arbres en eschiquier IT. Disporte et piantare li arbori con bel modo, et ch' habbino per tutto il medesimo aspetto H. Plantar los arboles en vn orden derecho
Arbuscula δενδρύον, δενδρύον Diosc. AL. Baumle B. Boomken G. Arbrisseau IT. Arboscello H. Arbol pequenno
Arbuscula topiaria quae flexilis et lentore suo sequax ad decorem in hortis conformatur in fornices concameratum. σχήνωμα, σχιάϛ χαμαρωτή AL. Seheld oder truter Baum B. Een Boom diemenn vlechten en buygen can G. Arbre qui duit au vigneron IT. Arboscello che se piega et riduce in volte et altre figure H. Arbol que se dexa labrar en muchas figuras
Planta, plantarium Virg. Stirps omnis quae pangitur. *φυτόν. AL. Ein Zweig, ein zweig Schos B. En Plante G. Plante d'arbre, ou d'herbes IT. Pianta H. Planta
ABIES ἐλάτη AL. Weiss Dannen, weiss Dannenbaum B. Witte danneboom, mastboom G. Sap, sapin IT. Abete H. Abeto arbol
Acanthinum lignum κύλον ἀχάνθινον creditur esse Arriano, quod Bresilium vocamus.
Acer σφένδεμνοϛ. AL. Massholterbaum, Ahorn B. Maeshoutenboom, maeshout G. Erable IT. L'acero, I'arese H. Elasre
Aeschylus πλατύφυλλοϛ δρύϛ Germani reddunt, Mispelbaum. H. Enzina grande
Agrifolium Barbaro vocabulo, Italis Oxymyrsine, hoc est, Ruscus syluestris, aquilenta Varroni alentore insigni. aquifolia Plinij putatur esse nec male ο)κυάχανθοϛ Theophrasti voce dicatur, aut a feritate aculeata foliorum ἀγρία et όκυμυρσίνη ἀγρία AL. Stechpalmen, Waldistel B. Hulst, stechpalm G. Hous, housson.
Alnus χλήθρα. AL. Erlinbaum, Erlernbaum B. Elst, elsenboom G. Aulne IT. Auno, onio Hetruscis
Alnus nigra vocatur nonnullis, quam Germani Faulbaum et Leißbaum, nos Sporckenhout et pijlhout vocamus, a conficiendis inde sagittis puerilibus.
Amygdalus ἀμυγδαλή, AL. Mandelbaum B. Amandelboom G. Amandier IT. Mandiola. Almendro
Arbor Iouis Vide Quercus.
Arbor sapiens Vide Morus.
Arbutus χόμαροϛ AL. Hagapffelbaum B. Haegappelboom G. Arbouces IT. Albatro H. Madronno
Arbutifructus vnedo Latine, quod vnum tantum esse expediat, noxia et inutili eius esu, μιμαίχυλον.
Bacca iuniperi Vide Iuniperi vacca.
Betula Plin. σημύδα Theophr. Virckenbaum. B. Verckenboom G. Bouleau, boule.
Buxus πύκοϛ AL. Buxbaum B. Busboom G. Bouis. IT. Buxo H. Elbox
Calys glandis, putamen glandis, culpa offic. χύτήαροϛ, Suidae. AL. Eychelschelffe B. Schael van den eeckel.
Caprificus. ἐρινεόϛ plutarcho. ὂλυνθοϛ, et Messeniorum lingua τράγοϛ, testante Pausoma συχή ἀγρία AL. Ein Wilder Feigenbaum. B. Wilde vygeboō. G. Figuier sauuage. IT. Ficaia soluatica H. Cabrahigo.
Carpinus, rubens est, et fissili ligno, cortice liuido et scabro, ζυγεία, ἢ ζυγία, quod ex eo boum iuga olim fabricabantur, Vitruuio teste, iumentis. G. Carpier, carme. H. Carpe
Castanea διόϛ βάλανοϛ εὐβοῒϛ χάστανον, AL. Kestenbaum, Kastanienbaum B. Castanienboom G. Chastaignier. IT. Castagno H. Castanno
Cedrus, cedrus conifera χεδρελάτη Plin. χέδροϛ, νεχρῶν ζωή, Nicand. interpr. AL. Cederbaum B. Cederboom G. Cedre. IT. Cedro H. Alerze
Cerasus χερασούϛ AL. Kirschen Baum. B. Kerseboom. G. Cerisier. IT. Ceraso H. Cerezo
Kolutea χολουτέα, Theop. AL. Welschlinsen. B. Lombaertsche linsen, senijboom G. Baguenaude, baguenaudier.
Cornus χρανεία AL. Kornelbaum, Kurbeerbaum. Thierlinbaum, Welsch Kirssbaum. B. Cornellenboom, cornelienboom. G. Cormier, cornier, corneillier. IT. Corniolo H. Cerezo filuestre.
Corylus Virgil. χαρύα, χαρύα ποντιχή. AL. Haselstaud, Haselnussbaum B. Haselaet, haselnoteboom G. Auelanier, noisetier, couldrier. IT. Nocciuolare H. Auellano
Cupressus χυπάρισσοϛ, Cyparissus, Virg. AL. Cypressenbaum B. Cupressen oft cypressenboom G. Cyprez. IT. Cypresso H. Cipres
Cupula Vide Calyx glandis.
Ebenus. ἔβενοϛ, Arriano Ebeno variis linguis nuncupatur hodie, nigrior quam Gaiacum siue sanctum lignū, dictum vulgo, quod ipsum haud dubie Ebeni familiæ est, quāquam reclamant, qui summa intensißimaque nigritia illud a Graiaco, dissidere volunt. Neque vero hic fenestram aperire volo curiositati nimiae ac altercandi libidini, quae plurimum officit sæpe, et ingenij lucem præstrictam obsidet ita vt veritatem obscurius quasi per nebulam cernamus. Plinius ebeno materiā nigri splēdoris attribuit. Dioscorides simpliciter nigrū cum Virgilio esse dicit. Theophrastus libro nono, lignū ebeni Buxo aßimile sed nigrescere deliberatū tradit. Idē libro quinto in ebeni medulla coloris nigritiē consistere prodidit. Helio dorus quoque næuum, qui Charicleæ niueum brachium circinabat, ebeno assimulat ebur circūdanti. quo loco non vtitur voce, quæ nigrorem ebeno insignem, propriū illi attribuit, sed infectio nem modo quandam : sic enim inquit, ην τιϛ ώσπερ ἔβενοϛ περίδρομοϛ ἐλέφαντα, τόν βραxίονα μιαίνων. hoc est, naeuus qui brachium infecerat, repraesentabat ebenum ebori circundatum. Didici autem ex Theophr. Arriano, Herodoto et Pli. non ebeninas modo, sed et sasaminas (corrupte enim σησάμινα apud Diosc. c. De ebeno scriptum est, vnde foedi erroris ansa Marcello) et Acanthinas phalangas, quæ tria primae nobilitatis ligna exportat india, in exteras oras deferri olim solere, qui mos in nostrā vsque aetatem durat quoque. Siquidem & Ebeni siue Gaiaci & Bresilij trūcos, de nauigiis et camelorum vestabulis in mercimoniorum vsum conuehi scimus: quos φάλαγγαϛ, cum Arriano, phalangas cum Plinio dicere licebit.
Ebulu' xαμαιαχτή quasi pumila sambucus. AL. Attich wildevlier rad dick: adick G. Hieble. IT. Ebulo H. Sabugo pequenuo, yezgo
Euonymus εὐώνυμοϛ Th. AL. Spindelbaum, Hanhodlin. Papenhoet
Fagus φηγόϛ AL. Buchbaum, Buche B. Bueckenboom, boeckboom. G. Faux, foteau, sayant, hestre. IT. Fagio H. Haya
Ficus συχη= AL. Feigenbaum. B. Vijgheboom. G. Figuier. IT. Fico. H. Higuera
Fraxinus μελίη AL. Eschenbaum, Escherenholtz, Eschern, Steineschern B. Eschenboom, eschen G. Fraisne. IT. Frassino H. Fresno.
Gummi Iuniperi Vide Iuniperi gummi.
Hedera χισσόϛ, διονυσία. AL. Ephew, Ephewbaum. B. Cliif, veil, oft errdsvel Brabantis. G. Lierre. IT. Hedera H. Ydra edera
Ilex πρῖνοϛ IT. Leccio, elce Petrarcha H. Coscoia
Iuniperus ἂρχευθοϛ, AL. Krametbaum, Rech oder Wachholter Baum B. Geneuer, geneuerboom G. Geneure. IT. Ginepro, genebro Petr H. Enebro
Iuniperi gummi χομμἰ αῤχευθίδοϛ. AL. Vernis B. Vernis. G. Verniz. IT. Gomma di ginepro, vernice H. Verniz
Iuniperi bacca ἀρχευθίϛ. AL. Wach oder Wachholter Beere, Krametbeere B. Geneuer besye G. Grain de geneure. IT. Granello di ginepro H. Granillo del enebro
Larix, male credita esse Plinij peuce λάρικ AL. Lerchenbaum G. Large, melese Bellonio.
Laurus δάφνη AL. Lorbeerbaum B. Lauwer oft laurierboom. G. Laurier. IT. Lauro H. Lauriero, laurel
Lautus baccalia, vulgatissima illa et baccarum fertilistima, teste Plinio.
Lentiscus σxῖνοϛ. AL. Mastichen, oder Zendschorerbaum B. Mastichboom G. Letisque, restringe apud Monpessulum. IT. Lentisco H. Lentisco, ma ta, arueira
Ligustrum χύπροϛ putata nonnullis, quos Massarius doctissime refellit, cum sit φιλλυρέα Dioscor. AL. Beinhoolsslin, Mundtholss,
Kerngert, Hartrigel, rein Werden B. Keeleruyt, rijnwilgen, monthout G. Troesne, frezillon. IT. Oliuetta, oluella, guistrico Hetruscis, conastello, Patauinis, chambrossene H. Alhena, alfena
Lotus Ouidio, Arbor Africae et Italiae nota fructu praedulci, qui ab obliuione prouerbio locum dedit, λωτόϛ χέλτιϛ, Celtis etiam Plinio. IT. Bagolaro, a baccis quas profert, et perlaro, quod margaritarum similes sint fructus G. Micacollier.
Malus μηλέα pomus AL. Apffelbaum B. Appelboom. G. Pommier. IT. Pomo, pomero H. Mancino.
Malus Assyria Medica, citrus, malus citria μηλέα μηδιχή AL. Pomerantzan Baum, Citronbaum B. Araniappelboom G. Orengier, citronnier. IT. Pomo rancio, vel naranzo, naranciaro H. Naranjo arbol
Malus Armeniaca μηλέα αῤμενιαχή. AL. Amarellenbaum B. Broege perseboom. G. Abricottier. H. Arbolde aluacoques
Malus cydonia vel coronea χυδώνιοϛ μηλέα. AL. Quitken oder Kuttenbaum B. Queappelboom G. Coingnier, cognacciere. IT. Cotognaro H. Codonero
Malus Punica vulgo Granata. ῥοιά, ῥόα σίδη nonnullis. AL. Granatbaum B. Granaetappelboom G. Pommier de grenades, grenadier. IT. Pomo granato, granataro H. Granadero
Mespilus μεσπίλη AL. Raspelbaum B. Mispelboom. G. Nesplier, neflier. IT. Nespolaro H. Mespero
Morus, sapiens arbor μορέα συχάμινοϛ AL. Maulbeerbaum B. Moerbesyeboom. G. Meurier, meure. IT. Moro, gelsa, et gelso Danti H. Moral
Myrica, tamarix μνρίχη offic. tamariscus. AL. Tamarischen Holss. Tamarisc. Portzt, Virtzenbettz B. Tamarischboom. G. Tamaris de la bruyere. IT. Tamarice H. Tarahe, atarse, tamariz
Myrtus μυρσίνη, μυῤῥίνη AL. Welsch Heydelbeere B. Myrtus G. Meurte. IT. Myrto H. Arraihan, arraihan moresco
Nux χαρύα. AL. Russbaum. B. Rotaboom, noteler. G. Noisier. IT. Noce H. Nogal
Olea ἐλαία. olina. Virg. Palladia arbor. AL. Oelbaum, Oelbeerbaum B. Olyuenboom. G. Oliuier. IT. Oliuo H. Azeytuno, oliuo
Oxyacantha Vide Spina acuta.
Palma φοῖνικ Al Dattelbaum B. Dadelboom G. Arbre des dattes. IT. palma H. Palmera palma
Persicus περσιχν μηλέα AL. Pfersichbaum B. Perse oft persichboom. G. Peschier. IT. Persico, persicaro H. Durazno
Picea πίτυϛ AL. Rothe Dannen, roth Dannenbaum B. Roode dennenboom. G. L’arbre de la poix, pignet, garipot, pin sauuage. IT. Pezzo H. Pino negro.
Pinaster Vide Pinus siluestris.
Pinus πεύμη AL. Forhen, Arben, Hartzbaum, Kynholtz B. Pijnboom G. Pin. IT. Pino H. Pino
Pinus siluestris, pinaster πεύμη ἀγρία. AL. Fohranholtz, Eichtbaum, Kyfferholtz B. Buyrenhout, wilde pymboom. G. Pin sauuage. IT. Pino seluatico H. Pino syluestre
Pirus vel pyrus. ὂxνη, ἂπιοϛ. AL. Byrbaum B. Peerboom. G. Poirier. IT. Piro H. Peral
Piraster ἀγράϛ, βάχxη. Nicād. quo nomine putatur vsus fuisse Virg. in 3. Aeneid. Victum infelicem baccas, lapidosaque corna. άxλάϛ Theocr. schol. quomodo et ὂxνη pro syluestri pyro accipitur, ἀπό τού ἂγxειν vt idem annot. AL. Wilder Byrbaum B. Wilde peereboom. G. Poirier bastard, ou sauuage. I. Piro seluatico H. Guadapero, o peruetano
Platanus a latitudine foliorum. πλάτανοϛ G. Plaine. IT. Platano H. Platano
Pomus vide malus.
Populus alba λευμν, ἀxερωίϛ Homer. quod redux ab inferis Hercules, populi in Acherontis ripa nascentis rama coronatus, emerserit, Harpocratione teste. AL. Pappelbaum, weiss Albeerbaum, weiss Pappel Weiden, Sarbaum, Bellen B. Popelenboom. G. Peuplier. IT. Popolo bianco, la pioba H. Alamo blanco
Populus nigra ἂγειροϛ. AL. Sarbuchbaum, Aspen, Poppelweiden B. Popelier, popelaer G. Peuplier, tremble. IT. Popolo nero H. Alamo nigrillo
Prunus μοχχυμηλέα AL. Pflaumenbaum B. Pruymenboom. G. Prunier. IT. Sosiuaro H. Ciruelo
Prunus siluestris μοχχυμηλέα ἀγρία. AL. Schlehendorn B. Sleedoren. G. Prunier sauuage.
Putamen glandis vide Calys glandis.
Quercus, Iouis arbor δρύϛ, σαρωνἰϛ, βάλανοϛ Hippocrat. ἣμεριϛ. AL. Eychbaum B. Eeckenboom, cecke G. Quesne, chesne. IT. Quercia H. Robre
Rhus coriaria. ῥούϛ, ῥόοϛ Hippocr. offic. sumach. Rhus terginus, vel tergorarius, Caelio Aureliano lib. 4. Chronicon vocatur, ita namque minore lectionis fraude lego, quam vt vulgati codices habent, rutherginario, pro rhoe tergorario, quotergora, id est corir depsere mos est. B.Ren, rin et smack, voce ex Arabico deflexa a coriariis depsitoribus pellium, qui folio arboris vtuntur ad spissanda coria, quod ῥούϛ βυρσοδεyιμή nominatur G. Change. H. Sumaque
Robor. Sequitur statim in Robur
Robur, vel robor, Durissimae quercus genus, δρύϛ ἀγρία, ἀλίφλοιοϛ. AL. Hageych B. Haegeecke G. Robre ou roure. IT. Rouere H. Roble
Ruscus. όκυμυρσίνη. μυρσίνη ἀγρία, ἱερόμυρτοϛ, μυρτάχανθα, μυάχανθα, bruscum vocant officinae, Marcellus scopam regiam vocari scribit. AL. Meussdorn, Keerbesen, Brusch B. Steeckende palm, muysdoren G. Meurte sauuage, frelon IT. Rusco, et pungitopi Hetruscis, eo quod circumligatus a carnibus mures arceat H. Brusco
Salix. ἰτέα. AL. Weidenbaum, Weiden, Felbinger B. Wilghe, wilighenboom G. Saulx, sauge IT. Salice, salcio H. Sauze, salgueiro
Sambucus. ἀχτή. AL. Holder B. Vlierboom, vlier G. Seu, suseau, sehu IT. Sambuco H. Sauco, sabuco, canincro
Siler, Pumila in aquosis nascens salix. ἰτέαϛ εἰδοϛ xαμαίζηλον. Hollandis Gheyl vocatur.
Sorbus. ὂα, οὒα AL. Sperberbaum, Sporbyern B. Sorbenboom G. Cormier IT. Sorbolero H. Serual
Spina acuta, oxyacantha. ο|κυάχανθα πυρινη. ea spina tonsilis, quae passim implexa saepe, extimas hortorum pometorumque oras ambit, rubentibus baccis foecundas. AL. Hagdorn B. Hagedoren G. Aube espine IT. Pan d’orso, amperlo, bagazzo, et bagaia Hetruscis H. Pirlitero
Spina appendix, à Plinio memorata, a me pro eo frutice habebitur, quem crispinum Matthiolus nominat, tantisper dum nobilem illum fruticem, in cibaria acinis suis expetitum, a veteribus non fuisse praeteritum aut ignoratum constabit. quamita Plinius describit : Spina appendix, quoniam baccae puniceo colore in ea appendices vocantur, appellata est. quas crudas aut in vino decoctas aluum citam compescere ait, Germania Saurach, Erbsel, Versich, et Paisselbeer nuncupat. B. Sauseboom G. Espine vinette, (quod eius acinis vinum exprimatur) ou de berberis. nisi quis contendat hoc nomine potius dicendum esse spinam illam, quae passim tonsilis apud curiosos hortorum cultores, macerie implexa extimas hortorum pometorumque oras ambit, rubentibus baccis foecundas. quam Gesnerus Dornstauden, maulbeere nominat, nos communi nomine Doornen dicimus.
Suber. φελλόδρυϛ, ἴyοϛ Theophr. ἀναρύχα Theocr. schol. AL. Pantoffelholtz B. Corckboom, Vlothout G. Du liege IT. Subro, souero, sugaro H. Alcornoque
Tamarix, vide Myrica
Taxus. σμίλακ, μίλοϛ Theophr. τάκοϛ, quam lectionem malim apud Galenum, pro χάχτοϛ, θύμιον Aetio, et θύμαλον Diosc. AL. Ibenbaum B. Ibenboom, yeuenhout G. Yf. IT. Tasso H. Texo
Terebinthus. τέρμινθοϛ, τρίμιθοϛ. Nicand. B. Terpentijn oft termentijnboom
Tilia. φίλυρα. AL. Linden, Lindenbaum. à materiae mollitie. B. Linde, Lindeboom G. Tillet IT. Tilia H. Teja
Vlmus πτελέα AL. Rustbaum, Rustenbaum, Vlmenbaum, Yllmen, Lindhast, Yffenholtz B. Olmen, yepenboom G. Orme IT. Vlmo H. Olmo
Vlmus. Gallica, Atinia Plin. Columel. ο)ρειπτελέα Theophrast. B. Wilde yepenboom H. Olmo siluestre
Arbores certis diis superstitiosa gentilitas consecratas olim voluit, eorumque tutelae adscriptas: nimirum Ioui Quercum et Esculum: Apollini Laurum et Lotum: Libero patri Vitem, Hederam, cum Ferula: Palladi Oleam: Cybelae Pinum, quanquam et Panisacram legimus: Veneri Myrtum: Herculi Populum: Plutoni Cupressum: Stupori Acerem, teste Seruio. Ita inter herbas Gramen Marti, quod e cruore humano generetur. Plinij auctoritate consirmat seruius, Narcissum Furiis sacrum florem lectum est.
Idem factitatum est in animalibus: Siquidem Marti Equum Lupumque consecrasse illos constat: Baccho Lynces, et Tigrin: Dianae Ceruum: Cibela Leonem: Lunae Bouem: Diti Capram.
Interaues Apollinisacrati fuerant Olor, Coruus et Accipiter, teste Porphyrio, quanquam Martis tutelae hunc dedicat Seruius, illud ob visus praestantem aciem, hoc ob rapinas, vt mea fert opinio: eidem Gryphes quoque consecratas idem Grammaticus memorat: Ioui Aquila: Soli Phoenix: Iunoni Pauo et Ciconia, Porphyrij testimonio: Mineruae Noctua et χρέκ: Marti Picus: Veneri Columba, Ardea et Cygnus: Cereri Grus: (vt in libris De animatorum abstinentia testatur Porphyrius) Mercurio Larus, Eustathij testimonio: Baccho Pica, vt annotat Cornutus.
Corus, vulgo calamus aromaticus, piper apum Apuleio, quod appensum aluearibus apes contineat ne diffugiant. μυρεyιχόϛ χάλαμοϛ Polyb. AL. Calmuss B. Calmis G. Galange IT. Acoro H. Acoro
Aëromeli, ros Syriacus, drosomeli, mel aerium officinis manna, ἀερομέλι Gal. ἢ δροσομέλι AL. Himmelhonig
Agallochum. officinis lignum aloes. κυλαλόη Aetio, ἀγάλλοxον. Putatur esse tarum Plinij. AL. Aloesholtz, Crutzholtz G. Lignum aleos IT. Legno aloe H. Linaloe
Aroma, odoramentum Plin. ἂρωμα. sed hoc ab vnguine ariditate soliditateque differt. AL. Wurtze, Specerey B. Specerye G. Des
espices IT. Speciaria H. Especiaria.
Assa dulcis vel odorata. vide Laser Cyrenaicum.
Atramentum cassiæ. vide Casia.
Calamus aromaticus. vide Acorus.
Carpesium. officinis cubebae, χαρπήσιον Actuario. B. Eubeben
Carum. χάροϛ vel χάρον Dios. χάρεον Aetio, χαρναβάδιον Zetho, officinis carui. AL. Mattkummich, Kram G. Cheruy IT. Caro H. Alcarauea
Caryophyllon. χαρυόφυλλον AL. Nagelin B. Gherophle Naghel G. Cloux de giroffle IT. Garofano H. Clauo d’especia
Casia. χασσία, χασσία σύριγκ Gal. σύριγκ τη=ϛ χασσίαϛ Actuario. χαγέλλα Nicolao Myrepso. AL. Zimmet, Zimmetrorlin, Zimmetrinde B. Caneel G. Canelle IT. Canella H. Canela
Cassia fistularis, aliis Aegyptia siliqua, cuius medulla doctis cassiae atramentum a nigrore, et pulpa cassiae dicitur. χασσία μέλαινα Actuario. B. Cassiesistel G. Casse IT. Cassiafistola
Cinnamomum, cinnamum. μινάμωμον, Aroma fragrantissimum, cuius in locum successit nobis casia
Cinnamum proxime praecessit.
Coriandum, μορίαννον AL. Coleander B. Coriander IT. Coriandro H. Culantro, y ciliandro
Crocus. χρόμοϛ AL. Saffran B. Saffraen G. Saffran IT. Saffarano H. Azafran
Cuminum. χύμινον AL. Kummel B. Kumijn G. Comin IT. Cumino H. Comino
Diapasmata Martiali, Puluisculi odorati, quibus lectigeniales et discubitorij respergebantur, et qui ad cohibendos sudores in balneis corporibus inspergebatur. διαπάσματα, χαταπαστά Galen. χαταπάσματα Diosc. eodem nomine vocari possunt, qui vestibus insperguntur pulueres, quos Damascenos vocant, et similes.
Drosomeli intelligo etiam quod vulgaris lingua etiamnum mel roscidum vel roreum nuncupat, quod aestinis noctibus mellei coloris, sed roris instar liquidum defluit. Melliginem quidam vocant, Plinius, et ex eo Ruellius, saliuam siderum. B. Honichdauwe
Gummi benzeinum. vide Laser Cyrenaicum statim sequens
Ladanum. λάδανον Herodoto, λη=δον, et λήδανον B. Labdanum IT. Laudano, adano H. Xara
Laser Cyrenaicum. ολπόϛ χυρηναι+χολϛ, vulgo assa dulcis vel odorata, et gummi benzoinum. B. Benzuyn
Laser medicum vel Syriacum. ο)πόϛ μηδιχόϛ ἢ συριαχόϛ, vulgo asa foetida. AL. Teuffels Dreck B. Duyvels Dreck Fierilofonfa
Laser Syriacum, proxime præcedit
Macer, vel macis μάχερ, κυλομάχερ. Cortex aromaticus, nucis myristicae inuolucrum, amiculumve. AL. Muscatenblomen, Muscatblühe B. Maciis, foelie, bloem van Moscaet G. Macis IT. Macas, macias, gingibre maqui
Macis. Vide proximum Macer
Magma, Massa vnguentorum, recrementum Celso, vnguentorum fex Plin. lutum Virg. ob consistentiam luto similem. crassamentum Colum. sedimentum, μάγμα, συνίσασιϛ, ὑπόστασιϛ Theophr. eo quod subsidat. B. Het dicke van de Salue, oft wtgedruckte Salue G. Le marc
Mel aerium. Vide Aeromeli
Mel roscidum. Vide Prosomeli
Melligo. Vide Drosomeli
Moschus, muschus, Odoramenti genus, quam esse saniem e vomica capreae collectam Aetius putat, aut vnicornis, vt Simeon Zethi ait. μόxοϛ. AL. Visem B. Muszkeliaet, Mosch G. Musc IT. Musco, muschio H. Almisque
Muscus, idem est quod Moschus
Myrobalanus, Arabica voce Ben in officinis vocatur, glans Aegyptia Plin. βάλανοϛ αἰγνπτία Archigeni, βάλανοϛ μυρεyιχή, ἢ τῶν μυρεyῶν βάλανοϛ, μυροβάλανοϛ Aetio. B. Myrobolaen IT. Ghianda vnguentaria H. Auellana della India, Tartago et muja
Nardi spica. ναρδόσαxυϛ Gal. AL. Wolriechender Spickennardi B. Spicke, spickenardi G. Aspic d’outre mer H. Azumbar, espiga sil
Nascaphthum. νάσχαφθον, vel νάρχαφθον. thymiama, officinis styrax rubea IT. Tegniame
Nux vnguentaria vel odorata. χἀ ρυον ἀριστιχόν ἢ αῤωματιχόν, μοxοχάρυον, μοxοχαρύδιον. AL. Muszcatnosz B. Note Moscaet G. Noix muscade, ou muguette IT. Noce moscada H. Nuez d’especia
Odoramentum. Vide Aroma
Palmula punicea. sequitur in Phaenicobalanus.
Pastillus, orbiculus. τρόxισηοϛ. AL. Schmeckkugle B. Rieckende oft ruijckbal
Phoenicobalanus, officinis tamarindus, palmula punicea vel nigra. φοινιχοβάλανοϛ Dioscoridi.
Pigmentum. vide vnguen.
Piper. πίπερι. AL. Pfeffer B. Peper G. Poiure IT. Pepe H. Pimienta
Pissasphaltum. πισσάσφαλτοϛ B. Monimie G. Mummie IT. Mumia H. Cera de minera
Ros Syriacus. Vide Aeromeli.
Saliua siderum. Vide Drosomeli. Spica nardi Vide Nardi spica.
Stacte σαχτή Theophr. Latex oleumve e cinnamomo et myrrha incisa sudans.
Vnguen vnguentum, pigmentum, Odoranientum liquidum μύρον, μύρωμα, φάρμαχον, σαχτόν μύρον Archistrato. AL. Wolriechende Salb B. Welrieckende Salue, Parfujim G. Parfum IT. Parfumi Athenaeus diuidit in xρἱσμα, (quo in genere censeri possunt olea seplasiae, quaecunque illinuntur aut inunguntur: quomodo xρίσμα μήλινον vocat dioscorides, quod Oleum e citoniis Plinius) et in ἂλειμμα: quo reliquum vnguinis genus operosum et fragrans continetur mundus Sardianus, a Sardibus Asiae, pro vnguentorum deliciis a poetis effertur. H. Vnguento oloroso
Vnguentum idem quod Vnguen
Vnguentum susinum χρίνινον μύρον, σούσινον, χρινόμυρον, ἂνθινον Hippocr. AL. Lilien ol B. Olie van Lelyen
Zadura vulgo zedoaria. ζαδέρα, ζάδορ, ζάδουρα. AL. Zitwen B. Seeuersaet. G. Cretouart IT. Zedoaria
Zedoaria proxime praecessit.
Zibethum ζαπήτιον Actuario, Odoramentum musco assimile odore. B. Ciuet G. Ciuette
Zingibet ζιγγιβερι. AL. Imber B. Gengbar Gember, Gingebar. G. Gingembre IT. Gengeno, Zenziero H. Gengure gengibre Valadi
ARtes Cicer. quae τέxναι et μαθήματα, aut sunt liberales, ingenuae. Cicer. ἐπιστήμαι ἐλευθέριοι. Aristot. quod ab iis discendis seruiles personae excluderentur: aut illiberales. ἀνελεύθεροι, φαύλαι, et δευτερουργοί: aut mechanicae, quales statuaria et plastice. ἀτεxνιχοβιωτοί, xειροτεxνιχαἰ, et μηxανιχαί. sic dictae, quod manibus victui necessaria parent: aut sedentariae, sellulariae ve, quod a sedentibus otiose obeuntur, vti sutrina. ε(δραῖοι. Harum rursus aliae in cognitione rerum et intellectu sunt positae, quas contemplatiuas nostri. θεωρητιχάϛ Graeci nuncupant: aliae in agendo consistuint, actuque ipso perficiuntur, nec post actum operis quidquam relinquunt, velut saltatoriae: actiuae, illis πραχτιχαί dicuntur, aliae factiuae, hoc est ποιητιχαί, quae operis consummatione, quod oculis patet, finem accipiunt, vt fabrilis.
ALipta Iuuen. Vnctor qui palaestritas certaturos in gymnasio perungebat. ἀλείπτηϛ, μηρωματιστήϛ.
Architectus vetborum Vide Logodaedalus.
Arithmeticus qui artem numerandi callet. ἀριθμητιχόϛ. AL. Ein Rechenmeister B. Een reeckenmeester, die leert oft can rekenen ende cyferen. G. Arithmeticien IT. Arithmetico, maestro d’abaco H. El que ensenna o sabe cuentar, y las cifras.
Aromatopola aromatarius Budaeo. αῤωματοπώληϛ. AL. Specereykremer, ein Wurtzverkauffer B. Cruyenier G. Espicier IT. Spiciaro, speciere H. El que vende especias, o especiaria
Astrologus Cicer. qui caeli rationem, astrorumque cursus scientiam profitetur. ἀστρολόγοϛ. AL. Sternseheer [perhaps: Sternseher], der dess Himmelischen Lauffs bericht ist, ein Practickschreiber B. Een sterrekijcker, oft practijckschryver G. Astrologue IT. Astrologo H. Astrologo que echa iuyzios
Astronomus qui docet et profitetur motuum caelestium scientiam. ἀστρονόμοϛ, ἀστροπολόϛ. AL. Auszleger desz Gestirns, Erfahrnet der Sternen B. Een astronomus, die den loop des firmaments wtleyt ende leert G. Astronome IT. Astronomo H. Astrologo que trata de los mouimientos
Baccalaureus iuris Vide Lyta.
Chirurgus Martiali, qui manu curat. xείρουργοϛ. AL. Wundartzt B. Wonden-meester, oft Chirurgijn G. Chirurgien IT. Cirurgo, ciroico H. Cirurgiano
Decempedator Vide Geometres.
Comicus Terent. Comoediarum scriptor. χωμιχόϛ, μομωδοποιόϛ. AL. Comedischreiber B. Comedidichter, fatsmaker, factiste G. Factiste, composeur de farses IT. Comico AN. Amaker, ofcomedies
Diaetus medicus in lap. vet. qui aegrotis victus rationem praescribit. διαιτητιχόϛ.
Dialecticus Cicer. qui dialecticam artem disserendi docet, διαλεχτιχόϛ. AL. Der die Kunst der Dialectica versteht vnd lehret B. Een dialecticus G. Dialecticien IT. Dialectico H. El que ensenna o apprendre la arte de dialetica
Doctor Cic. praeceptor Fabio magister Terent. διδάσχαλοϛ. AL. Ein Meister, Lehrer, Doctor, Schulmeister, Lehrmeister, Vnterweiser B. Meester, doctoor, onderwyser, leermeester,
schoolmeester G. Maistre, docteur, enseigneur, maistre d’escole IT. Maestro, dottore H. Maestro, ensennador, dotor
Finitor Vide Geometres.
Geometres Cic. finitor Eid. decempedator Eidem. Agrimensor. γεωμέτρηϛ. AL. Erdenmesser, Aussmesser der landen, Landtmesser B. Lantmeter G. Borneur, mesureur de tertes IT. Geometra, misuratore delle possessioni H. Medidor de las tierras
Grammaticus Fabio, literatus, qui quosuis auctores scit enucleare. γραμματιχόϛ. AL. Der die kunst Grammatica wol kan B. Die alle auctoren verstaet G. Grammairien, qui enseigne la grammaire IT. Ch’ensegna la grammatica H. El que ensenna la arte de grammatica
Grammatistes Suet. literator Fabio, γραμματιστήϛ. AL. Ein sehlechter Gelehrter B. Een grammatist, die de kinderen haer grammatica leert G. Grammaticien, scauant tellement quellement IT. Grammatista, grammatico, pedante H. Malletrado
Gymnasiarcha sequitur statim in Gymnasiarchus.
Gymnasiarchus Cic. gymnasiarcha, moderator vel gubernator ludi Cic. γυμνασίαρxοϛ Plut. γυμνασιάρxηϛ. AL. Der rector, oder regent der gantzen schul B. De rectoor, oft regent vander schole G. Recteur ou regent de l’escole IT. Ilrettore della sculoa H. El rector, o el regente de la escuela Alioqui Gymnasiarcha erat, qui cum sumptu aliquo praeerat exercitio palaestrico: qui etiam xystarcha, siue κυστάρxηϛ.
Herbarius Plin. qui rei herbariae notitiam habet. ῤιζοτόμοϛ. AL. Krautier, der die Krauter wolkennt B. Een herbariste, oft cruijtkenner G. Herbier IT. Herbolaio H. Erbalario
Historicus Cicer. qui res gestas literis mandat. λογοθέτηϛ Suidae. λογογράφοϛ, λογοποιόϛ. AL. Ein geschicht schreiber B. Historieschtyuer G. Historien IT. Historico, historiographo H. Historiador, cronicador
Iurisconsultus vel iureconsultus Cic. iurisperitus Eidem. consultus iuris Horat. νομιχόϛ, νομοδιδάσχαλοϛ. AL. Ein Iurist, rechtenweisz, oder gelehrter B. Een iurist, oft wetgeleerde, geleert inde rechten G. Iuriste, scauant es loix IT. Giurista H. Letrado per derechos
Leguleius Cic. qui legum studia sectatur. candi datus iuris. AL. Der inden rechten studiert B. Die inde rechten studeert G. Qui estudie es loix IT. Scolare che studia nelle leggi H. Estudiante en derechos
Literatus Vide Grammaticus.
Lithotomus qui calculos vesicae exscindit. λιθοτόμοϛ. AL. Ein steinschneider B. Een steensnyder G. Qui taille de pierre IT. Che taglia e coglioni, o la pedra H. El que taja la piedro de los ninnnos
Logodaedalus Cic. architectus verborum Eid. Sermonis artifex. λογοδαίδαλοϛ. AL. Ein wortdichter B. Een schoonspreker, een schoonpraet G. Forgeur des mots, bestisseur d’oraisons IT. Inuentore de motti nuoui H. El que halla palabras nueuas y fingidas
Lyta λύτηϛ quem iuris bacalaureum vocant. AL. Bacalaureus in den rechten B. Bacalaris in de rechten G. Bachelier es loix IT. Bacalario nelle leggi H. Bachiller en derechos
Magister pedaneus xαμαιδιδάσχαλοϛ. qui docet prima elementa de plano, et quasi citra cathedrae ius. AL. Einer der die kinder das Abc lehret B. Een die de kinderen den Abc leert G. Abecedaire IT. Abecedario H. El que ensenna los ninnos las letras primeras, y el Abc
Magister vittutis Vide Philosophus.
Mathematicus Tacito, Suet. et Tertull. genethliacus. Chaldaeus Agellio, apotelesmaticus: planetarius August. Tertull. Babylonius, (vnde Babylonij numeri apud Hor.) qui in genesin et natales hominum inquirt. et de euentu fortunaque indicat.γενεθλιαχόϛ, ἀπο τελεϛ ματιχόϛ Eustathio. γενεσιαλόγοϛ Artemidoro, xαλδαῖοϛ. AL. Geburtsteller B. Planeetleser oft kennet G. Mathematicien, qui fait la natiuite de l’homme IT. Mathematico, astrologo che fa la natiuita H. Astrologo de los nascimientos
Medicamentarius Plin. Pharmacopola Cic. Horat. φαρμαμοπώληϛ, φαρμαχοτρίβηϛ. AL. Apotecker B. Apteker G. Apothicaire IT. Apothecario H. Boticario
Medicus Cic. ἰατροσοφιστήϛ, ἰατρόϛ. AL. Ein artzt B. medicijn, medicijn meester G. Medicin IT. Medico H. Medigo o phisico
Metoposcopus Plin. qui ex faciei line amentis addiuinat. μετωποσχόποϛ. AL. Ein Warsager ausz dem angesicht desz menschenB. Een waersegger wt het voorhooft G. Vn endenineur hors la face IT. Vn iudonino per la faccia H. El que adeuina por la casra
Musicus Eoetio teste, qui ratione expensa, canendi scientiam, non operis seruitio, sed speculat ione imperio assumpsit, et iudicandi peritiam de rhythmis et cantilenis habet. nam qui operam suam in instrumentis eonsumunt, iisque Musicae famulantur , sua peculiaria habent nomina vt Cytharoedus, Lyricen, etc. μουσιχόϛ AL. Ein singer, der singen lehret B. Een sanger, die leert singen G. Musicien IT. Musico H. Musico, cantor
Myropola Plaut. pigmentarius, vnguentarius Cic. seplasiatius Lamprid. a Seplasio Capuano foro, vnguentariis destinato. φαρμαχώτριy. Demost. μυροπώληϛ, μυροβρέxηϛ. AL. Salbkremer oder verkauffer B. Salf vercooper G. Parfumeur, qui vend des onguents IT. Parfumiere che vende delli onguenti H. El que vende vnguentos olorosos Orator Cic. qui prudenter, apposite, et ornate dicere potest. ῤήτορ, χόπιϛ Lycoph. AL. Ein Redner B. Een Orator, oft welspreeckende man G. Orateur IT. Oratore H. Orador
Paedagogus Cic. paedotriba, moderator iuuentae martiali, qui puerorum mores informat. παιδοτρίβηϛ, παιδαγωγόϛ, παιδευτήϛ, custos, et pueri morum formator. Plin. AL. Zuchtmeister, Kinderlehrer B. Tuchtmeester, die de Kindeten onderwijst, tucht enn manieren leett G. Pedant, qui prend garde aux enfans IT. Pedante, pedagogo H. El que ensenna a los ninnos, maestro de crianza
Pharmacopola Vide Medicamentarius.
Philologus Cicer. qui discendi studio flagrat disciplinarumque amore tenetur. φιλολόγοϛ AL. Ein liebhaber der Schrifft, oder der lust hat zu lehrnen B. Een beminner der schrift, oft die een grooten lust heeft om te leeren G. Amoureux de l’escriture, ou desireux d’apprendre IT. Amatore de la scrittura, o desideroso da imparare H. Amador de la escrittura, a que tiene gran cuidado de appren der a algo
Philomusus Mart. Musarum amator. φιλόμουσοϛ. AL. Ein liebhaber der künsten, oder dess gesangs B. Een cunstbeminner, oft die de musijcke bemint G. Amoureux des muses, ou amateur de la musicque IT. Amatore delle muse, o della musica H. El que ama las artes o la musica
Philosophus Cicer. Magister virtutis Ciceroni dictus. φιλόσοφοϛ. AL. Ein liebhaber der Weis tzeit, ein glehrter Phantast B. Een philosooph, een liefhebber der wijsheyt G. Philosophe IT. Philosopho H. Filosopho
Physiognomon Cic. Physiognomus, qui e totius corporis filo atque habitu, de ingenio cuiusque pronuntiat. φυσιογνώμων Arist. AL. Ein natur erkenner, ein kunstreicher meister der an gestalt des?? leibs vrtheilet, was eines natur vnd complexion ist B. Die eens menschen aert enn complexie kent doort aensien G. Qui fait profession des conoistre la nature e des hommes a les veoir IT. Physiognomo, che due da voler coguoscere la nature delle persone a vederle solamente, astrologo H. El que conoce la natura del hombre a veerlo
Pigmentarius Vide Myropola.
Poeta Cic. vates Virg. a viendo, quod verba modulatione connectat, (id enim est viere) teste Victorino. ποιητήϛ, στιxαοιδόϛ Epigr. μουσοποιόϛ Theocrito. ἀοιδοθέτηϛ Epigr. ἀοιδόϛ, ῥαπιδοποιόϛ Dorice, quod poentae manu lauream gestarent.χάτοxοϛ ἐχ μουσῶν. AL. Ein poet B. Een poete, rethorisijn, oft veersschryuer G. Vn poete, ou faiseur de vers IT. Poeta H. Poeta
Professor Fabio, Suet. σοφιστήϛ Philost. (Sophistarum enim vocabulo, quod in odium atque inuidiam posteris seculis detortum est, professores omnes, qui pretio docebant, continebantur.) AL. Ein offentlicher leser, vnd lehrer B. Een doctoor, een openbaer leser oft leeraer G. Professeur, ou lecteur public IT. Professore publico H. El que se profiere de ensennar
Prolyta quem licentiatum indigetant barbari. προλύτηϛ. AL. Licentiat der richten B. Licentiaet in de rechten G. Licencie, ou licentiat es loix IT. Licentiato H. Licenciado en derechos
Seplasiarius vide Myropola.
Tragicus Horat. tragoediographus , cothurnatus vates Ouid. quod cothurni vsus tragoediae peculiaris fuerit. τραγωδοποιόϛ, τραγιχόϛ. AL. Tragedischreiber B. Tragedischryuer G. Composeur de tragedies
Tragoediographus praecedit in Tragicus
Tragoedus Cic. Actor tragoediarum , vt Comoedus pro actore fabulae.
Theologus Cic. θεολόγοϛ, θεοφάντωρ Hesych. θεοῤῥήμων Damas. θεηγόροϛ Suidae, θεοφρήτωρ Plutar. AL. Ein gelehrter der heyligen schrifft B. Die inder godtheyt geleert is, een schriftgeleerde G. Vn theologien IT. Theologo H. Theologo
Vnguentarius Vide Myropola.
DE ARTIFICIBVS NON LIBERALIBVS SIVE ILLIBERALIBVS. CAP. VIII.
ACcipitrarius ἱεραυστρὀφοϛ. AL. Ein falckner B. Een valckenaer G. Vn faulconnier IT. Falconero H. Halconero
Adfines in agris Digest. Vicini qui confines agros possident.
Aerarius faber Plinio. xαλχοτύποϛ. AL. Kupfferschmidt, Kessler B. Ketelboeter, copersmit, oft coperslager G. Chaudronnier IT. Calderaro, calderaio H. Calderero
Agaso Plin. Curtio, equi ductor et curator. ἱππηλάτηϛ. AL. Rosstreiber, Stalknecht, zaumer, Rossbub B. Stalknecht, Palfernier G. Palfrenier, escuier IT. Palafrenero H. Harriero
Agaso mulio Iuuen. qui mulum aut asinum ductat. ὀνοχίνδιοϛ, χιλλαχτήρ Dorice, ἀστραβηλάτηϛ Alciphroni, ὀνηλάτηϛ, ὀνὀφορβοϛ. AL. Ein eseltreiber B. Een Eseldryver, oft Muylatier G. Muletier IT. Mulatiere, mulatiero H. Mulatero, azemilero
Agonotheta qui certamina et acroamata Musica et Scenica proponit, iisque praesidet: vt athlotheta, qui praest Gymnicis. ille ἀγωνοθέτηϛ, hic ἀθλοθέτηϛ dicebatur.
Agricola Cic. agricultor Liuio, agticolator, turicola Ouid. rusticus Virgil. qui rus colit. γεωργόϛ, γῆϛ ἐργάτηϛ, xωρίτηϛ Musonio, ἔριθοϛ Hom. αῤουροπόνοϛ Epigr. ἀγροῖμοϛ, ἀγριώτηϛ. AL. Ein ackermann. Pawr, ackerpawer B. Een lantman, ackerman, teelman, boer, lantbouwer, bouman G. Villageois, rustre, laboureur de terre IT. Contadino, villano, rustico H. Villano, labrador del campo
Agricolator Iam fuit in Agricola.
Agricultor Praecessit itidem in proximo Agricola.
Alutarius Plaut. AL. Weissgerber, der lin leder zu bereyt B. zeemen leer. bereyder G. Qui appareille peaux deliees IT. Ch’acconcia li camozzi H. Que adoba pelejas delicadas
Alytarcha qui in certaminibus curam gerit, ne quid immodeste aut tumultuose siat, plebisque proteruiam coercet dispositis lictoribus. qui ἀλύται Elaeorum lingua dicebantur. ἀλυτάρxηϛ, ὀ τηϛ εὐχοσμίαϛ ἂρxων.
Ancilla Sallustio, θεράπαινα, παιδίσμη, σηχἰϛ ἃβρα, δούλη. AL. Dienstmagt B. Dienstmaecht, Maerte, Ionckwijf G. Chambriere, meschine IT. Fantesca H. Moca de serbicio
Annularius Cic. δαχτυλιουργόϛ, δαχτυλιογλύφοϛ. AL. Ein ringler, der ring macht B. Rinckmaecker, oft steensetter G. Qui fait des anneaux IT. Che fa delli annelli H. Que labra anillos
Anteambulo Mart. qui dominum aut heram praecedit. πρόπολοϛ, ὁ προπέμπων. AL. Eins Herrn knecht der fur jhme tritt, oder einer frawen leitter B. Een faliesleper, een blocksleper, een dienaer die voor dem heere oft voor de vrouwe gaet G. Vallet qui va deuant son maistre, ou conduit sa maistresse IT. Seruitore che dianzi suo patrone, o conduce la sua patrona H. Staffero, o moco de damas
Antiquarius Iuuen. qui antiquitatis studiosus prisca monumenta aut veterum monetas exquirit. ἀρxαῖχόϛ. AL. Ein liebhaber der alten pfenning oder muntz, vnd anderer antiquiteten B. Een beminder der antiquiteyt G. Amateur d’antiquite IT. Antiquario H. Amador de las antiguedades
Apiarius Plin. μελισσονόμοϛ, μελισσοβότηρ, μελισσοσόοϛ Epigram. μελισσοχόμοϛ. AL. Ymmenmeister B. Bieman G. Gounerneur de mouches a miel IT. Che gouerna li api H. Colminero
Aquariolus Festo, Impudicarum mulierum sordidus assecla. πορνεδιάχονοϛ. AL. Hurenfurer, zutreiber, Kupller B. Coppelaer, Hoerjager, roffiaen, Platijnwachter G. Maquereau, ruffien IT. Roffiano H. Roffiano
Aquarius Frontino, Aquarum custos. ὐδροφύλακ. et qui aquae abluendo corpori gerendae ministerium subit. ὐδροφόροϛ. AL. Ein Wassertrager B. Waterdrager G. Qui garde ou porte l’eau au bain IT. Aquaruolo H. El que trae o guarda el agua
Aquilex Varr. Nonio, qui inueniendae, eliciendaeque aquae rationem callet, a legendis aquis dictus. ὑδροσχόποϛ, ὑγροφάντηϛ, ὑγρολόγοϛ. AL. Brunnenmeister B. Fonteynmeester, een meester om een water te leyden, oft een fonteyne te maken G. Maistre fontenier IT. Condottore d’aqua H. El que conoce donde ay agua
Arator Virgil. ἀροτήρ, τμήγηϛ Hesych. γητόμοϛ. AL. Ackermann, Pfluger B. Ploeger, Ackerman G. Laboureur a la charrue IT. Aratore H. Gannan que ara la tierra
Archimagirus Iuuen. αῤxεμάγειροϛ. AL. Kuchenmeister B. Cenckenmeester, Oppercock G. Le maistre de cuisine, le maistre cuisinier, le maistre gueux IT. Il primo cuoco, o cuzinaro, il maestro di cugina H. El maestro ce cozina, el gran o principal cozinero, el cozinero major
Architecton sequitur mox in Architectus
Architectus Plin. architecton Varr. αῤxιτέχτων, λιθολόγοϛ Thucyd. οἰμοδόμοϛ qui praeest fabricae, et rationem operis animo conceptam metatur, fabricandaque praescribit. AL. Baw oder werckmeister B. Bou oft werckmeester G. Maistre ouurier, architecte IT. Architerto H. Maestro de obra para edificar
Archithalassus praefectus classis. στολάρxοϛ, θαλαττάρxοϛ, στολάρxηϛ, ἀρxιθάλασσοϛ, ναυχράτωρ. AL. Obrister im schiffzug, oder im meer B. Een Ammirael vander zee, oft van een vloote G. Admiral de mer, capitaine d’vne armee de mer IT. Ammiraglio, il generale dell’armata H. El general de galeras, o de la armada
Arcuarius τοκοποιόϛ. AL. Bochenmacher B. Bogemaker G. Qui fait des arcs IT. Che fa delli archi H. El que fabra los arcos
Arenarius Vide Bestiarius.
Argentarius in ant. lapid. pro eo qui principis argenteam suppellectilem custodit.
Argentarius coactor in lapid. vet. qui pecuniam colligit. B. Penningmeester G. Receueur
Armamentarius ὁπλοποιόϛ, εντοσιουργόϛ Hom. χαλχούργοϛ, ὁπλιτοποιόϛ. AL. Harnischmacher, oder Schlager B. Harnasmaker G. Vn ouurier der Harnois IT. Armaruolo H. Armero
Armentarius Virg. qui maiores quadrupedes pascit. ἀγελάρxηϛ Plutar. proprie tamen de boum pastore seu nutritore, haec Graecis efferuntur: βουφορβόϛ, βουτρόφοϛ, βοονόμοϛ, βουχόλοϛ, βουχάπηλοϛ. AL. Rinderhirt, Kuhutter B. Osseweyer, Koevvachter G. Bouuier, vachier IT. Bouaro H. Ganadero de ganada major
Artifex Fabio. τεxνίτηϛ. AL. Ein kunstler, Handvvercksmann, Meister B. Constenaer, meester, oft ambachtsman G. Artisan, gaigne pain IT. Artifice, artisano H. Artesano Ascaules vtticularius Suet. pithaules Senecae et Vopisco, ἀσχαύληϛ. AL. Ein sackpfeiffer B. Een moeselaer, een die op de rujispype, lullepype, oft sackpype speest G. Cornemuseur IT. Che suona la piua H. Tannedor de gayta. Gaylera
Assecla Cic. assectator Eid. pedissequus Eid. quid ominum sequitur. ὀπηδόϛ, ἀχόλουθοϛ. AL. Eins herrn knecht, oder diener, der dem herrn nachtritt B. Eens heeren dienaer, een pagie G. Page, seruiteur suiuant son maistre IT. Paggio, o seruitore che seguita il suo signore H. Page, o seruidor que an da tras de su amo
Assectator Praecessit iam in Assecla.
Atellanus scenicus Cic. quiludos Atellinos argumento ioculari edit. σχηνιχόϛ, βιολόγοϛ, ἀρxαιολόγοϛ, ὁμηριστήϛ. AL. Ein Kautz, oder brillenreisser B. Een boetsenmaker, sinneken, oft neefken G. Basteleut
Athleta Cicer. qui virtutis causa palaestra exercetur. ἀθλήτηϛ. AL. Ein Fechter B. Een Campioen, een campvechter G. Maistre luicteur IT. Luttatore H. Luchador
Athleta Vide agonotheta.
Atriensis Cicer. qui atrium obseruat, praecipuae fidei seruus in familia, penes quem cura erat gentilitiarum imaginam. quae in atriis poni solebant. διαιτάρxηϛ, αὐ/λιοϛ. AL. Portner, Thurhutter B. Deurwaerder, Poortier, oft Huyssier G. Portier ou huissier de sale IT. Vsciere di sala H. Portero
Auceps Plaut. ἰκευτήϛ Suidae. ἰκευτήρ proprie, qui visco fallit aues. ὀρνιθευτήϛ Dinarcho, ὀρνιθοθήραϛ, ὀρνιθαγρευτήϛ. AL. vogler B. Vogelaer, Vlieger G. Oiseleur IT. Vccellaio, vccellatore H. Cacador de aues
Auctoratus Hor. qui se ludo gladiatorio vendiderat, et ad periculum erat adductus.
Auiarius Colum. ὀρνιθοπώληϛ, ὀρνιθοχάπηλοϛ, ὀρνεώτηϛ. AL. Vogel verkauffer B. Vogelvercooper G. Qui vend des oiseausx. IT. Che vende delli vccelli H. Criador o vendedor de aues
Auletes Cic. tibicen Eid. auloedus αὐλω|δόϛ, βομβαύλιοϛ. AL. Schwegler, Pfeiffer B. Pyper, oft speelman G. Ioueur de fleute IT. Pifaro H. Pifaro
Auloedus Vide iam positum Auletes.
Aurarius Bud. inaurator. xρυσοτήϛ AL. Vergulder, Vbergulder B. Vergulder, overgulder G. Doreur, endoreur IT. Indoratore H. Dorador
Aurifex Cicer. xρυσοὑ/ργοϛ, γρυσοxόοϛ. qui proprie aurum fundit. AL. Goldtschmidt B. Goutsmit G. Orfeure, ou affineur d’or IT. Orefice H. Platero, que labra oro
Auriga Ouid. essedarius Cic. quadrigarius Arnobio, plaustratius Vl. aurigarius Sueton. quanquam Quadrigarius proprie sit Varroni, qui currum quaternis equis iunctum agit η(νἱοxοϛ, ἀρμηλάτηϛ, αῥματηλάτηϛ, χέντωρ, ἱπποδιώχτηϛ, ἐμβάτηϛ. AL. Fuhrmann, oder Wagenmann B. voerman, oft Wagenaer G. Roulier, chartier IT. Carrettiere H. El que rige el carro, carretero
Aurigarius Iam fuit in Auriga.
Automatarius faber in ant. lap. qui horologia, verua, aliasque machinas aut imagines sua sponte versatiles fabricatur. B. Vrewerckmaker G. Qui fait des horologes
Balneator Cic. βαλανεύϛ. AL. Badtmeister B. Bat, oft Stoofmeester G. Maistre des bains ou estuues IT. Bagnaruolo, stuffaruolo, maestro del bagno H. Bannador
Balnator Dig. pro seruo qui balnei vsibus inseruit. AL. Ein Bader B. Een Stoofknecht, oft dienaer G. Vallet de bain IT. Famiglio del bagno H. Moco del banno
Bestiarius Tert. Senecae, arenarius Firmico, qui contra bestias pugnabat, θχριομάxοϛ. AL. Der offentlich wider die Thieren kempfft B. Die de wilden beesten bestrijt G. Qui combat contre les bestes IT. Che combatte con leb bestie H. Que pelea contra fieras
Bigarius Vide Cisiarius.
Bibliopegus Librorum compactor. βιβλιοπηγόϛ. AL. Buchbinder B. Boeckbinder G. Relieur de liures IT. Ligator de libri H. Acador de libros
Bibliopola Mart. βιβλιοπώληϛ. AL. Buchfuhrer, oder Buchverkauffer B. Boeckvercooper G. Libraite, marchand de liures IT. Libraio, libraruolo H. Librero
Bractearius Bud. bracteator Firmico, qui aurum in laminas exiles ducit ac procudit. xρυστήϛ Plut. xρυσού μαλάχτηρ Eid. πεταλουργόϛ. AL. Goldschlager B. Goutslagher G. Orbateur, bateur d’or IT. Batioro, batidor d’oro H. Batehoia
Bracteator Vide Bractearius iam iam positum.
Bubsequa Vide Bubulcus statim sequens.
Bubulcus Cic. bubsequa Apuleio et Sidonio, a sequendis bubus. iugarius Colum. Curator boum, qui boues iugo associat, aut stimulis agit. βουχαῖοϛ, βοχλάτηϛ, βουπελάτηϛ Apollonio, βούτηϛ, βοοσσόοϛ, ζευγηλάτηϛ. AL. Ochssentreiber B. Ossendryver G. Bouuier, vachier IT. Bouaco, vaccaro H. Boyero, vaquero
Buccularius qui galeas apparat. a buccula, quae galeaepars est. χορυθοποιόϛ. AL. Ein helmmacher B. Helmslager, oft beckeneelmaker G. Qui fait des heaumes et salades IT. Che fa delle sellate H. Que labra moriones, y selladas
Caementatius structor Cic. τοιxοποιόϛ, τοιxοδόμοϛ. AL. Ein
Maurer B. metser, oft metselaer G. Macon IT. Muraro, muratore H. Murador, murero
Calator Plauto in Rudente, puer qui herilia arma in militia portat. AL. Troszbub B. Trosboeue G. Goujard IT. Ragazzo H. Rapaz, o moco de soldado
Calcarius Plin. τιτανοποιόϛ. AL. Ein Kalckbrenner B. Calckberner G. Qui fait de la chaux, chauxfournier IT. Qui bruscia de la calce H. Calero
Caprarius αἰγονόμοϛ, αἴπωλοϛ, αἰγιβόταϛ AL. Geissentreiber, oder Hirt B. Geyten herder, Geyten dryuer G. Cheurier IT. Capraro H. Cabrerizo
Capsarius Digest. qui mercede seruat inclusa vestimenta balneantium.
Capsarius Suet. capsarum opifex Digest. scriniarius. θαλιοποιόϛ, χιστοποιόϛ. AL. Ein Schreiner B. Kistenmaker, oft schrijnvvercker G. Qui fait des coffres IT. Che fa delle casse H. Que labra caxas
Carbonarius ἀνθραχευ\ϛ, μαριλευτήϛ, ἀνθραχοπώληϛ. AL. Ein Koler, oder Kolbrenner B. Coolberner, coolger G. Charbonnier IT. Carbanaro, carbanaio H. Carbonero
Carminarius qui lanam carminat, (vt Plinius loquitur) a spurvitiis repurgat, ac veluti pectine tenuat. AL. Wollenkratzer, Streicher, oder Kemler, Kartescher B. Woileclopper, Kemmer, Kaerder, kammer, oft Heeckelaer G. Cardeur de laine IT. Batilana H. El que carmina o carda la lana
Carpentarius essedarius, plostrarius. α(μακουργόϛ Aristoph. α(μακοποιόϛ, α(μακοπηγόϛ Heraclidi τέχτωρ Hom. αῥματοπηγόϛ Polluc αῥματοποιόϛ. AL. Ein Radt oder Wagenmacher B. Een Wagenmaecker, ratmaecker, Wielmaecker G. Qui fait les roues, ou les chariots IT. Che fa li carti, o le catrette, et le rote H. Que labra los cartos, y haze las ruedas en ellos Quid vero obstat, quo minus Essedarij et Carpentarij vocabulo intelligamus eum, qui currus fabricatur, tametsi eo nomine significatur apud Ciceronem aliosque is, qui currum agit: quando hic destituimur propria voce.
Caupo Cic. stabularius Vlp. qui viatores pretio accipit, πανδομευ\ϛ, χάπηλοϛ. AL. Ein Wirt B. Weert, eea Herbergier, Tauernier, die gasten set G. Hoste, hostelier, tauernier IT. Hoste, tauernaro H. Tauernero, ventero
Celeustes Bud. Nauigationis moderator, qui remiges signo vocali exhortatur. χελευστήϛ, ὀτρμυτήρ Hesyc. AL. Der zuschreyer vnd treiber der ruderknechten, der Comith B. Die de roeyers oft bootsghesellen aenport, ende die dat heet doen, de Comijt, de Opperbootsman G. Le comite, enhorteut de rameurs, donneur de courage IT. Il comito, che commanda fischiando o subiando H. El gomito, que manda con el ciffolette
Cerdo Suet. veteramentarius sutor Sueton. παλαιουργόϛ, βυρσοποιόϛ, χαττύων. AL. Schuchsliker, Altbutzet, Schuchblatzer, Altreisz B. Schoenlapper G. Sauetier IT. Sauatiere, acconciascarpe H. Remendon de capatos
Cereuisiarius Cereuisiae coctor. ζυθέyηϛ, zythepsa, qui zythum coquit. AL. Bierbrauvver B. Bierbrouvver G. Brasseur
Cetarius Cic. μητοπώληϛ. AL. Der die grossen Meerfisch verkaufft B. Vischmenger, een die grootezee-visschen vercoopt G. Poissonnier, qui vend de grands poissons de mer IT. Pesciuendolo, che vende e grandi pesci marini H. Pescador de las almadrauas
Chiromanticus sequitur mox in Chiromantis
Chiromantis vel chiro manticus. xειρομάντιϛ. quie manuum lineamentis futura praedicit. AL. Warsager ausz den henden B. Een hantkijcker, oft besiender G. Vn chiromancien ou endeuineur hors la main IT. Chiromantico H. El que adeuina por rayas de la mano
Chironomus Iuuen. gesticulator Colum. xειρονόμοϛ. AL. Ein gauckler, der vil seltzame bossen mit den handen treibt. item ein Morischer oder kocherspergischer tantzer B. Een guychelaer, oft een Morisschen danser G. Qui fait mines des mains. item danseur de morisques IT. Ch’e destro colle mani, o che dansa delle moresche H. Hozedor de gestos
Choraules Martiali, qui in choro sistulam inflat. xοραυλήϛ. AL. Spielmann, Pfeiffer der ein dantz pfeifft B. Pyper, oft speelman daermen danst G. Ioueur de fleute a la danse IT. Chi suona o gioca di flauto nella danza H. El que tanne en la danca.
Cinerarius Catullo, ciniflo Hor. capillaturae structor Tertulliano, qui prunas inflat, vt calamistra acusque calefiant, qui calamistris crines vibrat atque inurit. χεροπλάστηϛ, βοστρυxοπλόχοϛ. AL. Der das haar krauset B. Die’t hayt crolt G. Qui crespe les cheueux IT. Che crispa li capelli H. El que encrespa los cabellos
Ciniflo Vide proximum cineratius.
Cifiarius Vlp. bigarius, carrucarius Vlp. ζευγοτρόφοϛ. AL. Karcher, der ein karch fuhrt B. Karteman G. Charton IT. Che mena la carrerta H. Cartetero
Citharoedus Cicer. qui ad citharam canit, dum pulsat. citharistes Cic. fidicen Eid. χιθαρωδόϛ, φορμιγχτάϛ. AL. Ein harpffenschlager, lautenist, oder geyger B. Een harpenslagher, oft luytenspeelder G. Harpeur, ioueur de harpe ou de luth IT. Chi suona di liuto, a de la harpa, o cithara H. Tannedor de harpa o cithara ClassiarijCaes. epibatae Hirtio qui naualibus operis aes merent, non aliter atque in castris milites. ἐπιβάται. AL. Kriegssleuth auff dem Meer B. Chrijchslien ter Zee G. Gents de guerre sur la mer, soudarts de nauite ou de galere IT. Soldati delle galere, o galeoni H. Soldados de galera, o galeon
Clinopegus qui spondas fabricatur, χλινοπηγόϛ, χλινοπειόϛ. AL. Spanbettmacher B. Lidecantmacker G. Menuisier, qui fait des chaslits ou couches IT. Che fa le lettighe H. Que labra las camas, o lechos de madera
Coactiliarius in lap. vet. qui coactilia concinnat et facit, hoc est, vestimenta e coactis lanis. B. Viltenmaecker
Cocus vel coquus Cic. μάγειροϛ, δαιτρόϛ, ὀyοποιόϛ, xύτρεyοϛ Athenaeo, apud quem male xύτρεφοϛ legitur, ἂρταμοϛ Hesychio. AL. Koch B. Cock G. Cuisinier IT. Cuoco, cuzinaro H. Cuzinero
Coenacularius Vlpia. qui coenaculum vnum atque alterum vsuihominum instructum habet. σταθμούxοϛ. AL. Haussmann der eine oder zwo Kammeren inn hat B. Huysmann die een Camer oft twee heeft te bewoonem
Colonus (de quo superius) est praedij rustici conductor, ita dictus, quod colat nummis. AL. Ein Meyer B. Lantpachter, een Pachtenaer G. Fermier IT. Fituale de la villa H. Que mora en heredad alquilada
Colonus partiarius Digest. qui cum Domino fundi fructus partitur, quasi qui societatem coierit. χοινωνόϛ. AL. Mitgenoss, Gemeinder B. Een Hoeuenaer, die om de helft t’lant bouwt G. Parsonnier, qui fait a la moytie IT. Che lauora la possessione per la mita H. Que labra la tierra por la meitad
Colonus perpetuarius Gratiano, qui perpetuo agrum conduxit, aut certa pensione in vitam suam. χληρούxοϛ. AL. Der den Meyerhoff zu einem Erbgut empfahet B. Een Erfpachtner, gheschwooren Huerlinck G. Fermier a tousiours IT. Colono o castellano hereditario, o pur sempre H. Que tiene alquilado el campo por siempre
Conchyta Plauto, qui conchas legit et musculos. χογxυλιευτήϛ. B. Mosselman G. Pescheur de mousles
Coniector Cicer. somniorum interpres Eid. ὀνειροπόλοϛ Hom. ὀνειροχρίτηϛ, ὀνειρομάντιϛ. AL. Ein Auszleger der Traumen B. Eene droomen wtleggher G. Deuin des onges IT. Indouino delli sogni H. Elque adeuina los suennos
Consitor Ouid. plantator, qui arbores depangit. φυτουργὁϛ, φυτοσχάφοϛ Theocrit. φυτηχόμοϛ, φυτόχομοϛ, φυτοεργόϛ. AL. Plantzer, Zweyger B. Boomplanter, Boomsetter G. Planteur IT. Plantatore H. Plantador
Conuiua Cic. δαιτύμων. epulo Liuio. AL. Gast B. Gast G. Qui est conuie et inuite IT. L’inuitato H. Combidado
Conuiuator Liutio, qui conuiuas accipit. ε(στιάτωρ Plat. AL. Der Wirt, der die Gastung halt B. De Weert die de Maltiit hout G. Qui fait le bancquet IT. Che fa il pasto H. Que tiene el combite
Coquus vide Cocus.
Coriarius Plin. Coriorum concinnator, qui et coriarius subactarius in vet. marm. dicitur. πέχτηϛ Tharrhaeo, βυρσοδείyηϛ, σχυτοδέyηϛ σχυτοπώληϛ. AL. Ein Lederer, oder Ledergerber B. Leertouwer, Huyuetter, Huytbereyder, Huytcooper G. Baudroyeur, conroyeur IT. Acconciacuorami H. Curti dor que adoba cueros
Coronarius Plinio. στεφανοπλόχοϛ. AL. Krant; macher B. Cransmaeker, Roosenlioeyen maecker G. Faiseur de chapeaux de fleurs IT. Che fa delle ghirlande
Coroplathus Puparum et sigillorum effector. χοροπλάθοκ Dion. Chrysostom. χουροπλάθοϛ Christodulo. AL. Dockenmacher B. Poppen maecker G. Qui fait des poupees
Crustarius Plin. qui incrustat parietes. χονιάτηϛ AL. Glester, Gletter B. Plaecker plastaer, leemplecker
Crustularius Sen. qui crustula venundat. AL. Oblatenbacher B. Oblatenbacker, Oblijenbacker, Coeckebacker G. Faiseur de pain d’espice, faiseur d’oublies IT. Che fa marzapain H. Que haze cortezas para comer Sunt enim crustula pistorij operis edulia saccharata et mellita.
Culcitrarius τυληφαντήϛ Hyperidi, στρωμνοποιόϛ. AL. Ein Federbethmacher B. Bedmaecker, een materasmaecker, die kulckten stopt met wederen ende pluymen G. Qui fait des lits, et les remplit de plumes IT. Matterazzaro H. Mattelassero, que hinche los matelazos de lana
Cultrarius quamuis Suetonius alio sensu extulerit, qui cultros apparat. μαxαιροποιόϛ. AL. Messerschmidt B. Mesmaecker G. Qui fait des cousteaux IT. Che fa delli coltelli H. Cuchillero
Cupedinarius Terent. qui esculenta delicatiora apparat. AL. Pastetenmacher, brater B. Pasteybacker, oft Brader G. Rostiet, viuandier, rostisseur, pastissier IT. Pasticiere H. Vendedor de golosinas
Decempedator Cic. finitor Eid. Plauto, metator Eid. γεομέτρηϛ. AL. Ein Landtmesser B. Lantmeter G. Mesureur de tetre IT. Che misura il terreno H. Medidor de tierras
Dendrophori in lap. vet. qui ligna venalia portant circum compita. B. Hout draghers G. Porteurs de bois
Depilatrix pilatrix, quae volsellis crines educendo deglabrat hominas
παρατίλτρια Philost. AL. Ein Weib dass das Haar aussraufft B. Een Hyr wttreckster G. Femme arrachant le poil IT. Dona che caua et estirpa e capelli H. Muger que artanca los pelos
Designator Suet. Arbiter certaminis. brabeutes, qui praemin attribuit. βραβευτήϛ. AL. Der die Gaben aussgibt B. Die de prijsen geef G. Qui donne les pris IT. Che dali primi el vincidore H. El que da el galardon de la vitoria
Doliarius Plinio. qui dolia componit. AL. Ein Fassbinder, ein Binder B. Een kuyper G. Vn tonnelier, cuuelier IT. Botajo H. Botero, tonnelero
Dossuarius baiulus Cic. gerulus Hor. corbulo φόρτακ, φορτηγόϛ, ἂγγαροϛ, νωτάρηϛ, ἀxθοφόροϛ, ἀγχαλιδοφόροϛ, φορτοβαστάχτηϛ Suidae, α(σχαροφόροϛ, σχευοφόροϛ. mulus Marianus. χομιστήρ. AL. Ein Tracher, Fachin, Kretzer Een Sack oft turf drager, een Arbeyder. G. Vn portefaix, crocheteur, gaignedenier IT. Facchino H. Canapan, bastaje
Eclogarius Cicer. qui eclogas, hoc est compenida librorum, quos legerit, excerpit, annotat, scribit: siue qui summatim libri cuiusque materiam, et insigniores locos contexit. ἐχλογεύϛ dier potest, ὁ/τι τάϛ ἐχλογάϛ ποιεῖ.
Emissarius Cic. Internuntius, qui ad nutum domini excubat aut praesto est, vt emitti queat. praecursor Cic. δρομοχήρυκ Dioni, ἀγγελιαφόροϛ, η(μεμοδρόμοϛ, πρόδρομοϛ AL. Lauffer, Lackey, Bott B. Een Boode die om Loon gaet, een Looper, een Lackey G. Vn messagier, vn va luy dire IT. Il corriere, o laccaio H. Moco para mandados
Epibatae vide Classiarij.
Epulo est collega societatis confraternitatisque vt vocant. B. Cildebroeder vide Conuina.
Equarius Solino. ἱπποφορβόϛ, ἱπποβουχόλοϛ, ἱπποχόμοϛ. AL. Stalmeister, Marstaller B. Maerschalk G. Courtier de cheuaux, mareschal, escuyer IT. Coratiere de caualli, ch’ha caualli a nolo H. Que alquila o voude cauallos
Equiso Varr. Equorum magister et moderator. ἱππηλάτηϛ, ἱππονόμοϛ, ἱππονόμηϛ ἱπποπείρηϛ, ἱπποχόμοϛ. AL. Rosskemmer, oder Bereitter B. Peerberijder G. Picqueur, ou domteur de cheuaux IT. Caualcatore, cauallericcio H. Cauallerizo, caualcador
Ergastularius Colum. qui praeest ergastulis. ὁ τῶν ἐργαστηρίων ἐπιστάτηϛ. AL. Lochhutter B. Een Steenwaerder, Stockmeester G. Qui a la garde des serfs emprisonnez IT. Il guar diano de eschiaui incarcerati H. La guardia de los carceleros
Ergastulus Lucilio. catastus Vitr. Seruus ergastulo inclusus, qui e vinculis opus facit. AL. Ein Gefangner B. Een gheuanghen Slaue G. Serf enferre IT. Schiauo incarcerato H. Carcelero
Essedarius vide Auriga, et Carpentarius.
Faber generice dicitur, qui e duriore materia aliquid facit. τέχτων. AL. Ein jeglicher Werckmann der in hartem Zeug wercket B. Al wat in harde stoffe wercket G. Tout ouurier besoignant en matiere dure IT. Ogni sorte d’artisani H. Official de qualquiera arte
Famulus Ouid, minister Cic. οἰχέτηϛ, δρήστηϛ suidae, δρηστήρ Hesych. διάχονοϛ, θεράπων, ὑπηρέτηϛ, χονήτηϛ. AL. Ein Knecht, diener, Bub, Iong B. Een Dienaer, oft Knecht G. Vn seruiteur ou vallet IT. Famiglio, ministro, seruitore H. Seruidor, moco, criado, mochaco
Fartor Colum. qui aues altiles farcit et saginat. σιτευτήϛ. AL. Vogelmester B. Vogelmister, Vogelmester G. Qui noutrit les oiseaux en mue pour les engraisser IT. Ch’ingrassa vccelli H. que engorda aues
Fartor Terentio, qui farcimina et falta implet ad esum, teste Donato ἀλλαντοπώληϛ. AL. Ein Wurstmacher B. Worstmaecker, beulingenstopper, die Saucijskens maeckt G. Saucisier IT. Salcizzaro H. El que haze salcicias o rellenos
Ferrarius faber Plin. σιδηρευ\ϛ, xαλχεύϛ. AL. Ein Eysenschmidt, ein Schmidt, ein Schlosser B. Een ysersmit, smit, flootmaecker G. Forgeron, serurier IT. Ferraio, ferrero H. Herrero
Fibularius AL. Spang oder Beschlagmacher B. Gespenmaecker, Beslachmaecker
Figulus Plin. χεραμευ\ϛ, πηλοποιόϛ. Aphrod. πηλοπλάτοϛ Luciano, nisi potius πηλοπήτοϛ legendum sit, ἀπό τού τόν πηλόν πατεῖν, πηλοπλαστήϛ, xυτροπώληϛ. AL. Haffner B. Potbacker G. Potier IT. Figulo, pignatero H. Ollero
Finitor vide Decempedator.
Flammearius Plauto, qui flammeo colore vestes tingit. φλόγινοβαφεύϛ. AL. Rothferber B. Rootverwer, oft die met Greyn verwet G. Teinturier de grain IT. Tintore di grana H. Tintoreno de grana
Fossor Virg. βολοστρόφοϛ, σχαπτήρ, σχαπανευ\ϛ, σχαλευ\ϛ, ὀρυχτήϛ. AL. Graber B. Grauer, Deluer, Spitter G. Fossoyeur, fouisseur IT. Fossore H. Cauador
Foeniscae Colum. foenifex Plin. qui foenum succidit. Foenisector Colum. xορτοτόμοϛ. AL. Meder, der die Wisen abmehet B. Hoymaeyer G. Faucheur de prez IT. Segador di feno H. Gadaneador, que siega feno. Focarius qui foco in naui praeest. ἐxαρεύϛ Pollu. AL. Der Koch im Schiff B. De Cock int Schip G. Le cuisinier de la nauire IT. Il cuogo della naue H. El cozerino de la nao
Focaria Hieronymo, Culinaria ministrat. μαγειρίσσα. AL. Kochin, Kochendierne B. Keuckenmaerte, oft Keucken ionckwijf G. Cuisiniere IT. Cuoga, cuzinera H. Cozinera Flagrio, Nonio, quod flagris subiectus sit, seruus vocatur. verbero Plaut. mastiga Eid. μαστιγίαϛ, νωτοπλήκ. AL. Een boser Bub, ein Lotterbub, ein streichwrdiger Bub B. Een stuck Boefs, een Rabaut, een Fiel, die weerdich is datmen hem geesselt G. Belitre, coquin digne d'estre fouette IT. Pultrone, forfante degno d'esser frustato H. Sieruo acotado, vellaco que merecera acotas
Frondator Virgil. arborator. Plin. putator arborum Eid. qui colit arbores et putat. φυλλοτόμοϛ, ἀλσόχομοϛ, ὑλοτόμοϛ, κυλουργόϛ, φυτουργόϛ, ὑλουργόϛ. AL. Sa uberer der Baum, Hauvwer B. Boomcuysscher, Boomsnoyer, Wijngartbesnijder G. Esmondeur d'arbres, tailleur de vignes IT. Tagliator delle viti H. Podador de las vinnas
Fullo Plauto χναφευ\ϛ vel γναφευ\ϛ, στιβεύϛ Tarrheaeo. πλυνόϛ, πλυντήϛ, νάχηϛ AL. Ein Walcker, oder Bleicher B. Volder G. Foulon IT. Fullone H. Lauador de panno
Funambulus Terent. funirepus Politiano, neurobata Firmico AL. Ein Seilgenger qui per extentum funem incedit xοινοβάτηϛ, νευροβάτηϛ. B. Een coordendanser G. Danseur sur la corde IT. Che va et dansa sopra la corda H. El que anda z danca sobre la cuerda
Fusor aeramentarius AL. Ein rotschmidt, Messingschmidt B. Gheelghieter, clockghieter, bussenghieter G. Fondeur de cloches et artillerie IT. Che gietta campane o artilleria H. Derramador de campanas o artillerias
Gemmarius qui gemmas polit et venundat φαρμαχοπώληϛ apud veteres dicebatur, teste Aristoph. schol. in Nebulas, quod nulla non gemma peculiares habeat et singulares vires, non minus quam pharmaca. AL. Een Iubilier B. Iuwelier G. Iozlier, vendeur de iozaux et bagues IT. Gioiliere H. El qui lzmpia z vende piedras pretiosas
Gemmarum mango Plin. qui gemmas interpolat vt pluris reuendat. B. Steengenbeentghen vercooper G. vendeur de pierreries
Gesticulator Vide Chironomus.
Gladiator Cicer. μονομάxοϛ. AL. Ein Fechter mit dem Schwerd B. Een Schermer G. Ioueur d|espee, escrimeur IT. Scrimiatore, giuocatore di spada H. Esgremidor de espada
Grallae χωλόβαθρα Artemid. H. Yanco
Grallator Plauto, χαλοβάτηϛ, γύπων Polluci, χαλοβαθράριοϛ. AL. Steltyer B. Die op stelten oft schaetsen gaet G. Qui va sur des eschasses H. El que anda en zancos
Gubernator Cic. qui clauum gubernat. χυβερνήτηϛ, οἰαχεστρόφοϛ Aeschylo, ποδοxῶν Antiphonti τῆϛ νέωϛ η(νίοxοϛ poetice, vt auriga apud Ouid. οἰαχιστήϛ. AL. Der am Ruder oder an der Steur stehet B. De Stierman G. Gouuerneur IT. Il gouuernatore della naue, il nocchiero H. El nauchel, el piloto, o gouernador de la nao
Gymnasta γυμναστήϛ. Palaestrae magister.
Hamiota Plaut. qui pisciculos hamo venatur. ἀσπαλιευ\ϛ, ἀσπαλνευτήϛ. AL. Fischer mit dem Angel B. Angelaer, Angelvischer G. Pescheur auec hamesson IT. Piscatore con el hamo
Haruspex Terent. extispex. Varr. qui harugarum, id est hostiarum, exta et vitalia inspectat ad cognoscendum inde futurorum euentum. σπλαγxνοσχόποϛ, ἱεροσχόποϛ. AL. Warsager auss beschawung der Eingeweyden B. Waersegger wt het Inghewant G. Deuin par les entrailles
Helciarius Mart. qui nauim aduerso amnetrahit fune ductario. AL. Der ein Schiff zeucht mit ein Seil B. Een Schuyttrecker G. Qui tire vn bateau IT. Che tira qualche nauicella con la fune H. Que tra hela hanquilla con la cuerda
Helciarius etiam qui fune molitur onera in naui, ε(λχυστήρ.
Histrio Cic. actor. Eid. qui voce et gestu fabulas agit. ὑποχριτήϛ, δειχχλιστήϛ. AL. Spielhalter, Comedispieler, Schawspieler B. Speelder, oft personagle in een speel G. Ioueur de farces IT. L'histrione, ola personna della comedia AN. Player of interludes
Hortulanus olitor. Cic. χηπουρόϛ, χυπευ\ϛ, χηπουργόϛ. AL. Gartner B. Een Tuyman, Houenier G. Iardinier IT. Hortolano Boccat. H. Ottelano
Imbricarius πλινθονργόϛ, πλινθευτήϛ. AL. Holziegelmacher B. pannemaecker, oft Pannedecker
Infector Plin offector Festo, tinctor. βαφευ\ϛ, ἀνθοβάφοϛ, xρωννύϛ. AL. Ein Ferber B. Een Verwer G. Teincturier IT. Tintore H. Tintor
Insularij Petronio Arb. Viles homines, et publicis operibus addicti, quales fere hodie qui ad remos damnati sunt. B. Galeyboeuen G. La canaille des galeres IT. Ca canaglia delle galere H. Los porros Morescos Turcos de galera
Interpolator mango Plin. veterum est et obsoletarum rerum, vt
vestium, reparator. ἐπισχευαστήϛ. AL. Stumpler, Hosenflicker, Kleyderbutzer B. Een Brodder, ophaelder, oft Vernieuwer van ouden Dinghen, als van Cleederen, Oudercleercooper G. Fripier, radoubeur IT. Regatiere, giudeo, strazzaruelo H. El que redoba y remienda la vestiduras viejas y assas la venne por nueuas, remendon de cosas vsadas
Interpres somniorum vide Coniector.
Lactarius Lampridio, casearius. τυροποιόϛ, τυροπώληϛ. qui e lacticiniis edulia concinnat. AL. Der Speiss von Kass oder Milch zurüstet B. Suyuelmaecker, Suyuelcooper, Keesscooper G. Laictier, formagier IT. Che vende latte, o fromagio H. Que vende leche y queso
Lanarius Plauto, lanifex, lanificus Mart. ταλασιουργόϛ, ε(ριουργόϛ, ταλάσιοϛ. AL. Eein Wullenwercker, Wullenschlager, Wollenspinner, ein Wullenweber B. Ein Wollenwercker, Wollespinder, Wolleweuer G. Drappier, qui accoustre les laines, tisserand en laine IT. Acconcia lane, drapiere, batilane, tessitore di lana H. Texedor en land
Lanipendia Paulo Iuriscon. lanifica Mart. quae net. xερνῆτιϛ Callimacho. εἰροχόμοϛ, Hom. εἰροπόνοϛ, ἐριουργόϛ, λινουργόϛ Alexidi. AL. Ein Spinnerin B. Spinster G. Vne filoire IT. Filator H. Hiladera
Lanista cic. Gladiatorum institutor, qui discipulos eius artis in aliorum iugulos animat: quales Italia habet etiamnum eos, qui in duello, siue singulari certamine suis vtrinque praesto adsunt. AL. Ein Fechtmeister, ein Freyfechter B. Een Schermer, oft ein Meester van schermen G. Maistre escrimeur IT. maestro della scrimia H. Maestro para esgremir
Lanius et lanio Cic Liu. carnarius. χρεουργόϛ, χρεπώληϛ, χρεοδαίτηϛ σπλαγxνοτόμοϛ. AL. Metzger, Kuttler, Schlachter, Fleischhacker B. Vleeschouwer, Slager G. Bouchier IT. Beccaio H. Carnicero
Lapicida latomus, lithurgus. λιθοκόοϛ, λιθουργόϛ, λατύποϛ, λιθοχόποϛ Demosth. λατόμοϛ, λιθοτόμοϛ Xenoph. λιθοτομίαϛ. AL. Steinmeitz, oder Steinbrecher, Steinhawer B. Steenhouwer G. Quarrier IT. Tagliapedre H. Cantero
Laterarius πηλοφόροϛ, πλινθουργόϛ, χεραμοπώληϛ, πληνθιαχόϛ Milesio. AL. Ziegelmacher, ein Ziegler B. Tegelmaecker, oft Careelbacker G. Qui fait des bricques ou tuiles IT. Che fa delli quadrelli, ô delle tegole H. Que labra de los ladrillos, o tejados
Lecticarius Suet. quilecticas, siue hexaphora potentiorum gestabat. ε(κάφοροϛ. AL. Rossbartrager, Bethtrager B. Rosboerdrager G. Qui aide a porter la lictiere IT. Ch'agiuta a portar la lettica H. El que ayuda traer o lleuar la lettera
Legatus classis qzi vicarias partes praefecto agit. ἐπιστολεύϛ Poll. ὁ ἐπἰ τού στόλου διάδοxοϛ τού ναυάρxου. AL. Leutenambt im Schiff B. Onderammirael G. Le lieutenant du general de l'armee IT. Il viceam miraglio H. El luegoten ente de la armada
Libarius Senecae, qui liba et placentas parat venalia. AL. Fladenmacher B. Vladenbacker, oft Wafelbacker G. Faiseur de tartes IT. Che fa delli torte H. Cozinero de tortas
Librarius Cicer. qui libros describit. χαλιγράφοϛ. AL. Buchschreiber. Boekschrijuer G. Escriuain de liures IT. Libraio, scrittore de libri H. Escriuano, que escriue libros
Librator Plinio Iun. huius munus dissidet ab Aquilege, explorat enim atque examinat aquarum, lacuum, fontium alitudinem, quanto superent. ea loca, quo eas deriuare constituerit. AL. Brunnenmeister
Lignarius faber materiarius Plauto, tignarius Caio. ὑλιουργόϛ Apollon. ὑλοτόμοϛ τέχτων, ὑλουργόϛ Eurip. κυλουργόϛ, κυλοτόμοϛ. AL. Zimmermann, Schreyner B. Timmerman G. Charpentier, mareinier IT. Faligname, lignaiuolo H. Carpintero
Limenarcha Paulo, portitor Donato. λιμενάρxηϛ, λιμενοφύλακ. qui portum obseruat, vnde frequens traiectus est ad exteras nationes. AL. Ein Hafenhutrer B. Boomsluyter, Hauenwachter G. Le guet de haure IT. La guardia del porto H. La guardia del puerto
Linarius linopola, qui linum parat et vendit. λινοπώληϛ, στύππειπώληϛ. AL. Flachssner, flachs verkauffer B. Een die met Vlas hanteert G. Qui besoingne de lin IT. Che labora o prattiea co'l lino H. El que labra de lino
Lintearius Vlp. qui telas vendit, vnde lintearia negotiatio. Vlp. AL. Der mit Leinwaht vmbgeht vnd handlet B. Een Lijnwatier, die. Lijnwaet vercoopt G. Lingier, vendeur de linge, et de toile IT. Mercatante di tela H. Mercadero de telas, lencero
Lintearius etiam dici poterit, qui lintea, velaque conficit et consuit. ἱστιοράφοϛ, ὀθονοποιόϛ. AL. Ein Segelmacher B. Zeylmacker G. Voiler IT. Che fa delle vela H. El que labra de velas
Linteo Firmico, Linteorum textor, λινουργόϛ, λινοχλώστηρ. AL. Leinen Weber B. Lijnenweuer G. Tisserand en toile IT. Tessitore di tela H. lencero
Logista qui scripta in libros redigieurat, qui hodie Cancelli expeditor.
Lotrix πλύντρια, φαιδύντρια Aeschylo, quae pannos lauat, laneos linteosve. AL. Ein Waschin, oder Wasscherin B. Wasschersse G. Vne lauandiere IT. Lauandaia, lauandara H. Lauandera. Luctator Plin. palaestrita Cic. παλαιστήϛ, παλαιστρίτηϛ. AL. Ringer B. Worstelaer G. Luicteur IT. Vn luttatore H. Vn luchador
Ludij Mart. ludiones Liuio, qui ad tibicinis modos, pompae ludorumque anteambulones, vt Halicarnasseus docet, gladiis parmisque instructi saltabant: quomodo nostra in pompa Pyrrhicharij aut Gladiatores praecedere solent. λυδίωνεϛ. Halicarnass. quod a Lydis is mos principio defluxerit. AL. Frey Fechteer, oder Schwerdttantzer B. Schermers, oft sweertdansers.
Lychnopoeus qui candelas cereosque parat, λυxνοποιόϛ. AL. Liecht oder Fackelmacher B. Keersse oft Toorsemaecker G. Qui fait des chandelles ou torches IT. Che fa delle candele o torchie H. Que labra de las candelas o hachas
Lyricus lyricen, fidicen lyrae Horat. λυραοιδόϛ, λυρω|δόϛ, λυριχόϛ qui lyrapfallit, digitorum percussu. AL. Ein Leyrer B. Die op de liere speelt G. Ioueut de harpe, ou lire IT. Suonatore di lira H. Tanedor de guittarra.
Macellarius Varr. Sueton. nomen generale ad omnes qui in macello res victui necessarias venum exponunt, ὀyοπώληϛ. AL. Speissverkauffer, Profanntverkauffer. B. Suyvel vercooper, Vettaglier G. Victuaillier, qui vend au marche toute sorte de viandes, viuan dier IT. Vettouagliere, prouandiere H. El que vende en plaza todasuerte de vettoualla
Mancipium Vide Seruus.
Mancipium veteranum, tritum Vlpiano. AL. Alterdiener, bewerter Knecht B. Een oude Knecht, een versochten Dienaer G. Vieil seruiteur IT. Seruitor vecchio et prattico H. Criado viejo y coucido
Cui opponitur mancipium nouitium Vlp. AL. Onerfahrner Diener, ein Iung B. Een onueruaren Knecht, Dienaer die eerst wtcomt G. Vn ieune et nouueau nouueau seruiteur IT. Vn famiglio giouanetto, poco prattico, nouizzo H. Moco no conocido, criado nucuo, y que aun no sabe serbir
Mango equorum qui emit equos, et permutat distrahitque AL. Ein Rosstausscher B. Een Rosstuyscher G. Maquignon IT. Coratiete de caualli H. Corador de cauallos
Materiarius etiam dici poterit, qui tigna materiamque omnem aedificiis accommodam venalia habet. ὑλοπώληϛ. AL. Holtszverkauffer B. Houtbrecker, Houtwercooper G. Qui vend du bois, et le marrein IT. Che vende della, legna H. El que vende la lenna
Mechanicus Suet. machinarius Paulo, Ingenissus et solers fabricator operum, quae ingenio pariter et manu perficiuntur. μηxανιχόϛ, μηxανοποιόϛ. AL. Ein Kunstler, ein artlicher vnd kunstreicher Haudwercksmann B. Een constighe werckman G. Vn ingenieux ouurier IT. Vn artifice igenioso, mecanico H. Vn arresano ingenioso
Mediastinus Cic. Hor. Seruus qui abiectissima quaeque domus munia obit, a medio stando vel tenendo, vt vult Priscianus: quod mediis in aedibus ad obsequia quaeuis excubaret. μισοστάτηϛ, μεσαύλιοϛ Homero. AL. Sudler, Bossler, Bosselierer B. Schommelcock, Slauernijknecht G. Souillon, vire ou tournebroche IT. Guatero di cugina H. Rapaz, ô maoco de cozina
Medicus circumforaneus, circuitor, circulator περιοδευτήϛ, περιαγοραῖοϛ, ὀxλαγωγόϛ. AL. Tracksverkauffer, Landtstreicher B. Quacksaluer, lantlooper G. Vendeur de triacle, triacleur, charlatan IT. Ciarlatano, canta in banco H. Miedigo de aldeas
Mellarius Varr. meliturgus Eid. qui mellificij operarum curator est μελιττουργόϛ. AL. Honigbereitter B. Honichwinner G. Qui a le gouuernement du miel IT. Ch’ha il gouerno del mele H. El que labra en la miel
Mesonauta qui operam aliquam impendit, et tamen vt vector aliquid numerat μεσοναύτηϛ. item abiectissimus in naui minister AL. Der Schifleeuthen Bub, oder Iong B. Een Ionghen int Schip, Putger G. Vn garcon de nauire IT. Ragazzo della naue H. Moco de nao
Messor Cic. qui messem facit et succidit segeetem. ἀμητήρ, θεριστήϛ, ἀμαλητόμοϛ Oppiano, ἀμῶν. AL. Schnitter, Ernder B. Maeyer, Picker G. Moissonneur IT. Messore. Segador de trigo o ceuada
Mimus Cicer. qui gesticulationes edit, et mores factaque hominum imitatur. μῖμοϛ, αὐτοχάβδαλοϛ Eustathio. ἐθελοντήϛ, φλοίακ, φαλλοφόροϛ. AL. Ein Gauckler B. Guychelaer, camerspeelder, batemenspeelder, iongeleur G. Basteleur, farceur IT. Chi giuoca dellee comedie H. Momo, contrahasedor de personas
Miniculator Vlpiano, qui maiusculas e minio literas pingebat. AL. Der grosse Buchstaben von Mini, oder Zenober zeucht B. Een miniator G. Miniateur IT. Miniatore H. Miniador
Ministra Cic. famula Eid. ἐγχονἰϛ, δρήστειρα Hom. AL. Haussmacht, Dienstmagt, Dirne B. Een Maerte, een Dienstmaecht, een Huysmeyt, een Deerne G. Vne seruante, ou meschine IT. Vna fanresca, mazzara ministra H. Seruidora, moca, mochacha
Modiperator Varr. coenarum magister Mart. qui certam potandi legem modumque conuiuis, praescribebat. οἰνοφύλακ, οἰνόπτηϛ, ὀφθαλμόϛ Athenaeo, μνάμων Dorice, teste Plutarcho in Sympos. συμποσιάρxηϛ, quod veluti principatum inter conuiuas obtineret.
Molitor μυλεὐϛ, μυλοθρόϛ, μυλοχόποϛ, ὀνοχόποϛ Alexidi, quod ὂνον, id
est molarem lapidem, caedat. AL. Muller B. Mulnaer G. Meusnier IT. Molinaro, mugnaio, vel munaio H. Molinero
Molochinartus Plauto, qui colorem tingit ad purpuram inclinante, qualis in maluae flore spectatur. AL. Ein Braun Veyhelferber B. Een Peertsverwer, oft die Peerts Violet verwet. Qui teint en couleur grise violet IT. Che tinge color berretino violat H. El que tinne en color de viola tinta
Monitor Cicer. curator operis, qui vrget opus morasque cessatorum castigat. ἐργεπείχτηϛ Eustath. ἐργοδιώχτηϛ, ἐργεπιστάτηϛ, ἔργων ἐπιστάτηϛ, ὀτρυντήρ, ἔφοροϛ, ἐπόπτηϛ, AL. Ein zufehender, einer der den Werckleuten ernstlich obligt, vnd sie treibt etwas zu thun B. Een toesiender, een ringelmeester, een voordrijuer G. Vn admonesteur IT. Ammoditore, et curatore ch’am monisce li lauoratori che trauaglino H. Commandador, que manda a los obreros, que hagan suobra
Monitor Fest. qui in scena histrionibus verba praeeundo suggerit et monet. στιxομύθοϛ. AL. Einblaser, Ohrendiener B. Insteecker, inblaser, boeckhouder
Mulio Vide Agaso.
Mulio perpetuarius Senecae, qui in omnem vitam vecturam facit conductitio mulo.
Musutgus qui et musicus. μουσουργόϛ, quem componistam Barbari vocant, quod legibus artis cantiones concinnat.
Nauclerus Plauto, nauicularius, nauiculator Cic. quem patronum nauis vocant. ναύχλχροϛ. magister nauis Vlp. δίοποϛ Erotiano. AL. Der Herr im Schiff B. De Schipper, de Schipvoerder G. Le patron de la nauire IT. Il patrone H. El nauchel, o el piloto de la naue
Naufragus Cicer. ναυαγόϛ AL. Einer dem sein Schiff vndergeht, oder bricht B. Een die sijn Schipbreeckt, op een Cluppe comt, oft in Stucken stoot G. Eschappe du naufrage, ou qui est en naufrage IT. Naufrago H. El que pierde o que branta su nao
Baupegus qui nauim fabricatur. ναυπηγόϛ, τέχτων, νεωποιόϛ, νεουργόϛ. AL. Ein Schiffmacher B. Een Schipmaecker G. Le maistre ouurier, qui fait vne nauire IT. Che sa far vna naue H. Que sabe ordenar y hazer vna nao.
Nauta Cicer. nauita Terent. nauiculator. ναύτηϛ, ναυάτηϛ Lycoph. AL. Ein Schiffmann B. Een Schipper, oft Bootsgeselle G. Marinier, batelier, nautonier IT. Marinaro H. Marinero, nauegador.
Notarius Martiali, Plin. Iun. qui notis scribit, ita vt dicentem assequatur. ταxυγράφοϛ Synes. ὁταxέωϛ γράφων Eunap. ὀκυγράφοϛ, ὁ διά σημείων εἰϛ τάxοϛ η)σχημένοϛ γράφων Galeno. AL. Ein geschwinder Schreiber, der die Federn last dantzen B. Een rasschen schrijuer, die cort schrijfft G. Qui escrit rade, et fait beaucoup d’abbreuiations IT. Chi scriue con certe note H. El que escriue notas de las palabras, y abbreuia aquellas.
Obsonator Plaut. coquus nundinalis Eid. qui coemptos e macello cibos coquo tradit adcotturam. ὀyώνηϛ. AL. Ein Einkauffer B. Een incooper, oft Dispensier G. despensier, qui achette les viandes IT. Dispensero che compara le viuande H. Despensero que compra de comer.
Oculariarius faber in marm. ant. is designatur, vt opinor, aut certe ita vocari potest, qui oculos vitreos seu conspicilla parat. B. Brillemaeker
O Enopola, tabernarius Caelio, vinarius Suet. οἰνοπώληϛ. AL. Weinverkauffer, Weinschenck B. Wijntapper, oft Wijnvercooper G. Venedeur de vin IT. Tauernaro che vende vino H. Tauerneto que vende vino.
Olearius Colum. pro eo qui oleum trapetis exprimit. ἐλαιουργόϛ. AL. Oelmacher B. Olyslagher G. Huyllier AN. Maker of oyle
Olearius Plauto, qui oleum venundat publice. ἐλαιοπώληϛ. AL. Oelverkauffer B. Olyvercooper AN. Seller of oyle
Olitor Colum. Olerum cultor et venditor. λαxανοπώληϛ, χεπεύϛ. AL. Ein Krautverkauffer B. Moesman, Moesvercooper G. Qui vend des herbes IT. Hortolano che vende delle herbe H. Ortelano de ortaliza
Operae Cicer. operarij Eidem. operae mercenariae Eid. mercenarij Eid. opifices Eid. qui operas mercede locant. ἐργάται, ἐργαστῆρεϛ Xenoph. βυζαντίοι Poll. ἀποxειροβιωτοἰ, ἐργατίναι Theocrito, xειροβοσχοἰ, χολωνίται Hyperidi, μισθωτοί. AL. Handwercksleut, Werckleut, Arbeiter, Taglohner, Tagnower B. Arbeyders, werckliens, werckluydem, hautwerckslien, dachwerckers, dachlooners. G. Ouuriers, manouuriers, gents de mestier IT. Operarij, lauoratori H. Obreros, labradores
Opifex capsarum Vide Capsarius.
Opilio Colum. vpilio Virg .. μηλοβότηϛ, μηλοβοτήρ Suidae, μηλοφύλακ Epigr. μηλονόμοϛ, μηλονομεύϛ Epigram. ποιμήν, (quasi οἰμήν, vt antenotant, malim tamen ego παρά τό πόα χαἰ μω)= ἐπιβώτωρ μήλων Hom. ἐρυσιxαῖοϛ Alemani. παρά τό ἐρύειν τό xαιόν, quod pedum circumferat, Stephano teste. AL. Schaafhirt, Schaafhudter B. Schaepherder G. Begier IT. Pegoraro H. Pastor de las ouejas Ornatrix Suet. Ancilla quae operam dabat comendae dominae. μομμώτρτα. AL. Zumacherin, Ziererin, Auffbutzerin B. Toemaeckster G. Celle qui orne et accoustre la femme IT. Ornatrice H. Aquella, que orna y veste su patrona
Palangarius siue phalangarius Vitru. qui teretibus fustibus onera transfert: cuitssmodi genus hominum est, qui dolia cereuisiaria apud nos deportant. φαλαγγοφόροϛ. AL. Fackyn, Ballendrager B. Lastdraghers G. Gaignedeniers IT. Facchini Venet H. Los que traen fardeles con palos.
Pallio xλανιδοποιόϛ. AL. Ianckermacher B. Huyckenmaecker, qui foeminarum pallas plagasve parat
Pastinator Colum. qui pastino bifurco instrumento agrum aut vineam fodit, interdum etiam trifuro. διχελλίτηϛ, τριαινητήρ Hesychio, qui fuscina glebas refodit. AL. Karster, Hauwer, hacker B. Spitter, Hacker, die metten Houwele den Wijngaert omworpt, een Houwer G. Houeur IT. Zapatore H. Cauador de vinnas o arboles
Pastor. Cic. generale nomen de omnibus qui pascunt. νομεὐϛ, βοσχόϛ, ἐπιβώτωρ, ἐπιμηλοβοτήρ. AL. Hirt B. Herder, Weyer G. Pasteur, gardeur de bestail IT. Pastore H. Pastor de qualquier ganado
Pansarius Senecae, qui remigibus modos dat. cum Celeuste idem, meo quidem iudicio, nisi quod discrimen videatur esse in accendendis operis, et facienda pausa, hoc est, supersedendo a remigandi munere. χελευστήϛ. AL. Der die Ruderer heist auffhoren B. Die de Roeyers heet ophouden G. L’aduertisseur des mariniers qu’il faut reposer IT. Che commanda alli marinari da reposarsi H. Que manda los marineros de ser quedos
Pecuarius Cicer. qui pecoris, hoc est minorum quadrupedum, curam habet. προβατεὐϛ, βοσχόϛ, βοσχήτωρ, ποιμνίων. AL. Viechhirt, der das Viech versorget vnd hudet B. Veeherder, Veehoeder G. Bergier, qui sentend a la nourriture des bestes IT. Pecoraro H. Ganadero de ganado menudo
Pedisequa Terent. ἀμφίπολοϛ Hom. λάτριϛ. AL. Iungfraw, Dienstmagt B. Dienstioufer, een Cameniere G. Vne chambriere IT. Donzella H. Donzella
Pellio Plauto, διφθεροποιόϛ. AL. Beltzmacher, Korssner B. Peltier, Bontwercker, Pelsmaecker G. Pelletier, peaucier IT. Pellizzaio, pellizzaros H. Pellizero
Pentathlus, quinquercio qui lucta, pugillatu, cursu, saltu et disco victor erat. πένταθλοϛ.
Peroriga Plin. et Varr. vel meliore lectione proriga, aut pruriga, qui prurientia iumenta regit atque admittit ad initum. AL. Stutenmeister der die Stuten zulast B. Die de heeten Merrien laet bespringen G. Qui garde les iuments, et les laisse saillir pour en auoir de la race IT. che guarda le caualle, et le lascia assaltar par hauerner razza H. El yeguarezo, que echa garannon.
Personatus Cicer. laruatus. AL. Der ein Schempert an hat B. Vermomt, die een mommen aensicht an heeft G. Masque IT. Immascarato H. Masquerado
Petauristes, petaurista Varr. Festo, qui per circulos insigni agilitate se conuoluit. πεταυριστήϛ. AL. Der sich geschwind durch ein Reiff schwencken kan, Gaugler B. Een Camerspeelder, die doort Reepken danst G. Ioueur de soupplesses, faiseur de soubresaults IT. Che fa salti mortali H. Trepador, bolteiador
Phonascus Fabio, Formandae vocis praeceptor. φωνασχόϛ. AL. Sangmeister, oder Cappelmeister B. Sangmeester, oft cappellemeester G. Maistre de chant, ou de chappelle IT. Il maestro della musica, o della cappella H. maestro de capilla, o el que ensenna la arte de cantar
Phrygio Plinio, limborarius Nonio. barbaricarium vocat Donatus. segmentarius, quisegmentis aureis sericisve additis vestes exornat: tametsi Probus Grammaticus eum intelligit, qui vestes ex auro elaboret. ποιχιλτήϛ, ῥαπιδοποιόϛ. AL. Ein Seidensticker B. Borduywercker G. Bordeur, brodeur IT. Recammatore H. Bordador o boslador
Pictor Cicer. ζωγράφοϛ, γραφεύϛ. AL. Maaler B. Schilder G. Peintre IT. Pittore H. Pintor
Pileo qui pileos apparat. πιλοποιόϛ AL. Ein Barret oder Huthmacher B. Bonnetmaecker, een Hoetmaecker G. Vn bonnetier, ou chapelier IT. Barrettiero, o capellaio, capellaro H. El que haze las gorras y sombreros
Pilicrepus Senecae. Balneartus minister, qui pilos cum forficularum crepitu (id quod pro more habent) truncat. non possum enim assentire viro doctissimo, qui ea voce significari putat eum, qui crepitante pila lusitat: multo vero minus Coelio, qui exponit pro eo, qui pilas pice illitas alendo vaporarij igni fomitem adijcere solebat.
Piscarius Varr. ἰxθυοπώληϛ. AL. Fischuerkauffer B. Vischuerrcooper G. Poissonnier IT. Pesciuendolo. che vende pesci H. El que vende pesces
Piscator Cicer. ἰxθυοβόλοϛ, ἰxθυβολεὐϛ, ἰxθυουλχόϛ, α(λιεὐϛ, α(λιχτυπόϛ Eurip. ἀσπαλιεύϛ theocr. ἀσπαλιευτήϛ, proprie tamen qui calamo pisces trahit, γριπεύϛ et γρίπων Epigram. AL. Fischer B. Vischer G. Pescheur IT. Piscatore H. Pescador AN. Fischer
Pistor dulciarius Martiali. μαζοπέπτηϛ. idem qui Crustularius. AL. Kuchlinbacher
Pistor Plin. ἀρτοπώληϛ, σιτουργόϛ δαιτροπόνοϛ Hesych. σιτοποιόϛ. Plutarch. ἀρτοχόποϛ Herodoto, ἀλφιτεὐϛ, ἀρτοποιόϛ. AL. Brotbeck, Pfister, Beck B. Backer, Brootbacker G. Panetier, boulengier IT. Fornaio, pistore H. Panadero, majader
Pithaules Vide Ascaules.
Plastes Plin. fictor Cic. qui sigilla et simulacra argillacea fingit. πηλοπλάστηϛ, πλάστηϛ. AL. Ein Vildschnitzer, der Bilder auss Leim oder Kreyden macht B. Die met Potaerde werckt G. Potier de terre IT. Che fa delle imagini de terra o creda H. El que labra de barro
Plaustrarius Vide Auriga.
Plectropaeus qui plectra et citharas parat, πληχτροποιόϛ. AL. Ein Lautenmacher B. Luytenmaecker G. Vn faiseur de lucs IT. Vno che fa di liuti H. El que labra de las guitaras
Plumarius Catullo, qui culcitas acu pingit. AL. Ein Deck oder Kusssticker B. Kulctensticker, een Borduerer van Kulcten ende Bedtcleeden G. Brodeur de coustils IT. Chefa et lauora le cuoperte de eletti H. El que labra de las cubiertas de la cama
Politor Callistrato, polio Firmico, qui arma, loricuas, gladiosque in nitorem redigit κέστηϛ. AL. Ein Schwerd oder Harnisfeger B. Een Sweertvegher, oft Harnas schuerder G. Fourbisseur d’espee IT. Spadaio, spadaro H. Espadero
Polymitarius qui varij coloris filijs opus variegat. ποιχιλεύϛ. AL. Tepichweber B. Legwercker, oft Tapissier G. Tapissier, tisserand de tapisserie IT. Tessitore di tapeti H. Texedor de tapizaria
Pomarius Hor. ὀπωροπώληϛ, ὀπωρώνηϛ Demosth. qui poma venalia prostituit. AL. Opsverkauffer B. Appelvercooper, Fruytier G. Frutier IT. Fruttaruolo H. El que vende frutas
Popa Propertio, qui victimas ad aram alligabat, feriebatque, et secespita iugulabat. δαιτρόϛ, βουθύτηϛ, βουτύτοϛ [β..θότηϛ, βουτύποϛ], ἀγερσιχυβῆλιϛ Cratino. AL. Opffermetzger B. Slagher van d’Offerande G. Bouchier es sacrifices IT. Beccaro ne sacrificij H. Que mataua las bestias de los sacriflcios
Popinarius qui, carnes assas, aut elixas, obsoniaque venditat. χάπηλοϛ. AL. Ein Gartkochhalter, Sudelkoch B. Cabarethouder, oft Braderijhouder G. Cabaretier IT. Che vende carne rosta et lessa H. Assadero, que vende carne rostida y bollida
Portitor Virg. vector Ouid. lintrarius Vlp. qui traijcit homines. πορθμεύϛ. AL. Vberfuhrer, vberscchiffer B. Veermeester, Schuytvoerder G. Peagier, passeur IT. Barcauole H. Barquero
Praecentor qui praeit praecinendo, et quasi viam praemonstrat. AL. Vorsanger, Anstimmer B. Die intoneert, oft voorsinget G. Qui commence le chant, l’entonneur IT. Chi incommincia el canto, che da il tuono H. El que da la boz, y el tono.
Praefectus classis Vide Archithalassus.
Praefectus nauis, nauarchus Cic. ναύαρxοϛ, AL. Schiffherr, obrister im Schiff B. Capiteyn van een Schip G. Capitaine d’vne nauire IT. Nochero, capitano della naue H. El capitan de la nao
Praestigiator Plauto, qui aciem oculorum praestringit. γόηϛ, τελxἰν, τερθρεὐϛ, ἀπατεω\ν, θαυματοποιόϛ. AL. Gauckler, Sauberer B. Guychelaer, toueraer, konstgen G. Ioueur de passe passe IT. che giuoca di passa passa H. El que iuega de passa passa
Praesultor Cic. choragus Sueton. qui chorum ductat. μορυφαῖοϛ Dioni, xοροστάτηϛ Iuliano, xοροδιδάσχαλοϛ Demosth. xοροποιόϛ Soph. xορού ἐκάρxων. AL. Furtantzer B. Voordanser G. Celuy qui meine la danse IT. Che mena o fa il ballo H. El que anda primero en danca
Promus Columel. procurator pein Plauto. cellarius Eid. promus, condus Plauto, ταμίαϛ, ταμίηϛ. Homer. ταμιούxοϛ. oeconomus domus nonnullis vocatur. AL. Speissmeister, Keller, Hofmeister B. Despensier, Kelder, Kellerwaerder G. Sommelier, despensier IT. Dispensero H. Despensero
Pronuba Virg. Comes et concinmatrix sponsae νυμφοστόλ?, ??µφε?τ??α Suidae. μνήστρια Poll. quae nouam nuptam ad maritum domum adducit. νυμφοπόνοϛ, νυμφοχόμοϛ, προμνήστρια. AL. Die Brautfuhrerin B. De Bruytleyster G. Celle qui meine l’espousee IT. quella se accompagna la sposa H. Madrinna de la boda
Proreta Plauto, qui in proratutelae nauis praesiget. πρωρεύϛ X en. πρωράτηϛ Poll. AL. Der vorn in Schiff sorg tragt B. Schimman, die voor int Schip sorge draecht G. Le gouuerneur de la proue IT. Gouuernatore della proa H. Regidor de la prora
Psaltes idem qui Cantor. yαλτήϛ, yαλμωδόϛ, yαλτήρ. AL. Senger B. Sangher G. Chantre IT. Cantore H. Cantor
Vulgo tamen hoc nomine intelligunt, quem organistam nuncupant. Huc accedit nonullorum superstitio, qui Musicae nostrae discrimina secisti, Cantorem appellant, qui Tenor vocatur, Incentorem, qui Discantus: Occentorem, qui Altus: Succentorem, qui Bassus, a bassa fortassis voce nominatur, sed absque exemplo, nisi fallor, ista dicta sunt illis. Psecas Ancilla quae matronarum capilltium fuco perpluit. yεχάϛ B. De Hooftmaeckster
Pugil Cicer. πύχτηϛ AL. Ein Kampffer, der mit den Fausten fecht B. Een Camvechter, die hem metten Vuysten weert G. Qui fait aux poings IT. Che fa alle pugna H. Que se da con otro ap punnos
Pyrrhicharius qui pyrrhicham saltat πυῤῥιxιστήϛ Plutarc. AL. Schwerdttantzer B. Sweertdanser G. Danseur entre les espees IT. Che dansa tra spade H. Baylador con la espada
Est autem Pyrrhicha, πυῤῥίxη, armati tripudij genus, nomen habens a Pyrrho inuentore. quae et ἐνόπλιοϛ xορεία Halicarn. AL. Das Schwerdt tantzen B. Het sweertdansen G. La danse aux espees IT. La dansa sopra le spade H. la danca sopre las espadas
Quadrigarius vide Auriga.
Redemptor Cicer. qui stata pecuniae summa inse recipit totius fabricae structuram. ἐργολάβοϛ AL. Der ein gantz Werck verdingt, oder dasselbig vmb werdingten Lohn zu mal annimpt B. Aennemer van werck bijden hoope G. Qui entreprend a faire quelque ouurage a pris fait IT. Ch’entraprende di fare qualque opra per vn certo pretio H. El que toma obra a destaio
Remex Cic. πρόσχωποϛ Thucid. χωπηλάτηϛ, ἐρέτηϛ ἐπίχωποϛ. AL. Ein Ruderknecht B. Roeyer G. Rameur IT. Remige, vogatore, galeotto H. Remador galeote
Restio Plauto. xοινοπλόχοϛ, χαλώστροφοϛ. Plut. σσαρτοπλόχοϛ, xοινοσυμβολεὐϛ, xοινιοστρόφοϛ, ἱμονιοστρόφοϛ. AL. Seildraher B. Een Seel oft Lijndraeyer G. Cordier IT. Che fa delli funi, et corde H. Cuerdero, que labras de las cuerdas
Rex vini qui vini regnum talis iactis sortiebatur, vt Horatius inquit, qui et arbiter bidendi ab eodem poeta vocatur: is sorte ductus, aut (vti Tacitus ait) regnum lusu sortitus, imperabat huic vt biberet, illi vt vinum misceret, alij vt abiret, alterirursus vt adesset, vt in Epitecto commemorat Arrianus, saturnalium licentiae eum morem tribuens, vt etiam Tacitus in Nerone. qui mos in Regalibus hodie obseruatur. βασιλεύϛ. AL. Der Konig B. De Coninck G. Le roy IT. Il re H. El rey
Rudiarius qui rudia saga, t noua concinnat, teste Festo.
Rudiarius Suet. Gladiator qui rudi contactus a lanista liberatur ab operis harenae. AL. Geurlaubter Fechter
Ruricola vide Agricola.
Salarius etiam est, qui salem in micas siue ramenta (vtroque enim vocabulo Plinius vtitur) cogit et concrescere facit. α(λοπηγόϛ Nicand et qui saltem vendit. AL. Saltzmacher oder verkauffer B. Soutmaecker, oft Cooper G. Qui vend du sel IT. Che vende del sale H. Que vende de la sal
Salgamarius Colum. qui salgama, et fructus muria conditos vendit. ταριxοπώληϛ, α(λμαιοπώληϛ, άλμεντήϛ. AL. Der eingesaltzne Krautter verkauft, wie Kappren etc B. Die geconfijte dingen vercoopt, als Cappers, Olijuen, etc G. Qui vend choses salees, comme cappres, oliues, etc IT. Che vende cose en salate, como cappari, oliue, etc H. Que vende cosas ensaladas, come aceytunas, y cosas semejantes
Salsamentarius Cornificio, salarius Mart. qui salsamenta, hoc est pisculenta aut carnulenta edulia vendit. ταριxέμποροϛ Laertio, ταριxοπώληϛ. AL. Ein Saltzer B. Vercooper van gesouten Spijse G. Saumeur, vendeur des salures IT. Che vende cose insalate H. Que vende cosas ensaladas
Saltator Cie. βητάρμων, xορευτήϛ. AL. Tantzer B. Danser G. Danseur IT. Ballarino, ballatore, dansatore H. Dancador, baylador
Saltuarius Pomponio, Saltuum custos. ὑλωρόϛ, ὑληωρόϛ, ἀλσοχόμοϛ. AL. Waldhutter, Waldmeister, Forstmeister B. Houtvester, Boschhoeder, Foreestwachter G. Forestier, verdier, garde de forest, gruyer IT. Guardabosco H. La guardia del bosque
Samiarij qui terra Samia Ioricas, arma, et spicula desvicant ad nitorem, et gladiorum cuspides exacuunt. B. Harnaschvegers
Scandularius Bud. qui scandulis aut laminis petrarum tegit domos. AL. Tachdecker B. Dackdecker, tegeldecker, Schaliendecker, Leyedekcer G. Couureur de maisons et toicts IT. Che cuopre li tetti H. Que cubre la casa
Scriniarius vide Capsarius.
Sculptor Plinio. γλύπτηϛ, γλυπτήρ Epigram, λυθογλύφοϛ. AL. Aussstecher B. Grauer, oft wtsteecker G. Tailleur, graueur IT. Scultore H. Esculpidor, entallador
Sedentarius Plauto, sellularius Liu. qui sedendo opificium exercet suum. xειρώνακ, βάναυσοϛ, xειρογάστωρ, xειροβάναυσοϛ, ἐγxειρογάστωρ, ἑδραῖοϛ. AL. Der sein Werck thut sitzend B. Die al sittende sijn handwerck oft neeringede doet G. Qui trauaille ou fait sa besoingne estant assis IT. Chi besogna assentando si H. Quientrabaja assientado
Seminaria in ant. marmore Praeneste, pro foemina quae colligit et asseruat herbarum semina. σσερμολόγοϛ. B. Saetbinstere
Sericarius Firmico, σχριχού νήματοϛ ὑφαντήϛ. AL. Ein Seidenweber B. Sijdenweuer G. Ouurier ou tisserand de soye IT. Tessitore di seta H. Texedor de algodon de las Indias
Serrarius pristes πριστήϛ, τομεύϛ. AL. Holtzseger B. Houtsagher, Sagher G. Vn scieur de bois, scieur IT. Segatore delle legna H. El que siega la lenna
Serui Brutiani qui iussi alios vinciunt et verberant.
Seruus Cic. mancipium Eid. δούλοϛ, ἀνδράποδον, παῖϛ, ἀργυρώνητοϛ. AL. Leibeigner Diener, ein Sclaff B. Een eygen Knecht, Slaue, een Knecht, oft Dienaer G. Serf, seruiteur, esclaue IT. Seruo, sciauo H. Sieruo, esclauo
Seruus Suppellecticarius Dig. qui suppellectilem curat.
Siticines Cic. sicinnistae, Tibicines, qui in funere ad tibiam canebant, et latioribus tibiis graues sonos edebant. vt testatur Galenus. τυμβαύλαι, quod ad tumulum eanerent.
Spondiales vel spondiauli Tibicines qui in sacris perlongas tibias canebant, teste Mario Victorino et Isidoro.
Stabularius Col. Stabuli custos. AL. Stalknecht, Stalbub B. Stalknecht, oft Roscam G. Vallet d’estable IT. Famiglio di stalla H. Moco de stalla
Stannarius AL. cingiesser. Kaldengiesser B. Tinnegieter G. Estainnier IT. Stagnaruolo H. El que labra el estanno
Statuarius Fab. ἑρμόγλυφοϛ ἑρμογλυφεὐϛ, θεοπλάστηϛ Aristoph. ἀγαλματουργόϛ, θεοποιόϛ, ἀνδριαντοποῖόϛ. AL. Bildgraber, Bildhawer, Bildschnizer B. Beelthouwer, oft Beeltsniider G. Tailleur ou faiseur d’images IT. Statuario H. Entaillador de estatuas y figuras
Strator Digest. qui herum in equum sustollit. ἀναβολεύϛ. AL. Der seym Herrn zu Ross hiifft B. Die siin Heere te Peerde helpt G. Celuy qui aide son maistre a monter a cheual IT. Ch’agiuta il suo patrone montar a cauallo, staffiere H. El que ayuda su amo a cauallo, staffero
Structor Mart. qui conuiuis cibos diuidit, et in orbem adgestos construit. τραπεζοχόμοϛ, ἂρταμοϛ, Suidae, δαιτρόϛ, δαίτωρ. AL. Futschneider B. Voorsnijder G. Qui trenche la viande IT. Che taglia la viuanda H. Trinchante de la comida
Structor capillaturae vide Cinerarius.
Subulcus Virg. συβώτηϛ, ὑοπόλοϛ, ὑφορβόϛ, xοιροπώληϛ Aristoph. AL. Sewhirt B. Verckensdrijuer, Swijnwachter G. Porchier IT. Porcaro H. Puerquero
Sulphurarius Plin. AL. Scwebelholzlin macher, Schwedelkocher B. Solferpriem maecker, Solfersteckenmaecker G. Faiseur d’alumettes IT. Che fa solferini H. Labrador en acufre
Sutor Cicer. calceolarius Plaut. σχυτεὐϛ, σχυτοτόμοϛ, πίσυγγοϛ Hephaestioni, ῥάπτηϛ, xῆλαϛ Hesychio. AL. Schuster, Schuchmacher B. Schoenmaecker G. Cordouannier, cordonnier IT. Calzaro Boccat. calzolaio H. capatero
Symphoniacus qui in classe canit bellicum. AL. Trummeter auff den Schiffen B. Een Tromperter op een Oorloochschip G. Trompette es nauires de guerre IT. Trombetta di galera H. Trompera en galera
Tabellarius Cicer. libellio Varr. γραμματηφόροϛ Plut. γραμματοφόροϛ, πτεροφόροϛ Dioni, quod proficiscentes peregre pennas pileis adderent. AL. Ein Bott, oder Brieftrager B. Briefdrager, oft Boodc G. Messagier, courrier, porteur de lettres missiues IT. Corriere, tabellario H. Correo
Tensarius Aetio, qui funes et frena equorum accommodat. B. Die t’Peert inslaet
Tensor Cic. χουρεὐϛ, χαλλυντήρ, χαλλυντήϛ Hesych. χοσμωτήρ, μομμώτηϛ. AL. Ein Scherer, Balbierer, Barrscherer B. Een Barbier, oft Scheeret G. Barbier, tondeur IT. Barbiere, barbiero H. Tresquilador, barbero
Textor Iuuen. ὑφαντήϛ. AL. Ein Weber B. Weuer G. Tisseur, tissier, tisserand IT. Tessitore H. Texedor
Thoracopoeus θωραχοποιόϛ Xenoph. AL. Rustung oder Harnischmacher B. harnas maecker G. Vn armorier IT. Armaruolo H. Armero, el que labra de corcaletes
Topiarius Plin. qui opere topiario hortos exornat, et sequacem materiam varias exprimere rerum species docet. AL. Ein Gartner, der hupsche lust im Garten macht B. Een Houenier, die lustich werck in een hof maeekt G. iardinier qui fait ouurage de verdure IT. Giardinero che fa mille cosuccie belle delle herbe H. Iardinero que a feyta el iardin
Tornio, toreuta τορευτήϛ. AL. Ein Drachssler B. Een Houtdrayer G. Vn torneur IT. Tournitore, che lauora co’l toroo H. El que labra con el torno, tornero, torneador
Tractatrix Mart. quae agili manis corpus fricando percurrebat.
Tragematopola τραγχματοπώληϛ, χεγγρανοπώληϛ Hesych. AL. Ein Zuckerbacher B. Een die Confijten ende Viersaet vercoopt G. Qui vend confitures de sucre IT. Che vende confetti H. Che vende golosinas
Typographus τυπογράφοϛ librarius etiam dici potest. AL. Buchtrucker B. Boeckdrucker, oft boeckprenter G. Libraire, ou imprimeur IT. Stampatore H. Estampador
Vascularius Cic. aurifex Eid. xρυσοποιόϛ Luciano, xρυσουργόϛ, xρυσοτέχτων Epigram. ἀργυρογόποϛ. AL. etc. vide in Aurifex
Venator Cicer. θηρητήρ, ἀγρευτήρ, χαυχγέτοϛ, χυνηλάτηϛ, θυρευτήϛ, χυνοσσόοϛ, ἐπάχτηρ. Soph. ἰxευτήρ. AL. Ein lager, oder Weidmann B. Een Iager, oft Weyman G. Veneur IT. Cacciatore H. Montero de fieras, cacador de fieras
Veredarius Pegasus Cic. metaphorice cursor Cic. δρομοχήρυκ, η(μεροδρόμοϛ. AL. etc B. Post G. Poste IT. Posta H. Puesta
Verna Plauto, Seruus domi nostrae editus, aut ancilla domi genita. οἰχότριy, οἰχοτραφήϛ. AL. Leibegien Hausskindt B. Een eygen Huyskint G. Serf ou esclaue (masle ou emme) nais en nostre maisont IT. Schiauo o schiaua nati in cas H. Sieruo o sierua nacidos en casa
Vestiarius Vlp. qui vestes circumfert venales. ἐσθητοπώληϛ. AL. Kleiderverkauffer B. Cleervercooper G. Reuendeur d’habillements, radoubeur, racoustreur d’habits IT. Regatiere, ferrauecchio Rom H. El que anda vender las vestiduras
Vestiarius etiam a nonnullis accipitur pro vestium concinnatore. sartor, sarcinator Plaut. ἀχέστηϛ, xλαμυδουργόϛ. AL. Schneider B. Snijder, Cleermaker G. Cousturier IT. Sarto, sartore H. Sastre
Vestispicus Plauto, qui curam habet herilium vestium ἐσθητοφύλακ. AL. Ein Kleid oder Gewandtwatter, Kleidhutter B. Cleerwaerder G. Garderobe, qui garde les habilleements IT. Guardarobba H. El que alimpia y guardia las vestiduras, guardaropa
Veteramentarius sutor vide Cerdo.
Veterinarius Colum. mulomedicus, equarius medicus Valerio Max. χτηνιατρόϛ [χτηνῖατρόϛ], ἱππιατρόϛ. Rossartzt, Viehartzs, ein Huffschmidt B. Een peertmeester, een maerschalck, een hoefsmit G. Mareschal IT. Mariscallo, maneschalco H. Albeytar
Vietor Vip. πιθινοπλόχοϛ, οἰσυουργόϛ. Eupolidi, οἰσυοπλόχοϛ. AL. etc. vide in Doliarius
Villicus Varr. Dispensator et oeconomus cum villae, tum pecuniae et frugum. epistates. Plin. Iun ἐπιστάτηϛ, ἀγρονόμοϛ. AL. Ein Schaffner eines Meyerhoffs, ein Meyer, ein Lehenmann B. Een Hocucnaer, die op een Hoeue wootn G. Metayer, fermier, censier IT. Villico, fartore, gustaldo H. Mayor domo del campo o de villa, capataz
Vindemiator Columel. vin demitor Hor. vinitor virg. maturae vinitor vuae. τρυγητήρ, τρυγητήϛ. AL. Leser, Weinmeyer, Herbster B. Wijnplucker, oft leser G. Vendangeur IT. Vindemiatore H. Vendemiador
Vinitor Cic. pampinator Colum. qui vineam colit. ἀμπελουργόϛ, χλάστηϛ. AL. Weingartner, Rebman B. Wijngaertman, Wijngaertbouwer G. vigneron IT. Vinitore, vignaruolo H. Vinnadero
Vitriarius Senecae ὑελουργόϛ. AL. Ein Glassmacher B. Glasenmaecker G. Vn voirier, qui fait des voirres IT. Vitraro, vitraio H. Vidriero
Vitriarius fusor qui vitreamina conflat. ὑελέyηϛ Olympiodoro. AL. Glaassblaaser B. Glasblaser G. Vn faiseur de voirres IT. Che fa delle vetri H. El que sopla los chiarros de vidrio
Vrinator callistrato, Varr. qui sub aquam se demergit, et merces e fundo extrahit δυτόϛ, δύτηϛ ἀρνευτήρ Homer. χυβιστητήρ, χολυμβητήϛ, βύθιοϛ, ὑ/φυδροϛ νήxτηϛ. AL. Der vnder das Wasserschwimbt vnd geht B. Swemmer, een Duycker G. Plongeon IT. Vno che nata, et va sotto l’acqua H. Nadador, o somorguio
Vtricularius vide Ascaules.
Zonarius Cic. ζωνιπλόχοϛ. AL. Ein Gurtler, Gurtelmacher B. Gordelmaecker, Riemmaecker, oft beslagher G. Ceincturier, ou faiseur de ceinctures IT. Che fa delle cinture H. El que labra de centas, o centuras
DE AVIBVS.
CAP. IX.
ACanthis, spinus, lingutinus Gazae. ἀχανθίϛ. AL. Zinssle, Zeisel, Zischen B. Cijsken, gheel vogelken G. Scenicle, cinit IT. Lugaro, lugarino luganello H. El firguero, sirguerito AN. Siskin
Accipiter ἱέρακ, ἱερόϛ ὂρνιϛ, sacer ales Virgil. AL. Habich, Haphch B. Hauick, hafkin. Flandris G. Autour. tiercelet IT. Terzolo H. Halcon o acor in genere
Accipitrum genera sunt: Aesalo, Buteo, Fringillarius, Palumbarius et Tinnunculus.
Accipiter fringillarius σπιζίαϛ, σπιζίτηϛ, Nisum recentiores appellant. AL. Sperber oder Sperwer B. Sperwer G. Espreuier IT. Sparauiero AN. Sparthane
Ex fringillariorum genere est quem Muscetum vocamus, marem videlicet, quem Germani Sprintz, Sprint sel, et Sprintzlin dicunt Belgae, Een mosket, vt Nisum femellam.
Accipiter Palumbarius φασσοφόνοϛ, quod palumbes inprimis persequatur. AN. Hobbye
Aesalo αἰσάλων Aristot. AL. Smirlin, mirle B. Meerlinjn
G. Esmerillon, smerlin IT. Simeriglio, smerlo
Alauda Plin. galerita Eidem, a cristato apice in galeri modum siue galeae: vnde illi impositum etiam cassitae nomen, a casside. vnde dicterium in galeatos milites, qui ab aise Aldudie dicti, χόρυδοϛ, χορυδαλἰϛ, ἐπιτυμβἰϛ ὂρνιϛ Theocrito. Cirin male Nebrissensis nominat. AL. Lerch, Weglerch, Himmerllerch, quod in sublimc extra oculi captum sese abdat cantillans. Sanglerch B. Leeuwercke G. Alouerte IT. Lodola, chapelina a galero, couarella H. Cuguiada AN. Lerck
Alcedo. alcyon α(λχύων, παρά τό εν ἀλἰ χύειν ὂρνιϛ ἀχταύη Apollonio, χήρυλοϛ Hesychio. AL. Eyssvogel B. Ys voghel, quod glaciali hieme pullos excludat
Anas νῆττα, νῆσσα. AL. Endt, ent, ant, Antvogel, mas peculiari nomine Endtrich B. Ende, endtvogel, vt mas seorsum woorde G. Cane, anette, mas vero canard IT. Anatre, o anadre H. anade AN. Duc
Anas cicur νῆττα οἰχουρόϛ Arato, χατοιχίδιοϛ. AL. Haussendt B. Tamme endtvogel G. Cane domestique IT. Anadre domestica H. Anade de calle
Anas fera vel siluestris ἀγρία νῆττα ἀνήμεροϛ, ἀγριάϛ Arato. AL. Wilde Endt B. Wilde ende oft endtvogel G. Cane sauuage IT. Anadre selungia H. Anode. siluestro, o del bosco
Anatini generis sunt Boscas, Penelops, Querquedula, et Glaucium. De his extra ordinem elementarem seorsim primo annotabimus quae nobis videntur.
Anser xήν. AL. Canss, Gansserich et Canser atque haec postrema de mare, vt de femella Ganss. B. Gans, et fem. goes G. Iars, De mare priuatim: alioqui oye IT. Occha: nam papero vel pauero, anferinus pullus illis dicutur H. Ganso, pato, ansar, proprie de masculo ansere AN. Gose
Porro Bataui numeramus et discretis vocabulis nominamus ad septem anserum genera, quorum qui maximi sunt, Valchgansen dicuntur: qui anthracino sunt pectore, et alis piceis, extrema candent, ij Brantgansen vocantur: at Weenickens sunt vario colore, semper streperi, optimique custodes: sunt deinde Hollen siue Hollgansen, et Rotgansen, cibis expetiti ac delitiis Item Schiringen, diuersi a caeteris sunt, et Valletgens.
Apodes vel depodes potius, vt depygis. Horat. ἂποδεϛ, χύyελοι AL. Spirschwalben B. Ghierswalwen G. Martelers IT. Rondoni, biui H. Veincejos, arrexaques
Aquila ἀετόϛ, οἰωνῶν βασιλεύϛ Pindaro. διόϛ ὂρνιϛ Epigram. AL. Adler B. Arent G. Aigle IT. Aquila, aguglia H. Aguglia AN. Egle
Aquila leporaria Gazae, melanaeetus, valeria Plin. a virium fortasse valentia. μελανάετοϛ, λαγοφόνοϛ, λαγοθήραϛ Hesych. μελανόσσοϛ potius, quam vt Zezesscribit μελανόστηϛ. AL. Sacker, Kuppel, Sockerfalck B. Saecker G. Sacre
Ardea, auis Diomedea Aeliano et seruio ἐρωδιόϛ, ῥώδιοϛ Hipponacti ὂρνιϛ διομήδουϛ. AL. Heerganss, Reigel, Reihel, Reiger B. Reigher G. Heron H. Garza, agirone, airone, airon H. Carca AN. Heron
Ardea stellaris a punctis quibus tanquam stellis eleganter picta visitur, ἀστερίαϛ ἐρωδιόϛ, πιπώ. Taurus. Plin. quod mugitum quodammodo bouis imitetur. AL. Rhordrum, rhordrump, quod inter arundines velut classicum cieat. rorreigel, mosku, mossochs, quasi bos palustris quod in paludibus mugiat Erdbul Austriacis, ab horribili mugitu, quem inserto terrae rostro edit. vrrind, meerrind, ab eadem ratione. B. Puttoir, domphoren G. Buttor, boutoir IT. Trombono, tarabusso vel terrabusso, a terrifico buccinae in modum sono AN. Burtour, pittour
Asio, otus, noctua aurita ω)τόϛ. AL. Orkautz B. Ranswle, kerckwl H. Mochuelo AN. Hotnowe
Attagen ἀτταγα=ϛ, σχολόπακ. AL. Haselhun G. Gelinetnette, gelinette du bois IT. Francolino H. Francolin AN. Morchen
Auriuittis Gazae xρυσομίτρηϛ Aristot. AL. Goldfinck, Guger B. Gout vincke AN. Goldfinche
Boscas βοσχάϛ Aristot. minor est anate, illi prorsus assimilis, rostro latiore ad quandam cochlearis speciem. AL. Mittelendt B. Sluyf H. Aueramia AN. Pochard
Bubo βυάϛ AL. Grosshuhu B. Schuyfwr G. Hybou, chathuant IT. Bufo H. Buho AN. Schriche owle, lyckeowle
Buteo τριύρxηϛ χεγxρίληϛ Hesych. nisi ad Tinniculum potius sit referendum hoc nomen. AL. Bushen, Bushard, Busahrn, Kuttelwy Saxonibus, a miluij similitudine masswy, quasi palustris miluus, et masshw, quasi palustris bubo: quod non absimilis isti aui fit. B. Busart, buysard IT. Poiana, a rustica quadam et vili ignauia H. Vn genero de aue arrebatadora AN. Busshard
Carduelis quod carduis et spinis pascitur, vnde et Acanthidem eandem cum hac esse censuit ἀxρ τῶν ἀχανθῶν θραυπἰϛ, ποιχιλίϛ. AL. Distelfinck, Rotkogel, stigelitz B. Distelvincke, petter G. Chardonneret IT. Cardellino, gardelin H. Pintacillo, sirguerito, sic lecolore
Capra vanellus vulgo αἴκ, a voco caprinae similie. ταω\ϛ ἂγριοϛ. AL. Gyfytzt, Gyuit B. Kiuijt G. Vanneau, dixhuit, asono vocis IT. Pauonzmo AN. Lapuing
Capus capo Martiali, gallus spado Petronio. AL. Kappun, Kapaun, Kaphan B. Capoen, oft capuyn G. Chapon IT. Capone, capon H. et AN. Capon
Cataractes χαταῤῥάχτηϛ Aristoteli. Carbonem aquaticum vocat Albertus alij mergum magnum, qui in altum se praecipitem agit, praedam piscium sequens. AL. Scharb B. Scholuer G. Crochu IT. Magun, smergo H. Cueruo marino
Cepphus χέπφοϛ Laro similis auis marina: nam larus etiam dulces aquas expetit. B. Witte zee meeuwe H. Lacerceta AN. Withcob, withsee meuwe
Chloris quasi vireonem dicas. xλωρίϛ, xλωρηῖ/ϛ Homer. AL. Grunstuck, Grunling, Rapffinck, quod raporum seminibus piscatur Hirss vogel, quasi Miliaria, ab esu milij Kutvogel B. Groene vincke IT. Verdon verdmontan, verdero, zaranto AN. Grienfinc Ex hoc genere est quam canariam ab vna eex insulis Fortunatis lingua vulgaris nancupat.
Ciconia πελαργόϛ, ab albis nigrisque pennis. AL. Storch, Storck B. oyevaer, ouwevaer G. Cigoigne IT. Cigogna H. Ciguenna AN. Storke
Columba, columbus Catullo περιστερά, περιστερόϛ, τρήρων, AL. Taub, Taube, tub, Hauss vnd Hausstaube B. Duyue, slachduyue G. Pigeon, colomb IT. Columba H. Paloma AN. Culuer, doue, hosedoue
Cornix χορώνη. cornicula. AL. Krae, Krahe, Kraye, Winterkrahe,m schwartze Krahe B. Craye, winter oft swerte craye G. Corneille, graille, graillat IT. Cornice, cornacchia, gracchia H. Corneia AN. Crovve
Cornix frugiuora σσερμολογοϛ Aristoteli. AL. Ruch B. Roeck
Cornix vatia cincerea, hiemis nuntia. σσοδοειδήϛ χορώνη AL. Schiltcrahe, Rabelkrahe B. Bontecraye G. Corneille sauuage IT. Munacchia, forte monacchia, ab aemulo monachicae vestis colore, albo nigroque
Coruus χόρακ AL. Rab, Rapp B. Raue G. Corbeau IT. Coruo, corbo H. Cueruo AN. Rauen
Conturnix ὂρτυκ AL. Wachtel B. Quackel G. Caille IT. Quaglia H. Cordoniz AN. Quayle, quale
Cuculus χόχχυκ. AL. Guggauch, Kuckkuch, Gucker, Guckuser B. Koekoeck, cochwt G. Cocou, coquu IT. Cuculo H. Cuclillo AN. Cuckouwe
Curruca Auis in cuius nido parit cuculus, cuiusque oua fouet, incubat, et exclusos inde pullos educat, cauda semper in altum elata. ὑπολαίϛ. AL. Grassmuck, Gorse, Ackermonncken, Bachstelz, Wassersteltz B. Grasmussche G. vn verdon IT. Pizamosche, quod culices pungat, voretque H. La aue que cria los hueuos del cuclillo
Cygnus, olor χύχνοϛ. AL. Schwann B. Swanze, swaen, huyter, a querula voce. is est quem proprie olorem latinis dici puto G. Cygne IT. Cigno, cozano Venetis H. Cisne AN. Swanne
Erythrotaon Plin. tetrao Eidem, tetrix. τέτρικ Aristoteli, τέτρακ, Athenaeo. AL. Pirckhuner, Aurhan B. Wrhan, berckhaem G. Phesant bruant, a vocis grauitate iuxta Scaligerum pauon a greste apud Pyrenaei accolas.
Falco Iulio Firmico. Sunt qui Haliaeetum putarunt et Nisum Ouidii. AL. Falck B. Valck G. Faulcon IT. Falcone H. Falcon
Ficedula συχαλἰϛ, ἀμπελίϛ. AL. Schnepffel, a captandis hiante ore culicibus Wussling. B. Een sneppe G. Becquefigue IT. Bedquefigo H. El tordo, o auec comedera de higos
Fringilla σσίζα. AL. Finck B. Vincke G. Pinson IT. Frinquello AN. Schaffmehe, sheld appel
Fulix Catullo, fulica virgil. Sosipater λάρον interpretatur, sed vitiose. AL. Wasserhun, Rorhenlin, quasi gGallina arundinum. ein Pfaff B. Meercoete G. Foulgue, poulle d’eau, diable IT. Folega, pullon H. Lacerceta
Galgulus Plin. galbula Martiali, ales luridus Plin. ἴχτεροϛ. AL. Hemmerling IT. Galbedro, reigalbulo, melesio giallo H. Oropendola
Callina ὂρνιϛ, ὂρταλιϛ Nicandro, ἀλεχτορἰϛ, ἀλχτρυών Atticis, ἂλεχτρύαινα. AL. Hun, Henn B. Henne G. Geline, poulle IT. Gallina, polastra H. Gallina AN. Hen
Gallina Adriana ἀδριανιχή Aristot. paruo corpore, quotidie parit, ferocula ἀλεχτορἰϛ ἀδριανή Stephano. B. Leghenne, et Leyhenne aliis H. Gallina ponedera a Nebrissensi exponitur
Gallina Africana Colum. Numidica Afra Horat. gallina Indica. marem puonem Indicum vocant, gallopauum Gesnerus. AL. Indianisch oder Kalekuttisch oder Welsch Hun B. Calkoensche oft Turcksche Henne G. Gelinge ou poulle d’inde, ou d’Africque IT. Gallina d’India H. Pauon de las Indias AN. Cok off Inde
Gallina effoeta Plin. AL. Erlagne Henn, die sich aussgelegt hatt B. Wtgheleyde henne
Gallina glociens AL. Kluckhenn, Glugerhenn B. Een henne die clockt, oft clockende henne, clock henne G. Geline glossant ou clupant IT. Gallina que chioccia H. callina que clognea
Gallina iuuenca Plin. nouella Colum. pullastra Varr. ἀλεχτορτἰϛ νἐα. AL. Iunge Henne B. Ionghe henne G. Poullette IT. Polastra, polastrella H. Gallina pequenna
Gallina matrix Colum. incumbans. ἐπωάζονσα, θάλπονσα Porphyrio. AL. Bruthenn B. broethenne G. Geline qui couue IT. Gallina che coua H. Gallina assentadera sobret el hueuo
Gallina Medica Varr. Festo, Decumana, proceris ad pectus cruribus. μχδιχή. AL. Welsche Henn B. Lombaertsche henne H. Poule Lombarde
Gallina Meleagris Varr. Numidica guttara Martiali, quae in plumis migrantes rhombos habet, in iisque aspersas albas guttulas, Pharaonis auis hodie vocitatur. B. Dootshofdeken, quod caput eius depile cadauerum craniis non absimile sit. Gallina morisca AN. henne off genny
Gallina pumila, pumilio Colu. ἀλεχτορἰϛ νάνοϛ. AL. Erdhennlin, daschunle, schothenn B. Krielt, oft Kriephenneken H. Gallina enana
Gallina veterana Columell. γηραλέη. AL. Alte oder olde Henn B. Oude henne G. Poulle vieille IT. Gallina vecha H. Gallina vieja
Gallinago, rusticula Martiali et Plin. Scolapax Nemesiano Olympio, rustica perdix Martiali σχολώπακ aristot. quam auem eiusque capturam genti nostrae admodum expetitam, quta luculentissimis versibus descripsit Olympius poeta, qui Cari Imperatoris temporibus scripsit de venatione, non possum non eius hic verba apponere, vt legendo nause im recreet et exuat lector.
Praeda est facilis et amoena Scolopax, Corpore non Paphiis auibus maiore videbis. Illa sub aggeribus primis, qua proluit humor. Pascitur, exiguos sectans obsonia vermeis. At non illa oculis, quibus est obtusior, etsi Sint nimium grandes, sed acutis naribus instat: Impresso in terram rostri mucrone, sequaces. Vermiculos trahit, et vili dat praemia gulae.
Quibus verbis clarissime depingit, vt nullus aeeque pictor nostratem Sneppam. Est ergo Scolopax. AL. Scnepff, Schnephun B. Sneeppe, Houtsnippe G. Beccasse, vi de coq IT. Gallinella, gallina arcera, accegia Hetruscis, pissacara Bonniensibus H. Gallina cieca AN. woodcok, snippe
Gallinago minor, rusticula minor σχολωπάχιον. Delicis mensarum et Heroum dapes vuglo nominauimus, ad stagnorum crepidines frequentem auiculam. AL. haarschnepff, Schnepfflin, Wasserhunle B. Poelsnippe, quasi Paludanam gallinaginem: nam ea quam diligentiae nunquam satis laudatus Gesnerus Poelschepi nomine describit, a nostra longissime discrepat
Gallus ganninaceus Plinio. ἀλέχτωρ, ἀλεχτρυω\ν, ὀρθροβόαϛ, quod auroram cantu nuntiet, Athenaeo. ω)δόϛ ὂρνιϛ. Poll. ἂρεωϛ νεοττόϛ, ὀρτάλιxοϛ Eustathio, Aristoph. μῆδοϛ ἢ περσιχόϛ ὂρνιϛ Aristoph. AL. Haan, Hausshaan, Guggek B. Haen G. Coq IT. et H. Gallo AN. Cok
Ganuia, larus λάροϛ, χαύηκ χαύηϛ Zezae. B. Mieuwe G. Mouette IT. Condine marina AN. Seecob Nebrissensis nunc Fulicam, nunc Mergum facit, altis ipse erroribus immersus.
Glaucium a glaucis oculis γλαυχίον. quod fuscius genus est plumis pedibusque. B. Pijsteert H. Nigretta
Gracculus, monedula χολοιόϛ, χοραχίαϛ, λύχοϛ, σσερμολόγοϛ. AL. Tul, Dole, Kayke Saxonibus B. Kauwe, Hanneken Flandris et Gay G. Chouuette, gay, choca IT. Tatula, taccola, ciagola H. Graio AN. Ka, chog
Grus Palamedea auis. γέρανοϛ. AL. Kran, Krane, Kranich, Krye Heluetiis B. Crane G. Grue IT. Gru, grua H. Gruz, grulla AN. Craue
Gryps, gryphus γρύy. AL. Greiff, Gryff B. Griffoen. Voghelgryp G. Griffon, griphon IT. Griffon, griphon H. Gripho AN. Grype, gryffon
Haematopus non autem himantopus. Vetustimum enim Plinij manusscriptum exemplar veriori lectioni attestatur, quod praefert Aematopodi: et suffragatur etymon vocis, a cruenta longorum crurum rubedine offictae, quam ego notaui in expressa viuis coloribus auis huius icone, a diligentissimo naturarum omnium inquisitore, gentilitiis imaginibus clarissimo viro Carolo a Diuo Odomaro, milii exhibita, quae hoc etiam peculiare habebat, quod ternis digitis insisteret, quod de ea Plinius commemoratαἱματόπουϛ. B. Mathoen, quasi haemoathoen, a sanguineis cruribus, nisi si quis Erythropodem cum Gesnero, aut Cirrin Virgilianam cum Scaligero faciat, quam Germania Rottbein, Anglia Reschink indigetat
Hirundo xελιδών. AL. Schwalbe, Haußschwalb, Schwalm et Hυyßσκηωαλμ Heluetiis B. Swaluwe G. harondelle IT. Rondine, rondinella H. Golondrina, andorintha AN. Swalouwe
Iynx, torquilla Gazae, turbo Hermolao, Cinerei coloris auicula, caudam vibrans assidue. ἴυγκ, χίναιδοϛ. AL. Windhalss, Trahalss, Naterhalss, Naterzwang, Naterwendel. nomina omnia a colli obtorsione efficta B. Draeyhals G. Terco, turcot IT. Collotorto, capotorto, stortacol H. Torzicuello
Liuia πελειάϛ, τρήρων, AL. Holtztaube B. Houtduyue, Croisi. Brabantis G. Croiseau AN. Stockdouc Luscinia, philomela, acredula Cic. ἀηδω\ν, φιλόμηλα, πανδαρίϛ poetice, δαυλιάϛ. AL. Nachtegal B. Nachtegale G. Rossignol, roussignol IT. Ruscignuolo, lusigniuolo, roscignouolo H. Ruysenor AL. Nichtingale
Mergulus B. Aersvoet quasi πυγοσχελίϛ a pedibus podici adiunctis. IT. Trapazorola, piombin
Mergus αἰθύα, πωύχκ, δύπτηϛ. AL. Teucher B. Duycker, Scholuer G. Plonget, plongeon IT. Coruo marino H. Cueruo marino AN. Cormorant
Merops, apiaster a deuorandis apibus. μέροy. AL. Imbenwolff B. Spencht G. Guespier IT. Caulo, cardo Bononiensibus, lupo delle api Neapol. piccia ferro, a ferrea nostri duritie, melissophago Cretensibus quasi Apum gurges
Merula χόyιxοϛ, χόσσνφοϛ. AL. Merl, Amsel B. Meerle G. Merle IT. Merlo H. Mierlo AN. Blackbyrde
Miluus, miluius ἰχτῖνοϛ, ἃρπη Eustath. AL. Hunerdieb, quasi fur gallinarum B. Wouwe. Kieckendief, hoc est, Pullorum raptor, hadekite. Flandris G. Milan, escoufle IT. Miluio, nichio H. Milano AN. Kyte, putock, glede
Motacilla σεισοπογἰϛ, χίλλυροϛ Hesych. Hollandis. Quicksteert. G. Guingnequeue, batte mare, lauandiere, bergeronnette IT. Codatremola, ab assidua caudae vibratione, codacinciola, cotretola, cogiuannella, titispisa, squazzacoa, balarina, vccello di neue Venetis H. Pezpitalo, aguzanieue, quod rostro niuem foret
Noctua γλαὐκ χιχυμίϛ Callim. νυχτοβόαϛ nomen γλαυχόϛ a glaucedine oculorum. AL. Kautz, Eul, Nachteul B. Wl, Nachtvvl, Stockvvl G. Chouette IT. Nottola, ciuetta, barbaiano H. Lechuza, mocho Lusitanis AN. Ovvle
Nycticorax νυχτιχόρακ, στρίγλοϛ. Hesychio, quasi strix. AL. Nachtrab B. Nachtravve
Onocrotalus ὀνοχρόταλοϛ, ab asinino crepitaculi sono. AL. Schneegans, Kropvogel, Onvogel Austriacis, ob monstrosam et absurdam a reliquo auium genere speciem B. Voghelhaine, Voghelheyn IT. Grotro, grottomolinaro, ocella del duca H. Croto
Palumbes palumbus, torquatus Mart. φάσσα, φαττά, AL. Ringeltaube, Holtztaube, Plochtaub, slachtaub Heluetiis B. Ringduyue, Kriesduyue Flandris G. Ramier, mansart IT. Colombo fauaro H. Paloma torcaz AN. Ringeldoue, cous hot
Pardalus πάρδαλοσ: γραύχαλοϛ Hesycliio. AL. Puluier B. Pluuier G. Pluuier
Parus αἰγίθαλοϛ Aristoteli. AL. Meyse, Mayss B. Meesken, Meese G. Mesange IT. Parizola, paruzola, zinzio, orbesina AN. Timouse
Parus maior, fringillago αἰγίθαλοϛ σσιζίαϛ ita enim pro πιρίαϛ apud Athenaeum, vel σσιζίτηϛ. AL. Kol oder Brandtmeiss B. Coolmeese, plakaet. proprie dicitur masculus, et hyken Holland. at femella suytken G. Mesange IT. Capo negro, parussola, orbesina, sparnoczolo. Lusitanis tintilao dicitur AN. Greattitmous
Parus minor AL. Blauvvmeiss, Bymeiss B. Pimpelmeese, meelmese IT. Parussolin, parazolina H. Mil heiro AN. Nonna, a vittato quasi vertice
Passer yάρ, στρουθόϛ, γόλμιϛ. AL. Spar, Spatz, Sperck, et Spercklin Saxonibus. Luningt Cimbris B. Mossche G. Passereau moineau IT. Passara, celega, passere, passer, Petr H. Gorrion AN. Sparrou
Pauo, pauus plinio, Iunonia auis Ouidio, ταω\ϛ, μηδιχόν ὂρνεον AL. Pfavv B. Pauvve, oft Paeu G. Paon IT. Pauone H. Pauon AN. Pecock
Pellecanus, platea a rostri latitudine, pelecan. πελεχάν, ῥάμφιοϛ apud auctorem μοιρανίδων, ob rostri latitudinem. AL. Loffler, Lofflganss B. Lepelaer, a cochlearis figura quam rostro praefert G. Pale, truble, poche, a cochlearis specie IT. Becquaroueglia H. Pelicano AN. Shouelard, schofler
Penelops πηνέλοy Aristot. Anate et haec inferior, sed insigne habet puniceo colore collum. vnde φοινιχόλεγνοϛ Ioni poetae, et αἰολόδειροϛ Ibyco, vt ποιχιλόδειροϛ Alcaeo, a collo variegato purpurascentibus plumis dicitur. Smiente Holland.
Perdix πέρδικ AL. Rapfhun B. Veldthoen oft Perdrijs G. Perdris IT. Perdice, pernise H. Perdiz AN. Pertrige
Phalacrocorax φαλαχροχόρακ AL. Schvvemmerganss B. Svvemmergans G. Plongeon
Phasianus ἴτυϛ Phasidis auis. φασιανιχόϛ ὂρνιϛ Aristoph. AL. Fasan, fassan B. Fasaen, Fasant Flandris G. Faisant IT. Fasano, fagiano H. Faisan AN. Phesan
Pica χίττα, σίτταϛ Callimacho. AL. Aglaster, Aegerst, Elster B. Exter, oft Aexter G. Pie, agasse IT. Gazzara, gazzuolo, ragazza, putta, picha H. Pigaza, picaca, pega AN. Py, pye, pyot
Picus Mattius, turbo δρυοχολάπτηϛ Aristoth. δρυοχόλαy Hesych. χαλότυποϛ, πελεχάν Aristoph. Scholiastae. παρά τό πελεχα=|ν τά κύλα. AL. Specht, vt et B. vero Bechebois, espec, piuert G. vero Bechebois, espec, piuert IT. Pico, pichio H. Pico verde AN. Specht, vvodpecker
Pipio columbulus Pullus columbae. περιστερίδιον, περιστουριδεύϛ
AL. Taublin, junghe Taub B. Ionghe Duyue, oft jonck Duyfken G. Ieune pigeon, pigonneau IT. Piggione H. Palomino AN. Piggion
Psittacus yιττάχη AL. Pappengay, Sittich, Sickust B. Papegay G. Perroquet, papegay IT. Papagallo H. Papagaio AN. Popiniay
Pyrallis Species est columbae, quam iustiore ratione Frugipetam vocare posse videor, quam Gaza Ignariam dixit, vt sit πυραλλίϛ Aeliano, Aristot. et Athenaeo tritico pascens. παρά τό ἐϛ τόν πυρόν ἂλλεσθαι, quod in triticeas fruges excurrat pabulatum: neque enim in columbino genere est auis, quae ignem adulotiet: itaque non πύρ, id est, ignis, sed πυρόϛ, triticum, illi nomen creauit.
Pyrrhocorax Plin. μοραχίαϛ Aristot. pedibus et rostro rubentibus. B. Kavvtgen G. Chouette ou choucas, Picard. Craues
Querquedula χερχίϛ Minor boscas. nomen habens fortassis a querquero, hoc est gelido hibernoque tempore, quo maxime appareat. AL. Kruckentlin. Teeling. Holland G. Cercelle IT. Cercella H. Cerceta AN. Teale
Regulus, trochilus τρὀxιλοϛ, πρέσβυϛ, βασιλεύϛ. AL. Goldhendlin, Ochseneugle B. Conincxken G. Roitelet, petit roy IT. Fiorancio. quasi calthae flos, ab aurea verticis macula, occhio bouino AN. Vvreune
Rubellio, rubecula, siluia ἐρύθαχοϛ. AL. Rotle, Winterrotlin, Rotbrustle, Waldtrotle, Rohtkropfflin, Rotkelchyn Saxonibus G. Gorge-rouge, rubeline IT. Petro rosso, pecchetto. Lusitanis. pitiroxo AN. Readbreste, robin
Rubicilla, phoeniricus φοινίχουροϛ. AL. Rotschevventzel, Rotzagel, summer Rotle, Haussrotte B. Rootstertken G. Rossignol de mur. quasi Muralem lusciniam dicas IT. Reuezol, corossolo, a ruffa cauda AN. Readteale
Struthio struthiocamelus. Afram auem apud Horat. pro Struthione interpretatur Acron στρουθόϛ λιβυχόϛ. AL. Strauss, oder Straussvogel, Strauss B. Struys voghel G. Austruche, autruche IT. Struzzo H. Aue struz, abe struz AN. Oisiris
Sturnus yάρ, yάροϛ. AL. Star, Starn B. Spreuvve G. Estourneau IT. Storno, sturnello H. Estornino AN. Stare, starll, sterlyng
Tarda, tetrax Nemesiano, otis, ω)τίϛ. AL. Trapp, Ackertrapp, Trapganss B. Trapgans G. Oustarde, bistarde AN. Bustard, bistard
Tinnunculus Plin χεγxρίϛ. AL. Wannenvvaher, quod vanni in modum alas expandat. Wandvvaher, quod in turrium parietibus nidificet. Wandtwehe, Wiewehen, Steinschmatz. Saxonibus, et Steengall B. Steensmetzer G. Quercelle, ou cercelle IT. Cauinello, canibello, tristarello H. Cernicalo AN. Kestrelle
Trochilus τροxίλοϛ. pro litorali auicula, mira celeritate velocissimoque cursu vermiculos in litore consectante: quae diuersa est a Regulo, quem etiam Trochilum vocari diximus, quae quia propter assiduam agitationem caudae et cinerei coloris similitudinem cum Motacilla commune quid habet, cum illa confunditur a multis. χίγχλοϛ Graecis dicta. G. Beccassine de mer, quod rostro longo Gallinagini non sit absimilis B. Looperken. currendi argumento
Troglodytes, passer τρωγλοδύτηϛ. AL. Dornkonning, Zaunschlupffer, Zaunkonig, quasi Apricus regulus. Schuykonig, Neffelkonig Saxonibus B. Dumeling, a pollicari magnitudine. Winterconincxken, Muysconincxken IT. Riatino, reatin, percia cagia Siculis AN. Hedge sparouvve
Turdus, χίxλα, χίχλη AL. Wachholtervogel, Krantvvitvogel, Krametvogel, Zimer, Reckholtervogel, Weckholterziemer B. Lijster, Lijstervogel G. Griue, tourd, oiseau de nerte IT. Tordo, viscada, maluizo H. Tordo, zorzal AN. Feldfare
Turtur τρύγων. AL. Turtel, Turteldaub B. Tortelduyue G. Turterelle, tortorolle, torte IT. Tortore, tortora, tortole H. Tottola AN. Turteldoue
Vespertilio νυχτερίϛ AL. Fladermauss, Speckmauss, quasi Laridi belluo B. Vleermuys G. Chauue souris, quasi Caluus mus IT. Pipistrello, a sonitu stridulo H. Morcielago AN. Rearemous, bat
Vipio Gruis genus Plin. γερανιδήϛ. AL. Iunge Kranich B. Ionge Crane G. Ieune ou petite grue IT. Giouane et picciola grua H. Cayda o cruxia, pequenna grulla
Vlula ab ὀλολύζειν, id est eiulatu, dicta, teste Seruio. ἐλεόϛ Aristot. αἰγώλιοϛ. AL. Vl, Eul, Stockeul, Huhu, Nachteul B. Wle, Nachtvvl G. Hibou, cheueche, grimaude IT. Vlula, barbaiano H. Antillo, corusa Lusitanis AN. Ovul, houulet
Vpupa ἔποy. AL. Widhopff, Kaathan, quasi Stercorarius gallinaceus B. Huypen Hollandis. Huberon, Hoppe Brabantis, Hupetup. Flandris G. Huppe. hupe IT. Buba, vpega, gallo de paradiso
Venetis galletto de Maggio. Siculis cristella. H. Abubilla, Lusitanis popa AN. Hovvpe
Vrinatrix χολυμβίϛ Callim. χόλυμβοϛ Hesych. AL. Schvvartz Taucherlin B. Duycker H. Somorguion
Vultur vulturius Plauto, γὐy, αἰγύπιοϛ AL. Gyr, Geir B. Ghier G. Vautour IT. Auoltoio. Boccatio H. Bueytre AN. Geit
DE CARCERE.
CAP. X.
DIGERE stipitem per medium hominem Senecae, Supplicium durissimum, Turcis familiare. AL. An einem Pfal stecken B. Aen een Staecke setten, gelijckmen de Zeeroouers doet G. Empaler IT. Impalar H. Metter en vn palo
Arca robustea Cic. robur Lucret. Liuio. Locus in carcere robustis lignis septus, cui malefici homines includebantur. Robustus carcer, et lignea custodia Plauto, κύλον Aristoph. phylaca Plauto, γαλεάγρα. B. De Gaiole
Boiae Plauto, Vinculoram ferreorum ligneorumve genus. πέδαι κύλιναι ἢ σιδήρεαι.
Catamidiare Spartiano, Publice ignominiae afficere. χαταμειδιάν. AL. Einem offentlich Schand anthun B. Eenen op de Vaecke stellen G. Mettre a l’eschelle, ou au carquan IT. Beffare dileggiare, far vergona publicamente H. Ponner a la verguenza
Catasta Tibullo et Iurisc. Machina de qua emi potuit venalitius seruus, a χαθίστασθαι forte. item pegma in quo supplicium pendit reus apud Prudentium. AL. Ein Beune B. Schauot G. Vn eschaffaut
Catulus ferreus Plaut. Instrumentum illud intelligo, quo diuaricato praetores comprehendunt noxios: eo quod sontium pedes appetat veluti canis. AL. Ein Griefbogen B. Een Grijphont, oft Grijper
Cauterium Ferramentum, quo candante scelerosos inurunt. χυντήρ AL. Zeicheysen, Brandeysen B. Brantyser, T’merck G. Cautere, ou fer chaut IT. Cauterio, ferro da cremare H. Hierro parra quemar
Cippus Caesari, Lignum bipatens, in quo sontium pedes includuntur. ποδαχάμη Synesio, ποδοστράβη ἔγχαλον. AL. Stock B. Stock G. Vn cep IT. Ceppi H. Grilos
Columbar Vinculi genus est Plauto, vt Priscianus annotat, fort asse quo collum includebatur. Ita enim in Rudente legas: In columbari collus haud multum post erit. χλοιόϛ, χυνάγxη. non multum diuersum a numellis videtur.
Compedes Terent, pedicae Liuio, Vincula pedum ferrea, πέδαι. AL. Fusseysen, oder Banden B. Boeyen, Cluysters G. Fers de pieds des esclaues ou d’autres malfaiteuts IT. I ferri di piedi H. Cadenas o prisiones de los pies
Crux Cic. Patibulum Sallust. gabalus Varroni, arbor infelix Cic. e ritualibus libris. σταύροϛ. AL. Creutz, Galgen B. Galge, Oft Cruys G. Gibet, croix IT. Croce, forca H. Horca, cruz
Porro Furca siue patibulum proprie constabat duobus arrectariis stipitibus, iniecto altrinsecus tigno transuerso: quam malefici serui dispessis manibus alligati circum viciniam gestabant, ij si crucem ob flagitia meriti fuerant: caeterorum maleficiorum move diuorsi dispendebantur, distendebanturque in furcam, quam deinde stipiti erecto (arbor, siue cum adiecto, infelix arbor dicebatur) affigebant) tuncque crucis nomen accipiebat. Plaut. Patibulum ferat per vrbem, deinde affigatur cruci.
Culleus Cic. exponitur a Lexici vetusti concinnatore, tunica desparto, in modum eronis facta, quae linebatur pice et bitumine, in qua includebantur parricidae cums imia, serpente et gallo.
Distrahere Liuio, distrahere in diuersum actis curribus Senec. in diuersum quadrigis differre. Virg. displicare Varr. despicare currus axi vinctum. Marcellino. διασσα=|ν Pausaniae. AL. Mit Pferden zerreissen B. Met Peerden van een trecken G. Deschirer a quatre cheuaux IT. Stracciare a quatro caualli H. Arrastrar por partes
Elidere crura Firmico. συντρίβειν τά σχέλη Polybio. σχελοχάτακιϛ. AL. Raatbrechen B. Raybraken G. Rompre les os IT. Frangere, o rompere le ossa H. Quebrantar los huessos
Equuleus aut, vt alij eculeus Cic. Stipes acutus, cui reus impositus excruciatur, distenditur, et euisceratur quodammodo et artuum compages dissoluitur, αῤτρέμβολον, de quo Iosephus ita: αῤτρεμβόλοιϛ ὀργάνοιϛ ἐκήρθρουν χαἰ ἐκ ἀρμῶν ἀναμοxλεύσαντοϛ ἐκεμέλιζον vocatur, et στρεβλωτήριον ab eodem: alij interpretantur tormenti genus, quo religatis superne manibus, appensum de pedibus pondus hominem distendit, quale τύμπανον fere Graecis. AL. Ein peinigung, oder fulterey im Eysen B. Pijnbanck, t’peert G. Instrument a bailler la torture IT. Instrumento di tortura H. Instrumento para atormentar los malhechadores
Ergastulum Cic. Officina vbi serui compediti opus faciebant inde accipitur pro carcere et custodia. carcer Liuio ἐργαστήριον εἱρχτή, φυλαχή, δεσμοτήριον, υνμάγxη. AL. Kercker, gefangnuss, Gefangnisse B. Kercker, t’geuanghen Huys, t’steen G. Prison IT. Prigione H. Carcel, mazmorra, prision
Fidiculae Suet. Machina multis intenta funibus, quibus ceu fidibus distendebantur facinorosi, ad exquirendam facti side μολαστήριον, πιεστήριον, ἀρθρέμβολα, τρόxοϛ Aristoph. κύλον βασανιστήριον Sozomeno.
AL. Folterseil, Zwick, Treybschur, mit dem man foltert B. Pijnbanck G. Gehenne Nebrissensis interpretatur: illud tor menti genus quod Italiae familiare, tratto di corda Hispanis tratto de cuerda, vocatur: quo reus reiectis in tergum manibus fune suspensus in praeceps demittitur.
Gyrgathus Locus aut cubile, in quo mente emoti vincti aut inclusi tenentur. γύρραθοϛ. AL. Das Albern Thorn oder Taubenhauss B. Het Dulhuys G. La maison des innocens, ou des insensez, ou enrages IT. La casa di matti, delli inspiritati H. Caso de locos, o de los endemoniados
Laminae Cic. Candentes ferri massae, quae facinorosum corporibus admouebantur.
Laqueus αῥπεδόνη παγίϛ. AL. Strick, Halsing B. Sttop, Strick, Bast G. Lacs, lien IT. Laccio corda H. Lazo cuerda
Latumiae Cic. lautumiae Varr. Plaut. λατομίαι, lapidariae lautumiae Plaut. vbi lapides caeduntur, quo ergastularij serui ad opus damnabantur. AL. Steinbruch, Steingruben B. Steenput
Manicae Virg. Vincula quibus manus illaqueantur. xεῖρεϛ σιδήραι. Iosepho. nec alienae nunc sunt δαχτυλήθραι apud eundem, quibus digiti plectuntur. AL. Handbinden B. Duym yser, oft Paternosters G. Menotes, liens a lier les mains, fers a enferrer les mains IT. Legadure delle mani H. Esposas prision de manos
Neruus Plaut. Vinculi genus, quo ceruices et pedes compediuntur: forte cum numellis idem. AL. Halsseysen, Fusseysen B. Halsyser, oft Boet yser
Numellae Plaut. μυφων, χλοιόϛ, χυνάγxη. Vinculum quo ceruix, interdum etiam pedes includuntur. AL. Halsseysan, Branger B. Pranger, Halsyser
Taureae Iuuenal. Lora e bubulo corio. βόειαι Sozomeno. AL. Geisslen von Riemen gemacht B. Lederen Geessel G. Nerf de boeuf IT. Neruo di bo H. Azote de vergajo de toro
Tunica molesta Iuuen. Alimentis ignium et illita et intexta, Senecae, italicebit eam vocare, quae incendiariis inducitur puluere tormentario infarcta, diritati supplicij compendioque mortis quaesita.
Verbera. flagella, scuticae, virgae μάστιγεϛ. AL. Geisslen, Rutten B. Roeden, Geesselen G. Fleaux, fouets, verges IT. Flagelli, verghe H. Azotas, vergas
Vngulae Prudent. Bisida siue bicornia ferramenta, quibus latera lancinabantur.
DE CIBIS.
CAP. XI.
ACrocolia anseris, trunculi Celso. ἀχροχόλια xηνόϛ. Extremitates membrorum truncatae, quae inter ollicoqua exta elixari solent, piperato iusculo incocta. B. Gansen gheroof, croost, afval, testament van de gans
Alimentum Cic. alimoni. Varroni τροφή, βίοϛ μύελοϛ ἀνδρῶν Homero. AL. Erhaltung, Auffenthaltung, Narung, Fudter B. Voetsel, voeder G. Nourriture IT. Alimento, nutrimento H. Mantenimiento
Alliatum Plauto. Intritum cui allium in reliqua ciborum mole admixtum est. ἐσχοροδισμένον. AL. Bruhlin van Knoblauch gemacht B. Sausse met oft van loock gemaeckt G. Sauce aillee, ou des aux IT. Salsa d’aglio, agliata H. Ajada
Analecta Martiali, Reliquiae ciborum in solum delapsae, quae scopis euerri solent. ἀνάλεχτα. AL. Auss schutte, was ab dem Tisch fallt B. D’ouerschot, reliquien, wtschutsel datmen van het tafel oft ammelaken schudt G. Reliefs, miettes IT. Immunditie della tauola H. Relieues
Annona σιτηρέσιον, δῖτοϛ, βιόϛ AL. Vorsehung mit jahrlichen Fruchten B. Iacercost, iaerlijcksche lijfrocht oft prouande G. Viures d’vn an, ou d’vne annee IT. Vittoaglia et prouisione per vn anno H. Prouision por vn anno
Annona militaris, stellatura Lampridio. σιταρxία Aristot. xορηγία. Polybio, σιτηρέσιον Herodiano, σιτοπομπεία Demost. AL. Kriegsprofand B. Legerprouande, oft victalie G. Munition de viures oules viures d’vne armee, ou d’vn camp IT. Vettouaglia, munition, e viueri per il campo, o l’armata H. Vituallas para la huesta
Annona salaria Liu. xορηγία ο [sic] α(λώδηϛ. AL. Vorsehung dess Saltses [correction of the transcriber; in the print duss Scaltses] B. Prouisie van sout G. Prouision de sel IT. Prouisione di sale H. Prouision de la sal
Annonae caritas Cic. difficultas Eid. grauitas, et saeuitia Tacito, incendium Quintiliano annona compressa Liuio ἀφόρια σίτου ἢ βίου ἀπορία, ἀνοyία Eustat. AL. Theurung der essen Speise B. Dierte, dieren tijt G. Cherte IT. Carestia di viueri H. Careza
Annonae laxitas, hubertas, vilitas Cic. εὐπορία βίου, εὐοyία Eustat. AL. Guter marckt, wolfeile Zeit B. Goeden tijt G. Bon marche IT. Bon mercato, o l’abbondanza de e viueri B. Buen tiempo, barato, mucha prouision de lo que es menester para mantenir el hombre
Annonam flagellare Plin. vexare et onerare Vlp. incendere et excandefacere Varr. vastare Lamprid. AL. Theur machen, vertheuren B. Dierte oft dieren tijt maken. Faire ou causer la cherte IT. Far la carestia, esser cagione de la carestia H. Hazer la careza
Annum Suet. Plin. quod in singulos annos alimentorum causa praestatur σιτηρέσιον ενιαυτιαῖον AL. Iahrliche Speiss B. Prouisie op een jaer lanck G. Prouision d’an en an IT. Prouision d’anno en anno H. Prouision de cadaun anno
Apexabo Intestinum sanguine fartum, admista aruina. AL. Ein Blutwurst, Hosswurst B. Vloclinck
Apparatus Cic. Instructio mensarum. παρασχεύασμα. AL. Zurustung, oder zuberalttung B. Toerustinge G. Apprest, appareil IT. Apparato. apparechio H. Apparejo
Apparatus rectus Senecae, Opiparus quidem ille, sed quid recto ordine importatis constat ferculis, qualis est procorum et megistanum istorum coena, vbi recto ordine dapes inferunt administri.
Armus ouillus, veruecinus χωλή. AL. Spalen, Schaffinschulter B. Schaepen schouder G. Espaule, gigot de mouton IT. Spala di montone, o di castrato H. Espalda de mouton
Artocrea Persio ἀρτοχρέαϛ. AL. Fleischpasteten B. Vleisch pasteye G. Paste de chair IT. Pastello di carne H. Pastel de carne
Artolaganus Cic. vel artolaganum. ἀρτολάγανον. AL. Vrotkuchle B. Cransken G. Bignet H. Pan ahoiado
Bolus Terentio barbari, morsellum vocant. ἔχαφοϛ. Eupolidi, βλῶμοϛ. AL. Mundtvoll B. Mondtvoll, brocke, bete G. Morceau IT. Boccone H. Bocado
Buccea Sueton. buccella. έτθεσιϛ Athenaeo, yωμίον Euangel. πυρνόϛ Hom. AL. Ein Mundtvoll, Biss, Bisslin B. Een Mondtvoll, bete G. Morceau, bouchee IT. Boccon, boccone, bocconcino H. Boccado
Butyrum βούτυρον. AL. Ancken, Buttern. Schemaltz B. Butter oft boter G. Beure IT. Butyro. et Venetis ontosottil H. Manteca
Callum aprugnum Plin. Caro apri durior, solidior, calliosiorque. B. Esvvel
Caro xρέαϛ. AL. Fleisch B. Vleesch G. Chair IT. Carne H. Carne
Caro aprugna Plin. xρέαϛ χαπρινόν. AL. Wildbrat vom vvilden Schvvein B. Wildbraet van eenen beer, beeren vleesch G. Chair d’vn sanglier IT. Carne d’vn cingiale H. Carne de puerco montes
Caro assa χραμβαλέον ὀπτόν daps assaria Catoni. AL. Bratlin, gebraten Fleisch B. Ghebraet, ghebraden vleesch G. Rosty IT. Carne assata, rosto H. Carne assada, assado
Caro bubula βοῖχόν χρέαϛ. AL. Rinderen Fleisch B. Ossen, rund, oft runderen vleesch G. Chair de boeuf IT. Carne di boue, o di vacca H. Carne de buey, o de vaca
Caro conditanea, salita muriatica ταριxηρόν χρέαϛ. AL. Gesaltsen Fleisch B. Gesouten vleesch, gesprengt vleesch G. Chair salee ou saulpoudree IT. Carne insalata H. Carne ensalade
Caro elixa vel lixa ἑyητόν ἑφθόν. AL. Gesotten oder gekochts Fleisch B. Ghesoden vleesch G. Bouilly IT. Carnelessa, o bolita H. Carne cozida en agua
Caro ferina Sallustio. ceruina. ἐλάφειον χρέαϛ. AL. Wildbrat B. Wildbraet, venesoen G. Venaison du gibier IT. Seluaticina H. Carne de cieruo, o de qualquiere otra fiera
Caro frixa vel fricta potius Plinio. χαπυρόν πνιχτόν χρεάδιον Athen. ταγηιστόν. AL. Gerost, oder im Schmaltz gebachen B. Gheroost, oft ghefrijt G. Fricassee, fritee IT. Cotta nella padella, frita H. Carne freida
Caro fumo durata vel infumata. χαπνιστόν χρέαϛ. AL. Geaucht Fleisch B. Gheroockt vleesch G. Chair enfumee IT. Carne seccata al fumo H. Carne humeada, o secada en el humo
Caro iussulenta Apuleio iurulenta Celso. ζωμῶδεϛ εὐζωμον AL. Fleisch in langen Bruhlin zurust B. Hutsepot, hutspot G. Pourboully IT. Carne cotta nel suo brodo, carne in guazetto Venet H. Carne in guisada con suo cumo
Caro morticina Plinio, animalis non enecti, sed per se mortui. θνησιμαῖον μενέβρειον Aristoph. Erotian. νεχριμαῖον χρέαϛ Erotian. AL. Faul Fleisch vom Thier so selbst gestorben oder ersoffen ist B. Vleesch van eenighe beeste die verdroncken is, oft van selfs ghestoruen G. Chair de quelque beste morte d’elle mesme IT. Carne di qualche bestia mortada per se medesima H. Carne de qualquiere animal muerto de su voluntad
Caro ouilla, veruecina προβάτειον οἰάτειον. AL. Schaaf oder Hammel Fleisch B. Schaep, vveren, oft hamelen vleesch G. Chair de mouton IT. Carne di castrato, o di montone H. Carne de oueja
Caro suilla, porcina ὐ/ειον, xοίρειον. AL. Schvveines Fleisch B. Svvijnen oft verckens vleesch G. Chait de porceau IT. Carne di porco H. Carne de puerco
Cato tosta σταθευτόν. AL. Gero ost auff dem Rost B. Op de colen
ghebraden, oft op den rooster gheroost G. Brasee, charbonnee, carbonade IT. Carbonada Venetis H. Carnequemada, o tostado sobre los carbones
Caro vitulina vt assum vitulinum Cic. AL. Kalbfleisch, Kalberisch fleisch, et Kalbs Braten, Kalberisch Bratlin B. Suycker vleesch, calfsvleesch G. Chair de veau IT. Carne de vitello suriente Neapolitanis et Siculis H. Carne de Bezerro
Caseeria forma Colum. τυροχομεῖον. AL. Kassmodel B. Keesvorme oft vat G. Esclisse a faire fourmages fiscelle, caseret Picardis IT. La forma per far il cascio H. La forma para formar el queso
Casei quadra Martiali. AL. Ein stuck Kass B. Een stuck kees G. Vne piece de fourmage IT. Vna fetta di cascio H. Taja de queso
Casei scobina Plin. Caseus descobinatus Varro. τυρού ῥίνημα, τυρόϛ ἀπεῤῥινημένοϛ. AL. Geriebener Kass B. Gereuen keese G. Fourmage grate IT. Formagio gratato, cascio gratugiato, o raspato H. La escofina de queso
Caseus τυρόϛ. AL. Kass B. Kaes, keese G. Fourmage IT. Formaggio. cascio H. Queso
Caseus oculatus, pumicosus, fistulosus, spongiosus τυρόϛ μανόϛ, ἀραιόϛ, σπογγώδηϛ, μισσηρώδηϛ AL. Kass vvol gelochert B. Keese vol ooghen G. Fourmage plein d’yeux IT. Cascio ochiuto H. Queso con muchos ojos, o sponjoso
Caseus Parmensis Plin. παρμανόϛ ἢ παρμαῖοϛ τυρόϛ Steph. AL. Parmisanischer Kass. Parmesaen G. Fourmage Parmesan IT. Parmesano H. Parmesano
Caseus recens, musteus Plinio. τυρόϛ νεαρόϛ, xλωρόϛ. AL. Frischer vnn iunggemachter Kass B. Ionghe oft verssche kees G. Fourmage moust et fraiz IT. Cascio fresco H. Queso fresco y reziente
Charistia Valer. Max. Conuiuium solenne, cui praeter cognatos et affines interponitur nemo. xαριτία. AL. Freuden Malh B. Vriendenmaeltijt, vastelauont mael G. Table ronde IT. Pasto di carneuale H. Combite de todos sus parientes y amigos
Cibus, cibarium Cic. edulium ἔδεσμα, βρῶμα, σιτίον. εη)=δαρ, ὀμπνή Nicand. ὂνειαρ Homero, ab vtilitate. πρόσαρμα Hippoc. πύρνοϛ Theocriti Scholiastae ηομιστή. AL. Apeiss B. Spijse, oft kost G. Viande IT. Cibo H. Ceuo A. Meate
Cibus anceps Plin. qui huic salubris, illi inimicus est. ἔδεσμα ἀμφίλογον. ἐπαμφοτερίζον. AL. Gefatliche Speiss so einem Gesundat, dem andern Schadt ist B. Spijse den eenen goet ende dienende, den anderen quaet, oft niet dienelick G. Viande qui duit a l’un et nuit a l’autre IT. Viuanda pericolosa, che e bona a cestui, et e cattiua a quell’ altro H. Comida peligrosa, porque esta buena para el vno, y esta mala para el otro
Coena qua μοινῆ|, id est promiscue et largius, vesperi vescebantur. δόρποϛ. παρά τό δόρυ παύειν AL. Nachtmal B. Auontmael G. Le souper, la cene IT. La cena H. La cena
Coena aditialis, sacerdotij Plin. quam dabant capessentes sacerdotium. εἰλαπίνη ἱερατιχή. AL. Der ersten Mess Mahl B. Der cerste misse maeltijt G. Banquet de quelque nouueau prestre IT. Festino di prima missa H. Combite de presbytero, o de la primera missa
Coena aduentitia ἱποδεχτιχόν δεῖπνον Plutarcho, quae aduentanti amico aut principi excipiendo instruitur. AL. Gasterey, Freundenmahl B. Gastmael G. Banquet des amis IT. Pasto d’amico H. Combite de amigo o de qualquiere sennor
Coena ambulans Martiali, appositae epulae ad proxime accumbentem ordine transeunt, qui mos coenobiis receptus seruatur etiam nunc. AL. Wenn die Tracht auff den Tisch von einenzum andern geht B. Omgaende oft versonden schotel oft gerechte G. Plat renuoye IT. Messo che va attorno H. Manjar que selleua delantes del vno v se da al otro
Coena centenaria Festo, in quam non plus contusse impedebatur, praeter e terra enata. B. Maeltijt van cen croone van veertich stuyuers
Coena collatitia, collecta qualis est sodalium aut contubernalium acubatio, vbi suas quisque adferunt epulas. ἔρανοϛ, συναγώγιον, Athenaeo. AL. Nachbaurn mahl B. Ghebueren maletijt G. Banquet de voisins ensemble IT. Pasto de vicini H. Combite de vezinos
Coeno genialis, dapalis Plin. pontificalis Horat. opipara, opima Eid. adipalis adipata dubia Terent. Vbi tu dubites quid sumas potissimum. saliatis Cicer. Persicus apparatus Hor. δεῖπνον περιττόν Aelian. μηδιχή τράπεζα ἢ περσιχή Thucyd: quamτρυφηλήν exponit Scholiastes, σιχελιχή Synesio, συραχουσία τράπεζα, συβαριτιχή, δαῖϛ θάλεια Homer. AL. Ein kostliches oder herrliches Mahl B. Een costelick mael, Paters mael G. Vn banquet magnifique IT. Pasto di gran spesa H. Combite real
Coena paupertina, Hecales coena εὐτελε\ϛ δεῖπνον, λιτόν, ἐχάληϛ δεῖπνον Eustach. Quae prouerhia nos in nostris Adagiorum centuriis adnotauimus. AL. Ein schmalles Mahl oder Essen B. Kees enn broot mael G. Conuiue de mendiant IT. Festin pouero et scarzo H. Cena di mendigo Coena recta Suet. in qua nil deerat necessarium mensae apparatui. δεῖπνον εντελέϛ Luciano. AL. Ein freyes, vnnd wol zugerustes Nachtmal B. Een rustich, lustich ende open maeltijt G. Vne cene tresrichement ordonnee IT. Cena bella et benissime ordinata H. Cena muy magnifica
Coena terrestris Plauto, coena Cynica Petronio, quae leguminibus, holeribusque terra enatis constat, cibisq. inemtis. δεῖπνον χυνιχόν AL. Welsch mahl B. Een mael vantwee haselnootkens, van salaet ende cruydekens G. Soupe d’herbes IT. Cena Fiorentina, et d’herbucci H. Cena de saladilla, y de yeruas
Coena viatica Plauto, qua peregre reuersos amici excipiebant. AL. Ein willkumb Mahl B. Willecom maeltijt G. La bien venue IT. Pasto che si fa a gl’amici venuti di suora H. Combite de amigos venidos de otra tierra
Coliphium Iuuenali et Martiali, Placenta aut panis pugilum, solidi nutrimenti, quod membris robur conciliet, χωλίφιον.
Commeatus Cicer. copiae Cassiodoro pro alimonia publica priuatave. βίοτοϛ Homero, ἀγορά Diodoro, τροφή, ἐπιτήδεια Xenop. σιτοπομπεεία Eunapio. AL. Profandt, Zebrung, Fursehung, oder Fusorg mit Speiss B. Prouande, victalie G. Viures IT. Commeato H. Vitaullas
Condimentum ἣδυσμα, ἂρτυμα, χαρύχευμα Aristoph. interpr. AL. Gewurts, oder was die Speipss geschmackt mackt B. Sauce, confiitsel G. Sauce, assaisonnement, confiture IT. Sapore, saoretto Venet H. Adobo de manjares
Conuiuium συμπόσιον, σύνδειπνον Lysiae AL. Ein Mahl, Gastenmahl, Gasterey B. Een gasten mael, gastery, weerdschap G. Conuiue IT. Conuito Bocc H. Combite de muchos
Crustula metaphorice vsurpari potest pro eo quod in superficie calefacti lactis aliarumve rerum coit atque concrescit, quod Galeno et aliis γραῖα et γραύϛ dicitur: a rugarum senilium, in quas contrahitur, similitudine: vetulam interpretes verterunt. AL. Das Hautlin, oder Rindle B. Vlies, quasi membranum dicas H. Natas
Crustulum Horat. Pemmatium e farina, melle, (aut, vtnuncsaccharo) lacte, et similibus confectum opere pistorio πεμμάτιον. AL. Offlaten B. Oblaet, oblye, waeffele G. Oublie, gauffre
Crustum vel crustulum Hor. yωμίον. AL. Die Rinde am Brot B. De korste, oft stuck broots G. Crouste IT. Crusta H. Corteza de panpara comer
Cupediae Cic. scitamenta Plauto, Macrobio, mattya vel mattea Martiali et Sueton. matteolae diminutiue apud Arnobium, pro ganeatis ciborum deliciis, quibus irritatur orexis. Dictae autem cupediae acupedinis foro, vt scitamenta a scito sapore.ματτύη Athenaeo, νώγαλα, νωγαλεύματα. AL. Schleck, Schleckerspeiss oder Bisslin B. Leckerny, leckerbeetken, sleckerny G. Friandise, friand lopinet, morceau friand IT. Cibi delicati H. Golosinas
Diarium Petron. Arbitro, Diurnum cibarium AL. Ta’gliche Speiss, oder Speiss nur auff einen Tag B. Spisse oft prouande op eenen dach G. Viande ou viure pour vn iour IT. Vinanda per vn giorno H. Prouision para vn dia
Echinus conditaneus ἐxῖνοϛ ταριxηρόϛ. Ventriculus bouis conduus. AL. Eingemachte Wammen B. Pans in de sult, gerolde panse, inghemaeckte pensen Porro ἐxῖνον dici proprie bonis ventriculum, a Nicandri scholiaste annotatum est. Sunt autem vt tres eius partes, ita et tria nomina: χεχρύφαλον, ἐxῖνον, et ἢννιστρον. ac μεχρύφαλον quidem a reticulatis ad puellarium vittarium modum plagis cancellatisque, Belgica lingua vittam similiter vocat De huyue: ἐxῖνον vero ab aspredine nomen habentem, eadem appellat De menichvoude, quasi πολύπτυxον. quod nomen illi indidit quoque Nicandri interpres. Eundem echinum nuncupamus etiam T’boeck, ob multiplicia volumina ceu pagellas, quae non parum negotij facessunt coquis illum emundaturis. Pantices Plautino vocabulo Nebrissensis vocat intestina illa pelliculata, exponens. Postremo ἣνυστρον, De roode, a rubedine peculiari nominamus.
Embamma Columellae, Acetum ad intingenda obsonia conditum, intinctus Plinio. ἔμβαμμα, ὀκόϛ σχευαστόν Vlpiano. AL. Bruhlin darinne man tunckt B. Dunne sausse, oft indopsel G. Saupiquet, sauce IT. Salsa, sapore H. Mojadura
Epulae dapes pro cibis in vsum hominum comparatis. Seruius Honoratus dapes vult esse regum ad deorum epulas, priuatorum. θοίνη, σιτίον. AL. Kost, Speiss B. Cost, spijse, leckere spijse G. Viandes, viandes delicates et quotidiennes IT. Cibi H. Manjar, comida
Epulum Populare conuiuium, δημοθοινία Aristinaeto, πανδαισία, δαῖϛ, ἑστίασιϛ, θάλεια, εὐωxία θοίνη. AL. Gastfrey Mahl, oder kostliche Gastung B. Warschap, groote heerlicke maeltijt, de Gulde, groot banquet G. Festin, banquet IT. Banchetto, o festino, o conuito grande, pasto H. Combite publico
Epulum ferale, epulae ferales Plin. epulum funebre Cic. parentale. νεχύσιον περίδειπνον. AL. Todten oder Leichmal B. Wtuaert maeltijt G. Conuiue de funerailles IT. Conuito delle esequie H. Combite de las esequias
Esca, epulas in feris Virgilius dixit, vt Horat. tinearum epulas. ὀxή εἲδαρ Hom. αὑ/η Lycophr. δρώμη Q. Calab. θοινατίριον Eurip. AL. Aas B. Aes G. Amorce, mangeaille, viande IT. Esca H. Yesca
Faliscus venter Statio, ventriculus fartus, δέλφύϛ. AL. Aussgefullter wam bluthundt B. Gevulde oft gestopte pensen H. Banduio relleno
Farcimen Varro. Intestinum concisa minutim carne similive fartur oppletum. ἀλλάϛ. AL. Wurst, Fulle B. Worst, beulinc G. Boudin, saucisse, ou ando uille IT. Salsiccia, lucanica H. Longaniza, o salcicia
Farraceum Ex alica farris edulium. φαῤῥάμιον Halicarn. AL. Brey B. Potbuelinge, wolling, Flandrorum fortasse G. Potage ou gasteau fait de farine de froument IT. Menestra o foccaccia di formento H. La oblada o tarta de farro o de trigo
Frustum Cicer. frustulum. τρύφοϛ, yώυνον Eustat. πυρνἰϛ, χόλαβοϛ, χλα=σμα, ἂχολοϛ, θραύσμα. AL. Stuck stucklin B. Stuck. stuckken G. Piece, lopin IT. Pezzo, particella H. Pedacuelo, catico
Globulus Catoni, Edulij genus globi in modum conuolutum, cuiusmodi vsitatus est coenobiis quadragesimae tempore, e farina, oleo, et passis vuis concinnatus, globi speciem referens ἐπιχύχλιοϛ Ath. AL. Kuchle B. Olycoeck G. Gasse musaux H. Buenoles
Hecta vel hetta Festo Pomo. pusula, Pustula in panis crusto assurgens: vnde manauit prouerbium Hectae facere pro vili pendere, ἀττάραγοϛ, φλύχταινα, yωθίον Athen. ὁ/θεν ἢ ταροιμία, ω(ϛ ἀττάραγον λογίζεσθαι ἢ τίθεσθαι, ἀντἰ τού τριxολογεῖιν AL. Ein Brotblatterlin, so mans bacht B. Blader opt broot G. Petite vessie du pain IT. Bolla o uesica del pane H. Ampolla o vexiga de pan
Ientaculum Sueton. prandiculum Festo ἂχρατον, (quia antiquitus ientaculum erat buccea e meraco vino, testante Athenaeo) ἀχράτισμα, διανηστιμόϛ Athenaeo. AL. Frustuck, das Morgenessen oder Vrot B. Den onbijt G. Le desiuner IT. Collatione H. Almuerzo de mannana A. Breakefaste.
Illinctus, ecligma ἔχλιγμα. AL. Ein warmes Supplin B. Een suypen oft slickeringe G. Quelque brouet ou ius pour humer IT. Qualche brodo che si piglia caldo beuendolo
Intrita et intritum Martiali, pro cibo in mortario subacto, quomodo et Donatus interpretatus est. ὑπότριμμα Gal. Im Morser Lerkniste vnnd zerstampste Speiss. B. Gestampte spijse, collice gestampt G. Viande pilee ou broyee IT. Cibo pesto H. Majada para comer
Intrita Plinio, Cibus qui interitur, aut infriatur βλήθα, βλῆμα Athenaeo. AL. Ein gebrockete, ein gebrosambte, ein geriebene Speiss B. Gebrocke oft gereuen spijse, ingebrockt oft gemorselt eten G. Viande broyee et menuisee
Isicium vel vt alij, insicium, quod miculis insectis carnium, iisque cum aruina fartis constet. ἴσιχοϛ. AL. Saltziss B. Saucijs G. Saucisse IT. Salsizota, salsisa H. Salcitia
Ius Terent. iusculum Cato. ζωμόϛ, χαρύχχη. AL. Bruhe, Supp, Bruhlin oder Supplin B. Sop, vleeschsop, iuysken, iuys, dunne potage G. Brouet, du ius, potage commun IT. Menestra, broetto Venet H. Caldo de la carne o del pescado
Iusculum coactum AL. Soltzen B. Geleye G. Gelatine IT. Gelatina H. Eladura
Laganum Placentae similaginea farina in oleo frixa, cuius vice butyro nos vtimur ῥύημα Gal. λάγανον Hesych. et Athenaeo: voce lagani non puto vsum fuisse Horatium, cum codices probatiores praeferant ibi lachani catinum, pro cibo inempto et facili. B. Pannecoecke G. Bignet ou crepet IT. Lasagna H. La lasana
Lardum Plinio, laridum Plauto, quasi laris edulium, aut secundum alios, late aridum xοιρεῖα σάρκ. AL. Speck, schweines Fleisch B. Speck G. Lard, bacon IT. Lardo H. Lardo
Lardum rancidum AL. Garstich vnnd faul Speck B. Garstich Speck G. Lard rance, chansi IT. Lardo rancido H. Lardo rancioso
Leuare annonam Cic. laxare Liuio AL. Wolfeil machen, abschlagen B. Goeden coop, afslach, oft goeden tijt maken G. Causer le bon temps ou le bon marche IT. Far l’abondanza, et esser cagione del bon tempo H. Hazer abondancia, y que la vitoualla sea barata
Libum Virg. Dulciarium opus e melle, farre, et oleo. yαιστόϛ. AL. Fladen B. Vlade G. Gasteau
Liquamen Colum. Pinguedo ad ignem liquata. τῆγμα. AL. Geschmaeltz, oder zerlassenes Schmaltz B. Geschmolten vet, droopsel G. Graisse ou sein fondu IT. Grasso o seuo colato H. Manteca o otra cosa como es el sain, deretida
Lucanica Mart. botulus, Farciminis genus e suilla carne confecta. ἀλλάϛ. AL. Wurst, Bratwurst B. Worst, metworst, braetworst G. Andouille IT. Luganiga. Longaniza, morcilla
Mansum Cic. Quod nutrices in os infantibus inserunt. μάσημα, ἔνθεσιϛ. AL. Gekaute Speiss B. Gekuyde spijse G. Masche IT. Masticato H. Mascado
Medulla panis μύελοϛ ἢ τό μεσαίτατον τού ἂρτου. AL. Das weich im Brot B. Het weeck vant broot. La mie du pain IT. Midolla del pane H. El meollo del pan
Merenda Plauto, proprie olim prandium dicebatur, quod meridie daretur. Nonius cibus cibum qui post meridiem sumitur, interpretatur ἑσπέρισμα. AL. Das abendt Brot oder Essen, vnnd Zundern essen B. T’vesper broos G. Le reciner IT. Merenda. Bocc H. La merienda del medio dia
Mica Plin. xόμισμα yίxη, yίxιον. AL. Grutzle, Brosamen B. Cruyme, brocke, morsel G. Mie, mioche IT. Mica H. Migaja
Mica salis Catull. grumus salis. Plin. salis frustulum seu granum. xόνδροϛ α(λὁϛ θρόμβοϛ. AL. Saltzkornle, kornle salts B. Karle oft kaerne souts G. Miette de sel IT. Brisa o mica di sale H. Migaja de sel
Minutal Iuuenali, Edulium concisis minutim carnibus constans, trunculos vocari a Cornelio Celso sunt qui credunt. χνιστά, μινύριγμα Athenaeo. AL. Gehack, gehackelte Speiss B. Gehackte spijse, plockte vincken potpastey G. Chair mincee, hachis, paste en pot IT. Tagliada H. Manjar desmenuzo en pedazos
Missus Lamprid, ferculum Iuuenali προσφορά, παρά θεσιϛ, ἐπιφόρημα. AL. Tischtracht, Richt, Gerichte, Tracht B. Gerecht G. Mets de viande IT. Messo H. Manjar que se lleua in platoi
Moretum Ouid. Farti genus e lacte, caseo, et herbis. herbosum moretum Ouidius dixit. Itali Rauiolo vocant: nam qui pro instinctu exponunt, plane explodendi sunt. AL. Welscher Flad, von Kass Krauter, Wein vnn Milch gemacht B. Taerken van keese, cruyden, wijn enn melck ghemaeckt G. Torteau fait de laict, vin, fourmage, et des herbes IT. Rauiola H. Elalmodrote, o falsa semejante
Obsonium Quicquid cibi praeter panem et vinum apponitur. ὂyον προσόyημα. tametsi proprie sit. ὂyον. quoduis edulium ad esum ignis opera concinnatum, siue assum, sine elixum, Athenaeo teste, imo vocabulum illud apud Graecos fere de piscibus efferri Plutarchus in Symposiacis testatur, quod apud Comicum quoque sonare videtur obsonium, interpretante idseruo de minutis pisciculis. AL. Allerley Speiss ohne Wein vnd Brot B. Toespijse G. Pitance, toute viande outre le pain et le vin IT. Ogn’ altro mangiar che si mangia col pane, et che non e pane H. Qualquiera comida que no es pan
Offa Colum. massa Eidem. AL. Klotzachtiges Stuch B. Clomp, oft groote brocke G. Masse, gros morceau IT. Boccon de villano H. Bocado grande
Offa Plin. Massa escae in modum pultis redacta, massula Colum. pasta σταῖϛ, παλάθη Theophr. θύραμα, μάζα, quam Erotianus exponit φύραμα, ἐκ ἀλφίτων et Hesychius, ἂλφιτον πεφυρμένον. AL. Teig, dick, gemust past B. Deech, paste, clomp deechs IT. Pasta et e cibi fatti di quella, come macheroni, riuiali, le offellette, Mediolanensibus H. La pulpa, o la carne sin huesso, sopa
Offa melle saporata sic enim apud Virg legendum est libro 6. pro vitiosa voce Soporata, nimirum melle delibuta. AL. Ein susse vnnd leckerliche Suppen B. Een honichsoppe oft brocke G. Soupe de miel IT. Pasta melata H. Sopa de miel
Omasi tabulae pro quadris et segmentis frustulatim sectis omasi.
Omasum Intestinum pinguius crassiusque exponunt Grammaticorum filij, cum non sit aliud, quampars ventriculi (quem paulo ante in Echino in tres portiones distinximus) crassior et opimior: nam Latini Lexici concinnatores perperam ἐxῖνον. interpretantur, cum is aspersit et pinguedinis exors. Erat autem omasum in delitiis olim, praesertim bubulum. AL. Ein feister Darm, feist Eingeweydt B. Panse, oft pense, voce non abludente a panticibus Plauto sic dictis: vt et Gallica, Panse, ou le gras boyau IT. Budel largo, budel gentile H. Crassura en la barriga
Quum edurum non durum. ἀπόστεῤῥον. AL. Das entweder zu hart entweder zu lind ist B. Ey te pas gaer, oft gesoden G. Oeuf a demi dur et a demi mollet IT. Quo mezano, cotto mezzo duro, mezzo molle H. Hueuo cozido templadamente
Ouum frixum ταγχνιστόν, πνιχτόν. AL. Eyer in Schmaltz B. In de boter gheroost ey G. Oeuf poche IT. Ouo fritto Ouo freido. Ouum recens. νέον, νεαρόν ω)όν AL. Frisch Ey B. Versch ey G. Oeuf frais IT. Ouo fresco H. Hueuo fresco, y reziente
Ouum requietum non recens AL. Verlegen oder faul. Ey B. Oudt ey dat niet versch is G. Oeuf vieil IT. Ouo vechio H. Hueuo viejo
Ouum tremulum, molle Celso. sorbile Eidem ἀπαλόν, ῥεφητόν, τρομητόν. AL. Lindgesotten Ey B. Weeck oft sacht ey G. Oeuf en l’escaille IT. Ouo per sorbire H. Hueuo para sorberlo
Oxyporum Plin. Condimentum acetatum, quod acuendo stomacho conducit. Oxygarum idem vult esse Columella ὀκύπορον, non alienum huic est ὑποστύφον ἣδυσμα apud Plutarchum. AL. Sawre sause, oder mit Essig gemacht B. Suere sauce G. Saupicquet IT. Salza fatta con aceto H. Salsa di vinagre, mojadura
Pabulum φορβή, τόν φέρβον, xόρτασμα, νομή, βορά. AL. Viehfutter B. Voeder, beesten voeder G. Fourrage, foarre IT. Pabulo pasto H. Pasto, forage
Panicia mensa Seruio, solum craele Virgil. Quadra panis quae edulis substernitur: cuius vsus in coenobiis fere obseruatur, et apud Anglos. τράπεζα βρώσιμοϛ Halicarn. AL. Brot Teller B. Broot telioer, een viercant stuck oft omkerf broots, ghebruyckt als een tafelbert G. Trenchoir de pain IT. Tagliere di pane H. Tairer de pan
Panis ἂρτοϛ, ναστόϛ Lycoph. πύρνοϛ Homero pro πύρινοϛ ἂρτοϛ, Dydimo interprete. AL. Brot B. Broot G. Pain IT. Pane H. Pan
Panis acerosus Nonius hunc cum secundario confundit, e farre minus purgato, nec sordibus a candido separato confectum exponens, quem αὐτόπνρον Graeci dicant: cum Sexti Pompeij fidem secutus potius cum intelligendum putem, qui acere paleaeque recrementis non careat, sordidum videlicet et indignum, qualem Nonius cibarium nominat. Panis gregarius, squarosus, sordidus Plauto, ἀxηρώδηϛ ἂρτοϛ, χιλίχοϛ Platoni Comico, φαιόϛ Alexidi, ἀγέλαιοϛ Athen. δωριχόϛ Theocr.εὐτελήϛ, πέλανοϛ Tarrhaeo. AL. Grob Haussbrot, rauch Brot, voll Sprewer B. Grof huysbroot, grof roggen broot G. Pain bis, pain plein de paille, pain pailleux IT. Pane grosse, et pieno di paglia H. Pan grancoso o lleno de grancas
Panis azymus Scribonio, non fermentatus. ἂζυμοϛ. AL. Vngehefelt Brot B. Ongedeessemt broot G. Pain sans leuain IT. Pane senza leuato, o fermento H. Pan cenceno
Panis butyratus βουτυρίτηϛ. AL. Gebuttert Brot B. Boteram, boter en broot G. Pain beurre IT. Pane onto con butiro H. Pan vntado con manteca
Panis cibarius Cicer. secundarius Suetonio, autopytus Celso confusaneus, secundus Horat. qui non castratus, furfures, vtriculos et similam retinet: vnde nihil cribro detractum est. αὐτόπυρο Gal. συγχόμιηοϛ Dioscoridi, ἂνερεχτοϛ Hippocrat. κηρο πυρίτηϛ Athen. αὐτοπυρίτηϛ Phronicho. ἀλευρίτηϛ, πύρινοϛ. AL. Burger brot, Haussbrot, Faggentzerbrot B. Huys broot, grof terwen broot, afterling, ongebuydelt broot G. Pain de mesnage IT. Pane grosso, secundario H. Pan baco
Panis crocatus Croco et oui luteo infectus atque imbutus. λεχιθίτηϛ Athen. χροχόειϛ, AL. Eyerkuchlein B. Eyercoecke, Eyerbroot G. Pain ensafrane IT. Pane cotte con oui et saffrano H. Pan cozido con hueuos y acafran
Panis dulciarius πεμματόεισ: ἀρτυτόϛ. AL. Pasteten B. Pasteye G. Paste IT. Pastello H. Pastelo
Panis escharites super craticula coctus. ἐxαρίτηϛ AL. Brot auff dem Rost gebachen oder gedozret B. Gheroost broot G. Pain rosti sur le gril IT. Pane cotto supra la craticola H. Pan cozido sobre las parillas
Panis fermentatus ζυμίτηϛ ναστόϛ. AL. Brot mit dem Hebel oder Sawrteig auffgemacht B. Ghedeimsent oft ghedeessemt broot G. Pain leue IT. Pane di fermento, o fermentato H. Pan di leuadura o leuado
Panis furfuraceus, furfurosus Plin. recrementitius, crassioribus furfurum vecrementis constans a superiore minimum discrepans, πιτυρίτηϛ, βρωτίμηϛ, vel potius βρωμίτηϛ veriore (vt equidem existimo) lectione restituo apud Athenaeum libro tertio, quasi auenatum si dicas. AL. Kleyechtich Brot, gruschen Brot B. Broot vol gruys oft semelen G. Pain plein de son, ou de bran IT. Pane pieno di semola, o di pagliuole H. Pan llenode saluados
Panis gradilis Prudentio, qui eleemosynae loco egenis distribuitur: ita dictus, quod olim plebi Romanae viritim in gradibus quibusdam diuideretur, quo spectat, et ille eius auctoris versus.
Et quem panis alit gradibus dispensus ab altis. AL. Brot so man aussgibt oder theilet B. Deel broot, proue G. Pain d’aumosne IT. Pane che si da a pouerelli H. Pan que se da por limosna Panis hordeaceus Plin. χρίθινοϛ. AL. Gerstenbrot B. Gersten broot G. Pain d’orge IT. Pane d’orzo Pan de ceuada
Panis mucidus Iuuenali, εὐρώειϛ αὑxμώδηϛ. AL. Schimlicht. Muchtlich, graw B. Beschimmelt, oft Wtgeslaghen broot G. Pain moisi, chansi, et relant IT. Pane muffo H. Pan mohiento o mohoso
Panis nauticus, bis coctus, buccellatum Ammiano: Frumentum ad vsus diuturnitatem excoctum, buccellatum appellant δίσουφθοϛ διπυρίτηϛ Hippocr. διπύροϛ Suidae. AL. Bischotten, wider oder erbachen Brot B. tweemael gebacken broot, biscuyt, tweeback G. Biscuit IT. Biscotto H. Viscocho
Panis saccharites quem Martium vulgo nominant Herm. Barbarus mazam panis. AL. Martsepan B. Marcepan G. Marcepain IT. Marzapane
Panis secalicius e secale ater Plaut ὁ ἐχοσχαλίδοϛ. AL. Roggenbrot B. Roggenbroot G. Pain de seigle, pain brun IT. Pane gero, o di segala H. Pan de centeno
Panis siligineus Senecae,Eflore seu polline purissimae farinae conflatus, recrementis carens. panis primarius, candidus Fabio, niueus Iuuenali. σιλιγνίτηϛ ἂρτοϛ AL. Weissbrot B. Witte broot, heeren broot G. Pain blanc IT. Pane bianco H. Pan blanco, o de trigo
Panis similagineus, similaceus σεμιδαλίτηϛ ἂρτοϛ. AL. Semelen, Semelweck B. Fijn terwen broot G. Pain de fleur de farine IT. Pane de fior di farina H. Pan de acemite, pan de stor de harina
Panis situm resipiens AL. Faul, stinckechtich, schimmelt Brot B. Vunstich broot verdust broot G. Pain qui sent la chansissute et moisissure IT. Pane che sa della muffa H. Pan que tiene moho Panis spongiosus σπογγώδηϛ. AL. Schwammechtig brot B. Pof oft hol broot G. Pain bouffe IT. Pane boffetto, pane spongoso H. Pan sponjoso
Panis subcinericius ἐγχρυφίαϛ Athenaeo. ὑπανθραχίϛ. AL. Aschkuchlin B. Aschkoecke G. Gasteau cuit sous la cendre IT. Pane cotto sotta la cenere H. Pan cozido so la ceniza
Panis testuaceusV arr artoptitius Plinio, Tostus sub testa vase figlino. χριβανίτηϛ, αῤτοπτήσιοϛ Athen. AL. Brot vnter ein jrrdenen deckel gebachen B. Vlade, wafel, oft pannecoecke G. Torteau, ou gasteau, pain cuit en four de terre IT. Torta, pan cotto en testo H. Pan cozido en horno de barro, o en padilla
Penus penu Cicer. Omne efculentum, poculentumque, βίοϛ, τά πρόϛ τόν βίον ἐπιτήδεια. AL. Vorrath, Prouiand B. Voorraet, prouisie oft lijftocht van een huijs G. Prouision de viures de la maison IT. Prouisione de la casa H. Prouision de casa para comer y beuer
Perna Plin. Coxaporicina salita. χαλήν, πέρναν, πετασῶνοϛ μέροϛ vocat Athenaeus: alij πτέρναν. porro ex iis Athenaei verbis discas licet, pernam dici partem petasonis carnosiorem neruosioremque vna cum pede, terraeque in incessu proximiorem, Siquidem petaso coxa est ad petasi formam lata, meo iudicio: cui interpretationi fauere videtur Nebrissensis, qui pernam exponit Hispanice. Pernil sin tocino, et Petasonem, Tocino sin pernil. atque ea ratione perna nobis esset, quod Petasonis nasum vocamus. B. Het neus ken van de hespe oft hamme met den voet. Alij pernas esse priores armos putant, quo modo Plinius suem suspendi pernis prioribus iussit. AL. Die vorderst hamme B. Schenckel, schincke G. Iambon IT. Presciuto H. El pernil de tocino
Petaso πετασών. Coxa etiam costas comprehendens. AL. Schweiner hamm, der hinderste hamme B. Hespe, hamme
Placenta Plin Libum farinaceum caseo addito. πλαχούϛ, ἂμηϛ, ποτανόν. AL. Kuch, ghebachen, Kropffen, Fladen B. Taerte, struyue met keese, seemcoecke, vlade G. Gasteau, torteau, fouace IT. Fagaccia, ischiacciata Hetrusc H. Torta
Placenta vmbilicata ποπανόν ὀμφαλωτόν. B. Corst, pasteye
Pocoenium Hermolaus Barbarus non ineleganti vocabulo comissationem a coena dixit. χῶμοϛ. AL. Der Schlaftrunck B. Een bancketken ecrmen slapen gaet, slaepdronck G. Petit banquet apres auoir soupe IT. Collation dopo cena H. Manjar despues de la cena
Porcellus Troianus Fartilis, et vterum animalibus aliis, vti Troianus ille armato milite, grauidum habens. xοῖροϛ, γεμιστόϛ, xοιρίδιον τρωῖχὀν. AL. Ein gebratenes mit vogeln gefulltes schweinlin B. Braetvercxken ghevult G. Porcelet farci IT. Porcelleto ripieno d’altri animali H. Lechon assado y lleno do otros animales
Prandium ἂριστον, ὁ/τιδεῖ ἀριστεύειν. δεῖπνον, sic dictum μεθ’ ὁ\ δεῖ πονεῖν Erotiano, quod prandio reficiebant vires, vt laboribus pugnaeque integri sufficerent. AL. Das fruhmal, imbisz B. T’noenmael, oft de noenmaeltijt G. Le disner IT. Prandio, desinar, pransar H. Comida temprana, o ayantar
Prandium caninum Plauto abstemium Agellio, αἴονον δεῖπνον. AL. Hundisch mahl, Imbisz ohnewein B. Een hondenmael, sonder wijn G. Le disner de chien IT. Il desinar cagnesco H. Ayantar como perro
Prandium passerinum pro exiguo bolo et minuto eleganter extulit Pomponius Com. quantum paesser absumat. AL. Ein kleiner bisz, oder gar geringes mahl B. Een musschen mael G. Vn petit morceau, vn disner de mousche IT. Il desinar Spagnuolo H. Ayantar de gorrion
Prandium statarium Mamertino, quod sumitur rapitm, et quasi in pedes stando. σταδιαῖον ἂριστον. AL. Auff die stedende fusz essen B. Wter hant eten G. Manger debout, ou en pied IT. Tuorre vn bocconcino standoci in piedi H. Comer vn boccado sin se assentar
Prouentus πρόσοδοϛ, ἂφενοϛ. AL. Das einkummen, oder auffheben B. Incomste, rente, teelt, neering G. Le reuenu IT. Entrata, rendita H. Renta
Pulmentum piperatum ius atrum. ἣδυσμα μέλαν, μέλαϛ ζωμόϛ. AL. Ein pfeffer oder schwartze bruhe B. Een bruyne sauce G. Brouet noir, saupicquet de poiure IT. Brodo di pepe H. Mojadura de pimienta
Pulpa Persio, torus Virg. Carnis portio exssis, musculis circumscripta. μυών. AL. Fleisch ohne bein, Fleischmowe B. Spiere, hyse vleesch G. Poulpe, chair sans os IT. Polpa H. Pulpa, carne sin huesso
Pulpamentum Terentio, idem cum pulpa: accipitur et pro cibo in deliciis habito. προσφάγιον AL. Schleckspelsz B. Leckerbeetken, leckere cost G. Quel que friand morceau et douillet IT. Viuanda ben saggionata H. Manjar delicado, y carne sin huessos
Puls Plin. pulmentum Horat. pulmentarium, et pulmentarius cibus plinio, quod cum pane editur, vt Budaeus expenit. πολτόϛ, ἀθάρα, προσφάγιον Euang. ὀyάριον AL. Musz von meele gekockt, Brey
B. Moes, pappe, brye, dick moes, oft dicke pottagie G. Boulie, potage espez IT. Polenta, pulte, menestra H. Pucha o poleada
Repotia Ausonio, pro epulis, quae editis in lucem liberis adornantur. B. Kindermael G. Le banquet qu’on fait es natiuitez des enfans IT. Festino di gioia, quando e nato il fig liuolo H. Combite de alegria assi que nascio el hijo o hija
Repotia Horat. Festo, Conuiuium quod postridie nuptiarium apud nouum maritum fiebat, quasi reparatio potationis liberatioris. AL. Nachhochzeit B. Alsmen de bruyt opdrinckt G. Le banquet qu’on fait le lendemai des nopces IT. Conuitti o banquetti delli nozze H. Tornaboda
Sagina Cibus quo quis pinguescit, Iuuen. xιλόϛ. AL. Mastung, Mastspeisz B. Mestinghe, oft mestspyse G. Graisse qu’on acquiert pour estre bien traite, viande pour engraisser IT. Cibo da ingrassare H. Grassa deloceuado
Sal Panaceam pro sale vbique accipit Lucilius, eo quod dolorem depellat, et a putredine vulnera immunia conseruet. ἀγαιῶνοϛ ἀγνίτηϛ πάγοϛ. Lycophroni, velut Maris concrementum lustrale, quod mare cuncta expurget. ἃλϛ, άλαϛ. AL. Saltz B. Sout G. Sel IT. Sale H. Sal
Sal condimentarius ἂλϛ ήδυσμένοϛ, qui aromatis aut odoriferis seminibus irritandae gulae gratia conditur: cuiusmodi erat ἂλϛ δωδεχάθεοϛ, quasi consentibus siue maiorum gentium diis dignus apponi: vel quod e duodecim seminum aromatumve miscella concinnatus erat, apud Aeginetam, tali misturae medici Trageae nomen crearunt.
Sal fossilis Plin. fossitius Eidem, qui e terrae visceribus effoditar. α(\λϛ ὀρυχτόϛ. AL. Gruben saltz, wie Luneburger saltz B. Gedolven sout, gelijck Luneburger sout G. Sel qu’on fouit de terre IT. Sale cauato della terra H. Sal montes, y que se caua de la tierra
Sal fusilis Colum. qui facile liquatur et tabescit. α(\λεϛ xυτοί. AL. Schmeltzig saltz B. Sout dat smelt G. Sel qui se fond IT. Sale che se risolue in acqua H. Sal que se hunde
Sal Indus saccharum Plinio, α(\λϛ ἰνδιχόϛ Aeginetae, μέλι χαλάμινον Arriano. σάχxαρ Galeno. AL. Zucker B. Suycker G. Sucre IT. Succaro, succhero H. Azucar
Sal popularis Catoni, vulgaris. AL. Gemein saltz B. Ghemeyn sout G. Sel commun ou vulgaire IT. Sale commune H. Sal commun
Saliarem in modum epulari Cicer. Mensas conquistissimis epulis exstruere. AL. Ein kostliches bancket oder malzurichten, oder essen B. Een heeren mael toerusten, ende eten G. Banqueter magnifiquement et richement IT. Far pasto et squazzar da principe H. Comer o hazer combite de sennor
Salis flos Plin. pro candido et primae notae, sal purus Horat. AL. Weisz saltz B. Wit sout G. Sel blanc IT. Sale bianco H. Sal blanco
Salsamentum Terent. Pisces carnesve muria siue salsilagine conditi. τάριxοϛ, τό ταριxηρόν. Dioscoridi. AL. Gesaltzt fleisch oder fisch B. Ghesprengt oft ghesouten vleesch oft visch G. Chair ou poisson sale IT. Salame, carne o pesce salato H. Saladura, carne o pesce ensalado
Scriblita Martiali, Cat. nisi sit potius scribendum streblita, ab intorsione, quasi στριβλίτηϛ. AL. Kuchen, Wahen, Striblin gebachens B. Soorte van vladen G. Tarte
Segmentum segmen plin. τόμοϛ. AL. Abschnitzel B. Snede, kerne G. Piece, partie, morceau IT. Taglio, fetta H. Tajada, pedaco de lo entero
Spira Cat. Placentae genus aut panis dulciarij ad spirae funisve in orbem conuoluti modum circumductum atque implicatum. AL. Kuche gekrummt, oder gewunden vmb einander B. Craeckelinck, vel panis, quem wielbroot, quasi rotarium nominamus, Flandris est wielken, quasi dicas rotula, siue quod rotae offigiem habeat, siue quod spiras quasdam circulares in solo expressas habeat AL. Ein bretzel, bretschen, gebachen brot mit circkeln
Succidia a succidendo, vt innuit alicubi Cicer. quamuis a caedendis suibus deduxerit V arro. Tergum ipsum porci, quod aut muria asseruatur, aut salitum in carnario suspenditur necessarios ad vsus. AL. Schweinen seitten, gesaltzene riemen non schweinen fleisch B. Een syde specks, de bake G. Coste de lard IT. Mezena di porco salato H. El lardo de puerco salado
Sumen ήτρον, λαπάρα Sosipatro: ὑπογάστριον. AL. Schlechspeisz vom euterlin B. Euderbret G. Les tetins d’vne coche qui a cochonne IT. La mamella della scroffa, poich’ha partorito H. Vbere de la puerca salpresa
Symbolum Terentio, Collatio in coenae apparatum siue pecumaria sit siue penuaria, quam non male collectam posse dici censet doctissimus Turnebus. σύμβολον. AL. Vrten, Schutz, gelag B. Ghelach, schot G. Lescot IT. Scotto Danti H. Eicote
Tomaculum Iuuenali, Farciminis genus e porcua. AL. Leberwurst B. Leuerworst, leuerlinck G. Saucisse, saucisson IT. Tomasella, o mortadella H. Assadura del animal guisado
Tucetum Persio et Arnobio, Micae carnium cum aruina, minutimque insecta ilia, idem cum isicio. Tucetorum fama nobilis est inter Transalpinas gentes, et prima palma Bonoiensibus datur. Tuceta (inquit Annaeus Cornutus) apud Gallos Cisalpinos, qui Transalpini nobis sunt, bubula dicitur caro, condimentis quibusdam crassis oblita ac macerata, atque ideo toto anno duraens. Idem tuceta condimenta gulae delitiosa esse ait.
Turundae Varron. fartilia Plin. offae Colum. Bucceae altilium quibus saginantur. ἂμολοι, yωμίσματα Plutarcho. AL. Kugele oder zapfle die man den kapaunem einstost, sie zu mesten B. Brocken, aes om te croppen G. Apast IT. Tronda H. Bocadillo o ballulo para engordar aues
Tyrotarichus Cic. Edulium e conditis carnibus et caseo. τυροτάριxοϛ. huiusmodi cibarij genus appellare videntur Itali Maccheroni et cascioncelli, per peram enim Erasmus pro iure e caseo confecto, quod menestram Itala gens vocat exponere videtur. Gesnerus caseum salsum et inueteratum interpretatur. Quid si tyrotarichus sit τυρόϛ ὁ τεταριxευμένοϛ, caseus conditus? est et hodie in delitiis tyrotarichus, quamuis vile et rusticanum obsonium, nempe putrilaginosus caseus, interdam etiam vermiculans, qui infuso aceto conditur.
Viaticum viae auxilium Virg ἐφόδιον, ἢιον Apollonio AL. Zehrung auff die reise, Wegzehrung B. Teeringe, teergelt over wech G. Argent, ou de quoy pour faire son chemin IT. Prouisione pel viaggio H. Despensa para el camino
Victus annona Cic. βἰοϛ, βίοτοϛ, σιτίον. AL. Nagrung, speisz vund tranck B. Lijftocht, spyse ende dranck G. Viure, victuaille IT. Viuanda H. Mantenimiento
Visceratio Liuio, Distributio carnis crudae, cuiusmodi recepta est nostrae genti, cum mactantur sues, χρεανομία, διανομή χρεῶν. AL. Ausztheilung vnnd geschenck vom rauchem fleisch B. Vleeschdeelinghe, omsendinge van worsten Holland. trypen, buelingen, etc. metdeelinghe Brabantis G. Largesse et donnee de chair crue IT. Donatio di carne cruda H. Repartimiento de carne.
DE COGNATIONE ET
AFFINITATE.
CAP. XII.
ABauus Cic. Proaui pater ἀπόπαπποϛ. AL. Des vranis vatter B. Des overgrootvaders vader G. Le pere du bisayeul IT. Padre del bisauolo H. Abuelo de abuelo, el padre del bisaluelo
Abnepos Suet.
Agnatus Cicer. per virilem sexum cognatione iunctus ἀγxιστεύϛ. propinquus. Cic. πάοϛ Isaeo, πηόϛ, συγγενήϛ, ό ἐγγὐϛ τού γενουϛ Isaeo, ἀγxίσποροϛ. AL. Ein naher blutfreundt, Freund vom vatter her B. Ghevrient van des vaders wegen G. Parent du coste de pere IT. Parente della parte del padre, propinquo H. Pariente de parte del padre
Affines Modest sunt viro cognati, vxoris, et e diuerso, sic dicti, quod cognationes binae diuersae nuptiarum copulae, altera ad alterius cognationis finem accedat. συγγενεῖϛ, ἀγxιστεῖϛ, πηοί Hom. μηδεστ αἰ Eustath. προσήμοντεϛ χατ’ ἐπιγαμίαν. sicσυγχηδεστάϛ vocat Eustathius, qui sororibus duabus matrimonio coniuncti sunt. AL. Gesipten, Schweger B. Cousijns, swagers G. Affins alliez par marige IT. Affini H. Parientes por casamientos
Amita Cic. Patris soror. πατραδέλφη, τηθίϛ Eustathio. AL. Basz, desz vatters schvvester B. Moeye, des vaders suster G. Tante du coste du pere IT. Zia da parte del padre, amita H. Tia, hermana de mi padre
Amita magna et proamita, Aui paterni soror.
Amitini Nonio, e fratre ac sorore propagati. ἀνέyιοι. AL. Geschvvistrigte kinder, von bruder vnd von schvvester B. Susters ende broeders Kinderen G. Enfans du frere et de la soeur IT. Figliuoli di fratello et sorella H. Hijos de hermano y hermana
Arbiter initiationis Bud. susceptor Erasmo. quem vulgo patrem nuncupant. AL. Gefatter B. Ghevader, oft compere G. Compere IT. Compare del battesimo, santoccio apud Boccatium H. Compadre, padrino de babtismo
Atauus Cic. tritauus Paulo, abaui vel abauiae pater παππεπιπάπποϛ. AL. Der pfuchane, Brane desz groszvatters, oder der groszmutter B. Den vierden oom G. L’ayeul, ou peregrand du bisayeul IT. Il quarto auolo, tritauo H. Quarto abuelo
Auspex Lucano, cuius auctoritate potissimum solennia nuptiarum peraguntur. νυμφόστολοϛ, νυμφευτήϛ, παράνυμφοϛ, πάροxοϛ. AL. Ein anrichter oder anvveyser einer hochzeit, ein Breutigamfuhrer B. Een houvvelijck maecker G. Conducteur de mariage IT. Procuratore delle nozze H. Padrino de las bodas
Auus Paulo, Patris et matris pater πάπποϛ, ὀ πρόϛ πατρόϛ πάπποϛ, πατρόϛ ἐμοῖο πατήρ. Hom. γιροντίαϛ. Laconice AL. Groszvatter
B. Grootvader G. Ayeul, grand pere IT. Zio, auolo H. Abuelo
Auia Cicer. μάμμα, τήθη Eustathio, Polluc. μητρομήτωρ. Pindar. AL. Groszmutter B. Grootmoeder G. La grande mere IT. Zia, auola H. Abuela
Auunculus Cicer. Matris frater. μητράδελφοϛ, θεῖοϛ πρόϛ μητρόϛ, μήτρωϛ Hom. νέννοϛ Polluci. AL. Mein vetter, meiner mutter bruder B. Mijns moeders broeder, bestevader G. Mon oncle du coste de ma mere, frere de ma mere IT. Il zio da parte della mader, il fratello da mia madre H. El tio hermano de la madre
Auunculus magnus Cicer. Auiae frater, qui matri auunculus est. AL. Der groszmutter bruder B. Mijns grootmoeders broeder G. Le frere de la grand mere IT. Il fratello della zia H. Hermano de la abuela
Auunculus maior Paulo, Sueton. Proauiae frater, auunculus magnus matris. AL. Der mutter jhres groszmutters bruder B. Mijns moeders grootm oeders broeder G. L’oncle grand de ma mere IT. Fratello de la bissauola H. Hermano de la bisabuela
Auunculus maximus Abauiae frater. H. Hermano de la tercera abuela. Sic de Patruo magno, maiore et maximo censendum. Patruum magnum B. Out-oom nominant
Caelebs Cicer. η) ἰήθεοϛ. qui vxorem non habet, coniugalis vinculi exsors. ἂγαμοϛ. AL. Ein ledige person, der nicht weibet, der keine ehefraw hat, vngeheurathet B. Een onghehoude persoone, onghebonden, leedich G. Qui n’est point marie IT. Ch’e senza donna, che non e maritato H. Varon soltero, o muger soltera
Collegium Cicer. Coetus et Coitio sodalium. ἑταιριχόν Diony. ἑταιριχόν σύστημα. AL. Bruderschafft, geselschafft, ampt genossen, Zunfft B. Een broederschap, gilde, gheselschap, collegie G. Compagnie, college, confraternite IT. Collegio, confraternita H. Collegio, confraternidad
Cognatus Terent. Cicer. quasi vna communiterque natus. consanguineus Cicer. Plauto, quasi sanguine nexus. οἰχεῖοϛ, προσήχων Plat. ὁ/μαιμοϛ, αὐθόμαιμοϛ, φίλοϛ, Hom. quod Eustathius exponit, ὁ [ὀ] ἀφ’ αἱ/ματοϛ, γνωτόϛ Apollonio. AL. Blutfreundt, oder verwandter B. Bloetvrient, neeue en maghe die een ander bestaet G. Parent IT. Cognato, parente H. Pariente de la mesma sangre
Confarrenatio Vlpiano, Matrimonij ritus, quando farre conuenitur in manum, certis verbis, et decem testibus praesentibus.
Coniunx siue coniux, a coniugando, teste Phoca. σύζυκ. AL. Die ehe, ehegemahel, ehemann oder eheweib B. Man, oft wijf G. Mary ou femme IT. Marito o moglie, consorte H. Marido o muger
Consobrini Cicer. e duabus sororibus geniti, quasi consororini. qui et sobrini Cic. et Donato. (tametsi pro consobrinorum filiis nonnulli Sabrinos exponant) ἀνἑyιοι, αὐτανέyιοι. AL. Seschwester kinder B. Ghesusters kinderen, rechte susterlinghen G. Cousins germains, enfans de deux soeurs IT. Li figliuoli de duoe sorelle, consobrini, cugini germani H. Primos hijos de hermanas
Consoceri Vlp. quorum liberi inter se coniugio iuncti sunt. AL. Gegenschweher, die jre kinder mit einander verheurath haben B. Swaghers onder malcanderen, die haer kinderen onder malcanderen gehouwet hebben G. Deux beaux peres IT. Duoi suocri, o suoceri H. Dos suegros
Contubernium Paulo et Senecae, Connubium seruile: vt Connubium proprie volunt esse, vbi aequales coeunt nuptiis.
Filia Cicer. θυγατήρ. AL. Ein tochter B. Dochter G. Fille IT. Figlia, figliuola H. Hija
Filiae condicionem quaerere Liuio, pro displicere maritum cui filium colloces. AL. Deiner tochter ein mann auszsuchen B. Om sien om een vryer, besien om dyner dochter eenen man te gheven G. Cercher mary pout ta fille IT. Cerchar marito per la tua figliuola H. Buscar marido o varon por tu hija
Filius Cicer. natus Virgil. παῖϛ, τέχνον, υἱόϛ. AL. Sohn B. Soon, soone G. Fils IT. Figliuolo, figlio H. Hijo
Filius abdicatus Quinctil. ob flagitia reiectus a patre. ἀποχήρυχτοϛ. AL. Enterbter sohu, auszgethaner sohn, den der vatter nicht mehr fur sein kind helt B. Een onterfde soon, ende verstooten, oft uyt den broode ghedaen, ende die de vader niet meer voor zijn kint en hout G. fils reiecte, renonce pour enfant, desauoue, abstardi IT. Figlio dichiarato bastardo, disheredato H. Hijo desheredado en la vida
Filius adoptiuus Agellio, υἱόϛ ποιηοὐϛ, εἰσποιητόϛ, θετόϛ, ὁ θέσει, υἱόθετοϛ. AL. Ein erwehlter sohn, oder angenomner an kinds statt B. Een aengenomen kint, t’welck yemant hout voor’t zyne G. Fils adoptif IT. Figliuolo adoptiuo H. Hijo adoptado, ahijado
Filius incestus B. Een overwonnen aeterling
Filius naturalis Suet. legitimus. γνήσιοϛ, ἰθαγενήϛ Polluc. ἔγγυοϛ. AL. Ein recht ehelicher vnd naturlicher sohn B. Ein ghetroude soon G. Fils legitime IT. Figlio legitimo H. Hijo legitimo Filius nothus Quinctil. illegitimus. νόθοϛ, μητρόκενοϛ Polluc. ἀνέγγυοϛ, ὑποβλητόϛ. AL. Bastart, vnchelich, banckhart B. Bastaert G. Bastard IT. Bastardo H. Bastardo
Frater Cicer. γνωτόϛ Hom. σύγγονοϛ Eurip. ἀδελφόϛ, ἀδελφειόϛ. Phocylidi. AL. Bruder B. Broeder G. Frere IT. Fratello H. Hermano
Frater germanus Cicer. αὐτάδελφοϛ, ὁμοπάτωρ, χαἰ ὁμομήτωρ, αὐτοχασίγνητοϛ Hom. AL. Ein leiblicher bruder B. Vleeschlijcke broeder, oprechte broeder van vader ende moeder G. Frere germain IT. Fratello germano H. Hermano de padre y madre
Frater vterinus Iustiniano, diuersis patribus editus, vno tamen ex vtero. χασιγνητόϛ Homer. schol. μητράδελφοϛ, ὁμογάστριοϛ, ἀγάστωρ Lycoplrroni. AL. Bruder von einer mutter B. Van een moeder G. Qui est ’vne mesme mere IT. Fratello d’vna medesima madre H. Hermano de vn vientre
Fratres gemini Cicer. gemini Virgil. gemelli fratres Ouidio. δίδυμοι, διδυμάονοϛ Homer. ἀγάστορεϛ. AL. Zwilling, zwen gebruder von einer geburt B. Tweelinghen, twee gebroeders van eender dracht G. Freres gemeaux, bessons IT. Gemini, o gemelli H. Mellizos
Fratria Nonio Marc. Fratris vxor. εἰνατήρ. AL. Meins bruders weib B. Mijns broeders wijf G. femme de mon frere IT. Moglie del fratello, cugnata, cugina H. Cunnada, muger de hermano
Genealogia Cicer. series auorum, generis recensio. γενεαλογία. AL. Geschlecht register, Stammenbuch B. Genealogie, afcomste G. Genealogie, l’arbre de lignee IT. Genealogia H. Abolorio, abolengo
Gener Cicer. Filiae maritus. γαμβρόϛ. AL. Meiner tochter mann B. Des dochters man G. Gendre IT. Genero H. Yerno, marido de hija
Gentiles Cicer. qui eiusdem sunt familiae et cognominis. γεννῆται. AL. Die vom selbigem geschlecht sind B. Die van een gestachte, afcomste, oft stamme ende huyse zijn G. Descendus d’vne maison, d’vne lignee IT. De la medesima casa et famiglia H. De la misma familia
Glos Nonio Mariti soror, ἀνδραδελφή Sosipatro, γάλωϛ Polluc. γαλαώνχ Suidae, γαλίϛ Hesych. AL. Geschweye, desz manns schwester AL. Mijns mans suster G. Soeut de mon mary IT. Sorella del marito H. Hermana del marido
Haeres Cicer. ἐπίχληροϛ, διάδοxοϛ. AL. Ein erb AL. Een erfghename, oft oir G. Heritier, ou hoir IT. Herede H. Heredero
Hybrida Horat. diuerso genere natus, velut altero parente ignobili, vel altero parente indigena, peregrino altero satus. ὑβρόϛ. AL. Ausz vnglejchen eltern geborn B. Van onghelijcke ouders ghebooren G. Ne de diuerse lignee IT. Nato di diuerso parentado, mulo H. Nacido de dos y no semejantes linajes
Ianitrices Duorum fratrum vxores. εἰνατῆρεϛ, αἱ συννύμφοι, αἰ τῶν ἀδελφῶν γυναῖχεϛ. AL. Zwen gebruders weiber B. Twee ghebroeders huys-vrouwen G. Les femmes de deux freres IT. Le moglie de duoi fratelli H. Mugetes de dos hermanos
Leuit Modest. Maritifrater, quasi laeuus vir, teste Nonio. δαήρ, ἀνδ ράδελφοϛ. AL. Desz ehemanns btuder B. Des mans broeder G. Le frere du mary IT. Il fratello del marito H. Hermano del marido
Liberi Cic. pignora Ouidio, proles Virg. τέχνα, γόνοϛ Hom. γονή Soph. παῖδεϛ, γεννήματα. AL. Kinder B. Kinderen G. Enfans, descendants de nous IT. Figliuoli H. Hijos nacidos de nos otros
Maiores Cic. Generis auctores. γεννάρxαι, αῤxχγοἰ γενουϛ χαἰ ῥίζαι, πρόγονοι, προπάτορεϛ. AL. Die vorfahren, altfordern B. Voorouders, voorvaders G. Les ancestres IT. Li predecessori, li primi parenti, li maggiori antichi H. Los parientes mayores y mas antigos, los padres subiendo arriba
Maritus Cicer. dominus Virg. ἀνήρ, χύριοϛ εὐνατήρ Aeschylo. γαμέτηϛ. AL. Ein ehemann B. Een ghehout man G. Mary IT. Marito H. Marido
Mater Cicer. genitrix Virgil. μήτηρ, τεχούσα Soph. γεννήτειρα. AL. Mutter B. Moeder G. Mere IT. Madre H. Madre
Matertera Cicier. Matris soror. θεῖα πρόϛ μητρόϛ, μητροχασιγνήτη, τιτθίϛ. AL. Basz, der mutter schwester B. Moeye, des moeders suster G. La soeur de ma mere IT. Zia, sorella della madre H. Hermana de la madre
Matrimonium Cicer. doniugium Eidem. connubium Virgil. ἐπιγαμία. AL. Die ehe, der eheliche standt B. T’houwelijck, de echt, den echtlijcken staet, den houwelijcken staet G. Le mariage, l’estat de mariage IT. Il matrimonio, il stato matrimoniale H. El casamiento, o matrimonio
Matruelis Vlp. ex matris meae fratre prognatus, aut prognata. AL. Sohn oder tochter von meiner mutter bruder B. Soon oft dochter van mijns moeders broeder, mijns ooms kint G. Nepueu, ou niepce IT. Cugnato, cugino, cugina H. Cunnado, o cunnada
hijo o hijo del hermano de la madre
Nepos Cicer. e filio, filiave natus. υἱωνόϛ, υἱωνεὐϛ, ἔγγονοϛ, ἀδελφιδούϛ. nepos exfratre et sorore. AL. Rinds kind, sohns sohn, Ennckel B. Kints kint, neef ken, soons soon, bioeders kint, vetusta Batauorum l;ingua Enckel G. Nepueu IT. Nipote H. Nieto
Neptis Cicer. υἱωνή, ἀδελφιδή. AL. Kinds tochter, Enckelein B. Nichte, kints dochter G. Niepce IT. Nezza, nipota H. Nieta
Nouerca Cicer. μητρνιά AL. Stieffmutter B. Stiefmoeder G. Maratre IT. Madrigna H. Madastra
Nurus Cicer. Filij vxor. AL. Schnur, meins sohns weib B. Snaer, mijns soons wijf G. Ma bru, la femme de mon fils IT. La nuora H. Nuera
Nympha vide intit. De homine.
Paranymphus qui quaeve sponso aut sponsae ad curam nuptiarum adiumgitur, nonnihil ab Auspice diuersus.
Parentes Virgil. τοχεῖϛ, τοχῆεϛ, γεννήτορεϛ, γονεῖϛ. AL. Die eltern, vatter vnd mutter B. De ouders, vader en moeder G. Pere et mere IT. Genitori, padre et madre H. Padre y madre
Parentes confarreati Tacito, legitimo iuncti matrimonio.
Pater Terent. parens, genitor Cicer. πατήρ, γονεὐϛ, γόνοϛ Hom. γεννήτωρ Plat. ἀπφύϛ Theocr. AL. Vatter B. Vader G. Pere IT. Padre H. Padre
Parthenius Filius e virgine non nupta editus. B. Een speelkint, natuerlijck kint. alij Parthenium exponunt pro eo, qui matre sit natus virgine credita cum nuberet. παρθένιοϛ.
Patrueles Cicer. e duobus fratribus nati. ἀνέyιοι, αὐτανέyιοι, ἐκάδελφοι Eustathio. AL. Zwen gebruders kinder B. Twee gebroeders kinderen, rechte neuen G. Cousins germains IT. Cugini germani H. Primo o prima hijos de hermanos
Patruus patris frater Cicer. θεῖοϛ πρόϛ πατρόϛ, πατράδελφοϛ, νέννοϛ Eustath. πάτρωϛ Herodoto. AL. Vetter, mein vatters bruder B. Oom van des vaders weghen, mijns vaders broeder G. L’oncle paternel, le frere de mon pere IT. Fratello del mio padre, il zio da parte del padre H. El tio hermano del padre
Posteri Cicer. nepotes Virg. minores Eid. ἐχγόνοι, ἀμνάμονεϛ poetice, quasi indicti, et quorum nulla etiam sit memoria. ματαγενέστεορι, ἀπόγονοι. AL. Vnsere nachkommen B. De naecomelinghen G. Nos successeurs, nostre posterite IT. Gli sucessori, la posterita H. Los descendientes, la generation venidera
Priuigna Cicer. AL. Stieftochter B. Stiefodochter G. Belle fille IT. Figliastra H. Antenada
Priuignus Cicer. Mariti vxorisve filius, cuius prior coniux e vita excesserit. πρόγονοϛ. AL. Stieffsohn B. Stiefsoon G. Beau fils, filastre IT. Figliastro H. Antenado
Proauus Cicer. Aui pater. πρόπαπποϛ, τριτοπάτωρ Aristotel. ἐπίπαπποϛ Eustath. AL. Der anher, desz groszvatters vatter B. Overgrootvader, mijns grootvaders vader G. Bisayeul IT. Bisauolo H. Bisabuelo, padre del abuelo
Procus Cicer. μνηστήρ, μνώμενοϛ. AL. Ein buler der vmb eine wirbt B. Een vryer G. Vn amateur, ou amy, amoureux IT. Amoroso, inamorato H. Amador, enamorado
Pronepos Cicer. Nepotis filius. AL. Desz enckels sohn B. Miins neefkens soone G. Fils de mon nepueu IT. Pronipote H. Proniero
Pupillus Cicero. qui patrem non habet, qut in eius potestate esse desiit. orphanus V allae, orbus patre Terentio, orbus Fabio. ἀ πάτωρ Polluci, ὀρφανόϛ AL. Weiszling, ein vaterlosz kind, ein vogts kind B. Een wees kint, weese, vaderloos kint G. Pupille IT. Pupillo H. El menor de baxo del tutar, pupilo, huerfano de padre
Riualis Cicer. qui vnam eandemque amat et ambit. ἀντεραστήϛ, ἀντίζηλοϛ. AL. Ein mitbuler B. Een medevryer, die met zijn geselle op zijn vryen gaet, ende vrijt de selfde die zijn geselle vrijt G. Riual IT. Riuale H. Combleco del enamorado
Socer Cicer. Vxoris pater. ἑχυρόϛ, πενθερόϛ. AL. Schweher, meinet frauwen vatter B. Swagher, mijns wijfs vader G. Mon beau pere, le pere de ma femme IT. Suocero, suocro H. Suegro
Socrus Cicer. Vxoris mater. ἑχυρά, πενθερά. AL. Schwieger, meinet frauwen mutter B. Mijns wijfs moeder G. Ma belle mere, mere de ma femme IT. Lamadre de mia moglie, suocera H. Suegra
Socrus magna Festo, Auia vxoris meae. AL. Groszsehwieger, meiner frauwen groszmutter B. Mijnder huysvrouwen grootmoeder G. La tante de ma femme IT. Lazia de mia moglie H. Tia de mi muger
Sorot Cicer. germana Virgil. ἀδελφή, συνομαίμων Moscho, ἀδελφεά Sophocli. AL. Schwester B. Suster G. Soeut IT. Sorella, sirochia Booc H. Hermana
Sponsa Plauto. ἐγγυητή, μνηστή, νύμφη. AL. Die braut B. De bruyt G. La dame de nopce, la fiancee, l’accordee, l’espouse IT. La sposa H. La esposa
Sponsus Vlpiano, νύμφιοϛ, μνήστωρ. AL. Breutigam B. Bruydegom G. Le fiance, l’espoux IT. Il sposo H. El esposo
Spurius Ausonio incerto patre natus. obscurus, cuius pater ignoratur. vulgo quaesitus Vlpiano, vulgo conceptus Modestino. σχοτιόϛ Hom. λαθρημαῖοϛ, ἐχπαλλιχίδιοϛ. AL. Ein hurenkind oder banckhart B. Een hoerekint G. Vn auoutre, ne d’vne pailliarde publicque IT. Posticcio, figlio di putana H. Bastardo, hijo de puta
Vidua Cicer. xήρα, ἂνανδροϛ Europ. AL. Wittib, witwe, witfraw B. Weewe, weduwe G. Vefue IT. Vedoa H. Muger biuda de marido
Viduus Cicer. qui vxore orbatus est. xηρόϛ. AL. Witwer, witling B. Wewenaer, wedenaer G. Veuf IT. Vedouo H. Bido, que tiene su muger muerta
Vitricus Cicer. Matris meae maritus. ἐπιπάτωρ, μητρνιόϛ. AL. Stieffvatter B. Stiefvader G. Mon paratre, beau pere IT. Patrigno H. Padrastro
Vxor Cicer. domina Cicer. Virg. nupta Terent. socia thori Ouid. γυνή, ἂχοιτιϛ, ἂλοxοϛ γαμετή, γαμέτιϛ Epigr. δέσποινα, συνοιχούσα, γυνή η)νδρωμένη, χυδρουμένη, et ἀνδρἰ μεμιγμένη, πλάτιϛ Aristoph IT. Weib, oder eheweib, ehefraw, eheliche hauszfraw, ehegemahel B. Een wijf, huysvrouwe, gehoude vrouwe G. Femme mariee IT. Donna, moglie, donna maritata H. Muger casada
Vxor in manum viri conuenit, quae Coemptio dicitur, solennis contr ahendi matrumonij ritus, quando vtriusque assensu coit matrimonium. atque hic maritus et vxor bonorum haeredes sibi inuicem succedebant, teste Seruio libro septimo.
Porro qui agnationis graduum descriptionem tabulamque exactam requirit, meo illam periculo petat e doctisstmi Iacobi Cuiacij Iurisconsultorum coryphaei obseruationibus.
DE COLORIBVS.
CAP. XIII.
ADumbratio Cicer. pictura, rudibus lineamentis constans σχιαγραφία, σχαριφισμόϛ. AL. Entwerffung mit kolen B. Ontwerp G. Proiect
Aeneus vnde Aenobardi dicitur, rubidior est. xαλχοειδέϛ. AL. Kupffergeel B. Coopergheel, metaelgheel G. Couleur d’aitain, ou de cuyure IT. Color di bronzo, o di metallo H. Color de cobra
Albus color palloris cuiusadam particeps est, λευχόν, λευχόxρουν. AL. Weisse farb B. Witte verwe G. Couleut blanche IT. Color bianco H. Color blanco
Aqueus ὑδροβαφε\ϛ, yυxροβαφέϛ. AL. Gleich wie wasser, wasserfarb B. Waterverwe G. Couleur d’eau IT. Color d’acqua H. Color en agua
Ater niger, anthracinus, furuus. μέλαν, σχετεινόν, μελαμβαφε\ϛ, ἂσχιον χαἰ μελανόxρουν Theoph. AL. Schwartz, finster, dunckel B. Swart, doncker, duyster G. Couleur noire, tenebreuse, obscure IT. Nero, obscuro, buyo H. Negro
Aureus e flauo et multo lumine mistus. xρυσούν, xρυσοειδέϛ Theophr. AL. Goldfarb, goldgheel B. Goutverwe, goutgheel G. Couleur d’or IT. Color d’oro, aureo H. Color de oro
Buxeus dilutior estluteo. πύκινον. AL. Buchsfarb B. Schijtgeel G. Iaune ou palle comme bouis IT. Color di bosso H. Color de box
Byssinus aureo proximus, qualis in crudis filis sericis existit. βύσσινον, ὀμφάχινον Polluci. AL. Rauch seiden farb B. Rouwe syden verwe G. Couleur de soye crue IT. Color di seta cruda H. Color de seda cruda
Caeruleus caerulus, a caeli colore. glastinus, a glasto siue Isatide herba. idem in oculis caesius dicitur et glaucus. γλαυχόν. AL. Himmel blaw B. Blaeu, hemelblaeu G. Couleur de ciel, serain, perse IT. Azuro celeste H. Color azul de ayre
Candidus differt ab albo, solo splendore quem illi addit: qualis in niue, argento polito, et margaritis visitur. Candidum enim nitente quadam luceperfunditur: idem et argenteus: ἔχλευμον, λευμοφαε\ϛ, αἰθον, χνάχων Theocrito. αῤγυρεον αῤγύφεον Hesiod.αῤγόν, ἀγλαόν, ἀπό τῆϛ αἴγληϛ, αῤγύροειδε\ϛ, αῤγυροφιγγέϛ Nonno. AL. Weszlachtige, vnnd wie silber gleissende farb, silberfarb B. Siluerschoone verwe, louter blancke, blanck, quasi blinckende coleur G. Couleur blanche reluisante, blanche auecque lustre IT. Color bianco con lustra H. Color blanco en lustre
Cereus Plin. cerinus Plauto. χήρεον, χηροειδέϛ. AL. Wachszfarb B. Was verwe, gheel ghelijck was, wasgheel G. Iaune comme cire IT. Color di cera H. Color semejante a la cera
Cinereus cineraceus Plinio, leucophaeus Eidem, vbi color albus nigredine obscuratur. λευχόφαίον, yαρόν, in equo, quem Germanicae Schimmel, et vulgaris nostra lingua stimmel, nominat murinus
Colum. AL. Graw, meuszfarb, aschfarb B. Graeu, muysvael, grijs, asgraeu G. Couleur cendree, ou grise IT. Griso, beretino, et in equo vocatur liardo H. Color de cenizas
Citrius acolore citrij mali. χίτρινον. AL. Citronien farb B. Citroen verwe G. Citrin IT. Citrino H. Color de citrones
Coccineus a cocco baphico tinctoriove. coccinus. χόχχινον, μοχχινοβαφέϛ. AL. Roth wie scharlach B. Kermezijn oft scharlaecken root G. Couleur d’escarlate IT. Color scarlatino, o porporino H. Color de grana
Color tinctura, tinctus Plinio. venenum Virgilius dixit pro colore quo panni tinguntur. xρόα, xρῶμα, xρῶσιϛ, ἂνθοϛ, βαφή, βάμμα, φάρμαχον. AL. Farb B. Verwe, coleur G. Couleur, teinture IT. Colore, tinto H. Color
Color dilutus remissus. εὐαγε\ϛ xρῶμα Theophr. εὐχρατέϛ. AL. Dunne, durchluchtige farb B. Clare oft lichte verwe G. Couleur blaffarde, et qui n’est gueres chargec IT. Color chiaro et transparente H. Color llano o viuo
Color euanidus fugax, obsoletus. ἐκίτηλον, εὐρυπτον εὐέχπλυντον, άνανθε\ϛ, εὐέχνιπτον, ἀχρατε\ϛ, εὐέχλυτον. AL. Verblichne, vnbestandige, zergangliche, schiessende farb B. Verblickte, schietende, ende niet houdende oft duerende verwe G. Couleur passee IT. Color morto, et suanito H. Color muerto y que noquedare
Color floridus Plinio, vegetus, viuidus εὐανθε\ϛ, ἀνθηρόν. AL. Froliche vnd liebliche farb B. Vrolijcke, lieflijcke ende leuendige coleur G. Couleur gaye et viue IT. Color allegro et viuo H. Color florecido
Color pertinax xρῶμα θευσοποιόν, ἀνεκίτηλον, μόνιμον, ἔμμονον, ἀνέχπλυντον, βέβαιον, ἀνεκάλειπτον, ἐγχρατε\ϛ, ἀνέχνιπτον, ἀνέχλυτον, ἀνέχτριπτον. AL. Vasthebige vnd bleibende starcke farb B. Een goede vaste, houdende oft geduerige verwe G. Bonne couleur, viue et durable IT. Colore per durat, et fermo H. Color porfiado
Color satur Plin. plenus xρῶμαχαταμορέϛ Platoni, βαθύxρουν Theopb. AL. Satte folle farb B. Volle oft hooge verwe G. Vne Couleur pleine et fort chargee IT. Color pieno, et perfetto H. Color lleno
Color surdus Plin. lentus Eid. austerus Eidem. ἀνανθε\ϛ, ἀχρατε\ϛ. AL. Tunckele oder trube farb B. Donckere verwe, onlieflijcke oft droeue coleur G. Couleur morne, et qui n’est point bien viue, triste IT. Color melanconico, tristo et scuro H. Color muerto y obscuro
Colorem mentiri fuco Quinct. fucare lanam. δολούν τά ἕρια Pollis. μιαίνειν. Hom. βάπτειν. AL. Ein falsche farb anstreichen B. Een valsche coleur geuen, de verwe vervalschen G. Donner quelque couleur bastarde ou faulse, faulser ou abastardir la couleur IT. Falsificar il colore, dargliene qualch’altro colore H. Falsar el color, darle otro color
Coracinus Vitru. μοράμινον. AL. Glitzerend schwartz B. Glinsterich swart G. Noire luysante IT. Nero relucente H. Nero en lustre
Croceus crocinus Catullo. χρομοειδέϛ. AL. Saffrangheel B. Saffraengeel H. Iaune comme saffran IT. Croceo, color di saffrano H. Color de acafran
Cyaneus e lucido candido, leuiterque nigro, χυανούν, χυάνεον, χυανόxροουν. Eurip. AL. Dunckel blaw B. Lasuer verwe, peers G. Couleur perse ou bleue IT. Azuro H. Azul
Eburneus ἐλεφάντινον, ἐλεφαντῶδεϛ. AL. Weisz wie helffenbein B. Alsoo wit als yuoir, oft elpenbeen G. Plus blanche qu’yuoire IT. Bianco come iuorio H. Blanco como el marfil
Flammeus splendoris est particeps cum candore quodam φλογόλευχον, φλογορόν, φλογῶπον, φλογοειδέϛ. AL. Liecht roth B. Licht oft blyde root G. Couleur flamboyante, ayant vn peu de blanc, et lustre IT. Rosso chiaro, rossetto, fianmeggiante H. Color semejante a la llama
Flauus κανθόν, πυρόxρουν. AL. Gall B. Gheele G. Iaune IT. Giallo, biondo o di color d’oro H. Ruuio o roxo
Fuluus ohscurior ruffo, qui in leone. mustellinus Terent. xαροπόν. AL. Dunckelroht, hetter, leberfarb B. Doncker root, toaens G. Roan IT. Lionato, soro H. Color leonado roxo
Fuscus aquilus Suet. subniger φαιόν, αἴθοy, χθλαινοφαέϛ Aristophil. ὀρφναῖον ὂρφνινον Platoni. ζοφερόν. AL. Braun B. Bruyn G. Couleur brune IT. Bruno H. Color baco o pardo
Harmoge Plin. Commissura et transitus colorum, άρμογή, φθορά Plust. τῶν xρωμάτων μίκιϛ. AL. Vermischung der farben B. Verdryvinghe van verwen G. Mestange de couleurs IT. Commistione de li colori H. Entremixtura de colores
Heluus Varr. giluns, Medius inter album et ruffum, qualis est color lateri semicocto: tametsi melinum cum giluo, confundat Seruius. χιῤῥόν, βαλιόν Procopio. AL. Falb, bleich, koth B. Vael, value G. Couleur baillet, ou de paille, couleur entre blanc et roux IT. Color di paglia H. Color de paia Ianthinus Amerthystinus Plin. ἰάνθινον. AL. Violbraun, Violfarb B. Violet G. Couleur violette IT. Color di viola, color violato H. Color de violettas
Impluuiatus Color parietum rubiginem e pluuiae defluxu nat am imitans: aut vt apud Nonium legitus, quasi fumato stilicidio implutus, (vitiosa enim in omnibus, quae hactenus videre licuit, exemplaribus scripturae est, impletus) qui et Mutinensi, fuligineus. AL. Rauschfarb B. Coleur de Roy, oft roaens, schou verwe G. Couleur de tanne, enfume, roan, couleur de Roy IT. Color fumato, o di fuligine H. Color semejante al hollin del hogar, o color de humo
Lacteus γλαγερόν, γλαγόεν, γαλαχείxρουν, γαλαχτοειδέϛ. AL. Weisz wie milch B. Wit als melck G. Blanche comme laict IT. Bianco come latte H. Blancho como leche
Liuidus plumbeus. μολιβδόxρουν Galen. AL. Bleyfarb B. Lootverwe G. Couleur de plomb IT. Color di piombo, color liuido H. Color cardenno, o color de plomo
Luridus Color qualis in vibieibus visitur, a similitudine coloris lurae, id est, vtris coriacei. πελιδνόν. AL. Bleyfarb, schwartzgrun B. Peers doncker groen G. Verd mesle parmy le brun IT. Verde scuro H. Color amarillo
Lateus quale est oui vitellum, quo colore flammeum nouis nuptis tingebatur, xλωρόν, λεχυθοειδέϛ. AL. Bleich oder dunkel gehl B. Gheel ghelijck den doyer vanden eye G. Iaune commele moyeau d’vn oeuf IT. Color simile al rosso del ouo H. Color semejante a la meolla del hueuo
Marmoreus μαρμάρινον, μαρμάρεον Hom. λαμπρόν. AL. Weisz wie marmet B. Alabaster witte verwe G. Blanche comme alabastre IT. Bianco come marmo o alabastro H. Blanco como albastro
Melinus qui mali cydonij pallorem imitatur. alioqui Melinus color Plinio est candidus, a Melo insula, cui peculiaris est, et vbi optimus habetur, μήλινον. AL. Apffelgrun B. Appelgroen G. Iaunastre IT. Festucinc, Venetis, quasi dicas palearem, quod ad palearum flauedinem accedat
Mellinus Melleus, Plinio, a colore mellis ad fuscum accedens, μέλινον, μελίxλωρον Theocrito μελίxρουν, μελιτῶδεϛ, ἐρυθρόxλωρον. Hippocr. AL. Honigfarb B. Honichverwe G. Iaune comme miel IT. Giallo come mele H. Coxo como la miel
Miniatus Plin. Minio infectus pro rubro. μιλτολιφήϛ, μιλούπρεποϛ, μιλτοπάρηοϛ Hom. μιλτώδηϛ. AL. Roth B. Root ghelijck vermilioen G. Rouge comme du vermillon IT. Rubro AN. Redde lucke vnto vermillon
Monochroma Plin. monochromateum picturae genus Eid. Pictura singulis coloribus ducta. μονόxρωμα. AL. Gleiche vnd allwegen ein farbe B. Eenderley coleur G. Vne mesme et semblable couleur IT. Vn medesimo colore H. Ygual color
Niueus xεόνεον, xιονοειδε\ϛ, xιονόxρουν. AL. Schneeweisz B. Sneewit G. Blanche comme neige IT. Niueo, bianco come neue H. Blanco como nieue
Pallidus ω)xρόν, ἀφυῶδεϛ Hippocr. Gal. AL. Bleich B. Bleeck, pael, oocker G. Palle, et blesme IT. Pallido H. De color amarilla Est hic color Ochreae similis, Latinis etiam subflauus dictus, vt ὑπόκανθονGraecis.
Piceus Nigerrimus ad modu picis. πίσσινον. AL. Schwartz wie pech B. Peckswart G. Noire comme poix IT. Nero come la peze H. Negro como pez
Pigmenta Colores pictorum. φάρμαχα, ἂνθη. AL. Maaler farb B. Schilders verwen G. Couleurs de peintres IT. Colori de gli pittori H. Color para la pintura
Prasinus Plinio, a porr orum caudis. porraceus Plin. πράσινον, πρασοειδέϛ. AL. Lauchfarb, safftgtun, abschlaggrun B. Sapgroen, gheel groen G. Verde mesiee de iaune IT. Verde giallo H. Verde que tiene poco de ruuio
Pullus quem nunc Spanum (sic habet manuscriptus codex, quando et σπανίαν pro Hispania agnoscit Strabo et Eustatilius, atque ita etiam Vegetius scribat) vel natiuum dicimus, inquit Nonius. Hiberus, Baeticus, ferrugineus, constat ex atri et rubri mistura, cuiusmodi est in lana natiuus. pulligo. Plin χαρύχινον Xenoph. AL. Dunckel tanet, schwartzlecht B. Moreyt G. Couleur de garance, grise enfumee IT. Fosco, o negro H. Morado
Purpureus ostrinus, Tyrius, conchyliatus, Sarranus, Thessalicus Lucretio, e caeruleo et rubro, qualis Martiae violae. blatteus Cassiodoro et Eutropio. πορφύρεον, πορφυροειδε\ϛ, πορφυρόxρουν Eustath. σαρδωνιχόν Aristoph. interpr. α(λουργόϛ, ὂστρειον. AL. Purpur farb, braun roth B. Purper verwe G. Culeur de pourpre, morel, couleur de fleur de peschier IT. Pauonazzo, quasi pauonaceus H. Color de carmesi
Purpurissum ἀνδρείχελον Aristoteli. AL. Leibfarb B. Lijfverwe G. Teinte de pourpre, croye de mine d’argent IT. Roseto Ven H. Brasil o alcancilla
Rauus Horatio, suasus, sic dictus, quod sine vasis, hoc est tinctorum cortinis, suapte natura talis sit. rauidus Colum. xαροπόν.
AL. Schwartzgehel, Wolffsfarb B. Taneet G. Faune, tane, rosset IT. Fosco, nero H. Negro de hollin
Roseus ῥοδόουν, ῥόδεον, ῥόδινον, ῥοδόxρομυ Dioscorid. AL. Rosenfarb B. Root als een roose G. Couleur de rose IT. Rosato, color di rose H. Color de rosas
Ruber est flauus satur, ενερευθέϛ Suidae, ἐρυθρόν, μιλτόπρεπον Eustath. AL. Roth B. Root G. Rouge IT. Rubro H. Vermejo
Rubicundus intensior est. sanguineus, αἱματῶδεϛ. AL. Kothlecht, vast oder gar roth B. Bloer-root G. Fort rouge, rouge comme sang IT. Rosso come sangue, rubicondo H. Roxo como la sangre
Rubidus est remissior. ὑπέρυθρον. AL. Rothlecht, lind roth B. Rosachtich, rootachtich G. Rougeastre IT. Rosloggiante H. Bermejo
Ruffus efusco flauus, qui color in bobus spectatus. πυῤῥόν, πυρσόν. Eurip. AL. Galrot, rotbracht B. Ros, donckergheel G. Roux IT. Rosso, rufo H. Roxo
Russus Catullo et Capitol. quem incarnatum vocamus. AL. Leibfarb B. Lijf verwe, incarnaet G. Rouge incarnal IT. Incarnato H. Encarnado
Rutilus igneus, hic saturo splendore ruber. πυρόεν, πυρῶδεϛ. AL. Fewrroth B. Vierroot, glinsterich root G. Rouge comme feu, reluysante, resplendissante, couleur vermeille, et embrasee IT. Color di suoco H. Color di fuego
Scutulatus color Palladio is putatus esse in equo, quem giluo proximum, Apffelgraw Germania nominat, quasi pomaceum Belgica Appelgraeu. G. Pommele
Spadix spadiceus, Puniceus, Phoeniceus, hysginus. σπάδικ. λευχόπυῤῥον, ὑσγινοβαφε\ϛ, χαρύχχινον Xenoph. a χαρύχμη, non a χάρυον, vt inepte sentit Brodaeus, viridem exponens nucum instar. AL. Kestenbraun, brauntot B. Castanien bruyn G. Couleur bay, ou bayard IT. Baio colore H. Color de castannas
Sufficere lanam medicamentis Cicer. in Hortensio, vti qui combibi purpuram volunt, sufficiunt prius lanam medicamentis. προύποστύφειν φαρμάχοιϛ τό ἔριον, φαρμάσσειν Eustat. AL. Die woll duncken, farben B. De wolle staelen, oft verwen G. Teindre ou mistionner la laine IT. Tingere la lana H. Tennir o maior de lana
Tonus splendot Plin. Vigor picturae medius inter lumen et vmbram. τόνοϛ. AL. Der glantz B. De luyster, glans, oft uytsteeckinghe G. Lucut, resplendisseur, lustre IT. Lustro, splendore H. El matiz en la pintura de colores
Venetus Vegetio, Thalassinus Lucretio, Cymatilis Plaut. θαλάττιον, χαλαίνον Photioni, η)εροειδέϛ Hom. AL. Blaw eysengraw B. Licht blaeu, Veneets blaeu G. Turquine, bleu IT. Turchino H. Color de la mar
Viridis herbeus, herbidus. xλοερόν, xλωρόν, ποῶδεϛ. AL. Grun, graszgrun B. Groen, grasgroen G. Couleur verde IT. Verde H. Verde
Vitreus hyalinus Virg. ὑάλινον, ὑαλοειδέϛ, ἀερῶδεϛ Theoph. η(εροειδέϛ. Homero. AL. Glaszfarb, glaszgrun B. Glas-verwe G. Couleur de voire, ou ressemblant le voire IT. Vitreo, color di vedro H. Color vidrial, color verde como vidrio
Xerampelinus Color autumnalium vitis frondium aemulus. κηραμπέλινον. AL. Flachsfarbe B. Blont oft vlas verwe G. Blond IT. Rosa serea apud Venetos
DE DEO.
CAP. XIIII.
DEVS Cicer. a δέοϛ, vt voluit Seruius, quod religio timorem ominibus conciliet: quo trahunt etiam illum versum, Primus in orbe Deum fecit timor. Rectius apud Graecos θεόϛ, siue a θέειν, siue ab αἴθειν dicitur, tum ob perpetem et aeternam motionem, tum ob malorum consumptionem, vt Clemens ait. est enim Deus ignis absumens: neque absurda ratione (mes quidem iudicio) πύρ νοερόν ethnici theologi definierunt, tamesti ad corporeum transferat hoc Seruius. μεῖζον Plat. Iul. παρά τόν μή ἴζειν, quod perpetuus eius sit motus. τό θεῖον Damasceno, Xenophonti, τό δαιμόνιον Isocrati. Numen Virg. AL. Gott B. Godt, a bonitate G. Dieu IT. Dio H. Dios
Deus Filius λόγοϛ et θεῖοϛ λόγοϛ Orph. αἴτιον, πρωτόγονοϛ υἱόϛ et ὑ/παρxοϛ Orph. ποιχτήϛ Numenio, τεxνήμων χόσμου Nonno, υἱόϛ μονογενήϛ Naziazen. ἔχγονοϛ τού ἀγαθού Plat. lib. 6. De repub. νοερά οὐσία Amelio, πάτριοϛ vούϛ Porphyr. et Plat. πατριχόϛ νόοϛ αὐτογενεθλοϛ Orpheo, χόσμοιο τυπωτήϛ Orph. αἰώνιοϛ αῤxιερεύϛ Polycarpo apud Eusebium, θεάνθρωποϛ λόγοϛ AL. Gott der sohn B. Godt den soonte G. Dien le fils IT. Diolo figlio H. Dios el hijo Deus Pater δημιουργόϛ τῶν ὂλων Iamblicho, vούϛ Amelio et Orhp. πατήρ Numenio, τό ἀγαθόν Platoni, μείζων et χρείττων Platonicis, τό πρῶτον αἴτιον Macrob. ὁ ὤν in Apocalypsi, πατήρ χαἰ ὑ/πατοϛ χρειόντων Homerice dici potest fortassis.παντοχράτωρ Naztanz. μητροπάτωρ Orph. quo significare voluit τήν ἐχ μή ὂντων γενεσιν vt Clemens ait. βασιλεὐϛ τῆϛ δόκηϛ χαἰ τῶν αἰώνων Nazanzeno. αῤxόϛ πάντων ἀγεννητοϛ Timaeo, αῤxιγενεθλοϛ ά πάντων Orph. χύριοϛ σαβαώθ, ἢγουν τῶν στρατιῶν Nazanzen. AL. Gott der Vatter B. Godt den Vader G. Dieu le Pere IT. Dio Padie ognipotente H. Dios el Padre
Deus Spiritus sanctus τό ἃγιον πνεύμα, πνεύμα χαἰ νούϛ xριστού Nazan. πνεύμα υἱοθεσίαϛ, ἀληθείαϛ, σοφίαϛ, συνέσεωϛ, βουλῆϛ, εὐσεβείαϛ, φόβουθεού, γνώσεωϛ, δάχτυλοϛ θεού Paulo et Nazanzeno. πηγή yυxῶν Amelio, ποίημαNumenio. AL. Gott heyliger Geist B. God den heylighen Gheest G. Dieu le saint Esprit IT. Dio lo santo Spirito H. Dios el santo Espirito
Natura Cicer. Senecae, nihil est aliud, quam numen Dei, et diuina ratio toti mundo eiusque partibus insita. parens, rerumque opifex Plinio, creatrix rerum Lucretio φύσιϛ. Hanc Gentiles variis nominibus, pro diuersis eius effectibus donarunt: nam etτύxη ά τνγxάνειν, veluti auctor omnium dicta est, quod vniuersa praestet et conficiat et εἰμαρμένη, ob implicatam causarum seriem, et ἀνάγχη, quasi necessitas, ob ineuitabilem eius atque in expugnabilem potentiam. Rursus μοῖρα, quod rebus aliud alij ingenium dispartia sit: ἂτροποϛ, quod eius immutailia sint opera: item πεπρωμένη, quia administratio eius certum ad finem tendat: πρόνοια deniqu,e quod eius prouidentia hominum vtalitati consulat, vt Nicephorus disserit pluchre. AL. Die natur B. De nature G. La nature IT. La natura H. La natura
Numen Virgil pro potestate diuina et voluntate eius. τό θεῖον. AL. Gottliche krafft, gewalt vnd wil B. Godtlijcke macht, cracht en wille, Gods moghentheyt G. La puissance et volonte de Dieu IT. La potentia et volonta d’Iddio H. La volundad y potentia o poderio de Dios
DE DIIS.
CAP. XV.
Nima Cicer yυxή, ἀπόσπασμα θεού secundum Stoicos, quomodo fere Horatius animum dixit diuinae particulam aurae, et Philon, τόν νούν αἰθερίου φύσεωϛ μοιρῶν. AL. Die seel B. De siele G. L’ame IT. L’anima H. La anima
Caelites Cicer caelicolae Virgil. superi Eidem, οὐρανίωνεϛ Homer. οὐρανίδαι Apollon. οὐρανοβάμονεϛ. AL. Die heiligen im Himmel B. De heylighen in den Hemel G. Les saints de paradis IT. Li santi H. Los antos del paradiso
Daemones, genij cum angelis ijdem, quos Ethnici existimabant geniturae cuiusque praefecta numina, quaee (vt. Ammianus inquit) editis in lucem hominibus, velut eorum actus rectura, salua fatali firmitate addi putabant. (quae multorum adhuc animis opinio insedit) δαίμονεϛ μυσταγωγοἰ τού βίου Menand. Genios autem dici a gignendo constat, siue genitos tuendi potestatem habere dicamus, siue quod nobiscum vna gignantur, sine quod in eorum tutela, vt quisque est genitus, viuat. Daemonum autem voce Lares Cicero comprehendit, alij etiam Manes et Lemures. Indigetesque: quemque larem familiarem nominat Cicer. genium familiarem dixit Marcel. ita daemones siue genij boni, quos vulgo vocant. AL. Die gutten Engelen B. De goede Enghelen G. Les bons anges IT. Li angeli buoni, che si conducono et guardano H. Los buenos angelos, que nos guardan
Sic genij mali et vltores, quos diabolos et daemonas vocamus. α(λάστοροϛ. AL. Die teuffel B. duyvelen G. Les diables IT. Li diauoli, et spiriti maligni H. Los malos espiritos
Deipara virgo, Dei genittix ἀειπαρθένοϛ, θεοτόμοϛ παρθένοϛ. Nazanz θεόσεπτοϛ χόρη. AL. Die mutter Gottes, Maria B. Maria, de moeder Gods G. Marie la mere de Dieu IT. La madre d’Iddio H. La madre de Dios
Dij communesVirgil. sunt Mars, Bellona, Victoria, quod vtrique parti fauere ac communes esse possint: quo spectat ille versus.
Inter vtrumque volat dubiis Victoria pennis
Dij vel diui maiorum gentium dici poterunt, quos sacrarum literarum testimonio constat caeli esse incolas.
Dij siue diui minorum gentium, vel adscriptitij quos posteritas caelestibus honoribus mactauit. παρεγγεγραμμένοι, μέτοιχοι.
Dij patrij Virgil. Cicer tutelares qui vrbium tutelae praeerant πατρῶ|οι Halicarn. qui perperam cum Penatibus eosdem confundit. Eiusmodi diuos patronos non aliena voce nuncupamus, peculiares singulis fere vrbius. custodes. Virg. dixit. B. Patroonen IT. Patroni H. Patronos y ayutadores
Diui Seruio, indigetes Virgil Lucano, ratione quadam (si adoptionem
veram cum absurda committere fas est, cum gentilitate nostram fidem) vocari possint, quos in album diuorum relatos, sanctorum nomine indigetamus: nimirum qui ex hominibus consortium caelitum meruere, quasi inter deos agentes, siue nullius egentes, si etymon vocis spectemus: quos genitales dixit Ennius illo versu:
Romulus in caelo cum Diis genitalibus aeuum
Degit
vbi Genitales dixisse videtur, quos γενεθλίουϛ Halicarn. vocat, cum penatibus eos confundens: qui non tam a genitura, quam a perpetuitate, hoc est γενεα=|, nominati videntur. Numa vero Pompilius indigetandi rati ne instituisse videtur, cuius indigetamenta (hoc est ἀποθεώσειϛ, vt ego interpretor) Arnob. lib. 2. memorat. AL. Heiligen so canoniziert B. Heylighen G. Les saints IT. Li santi canonizati H. Los santos canonizados
Empusa Spectrum, quod infelicibus se ingerit, vno pede ingrediens, et multifariam formam immutans. Hecatae dicatum, ἔμπουσα.
Fatum Virgil Immobilis et immutabilis rerum feries, a fando, per antiphrasin, quod non sit fas illud effart, ne diis quidem, μοῖρα, εἰμαρμένη, πεπρωμένον AL. Schieckung, heissung vnnd verhecknutz Gottes, nothzwang vnd volg oder ordnung Gottes B. Gods ordinancie ende schickinghe. G. L’ordonnance diuine IT. Fato, la volonta d’iddio H. El hado, que es la volundad de Dios
Lamiae mulieres putabantur oculis exemptilibus esse, seu daemonum imaginariae species, ludibriaque, quae blanditiis, illectos iuuenes formosos, muliebri assumpta forma, vorare atque in exitium trahere credebantur. Apuleius eas puerorum terriculamenta facit. Philostratus in Apollonio cum Empusis et Laruis easdem facit ex aliorum opinione. λαμίαι. AL. Nachtmummel. Nicephoro etiam Gilo vocatur nocturnum foeminae phantasma B. Alfken
Lares etiam praestites dicti, quod tuerentur scilicet, ac conseruando tuta omnia praestarent, dicebantur et hostilij, quod hostes auertere erederentur. Itaque non priuatis modo aedificiis, sed et vrbinum custodiae praeesse put abantur.
Laruae Plauto, vmbrae Horat. Mortuorum animae. AL. Boldergeist, rumpeygeist, nachtgeist, zunszler B. Nachtgheest G. Espric de nuict, loupsgaroux IT. Spiriti di notte H. Phantasma que paresce de noche
Lemures nocturni Horat nigri persio, Spiritus noctu infesti, vt vulgus existimat. AL. Nachtgeister, nachtfraw, zunszler, gespenst B. Bytebouwen, bommeleers, nachtgheesten, Weerwolven G. Gobelins, loupsgaroux, esprits de nuict IT. Li spiriti che caminano de notte, fatasie che paiono di notte H. Fantasmas que parecen de noche
Lemures Varr Porphyrioni vmbrae vagantes hominum ante diem mortuorum, quasi Remures dicti a Remo, cuius vmbrae fratrem Romulum inquietabant. atque ita sentiunt Martianus et Apuleius. AL. Die todten, die geister der abgestorbnen seelenB. Gheesten, sielen, dooden G. Les esprits et ames des trespassez IT. I spiriti, le anime de e morti H. Las animas de los muertos
Maniae Deformeslaruae, quas pueris plorantibus minitari solent nutrices.
Penates, Vigril siue a penu, id est rebus victui necessariis, siue quod penitus insident, vnde et penetrales dicti, Ciceront teste: siue quasi penes nos nati. habebantur ab Ethnicis diui, qui domi colebantur, qui etiam Lares. ἑρχεῖοι, ἐφέστιοι, ἐτήσιοι, etμειλίxιοι. Haliarnasseo teste, nam in caeteris haud dubie caecutit. AL. Hauszgotter B. Huysgodekens, woutermannekens G. Dieux domestiques et familiers IT. Li dei domestichi, et familiari, i penati H. Los dioses de cada vna casa
Spectrum Cicer Simulacrum seu imago oculis se representans, vel vere, vel corrupta imaginatione. φαντασία, φάσμα. visum Cicer. nimirum species, quam sopiti aut etiam vigiles videmur videre. AL. Gespenst, ein gesicht das fut augen schwebt B. Visioen G. Phantosme, vision IT. Simulachro, visione H. Imagen
Spiritus aetherei mentes aetheriae angeli ἂγγελοι, ἀγγελιχαἰ δυνάμειϛ Nazianz. Mosen istud nomen accommode dedisse iis, quos Graeci ἣρωαϛ et δαίμοναϛ, quasi δαήμοναϛ, hoc est scientes et catos, vocant, scribit Philo Iudaeus. AL. Die englen B. Enghels, de enghelen G. Les anges IT. Li angeli H. Los angelos
Striges inauspicatas volucres esse aiebant veteres infantiumque in cunis sanguinem exugere, sie dictae, quod stridere noctesolent, teste Ouidio. σύρνια νυχτίφοιτα. Eodem nomine maleficas foeminas intelligunt, quas Sextus Pompeius volaticas appellat.
Terriculamentum, terriculum Liuio, terricula seu Spectrum terrificum terrorem incutiens, φόβχτρον. ἑχαταῖον, Hecataeum Apollonio, quod ab Hecate siue Proserpina immitti crederetur. δείχουλον, μυρμολύχαιον, μορμώ. AL. Schreckelin B. Vreeslijck ghesicht IT. Spauentacchio H. El espantaio
DE ECCLESIASTICIS.
CAP. XVI.
Cerra Cicer Thuris repositoriu, siue arcula. θυμιατήριον. AL. Weyhrauch faszlin B. Wieroock cas ken G. Cassette a L’encens IT. Cassette del encenso H. Nauezilla del encensio
Adytum Virg Locus templi secretior, quo praeter sacerdotem nulli aditus patet ἂδυτον. AL. Sacristey B. Sacristie G. Sacristie IT. Sacristia H. Sacristia
Aedicula, sacellum sacrarium Cicer ἱερόν, μέγαρον Eustath. λεωχόριον. AL. Capell, Kirchlin B. Capelle, Kercxken G. Chapelle IT. Capella, Chisetta H. Capella
Aeramentum Plin campanum aes Statio, Ex aere fusum opus campana vulgo xάλχωμα, η)xεῖον. AL. Glock B. Clocke G. Cloche IT. Campana H. Campana
Ambitus templi, maceries περιῤῥαντήριον Aeschin. περίβολοϛ, ἕρχοϛ Harpocrat. AL. Der creutzgang B. De muer van ’tKerckhof, den omganck
Aqua lustralis Ouid περιῤῥαινόμενον ὑ/δωρ. AL. Weihwasser B. Wywater G. Eau benoiste IT. Aqua benedetta H. Agua santa
Aquiminarium amula Vas lustrale, deportandae aquae religionis expiationisque ergo deputatum, ὑδρεῖον, περιῤῥαντήριον Suidae, αῤδάνιον Hesychio. AL. Weihwasser fasz B. Wywater vat G. Benoistier
Ara est quaeuis, in qua ἀράν, id est votum, concipimus. altate, ab altitudine, quasi alta ara. βωμόϛ, βῆμα, θυμιατήριον θυσιαστήριον θεῖον Dyonisio. AL. Ein altar B. Een outaer G. Autel IT. Altare H. Ara, altar
Arca Lucano et Horat. pro capulo, sed quo plebeium funus offerebatur. AL. Todtenbaum B. Ghemeen bare
Asylum Cicer Liuio, Templum aut locus sacer, quo perfugis tutus erat receptus, vnde nefas erat deripere aliquem. ἂσυλον, φύκιμον, χρησφήγετον. AL. Freyheit B. Vryheyt, t’vrye, plaetse, kerckhof G. Lieu de franchise IT. Liberta, luogo de franchiggia H. Lugar preuilegiado para los malhechores
Baptisma, baptismus Lauacrum regenerationis ἀλεκίχαχον ὑ/δωρ Nonno. ἀφθαρσίαϛ ἔνδυμα Nazianzen. χαθάρσιον ὑ/δωρ Eidem, λουτρόν παλιγγενεσίαϛ Eidem AL. Der tauff B. Doopsel G. Baptesime IT. Battesmo
Baptisterium Locus in quo abluti aqua sacra renascimur, et genitalis vnde auxilio labe detersa, pectus expiatur, vt Cypriani verbis vtamr. βαπτιστήριον Dionysio. AL. Ein tuaffstein, oder badstande B. De vonte, aliis fonte G. Les fonts IT. Il fonte, il battisterio H. La fuente
Capulus, vtna feralis Tacito θήμη AL. Todtkast B. Dootkiste, oft de kiste daermen den dooden inne leyt
Cenotaphium Lamprid tumulus honorius Suet. bustum inane Stat. tumulus inanis Virgil. Monumentum memoriae dicatum, in quod corpus illatum non est, veletiam quod in funere erigitur. χενοτάφιον, χενήριον. AL. Ehrengrab B. Staetgraf G. Sepulcre qui sert de monstre IT. Sepoltura d’honore H. Sepultura vana
Cippus Lapis sepulcro qui imponitur, et sepulti memoriam testatur, Cornutus simpliciter sepulcrilapidem exponit Mensa Cicer. lib. Delegibus vocatur, nimirum quadratus lapis in mensae formam sepulero imponi solitus. τράπεζα Plutarcho. AL. Creutz, oder stein auff eim grab B. De sarck oft steen vanden graue G. La pierre du sepulcre IT. Il sasso de la sepolutura H. La piedra de la sepultura
Apud Antiquos qui mortua corpora cremabant, Pyra primoloco extruebatur, quae erat lignorum congeries ad cremandum funerale cadauer. πύρη. Rogus, cum iam ardere coeperitfunus: Bustum, iam exustum, aut certe semiustum, vt Seruio placet.
Circumferre aqua non autem aquam, Virg. Verbum sacrorum proprium, pro lustrali aqua aspergere coetum. περιῤῥαίνειν Sozomeno, περιαγνίζειν Luciano, περιχαθαίρειν. AL. Das weihwasser geben B. D’wywater geven oft omdragen G. Porter L’eau beniste
Coemiterium polyandrium Sepulcrorum locus. sepulcretum Catullo, χοιμητήριον, πολυάνδριον, ταφαί Aristoph. AL. Kirchhof, Gottsacker B. Kerckhof G. Cemetiere, latre IT. Cemitterio H. Cementerio de muertos
Colossus Pliuio, Augusta et humana maior statua. χόλοσσοϛ. AL. Grosses bild B. Groot beelt G. Statue de hauteur enorme IT. Colosso H. Ymagen muy alta y grande
Crotalum Virgil ἀπό τού χροτού, a crepitu dictum, crepitaculum Colum. Fabio. Architae crepitaculum, quod ligneum fuit, vnde πυκινέη πλαταγή et εὐχρόταλοϛ Ipigrammatario dicitur, pueritiae olim dicatum instrumentum, qui vsus etiam hodie durat alioqui excubiis quoque solennis. χρόταλον, πλαταγή. crepitacillum. Lucretio diminutiui
forma. AL. Klapff, weldstechklapffen B. Clappe, cleppe, ratele G. Cercerelle, clacquette IT. Nacara H. Chapa, tarrena, sonaia. vide Sistrum. Posset etiam cum Fabio puerile crepitaculum nominari, quod infantibus in manum datur, nolula tinniens inclusa, quod Germam proprie Trincklin, Belgae alij Rinckele, alij klater nominamus: Hispani Castillejo
Cymbalum Cicer Instrumentum areum, concauum, tinnulum, matris Deorum sacris vsurpatum. χύμβαλον. AL. Cymbel B. Cymbel G. Cymbale IT. Cembalo
Delubrum etiam simulacrum ligneum, a delibrando, κόανον. AL. Ein holtzin bild B. Een houten beelde G. Figure ou image de bois
Ecclesia est coetus Christi fidelium ἐχχλησία. AL. Ein versamlung der Christnen B. Een vergaderinge van Christenen, een Christelijcke ghemeynte G. Vn assemblee, Eglise IT. La chiesa H. Yglesia
Epitaphium Cicer Inscriptio sepuleri. ἐπιτάφιον, εντάφιον. AL. Grabschrifft B. Epitaphye, d’opschrift van een graf G. L’epitaphe IT. Epitaphio H. Epitaphio de la sepultura
Ferculum pompae Cicer Sueton. Gestamen quod in pompa solemni circum gestari solebat. AL. He ligthumb vnd satch, so man tregt in einer procesz B. Heylichdom dat in de processie ghedtaghen wordt
Funeralia, murmut ferale Claudiano mortualia nonnullis, iusta funebria liuio. νεχύσια, νεχυία, θεῖα νόμιμα. AL. Ceremonien in eines begrabnusz B. Vigile, quasi dicas Vigilias mortuorum G. Funerailles IT. Vigilie H. Las vigilias
Funus Terent. ita dictum a funibus, qui incensi mortuis praeferebantur, exequiae Cicer. inferiae Virg. solennia funerum Tacito, iusta exequiarum Cicer. ἐχφορά, ἐχηομιδή, χρέρισμα, ενάγισμα, αἱμαχουρία Pindar. xύτλον Apollonio, ὂσια, xοαί. AL. Begrbanusz, bestattung, nachfolgung der leich, seelampt B. Begrauinghe, uytvaert G. Exeques, funerailles IT. Exequie H. Mortuorio, exequias
Glebam in os iniicere, apud Cicer iniicere terram apud eundem. Solenne erat funerantum verbum: quod in nostris sunerandi ritibus sacrificus obit, cum ter infundit terram xούν ἐπαμήσασθαι, xῶμαέπιβάλλειν, γαῖαν ἐπιμοιρεῖσθαι Phocylidi, xυτήν γαῖαν ἐπιxεύειν Hem. ἐπιβάλλειν γῆν Aeltano. ταρxύσαι Tarrhaeo. Cicero etiam os terrae reiectum obtegere. AL. Erd auff den todten werffen B. Graf toeworpen, aerde op ’tlijck worpen
Hermae Cicer Statuae truncae Mercurij, quas sepulcris imposuisse antiquos ostendit. ἑρμαί.
Hermae Iuuen. Statuae quadratae plerumque, solo capite insignitae a Mercurij figura dictae. ἑρμαί, Sic Hermathena apud Ciccer. signum in vna basi communia Mercurij palaestrae, et Mineruae gymnasiorum praesidis ora praeferens. ἑρμαθήνα.
Hierotheca ἱεροθήμη. B. Ciborye
Icunculae Sueton imagunculae, Signa quae fidiculis et neruis occultis gradiuntur. νευρόσπαστα, δαιδάλου ἀγάλματα Platoni.
Inferiae, piaculum Virg piaculare sacrum Liuio: cuiusmodi nostra religio missam pro defunctis tndigitat. α(γνευτήριον. AL. Seelmesz B. Sielmisse G. Messe pour les trespassez IT. Misse per i morti H. Missas por los muertos
Inferias annua religione alicui instituere Suetonio. qui ritus fere in nostra religione inueterauit, quando mortuum in memoriam anniuersariam referimus, aut sacrum anniuersarium defunctis instituimus. AL. Iahrliche seelmessen, vnd kirchendienst B. Iaerlijcksche sielmissen, oft wtvaert insetten G. Anniuersaires
Labarum Vexillum sacrum. λάβαρον. AL. Fann B. Vane, kerckvane G. Banniere de l’Eglise IT. Labaro H. Bandera de la Yglesia
Labellum Cicer Lapis in parui labri speciem concauus, quem tumulis antiquitas imponebat. πύελοϛ.
Lararium Lampridio Sacrarium domesticum. ἑστία ἐφἐστιον. AL. Hausz oder ein heimische capell B. Huyscapelle, oft een casse vt sit repositorium diuorum tutelarium vniuscuiusque familiae.
Libaeum λοιβεῖον, λοιβάσιον. Vasculum in sacris dicebatur, quo oleum effundebatur. Quid obstat, quominus ad sacrorum nostrorum instrumentum eam vocem transferamus: ita vocitando vasculum, in quo sa: cratum oleum continetur. AL. Das faszlin mit dem heiligen oel B. ’Theylich oly bus ken
Lituus inflexum a summo bacillum antistitum vocari potest, vt olim augurum. AL. Bischoffs stab B. Bisschops staf, oft krootse
Ludi Cicer num. plus. Spectacula publica, quae interim dum pompa producitur, exhiberi solebant, vel statis fertis, ἀγῶνεϛ, πανηγύρειϛ. AL. Schawspill B. Speelen, toonen G. Ieux publics IT. Spettacoli, iuoghi publichi H. Iuegos
Lustrica, aspergillum, aspersorium περιῤῥαντήριον Theodor. AL. Weihwasser pensel, oder wedel B. Quispel G. L’asperget ou guepillon IT. Aspergolo H. Rociadero
Manducus Plauto. Laruata facies olim in pompa circumduci solita, pando ore et dentium crepitantium serie horribilis, ad submouendam obstantium turbam comparata. AL. Der poppel B. Een bitebau, oft den bommelaer G. Loup garou
Mangmentaria fana Arnobio, Vasa sacra, quibus magmenta et sacra exta imposita, arae inferebantur. ἐφ’ οἱ=ϛ ἀνατιθέμενα τά σπλάγxνα τῶ| βωμῶ| προϛ φέρονται.
Monasterium, coenobium ἀσχητήριον, χοινόβιον, φροντιστήριον Nazianz. σεμνεῖον χαἰ μοναστήριον Phtloni, εν ω(=| μενού μενοι τά τού σεμνού βίου μυστήρια τελούνται, Philoni vt placuit. ἀγνευτήριον. AL. Kloster B. Clooster, quasi claustrum, conuent G. Monastere, conuent IT. Cenobio, monasterio, conuento H. Monesterio
Mysteria Cicer arcana sacra, seclusa Latini vocant, teste Festo, quod prophani, ab illorum inspectione secluderentur, μυστήρια, ita dicta, quod δεῖ ταύτα μύσανταϛ ἔνδον τηρεῖν, quod occlusis foribus peragantur: vel παρά τό μύειν τό στόμα. quod non sint euulganda. AL. Heeylige geheymnusz B. Mysteryen, verholen Godtlijcke saken G. Mysteres IT. Mysterio H. Mysterio
Nola, tintinnabulum Iuuenali η)xεῖον, χάδων. AL. Glocklin, schellen, trincklin B. Clocxken, schelle, belle, rinckele G. Sonette, sonaille IT. Campanella H. Esquilla
Oscilla Minuta sigilla cerea aut paleacea in effigiem humanam arte assimulata, teste Macrobio. cuiusmodi de templorum tholis suspenduntur. ἀγαλμάτια, εἰχόνια Plutarcho. AL. Wachssene bilder B. Wassen beeldekens G. Petites images
Oscilla pro imagunculis quae infantibus puerisque ad lusum praebentur. AL. Docken B. Poppe
Parentalia Cicer. Epulum quod in parentum aut propinquorum funere ex hibebatur. τά νομιζόμενα, εναγίσματα, xοαἰ, xύτλα.
Pendigo Arnobio. Velamen quo amiciuntur simulacra. παράρτημα, θεχῶοϛ, quasi θεού xῶοϛ Suidae.
Pompa Cicer. Solennis apparatus in speciem triumphi, cum ludis et longo omnis generis hominum ordine, quam processionem nominamus. πομπή, πανήγυριϛ. AL. Hochzeitliche zurustung, vmbzug der leuten vnd allerley schawspill B. Ommeganck G. Pompe IT. Pompa H. Pompa
Preces horariae εὐxολόγια Suidae. AL. Gebettbuchlin B. Ghetyden G. Des heures IT. Le hore H. las horas
Pulpitum Sueton suggestum Cicer. ἀνάβαθρον. AL. Cantzel gestul B. Preeckstoel, predickstoel G. Chaire de prescheur IT. Pulpito H. Pulpito predicatorio, pergolo, cadrega para predicar
Rituales libri Cicer libri sacri. ἱερατιχοἰ θεσμοἰ, ἱεραἰ χαἰ ἀγγράφοι δέλτοι Dionysio. AL. Die Bibel, das alt vnd neuw Testament, Missal, Meszbucher B. Den Bybel, d’oude ende nieuwe Testament, Missalen, ende Misboecken G. Messels, la Bible et le nouueau Testament IT. Missali, la Biblia, il nuouo Testamento H. Los Missales, la Bibliay el nueuo Testamento
Sacerdotium Liuio, pro sacerdotis prouentu. AL. Pfrund B. Prebende, beneficie G. Prebende, benefice IT. Beneficio, prebenda H. Beneficio
Sacerdotium gentile vel gentilitium, auitum Tacito, quod hodie nuncupant Beneficium iuris patronatus.
Sacrarium θυσιαστήριον, ἂδυτον. AL. Heiligthumbs haufz B. Santuarye, ’tSacraments huys ken, ’tHeylichdoms huy G. Sanctuaire IT. Sanctuario H. Sanctuario
Sacrum Cicer res diuina Liuio, λειτουργία, οἰχονομία Epiphan. AL. Gottes dienst, Mesz B. Misse, Godsdienst G. Messe IT. Missa, diuino officio H. Missa
Sacrum gentile, familiae solenne apud Liuium, quod familia aliqua priuatim obseruat. ἰδιάζουσα θυσία. AL. Ein capelmesz B. Een officie, oft capelmisse
Sacrum opertaneum Plinio, a quo prophani excluduntur. τελετή, μυστήριον. ita dici non male fortassis poterit, quod secretum missae vulgus nominat.
Sacrum publicu, vel populare quod publico sumptis ciuitas vniuersa colit. δημόσιοϛ θυσία, ἱερουργία δημοσία Eunap. AL. Hochzeit B. Hoochtijt, hooghe Misse G. Feste double, Messe solennelle IT. Festa grande o generale
Sandapila Mart capulum Plaut. Libitina Horat. feretrum Virgil. Orciniana sponda Martiali, lectus Stygius Eidem φέρετρον Isaeo, νεχροδόχοϛ χλιντήρ Epigr. σχίμπουϛ Nazianz. AL. Todtenbar, todtenbaum B. Bare G. Sarcueil, biere IT. Bara H. Andas de muerto
Sepulcrum, sepultura Sulpicio, monumentum Fabio, tumulus Virgil. bustum Cicer. lib. de de legib. μνημεῖον, τάφοϛ, ἢριον, μνῆμα, τύμβοϛ, xῶμα, σορόϛ. AL. Grab B. Graf G. Sepulcre IT. Sepulcro, seppltura H. Sepultura
Sepulcrum familiare Caio, quod peculiare sibi fmailiaeque aliquis construit. AL. Eigne begrabnusz B. Eygen graf G. Son propre sepulcre IT. Sepoltura per se et per suoi H. Sepultura por si y por los sujos
Sepulcrum haereditarium quod sibi haeredibusque constituit quispiam. AL. Erblich grab B. Erfgraf G. Sepulture hereditaire
IT. Sepoltura hereditaria H. Sepultura por todos de su casa
Monumentis inscribi solebat, quod pedes haberet in fronte, quot in agrum: vbi in agrum significat in longum, in fronte vero in latitudine.
Sgillaria Suet. Paruae imagunculae statuaeve cubitales, palmeresve. εἰχόνια, ἀγαλμάτια. AL. Gegossene bilder, docken bilder B. Gegoten beeldekens, poppen beelden
Signa quae praeferuntur in pompa collegiis opificum. σημεῖα, ἐπίσημα. AL. Die leuchter von jedem handwerck B. De keersse van d’ambachten oft guldstocken
Simpulum (quod truncata voce Pulum vocat Belgica9 Vasculum, quo vinum in sacris affunditur. Graeci σπονδεῖον nuncupant. B. Een pul, aliis ampue
Sphaerulae praecatoriae Erasmo. AL. Paternoster B. Paternoster G. Paternostre IT. Rosario H. Rosario
Statua, sculptile, signum, icon Plinio, simulachurum, imago ἂγαλμα, ὑ/λη νεχρά τεxνίτου xειρἰ μεμορφωμένη Clementi, εἴδωλον λιθόκεστον [λῖθόκεστον] Sybillae, κόανον Clement. διά τό ἀποκέεσθαι τῆϛ ὑ/ληϛ. ita namque lego in Protreptico pro ἀπάκεσθαι. κόανον, ἂγαλμα, εἴδοϛ, εἱ/δωλον, βρέταϛ, ἀνδρίαϛ ἕδοϛ Plutarcho. AL. Bild, bildnusz B. Beelde G. Image IT. Statua, imagine H. Estatua, ymagem
Signa autem statuae sunt humano modo minores.
Statua parilis quae repraesentat vndecunque viri modum. εἲδοϛ, εἴχελον.
Stela, columella Cicer. Parua columna in sepulcro excitari solita. στήλη, στηλἰϛ, λίθινον ἐπίθημα Platoni. B. Colomne oft cruys op ’tgraf Vernaculo more in crucis speciem speulcris imponi solent ligneae saxeaeve stelae.
Subsellia templorum fori Liuio. ἑδώλια, βάθρα. AL. Die stul B. ’Tghestoelte G. Les sieges de l’Eglise IT. Le seggia H. Las catedras para assentarse
Suggestus Cicer suggestum Varr. Editior locus, vnde ad populum sit concio. βῆμα AL. Cantzel, gestul B. Predickstoel, ghestoelte G. Pulpite IT. Pergamo, pergolo H. Cadahalso
Suppedaneum quod simulacrorum pedibus substernitur. ὑπόθημα Pausaniae, ὑποπόδιον. Athenienses et Cois xελονίδα vocarunt, teste Sexto Emperico, θρανίον Atticis, Pausan. teste, ἐδώλιον. AL. Fuszstyle B. De voet van een beelt
Supplicatio Case supplicium Sallust. πρόσοδοϛ, ἱχετήριοϛ θυσία Iuliano. AL. Gemeyne procesz, oder procession, creutzgang B. Ommeganck, processie generale G. Supplication, procession generale IT. Supplicatione o processione generale H. Procession
Supplicatio ad puluinaria Cicer ad lectisternia Liui, quando lecti in templis diis gentilium sternebantur. διασχευή Athen. sic vocari potest supplicatio quae fit vulgo in die parasceues. AL. Procesz, oder vmbgang, vmb ablasz B. Omganck om affaet G. Procession pour indulgences IT. Processione che si fa per impetrar le indulgentie H. Procession por tomar indulgencias
Synaxis, communio sacrosancta σύνακιϛ, quasi confractio, ab ἂγνυμι, frango. ἀ πόῤῥητοϛ τελετή Synes. ἱερά χαἰ φριχώδηϛ μυσταγωγία Chrysostom. ἱερόν μυστήριον Eidem. B. Communie G. Communion
Templum aedes, fanum, delubrum, proprie autem fanum est, locus qui templo effatus, et a Pontificum collegio consecratus numini, et in quo publice Deus colitur, vt Delubrum quasi Deorum labrum et conceptaculum ναόϛ, νεω\ϛ, ἱερόν, τέμενοϛ, σηχόϛ, ἀνάχτορον, εὐτήριοϛ οἱχοϛ Sozomeno, θεῶν ἕδοϛ Isocrati. AL. Tempel, kirchen B. Kercke, tempel G. Temple IT. Tempio H. Templo
Thensa Cicer. Vehiculum in quo simulcra portabantur. ἱερόν ζεύγοϛ. AL. Ein baar dar auff man heiligthumb vnnd bilbern tregt B. Een berrye om beelden op te draghen G. Ciuiere a porter images
Thuribulum Cicer. quo thura adolentur θυίσχη in lib. Reg. ἐxάριον, πυρίη Herod. Weyhrauchfasz, rauchfasz. B. Wieroockvat G. Encensoir IT. Turibolo H. Encensario
Triton Vitru. bractea, quae summis turrium metis imponitur, ventorum index, a Tritonis marini specie: quamquam et alia specie videntur, gallorum praesertim. AL. Der han B. Den hane, weerhane G. Le cocq IT. Il gallo, giriolo a circumactu in modum gyri. H. El gallo
Tus citra aspirationem scribit Charisius, a tundendo dictum: Iul. Modestus a θύειν, quasi θύοϛ, deducit. λίβανοϛ. AL. Weyrauch B. Wieroock G. Ensens IT. Incenso H. Encienso, encensio
Vrna pro vase aut theca in qua mortuorum cineres condebantur. δροίτη Aesch. πυύλοϛ, θήμη, ληνόϛ, τύμβοϛ. B. Tumbe
DE ELEMENTIS ET AD EA
spectantibus.
AEr Cic. inane Lucr. ἀήρ, ἢρη φερέσβιοϛ, Empedocli. caelum. Virgil. Lucret. AL. Luft B. De Locht G. L’air IT. L’aere H. El ayre elemento
Africus Agel Libs, Libonotus. λίy. qui a solstitio hiberno flat. AL. Sudwest. Wind B. Suydtwesten Wint G. Souest IT. Garbin, o Lebeche H. Viento del occidente, inuernal
Aqua ὑ/δωρ, βέδυ Orph. γρούνωμα βρούειον Empedocil. AL. Wasser B. Water G. Eau, eaue ou aigue Natbonensibus IT. Acqua H. Agua
Aqua caduca Frontino quae e lacu abundat, aut e castellis effluit, vel e fistularum hiaturis. AL. Rohrwasser B. Sotewater G. Eaue coulante des conduits IT. Acqua delle aque dotti ch’abonda H. Agua que caye de los atanores gastados
Aqua iugis Cic. Perennis Eid. perpetuo manans, neque deficiens vnquam. ποτάμιον ὑ/δωρ. AL. Das stets rint oder lauft B. Looende Water, dat stracx loopt, Riuierwater G. Eaue de riuiere IT. Aqua di fiume H. Agua del rio
Aqua pluuia Cic. quae de coelo cadit. caelestis Horat. pluuialis Ouid. aqua imbri collecta Cic. ῥεύμα Empedocli, ὂμβριον ὑ/δωρ. cuius tres differentias statuit Hippocrates: θερινόν siue ω(ραῖον, aestiuam aquam: βροντιαῖον, quam tonitrua demiserunt: et λαιλαπῶδεϛ, quam procellae effuderunt. AL. Regenwasser B. Reghenwater G. Eaue de pluyes IT. Pioua, acqua della pioggia H. Auga Illuuia que vienne del cielo
Aqua puteana plin. putealis Colum. ὑ/δωρ φρεατιαῖον Aphrodisaeo. AL. Brunnenwasser, Sodwasser B. Putwater G. Eaue de puis IT. Acqua di pozzo H. Auga de poco
Aqua saliens Cic. quam tubuli sistulaeve reddunt. ὑ/δωρ χρουνιζόμενον, χρουναίοϛ δρόσοϛ Euripidi. AL. Springend oder Rorwasser B. Springen. de Water G. Eaue sortant des tuyaux IT. Acqua di canone H. Agua del atanor
Aqua stagnans Plin. reses Varr. λεμναῖον, τεναγῶδεϛ. AL. Still Wasser B. Stil Water, staende Water, een Water dat niet en loopt, Meerwater G. Eaue d’estang, eaue croupie, qui ne court point IT. Acqua morta, aqua di stagno H. Aqua muerta, agua represada, agua di estanque
Aqua viua quae pluuiae opponitur, quam fontes effundunt. ὑ/δωρ πηγαῖον. AL. Wasser das gerad auffwalt B. Opwellende oft Fonteyn water G. Eaue de fontaine IT. Acqua di fontana H. Agua de fuente, agu biua
Aquilo, Boreas Virg. qui ab ortu solstitiali flat: quem Caeciam in lib. De mundo Aristolceles parum sibi constans nominat. qui ferme sudum inuehit caelum, vnde αἰθρηγενέτηϛ merito dictus ab Homero. βορέηϛ. AL. Der Nordoostwind B. Den Noordtoosten wint G. Bize, ou vent de bize, nort, ou vent de north IT. Tramontana H. Northe, tramontana
Aura Virgil. quasi ἀπό τῆϛ ἕω ῥέουσα. proprie matutinus, et ab aurora surgens ventulus, αὐ/ρα. AL. Ein sanfter Luft B. Coelte, een Coel Windeken G. Petit vent doux IT. Aura, vento piaceuole H. Viento Liuiano
Auster Virg. ab hauriendo. Notus Virgil. ἀπό τῆϛ νοτίδοϛ, ab humore pluuio dictus νότοϛ. AL. Sudwind Regenwind B. Zuydenwint G. Vent d’auton, vent de midy, vent morin, pluau, Austre, Su, ou Sud IT. Ostro, vento meridionale H. Viento meridional
Bulla Varr. Vesicula aquae superstans, πομφόλυκ. AL. Wasserblatter, Guttern B. Belleken, Bobbelken G. Bouteille ou bouillon IT. Ampolla H. Burbauia, ampolla
aecias Ventus inter Caurum et Septentrionem flans, χαιχίαϛ, θρασχίαϛ. AL. Nordwindt zum Westen B. Noordenwint ten Westen G. Northouest IT. Maestre, o maestro, vento maestrale H. Viento maestro, viento maestral
Caurus Virg Cours Argestes, Iapix. Virg. qui ab occasu aestiuo flat. ἀργέστηϛ, ὀλυμπίαϛ Arist. ἀπό τῆϛ θερινῆϛ δύσεωϛ πνέων ἂνεμοϛ Diodoro Sicul. AL. Nordwestwind B. Noordtwesten wint G. Northest, vent d’aual IT. Grego, vento gregale H. Gallego
Caligo Cicer ὂρφνη, σχοτόμαινα Nazianz. ἀήρ apud Hippocratem, teste Erotiano. σχοτία, ὀμίxλη, σχότοϛ, ἀxλὐϛ, γνόφοϛ, ζόφοϛ. AL. Finsternuss, Dunckel B. Duysterheyt, Donckernisse G. Obscurite, tenebrosite IT. Buyo, obscurita H. Escuridad
Chaos Ouid Lactantio, Confusion atque congeries rerum omnium, et informis materia, quam poetae inuexerunt, ex ea exstitisse omnia fabulantes. xάοϛ Orpheo. AL. Ein vermischung aller Dingen B. Een confusie, een vermenginge van alle Dingen AL. Confusion vniuerselle de toutes choses IT. Confusione de tutte quante le cose H. Mescla o confusion de todas las cosas
Coelum Varr. per oe, quasi χοῖλον, a conue xitate. vel per aerectius, a caelatura siderum quorum babet impressa signa. οὐρανόϛ, πόλοϛ. AL. Himmel B. Hemel G. Ciel IT. Cielo H. Cielo
Caelum dubium Virg. vbt dubitatur de caeli euentu sereni an turbidi. μικαίθριον Theoph. μικαιθρία Hippocr. AL. Vngewisser Luft B. Onghestadich Weder, onghewis Weder G. Temps incertain IT. Tempo inconstante H. Tiempo que esta assi y assi
Caelum nubilosum vel turbidum, caeli perturbatio Cic. ἐπινέφελον Aristot συννέφεια Theoph. ἐπίνεyιϛ. AL. Bos Wetter B. Boos Weder G. Mauuais temps IT. Catiuo o mal tempo, tempo bruto H. Mal tiempo
Cometes vel cometa Luc. Cic. crinita stella Cic. Plin. horrens crine sanguineo, et comarum modo in vertice hispida, Plin. stella comans Ouid. χομήτηϛ Aristoteli. AL. Comet B. Comete G. Comete IT. Cometa
Elementa Cicer genitalia corpora Lucret quod ex iis omnia genita et producta sint. prima corpora Lucretio. στοxεῖα, ῥιζώματα Empedocli, velutiradices et rerum foutes. τετραχτυϛ Pythagorae, quasi rerum quaternio. AL. Clementem, der anfang eines jeden Dings B. Elementen G. Les elemens, les commencements de toutes choses IT. Li elementi H. Los primeros principios de qualquiere cosa
Eurus Nonio, quasi ἀπό τῆϛ ἕω ῥέων, id est, ab Oriente fluens, vel quod ab auris matutinus procreatus, vt Vitruuius vult. subsolanus. ἀπηλιώτηϛ. ventus qui ab aequinoctiali perflat. AL. Der Ostwind B. Osten wint G. Vent solaire, ou vent d’amont, Est IT. Vento de leuante, vento orientale H. Viento del oriente, verdadero
Flamma Cicer. φλω\κ, αἲθοϛ Tarrhae. AL. Flamm B. Vlamme G. Flambe IT. Flamma H. Llama
Fulgetrum Plin. et fulgetra, fulgur Luceret. quam coruscationem vocant. ἀστραπή, στιλβουδω\ν, λαμπιδών. AL. Blits, Werterleucht B. Wederlicht G. L’esclair IT. Lampo H. Relampago
Fulmen Virg trisulcum telum poetis, et trisulcus ignis. Ouid Sulphur sacrum Iuuenalis pro fulmine dixit. βέλοϛ διόϛ Pindaro, χεραυνόϛ, χεραυνία μάστικ Lycophr. πρηστήρ, χεραύνιοϛ pigramm πτεροφόρον διόϛ βέλοϛ, Aristoph. AL. Der Strall B. Blixem G. Foudre IT. Il fulmine H. El rayo del cielo
Fulminum tria genera suidas et Grammatici Graeci enumerant: quorum primum sit σχηττόϛ, quod vi magna in terram impingitur siue χαταβάτηϛ: alteru ἀργήϛ quod afflat et insuscat: tertium yολόειϛ, quod ictu perimit, de quibus locupletius in nostris fAnimaduersorum libris annotauimus.
Gelicidium Colum πάγοϛ. AL. Gefroren wasser B. Ysel, ijseling G. Gelee IT. Grandicello H. La cayda del yelo o elada
Gelu Virg. χρύοϛ. AL. Frost B. Vorst G. Glace, gelee H. Yelo o elada
Glacies Plinio. παγετόϛ, χρύσταλλοϛ, πάγοϛ χρυόειϛ Epigram. AL. Eiss B. Ys G. Glace IT. Ghiaccio H. Yelo, elada
Grando Virgil. xαλάζα. AL. Hagel B. Hagel G. Greesse IT. Tempesta, grandine H. Granizo, pedrisco
Halso Senecae, corona et circulus siderum, Plin sed praecipue lunae, ἃλωϛ Aristot. AL. Kreiss vinb den Mon B. Den rinck van de Mane G. Cercle autour de la lune IT. Cerchio attorno alla luna H. Corona de luna
Ignes missiles qui per triumphum aut publico in gaudio funduntur. B. Fusseyen G. Fusees
Ignis, aether Cicer. αἰθήρ, ἀπό τού αἰθειν, ἢ ἀεἰ θέειν, πύρ, αἲθοϛ Apollonio, ζεὐϛ ἀργήϛ Empedocli. sic enim apud Plutarchum lib. De plac. philos. 1. legendum ex Laertio, pro αἰθήρ. AL. Das element des Feuwrs B. T’vier, het element des viers G. L’element du feu IT. Il fuoco elemento H. El fuego elemento
Ignis speculatorius vel specularis potius φρυχτωρία, λυxνοχαυτία, Cephisodor. λυxναyία, πυρχαῖ/α, πυρσουρίϛ Suid. φρυχτόϛ, εὐφεγγιήϛ δαλόϛ Tryphidoro. AL. Hoher warten fenrer B. Vierboten vier G. Le feu de l’eschaugette IT. Il. fuoco del faro H. Lumbre del faron
Imber Cicer. Agmen aquarum e concretis effusum nubibus, vt Apuleius inquit. ὂμβροϛ. quamquam Aristoteles ὑετόν accipiat ita pro pluuia contorta, wet maiora stillicidia effundente, ac iugi tenore ad terram delata, vt ὂμβροϛ generis locum obtineat. δάχρυον διόϛ Orpheus pro imbri dixit. AL. Schlagregen B. Slachregen, dichte Regen G. Pluye espesse IT. Pioua spessa H. Lluuia espessa
Iris Virg arquus Nonio, arcus caelestis. ἴριϛ Aristot. AL. Der Regenboghe G. L’arc du ciel IT. L’arco celeste H. Arco de las nuues
Iubar, splendor, fulgor ignis σέλαϛ πυρόϛ αἰθομένοιο Homero, ἀμαρυγή Apollonio, μαρμαρυγή Homero λαμπηδῶν, ὂστλικ Apoll. φέγγοϛ. AL. Schein oder glants des Fewers B. Schijn oft glans des Viers G. Lueur et resplendisseur du feu IT. Splendore del fuoco H. Claridad del fuego
Iubar Virg pro Lucifero, quod in modum iubarum radios diffundat, solis ortum praeueniens, qui et Veneris stella, et hesperus, sed vesperi a solis occasu dicitur, φωσφόροϛ, ἀφροδίτηϛ ἀστήρ, ἢ χατ’ ενίουϛ ἣραϛ. lucifer Cicer. AL. Der Morgenstern, oder Tagstern B. De Morgensterre, oft Dachsterre G. L’estoile du iour IT. Lucifero H. Eluzero del alua
Luna Virg. μήνη, quod nunquam eodem vultu constet. σελήνη, quod iubar suum reparet, παρά τό σέλαϛ νεούν: πάνδια Vlpiano. παρά τό πάντοτε ἰἐναι: γοργόνιον Orpheo, a facie in ea apparente. AL. Der Mon B. De Mane G. La lune IT. La luna H. La luna
Luna corniculata, curuata in cornua Pli. μηνοειδήϛ, πρωτοφαήϛ Tryphiodoro, cum sexaginta partes a sole abest. AL. Der spitzige Mon B. Scharpe Mane, gespirste Mane G. Lune cornue IT. Luna cornuta H. Luna cuernuda
Luna diuidua, dimidiata aequis partibus diuisa, cum discessit nonaginta partes. διάτομοϛ, διxότομοϛ. AL. Halber Mon B. Half volle Mane G. Lune a demy pleine IT. it Mezzal luna H. Media luna
Luna gibbosa dimidiato orbe maior, cum centum viginti partes abest ἀμφίχυρτοϛ Martiano et Macrobio. qua specie visitur et post plenilunium.
Luna intermestris vel intermenstrua Plin. interlunium. Eid. lunae silentium, luna silens Plin. lunae coitus Eid. Lunae et solis concursus Celso, luna tacita Virg. intermenstruum Varr. synodica Firmico, luna noua. Cic. vulgo. coniunctio lunae. σύνοδοϛ, φθίσιϛ τῆϛ σελήνηϛ Aristoteli. AL. Der new Mon, das new, angehend new B. De nieuwe Mane G. Conionction de la lune IT. Congiontione della luna H. Luna nueua
Luna plena Caes. plenilunium Plin. e diametro soli opposita, quando centum octoginta partes abest. πανσέληνον. AL. Wadel, voller Mon B. Volle Mane G. Pleine lune IT. Plenilunio H. Luna Ilena
Lunae defectus Plin lunae labor Virg. deliquium Plin. eclipsis Eid. obscuratio lunae Fabio. ἔχλειyιϛ σεληνιαχή, γνοφυμηνία Mosi σχότωσιϛ τῆϛ σελήνηϛ. AL. Finsternuss oder erloschung des Monts B. Eclipsis van de Mane G. Eclipse de la lune
Lux Ouid Lumen Virgil. φῶϛ, φάοϛ, φόωϛ poetice, φέγγοϛ. AL. Liecht B. Licht G. Lumiere IT. Lume, luce H. Lumbre, luz
Malacia Case tranquillitas maris, pellacia Lucretio. Subdola cum placide ridet pellacia ponti.γαλήνη, μαλαχία. AL. Windstille auff dem Meer, Bonesse B. Calme, stilte in Zee G. Calme, temps calme, tranquillite de mer, bonasse IT. Calmo, bonazza H. Calma, bonanca
Nebula Plin Expiratio roscida, nuberarior, aquae non genitrix. ὀμίxλα Aristot. AL. Nebel B. Mist, Neuel G. Brouee, brouillard, bruine IT. Nebbia H. Niebla
Nimbus Virgil Praeceps imber. ῥαγδ αῖοϛ ὑετό, Pausaniae. AL. Platzregen, Schlegregen B. Slachregen, Plasregen, quasi lacunas faciens plunia, Heydroppen G. Guillee, giboulee, ondee de pluye IT. Nembo H. Nuuada de lluuia
Nix Virgil. xιών. AL. Schnee B. Snee, Sneeu G. Neige IT. Neue H. Nieue
Nubes Cic nubilum Virg. νέφοϛ Aristoph. νεφέλη. crassamentum exhalationum, aquae gignendae foecundam vim babens. AL. Wolck B. Wolcke G. Nuee IT. Nube, nuuolo, nuueletta pro nubecula H. Nublado
Planeta Cic errans stella Eid. et erratica. πλανήτηϛ. Pythagorei planetas περσεφόνηϛ χύναϛ. dixere, teste Clemente. AL. Planet, Schweifstern B. Planete G. Planete IT. Pianeta H. Planeta
Pluuia Virg. ὑετόϛ AL. Reghen B. Regen G. Pluye IT. Pioua, pioggia H. Lluuia
Procella Virgil. Vis venti cum pluuia mari fere imminens, a procellendo, id est concutiendo, omnia θύελλα, ζάλη, χλύδων, σάλοϛ, ἐριώλη Apollonio. ἐχνεφίαϛ. AL. Sturmwind, braussender Wind B. Storm G. Orage, tormente de mer, tempeste de vents IT. Tempesta de venti, fortuna di mare H. Fortuna en mar, tempestad de vientos
Pruina Virgil Matutini temporis gelu, a perurendo dicta. πάxνη. AL. Reyff B. Rij, Rijpe G. Gelee IT. Rugiada, brina Petr H. Yelo que quema
Psecas, pluuia tenuis Virg. yαχάϛ. Sophocli yεχάϛ. AL. Staubregen, Sprutzeten B. Stofreghen G. Pluye menue IT. Grangiuola H. Lluuezita, Iluuia perquenna
Ros Virgil δρὀσοϛ ἐέρση, ἔρση. AL. Twa B. Douwe G. Rosee IT. Rore H. Rocio
Septentrio, Aparctias qui a polo per meridianum spirat. ἀπαρχτίαϛ. AL. Nortwind, von Mittnacht, Beisswind, Schind dem Hengst, quod frigore vrat excorietque iumenta B. Noordemvint G. Vent de bize IT. Noort, vento di bisa H. Cierco que corre del northe
Serenitas Cic. serena tempestas Suet. serenum caelum. Nebulae opponitur. αἰθρία, αἴθρη, αἴθρινοϛ ἀήρ. αἴθρη ἀνέφελοϛ Hom. λευχή αἴγλη Eid. εὐδία, εὐμερία, ἀνόμιxλοϛ ἀήρ Aristot. AL. Gut Wtter, schon vnd hubsch Wetter B. Schoon Weder G. Beau temps, serain IT. Bel tempo, cielo sereno H. Sereno, serenidad, claridad
Sidera Plin. Signa compluribus stellis constantia: mundoque affixa. ἂστρα. ὂργανα xρόνου Platoni in Timaeo, quod eorum ortum aut occasum vertentis anni facies sequatur. AL. Gestirnn B. Ghesterte G. Astre, signe au ciel IT. Astro
Sidera errantia Plin. ab incessu sic dicta, quum nulla minus illis errent. stellae errantes Cic. sidera palantia. Lucret. planetae πλανῆται, Plato, πλανητεϛ et ἂταχτοι Theoni. AL. Planet, Sweiffstern B. Planeten G. Planetes IT. Pianete
Sol Virgil titan poetice. ἣλιοϛ, η)έλιοϛ Hom. νέοϛ, θεόϛ Orpheo, φοῖβοϛ, ω(=ροϛ Aegypt. πλῆχτρον Cloanthi, quod oriens radiis suis mundum quasi feriat. xρυσέα βῶλοϛ Eurip. ad imitationem Anaxagorae praeceptoris, qui solem μύδρον, velut ignitum lapidem dixerat. AL. Die Sonn B. De sonne G. Le soleil IT. Il sole H. El sol
Stella Cic sidus Eidem haec singularis est, nec aliis admista. ἀστήρ, ἂστρον Homero. AL. Stern B. Sterre G. Estolie IT. Stella H. Estrella
Stilia Mart ὑδατίϛ Suidae, σταλαγμόϛ, σταγω\ν, στράγκ, gutta Plin. destillans gutta comunctim Plinio dicitur. AL. Tropff, Wassertropff B. Drop, Droppel G. Goutte IT. Gotta, gioccio, ghiozza H. Gota que cae destillando
Stillicidum Cic. Stillae de tecto cadentes ῥανίϛ Gal. AL. Trauff, dachtrauf B. Huysedrop, een Dackdroppinghe G. Esgout qui chet d’enhaut, degout IT. Gioccia del tetto H. Gota del techo
Stiria Virg. Gutta gelu concreta, de tecto pendala, ac guttatim augescens, σταλαγμόϛ. AL. Gefrorner Troff, Eysszapff, Kengel B. Yskekele, Tuckele, Ysdroppe G. Goute gelee IT. Gotta gelada, o giacciata H. Cerrion, gota de agua gelada
Sudum Cicer. Serenum postpluuias quafi subudum, vt Seruio videtur. aliis quasi sine vdo dictum magis placet. quomodo ἀνυδρία. Hippocrati dicitur, et ἀβροxία Theoph. AL. Huypsch Wetter B. Droghe ende claer Weder G. Beau et cler temps IT. Tempo bello et chiaro H. Tiempo muy lindo et claro
Tempestas Plin hiems Virg. cum largus imber admista fere grandine profunditur. xειμω\ν, ἐκώστηϛ ἂνεμοϛ, ἐκαίσιοϛ ἂνεμοϛ. Xenoph. AL. Vngewitter B. Onweder, tempest, buye G. Tempeste IT. Tempesta H. Tempestad
Templum Varr. praipso caelo: alioqui aeris regio certis per augures finibus circumscripta apud Liuium. auguratum templum. Cic. AL. Ein vmkreiss durch die Augures bezeiehnet B. Een rinck door de Augures beteeckent G. Vn circle designe par les augures IT. Cerchio dinotato pelli auguri H. Parte del ayre tomada por los augurios
Tenebrae Virgilio σχότοϛ. AL. Dunckel, Finsternuss B. Doncker G. Tenebres IT. Teneble, tenebre H. Tinieblas
Terra tellus de hac paulo inferius, inter Terrae et aquarum vocab. quod elementum ab Empedocle ἀῖδονοεύϛ dicitur poetice.
Terrae motus Plin. terrae quassatio Senecae. σεισμόϛ, σεισμόϛ γῆϛ. AL. Erdbildem B. Aertbeuinghe G. Tremblement de terre IT. Terremoto H. Terremoto
Terrae motuum genera Ammianus receset: παλματίαϛ, qui moles immanes propellunt sursum: xισματίαϛ, qui obliqui montes vrbesque complanant, xασματίαϛ qui voragine subita absorbent terrarum partes: et μυχητίαϛ, qui mugitu quodam terrae visera quatiunt.
Tonitrus Cic. tonitruum Plin. tonitru Senecae, caeli ruina Virg. βροντή. AL. Tonder B. Donder G. Tonnerre IT. Tueno o tono H. Trueno
Tranquillitas Plin. Iun. cum venti posuere, vt Virgil. inquit. cum nulla a ventis aeris, turbatio est, νηνεμία, εὐδία Aristot. ἀπνοία Theophr. AL. Windstille, Stille B. Stilte, Luy oft Laf Weder G. Tranquillite IT. Tranquillitas H. Tranquillidad
Turbo Luceret. Ventus e depressa nube contortus. στρόβιλοϛ Arist. et λαίλαy Aristot. τύφων. χαταιγιδώδηϛ ἂνεμοϛ, αἰγἰϛ, χαταιγἰϛ, τύφωϛ et τυφών, quasi τύπων, quod corpora etiam solida rumpat σίφων, quod siphonis modo aquam sorbeat.ἀνεμοσούριϛ Alexandrinis, quod cycladi vesti muliebri similis sit, Olympiodoro teste. AL. Windwirbel B. Weruelwint, weers hooft, draeyende Wint G. Tourbillon de vent IT. Turbine H. Toruellino, viento remolinado
Ventus Plinio, aeris fluxus. ita enim apud Plin. lib. 2. legendum, vbi male fluctus, quomodo ab Arnobio fluor aeris, et a Plutarcho ῥύσιϛ ἀέροϛ dicitur. flabrum Virg. flamen Ouid. spiritus Colum. ἂνεμοϛ, πνοή, πνεύμα, ῥιπή ἀνέμου Triphiodor. AL. Windt B. Wint, Wapinge G. Vent IT. Vento H. Viento
Ventus altanus Seruio dicitur, qui ex alto siue pelago surigt. G. Vent de mer IT. Vento de mar H. Viento de la mar
Ventus ferens secundus Cic. ἴχμενοϛ Homero, φορόϛ ἂνεμοϛ Ammonio, πνευστιχόϛ οὐ=ροϛ Theocrito. siue πευστιχόϛ, vt alij legunt, quo nauigare licet. ἐπίφορον πνεύμα Pausan. οὐ/ριον πνεύμα Luciano. ἀνέμου ταxυπείθηϛ ῥιπή Tryphiodor. AL. Nachwind, gutt Wind B. Vootwint, goeden Wint G. Vent prospere, vent en poupe IT. Vento prospero, vento in poppa H. Viento en popa quod a puppi sequatur, quemadmodum aduersus ventus, qui a prora incumbit, Viento en prota. Huc spectat, quod οὐριοδ ρομεῖν, ἐπουρίζειν Aristot. ἐπουριάζειν Lucianus dixerunt, pro vento secundo aut ferente currere. AL. Mit dem Nachwind dahin fahren B. Voor Wint seylen G. Nauiguer prosperement IT. Hauer vento en poppa H. Nauegar con viento en popa
Vis maior Dig. Plin. calamitosa tempestas Vlpiao θεού βία Vlp. ἡ ἀπό τού δαίμονοϛ αἰτία Theophr. vis diuina. AL. ngewitter, vngestummes Wetter B. Storm, Stormweder, stinckende Storm, oft onweder G. Tempeste du ciel IT. La tempesta del aite H. La tempestad del aire
Per tempestates apparere solent nautis Dioscuri quos Arnobius ignes siue fulgores marions nominat: Plinius geminas esse stellas ait nautis salutares, et prosperi cursus praenuntias, vnde ἀρωγοναύται διόσχουροι, velut opitulatores nautarum us Epigram dicuntur. B. Vrede Vier IT. Sant elmo
Vmbra Cicer σχία, εἴδολον Bacchylidi. AL. Schatten B. Schaduwe G. Ombre IT. Ombra H. Sombra
Vulturnus Euronotus Agellio, quia brumali solstitio flat. AL. Der Sudostwind B. Suydtoosten Wint G. Vuesth, Syroth IT. Siroco H. Suesthe. Siroco
Zephyrus Virgil Fauonius Eid. qui Subsolano aduersus spicat ζέφυροϛ. AL. Der Westwind B. Westenwint G. Vent d’embas, ou d’aual, Ouest, vent d’ouest IT. Vento di ponente, occidentale H. Viento occidental.
DE FLVVIIS ET FONTIBVS.
CAP. XVIII.
BOVA Italie fluuius in Larium lacum instuens Adda.
Abubus Maximus Britanniae iuuius Ptol. Humbre.
Achardeus Strab Vardanus Ptolom. Sarmatiae. Asiaticae stuis. Copa.
Achelous ἀxελῶοϛ Aetoliae fluuius ab accolis propter eximiam aquae claritatem dictus Aspropotamus. Aspropotamo, vel Aspri.
Acheron ἀxερῶν Brutiorum fluuius. Sauto en Calabria, aliis Chiersino vide in Cersinus.
Acitis Plin. Strab. Acyris. Magnae Graeciae flu. Acri en Calabria.
Acis Siciliae flus. Freddo.
Acithius Siciliae flu in tractu Orientali. Birgi.
Acragas Flu. Siciliae in tractu meridionali Polybio. Drago.
Adranus German. fluutus Tacito. Sunt qui Roram putant sed male. Fluu. in Cattos influensthodie dictus Eder, qui in amnem Adan exit.
Aeminius Lusitaniae flu. Minno.
Aenas Epiri flu αἰναϛ. Vagiussa.
Aenus flu. In.
Aesacus Rhetiae primae fluu. αἴσαχοϛ. Isach.
Aesis Vmbriae fus. in Piceno. Sino, o siume sino en la marea Anconitana.
Alabi Siciliae fluis. Cantari.
Albis Germaniae clariss. flamen, Sueuos, hoc est Saxones, a Cheruscis dividens, teste Vibio Sequestro. ἀλβήῖοϛ Dioni. Elf, Elbe German. Labe Bobemis.
Albula ab albo aquae colore, Tyberis, Thybris. θυμβρίϛ. Teuere. Nobiliss. Italiae flu. qui Romam perlabitur.
Albula vel Albulates Plin. in Pelignis fluis. Liberata vel Librata in Abruzzo.
Alestes Melae Hispan. fluu. et Celandus. Cauado.
Alex Italiae flu. Strab. qui et Carinus vel Caecinus Plin. in magna Graecia. Alesso in Calabria.
Aliacmon Graeciae flu. Pelacus.
Allia Fluuius qui Tyberino amni miscetur, Vmbriae in Sabinis flu. Rio de mosso, quasi mortuorum riuus, forte propter stragem Romanorum ab Annibale perpetratam, vel Caminate.
Alma Antonino, Aucte Volaterrano, Thusciae flu. Arbia.
Alphaeus Flidis flu. ἀλφεῖοϛ Rofita, vel Rophea secundum Sophianum. Alabo Alphonso Adriano.
Alphaeus Siciliae flu. cuius os appellatur L’occhio della Zilica, Oculus Zilicae, vbi emergit ad Syracusastat alter fluuius, qui illic in portum influit, vice versa hodie Alphaes duitur.
Alsa Venetiae flus. Aquileiam praeterfluens. Ansa.
Aluta Alutius, Hungariaefluu. in Danubium fluens. Aluata. Olt, et Alt.
Amasia Tacito, Amasius, Germaniae flu. qui Embdanae ciuitati nomen dat. Ems.
Amasenus Volscorum in Latio fl. Abbatia, vel Amaseno.
Ambra Rhetiaeflu. Amber.
Amenanus Amenes Pind. Siciliae fluuius, versus Orientem. Iudicello.
Ana vel Anas. Hispan. flu. Lusitaniam a Baetica diuidens. Guadiana.
Anapus Thucid. Siciliae fluuius Alpheo.
Amaxua Carnorum Venetae ditionis fluu. Brenta Castaldo, Piaue Leandro.
Anemo Plin. et Antonino, Flaminiae flu. apud Boios. Lamone.
Anio vel Anien, in agro Tyburtino flu. Tenerone.
Anitia Flu. Lombardiae Caspadanae, qui et Nitia, Lensa.
Anus Portugalliae flu. Auia.
Apresa Plin. Flu. Viae Aemviae in Flaminia. Plusa.
Arabon Pannoniae flu. Raba
Araris vel Arar G. Narbonens. flu. Saone, Sona
Araurius Narbonens. G. fluu. Rauraris. Ptolom. et Straboni. Aude
Araxes Armeniae fluu: Abon. Plin. ἀράκηϛ. Arath.
Ariminum Flu. in Flaminia. H. Marechia
Arius Afiae flu. Pulimalon.
Arnus Hetrur. fluu. Florentiam perlabens. Arno.
Arsia Histriae flu. Arsa.
Arsus Thraciae flu. Chiaurlic.
Asama Afric. flu. Omirabi.
Asarath Afric. flu. Sessis.
Asines Plin. vel Asmatus, Sicil. fluu. Acesines Thucyd. Onobala Appiano Falconara.
Asius Scmnonum flu. in Italia. Esino.
Astaboras Afric. flu. Taccasij.
Atax G. Narb. flu. Aude
Aternus Fluuius in Pelignis. Pescara.
Athesinus Flu. elacu in Apenino profluens. Thosa.
Athesis Fluu. Rhetiae e Tridentinis Alpibus nascens. Etsch Germanis dicitur, Italis Ades, et Ladice.
At hiso Lombard. Transpad. fluuius Tosa.
Athyras Trac. flu. Athyra.
Atrianus Venet. flu. Ptol. Ades.
Aturius G. flu. Dou
Atys Sicil. fluis, Meridiem versus. Carabi.
Aufidus Fluu. IT. Cannas praeterlabensin Apuleia Peucetia αὐφιδόϛ Strab. Lofanto in terra de Barri.
Auserus et Auxeris Plinio, qui et Esaris Strab. Boactus Ptol. Ital flu. prope Lucam in Thuscia. Serchio.
Axiaces Mysiae superioris fluutus. Solina.
Axius Macedoniae fluutus, siue Bulgariae, in sinum Thermaicum influens, ἀκειόϛ, βαρδάριον Cedreuus nominat, quod nomen adhuc seruat. Vardari.
Axona Gal. flu in extremis Rhemorum finibus. Disne.
Axufenus IT. slu. in regno Neapolitano. Baldino
Bacchilio Ilutin Vicentinis. Bacchillone.
Baetis qui et Tarteslus, Hiepan. Baeticae nomen muituans flu. Guadalquibir.
Baetulon Melae, Hispan. Terraconensis flu. Becon.
Bagiada Afri. flu. Megrada vel alij. Mardoch.
Bagrada Persiae fluu. Bintmir, vel Budmir.
Barbesua Hispan. Baet. flu. iuxta Calpen. Guadioro.
Batis Sicil. Septentrionalis flu. Iatis.
Bautisus Asiae flu. Quiam.
Belon Hispan. Baet. flu Trafalgar, altis Rio Varnator.
Bernicus Ehetiae flu. Bernitz.
Bubo Fluu. in Marucinis in regno Neapolitano. Pescara.
Cacyparis Thucid. Siciliae fluis. Cassihuli.
Captasia Alterum Padi ostium Plin. Magnauaccha.
Caput Eridani Vnum ex ostiis Padi in Romanaiola Coderea, Codera.
Carbonaria Ostium et portus Padi fluminis. Fornaci.
Carcemius Afric. flu. Mina.
Carinus Magnae Graec. seu Calabriae superioris fluuius. Caecinus Plinio. Alesso fiume.
Cataractus Cet. flu. Anapadore.
Celae Virg. Plin. et Claudiano, Hymerae Ptol. fluuius Sicil. Salsi.
Cetetanus Hetrur. flu. Plin. Eri.
Ceritus qui et Minio Virgil. Hetrur. fluu. Ceres, Mignone.
Gersinus qui et Acherontus, Brutiorum flu. Santo fiume.
Cesanus Vmbrorum in Picennis fluu. Cesano.
Chaboras Asiae flu. Guilap.
Chabrus Hungar. flu. in Danubium influens. Morauia.
Chalusus Fluu. Germaniae, apud Lubecam vrbem in Balticum mare se exonerans, Drauenna.
Chronus Lithuaniae fluu in Venedico mari aquas suas euomens. Germanis Memel, Niemen Slauonice, aliis Pergel. Prussiae fluuius prope Montem Regalem in mare effluens.
Chrysius Hungariae flu. Die Krayss.
Chrysoras Fluuius Damascum praeterfluens. Adegele.
Chrysos Siciliae flu. Dutaino.
Chyda Siciliae fluu. Rosinarini.
Circidius Corsicae flu. Ptol. Pianella et Bauano.
Cisla Flu. Ponti Cappadocum Quisa.
Clanes Strab. Corinthiae flu. Glan.
Clanius Fluu. Campaniae felicis. Glanio fiume.
Clanius vel Glanius, qui et Liris, Fluuius Minturnarum in Calabria. Garigliano.
Clarus Fons, Angliae. Shirburne, Clodianus Flu. Hispan. Tarracon. Fluuian.
Clusini fontes Hor. ad Clusiam vrbem. Bagni de S. Cassiano.
Corcoras Hungariae flu. Der Gurck.
Crathis Calabriae fluuius, in Brutiis. Gratii.
Crimnisus Thucyd. et Plut. Pluuius Siciliae. S. Bartholomeo.
Crustuminum Flu. rapax Lucano, ob velocitatem, Ariminum praeterlabens in Flaminia. Conca.
Cryssius Hispan. fluu. Guadajaro.
Cusa Ptol. Africae flu. Omirabi.
Cusus Hungariae fluu. Kheres.
Cyane Syracusorum fons. La piscina de Cyrino.
Cyrus Ptol. Albaniae flu. in Caspium mare se exonerans. Elcur, aliis Gori.
Danubius Ister ἴστροϛ. Donaw.
Darus Pannoniae inferioris fluuius. Mora.
Digentia Horat. Riuulus in Sabinis. Riuo o rio del sole.
Dranus Fluuius Hungariae. Dra.
Drilon Dalmatiae fluu. e Scardo monte profluens, et apud Taururum Danubto miscetur. Lodrino, Drinno.
Druentum Praecutinorum in Ital. flu. Tronto.
Druentus G. Narbon. fluuius, La Durence
Dubis vel Dubius, Galliae Narb. fluu. in Ararim influens. Douze, vel le doulx.
Duria riparia Salassorum flu. Dorietta.
Durius Lusitaniae flu. Duero.
Ecalidus Hetruriae amnis. Caldano.
Echedorus Macedoniae flu. qui inxta Thessalonicam in mare Aegaeum se exonerat. ἐxέδωροϛ. Galico.
Egelidus Thusciae flu. Freddano.
Flauer Galliae fluu. Allier.
Ellus Alsatiae fluu. qui nomen regioni mutuatur. Elsess.
Elorus Siciliae flu. ἐλωροϛ. Abiso, Labiso.
Enisus Siciliae flu. Nisi.
Entella Ptol. Liguriae flu. qui et Labonia lauagna.
Eretenus Aeliano, Venetae ditionis flu. Rerone
Eridanus fluuiorum rex Virgil. Maximus Italiae flu. qui et Padus. ἠρίδανοϛ.
Erigon Macedoniae amnis in Thermaicum sinum influens. Vistrirza.
Erines Thucy. vel Erineus, Orini Ptol. Siciliae flu. Noti. cuius ostium Miranda dicitur.
Esaris vide Auserus.
Esarus Magnae Graeciae flu. Hylias Thucyd. vt creditor. Esaro.
Eustaberus Hispan. flu. Segurario.
Euphrates Nobilissimus Asiae flu. εὐφράτηϛ. Apherat. Parath. Hebraeis.
Eurotas Laconiae flu. ad quem Spartana iuuentus se exercebat. εὐρώταϛ. Basilopotamo.
Fabaris Flu. qui Sabinos perlabitur, teste Seruio. Farfaro.
Feritor Plin. Liguriae flu. Bisagno.
Formio Fori Iulij flu. Rifano.
Formio Histriae flu. Alben.
Frigidus flu. Carinthiae, ad cuius ripam sita est Goricia. Wipach.
Gabellus Lombardiae Cispadanae flu. Sechia.
Gabrus Daciae flu. vide Axius. Vardar.
Galesus Italia flu in regno Neapolitano. Bagrada.
Gallus Flu. Corsicae. Tarla.
Ganges Indiae nobiliss. flumen γάγγηϛ. Ganga aliis Canten.
Garumna Galliae flu. Carona.
Gir Africae, flu. Nigir.
Glanis Thusciae flu. Chiana.
Guralus Plin. Germaniae flu. extremae versus Bastarnas, qui Anactiorium siue Conigbergam proeterlabens, V Venedico sinut infunditur, quem inscite cum Viadro cundem facit, vt Irenicus et Celtescum Sueuo. Hodie vocatur. Al.
Halyacmon flu. Aliacmon, Graeciae flu. Pelecas Sophiano. Asanibaba Turcis.
Hebrus Thraciae flu. ἕβροϛ, Marissa Pellonio. Mariza. Nebrissensis ait vocari Ibar.
Helicon Siciliae flu. Oliuerio.
Helium Plin. Ostium Rheni. Die vieling.
Heluinus Plin. Martinus Strab. et Ptol. Samnitum flu. Piomba.
Hierasus Flu. Moldauiae Pruth.
Himera Siciliae flu. Gelae Virgil. et Plin. Salsi.
Hippatis Pind. Hippanis aliis, Ypari Ptol. Siciliae flu. Camerini.
Hippatin qui et Pantagium, Siciliae flu. Porcari.
Hossa Thusciae flu. Marta.
Hylia Thucid. aliis Esarus, Magnae Graeciae flu. Esaro.
Hypanis Vig. et Herod. Sarmatiae flu. Bog.
Hypsa Flu. Siciliae Bilici.
Hyrminus Siciliae fluu. Mauli.
Iaxartes Flu. Asiae, quem Arrianus Tanaim vocat. Plinius Sylin vocari a Sythis, ait Chesel.
Iberus Hispan flu. ἴβηροϛ. qui aequo spatio inter Pyrenaeos et Idubedam montes defluit. Ebro.
Inachus Flu. Peloponnesi. Planizza.
Indus Asiaeflu. celeberrimus. Indu. Plinius scribit Sandum ab incolis vocari.
Iomanes Asiae flu. Diamuna.
Isapis Strab. Lucano, Flaminiae siue Gall. Cisalpinae flu. in suu Anconitano. Sauio.
Isar et Tisara Fluu. Galliae Narbon. Lysette.
Isaurus Praecutinorum flu. in Italia. Foglia.
Isburnus Siciliae flu. Mayhasoli.
Iuuantius Flu. Praecutinorum, Tordino.
Iuuauius Flu. Boariae. Saltz.
Lamber Flu. Lombardiae Transpadanae. Lambro.
Lartes Antonino, Thusciae flu. Marta.
Larus Thusciae flu. Larone.
Laus qui et Talaus, tucaniae flu. Cocco fiume.
Ledum Gail. Narbon. flu. qui Monpessulum actabitur. Lez.
Lemanis alus Linienus, Albionis insulae flu. Rotler.
Lethe siue Limia, Hispan. flu. Lima aliis, Guadalere.
Licus Rhetiae flu. Lech.
Ligeris G. Lugdunensis flu. Loire
Liquentia Plin. Flu. Carnorum diuidens Marchiam Treuisanam a Foro Iulij. Liuensa.
Liris vide Clanius.
Lix Africae flu. Lusso.
Locanus Magnae Graec. flu. in Calabria, Sagra olim, Sagriano.
Locra Corsicae insulae flu. Ptolom. Talabo.
Logia Ptol. Flu. Albionis. Lhygnuy.
Lupia Tacito. λουπίαϛ Strab. German. fluuius. Lippe, de quo quam diuerse senserint Germani lege Batauiam nostram.
Lycus Siciliae flu. Diodoro. Platani.
Lycus Asiae flu Neocaesaream praetersluens, Chelit.
Macra Flu. Liguriam a Thuscia diuidens. Magra.
Macrinus qui et Albula flu. Libratoro.
Maeander Phrygiae flu. tortuosus μαιάνδροϛ Pallazzia.
Malua Africae flu. Mululo.
Manda Asiae flu. Menan.
Marysus Daciae flu. Maros Hungarice. Merich Germanice.
Massalia cretae flu. Masano.
Massa Africae flu. Sus.
Matrinus Apuliae fluu. Heluinus. Plinio. Piomba en Abrusso.
Matrona G. flu. Belgas a Ceitis dictinguens. Matne
Meandrus Cariae flu in Asia minori. Palazzia.
Medoacus maior, Flu. Venetae regionis. Plin. La Brenta.
Medonacus minor Patauinorum flu. vide in Bacc. Bacchillone.
Meduna Brutiorum flu. Mesuna.
Melo Flu. apud Brixiam Catul. Mela.
Melphis Hirpinorum in Samnitibus flu. Melfa.
Merula Flu. Liguriae. Meira.
metaurus Piceni flu. Metro, et Mertemo.
Metaurus Brutiorum fluu. Seminara in Calabria.
Metautus Vmbriae flu. in Elamininiam decurrens, iuxta quem Asdruhalcum copiis casus occubuit.
Millea Flu. Siciliae. S. Iuliano.
Mincius Flu. Lombard. Transpadan, qui Mantuam perlabitur. Menzo, Mencio.
Minio Virgil Thusciae flu. qui et Ceres et Ceritus, Mognone.
Minius Hispan. fluu. Minno.
Misa Piceni fluu. Marrotto.
Moenus Germaniae fluuius Francofordiam praeterlabens. Meyn. Meno,
Monalus Sicil. flu. Pollina.
Morgus Plin. Fluu. IT. in Padum desinens in Salassis. Orco.
Mosa Flu. ex Vogeso nascens, qui Rheno in Batauis miscetur. Macs.
Mosella Ausonio, Obrincas Ptol. qui ad Confluentes Rheno miscetur. Mosella.
Mothycamis Flu. Sicil. Cycli.
Mulucha Mauritaniae fluuius. Mulelacha. Arabice.
Munda qui Muliadas Strab. Hispan fluu. Mondego rio.
Nat Vmbriae flu. in Sabinis. Negra.
Naron Dalmatiae flu. Narenza, vel Narenta.
Nasabath Africae fluu. Soffagia.
Nataronus Campan. flu. Arona.
Natiso Venet. flu. in foro Iulij. Natisone, aliis Lisonzo.
Nauportus Plin. Strab. IT. flis. qui et Labatus. Quieto
Naus vel Naua. Flu. apud Bingium in Rhenum excurrens. Nae.
Nebis Fluu. Callaicorum in Hispan. Neue.
Nessus Thraciae flu. ex Haemo nascens. Turcis Charaseu, quasi nigerfluu. dicitur.
Nesto Sophiano, aliis Nissana.
Nicastus Fons Coaeinsulae. Appodimia.
Nicer vel Nicrus, Necarus. Germ. fluu. Necker. Necaro.
Nicia Italiae flu. in Padum influens. Lenza.
Niger Africae flu. Gambra Iouio. Rio de Senega.
Nilus antea Melo hodie dicitur Abbahuis, quasi amnium pater νεῖλοϛ. aliis Giou, Hebraeis Phison. Nubis Castellae fluu. in Hispan. Catrion.
Nymphaeus Plinio, Fluuius Latij, qui Stura Straboni. Stora.
Oanus Plind. Sicil, fluu. Frascolari.
Oaxes Virg. Cretae fluu.
Obrincus vide in Mosella.
Ochis Amniculus Albionis insulae. Oukey Anglice.
Oenis Austriae flu. Inn.
Ollius Plinio, Fl. IT. in Padum defluens. Oglio, Oio.
Oretus Sicil. fluu. apud Panormum. vulgo Mitalla.
Orge quae et Sulga Fons in Gall. Narbon. La Sorgue.
Orobis G. Narbon. flu. Orb.
Orontes Flu. Phoenis. ὀρόντηϛ. Farfar, Tarfaro.
Osa Hetruriae fluuius, nascens e lacu Vulsinio. Marta.
Padus qui et Eridanus, Fluuioruut rex Virgilio dictus ἠρίδανοϛ. Paw. German. Po. Ital.
Pantagias Claud. et Silio, quem dicit facilem superari gurgite paruo. Siciliae flu. Porcari.
Panticapes Flu. Scyth. Herodoto. Pizepetz in Lithuania.
Pantomatrium Fluuius Cretae. Milo potamo.
Panysus Messenij agrifluu. Tiffous.
Pegnesus Noricifluu. Pegnirz.
Pelia Thusc. flu. Paglia.
Peneus Thessal flu. qui per Tempe amoena defluens, Magnesiam a Macedonia dirimit. Salampria.
Pharybus Macedon. flu. Nizimo.
Philistina fossa exseptem ostiis Padi vnum, quae Plinius septem maria vocat. Fossona.
Phiternus Fluu. Iapygiae in Apulia Daunia. Tifernus, Plin. Fortoro.
Phrudis Ptolom. G. fluuius. Some Somona
Phtuth Flu. in Africa, Tensist.
Pisoraca Hispan. fluu. in Castella veteri. Pisuerga.
Porcifera Flu. Liguriae. Porzeuera.
Rha Sarmatiae Asiaticae flu. maximus, qui in Caspium mare culouitur. Volga Rhutenis, Eden Tartaris, Arabice Thamay.
Rauraris G. Narbon. fluuius. Aude, vel Erhaud
Rhenus Boiorum in Flaminia flu. qui Bononiam perlabitur Reno.
Rhenus Nobilissimum Germ. flumen. ῥῆνοϛ et ἴβηρ. Nonno. Rhein. Rheno.
Rhodanus G. fluu. Rhosne
Rhotanum Ptol. Corsicae fluu. Tauignani.
Rhymnus Flu. Asiae in Caspium mare se exonerans. Iaick.
Romatinus Flu. Carnorum. Venetie ditionis Plin. Limino.
Rubicon IT. Fluu. ad. Ariminum, Runcone, aliis Pissetello
Rubricatum Melae Hispan. citerioris fluuius, prope Barcinonem. Lobregat.
Rubricatus Africae fluu. Ladog.
Rutuba Ligur. flu. Rotta.
Sabaria Flu. Valeriae siue Istriae qui Poulo infra Petouiam, Romanorum hibernis claram in Drauum influit. Mura, vel Muera. Muer.
Sabatus Anton. Samnius Flora, Hirpinorum in Samnitibus flu. Fiume di Beneuento.
Sabis G. flu. Namurcum praeterfluens. Sambre B. flu. Namurcum praeterfluens. Sambre
Sabriana AN. flu. Ptol. Sauarne
Sabrina, Rothostathybius Britan. flu. Seuern.
Saduca H. flu. Floriano videtur esse Guadalquivirejo. Rio verde
Sagra Calabriae flu. qui et Locanus. Sagriano.
Salduba H. Baet. flu. Guadalqui virejo
Salia vel Sanga H. flu. inter Astures Saia
Salsum H. Baet. fl. Guadaioz
Samabrina H. flu. Somme
Sambroca H. flu. Sambucha
Samosus Transyluaniae flu. Samisch. Germanice, Zamos Hungarice.
Sangarius Bithyniae flu. σαγγάριοϛ. Sangari.
Sangona vide Arat.
Sapis G. Cisalpinae flu. Albs en Marca d’Ancona
Sarnus Campan. felicis flu. Sarno.
Sarnus Flu. Piceni. Scafaro.
Sarus Magnae Graec, flu. Sangro vel Sangnino.
Sauus Pannon. flu. Saw vel Sou.
Scaldis Plin. et Caes. Tabuda Ptolem. Belgij flu. De Schelde. l’Escault. In Veromanduis originem sumit, prope Abbatiam Saucti Martini.
Scultenna Flu. Flam in. Plin. in Padum fluens Panato.
Selines Flu. Sicil. Madinni.
Selinus Flu. Sicil. Salemi.
Sentinus Fluu. in Piceno Misa.
Sequana G. flu. Parisios interlabens, et infra Rhotomagum in Oceanum delabens. Seine B. flu. Parisios interlabens, et infra Rhotomagum in Oceanum delabens. Seine
Serabis H. flu. Zinira. aliis Segura
Serpetis Africae flu. Miron.
Serus A siae fluu. Coromaran.
Sessites Plin. flu. IT. in Padum decurrens Sensa,
Siga Africae flu. Tesine.
Sitaris Brutiorum flu. Cochile, aliis Seli en Basilicata.
Singilis Baet. flu. Xenilrio, siue Guadaxenil.
Siris Magnae Graec. flu. Sino.
Sobanus Asiae flu. Sian. qui et Menan.
Socius Sicil. flu. Caltabellotta.
Solis fons Philostrato et Melae, apud Ammonis templum in Libya, Cancaron de Mahoma.
Somona G. flu. Somme B. flu. Somme
Sontius Carnorum in Ital. flu. Li Sonzo.
Sperchius Macedon. flu. σπιρxεῖοϛ. Agriomela.
Spieticum Padi ostium. Primeto.
Strymon Thraciae flu. hodie Marmario, et secundum Lazium Ischar, Stromona Sophiano.
Stura flu. in agro Laurente. Stora.
Subur Africae flu. Subu.
Subus Mauritan. flu.. Sus.
Subus H. Tarraconensis flu. Besos
Sucro Plin. H. citerioris fluu. Xucar
Sueuus Geran. flu. Plin. Viadrus aliis dictus, et corrupta voce Odera. quod ex Oderbergo monte cognomine fontes trahat. Oder.
Suenus Tacit. German. flu. Spre Willichio.
Suinum Plin. Piceni flu. Salino en Abruzzo, vel Alinello.
Suinus Flu. Samnitum. Salmo.
Shcoris H. citerioris flu. in Catalonia. Segre
Symaethus Sicil. flu. Marcelino.
Tagus H. flu. aurifluus. Taio
Talaus Lucaniae flu. alias Laus. Coeco en Basilicata.
Tamarus Britan. flu. Tone.
Tamnada Melae, Mauritaniae fluuius. Bedia.
Tanais Flu. Scythiae, qui Europam ab Asia diuidit. olim Sitys. Plin. teste Don o Tana.
Tanarus IT. flu. in Lombard. Cispadanas in Padum decurrens Plin. Tanaro.
Tanetum Fl. Lomb. Cispa. Tanedo.
Taniticum Nili Aegypti fluuij ostium. Calixene.
Tartessus vide Betis.
Tarus IT. flu. in Padum desinens in Lombard. Cispad. Tarro
Taurominius Flu. Siciliae, Vibio Sequestro teste. Fiume de cantara.
Teneas Strab. Flu. Tyberim influens. Tinea o Topino.
Teria Sicil. fluu. Iaretta, vel Fiume de Iarerta.
Thamesis Britan. nobilissimum flumen Londinum regiam vrbem praeter Labens. Teems, Tamesi.
Thermae Stidianae in Thuscia, Bagni Sabatini.
Thermae Stygianae. Bagni Ceretani.
Tholobi H. flu. prope Barcionem. Tardera
Thormis H. flu. Tormez
Tiberis vide Albula.
Ticinus Fluu.IT. Papiam praeterfluens. Tesino
Tifernus Plin. IT. flu. Fortoro in Puglia
Tigris Rapidissimus Armeniae fluuius τιγρίϛ. Hebraeis Hidekel. Tegil, Sit. Ant. Pineto.
Tiliauentum maius Fori Iulij flumen, Tagliamento.
Tiliauentum minus Fori Iulij flumen. Stella.
Timauus Fons in Foro Iul. Timauo.
Timauus Virg. Fori Iulij fluu. Sunt qui Brechtam dictum esse volunt, sed male Timauo.
Tinna vel Tenea Vmbriae flu. Topino.
Tisara G. Narbon. flu. Lysere
Tissus et Tyssus, qui et Patissus Plinio et Tybiscus Ptolom. Hungar. flu. Teissa.
Titius Histriae flu. cercha, aliis Variccha.
Titius Flu. Liburniae siue Illyridis. Cercha vel Chercha.
Tobius Flu. Albtonis insulae, Tovvy.
Togisonus Plinio, Venetae regionis flu. Scioco.
Tricarius Flu. Corsicae. Grosso.
Trinius Flu. prope Tifernum in Samnitibus. Trenoi.
Truentum Fluuius regni Neapolitani terminus Tronto.
Trunonus Fluu. Samnitum, qui et Vomanus Plin. Vomano.
Tungrorum fons a Plinio celebratus, hodie Iserborn vocatur.
Tuola Ptol. Corsicae flu. Golo.
Turia H. flu. Guadalauiat rio
Turrus Plin. Fluu. in Foro Iulij. Turro.
Tyras Europae flu. Nester.
Vacca vel Vacua Fluu. Lusitaniae. Vega.
Vaga Flu. Ang. in Limonio monte oriens. Gouvvy, aliis Gvvy.
Valialis Rhenus prope Neomagum cognominatur. Wael.
Valdanus Hungar. flu. Valpo.
Varanius Plin. Flu. Carnorum Venetae ditionis. Caloro.
Vardanus vide Achardeus.
Varus Flu. Galliae et Italiae terminus. Varo
Vatrenus Plin. Flu. Flaminiae. Santerno.
Vedra Flu. Angliam a Scotia diuidens. Tueda. Vsens Campan. flu. Fanto.
Viadrus Germ. flu. Odera.
Vidrus Ger. inser. flu. Swrtewater, a nigrore paludum, e quibus decurrit.
Vistula vel Istula Wixel.
Visurgis Vesaris Sidonio. βίσουργιϛ. Germ. flu. Die Weser, Variana clade nobilis, teste Paterculo. Itargus Ouid. οὐισουργόϛ Dioni.
Vitis Plin. Flamin. flu. Montone.
Vmbro Thusc. flu. Vmbrone.
Volerius Corsicae flu. Rigi, aliis Fiuminale.
Vomaus vide Trunonus.
Vulturnus Flu. in Neapolitano regno. Voltorno.
Xanthus Asiae flu. Sirbis.
DE FRVMENTIS ET LEGVMINIBVS.
CAP. XIX.
ACVS aceris, Purgamentum frumenti palea. Porro acus Plinio diciur, cum per je spica pinsitur, palea vero, vbi cum spicula teritur in area. σχύβαλον AL. Sprewer, Kleyen B. Caf Paille G. Paille. Ir. Paglia H. Grancas y ahechaduras de trigo
Alica zea deglubita. xόνδροϛ. B. Gort
Amylon ἂμυλον AL. Amlung B. Ameldonck G. Amydum. Ir. Amido H. Amydon, leche de trigo
Aracus ἂραχοϛ, ἂραxοϛ Galeno. B. Crock G. Vesseron, serre
Arista ἀνθέρικ ἀθύρ, quasi cornu spicae, et acus exilis ac longa e gluma exstans. AL. Das Haaram Korn oder are B. Baerdeken van de Adere G. La barbe de l’espi. Ir. La spica H. La raspa de la espiga
Athera ἀθήρα, ῥόφημα, ω(/ϛπερ πολτάριον ὑγρόν. Sorbitiuncula pulticulae liquidae similis ex zeae tenuissimo polline. AL. Muss B. Moes, suypen
Auena βρῶμοϛ ἀχρόσπελοϛ Dioscorid. σιφώνιον. AL. Habern B. Hauer G. Auoine IT. Auena, vena H. Auena
Byne βύνη Aetio. Hordeum madefactum, quod germinauit, deinde cum ligulis enatis torretur, vt Cornarius annotat. AL. Malts B. Mont
Cicer ἐρέβινθοϛ AL. Kichererbs Zizererbs, Kichern B. Ciceren G. Cices IT. Ceci H. Garuancos
Cicer arietinum. ἐρέβινθοϛ χριόϛ AL. Zesern erwissen B. Cicers G. Pois cices
Conchis Martiali, Iuuenali, Faba cum corticibus suis eliua. AL. Bonen die man vngerhelt kocher B. Ongepeelde boone gecoockt G. Febues bouillies auec l’escorce IT. Faue bollite con le sue guscie H. Haua cozida con su cortesa
Culmus Frumenti calamus, stipula χάλαμοϛ, χαλάμη. Culmum esse ipsum calamum: stipulam vero folium, quo vestitur calamus, voluit Seruius. AL. Halm, kornhalm, stengel, Stupffel B. Stoppel G. Chaulme, chalmeau de ble IT. Gamba del frumento H. La cana
Eruilia ω)=xροϛ AL. Erweissen B. Erritten G. Pois IT. Arabeia Tradentinis, rauiglione, pisarelli Venet H. Arueja
Eruum ὂροβοϛ. AL. Ein gemuss, vie Wicken, da sman den Viche zu Futter saher B. Ernen G. Ers. IT. Eruo, mocho H. Yeruos
Faba χύαμοϛ AL. Bonen B. Bone G. Febue IT. Faua, baccieli Italis dicuntur fabae virides et recentes H. Haua
Etsi doctissimus Rembertus approbare nitatur, phaselum veterum, φάσηλον, esse vulgarem fabam, aegre tamen persuaderi possum, cognitionem leguminis tantoperc in vsu mortalium semper habiti, ita prorsus abolitam atque ex animis hominum crasam, vt nunc demum velut rediuiuam ab inferis, aliam nomenclaturam reuocare necessum sit. itaque bona eius venia cum maxima doctorum turba receptam vbique temporum praerogatiua vocem seruabimus, dum omnium consensu veritas obtinuerit.
Faba fresa Plin. quae confracta est. ἐρεγμόϛ AL. Gerehlte Bonen B. Gestooten oft ghecapte ost gemalen bonen
Fabae hilum Nigrum in summa faba. AL. T’swart van de bone G. Lenoir de la febue IT. Il nero della faua H. El negro de la haua
Fabae oculus ὂμμα Aristot. Vmbilicus fabae, vbi bifores fabarum valuae committuntur. ὂμμα, ἢ τό δίθυρον τῶν χυάμων συνῆπται.
Fabae scapus fabalis stipula Ouid. χαυλόϛ τού χυάμου AL. Bonenstengel Bonenhalm B. Bonnstroo, bonenstangel
Fabae tunica concha fabae Scribonio, valuulus Columell. operculamentum. λέποϛ, λεμμα, πέσχοϛ Nicand. θήχη Aristot. λόβοϛ, λέβηριϛ Hesychio, χέλυφοϛ Apollonio B. De hawe, bowe, de peele G. La gonsse
Fabalia Plin. fabago Cat. fabaginum acus. χυρύβια. Quisquiliae et purgamentum fabarum. B. T’caf vande bonen
Fagopyrum Pabuli genus, quod a similitudine, quam cum sagina glande habet, vernacula lingua vocat Boeckweit, quasi faginum frumentum,
meliore ratione, quam si etymon vocis referas ad hirci pabulum, itaque laudo vocem fagopyrum, improbo tragotrophon. AL. Hey delkoren B. Boeckweyt
Far zea, adot, halicarnasseus lib. 2. τού φαῤῥόϛ, ὁ\ χαλούμεν ἡμεῖϛ ζέαν. AL. Spelts, Sant Peters Korn, Einkorn, Blicken, Dinckel B. Speelte G. Speltre, de l’espeautre IT. Spelta pirra, pirra, farra, alga apud Insubres H. Spelta
Farina simila Celso. μυλήφατοϛ πυρόϛ Apollon. ἂλφιτον, quae sicrassior sit χρίμνον, sitenuior, ἂλευρον vocatur. AL. Mehl B. Meel G. Farine IT. Farina H. Harina
Farinam depsere subigere δεyεῖν Hom. AL. Mohlkneten, wurcken B. T’meel kneden, wercken G. Pestrir et amollir la paste IT. Gramolar la pasta H. Souar la harina
Farrago Quod ex pluribus satis pabuli causa datur iumentis. AL. Gemischet Furter B. Mistelluyn G. Dragee a cheuaux IT. Comistione de biaua H. Herren de centeno
Festuca et festucago. αἰγίλωy AL. Lulch, Dort B. Drauick G. Auron
Festuca χάρφοϛ AL. Strohalm B. Veese, Veesken G. Festu IT. Ramuscello, festuca H. Palillo
Flos pollen Farina a furfuribus expurgatissima, quaniquam Plinius inter haec nonnihil discriminis statuat, et Celsus pollinem impuriorem farinam intelligat. παιπάλη, γῆρυϛ AL. Simmelmel, feinestmel B. Fijnmeel, Fijn bloemen meel, Donst Brabantis G. La fleur de la farine IT. Fior di farina H. harina sotil y muy aputgada
Frit Var. Quod in summa spica matura minus est quam granum.
Fruges Quidquid e terrae prouentu in alimonia cedit, Cereales fructus. ὂμπνοι, ὂμπνιοϛ σπόροϛ Nonno. AL. Allerley Frucht der Erden B. Alderley vruchten G. Toute forte de fruit IT. Ogni sorte de frutti H. Las frurtas de la tierra
Frumentum Adoreum semen Colum. semen Cereale. σῖτοϛ, χαρπόϛ δημητριαχόϛ [δημητρῖαχόϛ], xιλόϛ, ὂμπνη Lycoph. ὂμπνιοϛ σπόροϛ Nonno. AL. Allerley Korn das aren hat B. Koren G. Fourment IT. Ogni sorte di biaua H. Los panes quelquezieredes
Furfur Farinae recrementum crassius. χυρίβτον, πήτυρον AL. Grusch, Kleyen B. Semel, Gruys G. Du son brau IT. Semola, crusca H. Saluado, somas
Gluma Varro. Folliculus grani, seu inuoluerum seminum in frugibus, vtriculus Plin. ἔλυτρον. Dioscorid. AL. Kornhuilse B. Korenhuysken G. La paille qui couure le grain IT. La guscia del fromento H. Hollejo del grano
Granum Varr. Quod intimum est solidum. uouuos. AL. Kern B. Grein, grein Karens G. Grain IT. Granum H. Granum
Hordeum χριθή AL. Geersten B. Gerste G. Orge IT. Orzo H. Ceuada
Legumen aliud est coctile, aliud refractarium et contumax, quod ἀτέραμνον et χεράσβολον Plutarchus et Nazianzenus nominant.
Legumen legumentum quod vellendo legatur, non secetur, xέδροy Theophr. ὂσπριον ἔλλοβον Theophr. βέλεχοϛ Aristoph. AL. Hulschenfrucht, Gemuss B. Vrucht diemen metter hant leest G. Legume IT. Legume H. Legumbre
Lens lenticula. φαχή, φαχόϛ AL. Linsen B. Linsen G. Lentille IT. Lenticchia H. Lentejas
Lolium αἱ/ρα, ζιζάνιον, θύαροϛ AL. Lulch, rouwetsen, twalch, trespe B. Ontcruyt, harick, dronckaert G. Yuraye, yutoie, gasse, leuille IT. Loglio H. Yojo
Lomentum Farina fabacea. λείωμα ἐρέγμινον ἂλευρον. AL. Bonen Mehl B. Bonen meel G. Farine de febues IT. Farina di faue H. Harina de las hauas
Lupinus θέρμοϛ AL. Feigbonen, Weickbonen, Wolffaschbonen B. Lupijnen G. Lupins IT. Lupini H. Altramuz
Messis ἂμητοϛ AL. Geschnitten Korn B. Ghemayer Koren G. La moisson IT. Messe H. Miesse
Milium χέγxροϛ, χεγxρίϛ Straboni. πασπάλη Hippocr. AL. Hierse B. Cheers G. Miller IT. Miglio H. Mijo
Milium Indicum Plin. lib. 18. cap. 7. quod Turicicum, aut Sarracenicum triticum nuncupamus, praegrandibus culminis, quas φόβαϛ vocant, idem forte fuerit, quod a Theophrasto πυρόϛ ὁ χαμοχαίαϛ, a cresstudine perticis longuriisque (χάμαχαϛGraeci dicunt) aemula vocitatur. AL. Turckisch Korn B. Turcksche tarwe G. Ble Satazin
Olyra Arinca Plinio. ὂλυρα B. Amelkoren Typha. τύφη. AL. Welsch weiten B. Roomschetarwe
Omelysis apud medicos veterinarios, aequalis farinae miscella bordeaceae, seminis lini et foenigraeci, Pelagonio testante: at Plinio ex medicorum placitis, farina hordeacea cruda ad discrimen polentae, quae torritur aut frigitur. ω)μήλυσιϛ, et ω)μιή λύσιϛ et χριθίνη ἀμήλυσιϛ.
Oryza ὀρύζα AL. Reiss, Reiss B. Rijs G. Ris IT. Riso H. Arros
Panicum a paniculis semen continentibas. melfrugum. Diocli dictum ἔλυμοϛ μελίνη AL. Butsweiss, Heydel B. Panickoren G. Paniz IT. Panico H. Panizo Panicum exoticum vel peregrinum panicum loculare, Ruellius vocat aloculorum, quibus semen includitur multitudine.AL. Welscher Hierss, sourgo somen G. Forment batbu, ble barbu IT. Sorgo, sagina Hetruscis, melica et melega Insubribus
Phalaris φάλαριϛ B. Spaensch saet, saet van Canarien
Phaseolus dolichus. φασίολοϛ Poll. λόβοϛ Gal. δόλιxοϛ. Aeginetae. AL. Welsche Bouen B. Roomsche boonkens G. Facioles IT. Fagiuoli H. Frisoles
Pisum ἔτνοϛ πίσον, λέχιθοϛ AL. Erbs, Welsche Erbis B. Roomsche erwitten, stockeerten, climmende certen
Polenta ἂλφιτον Hippocr. Farina tosti hordei frictive. AL. Gerost gersten Mehl B. Getoost ende ghedroochr geersten Meel G. Griorte seiche IT. Polenta che si fa de farina d’orzo H. Poleada
Pollen est et volatica farina, molendini parietes dealbans AL. staubmel B. Stuyfineel G. Fole farine IT. Farina chese disperde H. Harirra que buela
Secale Plin. farrago, quod pecori forraginis vice detur. βρίζα. Galeno, vt putatur.AL. Rocken B. Rogghe G. Seigle, segle IT. Segala H. Sentena
Seges ἂροτοϛ, λήῖον Fruges cereales nondum demessae AL. Saar noch nit abgeschnitten B. Staende Saet G. Fle encore debout IT. Segete H. La miesse
Seges pro terra subacta et sata Varroni, ἂροτοϛ, γῆ ἠροτριασμένη AL. Ein gesäter Acker, Saat B. Gesaeyt Lant, Saet G. Terre semee. Ir. Terra lauorata, et seminata H. Tierra sambrada
Semen sementis. σπέρμα, σπορά, σπέραδοϛ Nicandro, σπερμεῖον, et σπείρημα Eidem. AL. Samen, Saat B. Saer G. Semence. Ir. Seme H. Semiente
Siliqua Folliculus Colum. concha, valuulus, a valuis simili operculatura, non autem a vallo, vt Nebrissensis putat Theca generaliter quae vestiuntur legumina. λόβοϛ χωρυχίϛ Theophr. θήχη Aristoteli.
Similago simila. σεμίδαλιϛ. Media inter florem et farinam pars, ex qua crassiores furfures excreti sunt. AL. Zartweiss Mel, Semelmeel B. Bloeme, Terwen meel, de donst vaden, Meele G. Semoule. Ir. Amito, amido H. Semola acemite
Smilax hortensis σμίλακ χηπαῖα AL. Welschbonen, Welscherbs B. Roomsche bonen G. Febues peintes, faseoles IT. Fagiuolo Turchescho H. Feyones
Spica Cicero. Quod culmus extulit, continctque granum, glumam, et aristam. στάxυϛ AL. Aer, Kornare B. Adere G. Epi de ble IT. Spica H. Espiga
Spica mutila aut (vt passim vulgati codices babent) mutica Varr. quae caret arista. στάxυϛ χόλοβοϛ.
Stramentum Varr. stramen. Quod terrae haeret, et postea subsecatur. χάρφοϛ AL. Stro. B. Stroo, stroy Flandris G. Estrain foarre IT. Paglia H. Paja de cama
Triticum πυρόϛ AL. Weissen, Weitsen B. Terwe G. Fourment IT. Grano H. Trigo
Triticum robum tobus Colum. pondere et nitore praestans, quale nos Zelandicum nominamus H. Trigo ruuion
Triticum silig ineum siligo Colum. tritici vitium. Eid. quod pondere desicit, praecipue in panc σιλίγνιϛ, στρυγίϛ Hipp. vel τρυγίϛ. AL. Rocken, oder Weitsen B. Winter terwe, quasi hibernum triticum H. Nebriss. exponit. Trigo candial
Triticum trimestre Setaneum Colum. πυρόϛ τρίμηνοϛ, ἢ σητάνιαϛ. B. Someterwe H. Trigo trimesino
Vagina Ciceroni, Stipulae exordium: herba in qua delitescit culmus cum arista prius quam exoriatur, Varroni. σίτου ἐχβολή, ἕχφυσιϛ τῆϛ xλόηϛ, χάλυκ apud Thucyd. qui ait ἀσταxύων ἐχ τῶν χαλύχων γένεσιν G. Le tayau
Vicia βίχιον Afianis, ἀραχόϛ aut χύαμοϛ Atticis AL. Wicken, Kornwicken, Rosswicken B. Vitsen, wicken G. Visses, vesce IT. Vezza H. Elarueja
Vruncus Quod in infima spica ad culmum stramenti est minus quam granum.
Vtriculus Plin. Quod furfure melius est. et simila deterius, vulgo Farinae venter, cretuta Pallad. exta tritici. Tenutus farinae recrementum. ἂλευρον. AL. Grob Mel. B. Grone bloeme G. Redondage IT. Farina grossa H. Harina grossa
CAPPARIS inturis. χάππαριϛ AL. Cappers B. Capres G. Capres IT. Cappari H. Alcapparta
Erica brya siluestris Plin. ἐρείμη τετράλικ Theoph. offic. genistella. AL. Heyden B. Heyde G. Bruyere, briere IT. Erica H. Breco, queiro
Genista AL. Pfrimmen, Pfinstenblumen. Ginstern B. Brem G. Genest IT. Genesta H. Genestra, hiniesta, retama
Glycytrhiza Scythica, radix dulcis Celso χλυχύῤῥιζα σχυθιχή Teophr. γλυχύφυτον Dioscorid. ἂδιyον, quod sitim restinguat, γλυχήρατον, γλυχεῖα absolute Gal. et Theophr. γλυχύμη Hippocr. γλυχύῤῥιζον Actuario. Scythica autem, quod eius esis famem Scythae in plures dies extrahant. AL. Susskolts, Leckrits B. Soet hout G. Recilisse, regalisse, liquilice IT. Regolitio H. Regaliza
Hippoglossum ἰππόγλωσσον ἐπίγλωσσον, ἐπιφυλλόχαρπον. Barbaris vuularia, Bonifacia lingua Pagana, bislingua. AL. Zäpflinkrant [perhaps: Zäpflinkraut] Hancblat. Aussenblat, Zungenblat B. Keelcruyt, tongenblat, tapkens cruyt G. Herbeaux langues IT. Lingua pagana, bonifacia H. Lingua de canallo
Iasme nonnullis apiaria, zambachum Arabibus, Leucoij species fruticantis. B. Iasmijn G. Iassemin IT. Gelsimino
Cnouis anonis, offic. remora aratri, aresta bouis, acutella. ὂνωνιϛ. AL. Stallkraut, Haw hechel, Ochssenbrech B. Staleruyr, pragwortel G. Bugraues, burgrundes IT. Bognacho H. Gatillos, gatinos
Rhamnus Plin. ῥάμνοϛ. AL. Falbaum B. Neprun, bourgespine IT. Rhamno, matruca H. Scambrones
Rubus Frutex hamotis spinis, sentis, morus vaticaca. βάτοϛ AL. Brombeere B. Bramen, braembesyen haghe G. Ronce IT. Rono H. Carca
Rubus Idaeus βάτοϛ ἰδαῖοϛ B. Hinnenbraemen G. Framboisier
Sabina βράθυ AL. Seuenbaum, seuenpalmen B. Seuenboom G. Sauenier IT. Sabina H. Yeruafabina
Spartum σπάρτον σπαρτίον, λύγεια. B. Spacensche brem IT. Genesta Spagnuola H. Esparto
Vitex salix Amerina offic. agnus castus. ἂγνοϛ, λύγοϛ. AL. Schaafmule, Abrahamsbaum, Kunschbaum IT. Vitice, agno casto H. Gatillo casto, pimiento, sauz gatillo.
DE GEMMIS.
CAP. XXI.
CHATHES Plin. ab Achate cognomine fluuio Siciliae, vt testatur cum Theophrasto Plin. AL. Achat B. Agat G. Agathe IT. Agata H. Azauache
Adamas Plin. ab indomita vi nomen habet duritia inenarrabili. victriceq. ignium natura, ἀδάμαϛ AL. Demant, Demut B. Diament G. Diament IT. Diamente H. Diamente
Aetites Plin. Lapillus qui in aquilarum nidis reperiri solet, vel a colore. auis, vel a virtute, qua citra illius praesentiam parere aquila negatur. ἀετίτηϛ AL. Adlerstein B. Adeler steen, Plinius scribit aliquos hunc lapidem gagaten dixisse, quod et Seruius annotat, cum sint diuersi
Amethystus Plinio, Violacei coloris gemma, nomen habens a vini colore, quem prius quam degustet, in violam de sinit, vt Plinij verbis dica: nam hallucinari eos ostendit Plutarchus, qui gemmae nomen datum putant a praesidio profligandae temulentiae, eum Theophrastus οἰνωπόν τῆ xρόα| esse dicit, vineo colore, vt αἱμαλέην ἀμέθυστον Tryphiod. quod diluti cruoris colorem referat. Dionysius. Afer ὑπηρέμα πορφυρέουσαν, quod leniter purpureum colorem affectet. AL. Amethist B. Amethist G. Amathyste IT. Amethysto H. Amethysto
Bacca Virg. margarita Cic. vnio Plin. μαργαρίτηϛ Theophr. χίναιδοϛ Arrian. ἰνδιχόϛ λίθοϛ, ἐρυθραῖοϛ λίθοϛ, Luciano, Erythraeus lapillus Statio. quod a rubro mari peteretur baccha conchea Virg. in Culice. AL. Peerlin B. Peerle G. Perle IT. Perla H. Perla, o aliosat gruesso
Beryllus Plin. Solino. cum smaragdo naturae communis putatur, colore surdo, qui sigurae sexangulae repercussu extitatur ab artificum ingeniis, Tryphiodorus caeruleum illi celorem dat, γλαυχήν βήρυλλον vocas: Marbodeus quoque violacei coloris aut caerulei, in genere beryllorum excellere ostendit illo versu:
Eximios violae similes lymphaeve marinae. ita namque e manuscripto vetusto codice legendus ille versus, vbi hactenus in excusis, oleo pro violae, fuit. AL. Beryll B. Berille IT. Acqua marina, eo quod caeruleas maris vndas imitetus B. Berillo
Carbunculus Plinio, a similitudine prunarum nomen sortitus, tametsi ignes non sentiat ἀπύροτοϛ propterea a nonullis dictus, et ἀνθραχήτηϛ. AL. Karfunckelstein B. Carbunckel G. Escarboucle IT. Carbuncolo H. Caruoncol
Carbunculus amethystizon pyropus Ouidio, abigneo flammeove rubore πυρωπόϛ, ἂνθρακ ἀμεθυστίζον. AL. Rubin B. Robijn G. Rubis IT. Rubbino H. Rubbi
Carbunculus candidus qui extremo visum nubilum quid praefert. B. Ballays
Carbunculus carchedonicus vel Garamanticus, qui granatus a pomi punici colore nominatur. AL. Grauat B. Granaet G. Granat IT. Granato H. Granado Chrysolitus Plin. aureo colore tranflucens. non male a Propertio flauus propterea dictus, quem hodie gemmarum mangones Hyacinthum falso nominant. xρυσόλιθοϛ. AL. Hiacynth B. Yacinth G. Hyacinthe IT. Hyacintho H. Iacinto
Cyaneus lapis Coloris caerulei lapis est in aurariis aerariisque metallis inuentus, quem Lazuli lapidem officinae vocant. IT. Azuro oltramarino vt Atmenius lapis, qui inuenturarus est H. Verdazuro, quasi viride caeruleum
Cyanus Plin. Colore caeruleo gemna. χύανοϛ. AL. Saphyr B. Saphyr G. Sapphir IT. Saphiro H. Cafir
Cyanus mas qui saturo magis caeli colore est. B. Blaeuwe saphier
Cylindrus Iuuenali, elenchus Plinio, Margarita oblonga, ouali figura. χύλινδροϛ. AL. Langlechte Perlin B. Langachtige peerle G. Perle longuette IT. Perla longhetta H. Perla rolliza y prolongada
Gemma Virgil. lapillus preriosus Curtio τίμιοϛ λίθοϛ, τιμαλφήϛ λίθοϛ Aristoph. schol. et πολύτιμοϛ. AL. Edelgestin B. Edel gesteente, costelijcken steen G. Pierre precieuse IT. Petra pretiosa H. Piedra pretiosa
Hyacinthus Plinio, alius est ab eo quem nostra secula nominant: nam dilutiore etiam fulgore violacei coloris ab Amethysto vincitur. ὑάχινθοϛ Luciano. AL. Behemischer, oder Meissnischer Amethyst B. Een Beemschen oft Meischnischen amathist
Iaspis Plinio, viridi colore est. ἰάσπιϛ AL. Iaspis B. Iaspis G. Iaspis IT. Iaspide
Iaspis aerizusa eranus siue eranos, aliis. ἰάσπιϛ ἀερίζουσα, θυίτηϛ Dios. Galeno. AL. Turckis B. Turkoyse G. Turquoise IT. Turchesa, o Turchina H. Turquesa
Iaspis Grammatias Plinio lib. 37. cap. 9. quae transuersa linea alba praecingitur. ἰάσπιϛ γραμματίαϛ.
Lychnis Plin, vel lychnites Gemma, cuius lucis vigor flagrantia lucernarum excitatur cocci rubore suffusus. λυxνίτηϛ AL. Gelachter Rubin iudicio doctissimi Georgij Agricolae, qui in hac cognitione primas facile meretur B. Gheelachtige robijn
Onychium Theophrasto, Lapillus e fusco et albo compositis constans, ad ectypas scalpturas quaesitus, vitandis periculis valere creditus ὀνύxιον Theophrast. λευχῶ| χαἰ φαιῶ| παράλληλον. Hanc crediderim esse onychen Arabicam Plinio dictam, quam nigram esse ait candida zona praecinctam AL. Onichel B. Onijckel IT. Onicolo Hallucinari enim illos Lexicorum chapsados autumo, qui Onychen Gallice Cornaline, et Nebrissensem, qui Cornariam reddit. Onix autem candorem praefert vnguis humani similitudine, vnde illi nomen.
Est et hoc in genere, quem Chalcedonium vulgo nuncupamus. AL. Chalcedonius B. Cassedonie, oft chalcedonie
Sapphirus Plinio, quem syrtiten etiam Marbodeus nominat: a Syrtibus natalibus etus eo versus qui in excusis codicibus abest:
Hic et Syrtites lapis a plaerisque vocatur
Quod circa Syrtes Lybicis permistus arenis
Fluctibus expulsus feruente freto reperitur
Lapis caerulei coloris a Cyano mare non multum differens, vnde et χυανῆν σάπφειρον Dionysius Afeream vocat, quamuis et ad viride declinat, qualis proprie πρασῖτιϛ nominatur, et vt xρυσῖτιϛ quam xρυσῆν Dionysius. AL. Gold, vnnd blaw Sapphir B. Sapphier G. Sapphir IT. Sapphiro H. Sapphir
Sardius Plinio, qui impensius nigret, mas est: qui rubet magis, Sarda est, foemina Theophrasto habita. AL. Corneol B. Corneol G. Cornaline IT. Corneolo H. Cornarina
Sardonyx Mixtum habet e Sarda et Onyche nomen, Arabicam Sardonychen excellere testatur Plinius, Candore circuli in ipsis vmbonibus nitente, ac nigerrimi coloris substrato: nam Armenica pallidam praefert zonam.
Smaragdus Plin. Virore oculos satians gemma, vnde ab Horatio viridis lapis vocatur, quem ex Iaspide fieri arbitratur Theophrast. σμάραγδοϛ a σμαραγεῖν, id est, a nitore, qualis in vndis relucet. AL. Schmaragd B. Smaragd, ematraude G. Esmeraude IT. Smeralde H. Esmaralda
Topazius Plinio. τόπαζον vel τοπάζιον Eustath. γλαυχιό μντα λίθον χαθαροῖο τοπάζου dixit Dionysius Afer. Hunc aureum de se iubar fundere ait Eustathius, qui densioribus tenebris elucescat magis. AL. Topass B. Topaes G. Topasse IT. Topatio Petrarchae et Danti H. Topazio
Tympanum Plinio. margarita hinc rotunda, inde plana.
Vnio exaluminatus Plin, qui colore pellucidus et praestans est. Videtur autem exluminatum dixisse, qui tristitiam illam aluminis exuerit. AL. Heyter schone Perlin B. Hupsche schoone peerle G. Fort belle perle IT. Perla chiara et bella H. Perla muy clara y hermosa
DE GENERIBVS AVIVM.
CAP. XXII.
VES altiles Plinio, fartiles Eidem, quae sginantur, et turundis farciuntur vt pinguescant σιτευτά σιτιστά, ὀρνίθων θρέμματα Platoni, βοσχαδίαι ὂρνειϛ Nicand. AL. Gemeste Vogel B. Voghels diemen mest, cropt, vult, oft vel maeckt G. Oiseaux de graisse, mises en mue pour les engraisser IT. Vccelli chi s’ingrassano, et tengonsi in cabbia per grassarli H. Aues por engordar
Aues cortales siue cohortales Col. eaedem sunt cum altilibus: vel verte quibus intra cortem caueam ve inclusus minus libera euagandi potestas est ὂρνειϛ χατοιχίδιοι Aphrodisaeo ἣμεροι. AL. In Kestenen oder im Hausshoof erzogene Vogel B. Vogelen in een keuie, hock, oft hoender Kouwe gesloten G. Oiseaux enclos ou en cage, poulallier IT. Vccelli di caggia, o di corte, o serratinel pollaio H. Aues del coral o de jaula
Aues ferae Plaut. siluestres, nec dum circuratae AL. Wildvogel B. Wildevogelen
Aues fissipedes xιζόπυδεϛ Aristot. AL. Vogel so gespaltene vnnd zertheilte Fusshaben B. Vogheis met geclouen voeten oft claeuwen G. Qui ont les pieds fendus IT. Ch’hanno e piedi o vngie fessi H. Que tienen las patas apartadas
Aues inferae Seruio quae natura petunt volatu terrae vicinam aeris regionem, vt hirvndines. AL. Gar nider fliegende Vogelen die by der eerden vliegen G. Oiseaux qui volent presque en terre IT. Vccelli chi si delettano di volar basso H. Aues que de su natural buellan per baxo
Aues palm ipedes Plin. solidipedes aliis στεγανόποδεϛ Aristot. AL. Breit, slach vnnd ganssfussige bogel B. Plat en breetvoetige voghels, gelijtck een gans G. Oiseaux qui ont les pieds plats comme vne oye IT. Vccelli con e piedi larghi d’hoca o paparo H. Aues que tienen las patas de anada AN. Holefeared byrdes
Aues praepetes Virgil. augurales, quaesuperiorem aeris regionem tenent, testimonio Seruij οἰωνοί. B. Hoochvliegende vogelen G. Oiseaux qui volent au ciel IT. Vccelli qui volano insino al cielo H. Aues que buelan arriba
Auicula ὂρνεον, ὀρνίθιον, ὀρνιθάριον, ὀρνεοπέτειηον Aristoph. Vogelin. B. Vogelken G. Oiselet IT. Vccelletto, augelletto, vscigniuolo Boccatio H. Auezillo AN. Lkttelbyrd
Auicula in plumis ἂπτεροϛ ὂρνιϛ AL. Ein nacketes Vogelin, so noch one Federn ist B. Een voghelten dat cael ofe bloot is, ende sonder pluymen G. Oiseau sans plumes IT. Vccelletto senza piume H. Aue sin plumas
Auicula inuolucris ἂπτερον AL. Das nicht fleucht B. Dat noch niet vlugge en is G. Oiselet qui ne vole point IT. Vccelletto chi non vola H. Aue que no buela
Auicula volucris πτουνόν πτερόεν. AL. Gfugel, dat schon fleucht B. Een vogelken dat vlagghe is G. Oiselet volant IT. Vccelletto volante H. Auezilla que buela
Auis ales, ab alarum magnitudine pecus volatile Col. οἰωνόϛ, ὂρνικ, ὂρνιϛ, ὂρνεον, ἀεροπόρον Philoni, χινώπετον, διά τό χινεῖ σθαι, πετώμενον Dionysio, Eustath. AL. Vogel B. Vogel G. Oiseau IT. Vccello, augello H. Aue AN. Byrde, fouule
Oscines aues Plin, ω)|διχά ὂρνεα. AL. Singende Vogel B. Singhende vog helen. Oscines dictae, quasi ore canentes, quarum e voce futurorum praesagi captabant veteres G. Oifeaux chantants IT. Vecelli cantatrici H. Aues cantaderes AN. Syngyng byrdes
Pullus ὀρνιθόπαιϛ, ὀρνιθοφυήϛ παῖϛ. AL. Innges Hunlin B. Kiecken, oft Kiecxken G. Poussin IT. Pullo, polastro H. Pollo
ACATIVM Plin. ea nauigij species est, quam vernacula lingua Botam vocamusse Plinij verbis lib. 9. vbi indicat acatium esse carinatum, prora rostrata, puppi inflexa: quae omnia in nostrate bota innenias, ab aliis diuersa, nam carina aluum compingit, prora in rostrum assurgit, et puppis incuruatur molliter inflexa: ἀχάτιον. B. Een boot
Biremis Cic. quae a puppe malum versus binis agitur remis, a malo ad proram vno tantum διήρηϛ, δίχροτον Suidae, quod vtrinque a prora et puppi impellatur remis, dicroton etiam Hirtio dicitur ἡμιόλιον Hesychio, et ἡμιολία, quod sesqui altero pleno remigio agatur. IT. Fusta
Celox Plauto, Nauigij genus breuis atque agilis. χεληϛ Polybio. μελήτιον. Thucid.
Classis procincta Agellio, ad pugnam parata. ἐκοπλισμένοϛ, εἰϛ προβολήν χαταστάϛ στόλοϛ. AL. Ein hauffen Schiff zeugs zum Krieg zugerust B. Een vloete van oorloch schepen die al ghereet is G. Vne armee preparee a la guerre IT. L’armada preparata H. La armada fornecida y apparejada
Corbita Plauto, Nauis oneraria grandis et tarda, cuius malus corbem praeferebat in summo fastigio, vt etiamnum hodie vsus obtinuit, siquidem quod in summo malo imponitur, Corbem malim, quam cum Erasmo Galeam vocare, non vnam ob causam. AL. Ein Lastschist B. Een meersschip, oft een schip met een meerse. Corbem enim meerse nominamus G. Nauire qui sert a transporter marchandise IT. Naue di gabia H. Naue para lleuar mercadetia
Cymba Est et haec piscatoria nauis: sed conuexioribus lateribus, (siquidem χύμβη dicta est παρά τό χυφόν, ω(ϛ περιφερήϛ) tametsi eandem cum lembo faciat Isiodorus α(λιευτιχόν πλοῖον, α(λιάϛ Plutar. χύμβη. Oriam exponit et Nonius talem. AL. Ein Fischers Schifflin B. Een visschers boot, een buysse, een pinck
Dromas dromon Isidor. a celeritate cursus δρομάϛ. Aristoph interpr. Poll. AL. Eins chnell Schiff B. Een karreueel, ost boeyer G. Vne carauelle IT. Carauella
Hippago Festo, Nauis qua equi vehuntur. ἱππαγωγόϛ Demosth. ἱππηγόϛ Polyb. ἱππαγωγόν πλοῖον Herod. Ein Schiff da man die Pferdt mit hin verb fuhret. B. Een schuyte, oft schip om peerden mede te voeren G. Nauire pour mener cheuaux IT. Batello per condumi caualli H. La tafuera
Lembus Virgil. lenunculus Sallustio, Nauigium piscatorium. λέμβοϛ. AL. Weidling, kleins Schifflin B. Een schuyte, oft visschers schuyce G. Nacelle a pescher IT. Nauicella di piscatore H. El leno
Libunica triremis formam praeferebat: sed praedatoria magis, incredibi. lisque celeritatis, Suidas λῖβυρνιχή Plut. πλοῖον πεντηριχόν Polyb. λιβυρνίϛ [λῖβυρνίϛ] . AL. Iagschifflin B. Een fuste, oft iachte G. Fuste legiere IT. Fusta o bergantino H. Fuesta
Linter Virgil. Caes. alueus Liuio. μονόκυλον. AL. Ein weidling B. Een iolleken G. Vne nasselle IT. Gondolina H. Canoa
Nauicula nauigiolum Liuio. πλοιάριον. AL. Schifflin B. Scheepken G. Nacelle, petite nauire IT. Nauicella H. Nauezica, o naue chica
Nauis actuaria Cic. nauigium actuarium Caes. πρόπλουϛ, ἐπαχτρίϛ, aliis etiam χωτήρηϛ ἰστόπουϛ, quae simul et remis et velis vtitur, vt Isidorus ait. AL. Ein Ruderschiff B. Een roeyschip, een veerboot, een barsie G. Barcque de passage IT. Naue che porta passaggieri H. Barca de passaje
Nauis constrata Cic. tecta Liuio cui opponitur aperta apud Cicer. ναύϛ χατάφραχτοϛ Polybio. AL. Gedecht Schiff B. Ouerdeckt schip, Schip met een ouerloop G. Bateau couuert IT. Batello serrato o cuoperto H. Naue cubierta
Nauis longa Caesar. triremis. μαχρόν πλοῖον Polybio, τριήρηϛ, ναύϛ μαχρά Appiano. AL. Galeye B. Galeye G. Galere IT. Galera H. Galera
Nauis militaris στρατιωτίϛ Thucyd. ὁπλιταγωγόϛ. Eid. qua transportavi vehique solent milites. AL. Schiff darinn man die Kriegsleut vber fuhret B. Een schip om knechten met oft inne te voeren G. Nauire pour transporter soudars IT. Naue per transfretare soldati H. Naue para Ileuar los soldados
Nauis oneraria Cic. grauis Caes. frumentaria Eid. σιταγωγόϛ ὁλχάϛ Thucyd. φορτηγόϛ, Polybio σιτηγόϛ ναύϛ Diodoro φορτηγιχόν πλοῖον, στρογγύλον, φοινιχιχόν σχάφοϛ Aristoph. γαύλοϛ Herodoto σχευοφόροϛ Appiano AL. Nauen, Lastschiff B. Hulcke, een coopvaerders schip G. Nauire marchande IT. Batello, hulca H. Naue de mercadaria
Nauis oraria Plin. Nauicula qua oram litoris legimus. qualis actuariola Cic. quam eandem esse puto cum Horia, quae per aspiratam a Nonio scribitur. εὐ/ποροϛ πλάτη Euripidi. AL. Ein schifflin damit man nun am Bord oder Gestad dess Wassers ruedert B. Een boot om bystrande te roeyen G. Nacelle pour ramer au bord de l’eaue IT. Nauicella per nauigar lungo alla riua H. Naue chica por passearse
Nauis praedatoria Liuio piratica Quintil. paro Liaio, myoparo, et piraticus myoparo Cic. λη|στριχόν, πλοῖον πειρατιχή ναύϛ, λη|στρἰϛ, μυοπαρὼν, ἐπαχτοχέλιϛ Etymolog. AL. Raub, oder Iagschiff B. Een Zeeroouers schip, een iachte, een barsie, bergantijo, oft een barcke G. Barque, bateau de coursaire, brigantin IT. Bergantino, corsaro H. Naue de cossario
Nauis praesidiaria φυλαχίϛ Diodoro φρουρίϛ. AL. Ein Zusatsschiff, ein Kriegschiff B. Een oorlooch schip G. Nauire de guerre IT. Naue di guerra H. Naue de guerta
Nauis praetoria ναυαρxἰϛ στρατηγίϛ Diod. AL. Dess Obersten Schiff B. Het ammiraels schip G. Le bateau de l’Amiral IT. La naue del ammiraglio, o del capitano generale
Nauis rostrata Liu. ναύϛ xαλχέμβολοϛ Appiano, xαλχήρηϛ Pluthar. ἐμβολάϛ ἔxουσα Xenoph. AL. Geschnabelk Schiff B. Een schip met een snuyte voeren G. Nauire begue IT. Naue con ponta H. Naue fornecida para encontrar
Nauis speculatoria catascopium Cic. exploratoria nauicula χατασχοπιχόν [χατασχοπῖχόν] πλοῖον Plutarch. AL. Ein Speheschifflin B. Een
lootsmants boot, een verspiers schip, een fuste, oft bergantijn G. Vn brigantin, vne fuste IT. Vn bergantino, vna fusta, o fregata H. Vn bergantin, vna fuesta
Nauis vectoria Vlpiano ἐπιβάϛ, ἐπιβατηγόϛ. in Pandect. AL. Ein Fahrschist B. Een heu, een vracht, ost veerschip G. Barque, ou basteau de passage IT. Naue de passagieri H. Barca de passaje
Phaselus vel vt alij, faselus, nauigium velox et oblongum, teste Acrone. φάσηλοϛ. Ttraboni videtur ex Horatio et Virgilio phaselus non absimilis fuisse lembo, aut oriae, quippe qua circumuehi sua rura solebant ditiores, vt agitatu facili eadem et fragili. AL. Ein Batketkle B. Een schuytken oft bacxken G. Vne barquette IT. Barca, gondola, Venetis H. Barquilla
Ponto Caes. πορθμεῖον, πόριον Diodoro, Nauigij genus quo omnes traiiciuntur loco pontium. AL. Ein Vberfahrt, schiff B. Een ponte, oft veerschuyte G. Bac a passer la riuiere, ponton IT. Pontone, naue o barca di passat il fiume H. Ponton, y barca de passar el rio
Pristis Nauigium oblongum et angustum, a marinarum pristium forma. πρίστιϛ. AL. Ein langes vnd enges Schifflin B. Een beytel, een Wtersche schuyte, een damlooper, een barsie
Ratis schedia Vlp. xεδιά AL. Ein floss B. Een vloot, oft sater G. Vn raseau IT. Zartera H. La balsa de maderos trauados
Ratis scirpea Plauto, pro congerie scirporum in oblongum fasciculum colligatorum, cui pro fulcimento pueritia, quae natare discit. innititur, vt facilius natare ac mouere manus discat. AL. Ein Bintsen buschlin B. Een bobber, een bussel biesen G. Vn faisseau de ioncs, ou nasselle de ioncs. IT. Vn fasciculo di ionchi, o nauicella di gionchi H. Nauezilla de iuncos
Scapha nauicula quae onerariis subsernit. barca Isidoro σχάφοϛ σχαφίδιον, ἐφόλχιον, eo quod nauis eam attrahat asseclam πορθμίϛ. AL. Ein kleins Schifflin B. Een boot, lichter, een schuytken G. Esquif IT. Scipho, copano H. Scife
DE GENERIBVS PISCIVM.
CAP. XXIV.
ARTILAGINEI pisces Plin. σελάxη, σελαxώδη, xονδράχανθα Aristoli, in quibus ossium vicem explet cartilago: vt Raia.
Cetacei pisces Magni quie semine, non ouo, gignunt perfectum animal. ώδεα.
Crustati pisces Plin. crustis intecti Eidem, Mollitesta operculati, μαλαχόϛ ραχα Aristot. AL. Weich oder lind geschalter Fisch B. De gheschilde oft gescholpte Visschen G. Poisson d’escaille molle IT. Pesci di scaglie mollesine, o tenere H. Pesces de teja muella, y blanda al tocar
Molles pisces Plinio, laeues malim vocare: quibus cutis non squammea, non aspera aut testea, sed laeuis est et glabra, vt homini: ita enim Galeni verba interpretor lib. 3. De facult, aliment, cum sint tamen durae carnis, vt saepia: atque ita μαλαχόνexpono. μαλάχια Aristot. μαλαχόδερμα. AL. Glatter Fisch one Schupen B. Glatte Visch sonder Schubben G. Poissons glissans, sans escaille IT. Pesci politi senza scaglie H. Pesces polidos, sin escama
Piscem desquammare λεπίζειν AL. Den fisch scharpffen B. Den Visch schrabben, oft die Schelffen afdoen G. Escailler le poisson H. Escamar o quitar las escamas
Piscem exdorsuare Plau. ῥαxίσαι. AL. Den Fisch spalten, auffschlagen oder thun B. Den Visch opdoen, oft clieuen, oft spouwen G. Effondrer le poisson IT. Spallare il pesce H. Quebrar el espinazo del pesce
Piscem exenterare ἐκεντερίζειν, εντερεύειν Athenaeo. AL. Dem Fisch das Eingeweid aussnemen B. Den Visch schoon maken, opdoen, breken, ontweyen G. Euentrer le poisson IT. Suentrar le pesce, o cauargliene le interiora H. Sacar las tripas del pesce
Pisciculi minuti Terent. λεπτή γρύτη Tarentino, ἑyητοί Menand. quasi elixatiles, qui minores sint quam vt torreri in sartagine aut assaridebeant. AL. Grut G. Poissons menus, menuise
Pisciculus ἰxθύδιον AL. Fischlin, Fischle B. Visken G. Poissonnet IT. Pesce picciolo H. Pequenno pesce
Piscis ἰxθὐϛ ἔλλοy, ἔλλοϛ Sophtcli μαυδόϛ Callim. AL. Fisch B. Visch G. Poisson IT. Pesce H. Pescado AN. Fisch
Piscis fluuialis vel fluuiatilis, ἰxθὐϛ ποτάμιοϛ. AL. Fisch der sich in rinnendem Wasser auffenthalt B. Rinier visch G. Poisson de riuiere IT. Pesce di riuera, fluuiale o di fiume H. Pesce o pascado de rio
Piscis lacustris ἰxθὐϛ λιμναῖοϛ. AL. Seefisch B. Visch die hem in Wyers oft andere staende Wateren houdt G. Poissons d’estangs IT. Pesce di lago H. Pesce de lago
Piscis maridus Pelagius. ἰxθὐϛ θαλάττιοϛ. AL. Meerfisch B. Zeevisch G. Poisson de mer IT. Pesce marino H. Pesce marino
Salsamenta Terentio, pisces muria durati Fabio lib. 8. Pisces muria conditia ταρίxη, τά ταριxηρά. AL. Ein gesaltsener Fisch, wie der, Lacl vnnd Thonhering B. Ghesouten Visch, ghelijck den Abberdaen, oft Peeckelharinck G. Poisson sale IT. Pesci ensalati H. Pesce salado
Salsamento macerare Terent. ταριxη| διαίνειν, ἢ δεyεῖν. AL. Gesaltsene Fisch wassern, weichen, trempen, ins wasser legen B. Ghesouten Visch weycken, oft te weycke leggen G. Destremper et dessaler IT. Macerar o addolcire nell’ aqua li salami H. Remojar la saladura
Testacei pisces testae, Pisces duro operimento instrati, ὁστραχόδερμα Aristot. ὂστρεια Galeno σχληρόδερμα Aristot. λιθόῤῥινα Empedocli, ὀστραχόρινα Oppiano ὀστράμηρα, ὂστραχα. AL. Schalfisch, der sich in der harten Schalen helt B. Visschen met harde Schellen, oft Schelpen G. Poissons a coquilles IT. Pesci de scaligo duro H. Pesces que biuen en teja dura
Turbinati pisces στρομβώδη Aristot. στρομβοειδῆ, qui in latum a mucrone fastigiantur, vt buccinum. AL. Kinckhornlin B. Kinckhoornen, Hulcken G. Poisson qui se tient en coquille sabotee IT. Pesci di testo puntuto H. Pesces que tien suteja en figura de trompo
DE HERBIS.
CAP. XXV.
ABROTONVM semina ἀβρότονον θῆλυ. Qui ex Plinio hanc Chamaecy parissum nominant, ne illa toto caelo errant, cum Pliniana illa, herba sit, haec Dioscoride teste, arborescat: et comantes auri fulgore corymbi hanc facile, quae sit, prodant. AL. Cypres B. Cypres G. Du cypres, garderobe IT. Cypresso, santolina
Abrotonum mas ἀβρότονον ἂῤῥεν, θῆλυ φθόριον. Dioscorid. xολοποιόν, ἡράχλειον, γλυχὐϛ ἂγμον Dioscorid. AL. Stabwurts, Gertwurts, Garthaglen, Schosswurts, Kuttelkraut, Affrusch B. Auerons, auerruyt G. Auronne, garderobbe, auroesne IT. Abrotone H. Arotono, herba lombriguera a necandis lumbricis
Absinthium ἀyίνθιον, ἀπίνθιον Comicis, ab insigni amatore quo bibentes illud auersantur. βαθύπιχρον, βαρύπιχρον. AL. Wermuth, Elts B. Alsem, Alsene G. Aluine, absinte IT. Assenzo, assentio H. Alosna, asentios
Absinthium seriphium vel marinum, vulgo lumbricorum semen ἑλμινθοβοτάνη, ἀyίνθιον θαλάττιον ἢ σέριφον. AL. Wurmsamen B. Wormcruyt G. Barbotine, la mort aux vers IT. Assenzo, o absinthio marino H. Alozna marina
Acanthus herpacantha topiaria, officinis branca vrsina, et marmoraria. ἂχανθοϛ, μελάμφυλλον ἐρπάχανθα, παιδέρωϛ. AL. Beernkapen, Beernklauw B. Berenclaeuwe G. Branche vrsine IT. Brancha orsina H. Yerua giguante, branqua vrsina
Aconitum Hecaties Ouid. offic. cappa vel cuculus monachi λυχοχτόνον ἐχατηίϛ. AL. Isenhut, blaw Solfswurts B. Monicx capkens G. Tere IT. Aconito H. Yerua mattalouos, yerua de balestreros, centella
Adiantum cincinnalis, terrae supercillium, capillus Veneris Apeleio et capillaris. ἀδίαντον χαλλήτριxον πολύτριxον. AL. Frauwen haar B. Vrouwen hayr G. Capil Venere IT. Capel Venere H. Culantrillo de pozo
Hiuius species est, vel certe assimilis, officinarum Capillus Veneris, aliis Ruta muraria dicta, quod in parietinis crescal. AL. Steinrauten, Mauwrrauten B. Steentuyte G. Rue de muraille
Agrostis gramen. ἂγρωστιϛ. AL. Grass B. Lot oft knopgras G. Dent a chien IT. Gramigna H. Grama, gramena
Alcea bismalua siluestris, herba Simeonis. ἀλχέα. AL. Sigmars Kraut, Sigmundswurts, Hochleuchten Fellryss, Lowenzahn B. Sigmaers cruyt G. Guimauue sauuage IT. Vngarica, malua seluatica, buon vischio H. Malua de Vngria, malua montesina
Alga vlua Illa maris est, haec stagnorum. phucus marinus Plinio, φὑ/μοϛ θαλάττιον χαἰ λιμναῖον. AL. Meergrass B. Wier G. Algue IT. Aliga H. Oua, o yerua de la mar
Allium σχόροδον, a foetoris grauitate, quasi σχῶρ ὂδωδοϛ, potius quam τό σχαιόν ῥόδον vt Etymolog. habet. γηβόσχον. AL. Knoblauch B. Loock G. Aux, ail IT. Aglo H. Ayos
Aloe ἀλόη, τραγόχεροϛ, a similitudine cornuum hircinorum, ἀμφίβιον, quod et terrae matri adhaerens, et inde exempta, deque trabibus suspensa, in aere vitam tamen tuetur diutissime. AL. Alepatic, bitter Aloes B. Aloe G. Aloes, perroquer IT. Aloe H. Cauilla, yerua de acibar, yerua babosa
Alopecurus ἀλωπέχουροϛ Theophr. quasi vulpicandam dixeris. B. Vossesteert G. Queue de renard
Alsine officinis morsus gallinae quod nomen Anagallidi magis proprium est. ἀλσίνη. AL. Vogelkraut, Hunerbiss, Hunerdarm B. Muyr G. Mauron IT. Centone, pauerina, quod anserculis (pullos auserum paueros vocitant) expetitur
Althaea hibiscus Virg. officinis bismalua, et maluaniscus. ἀλθαία,
παρά τό ἀλθαίνειν, medendi argumento. ἰβίσχοϛ, ἀναδενδρομαλάxε Gal. δενδρομαλάxη Aetio, ἀρισταλθαία. AL. Ibisch, Heilwurts B. Witten huenst G. Guimauues IT. Maluauisco H. Yerua cannamera marmaie
Amaracus samsucus. σάμyυxον Galeno, ἀμάραχον Aeginetae. AL. Meyron, Meyran B. Margeleine G. Mariolanie, marone IT. Maiorana, persa Hetruscis H. Amoradux, axedrea, maiorana
Amaranthus purpureus Virg. et Pli. vulgo flos amoris ἀμαράντοϛ. AL. Sammetblum, Tausentschon, flor amor, Rotekolblin G. Passeuelours IT. Fior velluto Hetruscis, fior di grana
Ambubeia Horat. aphace Theoph. ἀφάχη Theoph. lib. 7. ca. 11. ea herba planissime praesentatur, quae vulgo dens leonis, rostrum porcinum, caput monachi, et dens caninus vocitatur, quam maturrime florere, celeriter senescere et in pappos abire scribit. neque tamen abhorreo interim ab eorum sententia, qui ἱεράχιον ἠ=ττον, id est, minus hieracium, hoc siluestris intybi genus nuncupant. AL. Pfaffen rhotlin, Pfaffenblat, Korlkraut, Sawblumen B. Canckerbloeme, peerdebloeme G. Pissenlit
Amomum rosa Hierosolymitana, seu beatae Mariae Scaligeri iudicio. at Geneserus aspalathum censet esse rosam Hierechuntis siue Hierosolymitanam , vt Amomum sit piper hortense ab holitorum gente dictum.
Ampeloprassum Vineale porrum. ἀμπελόπρασσον. AL. Wildt lauch, hunds Knoblauch B. Wild loock G. Porreau de chien IT. Porro seluatico, porrandello H. Puerros de las vinas
Anagallis corchorus Plin. officinis morsus gallinae. ἀνάγαλλιϛ, ἀλσίνη, νυχτέριϛ. AL. Gauchheyl B. Guychelheyl G. Morgeline IT. Anagallide H. Muruges
Huius species est purpureo flore Corallia Aeginetae χοραλλία dicta, vt opinor, quod corallium flos, rubore mentiatur. AL. Gauchheyl mit rothen Blumen B. Roode guychheyl G. Morgeline rouge
Anchusa ἂγxουσα, vulgo buglossum, vel lingua bouis. AL. Ochssenzung B. Ossentonge, buglus G. Orcanette IT. Anchusa H. Soagen
Anemone flos Adonidis: natum enim fabulatur Nicander, ex interfecti Adonidis cruore flos inodorus est. ἀνεμώνη, vnde quibusdam venti herba dicta φαινίϛ apud Lacones, testante Sosinio. AL. Kuchenschell, Hackelkraut exponit Gesnerus G. Coquelourde, ou passefleur IT. Anemone H. Ampollade flor chiquita
Anethum ἂνηθον. AL. Dyllen, hockraut B. Dille G. Anet IT. Aneto H. Eneldo
Anisum ἂνισον. AL. Anyss B. Anijs G. Anis IT. Aniso H. Anis, matalahuga, yerua dolce
Anthriscum Plinio vel ἐνθουσιχόν, enthusicum Theoph. ἀνθρίσχοϛ. Holitorij generis herba, quam Morillonus eandem putauit, aliique non indocti viri, cum ea quam Chaerephyllum Columella dixit. AL. Kerbelkraut, Korblinkraut B. Keruel G. Cerfueil
Anthirrinum anagallis siluestris. ἀντίῤῥινον, ἀντίῤῥινον Herbariis Germanis Orant, Sterckraut, Streichkraut. B. Calfs muyle, calfa nuese, orant G. Muron violet, l’oeil du gat
Aparine officinis aspergula φιλάνθρωποϛ, ἀπαρίνη, ὀμφαλόχαρποϛ, φιλίστιον Hippocrati, quod laciniis vestium adhaerere soleat asperitate sua. AL. Klebkraut B. Tongecruyt, cleefcruyt G. Grateron, rieble IT. Speronella H. Presera
Apex stamen Plin. Quod veluti filumentum e calycis sinu prosilit. χρόμη. AL. Die Fademle im mitten der Blumen
Apiastrum citrago, quod citreum malum redoleat. melissophyllum Plin. melitena, amellum. μελίφυλλον, μελισσόφυλλον, μελίτταινα. AL. Melissen, Immenblat, quasi apum folium, Pfaffenkraut, Mutterkraut, Hertskraut, Frauwenkraut B. Melisse, consilie de grein G. Melisse, pom cirade IT. Melissa, cedronella H. Torongil, yerua cidrera, yerua auegera
Apium σέλινον AL. Peterlin, Petersilien B. Peterselie G. Persil IT. Petrosello, apio domestico H. Perexiil
Apium grande hipposelinum, equapium, olusatrum, petroselinum Alexandrinum Dodonaeus esse iudicat, Matthiolus vero vulgari leuisticum, cui sententiae faueo. ἱπποσέλινον. AL. Liebstockel B. Lauas, lanetse Brabantis
Apium palustre paludapium ἐλεοσέλινον, ὑδροσέλινον AL. Eppsich, Eppich, Hepfen B. Ionckvrou merck, eppe G. Persil de l’eau IT. Apio palustre H. Perexil de agua
Argemone inguinaria Plinio, vulgo agrimonia siluestris, anserina, argentina, potentill. ἀργεμόνη ἑτέρα. Fuere qui θάλιχτρον esse putarunt. AL. Genserich, Grensing B. Siluercruyt, blick Hollandis G. Argentine, bec d’oye IT. Argentina
Aristolochia longa ἀριστολοxία ἢ δαχτυλῖτιϛ. AL. Lange Osterlucey B. Ostruyts G. Aristologie IT. Aristologia H. Astronomia
Aristolochia rotunda terrae malum. ἀριστολοxία στρογγύλη, μηλοχάρπον, xαμαίμηλον Diosc. AL. Ronde Osterlucey B. Ronde ostruyts
Aristolochia sarmentitia Scrib. clematites Diosc. χληματῖτιϛ officinis aristologia longa, nonnullis herba Saracenica. Sarasijncruyt Brab. G. Sarasine
Arte misia ab Artemisio Mausoli vxore adoptata. artemisia tenuifolia Ruellio ἀρτε μισία λσπτόφυλλοϛ, παρθένιϛ. Boyfuss, Bucken, S. Fohanns Gurtel. B. Byuoet, sint lans cruyt G. Armoise, l’herbe de S. Iehan. IT. Artemisia H. Artemisia
Arum serpentaria minor officinis, pes vituli, barba Aaron, sacerdotis virile. ἂρον AL. Teutschen Ingber, quod gingiberis in modum admorsa radix linguam incendat. Pfaffen pint B. Papencullekens, calsfsvoet, Aron G. Vit de chien, pied de veau, vit de prestre IT. Aro, gigaro H. Yaro
Arundinis cartilago Plin. vocari videtur, quod in geniculo minus durum porosuisque est.
Arudinum oculi vel bulbi. Plin. lib. 17. Radices quibus seruntur alhae. B. Rietspieren, spieren Hollandis
Arundinum tegulo domum operire Plin. AL. Ein Hauss mit Rhoren decken B. Huys met riet decken G. Couurir la maison de roseau IT. Coprir la casa con canne H. Cubrir la casa con canas
Arundo canna, calamus. χάλαμοϛ. AL. Rhor B. Riet G. Canne, roseau IT. Canna H. Cannas
Asarum vulgago Marcrob. nardus rustica, ἂσαρον. AL. Haselwurts B. Haselwortel, mansoren, asara G. Cabaret IT. Asaro, baccara H. Asara bacar
Asparagus corruda. ἀσπάραγοϛ, ὂρμενοϛ Atticis ὁρμίνιον. AL. Spargen B. Sparagus, coralcruyt G. Esparge IT. Esparago H. Esparagos
Asparagus Primum germen herbarum quod edendo est, ὂρμενοϛ, ἀσπάραγοϛ, ἐχχεχαυλιχόϛ. AL. Die, erste iunge vnd zarte Schosslin am Kraut B. Teer oft ionghe spruy tken van bet cruyt G. La premiere tige de l’herbe IT. La cima, como de couli H. Tallo de la yerua
Aspargi radix satiui, spongia peculiariter vocatur a Plinio et Columella, AL. Spargenwurts
Asparagus siluestris corrudago Gazae, ἀσπάραγοϛ τητραῖοϛ ἢ μυαχάνθινοϛ Gal. Aeginetae, μυάχαθοϛ Dioscorid. ἀσπαραγίαϛ Theophr. AL. Wildspargen B. Wilde sgaragus G. Esparge sauuage
Asphodelus hustula regia albucum officinis, affodillus ἀσφόδελοϛ. cuius flos cum scapo nominatur ἀνθεριχόϛ, albucum Plinio. AL. Affodillwurts B. Affodillen G. Des asphodilles IT. Amphodillo H. Gamonito
Asplenum vulgo in offic. Ceterach. ἂσπληνον, σχολπένδριον ἐμιόνιον πτέρικ. AL. Steinfarn, Miltskraut B. Steenvaren G. Ceterach IT. Aspleno, scolopendria, herba indorata H. Doradilla
Aster Atticus Amellus flos, vt putant, sed falso reclamat enim foliorum paucitas, quorum tamen in amello copiosam syluam prodit Virg. et stellatus vertex, cuius ille nullum facit indicium, non omissur as tam celebrem notam in tam accurata floris praeter morem descriptione. inguinalis nonnullis. ἀστήρ ἀττιχόϛ, βουβώνιον, ἀλίβιον. AL. Megerkraut, Sternkraut, Bruchkraut, Schartenkraut, Wegstrew B. Sterrecruyt G. Aspergoute menue
Asyla Plin. ferus oculus Romanis. Anagallidis species in colore dissidens ἀσύλα. AL. Hunerdarm, Huner serb, gauchheil, vogelkraut G. Morgeline
Atractylis hirsuta offic. carduus benedictus. ἀτραχτυλἰϛ λασία, AL. Cardenbenedict B. Cardo benedictus G. Chardon benoit, saffran bastard H. El cardo huso
Atriplex atriplexum, aureum olus. xρυσολάxανον, ἀτράφακιϛ, παρά τό α(δρῶϛ αὐ/κεσθαι. AL. Molten, Milten, Scheissmilt B. Milde G. Arroches, follette, ab insipido gustu. bonnes dames IT. Atriplice H. Armoles armuelles
Auricula muris μιόϛ ω)τίϛ. AL. Wildt Mangold B. Muys oore G. Oreille de rat IT. Orechia di topo H. Oreya de raton
Ballote cantherinum marrubium, vlceraria, marrubiastrum, marrubium nigrum, offic. prassium foetidum βαλλωτή, μελαμπράσσιον. AL. Schwarts Andorn B. Swarte andoren, oft malrueute G. Marrubin noire, ou puante IT. Marrobio bastardo H. Marrojo negro
Bellis Plin. bellius flos. vulgo consolida minor, herba margarita. βέλλιϛ quasi βιολλίϛ, quod bibernis frigoribus indomitus rediuiuus quasi vi in auras erumpat. AL. Masslieben B. Matelieuen, kersowe Brabantis G. Pasquettes, marguerites IT. Fiore di primauera, primo fiore Hetruscis
Beta σεύτλον, τεύτλον, τευτλίϛ. AL. Mangold B. Biete G. Bete, poree IT. Bietola H. Acelga
Betonica Pauli βεττονιχή Aeginetae vulgo vetonica dicta. AL. Ehrenpteiss, Grundkeil, quasi panaces dicas B. Eerenprijs
Betonica siue (vt aij scribere malunt) vettonica (quippe a Vettonibus Hispaniae populi dicta( altilis siue coronaria. βεττονιχή στεφανοματιχή. AL. Nagelin, Nagelblumen Grassblumen B. Ginoffelen, angiers G. Oeillets
Betonica superba AL. Mutwille, Hochmut B. Plyumkens, eleyne ginoffelkens
Betonica veltonica, Antonio Musae. serratula. yυxοτρόφον, χέστρον, ἱερά βοτάνη Scribonio. AL. Betonien B. Betonie G. Betonie IT. Betonica H. Betonica
Blitum βλίτον. AL. Maier B. Maier G. Portette ronge, du blit
IT. Blito H. Bledo
Botrys ambrosia nonnullis teste Plinio. offic. quercula. βότρυϛ. AL. Krottenktaut, quasi bufonum herbam, quod folia infertora circa caulem, bufonis residentis speciem repraesentent AL. Rabenkraut B. Druyfcruyt G. Pyment IT. Botri
Brassica vulgo caulis brassica satiua χράμβη, κυλοχράμβη Pelagonio.
AL. Kol B. Kool G. Cloux IT. Cauli, cauolo H. Verca, colhos
Brassica Apiana Plin. sabellica Eid. crispa Plin. οὐλή Nicand. οὐλόφυλλοϛ Theophr. σελινοειδήϛ Catoni σελινοσία Athenaeo σελινάϛ Plin. AL. Krauser Kol B. Shecronckelde oft ghehalckelde kool G. Choux crespuz
Brassica capitata tritiana, imperialis. χραμβή χεφαλωτή. hanc suspicor esse quam Nicander γαστέρα nominat a tumidi ventris figura. AL. Kappis Kraut B. Cabuys kole, sluytkole G. Choux cabus IT. Cabuzzo
Brassica Cumana laeuis, rubra. λεῖα, λειόφυλλοϛ, χαυλέδηϛ, ἐλεάϛ. AL. Breitter rother Kol B. oroote roodekool, flore G. Choux rouges
Brassica lacuturria Pl. B. Sauoysche kole G. Choux de Sauoye
Brassica marina θαλασσοχράμβη, χραμβή θαλαττία. vulgo in officinis soldanella. AL. Meerkol IT. Soldano, soldanelle
Brassica Pompeiana Plin. Cypria Remberto. B. Bloemekole G. Choux floris IT. Cauliflores
Britannica Plin. Herba Batauiae peculiaris, praecipui aduersus stomacaccen et scelotyrben vsus, quibus malis dentes excidunt, compagesque genuum soluunturiquam Frisios monstrasse Romanis milit ibus tradit, sic dictam, vt putat quod confines Oceano Britanniae velut propinquae eius nomen deducauerint. in quo linguae imperitia falsum puto, quum vocis originem referendam existimem ad Britten, ita dicuntur cespites’e quibus aggerum moles aduersus maris impetum surgunt, in quibus copiose prouenit hodie cochleariam indigitamus, quod in oblongis foliis, nigrisque extremitas in cochlearij formam rotundetur Hollandi inde Lepelcruyt, et lepebladen appellant. Non desunt qui telephij nomine eam designari malunt.
Buglossum offic. borago, corrago Lucanis olim dicta, quod cordis affectibus opituletur, Apuleio teste βούγλωσσον εὐφρόσυνον, νηπενθέϛ. AL. Borresch B. Bruynagie, boragie, bernaeds G. Borrache IT. Boragine H. Borraja
Bulbus Radix rotunda tunicata. βόλβοϛ. AL. Kolbwrst B. Ronde wortel G. Racine ronde IT. Qualsiuoglia radice rotunda H. Qualquiera raiz redonda, como de cebollas
Bulbus esculentus βολβόϛ ἐδώδιμοϛ. AL. Esclauch B. Schaloengie G. Eschalotte, oignonnette, appetitus, porrette IT. Scalogni
Butomum βούτομον, χαλαμάγρωστιϛ Dioscorid. B. Rietgars H. Ionc de cabas
Bryonia vitis, alba, ampeloleuce, colubrina. βρυωνία, ἂμπτελοϛ λευχή, yίλωθρον. cuius haccam Scribonius vuam Taminiam vocat, quam in vepribus ruberrinam crescere ait, vt inde statuere liceat vitem Taminiam et Tamum etiam Romana voce herbam istam vocatam fuisse quae apud Plinium corrupta est in Tanum ὀφιοσταφυλή Dioscor. quod in ea stabulentur angues, yίλαθρον a depilandis coriis quam vim obtinent eius acini, χαρχίνωθρον et χλῆμα Nicandri et scholiastae. AL. Schmertswurts, Hundskurbs, Meuffeiskurbs, Stickwurts, wilder Zirwen, Scheisswurts, Teuffeiskirsen, Rasswurts, Zanniben, Romische Ruben B. Bryonie, alffpape Brabantis quartelsbeyen Hollandis, quod acinis coturnices vescantur, schaepentel. Frisiis, a similitudine simi ouilli, quem acini referunt G. Couleuree, feu ardant, colubrine, vigne blanche IT. Vite bianca, zuoca seluatica H. Mueze blanca, anorca
Bryonia nigra vitis nigra, hanc ego nauteam Festi esse puto, cui nigra attribuit grana, coriariis in vsu ad depsenda piliisque spolianda coria. βρυωνία μέλαινα, xειρώνιοϛ ἂμπελοϛ, ἂμπελοϛ μέλαινα. AL. Schwarts Stickwurts B. Swarte bryonie IT. Vite nera H. Nuezo negra congorea G. Tan, coleuuree noite
Calamintha mentastrum Apul. et Plin. offic. calamentum: cuius tres censetur species. ea quam officinae calamentum montanum vocant. B. Calament G. Calament IT. Calamento, Altera γλήxων ἂγριοϛ Latinis pulegium agreste. AL. Kleic Bachmuns, wilder Poleye B. Wildespotye G. Pouillot sauuage. Tertia quae Nepeta proprie Latinis, officinis nepita AL. Katsenkraut, Katsenmunts B. Kattecruyt, nippe G. Herbe au chat IT. Nipotella H. Laneuada
Calamiorum multiplex est genus: est enim Calamus fistularis Plinio συριγγίαϛ totus concauus, fistulis vtilissimus: calamus tibialis Plin. αὐλητιχόϛ, continuo foramine peruius. Est et Calamus fruticosus, δόνακ, flumineus, exilis, et nisi in aquaticis haud nascens, qui et χύπριοϛ χάλαμοϛ. Est et Calamus vallaris, siue scpicularis φραγμίτηϛ gracilis, maceriis expetitus. calamus spado Plinio. εὐνουxίαϛ Theophrast. qui exiquam atque adeo nullam habet paniculae comam. Est et Sagittarius Plinio. ναστόϛ. toto internodio concretus, sagittis quaesitus olim. Addatur huc Calamus Indicus, siue arundo Indica Plin. cuius nunc, vt olim, in templis vsus fuit ad cereos lychnuchorum inflammandos. B. Kerckriet, Spaenschriet. Denique calamus calamus qui chartis seruis, quem scriptorium dicimusἐϛ βιβλιογραφίαν ἐπιτήδειοϛ. AL. Ein Schreibfeder B. Een penne, een schrijfveder G. vne plume a escrire IT. Penna Petr H. Plume
Caltha Virg. officinis Calendula. nonnullis verrucaria. χάλθη. AL. Ringelblumen B. Goutbloeme G. Soulcie quasi solsie, hoc est solsequium, quod flos Calthae solis cursum sequatur.
Calyx Plin. Folliculus siue inuolucrum floris, priusquam dehiscat, praecipue rosae, χαλύκ. Dioscor. AL. Rosenknopff, der Knopft an Blumen B. De knoop van de bloeme G. Le bouton d’vne fleur IT. Bottone o boccolo del fiore H. Bellota
Cameraria cucurbita Plinio, quod cameras vmbra operiat etiam, nonnullis perticalis hoc nomine censetur et ventricosa et anguina.
Canabis siue cannabis, χάναβιϛ, xοινοστρόφον, ἀστήριον, a foliorum figura. AL. Hanff B. Kennep, kemp G. Chanure IT. Canabe H. Canhamo
Carex ὀκύϛ. Plin. Iunci genus acuti et durissimi simile Sparto, non autem Asparago, vt perperam scriptum est in Lexicis, quae Calepini nomine in manibus habentur. helmum Hollandi vocamus, Heylem, Solent autem in carectis latere ac stabulari lepores.
Cantabrica sunt qui aquilegiam seu aquilinam vulgo nuncupatamita vocitent: in caule iunceo flosculus oblongis velut calathis, a Plinio descriptam cantabricam malunt alij ad betonicam altilem transferre: nolim ego rem controuersam priuati iuris facere. Si tamen statuendum erit aliquid, aquilinam Chelidoniorum generi asserendam potius duxerim, quorum folia mentitur, et ortum quoque ne dicam etiam vires. Interim dum sub iudice lis indecisa haeret, lituarem hona pace dicere eam liceat quaeso, a litui specie, quam flores suau iter reflexi referunt, adfabre cauo intus spatio quamque e veteribus monetis petere quiuis possit. est enim nobilior vulgatiorque flos, quam vt nomine solum barbaro censeatur. AL. Agley B. Akeleye G. Ancolye IT. Aquilegia
Capillamentum Plin. Folium angustum in capilli modum, quale est croci. τρίxωσιϛ.
Capsicum Actuario, si liquastrum Plin. vt creditur. χάyιχον. piper Indicum. AL. Indianischer Pfeffer B. Bresijlsche peper, peper wr oft van Indien G. Poiure d’Inde
Caput allij est, caput cum nucleis suis. δαιτίϛ Galeno teste. vt allij coma cum capite. μόλυζα Hippocrat. μώλυζα Psello. at ipsi nuclei, quos spicas Latini vocant. ἂγλιθεϛ Dioscoridi sunt. AL. Ein Ehet vom Knoblauch B. Cluyfken loocks, een bolleken loocks G. Gousses d’ail IT. Spiga d’aglio H. Diente o espigo del aio
Cardui fructus siue caput vocatur nonnullis σφόνδυλοϛ et σχαλίαϛ Theophr. vel vt Athaeneus ex eo citat, ἀσχάληρον, et περιχάρπιον Theophr. veriore, lectione quam περιχάρδιον in Athenaeo scriptum est. Cardui vero scapus, cui caput insistit, seorsimπτίρνικ Theophrasto dicitur.
Carduus altilis cinara strobilus χάχτοϛ Theoph. et Athen. χίναρα, χύναροϛ ἂχανθα Sophoc. σχόλυμοϛ ἣμεροϛ. AL. Welsch Distel, Artischock, Strobildorn B. Artischock G. Artichaut, carchiofe IT. Cardo de comer, artichocas
Cassuta angina, vel podagra lini, officinis cuscuta. χασσύταϛ, λινοδ έρη Theophrast. quam linanginam non male dixeris. AL. Filtskraut, Flashsseiden, Todtern B. Schorft, wrange, viltcruyt G. Goute de lin
Caulis Stipes herbae, vnde folia frondesque seu ramusculi emicant. χαυλόϛ. AL. Kraut, Stengel, Stortsel B. Steel, stapel, struyck, stangel, stock G. La tiege, ou tige IT. Il gambo delle herbe H. El tallo de la yerua
Centaurium maius μενταύριον μέγα, xειρώνιον, ab inuentore Chirone Centauro, πελεθρονιάϛ, a monte Thessaliae Chironi habitato falso, pro Rapentico habitum a multis. B. Groote santorie IT. Centaurea maggiore H. Cintoria
Centaurium minus fel terrae selbrifuga, propter amaritudinem summam. χεντ σπριον τό μιχρόν ἢ λεπτόν, χένταυρίϛ Theophr. λιμνήσιον, λιμναῖον Diosc. λιβάδιον Plin. quod propter fontes nascitur. AL. Tausent guldenkraut, Erdtgal, Biberkraut, Fieberkraut B. Cleene centorle, centauriaen G. Chantepoulet, fiel de terre, centaure IT. Biondella Hetrur quod crispandis dealbandisque foeminarum capillis e lixiuio expetatur, centaurea minore. H. Hiel de la tierra
Centunculus Scribonio gnaphalium, γναφάλιον, γναφαλίϛ. Scribonio, quasi tomentitia herba, italis pharmacopoeis cotonaria propterea dicta. AL. Ruhrkraut, Rohr B. Root melisoen cruyt
Cepa Cepe χρόμμυον, διότι τάϛ χόραϛ μύειν ποιεῖ, teste Athenaeo, quod odoris grauitate nictare nos faciat. AL. Zwibel B. Aiuyn G. Oignon IT. Cipolla H. Cebolla
Cepaea nonnullis, anagallis aquatica, becabunga. χηπαία, ἀνάγαλλιϛ ἔνυδροϛ, quod putant nonnulli, quod nomen Sio datur in Dioscoridi adiectis. AL. Wasserpungen, Bachpungen, Pungen, Beeckeboon Hollandis waterpungen. Brab. G. Berle IT. Gorgolestro apud Hetruscos
Chamaedrys trissago, quereula, serratula. xαμαίδρυϛ, xαμαίρωy, λινόδρυϛ. AL. Gamanderle, Bathengel B. Gamanderlijn G. Garmandree, chesnette IT. Querciola Hetrusc. calamandrina Insubribus H. Chamedreos
Chamaeleo albus xαμαιλέον ὁ λευχόϛ. carlina officinis. AL. Eberwurts G. Carline IT. Carlina H. Cardo pinto
Chamaemelum anthemis. xαμαίμηλον, ἀνθεμἰϛ, λευχάνθεμιϛ AL. Camillen B. Camillen bloemen, camemille G. Camomille IT. Camomilla H. Manganilla
Chamaepitys aiuga vel abiga Plin. thus terrae Eid. cucurbitularis Latine, officinis Iua arthetica vel muscata. xαμαιπίτυϛ, quasi pumula pinus. B. Veld cypres, hoe langer hoe lieuer G. Iue muscate ou artheticque IT. Iua chamepitio H. Pinillo, yua artetica
Chelidonium maius hirundinatia. xελιδόνιον μέγα. AL. Schele wurts Chelkraut, Scaewalbenkraut, Goldtwurts B. Schelcruyt, goutwortel, groote gouwe G. Esclere, chelidoine, felongne IT. Celidonia H. Yerua de las golundrinas, celiduena
Chelidonium minus offic. apium haemorrhoidarum, scrofularia minor, ficaria. AL. Psaffenhodlin, Feigwartsen, klein Schelwurts, Meyenkraut, Blutkraut B. Speencruyt G. Bassinet, couillons de prestre, esclere petite IT. Chelidonia minore, fauoscello H. Scrofularia menor
Choudrilla condrilla Plin. χονδρίλη, xονδ ρίλλη. B. Chondrilla G. Letteron IT. Chondrilla H. Litugas, lechugas. Species est siluestris endiuiae, assimilis ambubeiae: imo illam in hunc ordinem referunt
Chrysanthemum Chamaemelum luteum. xρυσάνθεμον. B. Roomsche camillen, vt autumant quidam minus bene AL. Genssblum S. Iohans blum. B. Vokelaer, hontrosen, geele gansbloemen
Cicuta xώνειον. AL. Schierling Ziegerkraut, Wuterich, Windscherling, Wutserling B. Scheerlinck, dulle keruel, pijpcruyt Holland G. Cigue IT. Cicuta H. Ceguta
Citago pseudo melanthium, ἂνθεμον, yευδομελάνθιον. AL. Kaden, Koren rose B. Regelbloemen, korenrose G. Yuraie
Clematis Daphnoides Dioscorid. vincaperuinca Plin. qui etiam chamaedaphnen eandem Graecis vocari ait. χληματἰϛ δαφνοειδήϛ alij peruinca scribunt . AL. Ingrun, Singrun B. Vincoorte, maechden palm. ingroen G. Lisseron, peruenche IT. Prouenca H. Peruinqua
Cnicus hortensis crocus, crocus Sarracenus, offic. certamus. χνῆμοϛ. AL. Wilder Saffran B. Wild saffraen G. Saffran bastard et sauuage IT. Zaffrano Sarracinesco H. Cartamo, alacor, semiente de papagayos
Colchicum μολxιχόν, ἐφήμερον. offic. her modactylus, bulbus agrestis nonnullis. AL. Zeitloss, Hundshoden, Herbstblum B. Hermodactilen G. Mort au chien
Colocynthis cucurbita siluatica. χολόμυνθιϛ, σιχυωνία. Aegin. AL. Coloquint, wilder Kurbs B. Appel, coloquint G. Courge sauuage, coloquinte IT. Coloquintida H. Coloquintida IT. Calabaza filuestre
Consiligo Plin. pulmonaria Vegetij, ellebori nigri species Hierocli, veratrum adulterium nonnullis pomelea officin. yευδοελλέβοροϛ. AL. Christwurts B. Viercruyt, wrangecruyt G. Pommelee, patte de lyon
Conuoluolus Plin. vitealis officinis volubilis media. μαλαχέχισσοϛ Cassiano Basso, liliastrum nonnullis. AL. Schwarts Winde, mittel Winde B. Swarte winde. Italiae huius flores vocantur Campanelle, a nolarum specie
Corona corolle. στέφανοϛ, στεφάνωμα Sophocli. AL. Krants B. Krans G. Chapeau de fleurs
Corona collaris ὑποθυμίϛ Plutarcho quod θυμόν, id est ollum circumdaret, non ab odore thymi, vt vir quidem doctissimus autumat. AL. Halss krants B. Een hoet
Corona pactilis Plin. quae pangitur insertis floribus. στεφάναμω πηχτόν. AL. Krants zusammen geheft B. Een ghespeten oft te samen gemaeckten krans
Corona sutilis Plinio, quae consuitur filis flores constringentibus . στεφάνωμα ῥαπτόν. B. Hoetgen, hoeyken
Coronopus χορονόπουϛ. AL. Krahenfuss, Hanenfuss, Wetsel B. Vogels nest G. Capriole IT. Herba stella H. Guiabelha
Crenae Incisurae in extrema ora folij. γλυφίδεϛ. AL. Krinnen, Kerben B. Keruen G. Grens IT. Tagliature H. Rayas o cortaduras
Crithmum crithamus. χρίθμον. Dioseor. offic. creta marina, baticula. AL. Meerfenchel, Bacillen B. Creta marina G. Fenoil marin, bacil, senpierre IT. Fenochio marino Hetruscis herba di santo Pietro Romae H. Perexil de la mar
Cucumis cucumer, cucumis satiuus. σίχυϛ, σίχυοϛ Aristoph. AL. Cucumeren B. Concommer G. Concumbre IT. Cocomero, cedruolo, quasi Citrullus H. Cogombro, cohombro
Cucumis asininus erraticus, siluestris. anguinus vulgo σίχυϛ ἂγριοϛ. AL. Esels Cucumer B. Wilde concommer G. Concombre saunage IT. Cocomero seluatico H. Cohombrillo omargo
Cucurbita anguina Plin. oblonga. AL. Lang Kurbs B. Langhe cawoerde G. Courge longue IT. Zucca
Cucurbita ventricosa χολοχύνθη [χολοχυ+/νθη] ἐδώδιμοϛ AL. Kurbs B. Groote cawoerde G. Courge IT. Cucurbita H. Calabaca
Cuminum satiuum. χύμινον ἣμερον. AL. Romische Kummel B. Cumijn G. Comin IT. Cumino H. Cominos Cuminum siluestre, consolida regalis vulgo, χύμινον ἂγριον ἕτερον Diosc. AL. Ritterspor B. Ridderspore GAL. Cornuette.
Cyanus, offic. baptisocula, blaueolus, flos Zachariæ. χύανοϛ. AL. Kornblumen B. Coorenbloemen, rogghenbloemen GAL. Bluet, blaueole. ITAL. Fior campese, battisuocere
Cyclaminus, orbicularis, tuber vel rapum terrae, offic. artanita, panis porcinus, rapum porcinum. χυχλάμινοϛ, ἰxθυόθηρον. AL. Schweinbrot, erd, apffel, fawbrot, erdwurtz B. Verckens broot, eerdet-appel GAL. Pain de porceau ITAL. Pan porcino, ciclamino H. Pan de puerco
Cymae Plin. cymata Colum. Coliculi delicatiores tenerioresque scaporum. χυήματα, quasi nouelli partus. AL. Zarten schoszlin der krautern B. Nieuwe schootkens oft spruytkens GAL. Les cimes oules tendrons des herbes ITAL. Le cime H. La cima o elbreton redoio de la verca
Cynanthemis χυνανθεμἰϛ, χυνοβοτάνη. offic. cotyla vel cotula foetida. AL. Krottendill, hundsdill, hundsblum B. Paddebloemen
Cynoglossa χυνόγλωσσοϛ. AL. Hundszung B. Honds-tonghe GAL. Langue de chien ITAL. Lingua di cane H. Viuiebla
Cyperus Babylonius Vulgaris galanga. χύπειροϛ βαβυλώνιοϛ. AL. Galgenwurtz B. Galigaen GAL. Galingal ITAL. Galenga
Cyperus iuncus quadratus Celso, iuncus angulosus Plin. & triangulus, offic. cyperus ἐρυσίσχηπτρον, χύπειροϛ. AL. Wilder galgan B. Wilde galigaen GAL. Souchet ITAL. Cipero H. Iuncia auellanda, iuncia de olor
Daphnoides δαφνοειδέϛ Dioscorid. εὐπέταλον, a comae elegantispecie. στέφανον ἀλεκάνδρου alij dixerunt: eandem fortasse nati esse cumlauro Alexandrina, vbi causam reddidi. πελασγόν Plin. πέπλιον Dioscorid. officinis laureola, cuius gustatu accenditur os & guttur. AL. Zyland B. Kellerhals GAL. Laureole ITAL. Laureola H. Laureola
Daucus oreoselinum δαύχοϛ. AL. Vogelnest B. Croonkens cruyt sunt qui Hispanis dictam bisnagam putant, qua dentes repurgant.
Dictamnum pulegium Martis, offic. hortense gingiber, diptamus. δίχταμνοϛ, δορχίϛ Aetio. AL. Wilderpoley GAL. Dictam, ou gingembre de iardin ITAL. Ditamo H. Ditamo yerua
Dipsacus labrum vel lauacrum Veneris. offic. carduus fullonum, carduus Virg. virga pastoris. δίyαχοϛ, ὀνοχάρδιον, χνέωρον. AL. Kartendistel, bubenstrel, weberkarten, kartenkraut B. Volders kaerden, kaerden GAL. Chardon a foullon, chardon a carder, verge a bergier ITAL. Cardo H. Cardencha, cardo penteador
Dracunculus officinis serpentaria maior. δραχόντιον, δραηοντία μεγάλη. AL. Schlangenkraut, drachenwurtz B. Speerwortel, slanghencruyt GAL. Serpentine, serpentaine ITAL. Drachonte H. Dragoncia
Dracunculus hortensis dracunculus acetariorum. B. Dragon
Echium alcibiacum, viperina, nonnullis serpentaria, ἔxιον, a viqua pollet aduersus virus viperinum, vel quod semen ferat viperinis capitibus simile. ἀλχιβιάδιον, δωριάϛ Aeginetae. quae vox apud Dioscor. deprauata est in ἀρίδαν, ἐxίδνιον Apuleto, etθηριόριζον, e superiore ratione. AL. Wilde ochssezung B. Wilde buglos GAL. Bulgosse sauuage ITAL. Anchusa H. Yerua de la biuora, soagem
Equiselis equisetum, salix equina, hippuris. ἱ/ππουριϛ, σαλπίγγιον Cassiano basso, ἀνάβασιϛ, a scansili cannarum ordine. AL. Roszwadel, katzenschwantz, schafthew, roszschwantz, pferdschwantz, katzenhelm, katzenkraut, taubendreck B. Cattesteert GAL. Queue de cheual, prela ITAL. Coda di cauallo Prima eius species Italice ab asperitate vocatur asprella, altera vero sceuola. H. Coda o rabo de mula, ciennudillos, ab insinitis geniculis
Erigeron senecio, vulgo cruciata. ἠριγέρων. AL. Creutzwurtz, grindkraut B. Cruyswortel, crusette GAL. Senesson ITAL. Cardoncello, spellicciosa H. Bonuaron betro
Eruca εὐ/ζωμον. B. Rockel, rackette GAL. Roquette ITAL. Rucketta H. Oruga
Eryngium capitulum Martis, centum capita, offic. Iringus. ἠρίγγιον. AL. Brachdistel, manstrew, ellendt, wallendistel B. Cruysdistel, sonder eynde, meer-wortele Flandris GAL. Paincault, ou chardon testu ITAL. Rinzo, iringo, eringio H. Cardo corredor, quasi carduus longe lateque prorepens
Erysimum irio. ἐρύσιμον. AL. Hederich, wilder senff B. Witte mostaert GAL. Velar de la tortelle ITAL. Irrione H. Rinchoan
Eupatorium εὐπατώριον, ἡπατῖτιϛ, ἡπατώριον. inuolucrum maius, offic. agrimonia, concordia, marmorella. AL. Bruckwurtz, odermenig, agrimonien B. Agrimonie, levercruyt GAL. Eupatoire, aigrimoine ITAL. Agrimonia H. La agrimonia
Euphrasia ocularia. εὐφροσύνη, ὀφθαλμιχή. AL. Augentrost B. Ooghentroost GAL. Eufraise
Fasciulus manualis Plin. quem vulgus medicorum manipulum vocitat δράχοϛ, δράγμα. AL. Ein handtvoll B. Hantvol GAL. Poignee ITAL. Mapulo H. Manojo de yeruas
Fibrae Plin. capillamenta Colum. ἴνεϛ. Minutissimae & extremae radiculae. AL. Beywurtzeln, die faselen an der wurtzeln B. De haerkens van de wortelen GAL. Filets des racines ITAL. Il filo de la radice H. Hebra
Filix quasi minus felix aruis, antiphrastice, Capro teste. πτέριϛ, θηλύπτεριϛ, βλῆxνον Theocrit. schol. βλῆτροϛ Nicandro. δασύχλωνον, πολύῤῥιζον, ἑρμού βαῖ/ϛ. Filicem fruticosam veteres agnoscunt, & produnt talem nomina, ita vt nostratis (quae vnica recta insistit radice, eaque aquilam passis alis volantem exprimente) cognitionem habuisse non videamur. Porro inter filicis nomina apud Dioscorid. φιλισφανάρια est, quae Foenaria, vel vt ego malim, Veneria verti potest AL. Waldfahrn B. Varen GAL. Feuchiere ITAL. Felce H. Delecho
Flos flosculus, ἂνθοϛ, ἂνθη Theophr. ἂωτον. AL. Blum, blust, bluhe B. Bloeme, blossem, bloemken, bloetsel GAL. Fleur ITAL. Il fiore H. La flor
Foeni meta AL. Hewschochen, hewstock, ein schochen B. Hoop opt cas oft rock hoys GAL. Monceaj ou tas de foin ITAL. Mucchio di feno, bica Dan. & Ariost H. Monton de heno
Foeni striga Varroni, Ordo demessi foeni, ita vt stratus falce in pascuis iacet. AL. Hew hauszlen ordentlich gestelt B. Een swad oft reck hoys naer malcander GAL. Monceaux de foin par ordre ITAL. Cumuli di feno per ordine H. Montones de heno el vno tras del otro
Foeniculum μάραθρον. AL. Fenchel B. Venckel GAL. Femoil ITAL. Fenocchio H. Hinojo, finicho
Foenum a fatu quo fructisicat quotannis. xόρτοϛ. AL. Hew B. Hoy GAL. Foin ITAL. Fieno H. Heno
Foenum cordum serotinum. AL. Embd B. Tlaetste oft spadich hoy GAL. Foin d'arriere saison, foin tardif ITAL. Feno che vientuora della stagione
Foenum furcillis versare Varr. AL. Das hew mit gabeln vmbkehren B. Het hoy omkeeren metter gaffel GAL. Tourner le foin auec les fourches ITAL. Volgere il feno con la forcella o forcina H. Trastonnar el heno con la horca de dos gaios o puntas
Foenum Graecum Silicia Plin. silicula Varr. τῆλιϛ, βούχεραϛ, αἰγόχεραϛ, χάφοϛ. AL. Fenigrec, bockshorn, kuhorn B. Fenigrieck GAL. Fenegrec, fenegrey ITAL. Fiengreco H. Alfornas, alholuas
Foenum in foenisicij cumulum addere vel in pyramides exstruere. AL. Ein burde hew machen B. Hoy aen rocken setten, oft hoopkens maecken, thoy tassen GAL. Combler le foin, amasser le foin en vn tas ITAL. Far monte difeno H. Hazer monton de heno
Foenum mucidum Vegetio. AL. Faul vnd schimlechtig hew B. Vunstich hoy GAL. Foin moisi ITAL. Feno che sa di moffo H. Heno mohiento o mohoso
Foenum trastellis eradere Varr. AL. Hew mit rechen auffkratzen B. Swelen, metter egghen uyt scherren GAL. Racler le foin auec le rasteau ITAL. Rader il feno col tastello H. Raer el heno con el rastro
Foenum subsecare Varroni, falce demetere. ἀμα=|ν. AL. Hew schneiden B. Hoy maeyen oft snyden GAL. Faucher, scier ou couper du foin ITAL. Segar o tagliar il feno H. Cortare el heno
Fragrum τρίφυλλοϛ μορομενήϛ. AL. Erdtbeernkraut B. Eerdtbesyen cruyt GAL. Fraisier
Fumus terrae fumaria, χαπνόϛ. quod delachrymationem oculis inunctus pariat vt fumus. χαπνίον, xελιδόνιον Aetio. AL. Erdrauch, taubenkropff, katzentorbel B. Grysecom, duyvenkervel, eerdtroock GAL. Fumeterre ITAL. Fumo terra H. Paolilla
Fungus cuius species est Boletus, solus innocuus. μυχηϛ, hic βωλίτηϛ. AL. Pfifferling B. Stoeltgen, campernoelye, duyvels broot, paddestoel. Holl. GAL. Champignon, potiron ITAL. Fungo H. Homgos cogomelos
Galium γάλιον, quod vim coaguli habet incogendo lacte. AL. Megerkraut, Walstro, vnser frawen bethstro B. Walstroo GAL. Petit muguet ITAL. Galio H. Coaja leche
Geniculum Plin. articulus Ciceron. Nodus quidam herbarum in caule ἂρθον. AL. Knopff, gleich B. Knoopken, knot GAL. Le neud ITAL. Il nodo delle herbe H. El nudo de la yerua
Gentiana γεντιανή, a Gentio Illyriorum Rege inuentore. νάρχη. aloe Gallica Apuleio, ab insigni amaroe. AL. Entzian, bitterwurtz, creutzwurtz B. Gantian GAL. Gentienne ITAL. Gentiana H. Gentiana
Geranium vehinastrum. γεράνιον. AL. Gruinaria nonnullis, rostruncioniae, & acus pastoris AL. Storckenschnabel B. Oyevaers beck, cranen beck GAL. Esquille a bergier, pied de colomb, herbe Robert ITAL. Geranio, rostro di grua o di cicogna H. Pico de ciguenna, aguja pampillos
Geum Plinio, caryophillata vulgo dicta ab odorata caryophyllorum ad modum radice. Barbaris Auancia, sanamunda, oculus leporis, benedicta. AL. Benedicten kraut B. Naghelcruyt GAL. Herbe benoite, galiot, salmonde
Gingidium γιγγίδιον. ITAL. Bisacuto Rom H. Visnaga Adstipulor hic magis Remberto herbario doctissimo, quam iis qui Cerefolio nomen istud attribuerunt.
Gladiolus Apuleio, genitalis, segetalis nonnullis, quod inter segetes crescat, cuius flores Italis Monacuccie dicuntur. κιφίον, φάσγανον Theophr. μαxαιρώνιον, ἀναχτέριον. AL. Klein blaw schwertel. GAL. Glaieul.
Granum Gnidium χόχχοϛ γνίδιοϛ, πυρόϛ ἂxνη. Fructus Thymeleae, quam Arabes & officinæ mezereon nuncupant. ITAL. Pede montano, quasi montanum pipier, quod gustatu linguam accendat.
Granum tinctorium, vel infectorium. χόχχοϛ βαφιχή, ὑ/σγχ pausaniae. AL. Scharlachbeere. GAL. Graine d’escarlate, vermillon. ITAL. Grana de tintori H. Grana in grano, grana para tennir
Halicacabus vesicaria Plin. offic. alkekengi. άλιχάχαβοϛ, φύσαλιϛ, στρύxνον, χύστιον Hesychio. solanum vesicarium. AL. Iuden kirschen, boberellen, rot nachtschatt B. Criecken over zee, winterkerssen. GAL. Des coquerets, coullebobes, alquequanges, baguenaudes. ITAL. Alquaquengi. H. Bexiga de perro
Hedera terrestris hedera pluuiatica corona terrae. γῆϛ στέφανοϛ, xαμαίχισσον, xαμαιλεύμη, χίσσοϛ ἂχαρποϛ, vel ἐπίγειοϛ. Chamaecissos Plin. σιλινῖτιϛ. AL. Gundelraben B. Onderhave GAL. Lierre terrestre
Hedypnois Plin. intybus siluestris, folijlatioris, ἡ δυπνοίϛ. AL. Geel wegwart B. Gheele cicorye GAL. Cicoree iaune
Helenium quod ex Helenae lachrymis extitisse putatur. Inula, terminalium, offic. enula campana. ἐλένιον, μηδιχή, φλόμοϛ ἰδαῖοϛ, νεχ τάριον, βούγλωσσον χλεώνιον. AL. Alantwurtz B. alant, alantwortel GAL. Enule, campane, aulnee ITAL. Lella, enola, enoa H. Ala, enula campana
Heliotropium herba solaris Celso. ἡλιοτρόπιον, σμοπιούρον, σχορπίου οὐρά ἡλιόπουϛ, quod solis cursum sequatur, officinis Hetruriae verrucaria, a tollendis affrictu verrucis: aliis herba cancri, quod aduersus carcinomata praesens sit. AL. Sonnen wirbel B. Somerwendet, canckercruyt GAL. Tornesol, herbe au chancre ITAL. Chirasole H. Tornasol
Helxine perdicium. muralium vel muralis herba Celso. vrceolaeis Apuleio & Hortriago, vitrearia, parietaria Aurelio Victori, ἑλκίνη, ἀμελκίνη Diosc. περδίμιον, quod perdices ea praecipue vescantur: σιδηρῖτιϛ in Hippiatricis, παρθένιον etiam Celso & Galeno, & Nicand. schol. AL. Maurkraut, Sant peters kraut, Tag vnnd nacht B. Parietarie, glaescruyt GAL. Paritoire ITAL. Parietaria, vitriola H. Yerua de vidrio, yerua del muro, alba haquilla de rio
Helxine cissampelos Galen. χαλαχόχισσοϛ. Cassiano. AL. Winden, Zaunclocken B. Winde ITAL. Viluechio minore H. Campanella yerua
Hemerocallis ἡμεροχαλλίϛ Dioscor. AL. Heidnisch gilgen, Heidnisch blum, goldwurtz B. Lelykens van Caluarien GAL. Lis iaune ou sauuage ITAL. Giglio seluatico H. Lirio amarillo
Herba gramen poetis, pro quauis herba. ποά, βοτάνη. AL. Kraut B. Cruyt GAL. Herbe ITAL. Herba H. Yerua
Herba voluntaria Plinio, quae sponte citrasementem nascitur, cui satiua opponitur. AL. Kraut so von jhm selbst wachst B. Cruyt dat van selfs spruyt ende groeyende is GAL. Herbe qui croist de par soy sans estre semee ou plantee ITAL. herba che nasce da sistesso H. Yerua que nace sin sembrarla
Hermodactylus χολxιχόν, ἐφήμερον, Bulbus agrestis. AL. Zeitlosen B. Hermodictilen GAL. Mort au chien
Hieracium accipitrina Apuleio, & lactuca siluatica. ἱεράχιον, σενxίτηϛ, θρίδακ ἀγρία Apuleio, & πιχρίϛ. AL. Habichkraut B. Hauicks cruyt
Holus vel olus, Quaecunque herba esculenta, ab olla nomen sortita, quod in cibum veniat. λάxανον. AL. Gartenkraut, kochkraut, eszkraut B. Backcruyt, salaet, warmoes cruyt, moescruyt GAL. Toute sorte d’herbe pour manger ITAL. Ogn’ herba buona da mangiare H. Ortaliza
Horminium satiuum saluia Romana, geminalis agrestis, galli centrum. officinis gallitricum. ὂρμινον μηπαῖον. Sunt qui ἀλεχτορόλοφον vocant. AL. Scharlach B. Scharley GAL. Oruale, saulge transmarine
Hyacinthus ὑάχινθοϛ, χοϛ μοσάνδαλοϛ Pausaniae. AL. Mertzenblumen B. Pacinten blaenwe meyebloemkens GAL. Vaciet, ou oignon de chien ITAL. Hiacintho, cipola canina H. Los mayos flores
Hydropiper Persicariae illud genus est aquaticum, quod sine maculis vocitamus piper aquaticum. ὑδροπίπερι. Sunt qui πολύχαρπον aut πολύδριτον Hippocrati dici volunt. AL. Pfawenkraut, wasserpfeffer, muckenkraut B. Waterpeper GAL. Curaige, rassel ITAL. Pepe aquatico H. Yerua pexiguera sin manchas
Hypericum offic. perforata, a foraminibus quibus pertusa ridentur
folia: fuga daemonum. ὑπεριχόν χόριον. AL. Sant Iohans kraut, harthaw B. Sint Ians cruyt GAL. Mille pertuis ITAL. Perforata, hyperico H. Coraconillo
Hyoscyamus altercum Scribonio, Apollinaris, fabulum, Iouis faba, faba suilla, herba calicularis Apuleio, faba Iupina, symphoniaca Apuleio, mania, officinis iusquiamus: ὑοσχύαμοϛ, διοσχύαμοϛ, ἐμμανε\ϛ, διθυράμβιον, τυφώνιον Zoroast. πυθώνιον, a furore & insania quam conciliat: ὑπνωτιχόν. AL. Bilsenkraut, bilsen, bilsamen, sawbonen, schlafkraut, dolkraut B. Bilsen, malcruyt GAL. Hannebane, endormie, iusquiame, mort aux oyes, febue de porc ITAL. Iusquiamo disturbio H. Veleno
Hyssopus ὑ/σσωποϛ. AL. Kloster hyssop B. Hyssope GAL. Hyssope ITAL. Hysopo H. Hyssopo
Iberis lepidium. ιβηρἰϛ, χαρδαμαντιχή, ἀγριοχάρδαμον, quasi nasturcium siluestre. AL. Steinkressig, wilder kresz, gauchblum GAL. Passerage, chasserage, nositort sauuage ITAL. Lepidio, iberide H. Nasturcio montesino
Internodium Colum. Interuallum inter hina genicula. φάλανγκ. AL. Der halm zwischen zweyen gleichen B. ’Tknoopken tusschen d’een ende d’ander steel vant cruyt GAL. L’entredeux des neuds ITAL. Spatio tra l’vno & l’altro nodo H. El canuto entre dos nudos
Intubum vel cichorium siluestre. πιχρἰϛ, χιxώριον. nonnullis ambubeia. AL. Wegweisz, wegwart B. Wilde cicorye GAL. Cicoree sauuage ITAL. Cicorea seluatica
Inturis Latine, capparis. χάππαριϛ. AL. Kappers B. Cappers GAL. Capres ITAL. Cappari H. Alcaparra
Intybus intybum, seris, intubus satiuus vel hortensis. σέριϛ. intubum satiuum, latifolium, vulgo endiuia, scariola offic. AL. Scariol B. Witte endyuie GAL. Scariole ITAL. Cicorea H. Cicoria, almiron
Iris ἴριϛ, θαυμαστόϛ, οὐρανία, ab admir anda caelestis arcus millecoloris imitatione. ἀστραγαλῖτηϛ Galeno, radix Illyrica, sic enim lego apud Dioscor. pro μάριχα, lubrico errore in Scriptura A, quod geminatum sit M. AL. Blaw silgen, blaw schwertel, violwurtz, Himmelschwertel B. Lisch over zee GAL. Flambe, glayeul ITAL. Giglio azurro o celeste, irios H. Lirio cardeno
Iris lutea pfeudoacorus. yευδοάχοροϛ. AL. Gheel oder gelbschwertel, drachenwurtz B. Gheele lisch, bocksboonen GAL. Glais, glaieul, flambe bastarde
Isatis glastum Plin. hodie guadum & pastillum. ἰσάτιϛ. AL. Weydt B. Weede, pastel GAL. Guede, pastel de Languedoc ITAL. Guado H. Pastel
Iuncus scirpus, xοῖνοϛ. AL. Bintz B. Biese GAL. Ionc ITAL. Gionco H. Iunco
Iuncus acutus ex marinis & oxyschanis, quorum triplex est genus: is qui proprie acutus, vel mas & sterilis, ὀκὐϛ est a Plinio dictus: haud ambigo quin sit quem caricem Seruius intelligit, frequens maritimis in locis, tumulisque arenariis Oceano oppositis, qui ex semetipso, cacumine in terram depacto nascitur, vt Plinius fatetur. Hellem Holland. ITAL. Giunco marino H. Iunco marino
Iuncus holoschoenus mollis & carnosus. ὁλόxοινοϛ. B. Martebiesen hic ad vtilia vtilissimus est, fertque fructum ouorum cohaerentium modo.
Iuncus laeuis mariscus Plin. xοῖνοϛ λεῖα. B. Merchbiesen, bobbel Holland. Bobbert.
Iuncus odoratus ἡ xοῖνοϛ offic. squinanthum, quasi xοίνου ἂνθοϛ, vulgus pastum siue pabulum camelorum nominat. AL. Kammelhew GAL. Squinanthum ITAL. Gionco odorato, squinantho H. Paya de la mequa, paya de camelos
Iuncus triangulus vide in Cyperus.
Lactuca crispa cappadox Plin. θρίδακ οὐ/λη. AL. Krauser lattich B. Ghecrolde oft ghecronckelde latuwe GAL. Laictue crespue ITAL. Lactuca crespa H. Lechuga crespa
Lactuca sessilis laconica Plinio, betica, Colum. capitata aliis, θρίδακ siue θριδαχίνη πλατύχαυλοϛ Theophr. ἂστυλιϛ Athenaeo, εὐνούxιον Pythag. generis vocabulum vtrumque, quod Veneris vim retundat & emasculet quodammodo esu suo lactuca. AL. grosser latrich B. Crop latuwe, gesloten latuwe, cropsalaet GAL. Lactue testue H. Lechuga parada por el suelo
Lagopus λαγώπουϛ Diosc. λαγώπυροϛ Hippocr. pes leporis, leporina herba, quod eius capitula referant pedem leporis, quae in furfurum tandem speciem abeunt: trifolium humile aliis. AL. Katzenklee, quasi trifolium felium, & Hasenpforlin, Hasenpfatle B. Hasenpootkens GAL. Pied de lieure, herbe de la Trinite
Lanugo Mollis fructuum lana, vt cydoniorum. ἴουλοϛ. AL. Die woll an fruchten B. De wolle van de vruchten GAL. La mousse des fruits
Lapathum λάπαθον ἣμερον, παρά τό πάσσειν, ab inaniendo ventre: rumex satiuus, offic. lapathium, hippolapathum Galeno, quidam rhabarbarum monachorum. ἱππολάπαθον. AL. Heidnisch lendenkraut B. Patientie GAL. Patience, lampe apud Allobroges ITAL. Lapatio, rombice H. Labaca
Lapathum acutum oxylapathum, rumex acutus. (Rumex autem nominis originem refert adrumam, quod eius succus velut eruma sugatur.) ὀκυλάπαθον. AL. Mengelwurtz, grindwurtz, striefwurtz, zetterwurtz. B. Peerdick, patich. GAL. Pareille herbe aux teigneux.
Lappa κάνθιον, quòd ruffet capillos. xοιραδόλεθρον, quod strumas aboleat. AL. Spiletzkletten, bettler leusz, quod mendicorum vestibus adhaereat pediculi in morem B. Cleyne clissen. GAL. gleteron grapellas. ITAL. Lappola minore H. Lappa menor, amor de hortelano, quasi hortulani amores
Lauandula, hirculus nonnullis, saliunca Plinio, vt Scaligero videtur. spica, spica nardi. B. Lauender, spijck. GAL. Lauende.
Laser Gallicum, laserpitium Gallicum. λάσαρον γαλατιχόν in Hippiatricis : eam esse herbam reor, quam ostrutium herbariorum vulgus nuncupat. AL. Meisterwurtz B. Meesterwortel GAL. Austrice. Ruellius Angelicam putat vulgo ita dictam. AL. Brustwurtz, heiligen geists wurtzel B. Angelica. GAL. Angelicque.
Lathyris, offic. cataputia minor. λάθυριϛ. AL. Springkraut, springkorner, treibkorner B. Sporie, spurgie, springcruyt. GAL. Espurge. ITAL. Cataputia minore H. Tartago, hiquera del insierno, hoc est, ficus Acherontica, vt Nebrissensi placuit, quum Ricino id debeatur nominis.
Laurus Alexandrina, Idaea, hippoglottion Plinio, vel hypoglottion potius ex Dioscoride: Daphnitis Plin. lib. 15. cap. vlt. pro quo vetustissimus Codex quem habui, nunc apud doctissimum medicum Becanum pro deposito seruatur, Danaen pro Daphnitin legit : cuius ego sidem approbo, non ex Dioscoride modo, sed & ex Stephano, qui de vrbibus scripsit, cuius verba mox adscribam. δάφνη ἀλεκάνδρεια, & ἀλεκάνδρεια βοτάνη (non autem βοτά) Stephano: item ἀλεκάνδρα, in Alexandri Macedonis gratiam, qui eius ramulis coronamenti loco in certaminibus vsus fuerit. δανάη , velin Danaes memoriam, vel quod foeneret tanquam δάνοϛ quodpiam in foliis fructum. Rursus χαρπόφυλλον Plin. vel φυλλόχαρπον cum Stephano: cuius codex deprauatus habet φυλλόχαπον. item ὑπογλώττιον Dioscor. ὑπελατόν Plin. ἰδαῖα vtrique: ὑδραγαγόν Dioscorid. Praeterea xαμαιδάφνη Stephano: adde & ἐπιφυλλόχαρπον ex Theophrasto & Stephano, apud quem ἐπιφυλλάχανθον perperam scribitur, nisi fortassis affinitate herbarum deceptus ille, putarit hanc cum Hippoglosso eandem esse, quae in foliis aculeatis ceu linguas execuntes habet, ac proinde ἐπιφυλλάχανθον, eam scripserit. Porro Stephani haec sunt verba, a me integritati suae restituta : ἔστι χαἰ ἀλεκάνδρεια βοτάνη χαἰ φυτόν, παῤ ἂλλοιϛ δὶ ἀλεκάνδρα, ἔξ ἦϛ ἐστέφετο ἀλέκανδροϛ εν τοῖϛ ἀγῶσι, τινὶϛ δεὶ δανάην αὐτήν χαλούσιν, οἱ δὶ xαμαιδά φνην, οἱ δὶ ἐπιφυλλόχαρπον ἢ φυλλόχαρπον. Porro sunt qui hanc etiam victoriolam hodie nominant: nec desunt qui cum Hippoglosso bonifaciam reddunt, de qua suo loco. GAL. Laurier Alexandrin, ou d’Alexandrie.
LemniscusFasciola coloria e corona dependens. λημνίσχοϛ. AL. Die faselen oder bendel die an den krantzen haughen B. De bindelen die aen de croonen hanghen GAL. Rubens ou bendes de chapeaux de fleurs ITAL. Fiocchi, nappe H. Las vendas o vandas de las guirnaldas
Lenticula palustris φαχόϛ τελματώδηϛ. AL. Wasserlinsen B. Croest GAL. Lentille de mer ITAL. Zen, lente di palude H. Lenteja de la agua
Libanotis offic. foeniculus porcinus. nomen habet ab odore thureo, quod λιβανωτίϛ sonat. AL. Beerwurtz B. Beerwortel
Libanotis coronaria rosmarinus, salutaris herba. ληβανωτἰϛ στεφανωματιχή. AL. Roszmarin B. Rosemarijn GAL. Rosmarin ITAL. Rosmarino H. Romero
Lichen offic. hepatica. λειxήν. AL. Brunnenleberkraut, steinleberkraut B. Leuercruyt GAL. Hepaticque, porcorau ITAL. Hepatica, figadella
Lilium rosa Iunonia. λείριον, ἀφροδίτηϛ xάρμα Nicandro, σούσον, χρινάνθεμον. AL. Gilgen B. Lelye GAL. Lis ITAL. Lilio, giglio H. Lirio blanco, azucena
Lilium rubens purpureum Ouid. hyacinthus Eidem. lib. 10. Metamorphos. χρῖνον, χρῖνον ἐρυθόν ἢ πορφυρούν, χρινάνθεμον, χρινόῤῥοδον, non cynorrhodon, apud Plin. lib. 21. c. 5. vti Cornarius legendum admonuit. AL. Roth gold gilgen B. Roode Lelye GAL. Lisiaune
Limonium beta siluestris Plin. terrae tintinnabulum, offic. pyrola, palustribus in locis nascens copiose: apud nos herba betae assimilis, chirurgis expetita. λειμώνιον. AL. Holtzmangolt, wintergrun B. Pyrola, wintergroen GAL. Pirole
Lini stupa a stipando. AL. Werck, stoppe Flandris B. Werck, stoppe Flandris GAL. Estoupe ITAL. Stoppa di lino H. Estoppa de lino
Linum Plinio dicitur, quicquid textrinae aptum, siue contusae herbae, siue frutices arboresque subministrant, vti non male iudicat Rondiletius. λίνον. AL. Flachs B. Vlas GAL. Lin ITAL. Lino H. Lino
Linum factum Vlpiano. AL. Flachs der nun geschwungen vnnd gehechelt ist B. Gheheeckelt vlas
Lithospermon milium solis offic. cauda pecorina nonnullis vocatur. λιθόσπερμον, γοργόνιον, διόσπυροϛ Theopr. AL. Meerhirsch B. Peerlen cruyt, steensaet GAL. Gremil, herbe aux perles H. Mijo de sol
Luculamentum Camera quaedam seclusa & distincta in seminum vasculis, vti videre est in capitulis papauerum. θήμη Aristot.
Lotus satiua λωτόϛ ἣμεροϛ. vulgo trifolium odoratum. AL. Siebengezeyt B. Seven ghetijdtcruyt GAL. Trissle odoriferant
Lupus salictarius offic. lupulus, βρύον. AL. Hopffen B. Hoppe GAL. Houblon ITAL. Bruscandola, quasi bryon scansile, vt putant nonnulli H. Humbrezillos, cuerpo d’hombre
Lychnidum generi adscribenda est citra omnem controuersiam ea, quam Digitalem herbariorum vulgus nominat: itaque communi nomine censebitur Lychnis λυxνἰϛ, θρυαλλίϛ. Digitalis, campanula siluestris. AL. Fingerhut, fingerkraut B. Vingherhoete a digitabulispecie
Lychnis coronaria Sunt qui Iouis florem vocant. λυxνἰϛ στεφανωματιχή, διόϛ ἂνθοϛ. AL. Mergenroszlin, Marienrosen B. Christus ooghen Haec eadem est cum Rosa Graeca Plinij, de qua diximus in Rosa canina inter frutices.
Lychnis syluestris λυxνἰϛ αγρία. AL. Widerstosz, gildweych B. Ienetrekens
Lysimachium salicaria. λυσιμάxιον, λύτρον. Diosc. AL. Weiderich, gelb oder geel weiderich B. Partijcke, wederick GAL. Pellebosse, cornelle, soucie d’eau, socie aquaticque
Malua maior vel hortensis. μολόχη, moloche Colum. melope Plinio, sed non sine vitio, vt reor. μαλάxη μηπευτή, διάδεσμα Zoroastri. ἂνθεμα Pythag. nonnullis οὐρά μυόϛ, id est, muris cauda. AL. Ehrnrosen, herbstrosen, grosz bappelen B. Winter-roosen GAL. Rose d’outre mer, maulue de iardins
Malua siluestris μαλάxη ἀxρἰα. AL. Bappel, kaszlinkraut, paplenkraut B. Papelmaluwe, kees kens cruyt GAL. Malue ITAL. Malua H. Malua
Manipulus foeni Plin. ἀγχάλη xόρτοου, α(γχαλίϛ. AL. Ein buschle hews B. Een arm vol hoys, greep hoys, een bussel hoys GAL. Vne poignee, vne iauelle, vn boteau de foin ITAL. Maniplo o branchata di feno H. Manojo de heno
Mandragoras μανδραγόραϛ, ἀνθρωπόμορφοϛ Pythagorae, ἀντίμηλον, a fructu malo simili: μιρχαία, a venesicij amatorij suspicione, propter famosam Ciecen. μώριον. AL. Alraun B. Mandragora GAL. Mandegloire, mandragore ITAL. Mandragora H. Mandracola
Marrubium prassium. λινοστρόφον, πράσιον, φυλλοφαρἰϛ, χαμηλοπόδιον. AL. Marobel, andorn, lungenkraut B. Malroue, Maltrueuie, witte andoren GAL. Du marrubium ITAL. Marrobio H. Marrujo, marrubio
Medica Varr. Trifolij genus pecori pabulum. μηδιχή Dioscor. AL. Gulden steinklee H. Mielguas
Melanthium nigelle, gith, officin. nigella Romana. μελάνθιον. AL. Romischer Coriander, schabab, schwartz kumel B. Nardus GAL. Nielle, nigelle, poiurette, a piperis sapore ITAL. Nigella H. Axenuz, neguilla
Melilotus fertula campana Plin. officinis corona Regia, pratellum. μελίλωτοϛ. AL. Steinklee B. Malloet GAL. Melilot ITAL. Melioloto H. Corona de Rey
Mentha μἱνθη, ἡδύοσμοϛ. AL. Muntz B. Munt, ment, cruysmunt, bruynheylighe GAL. Mente ITAL. Menta H. Yerua buena
Menthastrum ἡδύοσμοϛ ἂγριοϛ. AL. Roszmuntz, quasi caballina mentha: fischmuntz B. Roode watermuntz GAL. Mente sauuage, pouliot sauuage ITAL. Menta seluatica H. El mastranto
Merourialis λινόζωστιϛ, ἐρμού πόα, ἢ βοτάνιον, παρθένιον, φήλλον Theophr. AL. Bengelkraut, scheiszkraut, Mercuriuskraut, kuwurtz B. Mercuriael, bingelcruyt GAL. Mercuriale ITAL. Mercurella H. Mercuriale
Merges Virgil. χώμυϛ, δέσμη. Manipulus spicarum. AL. Korngarb B. Schoof, koorenschoof, koorengherwe, bussel-koorens GAL. Vn fais de fourment ITAL. Fascio di fromento H. Manojo de trigo
Meum anetum siluestre vel tortuosum. μεῖον. AL. Barwurtz, hertzwurtz ITAL. Meo H. Punillo
Muscus marinus βρύον θαλάσσιον. AL. Meermoosz B. Zeemoes GAL. Coralline ITAL. Corallina H. Malhorquiana yerua
Myrrhis vulgo cicutaria, quod foliorum hirsutiae repraesentet cicutam, μύῤῥίϛ. AL. Wilde kerffel B. Wilde keruel GAL. Cicutaire, persil d’asne
Napus βουνίαϛ. AL. Steckruben B. Parijssche’rapen ’steeckrapeo GAL. Nauet ITAL. Napo H. Nabicas, nabo luengo o delgado
Narcissus bulbus vomitorius. νάρχισσοϛ παρά τό ναρχώδειϛ, βαρύτηταϛ ἐμποιεῖν Plutarch. quod caput grauet: a narce, non a fabuloso Narcisso dictus: Plinio, βολβόϛ ἐμετιχόϛ. λείριον Theoph. & Tarrhaeo, εὐμενίδων στεφάνωμα Euphorioni, & Soph. schol. AL. Narcissenroszlin B. Narcissen GAL. Narcisse ITAL. Narcisso
Narcissus lauteus pseudonarcissus. AL. Vchtblumen, hornungblumen, zeitlosen B. Sporckelbloemen, gheele tydel osen
Nardus Plin. nardus Assyria Hor. offic. spica nardi. νάρδοϛ. AL. Spicken nardi, nardus B. Spica nardi H. Hazum bar, espiga sil Nasturtium a narium tormento Plin. χάρδαμον. AL. Kressig, gartenkresz B. Kersse, Tuynkersse Hollandis GAL. Cresson de iardin, alenois, nasitort ITAL. Nasturtio, agresto H. Nastuerco, malpica
Neruus Quod prælongum filamentum & continuum folia perreptat, vt in plantgine. AL. Ader, oder seitte B. De zeen, oft zenue GAL. Le norf ITAL. Neruo H. Nieruo
Nucleus Plinio, pro bulbo & segmine capitis allij, spica Col. ἀγλιθεϛ γέλγιθεϛ, σχελλίδεϛ Aeginetæ. AL. Knoblauch zehen B. Keerne oft kærle van loock GAL. Le cerneau des aulx ITAL. Sphigherto d’aglio H. Dientillo del aio
Nympha Inuolucrum, seu calyx floris. modice dehiscens, seseque aperiens, νύμφη.
Nymphæa claua Herculis, offic. nenuphar. νυμφαία, ῥόπαλον ἡράχλειον, μαδωναίϛ apud Boeotios teste Theophr. at flos ipse peculiari nomine dotatus, βλέφαρον Dioscoridi vocatur. AL. Seeblum, haarwurtz B. Plompen GAL. Nenufar iaune & blanc ITAL. Taiero, traierazzo d’acqua, ab orbis mensarij sorma H. Nenufar, higo del rio, escuderte del rio, golfano, gelphano Lusitanis
Olus coctiuum vel concisum. λάxανον ἐφθόν. AL. Grun muesz B. Warmoes GAL. Potage, soupe verde, delior Eburonib ITAL. Minestra d’herbe, come di cauli, spinazzi, etc H. Comida de ortaliza
Ophioglosson lingua serpentina, lingua & lingulaca Plinij existimatur esse nonnullis: offic. lancea Christi. ὀφιόγλωσσον. AL. Naterkunglin B. Ons Heeren speercruyt GAL. Langue de serpent, herbe sans cousture ITAL. Lucciola, lingua serpentina
Orchis, priapiscus Apuleio, leporina nonnullis, officin. satyrion. ὂρxιϛ, χυνοσόρxιϛ. AL. Knabenkraut B. Kullekens cruyt GAL. Couillon de chien, Satyrion ITAL. Testicoli de cane H. Cojon de perro
Origanum heracleoticum ὀρίγανοϛ ἡραχλεωτιχή. offic. origanum Hispanicum, nonnullis cunila. πάναχτοϛ. AL. Wogelmut, dosten, costentz B. Grove margeleyne Holl. grove marioleyne Brab GAL. Mariolaine bastarde, origon ITAL. Origano H. Oregano
Orobanche quæ Latine scandulaca esse videtur, ascandendo, quod vt scandula alia aliam superscandit, ita hæc frumenta scandendo obstrangulat. ὀροβάγxη. eruangina. ὀσπρολέων quasi leguminum leo, λεοντοβότανοϛ B. Smeercruyt GAL. Tigne
Oxalis rumex, offic. acetosa. ὂκαλιϛ. AL. Sawrampffer B. Zurick, surckel GAL. vinette, ozeille, salette ITAL. Herba brusca H. Azedrilla, romaza
Oxalis minuta vulgo acetosella. AL. Klien sawrampffer B. Schæpsurckele, schape zurick Hollandis, veldt surckele GAL. Petite salette
Oxys trifolium acetosum, offic. panis cuculi & alleluya. ὀεὐϛ, ὀκυτρίφυλλον. AL. Guckgauchklee, hasenampffer, roszampffer, sawrer klee, buchlee, buchampffer, buchbrot B. cockoucks broot, alleluha GAL. Pain a coquu
Pæonia casta Diosc. aglaophotis Apuleio. παιωνία, πεντόροβοϛ Galeno, γλυχυσίδη Theoph. quod acinos non absimiles mali punici præserat, est enim σίδη malum punicum. σεληνόγονον, διxομήνιον, σελήνιον, quod corniculatæ lunæ speciem referant seminum inuolucra. ἐφιαλτία Aetio. quod ephialtem siue incubum curet. AL. Gichtwurtz, peonien, beningenkraut, pfingstrosen, quod sub Pentecostes ferias exoriantur flores: Konningsblum, quasi Regius flos B. Peonie GAL. Penoesne, piuoine ITAL. Peconia H. Rosa montes, rosa albardera
Panicula Plin. Lanosa coma, qualis arundinum, phoba Plin. ἀνθέλη, φόβη, quasi coma seu iuba arundinacea. B. riedtpluyme H. Enea
Papauer satiuum μήχων χηπαῖοϛ, χυνεχεφάλαιον Hesych. AL. Olmag, magsamen, magle B. Mancop, heul, eulsætcruyt Brab GAL. Pauot ITAL. Papauero domestico H. Dormidera
Papaueris caput χωδεία proprio nomine dicitur, vt folium eius, πλαταγώνιον, teste Theocriti scholiaste.
Papauer erraticum fluidum. μήχων ῤοια=ϛ. eo quod deciduum ac defluum protinus florem amittat. papaueralis. multi hanc anemonem vocare non dubitant. AL. Klapperrosen, glatzen, wildmæn, wilder magsamen B. Clapperroosen, wilden hauel GAL. Cocquelicoc, pouctu ITAL. Papauero seluatico H. Hamapola, pappoulla
Papauer corniculatum μήχων χερατῖτιϛ Diosc. fabulum marinum Latine dici ait Dioscorides. AL. Gall olmagen, gehornter magsamen B. Gheelen heul GAL. Pauot cornu ITAL. Papauero cornuto H. Dormidera marina
Pappus Plin. lanugo e floribus veterascentibus decidua & volatica. πάπποϛ, γέρειον Arato, Nicandro γέρων Athenæo. xαῖτα Theocrito. AL. Wolle der Krauter, die sich last abblasen B. Stuyfken, monickhoofrken GAL. La fleur que le vent souffle
Peucedanum stataria herba, pinastellum, foeniculus porcinus vulgo. πευχέδανον. AL. Schwebelwurtz, sewfenchel, haar-
strang BEL. Verckens venckel, solffet wortel GAL. Quene de porc
Parthenium solis oculus Latinis officinis matricaria, amaracus. ἀμάραχοϛ Aeginetæ, παρθένιον, xρυσόχαλιϛ. AL. Mutterkraut, meidblumen B. Mater, Moedercruzt GAL. Matricaire, marone, cotula foetida ITAL. Brusaculo H. Magaca.
Parthenium mas Hanc volunt esse quæ officinis athanasia & tanacetum nuncupatur. AL. Reinfarn B. Rienvaren, wormcruyt GAL. Athanasie
Pastinaca cara radix σταφυλῖνοϛ ἣμεροϛ, φίλτρον, χάροϛ, Athenæo. AL. Pastinachen, pasteney, ruble B. Pinsternaceke, Pastinæcken, tamme moren GAL. Pastenades ITAL. Pastinaca H. Sanahoria blanca
Pastinaca erratica Plin. σταφυλῖνοϛ. AL. Wild pasteney, vogelnist B. Croonkens cruyt, Vogels nest. GAL. Pastenade sauuage, des panets.
Pastinacæ radices Italis Macheroni dicuntur: nam macheroni cibus est epasta & caseo confectus.
Pentaphyllum quinquefolium. πενταπετέϛ Theoph. πεντάφυλλον. AL. Funffinger Kraut, weiszfunff B. Vloycruyt GAL. Cinquefueille ITAL. Cinque foglio H. Cingo en rama
Peplus officin. esula rotunda. πέπλοϛ. AL. Teuffelsmilch B. Duyvels-melck GAL. Reueillematin de vignes at quam officinæ vocant Esulam simpliciter, Pityusa Dioscoridi est.
Pepon πέπων, σιχυοπέπων Galen. B. Groote Pepoen at melopepon. μηλοπέπων, a mali rotunda specie, μηλοπέπων σπερματιαϛ Polluc. AL. Melon, melaun, pfeben B. Meloen GAL. Pepon, melon ITAL. Melone, pepone H. Pepon, o melon
Pericarpium folliculus Col. Siliqua. Virgil. Theca & inuolucrum seminis quodcunque. περιχάρπιον, λέποϛ, λέμμα, πέσχοϛ Nicandro. λόβοϛ Eidem. AL. Heutle, hulschen, Kifle B. Peele, puele, ’thuysken dært sæt inne is GAL. L’estuy ou gousse des grains ITAL. Folliculo H. Hollejo
Periclymenus offic. caprifolium siluæ mater Scribonio, volucrum maius, lilium inter spinas, barbaris matrisilua. περιχλύμενον, σπλήνιον, χληματῖτιϛ, χαλυχάνθεμον. AL. Geiszblat, speckgilgen, zeunling, waldgilgen, gilgen confort B. Gheyten blat, memmekens cruyt, caprifolie GAL. Cheure fueille, vincibosse ITAL. Matresilua H. Madreselua
Personacea personata, arcium, lappa maior offic. bardiana. προσώπιον, ἂρχειον. AL. Gros Kletten B. Groote clissen GAL. Gleteron, bardane petite, gletteron ITAL. Lappola magiore H. Bardana
Petasites πετασίτηϛ, a prægrandi ad petasi modum folio. AL. Pestilentzkraut B. Dockebladeren, pestilentie wortel GAL. Bardane grande
Phu vulgo Valeriana φού. Dioscorid. nardus rustica, marinella, genicularis, herba benedicta. AL. Gros baldrian, Dennmarc B. Tamme valeriane, sint Ioris cruyt, speercruyt, quod primo erumpentia folia mucronem hastæ referant GAL. Valeriane ITAL. Valeriana H. Yerua benedicta
Phyllitis lingua ceruina vulgo, offic. scolopendria. φυλλίτιϛ. AL. Hirschzungen B. Hertstonge GAL. Langue de cerf H. Lengua ceruina
Piperitis siliquastrum iuxta Ruellij sententiam, quam nec refello nec approbo: esset costus hortensis nobis dictus. πιπερῖτιϛ. AL. Frawenkraut, Heidnisch mundkraut B. Cost GAL. Herbe du coque ou de la poiurette ITAL. herba di gallo H. Pimiento o pebre de Hispania
Plantago maior αῤνὀγλωσσοϛ μείζων, ὂρτυκ Theophr. ἑπτάπλευροϛ Plin. προβάτειον στελέφουροϛ. AL. Gros wegerich, ballenkraut B. Weechbree, Weechbladen GAL. Plantain ITAL. Plantagine H. Llanten yerua
Plantago minor arnoglossa, offic. lanceola quinqueneruia. αῤνόγλωσσοϛ πεντάνευροϛ. AL. Spitzig, wegericht B. Hontsribbe, cleyn wechbree GAL. Lanceola
Polygonaton offic. sigillum Salomonis. πολυγένατον. AL. Weiszwurtz B. Salomons segel GAL. Ginuliere, geniculiere, quasi geniculata ITAL. Ginocchierto, frassinella Hetrusc H. Frassinella
Polygonum proserpinaca, seminalis, vulgo centinodia, corrigiola, & sanguinaria. πολύγονον AL. Wegerich, weggrasz B. Wech-gras, cruepel-gras, verckens gras, Duysentknoop GAL. Corrigiole, renouee ITAL. Corregiola H. Corriola
Polypodium filicula. πολυπόδιον. AL. Baumfarn, dorszwurtz, engelfust B. Eyckenvaren, boomvaren GAL. Polypode ITAL. Polypodio H. Polypodio
Porrum capitatum aricinum. πράσον μεφάλωτον. AL. Lauch B. Loock GAL. Porreau ITAL. Porro capitato, praso H. Puerro
Porrum sectile Iuuen. sectiuum Col. Tarentinum. γηθυλλἰϛ, γήθυον. AL. Spaltlauch, stucklauch B. Stockloock Porro capitatum & sectiuum genere non differunt, sed mangonio: capitatum autem e sectiuo siue longo fieri substrata tegula in transplantatione, resectis prius foliis annotat doctissimus in suis commentariis Matthiolus, schoenoprassum. noprassum xοινόπρασον. AL. Schnitlauch, Prisslauch B. Biest, Biesloock, a iuncis qui vice foliorum illi sunt. GAL. Petit porreau, porrette, ciuette.
Portulaca quod portulas foliroum similitudine imitetur. ἀνδράxνη, χιxληβῶτιϛ, quod χίxλαι, id est turdi ea vescantur, Hesychio. AL. Grensel, Burgel, Burtzel, Portzelkraut B. Porceleyne GAL. Pourpier, pourchaille porcelaine ITAL. Porcellana, portulaca, procacchia H. Verdolaga, baldrogas
Potamogeton fontinalis, folio betæ. ποταμογείτων, σταxυῖ/τηϛ. AL. Samkraut, Seehaldenkraut B. Fonteyne cruyt GAL. Epsi d’eau
Psyllium yύλλιον. pulicaris herba. AL. Flohkraut B. Vloycruyt GAL. Herbe a puces ITAL. Psillo H. Zargatona
Ptarmica sternumentaria, pyrethrum siluestre, tanacetum aquaticum vulgariter. AL. Wasser oder spitze Reynfarn GAL. Herbe a esternuer ITAL. Oliuella
Pulegium γληxών. AL. Poley, Hertzpoley B. Poley GAL. Pulege, pouliot ITAL. Pulegio H. Polejo
Pyrethrum saliuaris. πύρεθρον, πυρίτηϛ, πυρωτόν. AL. Bertram B. Piretrum GAL. Piretre, pied d’Alexandre ITAL. Pelitre H. Piretro
Raunculus strumea, a medendo strumæ sardonia herba, scelerata Apul. officinis pes corui. βατράxιον, βατραxιϛ, σαρδῶα, σαρδῶον, σθέλινον Epigram. AL. Hannenfuss, gleissblumen B. Hannenvoet GAL. Bacinet ITAL. Pie coruino, ranunculo H. Yerua belida
Ranunculus vocatur etiam herba, quam polyanthemon. πολυάνθεμον Plinius vocat. AL. Schmaltzblum B. Borerbloeme
Raphanis radicula. ῥαφανίϛ. AL. Rattich B. Radiis GAL. Raue, raifort ITAL. Kaphano, radice H. Rauanl, & rauanillo
Rapum γογγύλη ἣμεροϛ AL. Ruben B. Rape GAL. Raue, naueau rond ITAL. Rapo H. Nabo
Rapum siluestre rapunculus. AL. Rapuntzle B. Reponcel GAL. Raponce ITAL. Raponzolo H. Ruyponces
Reticulum Cic. nodulus, pastillus odoratorius Horatio. ἀμμάτιον. cic. Reticulum ad nareis apponebat plenum rosæ.
Rhecomo rhacoma Plin. rha, rheon, rhaponticum, Plin. rhabarbarum ῥά, ῥέον. AL. Rhabarbaren B. Rabarber
Ricinus Plin. offic. kerua vel cerua, palma Christi, cataputia maior, regium granum Mesuæo, χίχι, χρότων σιλλοηύπριον Herod. πενταδάχτυλον. AL. Creutzbaum, Wundelbaum, Zeckenkorner B. Palma Christi, Mollencruyt, Wonderboom, Cruytsboom GAL. Palme de Crist, palme Dieu ITAL. Mirasole, girasole, fagiuolo Turchesco H. Figuera del infierno velut auernalis ficus.
Rubia erythrodanum officin. rubia tinctorum ἐρυθρόδανον σχύρον Nicandro. AL. Farberrot, Rote B. Crappe, Mee GAL. Garance ITAL. Rubbia H. Rubia
Saluia ἐλελίσφαχοϛ. AL. Salbey B. Sauie, Salie GAL. Sauge ITAL. Saluia H. Saluay, saluia
Satureia thymbra, cunila. Colum. thymbram vult esse siluestrem cunilam, vet satiuam & hortensem Satureiam. Plinius quoque eo distinguit solum, quod Satreia vocetur in condimentario genere, vt palato gratior, alioqui eadem cum thymbra. θύμβρα. AL. Kunel, Saturey, Zwibelhyssop, Gartenhyssop B. Euele, Satureye, Hoffkun, Lochekoel GAL. Satrea, sauareie, sarriette ITAL. Saturegia, peuerella, conila, thymbra, sauoreggia, conille Hetruscis H. Segurella, axedrea
Scandix σχάνδικ. volunt eam esse, quæ Romanis acula, nostrate lingua Nælde Keruel, quasi chærephyllum aciculatum, dicitur, cum tamen Plinius cum Theophrasto scadicen eadem, & tragopogona nominari dicat, foliaque illi croco similia tribuat, & in caule breui calycem magnum, cuius in fastigio canam barba, vnde illi nomen.
Scapus Plin. Caulis rectus in columnæ modum. Thyrsus Plin. θύρσοϛ Dios. χαύλοϛ AL. Gerader Stengel B. Rechte steel van cruyt GAL. La tige droite ITAL. Il gambo diritto H. Tallo o astil de la verua
Scilla σχίλλα, xῖνοϛ eadem Plutarcho dicitur & Etymologi auctori, vnde Pericles xινοχέφαλοϛ dictus conuitio fuit, quod capite prægrandi Scillam reforret. AL. Meerzwibel B. Zeeayuyn GAL. Charpentaire, sciboulle, oignon marin ITAL. Scilla H. Cebolla albatrana
Scolopendrium caleifraga Scribonio, σχολοπένδριον, ἂσπληνοϛ, ἡμιόνιον, πτέρικ. offic. ceterach. AL. Miltzkraut, Steinfaren B. Steenvaren GAL. Ceterach ITAL. Ceteraco H. Doradilla
Scordium trixago vel trissago palustris. σχόρδιον πλευρῖτιϛ. AL. Lachen Knoblauch, Wasserbattenig B. Waterloock GAL. Chamaraz ITAL. Scordio H. Scordio
Sedum maius vitalis Apuleio. Iouis caulis, semper viuum, hypogesson, quod in suggrundis fere nascatur, sesuuium Opilio, quod in tegulis domuum seri solebat ob vim sedandorum fulminum, officin. barba Iouis. ἀεἰζῶον, στέργηθρον, ζωόφθαλμον, ἀμέριμνον, ἀειθαλὶϛ, ἀμβρόσιον, ἠρογενητόν xρυσόσπερμον, αἰώνιον, πρωειγονον, ὑπόγεισσον. AL. Gross Hausswurtz, gross Donderbeer B. Huysloock, Donderbært, quasi Tonantis barba GAL. Ioubarde ITAL. Semperuiuo maggiore, orechiaria, a similitudine quam cum auribus habet H. Sempreuiua,. yerua puntera
Sedum minus cauda muris. ἀείζωον μιχρόν, ἠριθαλὶϛ, γεισῖτιϛ,
πετροφυὶϛ, τριθαλὶϛ, χεραυνία, quod fulminibus aduersari crederetur. Hanc esse quam digitellum nominat Plinium, suspicor, a digituli similitudine. AL. Kleine Donderbeer B. Cleyne Donderbært GAL. Triguemadame ITAL. Pignola, a similitudine quam cum nucleis pineis gerit
Sedum tertium illecebra, portulaca siluestris, telephium. ἀνδράxνη ἀγρία, τηλέφιον. AL. Maurpfeffer, Katzentrublin B. Muerpeper GAL. Pain d’oiseau
Semem γόνοϛ, σπέρμα, γενεά. AL. Saamen B. Sæt GAL. Semence ITAL. Seme H. Simiente
Serpillum matris animula. ἔρπυλλον. AL. Hunerkole, Hunerklee, Costentz, Quendel B. Wilde Thijm, Quendel, onser Vrouwen Bedtstroo GAL. Serpolet ITAL. Serpillo H. Serpollio, serpam
Sertum Virgil. strophium Plin. στεφάνωμα. AL. Krantz Mayen, Schaple B. Kransken GAL. Chapeau de fleurs ITAL. Ghirlauda H. Guirnalda
Seruia Plin. Sertum e sloribus, pastillus e floribus fartus. στέφανοϛ ἔλιχτοϛ. AL. Ein Meyle von Blumen B. Een tuylken Brab. een houpeelken Flandris, aliis ruycker van bloemen. GAL. Vn bouquet ITAL. Mazzo di fiori, mazo Venetis H. Emboltorio de flores
Sicilire pratum Falcibus consectari, quæ foeniscæ præterierunt. Varr. Plin. AL. Die Wisen oder Matten schropffen B. T’stopsel vant verlaten gras afmæyen GAL. Refaucher le pre ITAL. Tornar a segare il prato H. Segar la segonda vez el prado
Sinapis σίναπι, παρά τό σίνειν τοὐϛ ω)=παϛ. AL. Senff B. Mostært GAL. Moustarde, seneue ITAL. Senape H. Mostaza
Sinus alarum cauum, Canus anfractus caulis, vnde ramuli exiliunt, exoriunturque. χολπόϛ, μαxάλη. AL. Die Krunme der Schossln B. T’hol der spruyten
Siser Plinij, haud dubie subalbidum Carotarum genus est, es iis quas iuri carnium incoquere, patrio more solemus, quidquid alij obloquantur id quod decet atque euincit præcipue neruus, mediam qui radicem perrepit, amariusculus, vtcunque ab aliis negatus, in quem millies incidisse memini, quod eo radicum genere (quas a patria mea, cui vicinus ager præstantissimas fundit, Hornanas cum ambitu quodam, vt maiores delicatioresque natio nostra expetit) auidissime vescar. Est autem is neruus durior incoctiliorque & amarore quodam ingratus, fibris quibusdam in ceteram carnem excurrentibus consertus, exemptilis a reliqua carne. Non tamen ignoro totum genus haud distingui illo neruo, quod mangonio fortassis hortulanorum acceptum ferendum est, qui nonnullas herbas, spinas exuere, alias etiam tunica nudatas prodire docuerunt. σίσαρον. AL. Geele Ruben B. Poten, Peen, Wortelen, Hoornsche Wortelen GAL. Pastenade iaune
Siser alterum σίσαρον. AL. Gierlin zam Rapuntzel B. Suuckerwortelkens, Serillen GAL. Cheruy, gyroles ITAL. Sisaro H. chirimas
Sisymbrium officin. balsamita, aliis menta crispa. σισύμβριον. AL. Krausen Balsam B. Gecrulde Baltem
Sisymbrium aquaticum nasturtium aquaticum. χαρδαμίνη. AL. Brunkressen, Wasserkressen B. Waterkersse GAL. Cresson ITAL. Cressione
Sium lauer σίον AL. Wasser Eppig B. Watereppe GAL. Berle ITAL. Gorgolestro H. Rabacas
Similax læuis offic. volubilis, campanula, funis atborum σμίλακ, ἢ μίλακ λεῖα. scandulaca Festo Pompeio, quod scandat herbas, easque necet. coniugulum catoni. AL. Windenkraut, Weisslocken, Klocken blumen B. Winde, Wrange GAL. Liset, liseron ITAL. Viluchio maggiore H. La campanellao corriola maior
Smilax aspera hedera cilissa Theoph. interpreti Gazæ. volubilis pungens vel acuta. σμίλακ τραxεῖα. AL. Scharpffe Winden B. Steeckende Winde GAL. Liset picquant ITAL. Hedera spinosa, rouo ceruino Hetruscis H. Biguorda
Smyrnium σμύρνιον. B. Peterselye van Macedonien GAL. Macerone ITAL. Apio Macedonico
Solanum strychnis. offic. vua lupina, & solatrum, morella, vua vulpis στρύxνοϛ χηπαῖοϛ, τρύxνοϛ εὐήπατον. Theoph. AL. Nachtschatt B. Nachtscade GAL. Morelle ITAL. solatro H. Yerua mora
Solanum letale offic. mortale μανδραγόραϛ Theophr. AL. Dolkraut B. Dulle besyen, Dulcruyt
Sonehus cicerbita, lactucella offic. taxaracon, lactula leporina Apul. nonnullis palatium leporis. σόγxοϛ. AL. Wilder Hasenkol, Gans Distel B. Conynencruyt, Daudistel, Gansendistel, Melckweye GAL. Laiteron, palais au lieure ITAL. Soncho, cicerbita H. Sarraja
Sparganium gladiolus palustris. σπαργάνιον, κιφίδιον. B. Waterlisch, Candelærs
Sphacelus στφάχελοϛ Theophr. saluia agrestis, Ambrosiana officin. AL. Wilde Salbey B. Wilde Sauie
Sphondylium rutinalis Latine, offic. Angelica putatur, & S. Spititus radix. Sunt qui angelicam, Panaces Herculeum esse existiment. σπονδύλιον. AL. Angelica GAL. angelicque Matthiolus, vei herbariæ columen, eam quam vulgus Brancam vrsinam appellat esse sphondylium annotat AL. Teutscher Berenklaw Spina alba ἂχανθα λευχή, ἀγριοχίναρα, δοναχῖτιϛ. spina regia. offic. carduus beatæ Mariæ, Arabibus bedeguar. AL. Frauwendistel, Mariendistel B. Onser Brouwen Distel. GAL. Chardon nostre dame, artichaut sauuage.
Staphysagria, vua siluestris. pituitaria, pedicularia Scribon. herba pedicularis Colum. ἀσταφἰϛ ἢ σαφισαγρία, φθειροχτόνον. AL. Speichelkraut, Leusskraut, Leusssamen, Bissmuntz B. Luysecruyt. GAL. Staphisagrie, herbe aux poux. ITAL. Staphisagria, stapusaria, semensa de frati H. Fabaraz, paparraz, hauarraz
Stratiotes Diosc. vulgare millefolium, supercilium Veneris. στρατιώτηϛ xιλιόφυλλοϛ. AL. Garb Schafgarb, Schafriip, Tausentblat B. Gerwe GAL. Millefueille
Symphonia gomphæna. B. Papegacyen cruyt, a colorum varietate, gelosye GAL. Genesie, gelesie
Symphytum insuta rustica, & alus Gallicus Scribonio, quæ lectio reponenda est apud Aurelianum lib. 5. Tardarum passcap. 2. pro ar Gallicum, confirma maior, solidago, consolida maior. offic. σύμφυτον. AL. Walwurtz, Schmerwurtz, Schantzwurtz, Vein wellen B. Wælwortel GAL. Consire, oreille d’asne ITAL. Consolida maggiore H. Suolda vel consuelda maior
Tages Apul. flos Indicus. Suntqui Artemisiam monoclonon eam faciunt. τάγηϛ Tunetanus flos. B. Tuenis bloeme
Tarchon draco hortensis ταρxόν Simeoni Zetho. B. Dragon GAL. Dragon ITAL. Dragoncello
Teutlomalache Ruellio, quod vulgo spinachium, forte a scmine spinis aculeatis non absmili, τευτλομαλάxη. AL. Binetsch, Spinat B. Spinasie GAL. Espinars ITAL. Spinazzo. Venetis
Thalictrum θαλιχτρον, quasi θάλλορ ἱχτέρου: enest quam officinæ sophiam indigetant, ictero præsentaneam semine. AL. Welsamen B. Fyecruyt Melisoen cruyt
Thlaspi nasturtium tectorium. θλάσπι AL. Bisemkraut GAL. Seneue sauuage H. Pangueso
Thlaspi alterum raphanus maior. πρσιχονάπυ, θλάσπι ἕτερον. AL. Merrattich B. Mirredick GAL. Grand raifort
Thymus θύμοϛ. AL. Romischer oder Welscher Quendel B. Thijm GAL. Mariolaine d’Angleterre ITAL. Thimo H. Tomilho, salsero
Tithymallus lactuca marina Celso, τιθύμαλλοϛ. AL. Wolfsmilch B. Wolfsmelck GAL. Herbe au laict ITAL. Tithimallo H. Lechetrezna
Tragacantha τραγάχανθα. AL. Dragant B. Dragant H. Alquetira
Trichomanes fidicula capillaris, offr. polytrichon. τριxομανέϛ AL. Roter Seeinbrech Widertod B. Wederdoot, root Steenbreck GAL. Dupolytrichon ITAL. Politricho H. Politricho
Trifolium acutum Colum. Veget. odoratum, bituminosum. ἀσφάλτιον Colum. μηνιανθὶϛ, χνίχων, ὀκυτρἰφυλλον, quod confragesis locis nasci Vegetius ait, odoris grauis: & bitumini similis, vnde a Græcis ἀσφάλτιον, a Latinis propter siguram, acutum trifolium nuncupatur, longis & hirsutis foliis virens, caule quam praten se robustiore: quæ verba hic auctor ex Columella descripsit, nam quod ibi additur. Simonianum vitiatum est, pro Siler montanum: Estque idem cum Scribonij
Oxytriphylio quod grauem emittere odorem testatur, foliis lanuginosis & in extremo quasi aculeatis.
Trifolium pratense τρίφυλλον, τριπέτηλον Callimacho, μηδιχή πόα Aristoph interpr. AL. Klee B. Clauer GAL. Treffle ITAL. Trifoglio H. Treuol
Tussilago, populago offic, vngula caballina, farfara, filius ante patrem βήxιον, ἀφυλλανθέϛ. Theophrasto vocariexistimo, quasi sine folio florens, ev quod flos præuertat foliorum prouentum. xαμαιλεύχη, velut pumila populus. AL. Rosshuff, Brantlattich B. Hoefbladen, Peertselæuwe, Brantlauwe, sint Quirijns Cruyt GAL. Patte a cheual ITAL. Vnghia di cauallo H. Vnna de asno
Typha sceptrum morionis τύρη, AL. Narrenkolben, Liessknospen B. Lieschdoden Donsen, Dullen, Polsen GAL. Masses, rouseau ITAL. Mazza sorda, quod huius lanugo auribus incidens surditatem pariat H. Bohordo, iunco amacorocado
Veratrum album elleborus albus. ἐλλέβοροϛ λευχόϛ. AL. Welsch Niesswurts B. Niescruyt, witte Niesswortel GAL. Viraire, veratre, ellebore blanc ITAL. Elleboro binaco H. Yerua de balestre, verde gambro blanco
Veratrum nigrum Melampodium, a Melampode, qui Proeti filias hac radice ab insania liberauit, vnde & Proetium quoque dicitur. ἐλλέβοροϛ μέλαϛ, μελαμπόδιον, μελανόριζον, προίτιον, ἔχτομον Hippocr ἔντομον Plinio. AL. Schwarts Niesswurtz, Christwurtz B. Niescruyt GAL. Viraire noir ITAL. Elleboro nero H. Verdegambro negro
Verbasculum articularis, offic. herba paralysis, primula veris. φλόμοϛ, ἀρθριτιχή. AL. Schuisselblumen, Handschluchblumen B. Sluetelbloemen, Hofbloemen GAL. Coquu
Verbascum Jucumbra: Lucernalis herba, candela regia, candelaria. offic. tapsus barbatus, φλόμοϛ AL. Wullkraut, Konigskertz, Brenkrant, Himmelkraut, Kersenkraut B. Wollecruyt, Wolblat, Tortsencruyt GAL. Bouillon ITAL. Tasso barbasso H. Vetbasco o gordolobo
Verbena Sacra omnis herba, & lustrales ramuli, qui vel religionis ergo adhibebantur, vel ad ornatum aris circumdabantur, cuiusmodi myrtus apud Menandrum, olea, laurus.
Vertex & Radix, quære in Arbore.
Verbenaca eincinnalis, sagmen. περιστερεὼν, ἀριστερεών. Plut. AL. Eiserich, Eisenhart, Eisenkraut B. Yserhars, Verbene, Ysecruyt GAL. Veruaine ITAL. Vermina cola, herbena H. La grama yerua, verbena
Viburnum Virgil esse puto eam Clematidis speciem, quam seruatc nominis vestigio Gallid, Viorne nuncupat, sic dictam a viendo id est ligendo: Germani Waldreben, & Lijnen: Brabanti quoque Lijnen. ITAL. Viorno frutice H. Vngueneco de vimbres
Vila alba λευχοίον B. Vilieren, Stock vilieren, Damaschbloeme ITAL. Viola bianca H. Violeta blanca
Viola calathiana Plin. autumnalis. AL. Lungenbloeme B. Duysentschoone, bleu Lelykens
Vila flammea flammula Gazæ, offic. herba clauellata, herba Trinitatis. φλόκ Theoph. φλόγιον. AL. Freysam, Dreyfaltigkeit Bulm B. Penseen GAL. Penseos
Viola lutea Plin. offic. keiri, hesperis. AL. Geele Nagelin, Nagelblumen B. Gheele Violetten, Steenviolieren Brabantis GAL. Giroffle iaune
Viola nigra purpurea ἴον πορφυρούν AL. Mertzen Fillen, blaw Veihel B. Violetten, Meertsche Violettekens GAL. Violette de Mars, & de Caresme ITAL. Viola porporea, & mammola H. Violeta
Vmbella muscarium Plin. a similitudine muscarij, quo muscæ fugantur, vocatur fastigium pluribus longioribusque pediculis in orbem circumactum, quale in foeniculaceo caule. σχιάδιον Diosc. AL. Ein dolder von Blumen, blumen Wadel B. De croon van cruyt
Vmbilicus Veneris acetabulum, herba coxendicum Plin. scatuncellus Barbaris. χοτυληδὼν, χυμβάλιον, σχυτάλιον. B. Nauelcruyt GAL. Escudetres ITAL. Ombilico di Venerc
Vrtica χνίδη, ἀχαλήφη. AL. Nessel B. Netelen GAL. Ortie ITAL. Ortica H. Hortiga
Vrtica labeo, lamium, vrtica mortua vel iners. AL. Todnessel, Taubnessel B. Doue Netel GAL. Ortie morte ITAL. Ortica morta o sorda H. Hortiga muerta
Xyris iris agrestis, offic. spatula foetida. κυρίϛ AL. Welschswertel, Wandtleusskraut B. Stinckende Liesch, Wand oft Weegluyscruyt GAL. Glayeul puant
DE HOMINE.
CAP. XXVI.
ADolescens νεανίαϛ, μείρακ, μειράχιον, νεανίσχοϛ. AL. Iunger oderjungling B. Iongelinck, ioncxken GAL. Vn iouuenceau ITAL. Adolescente H. Moco
Agrippa pedibus prius ex vtero editis enatus puer ἀργίππαϛ Plutarcho.
Alumnus μαιατιχόϛ, τρόφιμοϛ. AL. Ein erzognes Kind B. En kind wt liefden besteet ende opgeuoet, d’welck yemant om Gods wille houdt GAL. Nourrisson ITAL. Nutrito in casa o fuora pet piacere, o carita, alieno H. Criado
Ancus adunco brachio puer, nec exporrectu facili.
Anus vetula γραύϛ, πρεσβύτιϛ, γραῖα, ἀφήλικ, χόχυα Epigram.AL. Ein altes weib B. Een oudt wijf GAL. Vielle femme ITAL. Vecchiarella. vecchia, vecchiazza H. Vicja
Cæso Plin. e materno vtero cæsus. Exectus matre perempta, Virgil. Casar. AL. Auss seiner Mutter leib geschnitten B. Wtiyns moeders Lyfs gesneden GAL. Taille hors du ventre de sa mere ITAL. Preso & nato dopo la madre esser aperta & tagliata H. Cortado y tomado fueta del cuerpo de su madre
Concubina Cic. honestiore voce quam amica, quod illa extra criminis notam habebatur: hæc meretricio more quæstum corpore faciebat σύγχοιτοϛ. AL. Beyschlafferin, Bulerin B. Concubine, byslæpster, bælken GAL. Concubine ITAL. Concubina H. Manceba de soltero, abaraganada, concubina
Cordus qui tarde nascitur. AL. Ein langsam gebornes Kindt B. Een Kint dat spade gheboren wort GAL. Netard ITAL. Nato tarde H. Parido tardimente
Decrepitus silicernium Terent. vel quodsilentibus, hoc est inferis mox cernendus sit, Donato teste, vel quod prono in terram capite silices spectet. Capularis senex Cæcilio, capulare cadauer Lucillio, Acheronticus senex Plauto, senex recoctus Catullo,πέμπελοϛ, χρονόληροϛ, ἐxατόγηρωϛ, τυμβογέρων, παρεκηυλημένοϛ ἀναιθητοϛ Erymol. βεχχεσέληνοϛ Aristophani. χρόνιπποϛ Aristoph. παρήλικ, ὑπέργηρωϛ, ἑφθόϛ γήρων, quasi Senex recoctus, quod apud Catullum est. AL. Ein gar alter mann, so den einen fussim grab hatr B. Een ouden rochlær, die met een stocxken gæt, ende het een been int graf heeft GAL. Le vieillard qui est sur le bord de sa fosse ITAL. Vecchiarello vicino a la morte H. Viejo muy viejo Ephebus Terent. Puber, vesticeps Agellio, qui generationi habilis ac maturus est, ἔφηβοϛ, ἀντίπαιϛ, ἠίθελοϛ, ἀφείμενοϛ γενειῶν, ω(ραῖοϛ γάμου. AL. Ein iungling vertreffend die viertzenhen jarn B. Een jonghelinck die den bært inde kele heeft, oft die ouer die veerthien jaren oudt is GAL. Qui passe quatorze ans ITAL. Chi trapassa e quat ordeci anni H. Moco que tiene mas de los quatorze annos
Femina femella, mulier. θῆλυϛ, γυνή, θηλύδριον, θηλυτέρη Homero. AL. Ein Weib oder Fraw B. Vrouwe, oft Wyf GAL. Femme, femelle ITAL. Femina, dona, moche H. Muger, hembra
Foetus etsi generice ad nascentia omnia extendatur, de homine tamen etiam effertur, τέμοϛ, χύθοϛ Callim. χύημα, χύοϛ Aristoph. γονή, γενημα, σχίναρ Nicandro, ἔμβρυον: quanquam hoc proprie de foetu adhuc in vtcro abstruso, maturiore tamen, quasi εντόϛ βρύον, vt & χύημα de imbecilliore & conceptui viciniore, Galeno teste. Vterum etiam Tacitus pro foetu ipso extulit. AL. Trag, zug, oder frucht Kindlin B. Dracht, vrucht, Kindeken GAL. Le fruit & portee de femme ITAL. Frutto, o parto H. Elfruto o lo que la hembra pare
Homo ab humo dictus. ἂνθρωποϛ, βροτόϛ, θνητόϛ AL. Der Menschl B. Mensche GAL. Vn homme ITAL. Huomo H. Hombre
Homuncio homunculus, homuius Cicer. ἀνθρωπάριον, ἀνδράριον, ἀνδρίσχοϛ, ἀνδρίον. Theocr. AL. Menschlin, Mennlin B. Menschken, Manneken GAL. Petit homme ITAL. Homunciolo, homiciuolo Boc. H. Hombre pequenno, hom brillo
Impuber inuestis, nondum pube vestitus, qui nondum decimiquarti anni limites attigit. ἂνηβοϛ, ἀγενειοϛ βούπαιϛ. AL. Ein jungling vnder halb die viertzehen jarn B. Een ongebærdt jongelinck GAL. Garconneau sans batbe ITAL. Sbarbato gartzone H. Moco sin barbas
Infans infantulus. βρέφοϛ, νήπιοϛ, βρέφοϛ νεογιλόν Theoc. νεογένεϛ θρέμμα παιδόϛ. Plat. νηπίαxοϛ. Hom. νηπύτιοϛ, βρεφύλλιον, παῖϛ ὑπαγχάλιοϛ Suid. νεογνόν & νεόγονον παιδίον, ῥάριον Etymologico. AL. Vnmundig kind, so noch nit reden kan B. Een kindt dat noch niet gespreecken en kan GAL. Petit enfant, qui ne scait encores parler ITAL. Bambo, bambino Boccatio, fanciullo, fantino Danti H. Ninno que no habla
Iuuenis νέοϛ, ὁ ἐν ἡλιχία| Demosth. ἔναχμοϛ, νεόγιλοϛ, ὑπηνητήϛ. AL. Ein junger man B. Een jonckman GAL. Ieune homme ITAL. Giouane, giouanetto H. Mancebo
Lucius Prima luce natus. AL. Einfruch geborner Knab B. Een Kint dat met den dageræt gehebooren wort GAL. Ne auec le soleil leuant ITAL. Nato alla aurora H. Nascido muy temperano, con el sol
Manius mane natus. AL. Ein morgenkind B. Dat smorghens ter werelt comt GAL. Ne du matin ITAL. Nato alla matina H. Nascido a la mannana
Mas masculus, ἂῤῥην, ἂροην. AL. Manlin B. Man, Manneken, Knechtken GAL. Masle ITAL. Maschio, zitto H. Macho
Matrona Cic. Vxor vsu, quæ cum viro in matrimonium coit, οἰμοδέσποινα AL. Ehrweib B. Matrone, eerlijcke vrouwe GAL. Femme d'honneur ITAL. Matrona AN. A matrone
Monstrum Terent. monstrosus foetus Lucano, pro foetu præter naturæ legem genito, τεραϛ, φύσεωϛ παρα(βασιϛ Aristot. AL. Ein Vnmensch, vngeschaffen vnnd vnnaturlich Tragt B. Monster, onnatuerlijcke vrucht GAL. Monstre ITAL. Monstro
Meretrix lupa Plaut. scortum, lupanar Catullo. prostibulum Plaut. diobolare scortum Plaut. quadrantatia Cæcilio, limax Varr. a limando, nisi velis dici a noto animali quod sub vesperam e latebris proreptat, & imbrem prænunciat, cuius in suo genere sitiens est meretrix. βλιτάϛ Pullus Veneris Plauto, vt παφίηϛ vοσσίϛ Epigram. ἑταῖρα πόρνη, xαμαιτύπη, χάσωριϛ, χασαλβάϛ, μάxλοϛ, φορβάϛ Soph. δῆμοϛ Archiloch. μύζουριϛ Eustath. πῶλοϛ ἀφροδίτηϛ Eubulo, χάπραινα Menan. βάσσαρα Lycoph.xαλχιδίτιϛ Eustath. περίπολοϛ χασαύρα, ἀνασεισίφαλοϛ Hipponacti. βορβορόπη AL. Ein Hur, oder Metz B. En hoere oft sack GAL. Putain, paillarde ITAL. Metetrice, porca, putana, paillarda, putta, putta sfacciata Petr H. Putta vellaca
Mulier foecunda γύνη γόνιμοϛ, εὐ/φοροϛ ἐπίτεχνοϛ Hipp. AL. Ein fruchtbare Fraw B. Vruchtbare Vrouwe GAL. Femme fertile ITAL. Dona fecunda & fertile H. Muger que pario mucho hijos & hijas
Mulier foeta grauida, prægnans Cic. vterum ferens. χυμάϛ, ἔγχυοϛ, ἐγχύμων, χύουσα, χυωφορούσα, ἐπίφοροϛ Xenoph. ὑπεyηρεσμένη, παιδούσα Callim. ἐπίτεκ & ἐπίτομοϛ, sed proprie partui propinqua. AL. Ein schwangere Fraw, ein tragendes oder eins Kind grossgehendes Weib B. Een swangere oft beuruchte, sware van Kindt dragende oft begorde Vrouwe GAL. Femme grosse d'enfant ITAL. Donna grauida o pregna H. Muger prenada.
Mulier sterilis infoecunda ἂγονοϛ, ἂτοχοϛ, ἂχυθοϛ Callimacho. AL. Ein vnfruchtbares Weib B. Onvruchtbare Vrouwe GAL. Femme sterile ITAL. Dona sterile, & che non partorisce H. Macherta
Nutricius τρόφοϛ, τροφεὐϛ, τρὀφιμοϛ AL. Auffenthalter, Erzeuger B. Minnevader, de cost geuer GAL. Nourrissier.
IT. Nutritore H. Amo
Nutrix τιθήνη, τιτθή, θηλάστρια, θηλαμών Lycoph μαῖα, τρόφοϛ, χουροτρόφοϛ AL. Die Seugamm B. De minne, memme, suechster, oft voester GAL. La nourrice ITAL. Nutrice ouernena H. Ama que cria
Nympha non ita pridem viro coniuncta. noua nupta Terent. νύμφη, νεήγαμοϛ, νεωστἰ γαμηθεῖσα. AL. Ein junge Fravv B. De jonge, oft de nieu ghehoudes GAL. La nouuellement mariee ITAL. Dona pocofamaritata H. Muger a poco casada
Obstetrix adsestrix Afranio, quod adsideret foetæ mulieri, ἀναγέτρια & ἀναγέτριϛ Hesych. μαιεύτρια, μαῖα Eustath. λοxία, ὀμφαλοτόμοϛ Poll. quod infantium vmbilicos præsecet. AL. Ein Hebam B. De vroevrouwe GAL. La sage femme ITAL. Obstetrice H. Partera
Opiter Puer cui superstes est auus mortuo patre.
Pellex quæ se maritis vxoratis miscet puella. succuba Ouid. pallaca Sueton. παλλαχή, μοιxαλίϛ. AL. Schnur, Balg, Kebssweib B. Eens gehouden Mans hoere GAL. Concubine d'vn homme marie ITAL. Bagascia Boccatio H. Manceba de casado, abarraganada de casado
Proculus patre peregre absente editus in lucem, velpatre iam sene & ætate procul prægresso natus. τηλυγέτηϛ proprie Hom. & τηλύγετοϛ, quasi ὁ τηλού γονῆϛ ὤν, ἐν γεροντιχῆ| ἡλιχία| σπαρείϛ.
Puella pupa, virguncula. παιδίσχη, χοράσιον, χόρη, χεριον. AL. Meidlin, Tochterlin B. Meysken oft dochterken GAL. Fillette ITAL. Fantina, zitella, tosa, bambolina, verginella H. Moca, mochacha
Puellus LUcil, puerulus Cic. pusio Cic. pupus Varroni. παιδίον, παιδάριον, παιδίσχοϛ Athenæo. παιδισχάριον. AL. Kindlin oder Kna'blin B. Kindeken oft knechtken GAL. Petit enfant ITAL. Putrino, fanciulino, garzonetto H. Mochacho
Puer a puritate. παῖϛ, χούροϛ. AL. Kind B. Kind GAL. Enfant, garcon ITAL. Putto, bambolino, fauciullo, toso, garzone H. Moco
Puer anniculus Varr. vnum natus annum. παῖϛ ἔτεοϛ αὐ τοετήϛ. AL. Ein jarig Kind B. Een Kindt van een jær GAL. Enfant d'vn an ITAL. Bambino d'vn anno H. Mochacho de vn anno
Puer abortiuus foetus abortiuus Suet. abortus Cicer. Exterricinius Festo huius generis est, quasi matre exterrita ante tempus natus. ἠλιτόμηνον Græci dicunt ἔχτρωμα, ἔχβολον Eurip. χύρμα ἀνεμιαῖον, ἂμβλωμα. AL. Ein Missgeburt, ein vnvoltragenes Kind B. Misdracht, Misbært, Misbore GAL. Auorton, ne auant terme ITAL. Nato innanzi al prefisso termine, creatura andata in male H. Criatura mal parida
Puer collactaneus qui pariter mammam suxit. σύντροφοϛ. AL. An einer Brust gesogen B. Dat eene Borst ghesogen heeft GAL. Enfant nourri de la mesme terre ou nourrice ITAL. Bambino allettato de la medesima mamma, o ensieme & di compagnia H. Ninno de la misma mama, o que iuntamente chupo la mama
Puer expositus proiectitius Plauto in publicum abiectus. ἔxθετοϛ, ἐχχείμενοϛ ποεῖϛ, Pausan, in Arcad. AL. Fundelkind B. Vondelinck GAL. Enfant expose ITAL. Bambino esposito o gittato alla ventura H. Enechada o deschada criatura
Puer lactens βρέφοϛ ἐπιμάστιον, νεογελέϛ Isæo, ἐπιμαστιδίον Polluci. AL. Seugend Kindlin B. Een suygende oft voester Kindt, soochlinck GAL. Enfant qui tette ITAL. Bambolo de la mamma o tetta H. Ninno que mama, mammon
Puer posthumus Cic. a morte patris natus. posthuma proles Virg. ὂyίγονοϛ. AL. Ein Kind nach seines Vatters tod geborn B. T'kint dat eerst gheboren wort nær zijns vaders doot GAL. L'enfant ne apres la mort de son pere ITAL. Figliuolo nato dopel padre morto H. Hijo nascido despues que su padre morio
Puer subditus Terent. subdititius Quintil. subditiuus Cæcilio, suppositus Iuuenali, supposititius Varroni, ὑποβολιμαῖοϛ Alexidi, ὑ πόβτητοϛ, ἀντάλλαγοϛ Menandro. AL. Ein Wechselbalg B. Een Wisselinck GAL. Enfant suppose ITAL. Postiecio, colto in iscambio H. Postizo
Puerpera λόxοϛ, τοχάϛ Eurip. λεxώ, λοxεία, ἀρτιτόμοϛ [ἀῤτιτόμοϛ]. AL. Kindbetterin B. Een vrouwe die van Kinde inne ligt, oft inde kræm is. GAL. Femme accouchee, gisante ITAL. Puerpera, dona di parto H. Muger que pario
Virago mulier moribus & filo corporis ad virum proxime accedens, ἀντι. ἀνειρα, ἀνδριζομένη, ἀῤῥενωπόσ: ἀῤῥενιχή Luciano. AL. Mannin B. Een handige rassche vrouwe, oft helleueghe GAL. Femme vertueuse & qui fait actes d'homme ITAL. Vna viragine, o dona gagliarda, & che tiene dell'huomo H. Muger que representa varon
Virgo παρθένοϛ, ἂνανδροϛ Sophocli. AL. Magd, Jungfraw B. Mæcht, jonckvrou GAL. Vierge, pucelle ITAL. Damigella vergine, puncella, pulcella & pulzella Bocc. H. Donzella
Virgo desponsa μελλόγαμοϛ Soph. ἐπίγαμοϛ Halicarn. τάλιϛ Callim. AL. Ein verheissene, zugesagte vermahlte Iungraw, oder Braut B. Verloofde mæcht, de bruyt GAL. L'espouse, vne vierge vouee a quelqu'vn, ou promise ITAL. La sposa, & nouiza Venetis H. Donzella prometida y desposada
Virgo exoleta ætatis prouectioris vitio vsui coniugij inepta & conceptioni inhabilis. παρηβηχεῖα, ἀμφήλικ. AL. Ein alte Iungfraw B. Een Lubcecksche mæcht, een oude ionckvrouwe GAL. Vieille vierge ITAL. Viergine gia vecchia H. Donzella vieja
Virgo immatura Suet. acerba Var. ὂμφακ. AL. Ein zarts Jungfrauwlein B. Een teer meysken GAL. Pucelle tresieune a marier ITAL. Virgine troppo letiosa & delicata Florent H. Donzella ninna, o pequenna para ser casada
Virgo nubilis Cic. viripotens Plaut. tempestiua Agell. matura viro Agell. tempestiua vino. Hor. matura thoro Stat. ἀχμαία, ω(ραῖα γάμου, ἐπίγαμοϛ Demosth. πρόϛ ἂνδρα ἐχπετήσιμοϛ, ἠῖ/θεοϛ Eustath. μογιζομένη AL. Ein mannbare oder zeitige vnnd volerwachsene Magd B. Een houbare, manbare, hylickbare mæcht oft vrijster GAL. Fille mariable, preste a marier ITAL. Fanciula da marito H. Donzella casadera
Virgo sororians Plaut. Fest. cui primum in tumorem attollere se incipiunt mammæ χυαμίζουσα Aristoph. AL. Ein junge Magd so erstlich die Brusten erwachsen B. Een mæcht dien de borstkens eerst wassen GAL. Ieune fille, a qui premierement croissent les tettins ITAL. Donzella o verginella a cui incomminciano le prime mamelle H. Donzella a quien commiencan las mamas
Senecio senex somnolentus iam affecta ætate, νύσταλοϛ, νυσταλογερόντιον. AL. Ein alter alber oder narr B. Een versuften ouden grieck GAL. Vn vieil reueur ITAL. Vn rechio matto H. El vielleco, o nescio
Senex γέρων, γηραιόϛ, πρεσβύτηϛ. AL. Ein alter man B. Een oude man GAL. Vieillard ITAL. Vecchio, veglio Petrarchæ H. Viejo.
DE INFAMIBVS.
CAP. XXVII.
ABACTOR Paulo, abigeus Vlpiano, qui pecoa abigit furtim? pascuis stabilisve, ἀπελάτηϛ. AL. Viehdieb B. Koedief, Peerden dief GAL. Larron de bestail ITAL. Ladrone o rubatore de bestie H. Ladron de bestias
Adulator Cicer. assentator Eid. palpo & palpator Plauto. χόλακ. AL. Ein Fuchssswentzer, oder Schmeichler, Halssstreichler, Flatthierer, Liebkoser, Federleser B. Een Vleyer, Pluymstrijcker, oft Vlæybacker GAL. Flatteur, flagorneur, amadoueur, patelin papelard ITAL. Adulatore H. Halaguenno, lisongero
Adulter Cicer. moechus Plauto, subsessor alieni matrimonij Val. Max μοιxόϛ, ἔφεδροϛ, ὁ τάϛ εὐνάϛ ὑποχλεπτόμενοϛ Sophoc. Domesticus hostis pudicitiæ. AL. Ein Ehebrecher B. Ouerspeelder, oft echtbreecker GAL. Adultere, paillard, ribaud marie ITAL. Adultero H. Adultero de casada
Aeruscator Agellio qui mendaciis, fallaciisque captat quæstum, qui malis artibus corradit pecuniam. AL. Der allenthalben Gelt auffnimpt, ein Lieger vnd Trieger B. Een truggelær GAL. Vn pipeur, vn abuseur de gents, vn afftonteur ITAL. Affrontatore, che busca denari con grand' astutia H. Affrentador, que busca dineros por todas partes
Aleator cic. aleo Festo. χυβευτήϛ, τρημαστίχτηϛ Hesych. a punctis, quibus distinguitur alea τρηματίαϛ Eustath. σχιραφιώτηϛ, σχιραφευτήϛ. AL. Ein Wurffelspieler B. Ein dobbelær, oft tuyscher GAL. Ioueur ordinaire ITAL. Chi giuoca alli daddi H. Iuegador con dados
Aleator improbus & præuaricator βαμολόxοϛ Suidæ, & χόβαλοϛ, quasi ὁ χοῶν χαἰ δεινόϛ περἰ τό βάλλειν ἢ τοι παίζειν τοῖϛ πέσσοιϛ. AL. Vnrechter Spieler B. Botter ITAL. Barro. Vide infra in Circumscriptor
Ardelio Mart. Homo inquies. πολυπράγμων. AL. Hans in allen Gassen B. Een albedrijf, albeschick, tantefeere, onrust, roervinck, albedille, rumoermeester GAL. Fretillon, tant d'affaire, qui de tout se mesle ITAL. Huomo inquieto che vorrebbe far d'ogni cosa H. Hombre ligero, sin holgauca
Aretalogus Suet Garrulus virtutis ostentator. ἀρεταλόγοϛ, μομποῤῥήμων, πομπαστήϛ, χεμπολήχυθοϛ Aristoph. AL. Ein Schwatzer, Rhumer der Tugend B. Ein swetser, oft bolderær GAL. Grand menteur, ou vanteur ITAL. Auantatore, cianciatore, cicatatore H. Hablador vano Hacratione ab ἀρετή sit Aretalogus: an potius ὁ ἀρετά λέγων qui fabularum acromatumque narratione grata auribus obrepit. AL. Ein Brillenreisser B. Een schooncoutere, een schoonpræt GAL. Vn beau & doux parleur ITAL. Che racconta delle nouelle, & baie. H. Componedor de nouelas fingidas
Blataro vaniloquus. χοπρολόγοϛ a balando fortassis, tametsi Varro lib. 3 pro flagrionibus sumpsisse videatur AL. Ein vnnutzer Schwatzer B. Een sabberær, taterær, labberær GAL. Lauguard, babillard ITAL. Lenguto, baboino H. Que dize mucho, pero quasi toda menteria
Barathro qui in gulæ barathrum absumit patrimonium. gurges & vorago patrimonij Cic. decoctor Eid. nepos Horat. Plin. lurco. Suet. asotus Cicer. euersor Caio Iur. quod eucrtat & dilapidet
patrimonium heluo Cic. quod intemperanter bona sua comedit atque eluit. Verrij testimonio. conturbator macelli Mart. popino Suet. HOrat. prodigus Cicer. φυράτηϛ, ἂσωτοϛ, xρεωχόποϛ. AL. Ein Schlemmer, Prasser, ein Zechbruder B. Een doorbrenger, een slampamper, een banckboeue, een slemmer, een brasser, een dopmæcker GAL. Prodigue, saffranier, fol despendenr de biens, geurmand, garganton ITAL. Prodigo, mangiatore de suoi beni, buon compagno H. Prodigo, gastador
Blatero Agellio, a blaterando, siue, quod idem est, blatiendo. lingulaca Plauto, linguax Agell. locutuleius Eid. Aius locutius Bud futilis, Terent. στώμυλοϛ, ἀδολέxηϛ, ἀxαλίνωτοϛ, ἀθυρόγλωσσοϛ Eurip. ἀπύλωτον ἔxων στόμα Aristoph. φλυαρόϛ, ἀχριτόμυθοϛ Homer. χόπιϛ, στομοδόχοϛ, χόβαλοϛ, βαττολόγοϛ, δημοχόποϛ, ἀπεραντολόγοϛ, λαλόϛ, ἀμετροεπήϛ Hom, φλόναφοϛ. AL. Schwetzmaul, Krumschnabel, Bluderer B. Langetonge clapper, wt ende in clapper GAL. Cacqueteur, babillard, baguenaudier, bauard ITAL. Ciarlatore, cianciatore, cicacalatore H. Hablador grande, de vanidad
Calumniator cicer. qui falsum crimen intentat. συχοφάντηϛ, διαβολόϛ. Ein lesteret. B. Lasterær GAL. Calomniateur ITAL. Calumniatore H. Falso accusador
Catillo siue catilio Festo, liguritor, ἀπό τού λιγυρού, quod cum fastidio suauiores escas delibet. cupes Plaut. catianum palatum prouerbij specie. λιxνόϛ, τένθηϛ Athenæo, ὑγρόϛ AL. Schleckmaul Schlemmer B. Leckerbeetken, slocker, schortellecker, een leckeren boeue, leckplateel Flandris GAL. Lecheplat, friand, friole, frigalet, lecheur de plat, gourmand ITAL. Goloso. vide infra in Gluto H. Goloso. vide infra in Gluto
Carnifex Cic. tortot Cic. Horat. δημόχοινοϛ Isocrati, ἀνδραγxόϛ Suidæ, δήμιοϛ, βασανιστήϛ. AL. Nachrichter, Hencker, Scholderer B. Beul, scherprichter, hangman GAL. Tollart, eo quod e viuis tollat, bourreau ITAL. Carnifice, boia H. Verdugo, sayon
Circulator Celso, qui populo ricatim circumiens verborum fumos vendit. vide supra in Medicus circumforaneus
Circumscriptor Cicer. qui quauis ratione perfraudem priuat & emungit aliquem rebus suis. ἀπατεὼν, χόβαλοϛ. AL. Ein Bescheisser in allerley wegen B. Een bybrenger, een loos mensche, botter. GAL. Trompeur surpreneur. ITAL. Vccellatore, ingannatore H. Engannador
Conflator figurati æris Theod. AL. Geltbrecher, Muntzschmeltzer B. Geltbreecker, muntsmelter GAL. Fondeur de monnoye ITAL. Che gietta della moneda H. Que haze la moneda
Coprophorus qui exonerat latrinas fæcibus. χοπροφόροϛ, χοπραγωγόϛ. AL. Scheissheuser Raumer, oder Feger B. Beersteecker, cen bruytleyder GAL. Nettoyeur de retraits ITAL. Che monda li necessari H. Que purga y alimpa las priuadas o necessarias
Curruca Iuuen. qui natos e moecha vxore liberos pro suis legit imisque educat, ad modum currucæ auiculæ, quæ pro suis enutrit cuculi pullo. AL. Ein Cornut, een Becfotuth B. Een hannen, Ian ligt achter, een goede Ian vær, die de hoornen draget GAL. Iean, coquu ITAL. Cornuto, becco, che porte le corna H. Cuernudo, que træ los cuernos
Delator Cicer. quadruplatot Eid. sycophanta Plauto. συχοφάντηϛ, συχαστήϛ, λωβητήρ ἐνδειχτήϛ, ἐργολάβοϛ φιλεγηλήμων. AL. Ambringer, Verrether, Anklager, Kalthans B. Aenbrenger, beclapper, schuymer, ouerdragher GAL. Delateus, accuseur, mouschard, mousche ITAL. Delatore, accusatore, mosca H. Accusador malsin. Proprie tamen Quadruplator erat, teste Asconio, qui grauioribus vsuris foenerantes accusabat, & poena lege constituta in quadruplum condemnari curabat
Depeculator Cicer. quipublicum aliquid furto tollit, συλητήϛ AL. Rauber B. Roouer, blawesacksdief GAL. Pilleur
Directarij Vlpiano, qui in aliena coenacula furandi animo & malefico se dirigunt: quamquam in vulgatis codicibus etiam dioetarij ijdem nominentur, a dioetis, id est, coenaculis, sed prior lectio probatur mihi magis. τοιxοβάται possunt & ἐπεισπηδηταί dici, ab insultu. & θυρεπαvοίχται voce Lærtiana, quasi effractores forium. AL. Ein Steiger B. Huysenbeclimmers, winckelbreeckers, dieuen by nachte GAL. Larrons de nuit ITAL. Ladri di notte H. Ladrones de noche
Ebriosus Cicer, bibax Agell. bibulus, potor Horat. μέθυσοϛ, οἰνόφλυκ, οἰνοχάγxλανοϛ, οἰνεπίπαϛ, οἰνόληπτοϛ. AL. Versoffener Mensch, ein Schlucker, ein grosser Sauffer, voller Zapff B. Bierbuys, dronckært, wijnsuyper GAL. Yurongne, subiect au vin, grand buueur, bon biberon ITAL. Imbriaco, gran beuitore H. Embriago, boracho
Effractor Digest. qui fores vi effringit rapiendi causa. θυρεπανοίχτηϛ, ἐπεισπηδητήϛ. AL. Hausssturmer, der die Thuren auff bricht, Einbrecher B. Inbreecker, deuren oploper GAL. Briseur d'huis. ITAL. Che rompe le porte per rubare H. Quebrantadore de puertas para hurtar
Emissarius Cicer. Calumniator submissus & subornatus, qui secreta indaget aliena. πευθήν AL. Ein Aussspeher, ein Suchhund B. Een vernemer, verclicker, oft wthælder GAL. Vne espie, ou escoute ITAL. Spia, che si manda qua & la H. Atalayador
Epicureus voluptarius homo Cicer. Epicuri de grege porcus Horatio, Phæax Horat. a Phæacum voluptaria vita. ἐπιχούρειοϛ, ἡδονιχόϛ Cebeti, ἡδυπαθήϛ Athenæo, ἀβροδίαιτοϛ, τρυφητήϛ, τρυφερόβιοϛ, ἀβροβιοϛ Dionysio φαίακ AL. Leckerbissen Fresser, der sich zur zeitlichen Wollust gar begibt B. Lammekens leuen, een wellust soeoker, die zijns herten genoechte soeckt, sachtleuen, gemackelijck leuen GAL. Voluptueux adonne aux plaisirs mondains, Rogier bon temps ITAL. Huomo dedito a piaceri, huomo voluptuoso H. El hombre que toma suplazer en su vida
Erro Vlpiano, πλανήτηϛ vagus Col. πλάνηϛ. AL. Bachant, Vagant, Landtstreicher B. Lantlooper GAL. Rodeur, courreur, vagabond ITAL. Vagabondo, romito H. El que anda veendo todas las tierras
Exoletus Cicer. Scortum masculum iam adultius ἔκωροϛ, velut ὁ παρηχμηχὼϛ χαἰ ἔκω τῆϛ ω(/ραϛ.
Exsul Cicer. extor is Liuio. φυγάϛ, ἔχδημοϛ, ἔκοροϛ, ἀπόδημοϛ. AL. Vandit, oder vertribner B. Een ballinck GAL. Banni ITAL. Bannito foruscito H. Desterrado, bandolero
Falsarius Sueton, qui scripta publicæ falsisicat. πλαστογράφοϛ Cyrillo, yευδογράφοϛ AL. Felscher der Schrifft, ein falscher Lehrer B. Verualscher der schriftueren GAL. Faulsaire ITAL. Falfario che falschifica la scrittura H. El que falsa le cscrittura
Fur Cicer. Lauernio, a Lauerna dea, cuius tutelæ permittebant se fures. trium literarum home Plauto, & dormitator, quod interdius dormiat, vt noctu ad furandum euigilet. sic ἡμεροχοιτόϛ Hesiod. φῶρ, χλέπτηϛ ἀρxίχλωy μονοβαίαϛ, quod solus absque arbitro eat. χικάληϛ Hesych. φηλήτηϛ. AL. Dieb B. Dief GAL. Larron ITAL. Ladrone H. Ladron
Furcifer Cicer. proprie seruus, qui ob maleficia furcam, cui alligatus erat, circum vicinam gestabat, vt flagitij manifetus fieret. τριπέδων Eustath. νωτόπληκ Pherecydi σταυροφόροϛ AL. Galgenschwenckel, Lotterbub, Galgenswerth, Bub, Vnflat B. Galgenstrick, galge, galghen æs, velut dignus qui in cruce pascat coruos deuchniet, onueriæt GAL. Vaultneant, pendart, pendereau ITAL. Furfante, poltrone impicato H. Galog enhorcado, vellacon
Ganeo Varr. accipitur & Nonio, vt idem sit qui popino Horat. cui vitæ modulus est culina vt Varronis verbis vtar τένθηϛ AL. Schlemmer De quo in Baratho supra. Sumitur & a Cicerone pro Scortatore, & qui lupas popularis libidinis nundinas frequentat. πόρ νοϛ, πορνοχόποϛ, πειώληϛ. AL. Hurer, Hurenwirt, Hurensuhrer B. Hoeriagher, Venus iancker, bordeelbrocke, hurenweert, bordelhouder GAL. Paillard bordelier ITAL. Bordelliere, bor dellaro, putaniere, fornicatore H. Putannero, el que anda a putas
Gluto Persio, manduco Plauto, manducus Eidem. mando Varr. cdax Cicer. tempestas, barathrumque macelli Horatio. λαιμαργόϛ, φαγόϛ, ἀδδηφάγοϛ, λαφύχτηϛ, λίxνοϛ, λιxνοτένθηϛ, βδελλολάρυγκ Cratino, στομόλεθροϛ λαρύστιοϛ Suidæ. γαστερόπληκEustath. ποντοφάγυγκ, γάστριϛ, λεβητοxάρων Cercidæ, quod sit alter veluti Charon eduliorum in lebetibus excoctorum. μεσσηγυδορποxέστηϛ Hipponacti, quod præ voracitate nimia cogatur sæpe alui onus excludere. δαιτῶν ἀπολυμαντήρ Hom. σίφωνHesych. γαστρόϛ ἀγρατήϛ Aeliæno, λιμβόϛ Moschopulo. AL. Ein grawsamer Fresser, Frasz, Schlemmer, Dempffer, Schlucker B. Een vræt, slocker, slemmer, demper, een drybuych GAL. Glouton, bauffreur, gourmand, glout, goulu, grand mascheur ou mangeur ITAL. Goloso, ch’ingiotisce molta voba, che mangia per tre H. Comilon, comedor, gloton, tragon, garganton
Hariolus Cicer. Terent. diuinus, Cic. μάντιϛ. AL. Warsager, Weissager B. Wærseggher GAL. Diuin ITAL. Indenino H. Adeuino
Homicida Fabio, percussor Cicer. φονεὐϛ, ἀνδραφόνοϛ, σφαγεὐϛ, ἀνδροχτονοϛ Hesych. χνηστήρ Eidem. AL. Todischleger, Mo der B. Dootslagher, moordenær GAL. Meurtrier, homicide ITAL. Homicida, vccisore, micidiale Petrar H. Homiziano que mata hombre
Impostor Vlpiano, ἀπατηλόϛ, φῆλοϛ, ἀπατεών, χαχούργοϛ, ἀνδραχάβαλεϛ, ἠ περοπεύϛ Hom. φένακ AL. Verfuhrer, Betrieger B. Een seurder een leurder, een beuselær GAL. Pipeur ITAL. Barro, ingannatore H. Enganador, burlador
Incendiarius Fab. ἐμπρηστήϛ AL. Brenner, Fewer eintleger B. Brantstichter, moortbrander GAL. Boutefeu ITAL. Incendiario, buta fuoco H. El que pone o echa huego
Incestus Plin. incestuosus, incestu pollutus. μιαρόϛ, εναγὼϛ, ἀποτρόπαιοϛ. qui necessaris sanguine iunctis, aut religioni operatus stuprum offert. AL. Der Blutschandt begangen hat B. Die met eene van zijn mæchschap te doene heeft ghehadt GAL. Pollu de paillardise auec vn de sa parente ITAL. Ch’ha vsato con qualchaduna di suo parentado H. Ayuntado con su parienta
Lamia λαμία Dion. Malefica mulier, quæ & volatica antiquitus dicebatur, teste Festo, & strix. στρἰκ, στρίγλοϛ Hesych. Lego autem versus
apud Festum corruptos hoc pacto.
σύρνια πομπεύου νυχτίνομα, στρίγγα ταλαόν.
ὂρνιν ἀνώννμον ἐκέλα ω)χυπόρονϛ ἐπἰ νῆαϛ. idest.
Syrnia noctiua ableges volucremque sinistram, Feralem striga veliuolis immitte carinis.s
AL. Hex B. Toueresse, heex, vandoyle GAL. Vaudoise, sorciere ITAL. Iannara, strea, striga, maga, fattureia H. Bruxa
Lapidator Cic. qui saxis aliquem impetit. λιθοβόχοϛ Thucyd. AL. Stelniger oder Steinwerffer B. Steenworper GAL. Rueur de pierres ITAL. Che tria a sassi H. Elque echa piedras
Latro Cic. grassator Plin. σίνιϛ, ληστήϛ, ὁδοιδόχοϛ Suidæ, ὁδουρὀϛ Soph. AL. Straszenrauber B. Strætschender, afsetter, snaphæn, strætroouer GAL. Larron, destrousseur de gens, assassin ITAL. Assassino, ladrone H. Ladron
Lena Vip. stupri sequestra Apul conciliatrix Plauto. μισθώτρια Lysiæ. μαυλίστρια πυγοστόλοϛ. AL. Hurenwirtin, Kuppelerin B. Goppelersse, hoerenweerdinne GAL. Maquerelle ITAL. Ruffiana H. La huespada de las putas, rofiana
Leno Horatio, stupri aibiter, productor, qui virgines conciliat ad stuprum μάστροποϛ, προαγαγόϛ, & προαγωγεύϛ, quiliberam personam ad quæstum exponit μαυλιστήϛ, πορνοβοσχόϛ. AL. Hurenwirth, Kuppler, Hurenfuhrer B. Hoerenweert, coppelær, roffiæn GAL. Maquereau, bordelier ITAL. Roffiano, polastriero Boccat. porta polastri Venet H. Alchuete de turpes amores
Lucifuga & lucifugus Senecæ & Apuleio, natura contrarius, qui luce dormit, noctu vigilat. vespertilio iuriscon isltis dicitur quod exacto iam diei curriculo sub noctem, vespertilionis in morem prorepat. λυxνόβιοϛ. AL. Der das Liecht fleucht vnd hasset B. Een nachtreaue, oft dachflaper GAL. Qui fuit ou hait la lumiere ITAL. Che fuye la luce, che dorme di giorno & di notte camina H. Elque anda de noche, y de dia dorme, o no se dexa veer
Mango Fab. plagiarius Cailistr. qui liberum hominem emit, rapit & rendit. σωματέμποροϛ AL. Menschendieb, Entfuhrer eins freygebornen Menschens, Kindeldieb B. Die kinderen steelen ende veruoreren, oft verleyden GAL. Larron & maquignon des enfans, ou serfs ITAL. Rubbatore & marcante de fanciulli, o schiaui H. P egonero que vende Christianos por esclauos. Hinc Plagiarum vocat Martialis furem suorumliberorum, quos tanquam liberos sibi vendicabas
Menticularius Festo. zonarius sector Plauto. crumeniseca nonnullis, qui in conferta turba marsupiis manum iniicit & aut secat aut inanit. βαλαχτιοτόμοϛ. AL. Taschenraumer, Benetel oder Seckel Dieb B. Borsesnijder GAL. Coupebourse coupeur de bourses ITAL. Tagliaborse H. Ladron cortabolsas. Vide Saccularius Mendicus Cit. πτωxόϛ, μολοβρόϛ Hom. ἀγυότηϛ, ἂxην Eustat: ἀλήτηϛ Epigr. ἀλήμων Epigr. AL. Better B. Een bedelær, oft goyman GAL. Belistre, mendiant ITAL. Mendico H. Mendigo
Meretrix Terent. scortum Cic ἀπό τού σχαίρειν id est, a crissando, teste Don. nonaria Persio, eo quod non nisi a nona hora scortis liceret prostare, ne onsuetæ exercitationes mane a iunentute omitterentur, vt Annæus Cornutus annotas Lupa Tertull. diobolare prostibulum Petronio, & Plauto. πόρνη, πορεύτρια Aristoph. ἑταῖρα, ἀφροδίτηϛ πῶλοϛ Ebulo. χασωρίν Hypponacti, χασαβάϛ βάσαρα Lycoph βορβορόπη Hipponacti χαμαιτύπη Menandro, σποδησιλαύρα, xαλχιδίτιϛ Suidæ, quod æreolo meteret AL. Ein Balg, ein offentliche Hur, ein geineine Metz, Gelthur B. Hoere, lichke vrouwe, een vrouwe die int leuen sit, een strætvercken GAL. Putain, paillarde ITAL. Putana, lupa Petr. putaffacciata Petr. ribalda H. Puta, Puta publica de burdel
Meritorius puer Cic. pathicus Iuuen cinædus Catul. atamitus Ciet præcisus Senecæ. χαπαπύγων, πόρνοϛ, μαλαχόϛ, λαχόπρωχτοϛ, νυσονίπττχϛ Hesych βάπαλοϛ Harpocrationi, χόναιδοϛ, αἰxρούργοϛ, yάλυκ Maximo Gram. a yάλη, ἢτοι αἰδοῖον, παxητίαϛ, χυσίαϛ Hesych. βαλανοβόροϛ, ἀσελγήϛ, λασιτόϛ Hesych. θεόδωροϛ Aristoph. ἱππόπορνοϛ ἑταιριχὼϛ [ἑταιρῖχὼϛ], θηλυδριάϛ ἐχτεθλχυμένοϛ, λαιχαστήϛ Aristoph. ITAL. Bardascia, bagascia, piuo, surbo H. Puto, vellaquillo
Monetæ adulterator Theodos. paracharacta Theod. cod. Monetæ falsæ reus. παραxαράχτηϛ, παράσηαμοϛ. AL. Der falsch Gelt muntzet B. Valsche munter, oft valsche muntslænder GAL. Faulsier de monoye, faulx monnoyeur ITAL. Che fa moneta falsa H. bate o haze monedas falsas
Morio Mart fatuus, qui principum in delitiis est μωρόϛ AL. Ein Hof Narr, Thor, naturlicher Narr B. Een dwæs, nar, sotte GAL. Fol ITAL. Matto, folle, pazzo, sciocchone, busone H. Loco bouo, bufon
Mulierarius Capitolino, muliero sus Cic. γυναιμανήϛ Hom θηλυμανήϛ, γυναιχοφίλαϛ Theoc. AL. Ein Frawen menn, Weibersuchtig B. Vrousieck, een vrouwen man GAL. Homme trop adonne aux femmes ITAL. Huomo che ama multo le donne H. Hombre que quiere bien a las mugeres
Nebulo Cicer. Terent. proprie qui nebulam mendaciis obtendit. tenebrio, semissis homo, vatinio apud Ciceronem, quisquiliæ Cic. nihili homo, lucifuga. τρικώληϛ Eustath τριοβολιμαῖοϛ Suid. vt trioboli homo Plauto, συρφετώδηϛ, ἐκίτηλοϛ, vt vappa Hor. ἀλιτήριοϛ, σιτόχουροϛ Menandro vt frugiperda, & fruges consumere natus Horat, ἀλάστωο Demosth. τρίσχατάρατοϛ, τρισχαταπτυστόϛ AL. Ein nichtiger mensch, ein Lotterbub, Lecker B. Een ghuyt, boeue, rabaut, scharluy, schudde, cockijn, fielt, netboeue, t’schuym van de boeuen GAL. Pendart, fourrage des corbeaux, coquin, garnement, trueant ITAL. Furbo, furfante, poltronello H. Vellacon, horcado
Nugator Plauto, gerro Terentio, qui meras fundit nugas. ἀδολεσxήϛ, λαπιστήϛ, χρούνοϛ xυτρολήραιοϛ Aristoph. περισσολόγοϛ. AL. Ein Schwetzer, ein Luguer, ein Mehrlenerzehier, Brillenressel B. Een beuselær, clappært, een leugenær, die de gansen can preecken, oft wat can wijs oft dienst mæcken GAL. Raconteur de fables de sornettes, gabeur, bailleur de bons tours, baueur. ITAL. Nugatore, che vende delle cianle, che da la baia, canta in banco H. Que desuaria en vanas palabras
Pædico pædicator, pæderastes, pullopremo, vel pullopremus. puerarius. παιδεραστήϛ, παιδέρωϛ Teleclidi, χαλοποδιώχτηϛ, πυγιστήϛ, παιδοφίληϛ.
Pantomimus Senecæ, qui fracto corporis motu, turpique gesticulatione quasuis actiones repræsentat, ab omnifaria imitatione indito nomine. παντομίμοϛ.
Parasitus Cicer. Terent. Gnatho Terent. assecla mensarum Cic. παράσιτοϛ, λοπαδαγxόνηϛ siue λοπαδάxνηϛ Eubolo, velut gurges & pernicies sartaginum. yωμοχόλακ Philemoni yωμοχόλαφοϛ Diphilo, quod offulas abliguriat. ηοσσοτράπεζοϛ Suidæ, quasi teredo mensarum. τράπεζολοιxόϛ & χνισσολοιxόϛ, quod nidorem e dapibus surgentem auidis faucibus hauriat. τραπεζοχόροϛ, ταγηνορνιθοτήραϛ Suidæ, χοιλιόδουλοϛ Athenæo, quod ventre metiatur felicitatem. ενθεσίδουλοϛ Athen. velut buccearum mancipium. συγχατανευσιφάγοϛ Crateti, quod ad nutum loquatur, vt mauducet. θυράπακ Eustatio, quod alienis foribus insidietur: χόλακ τραπέζηϛ Herodiano. AL. Ein Tellerschlecker, Schmarotzer, Suppenfresser B. Een pannelecker, een schuyfelær, smorotser, telioorlecker, die metten brootcant spreeckt, schuyfelschappraye GAL. Vn patelin, vn jacquet, qui suit les lopins ITAL. Parasito H. Truchan per cosa de comer
Parricida Cic. antiquis dicebatur, qu liberum hominem dolo sciens necarat. φονεὐϛ, μιαιφόνοϛ. AL. Todtschlager B. Moorder, dootslagher GAL. Meurtrier ITAL. Mecidiale, omicida H. Hombre que nata otro hombre
Accipitur & pro parenticida quo vocabulo Plautus vtitur, quiparentem aut necessarium occiderit. πατραλοίαϛ, ἀλάστωρ, πατρεφόντηϛ, πατροχτόνοϛ Sophocl. πάτροτύπτηϛ, Isæo, μητραλοίαϛ, μητροφόνοϛ Platoni, μητροφόντουϛ Soph. AL. Der Vatter oder Mutter todtet B. Die vader oft moeder doot oft nederslæt GAL. Qui a rue pere ou mere, ou quelqu’vn de ses parents ITAL. Ch’ha ammazzato o patre, o madre, o qualcaduno de suoi parenti H. El que mata o padre, o madre
Periurus ἐπίορχοϛ. AL. Meineidig, Eidbruchig B. Meyneedich, die einem eedt breckt ende valscht GAL. Pariure, qui a faulse son serment ITAL. Periuro, che da falso testimonio H. Periuro
Pirata Cicer. vnde archipirata apud Ciceronem pro principe piratarum. Prædo. Cic. πειράτηϛ. AL. Meerrauber, Schiffrauber B. Een zeeroouer GAL. Pirate, escumeur de mer ITAL. Pirata, corsaro H. Cossario, corsario, ladron en mar
præmiatores Nonio, Prædones, quibus quicquid ab hoste dicto rapitur in præmium cedit, quos nostra tempestas bellis famosa vocat Vrybuyters.
Proditor Cicer. προδότηϛ. AL. Verrether B. Verrader GAL. Traistre ITAL. Traditore H. Traidor
Pythonici spiritu fatidico correpti. πυθωνιχοἰ, πύθωνεϛ Plutarch. στερνομάντειϛ Sophocli, ἐγγαστριμύθοι Aristoph. ἐγγαστρῖται, εὐρυχλείται ARistoph. Ventriloqui, quod clauso ore per ventrem sermonem edere viderentur, Galeno teste. AL. Die ausz den Teuffel weiszsagen B. Beseten en dolle lieden die wærseggen door den duyuel GAL. Qui prophetisent ou deuinent par le diable qui est en eux ITAL. Chi prophetizano o indouinano per il diauolo decui sono inspiritati H. Enspiritados o demoniacos adeuinadores
Receptator Cic. & receptor, qui fures latronesque recipit, & eorum furta occultat. AL. Der Rauber vnd Morder auffenhelt vnnd beherberget B. Een heeler, ænhouder, een dieuen en schelmen weert GAL. Recelleur de larrons & meschants ITAL. Che loggia e ladroni & assassini H. Encubridor de hurtos
Redemptor causarum Vlpian. Quadruplator & alienæ litis interceptor.
Saccularij Vlpiano, qui malefica magicaque ratione credebantur crumenas incantare, occultisque artibus pecuniam interuertere, qua infamia laborat apud nos circumforanea ista semperque incertis sedibus
palabunda gens, quæ Aegyptiacam ementito nomine ses fert. AL. Seckeldieb. vide in Manticularius.
Saccularij Asconio sunt, qui publicam pecuniam inuolarunt abstuleruntque. peculatores. Cicer. τῶν δημοσίων χλέπται. AL. Kistenfeger B. Blæuwe sackmeeters, die de stadt beroouen, en hær metten gelde vande ghemeyne stadt besmetten GAL. Qui desrobent l’argent de la republique ITAL. Chi rubbano la republica H. Ladrones de las rentas del rey
Sacrilegus Cicer. ἱερόσυλοϛ, θυάρ πακ Hesychio. AL. Kirchen dieb, ein Kelch dieb B. En kelckdief, een kerckroouer GAL. Larron des choses sacrees ITAL. Sacrilego H. Ladron que hurta lo sagrado
Saga Cice. venesica Eidem. pharmaceutria, quæ sacris quibusdem aut amatorio poculo mentem amatoris peruertit. & Bustuaria, vt Græci τυμβάϛ, quod in monumentis versetur, & mortuorum cadauera mutilet. φαρμαχευτρία, φαρμαχἰϛ, θετταλίϛ. AL. Ein zauberin Hex, ein Wettermacherin B. Weetmæckster, een toneresse GAL. Vne sorciere, deuineresse ITAL. Incantatrice, striga H. Adeuinadera, bruxa
Samniones vel potius sanniones, a sanna, quiere distorto aliis illisdunt. βωμολόγοι, μωχοί. vel qui in scena dementant homines illudendo. AL. Die Narren beym Spiel, Brillenreisser, Possenreisser, so die Zuseher schier zu Narren machen, Speyvogel B. Spot oft speckvogels, lauuytgeuers, de sinnekens in een spel GAL. Mocqueurs, les fols au ieu ITAL. Scricciatori, li pazzi o mattinelle comedie, izani Ven H. Mofodores, escarnidores
Sannarum autem tria sunt genera: (vt id obiter hîc addatur) Ciconiam manu significare: quod fit, vgi quis infamem mediumve digitum ostentat, velut eiconiæ rostrum exprimens. B. Met vingeren wijsen, oft de guych na steecken Holland aut auriculas asini imitari B. Die esels ooren mæcken ofc setten, de toot setten, Holland, ant linguam sitientis canis æmulari B. De tonghe wttrecken, oft na steecken. quorum memlinit Persius prima Satyra
Scurra cicer. qui risum ab audientibus captat, nulla verecundia aut dignitatis habita ratione. xλευαστήϛ σχώπτηϛ, γελοιάστηϛ, Basilio. AL. Lotter, Speyvogel B. Een schamper, Spotvogel, oft specvogel GAL. Plaisant deuiseur, iaseur, bouffon ITAL. Butlatore, buffone. H. Borlador, truhan, que haze reer los que lo veen
Sicarius Cicero. subsessor, Seruio teste, qui in insidiis delitescit, vt incautos trucidet. carnifex Liuio. σίνιϛ ληστήϛ. latro Innenali. AL. Morder B. Moordenær GAL. Meurtrier, brigand, voleur ITAL. Assasino H. Que mata el otro segretamente
Sordidus Cic. cumini sector, χυμινοπριστήϛ, ῥυπαρόϛ, φειδόϛ θυμβρεπίδειπνοϛ Aristoph. συχοτραγίδηϛ Archilocho & Hipponac μυσάλμηϛ siue μυσάλμηϛ Eustath. χραδοφάγοϛ, χἰμβικ, λιμόϛ Eustath. λιμοχίμβικ, γλισxρόϛ, μυχόνιοϛ Cratino.φειδωλόϛ. AL. Karg, ein karger Mensch, Hundisch B. Honts, gorre, karich, nauwe siende GAL. Chiche ITAL. Sordido misero come vn pedocchio H. Auaricioso, mesquino
Sortilegus Cicer. qui ductis sortibus futura in vitas prædicendo, quæstum per mendacia factitat xρησμωδόϛ. AL. Ein Lachszner, Lesser, abontursager B. Een fortuynsegget, oft leser GAL. Qui endeuine les auentures des hommes par sort ITAL. Sortilego, ch’indouina par sorti le venture de gli huomini H. A deuino por suertes
Stigmatias Cic. literatus Plauto, inscriptus Plin. stigrnaticus Cic. rt alij legunt, stigmosus Plin. Iun. cui inusta est nota. notis compunctus Cic. στιγματίαϛ, στίγων, ῥαxίτηϛ Sophoc. AL. Mit einem Brandzeichen oder Brandmal gezeichner B. Gebrantteeckent GAL. Flatre ITAL. Seguato col fuoco H. Que tiene sennales quemados en la cara
Susurro μυθητήϛ, στασιαστήϛ, qui occultis sug gestionibus alicuius famam traducit. AL. ein Ohtenblaser B. Een insteecker, oorblaset, preutelær GAL. Maraut, barboteur ITAL. Incitatore, marmoratore, susurrono H. Mormorador
Testamentarius Cicer. Adulterator testameti. ῥαδιούγοϛ AL. Gemachfelscher, ein felscher der Erbgemachteo B. Verualscher van testamenten GAL. Faulsaire des testaments ITAL. Falsario de testamenti H. Albacca de testamento
Thraso miles glorio sus Plauto. χαπνοπώληϛ, ἀλάζων, θρασὐϛ, ῥαxιστήϛ. Theopompo, ἀρεταλόγοϛ, λαπίθηϛ Eustath αὐxηματίαϛ. AL. Ein Schnarcher, hoffertiger Kautz B. Een pocher, een snorcker, stuyter, stuytvos, pofblaser GAL. Vn vanteur, presomptueux ITAL. Presontuoso, ardito nel parlare H. Soldado presumidor, que dize las guerras de los Moros
Vecticularius Festo, qui vectibus alienos parietes furandi gratia moinur. effractor Paulo. τοιxορύχτηϛ, τοιxώρυxοϛ, τοιxοδιφήτωρ, θυρεπαvοίχτηϛ dici posset etiam vocabulo Lærtiano. AL. Een nachtdieb, oder hauszstutmer B. Een nachtdief, oft kneuelær GAL. Larron de nuit ITAL. Ladrone di notte H. Ladron de noche
Venalitius Cic. venalitiarius Vlp. qui seruitia venundat & compavat, ἀνδραποδιστήϛ, ἀνδραποδώνχϛ Aristoph. ἀνδραπο δοxάπηλοϛ. AL. Verkauffer leibeigner Leuten B. Slauencooper
Veneficus Cicer. τερθρεὐϛ, φαρμαχεὐϛ, φαρμαχόϛ, μάγοϛ Sophocli, χραδησίτηϛ. AL. Zauberet B. Touerær, touenær GAL. Sorcier, magicien ITAL. Venefico mago, magico, necromante H. Que haze hecizos
Veneficus Plinio, venenarius Suet. φαρμαχόϛ, φαρμαχοποιόϛ. AL.
Vergiffter der einen vergifft. B. Vergheuer, oft vergifter, hoc est, qui venena tum poculum ministrat GAL. Empoisonneur ITAL. Anuelenatore H. Que mara con yeruas, emponconero
Veterator Terent. Subdolus impostor, & astutia vetere extritus. πανούργοϛ, χρόνιπποϛ Aristoph. ἀνδραχόβαλοϛ Hesychio. χόβαλοϛ, χέρχωy Demosth. παιπάλημα χερχώπειον Synes. AL. Ein alter Schalck, alter Aff, arglistig geschwind B. Een oude ende doortrocken vos, een schalck, een leep oft loos vosken, cen arghe listige boeue, een groot practisijn GAL. Vieil routier, sin, cauteleux ITAL. Astuto, volpe vecchia, prattico, sotile H. Engannoso, inuiejecido en su arte
Virosa mulier Lucillio, libidinosa, pruriens, viri appetens φίλανδροϛ Plat. ἀνδρεράστρια Comico, μύχλοϛ, ὀxευτιχή, λάγνοϛ, μοιxεύτρια. Plat. AL. Ein geyle Frauw, Vppige, Vnkensche, Hitzige B. Een heete, ritsche teeue, oft man siecke vrouwe GAL. Femme impudicque, adonnee a paillardise ITAL. Donna calda di natura H. Muger que no puediera estar sin varon, o sin ser casada
Vitiligator Cat. concinnator litium Vlpiano. qui cauillis lites in longum trahit. xρατήρ διχῶν.
Vsurarius, vel rectius foenerator Cic. danista Plauto δανειστήϛ, τοχιστήϛ, τοχογλύφοϛ. xρεωστήϛ, xρηστήϛ Aristoph. ὀβολοστάτηϛ. AL. Ein Wucherer B. Woeckenær, oft lombært GAL. Vsurier ITAL. Vsurario, vsuriere H. Logrero, renouero
Vxorius Virgil. nimium obnoxius & deditus vxori γύνανδροϛ, μάλθων Suidæ. σαλμαχίϛ. qui velut Hercules Omphalæ, vxori obtemperat. παράθηλυϛ, διονύϛ Hesychio, ἂθηλοϛ ἂνανδροϛ βάχηλοϛ, γυναιχίαϛ, παρειμένοϛ. AL. Ein Hudler, der sich vom Weib lest meistern B. Ein wijffwl, Ian ligt achter, die voor woont als t'huys omgekeert is, dær t'wijf die broeck dræcht GAL. Qui se laisse gonuerner de sa femme, le bon homme ITAL. Pur troppo suggetto alla moglie, il buon huomo H. Elbon honbre, que se dexa acotar y regir de su muger
DE INSECTIS.
CAP. XXVIII.
APis μέλιττα, μέλισσα AL. Ein Ymme, Bynle B. Vye GAL. Mousche a miel ITAL. Ape H. Abeia AN. a Bye
Attelabus Plin. Locustarum minima pennis carens. Hyeronimus genimen locustarum pennis modicis reptantium potius quam volantium esse dicit. ἀττέλαβοϛ.
Cantharis Viridis scarabæi genus luteo aurei colore lucens. χανθαρίϛ AL. Coldkafer Meilandischer Kiffer B. Keuer, groene Vlieghe, Spænsche Vlieghe GAL. Cantharide ITAL. Cantarella verde H. Cubillo, abadejo
Cantharis rubea AL. Vnser frauwen Kule B. Vnser vrouwen Hænken
Cicada τέττικ, αἰθαλίων Theocrito, παρά τό αἴθεσθαι ὑπό τού ἡλίου AL. Gryllen B. Stapel GAL. Cigale ITAL. Cicala H. Ciguatregas
Cicindela Plin. lampyris Eid. Muscæ genus, vespere per arua lucens: cuius lucidus ille liquor in chartis fulco tractus a me aliquando ad ostentationem fuit, cum in Bononiensi agro rusticarer: noctilucam sunt qui vocitent. πυγολαμπἰϛ φάλαινα Nicandro,χυσολαμπίϛ Hesychio, λαμπυρίϛ. AL. Liecht oder Nachtmuck B. Een Licht oft Nachmugge GAL. Ver ou mousche luisante de nuit Itali Lucciolam alucendo nominant, & lucio. H. La luciernega
Crabro Plimio, Vespæ adsimilis est. ἀνθρήνη. AL. Hurrnuss, Horlitz B. Horsele GAL. Froilon ITAL. Calauron H. Tauarro
Culex Virg. Plin. Omnis vermiculus alatus. χώνωy, χορνῶπιϛ Hesychio. AL. Muggen, Snack B. Muesie GAL. Mouscheron ITAL. Zanzara H. Mosquito
Ephemera Aeliano, Vinarij culices, ἐφήμερα, ἡμερόβια, quod non vltra diem viuant.
Examen apum ἐσμόϛ, σμῆνοϛ. AL. Ein Ymbd, schwarm der Ymmen, oder Bynnengeschwarm B. Een hoop oft swerm Byen GAL. Vn ietton de mouches ITAL. Schiame, o schiera delle api H. Enxambre de abejas
Fucus Plin. Insectum aculeis carens, ape maius mellis operas depascens. fur Varroni χηφήν. AL. Ein tran, Hummel B. Holm, Bommel GAL. Bourdon, mousche guespe ITAL. Ape che non fa mele H. Zangano de la colmena
Gryllus Plin. Locustæ genus, cicadæ sumile, noctu stridens, retro ambulans. ἀxετή. AL. Muheim, Heimenmug, Haussheim, Feldheim B. Nachtcrekel GAL. Crignon, ou grillon des champs ITAL. Grillo H. Grillo
Insecta Animalia exanguia, ita ab incisuris dicta, quæ nunc ceruicum loco, nunc pectorum atque alui præcinctu (ita apud Plinium lego ex vetustissimi antigraphi side, vt sit idem quod διάτομα) membra separant,
tenui quandam fistula cohærentia. ἔντομα. AL. Vngeziffer, Vnziuer B. Beeskens sonder bloet, gekoruen H. Los animales cennidos
Locustæ Plin. Insectum infirmis pennis alatum, ac proinde altius non eisolans, sic dictum ab vredine locorum, quos attingit. ἀχρἰϛ, μάστακ. Nicandro, quod culta segetum depopuletur χόρνωy, & πάρνωy apud OEteos, μολουρίϛ Nicand. ἂχαρνοϛ.
Locustarum tria genera tradit Moses Hebræa lingua: Arben, saleam, & hagab, primum doctissimus quisque locustam vertit, alterum astacum, tertium bruchum. Græci plureis species agnoscunt, inter quas prima occurrit ἂπτεριϛ, Dioscoridi & Aeginetæ dicta, ovos aliis. a motus segnitie fortassis: & ῥιζαxόσχηϛ, ab hiatu forte oris patentiore, misi rectius scribendum sit ῥιζοxώσχηϛ. deinde μάντιϛ, quasi vatem dicas, quod vbicumque appareat, famem portendat, quæ viret, anterioribus pedibus oblongis sed exilibus, & segetes depascitur. Plura in Collectaneorum libris de his annotauimus. AL. Hewschreck, Inger B. Sprinckhæn GAL. Sauterelle, sautereau ITAL. Gaualetta H. Lagosta, gasanhote
Mordella Gazæ, orsodacna ὀρσοδάχνη Aristot, insectum quaternis pennis volucre, ore largo, & prope denticulato, pustulas puerorum appetens. B. Puystebijter, Kombout
Musca μυῖα, δάπτη Lycophroni. AL. Mug, Fliegen B. Vliege, Mugge GAL. Mousche ITAL. Mosca H. Mosca AN. a Flye
Muscæ pro muscis ἐπιβοσχίϛ Aristoteli.
OEstrum Virgil. asilus Eid. tabanus Plinio, vesparum genus armentis infestum. μύωy, οἲστροϛ Aristot. AL. Bram, Rossbram B. Koevlieghe, Brem GAL. Tahon ITAL. Tafano H. Tauano, moscarda
Papilio Plin. Vermiculus aut insectum potius alatum, alis prælargis, imbecillis, omnis generis colores ementiens, yύxη, σητοδοχἰϛ, yάλυκ. AL. Sommer voghle, Pfijfolter B. Capelleken, Vlindere, Botervlieghe, Pellario, Boterschijte Flandris GAL. Papillon ITAL. Farfalla H. Mariposa
Pyrallis Animalculum pennatum lucernarum luminibus aduolitans. πυραλλἰϛ, μύχηϛ Aristoph. Schol. quam hepiolum nominat Nebrissensis. B. Pelser, Schoenmaker
Pyrausta Animalculum volunt hoc esse alntum, muscæ magnitudine, ex igne proueniens. vnde πυρίγονοϛ & Aeliano dicitur.
Scarabæus Plinio, quem pilularium vocant nonnulli, quod e stercore equino pilulas voluat. χάνθαροϛ. qua voce Ruffinus pro Latina vtitu, apud D. Clementem, tametsi cantherium eius loco reponere maluerunt Germani. ἡλιοχάνθαροϛ Trallian. χοπριώνHippocr. a fimo in quo nascitur. AL. Mist oder Kaatkafer B. Peertsvliege, Schældijter, & scbælbote Flandris, Torre Hol GAL. Escarbot, charbot ITAL. Scarafagio scauarazzo H. Esca rauajo pelotero
Scarabeus Lucanicus vel taurus, cornutus est, quem idcirco ceruum volantem vulgo nuncupant. χάραβοϛ, AL. Schroter B. Vlieghende hert GAL. Cerf volant
Vaginipennes Bestiolæ quæ alas quasi vaginis quibusdam inclusas habent, qualis Scarabeus est. χουλεόπτερω vel χουλεόπτερα. Aristoteli.
Vespa Plin. Aculeatum insectum, quod vesperiputatur muscas venari in cibum. AL. Wespe AN. Wespe B. Wesp GAL. Vespe ITAL. Muscone H. Abispa, vespa
Vua apum Plin. quando examen apum dependet conglobatum pedibus inter se mutuo nexis.
DE INSVLIS.
CAP. XXIX.
ABantis vide Euboea.
Absorus Maris Illyrici insula, nunc Osero.
Acamanthida vide Cyprus.
Achilleia ἀxίλλειοϛ δρόμοϛ Arriano. Euxini ponti insula, quæ & Leuce, & μαχάρων νῆσοϛ Plin. vide Borysthenem, Sydonisi.
Acis quæ & Siphnus, Cycladum vna, σίφνοϛ. Siphano.
Aegates, Aegusa Maris Siculs insula. Mareramo, alijs placet esse Fauignanam.
Aegialia Ins. vicina Peloponneso. Cecerigo.
Aegimus Maris Africi insula. Lotophagitis Zerbi.
Aegina Oenopia αἴγινα, οἰνοπία, Ins. Peloponneso propinqua. Legina.
Aethalia Plin. Ligustici maris ins. αἰθαλία Palmosa.
Aethusa Africi maris insula. Limosa, aliis Fauiana.
Alanæ Insulæ Liuonici maris. Alant
Albania quæ quoque Britannia minor, & secunda dicta fuit, pars Albionis insulæ Septentrionalis, hodie Schotland.
Albion qui & Britannia, vel potius Prydania, Insula quæ hodie Anglia.
Amorgus Cycladum vna in mari Aegæo, ἂμογροϛ. Pancale, Psychia, & Carcesia Amurgo.
Anaphe Maris Aegæiseu Cretici ins. ἀνάφη. Namphio.
Andros vna Cycladum, ἂνδροϛ, in Aegæo mari. Andro.
Artemisium, Dianium Parua insul. maris Tyrrbeni. Monte di Christo.
Asteria Insul. vicina Cephaleniæ. Didascalio.
Astypalæa Cycladum vna in mari Agæo, Stampalia.
Atalanta Exigua insula propinqua Euboeæ e regione Opuntiorum. Talandi. Atlantis insula Plat. forte America.
Automate quæ & Hiera, e Cycladibus vna, αὐτομάτη. Suda.
Baleares vel Balearides insulæ, in mari mediterrane, quæ & Gymnesiæ, binæ sunt, vno nomine complexæ, & maiores & minores, illam Maioricam a re, hanc Minoricam vocant βαλεαρίδεϛ, γυμνεσία. Mallorca & Menorca.
Baraca ins. ad ostium Indij fluuij. Diu.
Barace Asiæ ins. Bazaim.
Barussæ insulæ quinque in mari Eoo. Mindanao, Cailon, Subut, cum aliis duabus Circium versus.
Batauia Germaniæ inferioris ad ostia Rheni portio. Hollant.
Bazacata Asiatica ins. Basse.
Belbina in sinu Argolico ins. e regione Athenarum. Blenda.
Besbicus Propontidos ins. Calomino. siue Calonio.
Bonæ fortunæ insula in mari Eoo. Burneo.
Borysthenes Steph. Ponti Euxini ins. Achillea, Leuce, Fidonisi.
Britannia Insula coniunctim Angliæ regno & Scotiæ censetur, alioqui discriminis ergô, illa maior, dicitur, olim etiam Albion, a rupium, quæ procul adnauigantibus albicant, candore. Engelant. Ingla terra. Ital. & Hispan. Hæc minior, vel secunda vocitatur quæ Caledonia veteribus putatur fuisse Schotlant. Escotia, Escoce. βρεττανία Straboni. ἀλουίωνοϛ νῆσοϛ.
Calauria χαλαυρία. ins. in sinu Argolico. Sidra.
Capreæ vel Caprea, insula maris Tyrrheni, vltra Surrentum Campaniæ vrbem. Crapi, aliis Campanella.
Carpathos Maris mediterranei insula prope Rhodon. Scarpanto.
Cartris Plin. Cimbrorum peninsula. Iutlandia. Iuitland.
Casos Carpathij maris ins. Casso.
Cassiterides insulæ circa Hispaniam. χαττιτέριδεϛ. Asores.
Cephalenia Ionij maris ins. Dulichium, Same, & Taphos. Cefalonia.
Cercinna Africi maris ins. Carchana, vel Querquenes.
Cerne Plin. Menuthias Ptol. χέρνη, Magadascar incolis, & Ysla de S. Lorenzo Hispanis.
Chios xῖοϛ Maris Aegæi ins. ferax mastiches optimæ, quæ & Etalia.
Chio vel Scio. Saches Turcice.
Chryse ins. Asiæ. Iapan.
Cios Aegæi maris ins. Zia.
Cicynethus insula, in sinu Pelasgico. Pontico.
Cituorum insula in Danubio. Schut Germanice. Cituatu Hungarice.
Claros Aegæi maris ins. Calamo.
Claudia ins. maris mediter. non longe a Creta insula. Gozo. ad quam D. Paulus appulit.
Claudos ins. vicina Creta. Antigos.
Clides insulæ adiacentes Cypro. χλεῖδεϛ. Capo bon Andrea.
Codanonia Melæ, ins. sinu Codani, quæ hodie Zelandia. Zcelandt. inter Daniæ insulas primaria.
Colinia vide Cyprus.
Colubraria quæ & Colubrina. ins. maris Balearici. Ophiusa. ὀφιούσα. hodie Frumentaria, Hispan. Formentera, aliis Dragonera, & Moncolubrer.
Corcyra, Phæacia, Schetia, Drepanum χερχύρα, φαιαχία, xερίη. Corfinium Cicer. ins. maris Ionis. Corfu.
Corcyra Statio, nigra dicta, Melitæis catulis ad feminarum delicias clara. χερχύρα μελαίνη, Cursola.
Cori Maris Eoi insula Nicouat.
Corsica, Cyrnus χύρνοϛ, θήρα. Ins. maris Ligustici. Corsega.
Cos χῶϛ, ὑδρούσα, Heradide Pontico teste. Nymphæa, Caris. μερόπη. Insula maris Myrtoi. Meropis, Lango.
Cossura Ins. prope Siciliam ad promontorium Lilybeum. Fauagnana.
Cosyre, Paconia Maris Africæ insul. Corsura, Pantalarea.
Creta, Curetis, Idæa, Aeria ἀερίη, ἰδαῖα, χρήτη, μαχάρων νῆσοϛ.Gnopia, ἑχατόμπολιϛ, a centum vrbibus, Hom. dicta, Iouis incunabulis, & 100. vrbibus olim famosa. Candia.
Cuniculariæ Plin. Insulæ vicinæ Corsicæ. H. Goneiras
Cyaneæ vide Symplegades.
Cyclades Insulæ numerosæ in mari Aegeo. Isole del arcipelago.
Cynthos vide Delus.
Cynethus Insula in sinu Pelasgico Pontico.
Cyprus, Aspelia, Aerosa Festo, quod in ea plurimum æris nascatur. χύστροϛ, χεραστία, σφηχία Lycophroni ἀμαθουσία Straboni, μηονίϛ Strab. ἀχαμαντίϛ Steph. χεραστίϛ. Macara, Colinia, Cryptus. Chittim Hebræis. Cypros, Cypro.
Cyrnus vide Corsica.
Cythera Ins. in sinu Laconico. πορφυρίϛ, & Sciothera. Cerigo.
Cycicus Propontidis insul. Marmora.
Delus Cycladum nobilissima. Scythias, Steph. δῆλοϛ, πηρπίλη. Asteria,
Chlamydia, Ortygia, Pelasgia. Sdiles
Demetrias vide Paros.
Deorum insulæ Ptol. Cicæ Plin. prope Hispaniam. Yslas de Bajona.
Dia Ins. Cretici maris, Cretæ vicina. Standia.
Diabate Ptol. Ins. prope Sardiniam. Asinaria.
Dianium vide Arthemisium.
Didyme ex. Aoliis vna, Saline, aliis Panare.
Diodori insula in ostio sinus Arabici. Babelmandel.
Diomedeæ Insulæ sinus Adriatici prope Apuliam. Trimerus Tacito. Theucria. Isola di Tremito, o S. Maria de Tremito.
Dioscutias Insamaris Indici Zocotora, vel Zacotra.
Dulichium vide Cephalenia.
Ebusus, Pityusa Ins. e regione Valentiæ in mari Balearico. Ibiza. Ayiuza, Yuica.
Echinades Ionij maris prope Peloponnesum insulæ. ἐxινάδεϛ. Cuzolari.
Egusa quæ & Aegate, Ins. prope Siciliam. Fanagnana.
Elaphusa Ericusa & cæteræ insulæ, Merlciæ insulæ.
Ellopia vide Euboea.
Emonia Scotiæ orientalis ins. Maid.
Enisipia Maris Libyci ins. Isola di colombi.
Ericusa, Ericodes ex Aeolis vna. Alcudi.
Ericusa Ins. propinqua Corcyræ in mari Ionio. Paxo. Pacsu.
Erithæa, insula Geryonis. Londobris in mari Atlantico. Berleuguas.
Erithræa vel Erythæa, Gades γάδειρα. Ins. in Herculco freto. Cotinusa Dionysio. Calyz.
Eropia vide Siphnos.
Erusa vide Tenos.
Erythinus Ins. Ponti Euxini prope Bithyniam Ptol. Farnasia.
Etalia vide Chios.
Euboea Aegæi maris ins. Boeotiæ vicina. εὐβοια, ἐλλοπία, ἀβαντίϛ Hesiodo, ab Abante Neptuni & Arethusæ filio. Steph. ἀβαντιάϛ Dionys. μαχρίϛ ὂxη. Nigroponte.
Eubonia vide Mania.
Euonymus Hanc septem Aoliis annumerat Solinus. Vulcanello. Nebrissensis dicit vocari Lustega.
Ficaria Ptol. Ins. vicina Sardiniæ. Serpentaria.
Gades Ins. H. ad Herculeum fretum. Caliz
Galathe Insul. Tuneti vicina. Goletta.
Gaulos, Innonis fanum Ins. exiguæ Melitæ viclina. Gozo.
Gisso Ins. maris Illyrici. Pago.
Glessaria Plin. Maris Balt. ins. Sudau.
Gorgades Ins. maris Atlantici. Yslas de cabo verde.
Gymnesiæ vide Baleares.
Helene, Cranæ xραναή. Ins. contra Sunium Atticæ promontorium. Macroniso.
Herculis insula vide Scombraria.
Hermea Ins. prope Sardiniam. Tolara, & Molara.
Hesperides insulæ vel Gorgades. Yslas de Cabo verde.
Hibernia ἴερνη Strab. Ins. supra Britanniam, Iuuerna, Melæ. ἰουβερνία Ptol. Irlandia.
Hicesia Ins. vicina Siciliæ. Panaria.
Hiera, Sacra, Therasia, Heratæa Insula Aeolia Siciliæ adiacens.
Chelbo Nebrissensis interpretatur Leuenzo, aliis Vulcania.
Hiera vide in Automate.
Hieracum Ins. propinqua Sardiniæ, Isola de S. Pietro.
Hyliessa vide Paros.
Hyrie quæ & Zacynthus. Zante.
Icaria, icaros ab Icari appulsu. Doliche, Ichthyusa ἰxθυούσα, a piscimm præstantia, teste Heraclide Pontico. ἴχαροϛ, δολίxη. Nicaria.
Ilua Ins. in mari supero, inexhaustis halybum generosa metallis. Elba.
Imbros Aegæi maris ins. Lembro.
Inarime Virgil. Maris Thyrrheni insul. ἀρίμη. Hom. Aenaria Plin. & Pithecusa Strab. Ischia.
Insulæ Aeoliæ numero septem. Merleias.
Insulæ fortunatæ hodie Canariæ. Canarias.
Ios Ins. Homeri sepultura nobiliss. ἴοϛ. e Cycladibus vna in mari Aegæo. Nio.
Issa Insula in sinu Illyrico maris Adriatici. Lissa.
Isthmos Thraciæ & Peloponnesi terræ angustus tractus inter bina maria. Hexameli.
Ithaca insula maris Ionij, vicina Cephaleniæ, Vlyssis patria. Compare.
Iulia Cæsarea ad Gaditanum fretum insida. Vsla de Columbi.
Iuuerna vide Hibernia.
Labadij Insuba in mari Eoo, forte Noua Guinea.
Lala vel Veneris insula Ptol. maris mediterranei, iuxta Marmaricam. Isola del Patriarcha.
Lamellum Ins. obiecta Liburno in mari Tyrrheno. Malora.
Latoa Ins. Libyci maris prope Cretam. Christiana.
Lemnus, Ins. maris Aegæi, Hypsiphyleia tellus Ouid. & Vulcania. χραναόν πέδον ἡφαίστοιο, λῆμνοϛ. officina dicta Cyclopum. Stalimene.
Leros Cycladum vna in mari Aegæo. Lero.
Lesbus, Egite λέσβοϛ, ἴσσα Lycophr. πελασγία Eustath. Metelina bodie iu mari Aegæo.
Leucas ins. inter Epirum & Cephaleniam. S. Maura.
Leucasia vide Samothracia.
Leuc e vide Achillea.
Limnos Ptol. insul. circa. Angliam. Bardesey. Anglice.
Lindis farna ins. Angl. propinqua, ad ostium Tuedæ fluuij. Hailigeilande.
Lipara ex Aeoliis insulis vna. Lipari.
Londobries Ptol. ins. Oceant prophe Lusitaniam. Erithyia Melæ. Barlinguas. Lopadusa Maris Africi ins. λοπαδούσα Steph. Lampidusa.
Lotoa Ionij maris ins. Guardiana.
Lotophagites, Meninx Plin. Mirnix Polybio, Africi maris ins. Gelues, alij volunt esse Zerbi, seu Gerbes.
Lysna ins. maris Adriatici. Liesena.
Macaron vide Achillea.
Macaros, & Macaronesus vide Creta.
Macris vide Euboea.
Mania quæ & Menauia, & Eubonia, ins. inter Albionem & Hiberniam. hodie Man Anglice.
Maniolæ insul. Oceani Eoi. Yslas de Pracel.
Meagrus ins. prope Neapolim. Castel del ouo.
Meconus ins. maris Aegæi, vna ex Cycladibus. Micole.
Megaris ins. adiacens Neapoli, Plin. Qui.
Melegene Ptol. Adriatici maris insul. Delmaticæ adiacens. Melena.
Melitusa Polyb. Melita. Sophiano.
Melito ins. naufragio D. Pauli nobilis & catellis: Melitæis feminarum delitiis: nuper etiam inani oppugnatione exercitus Turcici. μελίτη Malta.
Melos Zephyria Cycladum, vna inter Cretum & Sunium Achaiæ promontorium. μῆλοϛ Milo.
Meninx vide Lotophagites.
Menuthias insul. intertort Aethiopiæ adiacens, μηνουθιάϛ. Madagascar, vide Cerne.
Meroe Nili ins. μερόη. bedie Naulebabe, quasi optimorum portuum parens, dicitur, teste Iouio. Gueguere Castaldo, el Saba & Bed amare, Giraua.
Mesna Peninsula Gall. Narbon. Mese.
Molybodes insula Sardiniæ vicina, quæ & Plumbea. Isola di toro.
Mona ins. inter Britanniam & Hibermam, Druydum sedes, Anglisea ab Angelis vocatur.
Monalida Ptol. Eubonia Gildæ: Mania, & Menauia Bedæ Man Angl.
Myconus Prouerbiis celebris insula, ex Cycladibus vna in mari Aegæo. Micole.
Mylæ insul. circa cretam. Gniosa & Listo.
Nanigeris insul. Indici maris Ptolem. Zeilan.
Naxus Tautominium Solino. νάκοϛ. Taormina.
Naxus etiam Dia, ins. maris Aeg. διονυσιάϛ. Strongyle. στρογγύλη. Insul. vini ferax, vnde Bacchica Siatio Niosia.
Neritos insul. Epiri prope Zacynthum Leucadia Strab. νήριτοϛ. Leucada. S. Maura.
Neuris Propontidis insul. Marmora.
Nisyros in Cariæ ora insul. maris Myrtoi. νίσυροϛ. Nisaro.
Niuaria Vna ex Fortunatis insulis Plinio, Gomera.
Oche vide Euboea.
OEneæ insul. in Bletico mari sub Scandinauia. Oland.
OEnus insul.Pelopponnenso vicina. Sapientia.
Ophiusa vide Colubrina & Rhodus.
Orcades Insul. maris Septentrionalis prope Scotiam. Orane, Orknes.
Ortygia vide Delus.
Osteodes insula Aeoliarum. Li Pocelli.
Paconia insul. maris mediterranei. Pantalarea.
Pandataria insul. maris Tyrrheni in sinis Puteolano, Palmarola.
Paros Vna ex Cycladibus. Minoia Solin. Zacynthus. πάροϛ παχτία Nicand. δημήτριαϛ ὑρία μινώα Stephan. χαβαρνἰϛ, ὑλήεσσα Stephan. Pario.
Patthenope Ptol. Tyrrheni maris ins. Palmosa.
Patage Cycladum vna. Mergone.
Pathmos e Cycladibus vna, in mari Aegæo. palmosa.
Pelopponnensus Græc peuninsula. πέλοποϛ νῆσοϛ, ἂργοϛ ἀxαῖχόν Strab. & ἰάσιον, & ἱππιον, & ἱππόβοτον Eid. Apia pelasgia, Morea.
Peraneum ins. Lusit anica. persequera.
Phæacia Corcyra, Corfu.
Pharia ins. sinus Adriatici Lesena.
Phatmacusa, Maris Aegæi insula. Parmosa.
Pharos Aegyptiinsul. contra Alexandriam φάροϛ. Faro
Phoenicusa ex Aeoliis ins. Felicudi.
Piperina maris Indici insul. Qualpenea.
Pithecusæ Insulæ non procul a Neapoli, a sigulinis dictæ, non a sumiis. vide Inarime. Ischia.
Planasia Naris Tyrrheni ins. Sarduni.
Plemmyria ins. in Syracusano portu. Isola di S. Martiano.
Plotæ Insulæ maris Ionij, quæ Strophades dicuntur. Striuali.
Pluitala vna ex ins. Fortunatis Ptol. Isola del Ferro.
Plumbea vide Molybodes.
Plyægos ins. maris Aegæi. Policandro.
Porphyris vide Cythera.
Probatia Maris Siculi ins. Fauigna aliis Lauenso.
Prochyta in sinu puteolano ins. Procida.
Proeonnesus Propontidos insula. προχόννησοϛ Marmora.
Prote insul. ante Zacynthum Plinio. πρώτη. Pruodo.
Psychia vide Amorgus.
Ptychia insul. propinqua Corcyræ. πτυxία, Isla del guido.
Pythiusa vide Ebusus.
Rhene insul. Cycladum. Phermene, vel Fermenia.
Rhodus, Atabyria, Corymbia, Ophiusa όφιούσα Eust. ῥόδοϛ, τελxενήϛ Eidem. αἰθραῖα. Insul. maris mediterranei clarissima. Rhodo.
Sabadibæ Ptolem. Maris Aeoi insulæ, Cainam insula cum duobus adiacentibus.
Sacra insula Siciliæ vicina. Maretamo.
Salamis, Salamin ins. in Saronico sum Coluri.
Samos insul. maris Aegæi. Cyparissia. σάμοϛ, δρυούσα Heraclidi Pontico. παρθενία, χυπαρίσσια. Samo.
Samothracia, Leucosia Aegæi maris insul. Samandrach.
Sardinia ἰxνούσα. Crispo, a vestigij humani specie. σανδαλιώτιϛ. Timæo, σαρδώ. Sardegna, Sardenna.
Laso Sirab. Ins. inter Epirum & Brundusium. Saseno.
Scardona Insul. adiacens Liburniæ. Malconsejo.
Sciathos Parua insula maris Aegæi. Sciato.
Scombraria quæ & Herculis insula, prope Carthaginem nouam. Escombrera.
Scopelos Maris Aegæi insul. Scopulo.
Scopulus Ins. maris Ionij. S. Maura.
Scothera vide Cythera.
Scriphos Cycladum vna in mari Aegæo, Serfone.
Scyros Cycladum vna, σxύροϛ. Scyro.
Scythias vide Delos.
Segestica Insul. Sauo flu. circumflua. Zygea Hungar.
Sicilia, Sicania, Triquetra, Trinacria. σιχελία.
Sicinus Insulula maris Aegæi. Sicino.
Simiæ Insulæ maris Rhodij Strab. Simie.
Sindæ Aeoi maris insulæ. Celebres Gilolo, & Ambon.
Siphnus, Aenoa, Eropia σίφνοϛ. Exigua insula inter Sicladas Sifano.
Sphacteria, & Sphagia eadem cum OEno prope Poloponnesum, ante insul. Sapientia.
Stoechades Massiliensium insulæ tres in mari Gallico, Plin. Isles d'hyetres, ou d'or, Camargas.
Strophades, Plotæ στροφάδεϛ πλωταί Insula maris Iooij S riuali.
Strongyle vna ex Aeoliis. στρογγυλη. Stromboli.
Sybota Insulula inter Epirum & Corcyram. Synita.
Syene Nili insul. συήνη, Guagera,
Symplegades Insulæ ad Bosphorum Thracium, quæ & Cyaneæ συμπλήγαδεϛ, χυανέαι. Pauonare.
Syros insul. Cycladum vna Syra.
Syrtes insulæ Africi maris. σύρτειϛ Baxos de Berueria.
Taphus vide Cephalenia.
Taprobana Nobilissima maris Indici insula ταπρωβάνη, olim σιμουῖ/δου vνῆσοϛ, postea etiam σαλίχη Ptol. hodie Zamotra, Sinnatra, aliis Zeilan.
Tapsus vel Thapsus, Insul. Siciliæ adiacens Vir. Isola de gli magnesi.
Telos Cycladum vua. τῆλοϛ, in mari Carpathio. Episcopi.
Tenedos, Calydnæ λευχέφρυϛ Steph. & Heradidi, τένεδοϛ χαλύδναι Eustat. Insula in faucibus Hellesponti, Tenedo.
Tenos vna Cycladum, ὑδρούσα, ab aquarum abundantia. τῆνοϛ, ἐρούσα Demost. Tine.
Teredon Ins. quam Euphrates bicornis ambit hodie emporium Balzana. τερηδών
Thasos Insul. vna Cycladum in mari Aegæo θάσοϛ quæ & Thelasia Tasso.
Theganusa Plin. in sinu Laconico prope Peloponnesum ins. θχγανούσα Caurera vel Caura.
Therasia Stepha. Maris Aegæi ins. prope Cretam. Santorini.
Therasia quæ & ἰερά Græcis, vicina Siciliæ ins. Vulcania.
Thule Insularum nostri orbis pene postre ma. θούλη Islandia.
Tiquadra Ins. maris Balearici, Conejera, quasi cunicularia.
Tragurium Ins. cum oppido, Dalmatiæ adiacens. Trau.
Tricadiba Ins. maris Indici. Queilloa.
Trinesca Asiatici maris ins. Resiphe.
Trogylum Ionij maris ins. Gatonisi.
Vecta vel Vectis. Insula Britannici Oceani, wycht.
Vectia Maris illyrici ins. Ptol. Vegia.
Veneris insula adiacens Cyrenaica regioni. Ysla del Patriarcha.
Zacynthus, Hyrie ζάχυνθοϛ. Ins. maris Ionij Zante.
DE LACVBVS ET PALVDIBVS.
CAP. XXX.
ACRONIVS lacus Brigantinus Constantiensis. Bodensee. Lago de Constantia o de Bregentz.
Albanus lacus iuxta Albam in Latio. Lago del castel S. Gangolfo.
Anius lacus Puteolis vicinus. Lago sudatorio.
Aria Lacus Asiæ Ptol. Burgian. Arsyssa Armeniæ palus Giocho.
Asphaltites lacus Mare mortuum vel salsum.
Auernus lacus Prope Baias Campaniæ, partus Iulij. Lago di Tripergola.
Benacus Virgil. Lacus e quo nascitur Mincius in Lombardia Transpad. Lago di garda.
Bicis Palus quæ alterum latus Tauricæ Chersonesi contimet. La mer noire.
Bistonis Thraciæ lacus. Lac de Bouron Poru, vel Borun.
Boebeis βοιβηίϛ. Macedoniæ lacus, Ezero.
Charybdis Vorticosum mare ad Pelorum Siciliæ promum. Galofaro.
Cyminius lacus in Hetruria mediterraneus, qui & Elbij lacus olim. Lago di vico.
Coloe Palus Africæ. Barcena.
Eupilis Lacus insubrum, in quem exit Lembeus stunius in Gallia cisalpina. Lago de Pussiano.
Fucinus lacus in Italia, qui & Marsicus. Lago de rossillon.
Fundanus lacus in Campania. Lago di Fundi.
Herbesus lacus Solino, in Sicilia sulphureus. Gurgo.
Lacus Felicis in Austria Gemunder See.
Larius lacus, Comacenus apud Insubres. Lago di Como.
Lemannus Lacus in quem Rhodanus influit in Gallia Narb. Geneuersee. Lago de Lozanna, o de Geneua.
Lerna Pelus Pelopponesi, in qua Hydram interfecit Hercules. λέρνα. Phonea.
Linterna Palus Campaniæ felicis? Lago della patria.
Lucrinus lacus olim ostreorum captura nobilis in Campunia. mare mortuum.
Lugoum Strab. Palus in Carinthia. Zircknitzer See.
Lychites Palus Armeniæ Ptolom. Exsechia.
Lychnites Lacus Macedoniæ. Lago de Lochrida.
Lysimelia Palus Syracusis vicina. Pantanelli.
Mæoris palus Scythis Temerinda, Plinio teste. Goulfe o mar de Tanna, mar negro, Zabacco.
Mandurium Lacus Apuliæ Dauniæ. Andoria lago.
Marcotis palus, Maria Arapotes Plin. Lacus Aegypti incumbens a plaga meridionali. Buheira.
Mariane Ptol. Mediæ lacus. Lago de Bendemal.
Marinus lacus Strab. in Thuscia. Lago de Orbetello.
Martiana palus Asiæ lacus. Geluchalat.
Pantanus Lacus Apuliæ Dauniæ Plin. Lago de Lesina.
Pontina palus in Latio. Anfante palude. Erythræo Satyræ palus.
Prylis Plin. Thusciæ maritimus lacus. Lago de Castiglione, lago di Orbitello, aliis fangosa palude, Antonino Aprilis.
Regillus lacus Plin. in Latio. Lago di S. Prassede.
Sabata Strab. Lacus Hetruriæ. Sabastia stagna Sillio, Sabatinus lacus, olim lacus Tarquinij. Lago d'Anguillara, o Braxiano.
Scardonius lacus in Illyria. Lago de Pruchlian.
Sebinus lacus Plin. Lombard. Transpadana. Lago d'Iseo, Isco lago.
Sirbonis palus inter Aegyptum & Palæstinam. Golfo de Tenese.
Thrasimenus lacus Hetruriæ lacus. Lago de Perugia.
Vadimonis lacus Plin. in Thuscia. Lago di Bassauello.
Velinus lacus in Vmbria. Lago di terni Fabritio, aliis lago de pie di luco.
Verbanus in radicibus Alpium lacus Lombardiæ Transpad. Lago magiore.
Vigisonus lacus, in Patauino agro. Pieue di sciocco.
Vulsinius lacus in Hetruria. Lago di Bolsena.
DE LAPIDIBVS.
CAP. XXXI.
ALabastrites Plinio, qui ad vasa vnguentaria, seruandis diutissme incorruptis vnuentaria opportuna, olim excauabatur, nunc ad sigillaria opera. ἀλαβαστρίτηϛ. AL. Alabasterstein B. Albaster GAL. Alabastre ITAL. Alabastro H. Alabastro
Amiantus Plin. Lapis alummis scissili similis, e quo ellychma fiunt inextincta, dum superest oleum: quæ Gallis vocant, Menthe sans fin. texuntur inde & mantilia, quæ igni iniecta, absumptis sordibus nitidiora exeunt: atque inde illi nomen ἀμιάντου, velut impolluti. hinc & linum viuum Plimio vocatur, vt ἂσβεστον & ἀσβεστινόν λίνον Græcis dicitur & linum Caristium, & spartopolia ἀμίαντοϛ. polia Plin. πολιά, a canitiei similitudine: βοστρυxίτηϛ Zoroastræ, a cupillamentis in quæ secatur, itemμορσοειδήϛ, quod silamenta exilia & capillaria imitetur. AL. Federweisz, Erdflachs, quafilinum e terra erutum. & pliant, & Salamanderhaar Huius species est & magnetis sine mica. μαγνῆτιϛ. AL. Glimmer, a splendore. Katzensilber B. Kattensiluer, quod sonat Felium argentum
Assulæ Vitr. micæ, Petrarum fragmenta sunt, quæ in sculpendo desiliunt identidem. segmina secamenta Plin. λατύπαι, σχύροϛ λίθου ἀποπελέχυμα. AL. Schindlin, Spelten, Grutzlin, Abhaw,
Abschnitzling, Stick B. Bickels, bicksteenkens GAL. Retailles, rongunres ITAL. Schietine H. Pedazitos de piedras
Bitumen Plinio, Limus seu terra quædam tenax ac lenta, pici persimilis. ἂσφαλτοϛ. Iosepho. AL. Iudenleim B. Ioden lijm GAL. Limon glueux ITAL. Bitume H. Betun Iudiego
Centrum Plin. Duritia in marmore clauo similis. χέντρον. AL. Herter Ast im Marmelstein B. Herde weer int marber GAL. Neud on durillon dedans le marbre ITAL. Nodo del marmo H. Nudo en el marmol
Ceraunius lapis qui a fubmine distringitur. λίθοϛ χεραύνιοϛ. AL. Donnerstein B. Blixem oft donnersteen GAL. Pierre de tonnerre ITAL. Pedra del fulmine H. Piedra del rayo
Coagmentum Planto commissura, Arcta & compressa coniunctio, proprie lapidum σύστημα, συναφή, ἂρμη. AL. Zusammenfugung B. Vergaderinghe, vergærsel GAL. Iointure, attachement, lianison ITAL. Giontura H. Ajuntamiento
Compages Cic. compago Ouid. ἀλληλουxία, ἂρμη, ἀρμογή, συναρμογή [συ+ναρμογή], ἐπίζευκιϛ, proprie, in lignis dicitur. AL. Fuge, Verfamlung B. Voege, vergaderinge GAL. Assemblage, attachement, conionction ITAL. Congiontione, rassembramento, trauegione H. Trauazon
Coralium Plin. quamuis geminato 1. scribant alij. Lapis colore rubens, rotundus in morem tuberis, in maris nascens, calami Indici instar vt a Theophrasto proditum est, inter lapides & gemmas medij fortasse generis. χουράλλιον theophrast. gorgonia Plinio. γοργονίαϛ Metrodoro, (perperam enim in Solino Gorgias scriptum inuenias) a fabula Gorgonei capitis, visa omnia in lapides conusertentis, eo quod corallas alioqui mollis, ac vitilum modo lentus in mari duritiem assumat exemptus, δενδρῖτεϛetiam & λιθόδενδρον Dioscorid. quod fruticis modum carnulento tractu implens in mari, extractus lapidescat vel ad solum contactuminam retibus exceptum, aut scalpro præcisum Curalij nomen induere putatur, quod acri ferramtento præcisum sit, vti Plinius omninatur, nimirum χουράλιον, quasi τῆ| χουρα=| α(λωτόν, hoc est, præcifione raptum. Aliam, sed fabulosam nominis rationem adfert Eustathlus, quod e cruore, qui de Gorgonis capite distillarit, ortum duxerit, quasi ἐχ τῆϛ χόρηϛ α(λλόμενον. AL. Coral, Kotell, Kralen B. Coræl, cræl GAL. Coral ITAL. Corallo H. Corallo
Cos aquaria Plin. rotaria & gyratilis. θιγάνη. AL. Schleiffstein B. Slijpsteen GAL. Queue a l'eaue ITAL. Cote d'acqua H. Aguzadera con aqua
Cos cretica Plin olearis Eid. vel olearia, qua scalptores scalpra & cæla exterunt oleo humectari volens: qualis Saliu aria in tonstrinarum officinis. quæ saliua oris humectatur. AL. Olstein B. Olyesten GAL. Queue a l'huile ITAL. Coro a l'oglio H. Agazadera con azeyte
Cos Liuio, Lapis cuius in acuendo ferro vsus est, ἀχόνη, θιγάνη. AL. Wetz oder Schleiffstein B. Westeen GAL. queue ou pierre a aguiser ITAL. Cote H. Aguzadera
Coticula Plin. index Ouid. lib. 2. Metam. Lapis quo auri argentique experimentum fit. Heraclius lapis. Plin. & Lydius lapis. βάσανοϛ, λίθοϛ ἱεράχλεια & ἢ λύδου Theophr. lib. Delapid. xρυσῖτιϛ λίθοϛ, λυδία λίθοϛ. AL. Probierstein, probstein, Goldstein B. Goutsteen, toetsteen GAL. Pierre de touche ITAL. Pedra ditocco H. Eltoque
Crystallus vel Crystallum Plin. Lapis vehementia gelu frigorisque concretus χρύσταλλοϛ, quasi τῶ| χρύει στελλόμενον ὑ/δωρ quod sit aqua gelu contracta, conctaque: vel potins. χρύουϛ σταλαγμόϛ. AL. Crystall B. Cristæl GAL. Cristal ITAL. Cristallo H. Cristal
Ectypum Plin. Senecæ, Opus, ex ipsis typis efformatum. ἔχτυπον, ἐχσφράγισμα, ἔγμαγμα, ἐχμαγεῖον, ἐχτύπωμα, ἀπείχασμα AL. Abcontelfeytung B. Conterfeitsel GAL. Vn contrefait ITAL. Contrafattura H. Debuxo
Ferrumen Plin. quo consolidantur metalla. σιδήρομα, α(ρμογή, συναφή AL. Lotung, Lotmetall B. Soudeersel GAL. Souldure ITAL. Soldadura H. Atincadura, saldadura
Gagates Plin. vel gangitis, Lapis odore grauis: qui vstus sulphureum Plinio, vel bituminosum odorem Orpheo & Dioscoridi vomit. γαγγίτηϛ, ἐγγάγγιϛ πέτρα Nicandro. AL. Gagatstein, Agetstein, Bornstein, Bernstein B. Aghet GAL. Agathe H. Azauaje
Glarea Lucano. Colum. Terra scruposa, qualem litus & ripæ habent: vel certe calculi illi quibus riui abundant. τρόxαλοϛ, χάxληκ Thucydidi λάλλη Hesych. χόχλακ, χλαρόν. Hesychio. AL. Griesz B. Ront steenken, steenachtich sank, drijf sant GAL. Grauois, grauier ITAL. Arena piena di sassolini H. Cascaio arena con pedrezitas, arena con guijas
Cypsus vel gypsum Plinio, γύyοϛ Dioscor. σχιῤῥόϛ Suidæ. AL. Spartack apud Saxones, Gyps B. Plæstergips GAL. Plastre du gips ITAL. Gesso, gipso H. Yesso
Hæmatites Plin. non tam a sistendi sanguinis vi, quam quod aridi concretique faciem præ se ferat, vt Theophrasto placet, hic lapis vstus minij colorem imitatur. αἱματίτηϛ. AL. Blutstein B. Bloetsteen
Lapillus Plinio λιθάριον, λιθίσχοϛ λαῖ/γκ, xερμάδιον. Homer. AL. Steinlin B. Steenken GAL. Petite pierre ITAL. Sassetto, sassolino H. Piedra pequenna Lapis Cic. λίθοϛ λάα. AL. Stein B. Steen GAL. Pierre ITAL. Sasso, pedra H. Piedra
Lapis armenius colore riridis, cum cæruleo communicans, Plinio teste, facile friabilis, indicio Me, uæi, tamet si Stephanus, qui De vrbibus scripsit duritiem illi tantam tribuit, qua sigilla seulpi & coelari queant.
Lapis cyaneus, cæruleus stellatus quem officinæ lapidem Lazuli vocant, calore Veneto & cælesti. χύανον. AL. Berglaw, Lazur B. Lasuer GAL. Lazur ITAL. Lazuero H. Lazul
Lapis manalis Festo, a mamando, vnde fons emanat. AL. Ein Stein da Waffer auszsleut B. Een steen dær een fonteyne wt loopt GAL. Pierre de laquelle sort vne fontaine ITAL. Pedra donde esce qualche fontana H. Piedra que della sale la fuente
Lapis molaris quint. incusus Virg. in quo excusi sunt sulci, qui frumentum atterunt. μυλίτηϛ λίθοϛ Galen. μύλιοϛ λίθοϛ Procopio, ὂνοϛ ἀλέτηϛ Xenoph. μυλαχρἰϛ λάαϛ Alexandro Aetolo, πέτρα νισυρῆτιϛ Epig. ab insula Nisyra molaribus nobili.γυροδρόμοϛ λίθοϛ Epigr. AL. Mullstein B. Meulensteen GAL. Pierre de moulin ITAL. Sasso molare. H. Piedra de mucla para moler
Lapis operarius Plin. qui seruit opificum operis, vt cos AL. Ein Stein zum werck brauchlich B. Wercksteen GAL. Pierre qui duit a l'oeuure ITAL. Pedra necessaria a gl'artefici H. Piedra que tienen menester los labradores
Lapis Parius Virgil. pro candido marmore. λίθοϛ πάριοϛ, a Paro insula, candidi marmoris genitrice AL. Weisser Marmelstein B. Wit marbersteen GAL. Blanc matbre ITAL. Marmo bianco H. Marmol blanco
Lapis quadratus Vitr. λίθοϛ τετράγωνοϛ, τετράπλευροϛ, εν τομῆ| ἐγγώνιοϛ Thucyd. AL. Quaderstein, vierschrettiger oder vierecketer Stein. Viercantighe steen GAL. Pierre quarree ITAL. Pedra quadrata H. Piedra quadrada
Lapis rediuiuus Cic. veteranus, cuius in operiis olim vsus fuit. AL. Ein Stein der zu vorn mehr gebrauchtist worden B. Steen die noch meer is ghebesicht gheweest GAL. Pierre qui a este autrefois mise en oeuure ITAL. Pedra ch'altre volte e stata posta in opra H. Piedra que otra vez a sido in obra
Lencostictos Plin. porphyrites vocatur, candidis interuenientib. punctis distinctus. λευχόστιχτοϛ.
Magnes Cic. a Magneribus populis, apud quos effoditur, dictus vt Lucretio placet. siderites Plinio quod ferrum trahat, heracleos nonnullis. μαγνῆτιϛ ἡραχλεία Galeno, μάγνησσα Callimacho, ἡραχλεῶτιϛ Hesych. μάγνηϛ. Porphyrio. AL. Segelstein B. Zeylsteen GAL. Aimant ITAL. Pedra calamita H. Piedra ayman, el manebo de hierro
Marmor Plin. μάρμαροϛ AL. Marmelstein B. Marmer, marber, marmersteen GAL. Marbre ITAL. Marmo, marmorio H. Marmol, piedra marmobena
Naphtha plin. Bituminis liquidi genus, sine colamentum bituminis. περιήθηχα τῆϛ ἀσφάλτου; vt Dioscorides habet. Hoc nihil esse aliud, quam vocatum petrelæum sine petroleum contendunt, magnamque cum igni cognationem tribuunt auctores, νάφθαDioscorid. νάφθαϛ Plut. μηδείαϛ φάρμαχον Eid. & simpliciter φάρμαχον Suid. item μηδείαϛ ἔλαιον apud eundem, quod Medea pellicem inuncta naphthæ viru corona concremauerit. πετρέλαιον Nicolao Myrepso, μύρον τού άγίου βαρβάρου Eid. AL. Peterol B. Petrolye ITAL. Petroglio H. Petroleo
Ophites Plin. Marmoris genus maculosum, serpentum maculis non absimile. ὀφίτηϛ.
Porphyrites Plinio, Marmor rubens purpuræ in modum. πορφυρίτηϛ. marmor porphyreticum Suet. AL. Rot Marmelstein B. Porphyrsteen, rootmarber GAL. Marbre rougeastre ITAL. Porfido H. Marmol de porfido
Pumex Virg. lapis bibulus Eid. spongia etiam Vitruuio, quod spongiæ modo sistulosus sit. Lapis erosus spongiosus que, læuigandis corporibus ac libris oxpetitus χισσηρίϛ, quod veluti a vermiculis, qui χίεϛ dicuntur, sit exesus. ἀλχυόνιονTheophrasto vocari putant, quod e marina spunta coactus sit. AL. Bymstein, Pims, Krawstein quod plantæ pedum elotæ eo affcitentur B. Puynisteen GAL. Pierre ponce ITAL. Pumice H. Piedra esponja
Pyrites Plin. lapis ærarius, marchasita hodie, Japis luminis nonnullis quod ignem extritu reddat. πυροτόχοϛ λίθοϛ Epig. πυρίτηϛ. AL. Feuwerstein, Kupfferstein, Kupfferertz, Martistein B. Viersteen GAL. Pierte a feu ITAL. Marchasita H. Marquesita
Ramentum Plin. Tenue fragmentum marmoris, alteriusve rei. ramentam foem. gen. dixit Plautus in Rudente ῥίνημα περίyημα. AL. Abschabeten, Schnitzlin B. Afschæffel, afnijtsel, snipperinghe GAL. Raclure raboture ITAL. Tagliaature, pezzetti, stelle H. Pedaco de lo raydo
Sarcophagus Plinio, Asius lapis, e quo capuli & conditoria mortuorum fiebant antiquitus, absumentia impositorum corporum carnes, vnde illi nomen, vt testatur Dioscor. σαρχοφάγοϛ, ἂπιοϛ λίθοϛ. B. Een sarck GAL. Pietre de sepulture ITAL. Pedra che si merte sopra il sepolcro H. Piedra que cubre la sepultura
Saxum Virg. petra Plin. πέτρα. AL. Grosser Stein B. Grootesteen GAL. Caillou, pietre grande ITAL. Sasso H. Piedra
Saxum manuale Tacito, quod manum implet, manuque adiici potest xερμάδιον Homero. AL. Ein stein der die Hand fullt B. Een hantvollige steen GAL. Pierre qu'on peut empoigner ITAL. Pedra che si puo trarre con la mano H. Piedra que se puede tomor y Ileuat con vn punno
Saxum viuum Virg pro naturali. AL. Ein naturlicher Stein B. Een natuerlijcken steen, niet met handen gheleyt GAL. Pierre naturelle ITAL. Pedra viua H. Piedra biua
Scobs Horat. quod scobina dera ditur de metallis aut ligno. χόρημα, ῥίνισμα. AL. Feylstaub, abfeylten Staub B. Vijsel, schauelinge GAL. Limure ITAL. Limatura di metallo H. Limadura del metal
Scrupus Lapillus iter facienti molestus. λίθακ, λάῖκ, yηφίϛ. AL. Ein Steinlin dasz eim in die Scbuhe fellet B. Een scharp steeuken dat eenen in de schoenen comt GAL. Petite pietrette ITAL. Sassolino di montagna H. China, pedrezita
Segmenta Plin. Ramenta marmorum, idem quod assule & secamenta gemmarum ἀποχόμματα. AL. Abgehawen Stucklin B. Assnijtsel GAL. Retailles ITAL. Scagliole H. Tajadas Eiusmodi præsegmina in calanis, σχινδαλμοί dicuntur, in ligno xίδαχεϛ etxίδια Vitru. in coris μοσχύλματα, & σπατίλαι.
Sigilla plutealia Cic. Imagunculæp uteis tabulisve inclusæ AL. Bildle in Tafelin eingefast B. Beeldekens in tafereelen ingeset GAL. Petites images enlenees, faictes de bois, ou enchassces ITAL. Picciole imagini incassate H. Imagenitas encaxadas
Signa Cic. figilla Eid. Sculptilia fusiliaque opera. άγάλματα. AL. Bilden, bildnusseu B. Beelden, item medalien GAL. Images & medailles ITAL. Imagini & medaglie H. Estatuas y medallas
Silex Virg. xάλικ. Lapis durus, silentem intra se ignis laticem fouens. AL. Kijsz, Kijszlingstein, Hornstein, a duritie & colore cornu Beserzstein, quod eo paujantur sola. Fewerstein, quod ferramenti incussu ignis scintilias edat. Gassen stein, quod viæ ea sternuntur B. Kijselsteen, kesel GAL. Caillou ITAL. Silice H. Pedernal
Smiris Plin. Lapis quo vitrum sinditur σμίριϛ Gal. σμύριϛ. AL. Schmergel B. Ameril GAL. Ameril ITAL. Smeriglio H. Esmeril
Specularia Vlpiano & Martiali pro fenestris vitreis. Mart. Hibernis obiecta notis specularia puros. Admittunt soles, & sine fæce dies. σπεχλάρια. AL. Glasinfenster B. Glæsen vensters, proprie van spiegel glas GAL. Voirieres, fenestres de voirre ITAL. Fenestre di vetro, vitreate H. Ventanas de vidrio
Specularis lapis Plinio, qui in quantum libet exiles crustas potest sindi, translucidus, quo antiquitas vitrearum senestrarum loco vsa videtur. Idem & selenites, siue lunaris lapis: fortassis ab hebete in modum lunæ splendore. aphroselenus quoque & Arabicus lapis. nec defunt qui speculum asini nuncupant, & Mariæ glaciem σπεχλάριον, διαφανίϛ Galeno & Aetio, a splendore quem transmittit. σεληνίτηϛ, ἀφροσέληνοϛ, quasi in quem luna despament. Sunt quibus σφεγγίτηϛ a pellucido fulgore putatur esse. AL. Vnser Frawen Eysz Sperglasz. Spiegelsteen
Spongites Plinio, Lapis qui in spongiis inuenitur, tecolithus idem Plinio quoque dictus, quod vesicæ calculos comminuat. σπογγίτηϛ. AL. Schvvammen steinlein B. Steenkens van spontien GAL. Pierre d'esponge ITAL. Sassoletto di spongia H. Pedrezita de esponia
Succinum Plin. Lachryma vel resina arborum odoratarum pini & pinastri præsertim , cui rei indicio est odor similis, cum accenditur atteriturque electrum Ouid. glessum veteres dixere, a transtucida vitri in modum specie. ἢλεχτρον, xρυσοφόρον, πτερυγοφόρον ἃρπακ Plinio quod folia paleas, plumasque ad se rapiat, attritu concepta caloris vi Dicitur & λυγγούριον, hoc est lyncurium, vt vult Strabo lib. 4. velut e lyncis lotio natum, quod agresta terra obruit illud animal, quasi humano id vsui inuideat, in quo Theophrastus dissentire videtur, qui Lyncurium trahere admodum Electri non paleas modo, sed bracteas etiam metalli scribit in libr. De lapid. ita vt inter ea discrimen manifestum ponat: quin & Electrum lapidem esse in Liguria fossilem idem ait, sed quam vere, nescio. Vocatur & δάχρυον ἡλιάδων apud poetas, quasi lachrymæ Solis filiarum, quas exstillarint in morte Phæthontis fratris carabe officinis vocatur. Succini genus primum (quod soeminæ differentia insignit Theophrastus) flauius est & pellucidius, quod glessum & glastum Germani dixerunt: hodie Augstein, illis vocatur, & Bornstein. B. Amer, oft amber GAL. Ambre; ITAL. Ambra gialla, ambra di corona H. Esclarimente, ambar Alterum genus album & obscurum, quod sputium & bastardum vocit ant Germani
Tecolithus Plin. pyrene Eidem eureos eidem, diuersis nominibus a Plinio idem lapis ac diuersis per alphabeti seriem locis designatur, uisi me fallit opinio, quem nucleo oliuæ similem vbique tradit. Iudaicus lapis dioscorid. Phenicites Plin. vel quia in Phænicia frequens, vel potius, quia palmulæ assimilis. φοινιχίτηϛ, λίθοϛ ἰουδαῖχόϛ Dioscorid. τηχόλιθοϛ, a confringedo calculo πυπήνη, quasi oliuæ ossiculum, quod sansam Latini vocant, notus officinis lapidis Iudaici nomine.
Thracius lapis Gagatidis species est apud Nicandrum, quem aqua accendit oleum restinguit, nigricoloris, θρῆσσα λίθοϛ. AL. Schwartz Augstein, oder Birnstein B. Swart aghet
Tophus Plin. porus Eid. Lapis arenarius facile friabilis, alioqui asper et inæqualis: cuius generis est & Ostracires πῶροϛ τρητόϛ λίθοϛ εὐναστήρ Oppiano AL. Tofstein, Topstein, Taugstein B. Tuytssteen, morselsteen, tufsteen. GAL. Tuffeau. ITAL. Tofo H. Piedra arenisca
Toreuma Cic. Sallust. Opus celatum, tornoque factum. τόρευμα AL. Anszgestochene Arbeit, erhebt Bildverck, gereucht Werck B. Ghedræyt oft ghedrauen werck. GAL. Piece d'ouurage taillée. ITAL. Opera sculpita, o lauorata al torno H. Obra torneada o esculpida
Typus Cic. Imago egypso, ad cuius similitudinem & formam statuarius plastesve lapidem cædit, aut æs fundit. forma Plinio. τύποϛ. AL. Modelwerck, patron B. Voorbeelt, moolbeelt, patron, exemplær GAL. Modelle, patron ITAL. Modello, patrone H. Molde o forma
Typus & forma vocatur etiam matrix: qua nummi producuntur. τύποϛ AL. Stampffel, damit man muntzet B. de stempel GAL. La forme de la monnoye, ou la matrice ITAL. Il modello della moneta H. El molde del dinero
Vitrum Horat. ῠαλοϛ. AL. Glasz B. Glas GAL. Voirre ITAL. Vetro H. Vidrio
Vitrum hæmatinon Plin. lib. 36. cap. 26. Vitrum totum rubens, neque translucens. αἱμάτινοϛ ὑ/αλοϛ. AL. Gantz rolit Glasz B. Gantsch root glas GAL. Voirre tout rouge ITAL. Vetro entieramente rosso H. Vidrio mucho roxo
De leguminibus hîc agendum esset, nisi id capite decimo nono factum fuisset. Illud igitur adeundum.
DE LIBRIS ET AD LIBROS
PERTINENTIBVS.
CAP. XXXII.
ACROAMA Ciceroni festiua & lepida narratio. ἀρχρόαμα AL. Kurtzweilige Red B. Een genoechlijcke vertellinge GAL. Vn conte plaisant a ouir, quelque sornette ITAL. Qualche raggionamento dilecteuole H. Palabra bien criada, y donosa, habla para deleytarse
Acrostichis Cic. lib. 2. De diuinat. cum deinceps ex primis versuum li. teris aliquid connectitur: vt in quibusdam Ennianis. QV. ENNIVS. FECIT. sic enim ibi interpolandus est locus, pro, Quæ Enniusfecit. ἀχροστιxίϛ.
Acroteleutium ἀχροτελεύτιον, Synesio & Thucyd. extremus versus finis.
Aduersaria Cic. tabellæ tumultuæria opera perscriptæ, & lituris non carentes, quibus memoriam rerum adnotamus aduersa pagina, vnde nomen illis est: non autem quod ea aduertebant homines ad confirmandam memoriam, vti vir magni nominis existimat. quibus opponuntur. tabulæ a Cicerone, quod illa negligenter scribuntur: hæ cum diligentia & accurate conficiunt ur. AL. Sudelbuch B. Cladboeck, cladde GAL. Bordereaux, brouillarts ITAL. Protocolo
Aenigma obscura inuolueris quæstio. Scrupus Gellio, griphus. αἴνιγμα [αἴνῖγμα], γρίφοϛ. Athen. πρόβλημα παιδιxόν. AL. Ein Ratzel, oder schwere vnd dunckle Frag B. Rætselken, oft gerætsel GAL. Question obscure ou double ITAL. Dimanda obscura & difficile d'intenderla H. Que es cosa y cosa
Album dealbata tabella, in qua Prætores descripta habebant edicta & interdicta γραμματεῖον, λεύχωμα Poll. vulgo Matricula in scholis. ληκαρxιχόν γραμματεῖόν. AL. Register, oder Namenbuch B. T'blanck, een rolle GAL. Registre, marille ITAL. Registro H. Registro
Amphibrachys qui & Ianus, a gemina quasifronte, qua breues syllabæ mediam longam includunt. ἀμφίβραxυϛ. & Scolius, σχολιόϛ, a Scoliis carminibus.
Amphimacrus superiori contrarius, & Mensalis & Fescenninus, rereptus nuptialibus lasciuiis. Creticus, χρητιχόϛ, quo pede ἐπορxήματα constabant, Victori.
Anapæstus ἀνάπαιστοϛ, ab ἀναπαίειν, a repercussione, & Antydactilus, quod contrarius sit dactylo.
Annales Rerum gestarum plurium annorum consequens narratio teste Gellio: cui & chronici sunt libri. Chronica Plin. ὑπόμνημα. AL. Iarliche geschichken Buch B. Cronijcke, oft iærtijtboeck, dær ein van iær tot iær geschreuen wort watter geschiet GAL. Annales, chronicques ITAL. Annali, chronica H. Libros adonde se escriuen las cosas hechas o contegi das de anno en anno
Apocha acceptilatio Vlp. qua creditor testatur sibi satisfactum a debitore, ἀποxή. AL. Ein Quittantz, quitung, oder schtifftliche bekandtnusz desz Creditors B. Een quitantie GAL. Vne quitance ITAL. Quitanza H. Aluala de pago y fin y quito
Apographa index. liber Cic. in Verrem, quod repertorium & inuentarium Vlpianus dicit. ἀπογραφή, γραμματεῖον, γράμμα. AL. Ein Inuentarion, eine beschreibung von Haab vnd Guter
B. Een inuentaris van goeden GAL. Vn inuentaire ITAL. Inuentario H. Inuentario
Apographum Plinio, exemplar, exscriptum Cic. exemplum, tabulæ. ἀπόγραφον, ἀντίγραφον, ἀντίτυπον. AL. Ein Copey, Abschrift, Auszug B. Copie, exemplar, wtschrift GAL. Copie, double, extrait ITAL. Copia, exemplaio, estratto H. El deschada para labrar o pintar
Apologia Oratio purgatoria, & sui patrocinium instituens defensio ἀπολογία. AL. Entschuldigung, oder verantwortung B. Excusatie oft eenighe schrift datinne men hem verantwoordt, ontslæt, onkent, oft excuseert GAL. Excuse ou defense ITAL. Iscusatione, defensa H. Escriptura para se excusar y defender
Apologus Fabula tectorio ridiculæ narrationis tegens aliquid moribas vitæque vtile. αἲνοϛ Hesiod λόγοϛ μυθιχόϛ χαἰ αἰ σωπιχόϛ. Fabio. AL. Een Fabel oder Mahrlin B. Fabel ost cluchte GAL. Fable ITAL. Fauola H. Habla Lusitanis Fabla.
Apostoli Iurisconsultis sunt literæ siuc libelli amissorij, qui ab appellante ad eum qui de appellatione cogniturus est, emittuntur testandæ appellationis causa: quod veluti dimittatur causa ad eum qui appellatus est.
Argumentum periocha Cicer. περιοxή. AL. Ein kurtzer inhalt, oder begrifft desz weitleuffrigen Handels B. Cort begrypt vande gheheele materie GAL. Sommaire ou argument ITAL. Argumento substanza & substancia H. Argumento substanza & substancia
Atramentarium μελανδόxον, ἂγγοϛ μελανδόμον Epigram. AL. Dinntenfasz B. Inckpot GAL. Cornet a encre ITAL. Atramentaio H. El tintere de tinta
Atramentum fuligineum quo typographi in imprimendis libris vtuntur. AL. Buchdrucker Farb B. Boeck druckers swartsel GAL. Le noir ou l'encre des imprimeurs ITAL. Il nero ouer linchiostro de stampatori H. Tinta para imprimir libros o otro
Atramentum scriptorium Celso, librarium Vitruu. Cic. μέλαν χαλλιγραφιχόν Hippiatr. AL. Schreibdinnten B. Inckt GAL. Encre ITAL. Inchiostro H. Tinta para escriuir
Atramentum sutorium Plin. conitium. xάλχανθον. AL. Kupfferwasser, Schuster schwartze B. Coperose, schoenmakers swartsel GAL. Couperose, ou vitriol H. Capparosa
Atramentum tectorium pictoribus in vsu est. AL. Kynrusz, oder Maler swartze B. Schilders swartsel GAL. Le noir des peintres ITAL. Il nero de epittori H. La tinta de los pintores
Autographum Exemplar auctoris manuscriptum. αὐείγραφον. AL. Eigene Handtschrifft B. Eygen hant GAL. Escrit de sa main propre ITAL. Scritto di sua mano propria H. Escrittura de su propria mano
Bacchius βαxεῖοϛ. quod bacchantibus esset familiaris, Tripudians, Oenotrius Diomedi, ebreui & duabus longis.
Breuiarium Suet. Plin. breuis cicer. breue Vopisco. Epitome continens summam acceptam, aut debitorum nomina, aut simile quid ἐπιειμη. AL. Auszug, oder ein kurtzer Inhalt B. Een extract, vercorte copie, cort begryp GAL. Vn extrait, liure abrege ITAL. Maxime Romæ Breue, estratto H. Abbreuiacion
Bustrophe Victorino. βοστροφή. Scripturæ genus antiquis vsitatum, qui cum a læua incoeptum scripturæ versum ad dexteram perduxissent, inde a dextra regredientes ad sinistram sequentem versum exarabant, in modum versuræ sulci in agris.
Calamus calamus scriptorius Celso. χάλαμοϛ γραφίϛ. AL. Schreibfeder B. Schrijfueder, een penne oft schacht GAL. Vne plume ITAL. Penna da scriuere H. Canna o pluma para escriuir
Carmen cantio, cantilena. Cic. canticum Fab. ω)|δή, ἀ=|σμα. AL. Ein Lied oder Gesang B. Ghesang, liedeken, ghedichte, rijm GAL. Chanson, ou rime ITAL. Canto H. Cancion
Carmen pro poematio numeroso versibus constante. ἔποϛ μέτρον, ἔμμετροϛ λόγοϛ. AL. Gedicht oder Poeterey B. Veers, dicht, liedt, poetery GAL. Vers, carme poesit ITAL. Sonetto, canzon H. Obra compuesta en verso
Carmen amoebeum per vices respondens alternis pari numero & smilibus versibus. μέτρον ἀμοιβαῖον. Reciprocum siue alternum dici potest.
Carmen bucolicum pastorale, quod armentarij inter se canunt. ποιμενιχόν, βουχολιχόν, νόμιον Apollon. αἰπολιχόν. AL. Hirten gesang B. Koewachters oft schæpherders liedeken GAL. Chant pastoral ITAL. Sonetto pastorale H. Cancion de los pastores
Carmen Fescennium impudicis versibus personabat, socium Hymenæi vel quod e Fescennina vrbe translatum, vel quod sascinum redoleret. quo vocabulo pudenda corporis pars intelligitur. ἰωνιχόν, ὑγρόν, ἀνασεσυρμένον, αἰxρόν, αἰσxρολόγον. AL. Ein vnflatiges, vnkeusches, bubisch, oder hurisch lied B. Een vuyl ende onnuttig gesanck, oft hoeren Liedeken GAL. Chanson sale, vilaine, & impudique, ou de paillarde ITAL. Canzon sporca, vile, & di chiasse H. Cancion fea, turpe, y de puteria
Carmen Lyricum quod Strophe, Antistrophe, & Epodo constabat, quarum rationem Galenus & Victorinus hanc fere tradunt. Strophe erat cantus quem a dextra aram circumeuntes diis accinebant. Antistrophe, quem peracto priore orbe sinistrorsum reuertentes canebant. Epodos, quum ante aram in deorum conspectu consistentes, reliquum cantici obibant. Carmen nuptiale coniugiale Claudiano. γαμήλιον, & ἐπιθαλάμιον. sed hoc peracto connubio accinitur, vt Thalassio, siue hymenæus, ὑμέναιοϛ sub congressum: hicque vel castiore carmine obibatur, vel Fescennina licentia, insertis obscoenis vocibus. AL. Hochzeit liedt oder gesang B. Bruyloft liedeken GAL. Chanson nuptiale, ou quelque balade qu'on dit es nopces ITAL. Sonetto de le nozze H. Cancion de casados
Cento Ausonio, cum de variis locis diuersisque sensibus carminis structura quædam solidatur & coagmentatur. χέντρων, ῥαyω|δία. AL. Een geflicktes vnnd allenthalben zusammen geklaubtes gedicht B. Lapperye van ghedichten, oft geschuijmde rijm GAL. Rimaille, ou vers a demy desrobes, & ramasses deca & de la ITAL. Tacconi de versi, o poesia composta & rubata di qua & di la H. Pedazerias o pedazos de versos, Romances tomados de aqua & colla
Cerites tabulæ ceritem ceram vocat Horatius, tabulæ censoriæ in quas eorum nomina referebant qui ignominia notati erant, & suffragio indigni iudicati. δέλτοι εν αἱ=ϛ τάϛ ἐγγραφάϛ ἀποτίθενται.
Catalogus Matricula & elenchus propriorum nominum, χατάλογοϛ. AL. Ein namenbuch B. Een rolle, oft namen register GAL. Le role, ou registre des noms ITAL. Catalogo, o registro de nomi proprij H. Matricula de nombres proprios
Charta papyrus. xάρτηϛ. AL. Karten, papeir B. Cærte, papier GAL. Papier, carte ITAL. Carta Flor. paper. Lomb. H. Carta, papel AN. Papyr
Cartha Augusta Plin. nimia tenuitate epistolis dicata, ab Augusta nomen sortita. AL. Fein lind vnnd hubsch schreibpapier B. Fijn oft post papier GAL. Papier fin & delie ITAL. Carta fina, come Fabriana, Venetiana H. Carta muy linda, papel de Sennores
Charta bibula transmitteus literas, Plin. AL. Durchflussig papeir B. Doorslænde papier GAL. Papier qui passe ITAL. Carta schietta, o che passa H. Papel que se passa
Charta Claudiana Plin. regia, imperialis, macrocolum Plinio, a staturæ cubitalis magnitudine. μαχρόχωλον. AL. Gar grosz vnd dick papeir B. Regæl papier GAL. Papier royal, imperial ITAL. Carta reale, imperiale H. Papel grandaso, carta del rey
Charta dentata Cicer. literæ aculeatæ Cicer. quæ pungunt & mordent. χεντρωτόν γράμμα, δηχτιχόν. AL. Spitzige beissende, oder vbel stechende schrifft B. Spytich ende schimpende geschrift GAL. Escriture picquante ITAL. Scriptura pungente H. Letra puncadera
Charta emporetica vel emporeutica scripturæ inepta, quæ segestrium vice mercibus inuolucra præbet. ἐμποριχόϛ xάρτηϛ. AL. Grob vnd Kremer papeir B. Packpapier, Coopmans papier, cladtpapier GAL. Papier brouillard, qui sert pour enuelopper les merceries ou marchandises ITAL. Carta da straccio H. Papel de straca
Chatta pergamena, vel membrana apud Pergamum Asiæ celeberrimam vrbem inuento eius vsu. περγαμηνόϛ xάρτηϛ. Membrana etiam simpliciter, Plinio & Fabio. AL. Perment B. Perkement GAL. Parchemin ITAL. Carta pergamena, o pecorina, carta di pecora H. Pergamino
Charta pura Vlpian. non descripta. λευχόν xαρτίον. AL. Weisz, sauber, vnbesehriebenes papeir B. Wit, blanck, onbeschreven, oft schoon papier GAL. Papier blanc ITAL. Carta bianca H. Papel blanco, en quien no esta escritto nada
Charta virgo Martiali, ex qua nullum transcriptum est exemplar: quasi tunc pepererit charta, vbi ex ea desumptum sit exemplum iam inuulgatum. AL. Ein eintziges buch, desz gleichen man keines findet B. Een originæl, oft schrifte, dærmen geen copie af en heeft GAL. Escriture cachee, dont on ne trouune nul exemplaire ITAL. Scrittura d'archiuio, la quale non e ancora publicata H. Libro nueuo, y singular, sin hallar otro de aquella misma materia
Codex accepti & expensi Cicer. tabulæ accepti & expensi Cicer. codex rationarius, commentarius accepti & expensi. ἀναγραφή. AL. Ein rechenbuch desz so man empfahet vnd auszgibt B. Een rekenboeck, oft boeckhouder GAL. Conte de la recepte & despense ITAL. Libro di conto, giornale H. Libro de cuenta, libro de caxa, libro de rationes & acostamientos AN. A countyng boke
Godicilli Chartæ complicatæ & obsignatæ: vel ceratæ tabellæ, quarum vsus erat vbi festinato opus erat. γραμματεῖα, δέλτοι. AL. Schreibbuchlin oder tafel B. Schrijf-boecxkens oft tafelen. cedulle oft rolle
Codicilli Marcel. libelli quibus aliquis impeditus quo minus testamentum condat necessitate aliqua, elogij tamen vltimi voluntatem complet.
Codicilli Suetonio in claud. pro diplomatis & literis quib. honores mandantur.
Codicilli. tabulæ Quinct. tabulæ matrimoniales, δέλτοϛ ἐπιγάμιοϛ. Codicill, oder beyraths brieff. B. Houwelijcksche voorwærde in geschrifte GAL. Contract de mariage, conuention
matrimoniale ITAL. I patti ouero conuentioni matrimoniali H. Escriptura hecha sobre el casamiento
Codicillus Scriptura vltimæ voluntatis elogium continens. Elogium Cicero pro testamento morientis dixit. χοδίχελλοϛ Theophil. AL. Testament oder letzter wil B. Een testament oft leste wille GAL. Testament, ou codicille ITAL. Testamento H. Testamiento
Collectanea collectiua scripta, analecta Senecæ, scripta hinc inde excerpta & consarcinata in vnum ἀνάλεχτοϛ, συλλογή, ἐχλογαί. AL. Schrifft so ausz mehr buchern zusamen getragen ist B. By een gheræpte schriften GAL. Recueils, escritures amassees de plusieurs auteurs ITAL. Scriture raccolte horquinci horquindi H. Escritturas ayuntades y cogidas de muchos libros
Commentarius commentarium, in quo capita rerum describuntur. liber in quem vindemiolas quisque suas colligit, memoriæ subsidium: eorum quæ agimus promptuarium quoddam memoriæ, hoc est diarium & ephemeris nostrarum actionum.ὑπόμνημα, ὑπομνηματισμόϛ, ἀπομνημόνευμα. AL. Ein geschichtbuch, darinne die acta vnd allerley handlungen verfast, Auszzug, Kronick B. Blaffært, een Cronijcke GAL. La substance de quelque oeuure, memoire historicque ITAL. Commentario, estratto di qualche volume maggiore H. Vna minuta de la obra ITAL. inuentas etiam Chronica H. inuenias etiam Chronica
Comoedia poema stylo humili dramaticum, res in peditas læto exitu finiens. χωμω|δία. AL. Ein comedi oder spiel B. Comedie GAL. Comedie ITAL. Comedia H. Comedia
Coniectanea Libri quibus coniecturas nostras inserimus. στοxαστιχοἰ λόγοι.
Crena calami fissura calami. γλυφἰϛ τού χαλάμου. AL. Die auff oder zerspaltung der federn B. De splete van de penne GAL. Taille, coupure ou fente d'vne plume ITAL. Taglio, incisura o tagliatura de la penna H. Raya, o hendedura o corradura de la pluma
Cuculus Martiali, Inuolucrum charta ceum, quo institores & propolæ pulueres condunt. AL. Ein papeiten puluer hauszlin, oder scharnutzlin B. Coopmans oft pouder briefken, een peperhuysken, papieren horenken GAL. Vn cornet de papier ITAL. Scharnuzzolo H. Alcartaz, emboltorio de especias
Dactylus a dactylis Idæis, vel a positu nodorum digiti. Heroicus pes, & Politicus Diomedi.
Dialogus Sermo inter colloquentes disput antesque personas. διάλογοϛ. AL. Ein selbander gesprach, oder vnterrede vieler personen B. Een t'samencoutinghe, oft gespreeck van twee oft meer persoonen GAL. Dialogue, deuis entre deux ou plusieurs ITAL. Dialogo H. Dialogo
Diarium ephemeris Iuuenali, narratio cuiuslibet diei res gestas continens. ἡμερολογεῖον, ἐφημερίϛ. AL. Tagliches handelbuch B. Register van daghelijcksche gheschiedenissen, dagelijcx handel boeck GAL. Registre iournel, ou liure dont on scait tout ce qui se fait iournellement, iournal ITAL. Giornale H. Historia de dia en dia
Diploma Cicer. Principum literæ. δίπλωμα, δίπλωμα σεσημασμένον Plutarch. AL. Gewaltbrieff, Bull, vorschrifft entweder offner entweder versigleter brieff eines Fursten B. Bulle, gheweltbrief, opene oft besloten brief van eenen Landtsheere GAL. Lettres patentes de quelque Prince ou Seigneur, bulles ITAL. Lettere patente di qualche Prince o Signore H. Bolla
Diræ Carmen quo aliis sinistra imprecamur, dirasque vltrices in hostium caput euocamus. ἀραί. AL. Verfluchung oder bann B. Vervloeckinge, bannen ende schenden GAL. Execration ITAL. Abominatione, verso desperato H. Verso lleno de iniuria
Ecloga Poemation imitatitium, aliunde expressum. ἐχλογή. aut e lecta auctoribus collectaneum quoddam ac breuiarium excerptum.
Elenchus continet nuda rerum vocabula. Syllabus, index libri. ἔλεγxοϛ. AL. Ein tafel oder register B. Een tafel oft register GAL. Vne table ITAL. L'indice, tauola H. El registro
Euchiridium Libellus exiguus, quem manu versamus, quasi Manuale dicas. ἐγxειρίδιον. AL. Handtbuchlin B. Handtboecxken GAL. Manuel, ou liure qui se peut tenir ou porter en la main ITAL. Libro che si puo portar o tener en mano, manuale H. Libro manual, y lo que se puede tener en lo mano
Epigraphe index Cicer. inscriptio, titulus ἐπιγραφή. AL. Titel oder vberschrifft B. Opschrift, oft tvtel GAL. Titre, l'inscription ITAL. Titolo, o inscritione H. Titulo
Epistola aduentoria Martiali, quæ amico peregre aduentanti obuiam mittitur. AL. Willekumbrieff B. Willecoem brief GAL. Lettre gratulatoire ITAL. Lettera per congratularci ad vn amico de la sua arriuata H. Carta para escriuir a vn amigo, y dezirle de ser elben venido
Epistolarum fasciculus cicer. δεσμίδιον γραμμάτων. AL. Ein bundel oder hauff brieffe B. Een pacxken van brieven GAL. Vn pacquet de lettres ITAL. Vn fascio di lettere, o fardello H. Pequenna carta, o emboltorio de letras
Fabula narratio non vera, sed verisimilis, μύθοϛ. AL. Mahtle B. Fabel GAL. Fable. ITAL. Fauola, nouella H. Ficion, o nouella fingida
Fasti ἡμερολογεῖον. Liber in quo festorum ratio & series perscripta est ex annalibus eruta, vna cum rebus gestis in statos mensium dies incurrentibus. ἐφημερίϛ. AL. Kalender B. Kalendier GAL. Calendrier ITAL. Calendario H. Calendario
Graphiaria Suetonio, vel pennaria theca, graphiarium Martiali, & theca calamaria. θήμη χαλάμων. AL. Schreibzeug B. Coker, schriftoris GAL. Vn calamar & estuy ITAL. Calamaio H. Caxa de escriuanias
Graphium Ouid. stylus, Instrumentum æneum, quo antiquitus in ceratis tabulis scribebant. γραφεῖον, στύλοϛ, σμίλη Suidæ. ἐγχεντρίϛ. Poll. AL. Ein griffel, oder pfriem B. Een griffie oft schrijfpriem GAL. La touche ITAL. Punta Florentin. puntaruolo Lomb H. El puncon
Historia Rerum gestarum oculata narratio, Gel. ἱστορία. AL. Ein Hystory oder geschichtbuch B. Historie GAL. Histoire ITAL. Historia H. Historia
Iambus a ἰαμβίζειν, quod maledicentiæ aptus sit. Daunius, a Dauno duce, & Gradarius, Diomedi.
Indigitamenta ita dici volunt pontificios libros in quos Indigetum, hoc est eorum qui cælestium numerum auxere, nomina referuntur.
Instrumentum Sueton. monumentum scripturarum ad res gestas pertinentium. γραμματεῖον. AL. Schrifftliche vnterrichtung B. Een instrument, oft bewysinge der saken in geschrifte GAL. Lettres, ou papiers, & escritures ITAL. Instrumento, scritture H. Instrumento
Inuectiua Oratio infamatrix alterius vitæ aut morum, ἐπιφορά Hermogeni, ϛηλιτευτιχόϛ λόγοϛ Nazianzen. AL. Feindliche schrifft, rauch mit ein reden B. Aenclaginghe, dappere æntastinghe
Inuolucrum operculum libri, sittybus Cicer. membrana aut inuolucrum, quo libri ab iniuria temporis & puluerum integri conseruantur. ἔλυτρον, πτυχτίον ενείλημα, διφθέρα Luciano. AL. Ein vberzug oder deckel B. Een omslach, coperkel, coffertorie GAL. Enueloppoir, conuerture ITAL. Coperchio H. Emboluedor
Libellus AL. Ein buchlin B. Een boexken GAL. Vn liuret, petit liure ITAL. Libreccioletto Boc. libricino, libretto H. Librillo
Libellus Paul. ius. epistola assertoria, quam Certisicationem vocant. βεβαίωσιϛ, βιβλίον. AL. Ein paszbrieff oder port B. Een certificatie oft paspoort GAL. Vne instruction ou certification ITAL. Pollizza Venetis. bolletta Florent, passaporto & patente vulgo H. Carta para certificar
Libellus Plauto, quo quis citatur, aut quo quid denuntiatur. AL. Ladung, beruffung, tagzettel B. Een citatie brief, oft dagement GAL. Vn adiournement, ou vne citation ITAL. Citatione o cartel Lombard H. Carta para llamar en el iuyzio
Libellus Quint. libellus memorialis Sueton. Scriptum quod memoriæ nouandæ gratia subijcitur. AL. Ein gedenckzeichen, oder gedachtnuszbrieff B. Een gedenckteecken oft memoriæl GAL. Vn memorial ITAL. Memoria Boc. vn poco di memorial Florent H. Cartilla para se recordar a algo
Libellus Suet. libellus supplex, Martiali, ἱχετηρία, Aristoph. ἱχέτευμα Thucyd. ἱχεσία Epigr. AL. Supplicatz, supplication, schrifftliche bitt oder bittbrieff B. Een supplicatie oft requeste GAL. Vne requeste ou supplication ITAL. Sopplica, richiesta H. Requesta, petition
Libellus famosus qui maledictis sauciat ac suggillat alicuius famam. φλυαρία. Theophilo. AL. Ein verleumbdes schreiben, libel famosz B. Een schimpbrief oft schrift GAL. Brocard, parole ignominieuse, libel fameux ITAL. Pasquino. Rom. libro nasuto, mordace & pungente H. Escriptura para puncar alguno
Liber dictus a libro, qui cortex est arborum interior tenuiorque, cui olim animi concepta inarare solebant. CODEX ab arboris trunco, vnde efformabantur tabulæ ceratæ. Codicem plurium tabularum coniunctionem Nonius exponit. βίβλοϛ, λόγοϛ, γράμμα. Pluarch. AL. Buch B. Boeck GAL. Liure ITAL. Libro H. Libro AN. A boec
Libri elephantini Fl. Vopisco, ex ebore facti magnisicis impensis, quibus Senatusconsulta inscripta erant. Ridiculum est illorum commentum, qui ita dictos autumant ab operis amplitudine, quasi elephantorum proceritas nominis ansam illis dederit.
Libri rituales Cicer. qui rituum & cæremoniarum rationes præscribunt & continent, cuiusmodi Missale & Pontificale nuncupant.
Litera elementum Cicer. στοιxεῖον γράμμα. AL. Ein buchstab B. Een letter GAL. Vne lettre ITAL. Lettera H. Vna letra AN. A letter
Litera caduca Plinio, quæ maior increscit quam calamo exaratur. Plinius scribit caducas fieri literas, vbi chartæ scabritia dente læuigatur. στοιxεῖον χατεῤῥυηχόϛ. AL. Flissender buchstab, rinnende schrifft B. Vloeyende letter GAL. Lettre qui blanchist, & s'efface ITAL. Lettera che s'allarga, como auienne sopra la carta lissa H. Letra que se haze mas grandosa que no esta escrita
Litera fugiens exolescens, quæ vetustate sedit. ἐκίτηλον, ἀμυδρόν,ά-
τέχμαρτον, ἂγνωστον, ἐκεῤῥυηχόϛ Bud. AL. Verdunckelte, vnd halb auszgeleschte scrifft B. Schrift die niet wel te lesen, ende half uytghegæn is GAL. Lettre qui s'efface ITAL. Lettera obscura, & difficile a legerla, quasi scancellata, o sfasciata H. Letra o escritura quo no se puede leer
Literæ tabellæ Ouid. epistola. ἐπιστολή, γράμμα, πτυχτίον Nazianzen. AL. Ein brief B. Brief, Missiue, sendtbrief GAL. Lettres, missiues, epistre ITAL. Epistola, lettera H. Letra o carta mensagera
Literæ honorariæ sacræ Symmacho, quibus honores alicui deferuntur. AL. Credentzbrieff, schrifftliche verehrung B. Eerlijcke brieven GAL. Lettres d'honneuts ou d'offices par l'Empereur, Roy, ou autre ITAL. Lettera d'honore, o d'officio H. Letras del rey para entrar en officio
Literæ laureatæ Liuio, victrices Cicer. victoriæ indices. quales lauro victoriæ teste inuolutas ad Senatum mittebat exercitus Imperator profligato hoste, aut expugnata vrbe. γράμματα δάφνη ἐστεμμένα. AL. Sieg brieff B. Victorie brieven, blyde tydinghe GAL. Lettres ioyeuses enuoyees du camp, ou qui annoncent la victoire ITAL. Nuoue de la ottennuta vittoria H. Cartas de alegria y sobre la victoria
Margo Paginæ crepido & extremitas, χράσπεδον. AL. Das port, ort, eusserst, oder nebent von eim blat B. De cant van een bladt GAL. La marge ITAL. Lo margine H. La margen
Mimus factorum imitatio cum lasciuia. μίμοϛ. AL. Gaucklerey, gauckelspiel B. Guychelerie, guychelspeel GAL. Farce ITAL. Facetia, o comedia
Molossus tribus longis constat, a Molossis Epirotis, qui eo in prælio vtebantur. ἱππιοϛ, quasi equestris. item Vertumnus, & Extensipes, & Canius.
Nenia threnus, monodia, Carmen lugubre, quod ad rogum canebatur: vt Epitaphium, ad tumulum: Epicedium, in exsequiis dum iusta funeri persoluebantur. Illud θρῆνοϛ, αἰλινον, vηνία & νήνιτον dicitur, & χαριχόν μέλοϛ ἰάλεμοϛ, alterum ἐπιτάφιοϛ ἢ ἐπιτύμβιοϛ ω)|δη. postremum ἐπιχέδιοϛ Cicero lib. De legibus, Neniæ vocabulo vsum fuisse Gracchum (alij Græcos scribant) pro cantis funebri. AL. Ein todten liedt, Klag oder grabschrifft B. Vigilie, lijckgesanck GAL. Vn chant funebre, ou de dueil ITAL. Canzon de morti H. Cancion sobre los muertos
Notæ pro compendiis lectionis & scripturæ, σημεῖα Plutarcho, Galeno. Siglæ. Iustiniano. σημεῖα εν βραxέσι τύποιϛ πολλῶν γραμμάτων δυναμιν ἔxοντα, Plutarcho. AL. Gebrochene, halbe, vnd verkurtzte worter B. Halue woorden, oft die int corte en met veel tittelen gheschreven zijn GAL. Abbreuiatures ITAL. Abbreuiationi H. Abbreuiaturas
Opisthographum Cicer. quidquid vtrinque calamo exaratum est. veteres enim ab aduersa solum chartæ facie scripsisse, quo liceret e regione adijcere quæ placuissent postea, vel certe propter chartæ vitia, legimus. ὀπισθόγραφον. AL. An oder auff beyden seitten beschrieben B. Aen beyde zyden gheschreven GAL. Escriture a deux endroits ITAL. Scrittura dall'vna & dall'altra banda H. Escritto a tras
Opus σύνταγμα, σύγγραμμα. AL. Ein gantz buch B. Een gheheel boeck, oft werck GAL. Oeuure ITAL. Opera H. Obra
Opusculum συγγραμμάτιον. AL. Kleines buchlin B. Een cleyn stucxken van een boeck GAL. Petit oeuure ITAL. Opuscula, operetra H. Pequenna obra
Oraculum Cicer. sortes Valerio, responsum Plinio, effata Ammiano, xρησμόϛ Thucyd. χληδὼν, ὀμφή Homero, quasi τό ὀ\ν φαίνουσα, ἐχλεχτά Porphyrio, ἐχλόγια Eusebio, πρόπιον, θεοπρόπιον. AL. Gottlicher spruch, weisz oder warsagung, prophecey B. Voor een wærsegginghe, prophecie GAL. Oracle ITAL. Oraculo H. Oraculo Volunt Oraculum esse, quod carmine reddatur: vaticinium vero, quod soluta oratione.
Pagina pagella, a pangendis versibus: vel quod in modum pagorum suum quæque in libris regionem obtinet: vtraque folij pars. Cera Cicer. & Ceræ Suetonio. sic Ceram extremam codicis, Cicer. pro folio extremo. & Primas ac secundas ceras testamenti, dixit Suetonius. σελίϛ. AL. Die ein seitte eins blats B. D'een oft d'ander zyde oft pagie van een bladt GAL. La page d'vn liure ITAL. Pagina o foglio, o l'vna & l'altera facciata della carta H. Vna qualquiera hoja de libro, o de papel
Palimbacchius παλιμβαχxεῖοϛ, qui & πομπιχόϛ Victorino. quæ lectio reponenda est in Diomede grammat. apud quem male Proponticon legas. Saturnius idem & Latius, ac Thessalicus. e longa & duabus breuibus.
Palimpsestus tabella deletilis, membrana deletitia, quæ prioribus literis inductis eradi potest, cuiusmodi in vsu est calculatoribus & musicis: illis in adnotandis iugulandisque numeris, his in modulorum compositione: hocque differre mihi videtur a pugillaribus, quod illi biualues sint & complicentur: hic sola lamina, membrana, aut corio asinino cretato gypsatove constat. Huius generis est Pyctacium apud Aeli. Lamprid. tabella gypsata ac dealbata. παλίμyεστοϛ. AL. Schreibtafel, oder haut, wie dann die Kauffleut vnd Schuler bey den Rechenmeistern brauchen B. Een leye, oft schalie daermen op schrijft ende wederom uytwischt, huyt, schrijftafelken, oft bert GAL. Tablette dont on efface l'escriture quand on veut, ardoise ITAL. Cartella da scriuer in conto, & che si depenna con la sponga, o altro H. Tablilla, para matcar, notar, o escriuit algo, y lleuarlo quando quizieredes
Palinodia Carmeno quo probra prius congesta encomiis commutamus, & quasi retractamus. παλινω|δία. AL. Widerruffung oder sag B. Wederroepinghe, ende als yemant zijn woorden eet, oft door den hals hælt GAL. Reuocation, d'Esdit ITAL. Disdetta, richiamo H. Verso para retrattar la iniuria dicha adelante
Pandectæ Plin. Volumina quiduis continentia, & promiscue de omnibus disserentia, copiæ cornu. πανδέχται, *αμαλθείαϛ χέραϛ. AL. Allerley gattung, bucher darinne man von alles find B. Boecken van alderley materie GAL. Liures de diuers arguments, ou sont traitees toutes choses ITAL. Libri vaghi, ou isi con engono se non tuete, almeno varie & sfogiate materie H. Libro de muchas y varias materias o cosas
Philyra Plin. philura Martiano. scheda Cicer. membrana papyri. xέδα. AL. Ein blat papeits oder perments B. Een bladt papiers, ofc perckements GAL. Vne fueille de papier ou de parchemin ITAL. Vn fuoglio di carta H. Vn plico de papel, hoia de carta
Pluteus Iuuenali, Armarium siue repositorium librorum. AL. Buchhalterlin B. Boeck casse, oft layken GAL. Vn armoire a serrer liures ITAL. Armaio da libri H. Armario o caxa de libros
Pluteus Persio, Tabula qua scribentes vtuntur subiectæ. AL. Ein pultbret B. Een schrijfbert, lessener GAL. Vn pulpitre sur quoy on escrit ITAL. Pulpito da scriuere
Poema ποίημα. AL. Ein buch so in reymen gestelt B. Het werck van eenen poete, refereyn, oft wat anders næ der Rethorica in rymen gemæckt, gedicht GAL. Oeuure composee en rimes ITAL. Poesia H. Obra de poeta
Præformare literas infanti Quinct. προτυπούν τά στοιxεῖα. AL. Ein vorschrifft machen, dem schuler etwas vorschreiben B. Een voorschrift oft materie schryven GAL. Donner ou escrire matiere ou exemple a son escolier ITAL. Scriuere ouer dar qualche materia al suo discepulo H. Escriuir algo adelante para su discipulo
Prouerbium paroemia, adagium, Oratio vulgo in vsu habita allegorice aliquid innuens. παροιμία, αῖνοϛ Theocrito. AL. Gemeiner spruch, gassen wortlin B. Ghemeyn spreeckwoort GAL. Prouerbe, dit commun ou vulgaire ITAL. Prouerbio H. Prouerbio
Pugillares Tabellæ plicatilese materia, membranis vellaminis, a pugno deducta voce. Bipatens pugillar Ausonio. δελτίον δίπτυxον Herodoto, πίνακ πτυχτόϛ Homer. γραμματεῖον δίθυρον, σανίδιον φιλύρινον δίθυρον Dionysio. πυκίον Lucian. πιναχίϛ. AL. Schreibtafel B. Schrijf-tafelken GAL. Tablettes a escrire ITAL. Cattella, ouer tollella, nella quale si scriue colstiletta H. Tablillas para escriuir
Pyctacium Budæus etiam interpretatur pro commentariolo rerum summam continente. πυχτίον. AL. Ein schrifftlin, darinne die hauptartickel oder sticken verzeychnet B. Een minute, oft cleyn briefken van bescheede GAL. Bordereau, petit cayer ITAL. Breue H. La minuta de algunas escripturas
Pyctatium vel potius pyctacium, Cassiodoro & Lampridio, exigua tabella. πιττάχιον Moschopulo, a corij præsegminibus exilioribus, quæ Dorice πεττύχια vocabantur, creato forte nomine. AL. Ein kleine zettlin B. Een cleyne cedulle GAL. Tablettes, bref, vne descharge ou cedule
Pyrrhichius πυῤῥίxιοϛ, a celeri motu Pyrrhichæ armatæ saltationi vsitato. Dibrachys. δίβραxυϛ. Pariambus, παρίαμβοϛ, ἡγεμών Victorino, quasi parens & auctor reliquorum. Cinesias, χινησίαϛ, a motu, & Gradiuus, Diomedio.
Satyra Inuectiuum in mores poema. σατύρα, a Satyrorum peculantia dicta. AL. Ein schimpfbuch, wider die vnzuchtichkeit B. Schimpliedt, oft ghedicht, dærinne d'ondeucht en onmanierlijckheyt berispt wordt GAL. Vn esguillon des vices ITAL. Pasquino, o despreggio de e vitij H. Verso que reprehende la mala crianza, o costumbre de algunos
Scalpellum scriptorius cultellus, graphiarius gladiolus, scalprum librarium Sueton. χαλαμἰϛ, σμίλη, ὀκυντήρ χαλάμων μεσοxιδέων Epigr. AL. Ein schreibmesserlin B. Een pennemesken, schrijfmes GAL. Vn cauinet, ou trencheplume ITAL. Taglia penna, o tempera toio H. Trinchete
Scriptura Sueton. scriptum Horatio. γράμμα, γραφή. AL. Schtiffc B. Schrift, gheschrift, schriftuere GAL. Escriture ITAL. Scrittura
Scriptura sacra θεοπαράδοτον λόγιον Areopag, θεολογιμή δέλτοϛ Eidem. AL. Gottliche geschrifft B. Heylighe schrift GAL. Sainte escriture ITAL. Sacra scrittura H. La sagrada escrittura
Segestria Plin. Inuolucra quæuis mercium, quibus inuoluuntur & segeruntur. ενειλήματα. AL. Allerley zeug oder lumpen, darinne man die kauffmannschatz einwickelt, oder schlegt B. Packpapier, omslach, oft maculature GAL. Maculatures, ou autres
choses pour enuelopper ou contregarder la marchandise
Sigillaris cera qua in obsignandis litteris vtimur, ῥύποϛ & ῥύποι, Aristoph, Olim eius loco terræ sigillaris vsus erat, quæ σημαντρἰϛ γῆ dicitur Herodoto, Ciceroni etiam nota pro Flacco. AL. Sigelwachs B. Seghelwas GAL. Sire a seeller
Sigillum Horat. quo litteræ obsignantur. signum Ciceron. σήμαντρον, σφραγίϛ Poll. σφράγισμα Eurip. AL. Sigel B. Seghel GAL. Seau, seel ITAL. Sigillo AN. A seale
Spondæus σπονδαῖον, a tractu cuntus in sacris recepto : vnde & Pontificius & stabilis pes, victor. Diomedes.
Syngrapha Scriptura fidem obfirmans & contestans. Tabulæ, cautiones nominum factorum, συγγραφή. Syngraphum Cicer. chirographum Iuuenali, quo debitor creditori debitum profitetur. symbolum Plaut. ἰδιόxειρον. AL. Handtschrifft, schuldtbrieff B. Handtschrift, handtteecken, cedulle, obligatie GAL. Cedule, obligation ITAL. Scritta di mano, obliga H. Escriptura entre dos, aluala de propria mano
Tabulæ auctionariæ Cicer. in quas bonorum auctione venditorum ratio relata est. AL. Ein kauffbuch, register oder tafel der verganten guter B. Tregister van een boel-huys, een coopdach boeck GAL. Le registre de la vendition, la tablette du vendeur ITAL. Conto de e beni venduti al l'incanto H. Cuento o registro de la ropa vendida en almoneda
Tabulæ nouæ cicer. quibus antiquabantur nomina facta, ne creditam pecuniam debitor cum vsura persolueret. xρεωχοπία, xρεῶν ἀποχοπή Andocydi. σεισάxθεια Lærtio & Plutarcho.
Tabulæ publicæ γράμματα δημόσια, γραμματεῖον AL. Stadtbuch B. Stadtboeck
Theca pulueraria vel arenaria e qua puluisculus scriptis aspergitur. AL. Strewbuchsen B. Een sandtbusse GAL. Boite de poudre ITAL. Polueranojo H. La saluadera
Tibicen Versus in quo aliquid infarcitur quod metri legem hiulcam sustentet, teste Seruio.
Tomus Martiali, chartæ segmentum, aut libri concisi fragmentum. τόμοϛ. AL. Ein stuck oder theil von eim buch B. Tstuck van eenich groot boeck, oft den horn van een boeck GAL. Partie ou piece d'vn grand liure ITAL. Tomo di qualche libro grande ita & H. El tomo
Ante chartarum vsum in palmarum foliis primo scriptitatum fuit : quod etiam de Sibylla testatus est Varro. Deinde in quarundam arborum libris : postea plumbeis votuminibus, & linteis ac ceris. Plin.
Tragoedia poema sublime, a vulgi sermone auium, illustrium hominum fortumas infelici exitu hauriens, τραγω|δία. AL. Ein tragedi oder klagliches schauwspiel, desz endt vnd eusserste nur weinen vnnd elend B. Tragedie GAL. Tragedie ITAL. Tragedia H. Tragedia
Tribrachys τρίβραxυϛ, a tribus breuibus syllabis, quem etiam nonnulli xορείον vocarunt, teste Victorino. βραxυσύλλαβοϛ, & πυγμαίων aliis dicitur.
Trochæus τροxαῖοϛ, xορεῖοϛ. a cursus celeritate dictus, & quod choreis esset accommodus. Rotilus, a rotatione.
Versiculus pro breui ac certis quibusdam verbis concepto eloquio, ac veluti carmine publici vsus. Cicer. pro Milone. Carmen Cicer. pro Rabirio, & Liuio. quod etsi poeticis metris non constabat, certa tamen numerorum lege cadebat. τούϛ, veluti pes, Galeno dicitur carmen siue edictum a præcone recitari solitum vno quasi spiritu. vnde ἀναποδίζειν apud Aeschinem & Herodotum, pro reuocare præconem vt statum edicti carmen repetat. AL. Ein verszlin, oder gedichtlin B. Een veersken, oft liedeken GAL. Vn petit vers ou chant ITAL. Vn sonetto breue H. Verso pequenno y corto
Versus in quo orationis genus versum est, vel a versura scripturæ repetitæ, Victorino teste. στίxοϛ. AL. Ein vers B. Een veers GAL. Vn vers ITAL. Verso H. Verso
Versus æquiuocus echoicus Seruio : apud quem in vulgatis male Heroicum legas. Versus in quo sonus vltimæ syllabæ congruit penultimæ : vt Grata malis lis. vel in quo arte elaboratur extremæ vocis repetitio vel tota vel fracta, ab inexspectato plerumque responsans, aut materiæ nouæ ansam ministras : semper tamen præcedentis vocis imaginem repræsentans, vnde & Echo ipsa a Valerio Flacco & Horatio Imago dicitur, quasi Imitago : vt Porphyrioni placuit. ἠ xιχόϛ.
Versus caput initium, ἂxρον Thucyd. Schol. αῤxή τού στίxου.
Versus confragosus Fabio, fragosus Diom. streperus, qui syllabis aspere coeuntibus catenatus est. xαλεπόϛ Quinct. τραxὐϛ Diom. μηνυροϛ Scali.
Versus delumbis victorino, cuius finem deformat Iambus. μείουροϛ, σχάζων, τελεῖαμβόϛ Victorino.
Versus dolichurus cuius finem productior cauda claudit. δολίxουροϛ ὑπερμήμηϛ Eustath. μαχροσχελήϛ, ἐπίουροϛ Scalig.
Versus intercalaris qui inter versus inseritur atque interponitur vt intercolumnium quoddam. In vulgaribus rhythmis versum identidem repetitum Scipionem aut baculum appellant. ἐμβόλιμον ἔποϛ, ἐ πιμελώδημα, ἐπω|δή & πρόασμα, Theocriti scholiastæ. AL. Zwischen gestrewter vers, oder schluszreimen B. De stock, oft stockreghel GAL. Vers insere, refrein de ballade ITAL. Verso interposto H. Verso enxerido o entrepuesto
Versus fistularis Diom. Rhopalius Seruio, sic enim legendum apud illum est, e manuscripto codice castigatissimo, non Eurypalicus : aut (vt perperam citat Scaliger) Euryalicus : cui paulatim increscunt, & ab vna ad plures augescunt syllabæ. πηδομερήϛ, κλιμαχωτόϛ, ἀναβαίνων, ῥοπαλιόϛ, παρά τό ῥόπαλον, συριγγοειδήϛ, κλημαχίαϛ.
Versus Heroicus hexameter, Pythius Victorino, quod interfecto Pythio dracone compositus esse dicatur. Longus, epicus. ἕποϛ, ἡρωῖχόϛ στίxοϛ, ἐκάμετροϛ, πύθιοϛ.
Versus hiulcus laxus, cuius medium breuis syllaba contra legem obsidet. σφηχώδηϛ, σφηχοειδήϛ, λαγαρόϛ Eustath.
Versus hypermeter in cuius sine redundat syllaba. ὑπέρμετροϛ, ὑπερκατάληχτοϛ.
Versus illaboratus simplex. cuius dictio inelaboratæ similis & solutæ orationi. ἀπλολόγοϛ, άπλοxήμων, λογοειδήϛ.
Versus illibatus integer, qui plenissima dictione formatus, nulloque vitio contaminatus est. άπηλεγήϛ, τέλειοϛ.
Versus iniugis coniunctionibus nusquam nexus. ἂζυκ, ἀσύνδετοϛ.
Versus mutilus truncus, qui ab initio syllaba aut litera defectus est, aut a breui incipit : vel cuius initium pro conditione propriæ legis non procedit integrum, sedlitera syllabave defectum est. κολοβόϛ, ἀκέφαλοϛ, βραxυκέφαλοϛ Eustath.
Versus pentameter elegiacus, quod tristibus rebus seruiret & luctui. Stesichorius.
Versus reciprocus retrogradus, qui a sine orsus retrogrado ordine fertur : qualis est ille, Micant nitore tecta sublimi aurea, qui versus elegiacum facit. ἀντίστροφοϛ.
Versus serpentinus ὀφιώδηϛ, ὀνιαυτόϛ & κύχκιοϛ [κύκλῖοϛ] cum Hermogene vocari potest, quod in se recurrat, initio consentiente sine.
Versus sonorus qui velut exultante dictione crepitat. ἡxητικόϛ.
Versus teres volubili & cohærente dictione continuus. κυκλοτερήϛ, κυκλοτελήϛ.
Vmbilicus Horatio. Lamella quam librorum inuolucris extrinsecus adhibebant veteres siue ad ornatum, siue contra attritum. ἂμφαλοϛ. AL. Ein buchspang, oder zierung B. Doppe, tbeslach æn een boeck GAL. Bossette ITAL. Il quarnimento del libro H. Tachones
Volumen Pars libri, a conuolutione, quod olim libellos e corticibus arborum, qui sua sponte conuoluuntur, factitarint. γραμματεῖον Demosth. πτυχτίον Nazianz. χανόνιον Suidæ. AL. Ein bestimpter theil eines gantzen buchs, ein vnterschiedenes buch B. Een seecker deel van een boeck GAL. Vn volume a part, roule, vne partie d'vn liure ITAL. Volume H. Qualquiera parte de vn libro grande, volumen
Volumen papyraceum πτυχτίον παπύρινον. AL. Ein buch papeirs B. Een boeck oft rolle papiers GAL. Vne main de papier ITAL. Vn libro di carta H. Mano de papel
DE LOCIS.
CAP. XXXIII.
AByssus August. & Ambros. Immensæ altitudinis fundoque carens aqua. ἂβυσσοϛ. AL. Abgrundt B. Afgront, grontloose diepte van water GAL. Abysme ITAL. Abisso H. Abismo, agua sin hondo
Actus Modestino Iurisconsult. qua armenta trahere, & vehiculum ducere licet : isque est proprie dimidius actus. AL. Zugelassener vnnd gemeiner weg B. Nootwech, gemeyne wech GAL. Chemin ordinaire & permis ITAL. Strada ordinario & publica H. Camino para seruidumbre
Actus via duplex est, qua occurrentia sibi inuicem vehicula commeare possunt. AL. Breitter weg B. Breede wech GAL. Chemin large ITAL. Strada larga H. Calle ancha
Aequor Colum. Virg. pro planitie maris strati, ab æquitate, vt Cicer, voluit. AL. Die ebne des Meers B. De slechre Zee GAL. La plaine de la mer ITAL. Il mare piano H. La mar llano
Aestuarium Cæs. Locus vicissim æstis maris vel nudus, vel aquis stagnantibus offertus. πλαταμὼν, ἀνάβρασιϛ Straboni. AL. Ein arm desz meers, exponitur a Ioanne Frisio, quod potius in sinum competit B. De vlacke GAL. Lieu sec, ou la mer flote & reflote ITAL. Pianura done il mare corre & ricorre, piaggia H. El estero de la mar
Aestus pro solo accessu & incremento maris. accessus maris. ἐπίτασιϛ Strab. πλήμη, πλημμύρα, πλημμυρίϛ, χλύδωνοϛ ἐπανάστασιϛ, ἢ ἀνάxυσιϛ άλόϛ. AL. Das angehn, oder anlauffen desz meers B. De vloet GAL. Le flot de la mer qui vient ITAL. Il crescere del mare H. El cresciente de la mar
Aestus Virgil. pro arena illa instabili, quæ absorbet & haurit omnia, vbi ait :
Aestu miscentur arenæ.
B. Welle sincksant GAL. Sable moite & qui s'enfonse
IT. Sablione mollesino, che s'affonda H. Arena peligrosa, y que se enhonda
Aestus Plin. Maris crescentis ac decrescentis commotio. πλημμυρίϛ. AL. Quell oder vngestumme des Meers B. De stroom GAL. Le flot de la mer, l'aller & venir de la mer, la maree ITAL. La marina H. La marea
Ager Cicer. ἀγρόϛ, τέλμα. Isæo, γεωργησιμόν xωρίον. AL. Acker, feld B. Acker GAL. Champ ITAL. Agro H. Campo que se labra
Ager arcifinius Frontino, occupatorius Sic. Flacco, qui nulla mensitra continetur, occupatusque a victore populo, fugatis inde hostibus, tenetur.
Ager assignatus Cicer. qui veteranis militibus præmium assignabatur.
Ager compascuus Cicer. Fabio, communis ad pascenda pecora. AL. Gemeiner weidacker B. Ghemeyne weyde, oft beemt GAL. Iachere, gaquiere Picardis, pasturage commun ITAL. Pascolo commune H. Campo donde las bestias pastan en commune
Ager decumanus Cicer. qui decimas quodannis pendit. AL. Acker oder gut das den zehenden gibt B. Landt dat thienden berælt GAL. Champ subiect a dismes ITAL. Agro che paga decime H. Campo que a dedar las decimas
Ager effoetus Virgil. effoetum solum Eidem. defatigatum solum Colum. Continua fertilitate lassatum & exhaustum. ἂγονοϛ. AL. Auszgenutzet oder ersogen erdrich B. Wtghemergelt, wtgeteert landt, en wtghepuert GAL. Champ qui ne porte plus ITAL. Campagna senza frutificar piu H. Campo que no haze mas fruta alguna
Ager occatur Cicer. quando comminuuntur glebulæ, & quasi occiduntur, secundum Varronem : siue quod occæcatur satum, secundum Ciceronem. βωλεχοπεῖν. AL. Die schollen zerbrechen, egen B. Egghen, de cluyten breecken GAL. Esmotter, rompre les mottes ITAL. Romper le zolle H. Quebrar terrones
Ager noualis Plin. nouale Virg. veruactum Plin. quasi vere nouo subactum, requietus ager Ouid. qui alternis annis seritur. νέωμα Nazianzen. νεατόϛ, vειόϛ ὀργάϛ. AL. Brachacker so man ein iahr vmb das ander sahet B. Dreslandt, landt das dres leyt GAL. Iachere, terre qu'on laisse reposer en friche ITAL. Terra no seminata gia duoi anni H. Baruecho
Ager offringitur Varroni, vbi iterum aratur. AL. Auffgebrachen acker wider brachen B. Een geploecht landt wederom ploegen GAL. Derechef labourer ITAL. Lauorar pur altra volta H. Arar otra vezlo arada
Ager proscinditur Lucretio, cum prima opera aratur. AL. Erstlich brachen B. Voor d'eerste reyse eeren GAL. Labourer pour la premiere fois ITAL. Laborar la prima volta H. Arcar baruecho
Ager restibilis Colum. Plin. qui quotannis obseritur. aruum restibile Plinio. παλιμφυήϛ, παλίμβλαστοϛ. AL. Acker so alle iahr bawfehig, den man alle iahr sahet B. Boulandt dat alle iær ghesæyt wordt GAL. Terre qu'on seme tous les aus ITAL. Terra che si lauora etculciua ogni anno H. Terra que si labra cada vn anno
Ager ruderatus Plinio, qui ruderibus impletur. AL. Vol steingemusels B. Landt vol puyens GAL. Champ rempli de moillon ITAL. Campo remplito di scaglie, & pietre H. Campo lleno de piedras
Ager runcatur Plinio, cum inutilis herbarum luxuries euellitur. βοτανίζειν. quod exherbare Columella etiam dixit : ποανίζεν Theophrastus. AL. Erseubern B. Wyden, het oncruyt wtwieden GAL. Serfouer ITAL. Estirpar l'herba trista H. Rocar
Ager sarritur Plinio cum sarculo finditur, quod Horatius dixit σχάλλειν, σxαλεύειν. AL. Ietten, hacken, vmbhacken B. Omspitten, omgraven, omhacken oft delven GAL. Sarcler ITAL. Zappare, o sarchiare H. Escardar
Ager scripturarius Festo, Agerpublicus, in quo pecora certo ære pascuntur. GAL. Lehenacker den der zoller zu weiden vmb ein summ gelts auszleyhet B. Leenacker die verpacht wordt om een somme gelts GAL. Pasturage ou pastis qu'on prend a louage ITAL. Pascolo che si piglia a fitto H. Campo para pastar bestias alquilado
Ager vectigalis pro tributario, siue stipendiario. ὑποτελήϛ, τελεσφόροϛ. AL. Steurbar oder zinszbar acker B. Landt dat cijns gheeft GAL. Qui doibt cens ITAL. Che paga o rende tributo H. Que deue tributo
Agger Liuio, Cicer. pro munimento castrorum terreo, arcis, aut oppidi. xῶμα. AL. Ein bollwerck, pastey, oder schantz B. Een bolwerck, oft schans GAL. Trenchee, boleuar, rempart ITAL. Riparo, balouardo H. Baluette
Agger pro aggesta terra in quam sagittarij iaculantur sagittas. AL. Ein schieszziel B. Doel GAL. La bute ITAL. Bersaglio H. Terrero
Agger Seruio, Ammiano & Isidoro. pro via militari & lapidibus strata. AL. Auffgeworffene strasz B. Ghehoochde strate GAL. Chaussee, esseuee ou haussee ITAL. Strada alzata H. Camino pesoneado Agger Virg. xῶμα, xούϛ, πρόxωμα Aggesta in altum terra aduersus fluminis impetum. AL. Werr, damm B. Dijck, dam GAL. Leuee ou chauslee d’vne riuiere ITAL. Argine H. Monton de tierra
Alluuio Cicer. alluuies Liuio, Tacirum inerementum, quod paulatim a flumine fundo accessopme, præbet, πρόxυσιϛ Apollonio ἐπίχλυσιϛ, πρόσχλυσιϛ. AL. Zuwellung, ampfurschung B. Aenspoelinghe, ænsettinghe, oft ænwas GAL. Accroissement de riuiere ITAL. Crescimento del fiume H. Cresciente o crescimenro de rio
Alueate aluearium, apiarium Colum. castra cerea, Claudiano. σίμβλον, μελιττῶν χυyέλη, σμηνών Apollon. AL. Byn oder Immen korb, immenhaulzle B. Bye korf GAL. Catorie ITAL. Cupile. Hetruscis H. Colmenar
Alueus Virg. canalis Cæsari. αὐλὼν, διώρυκ. AL. Wasserkanel, was serfurt B. Waterconduyt, canæl, waterlosinghe GAL. Conduit d’eau, esuier, tuyau ITAL. Condotto d’acuqa, canale H. Canal
Alueus fluuij Virgil. Fossaper quam labitur slumen. χύτοϛ. AL. Wasser canal, oder graben, der runsz eines flusses B. Den loop van een riuiere GAL. Le canal ou la fosse d’vne riuiere ITAL. II canale, o corso del fiume, letto, quod lectumsonat H. La madre por donde corre el rio
Anfractus Varr. Viæ flexus, ab ambitu & frangendo.περίδοϛ. AL. Krumme strasz, ranck einer strassen B. Onwech, een keer inder straten GAL. Destour de ruem ITAL. Rottura e giramento di strada H. Rodeo de camino
Angiportus, angiportum Terent. Vicus angustus & flexuosus in modum anguis aut non peruius. στενωπόϛ. AL. Ein klein enges gaszlin B. Een enghe strate, oft ganck GAL. Ruelle, rue estroite ITAL. Stradella, callizella H. Calle angosta, estrecha, y sin salida
Anguli in plæteis. AL. Die eck B. De hoecken GAL. Les coings ITAL. Li catoni, le cantonate H. Los rincones de calles
Arbustum Colum. arbustiuus locus Eid. arboretum Agell. Amoenitatis, vtilitatisve gratia consitus arboribus locus. κύλοxοϛ, ἴδα Poll. δενδρών. AL. Baumgart B. Boomgær GAL. Vergier, parc d’arbres, lieu plante d’arbres ITAL. Arbor, arbuolo H. Arboledo
Arbustum Virg pro siluula resectarum arborum.
Apricus locus Virg. soli expositus, qui φρίμηϛ, hoc est horroris frigorisque caret. προσήλιοϛ. AL. Sonnechtiges ort B. Een plætse die seer æn de sonne ligghet GAL. Vn lieu ou le soleil frappe tousio ur ITAL. Luoco doue batte il suole H. Lugar que esta al abrigo
Aquagium Pomponio Iuriscons. aquæ ductus Cicer. ὑδραγωγία. AL. Wassergang, wasserlauff, wasserleittung, wasserdeychlung, wasserdolen, deychel B. Waterganck, waterloop GAL. Conduit d’eau ITAL. Duccio, aquedotto H. Aquaducho
Aquarium Catoni, quo iumenta aquatum aguntur. alcus Donato. ἱππολούστρα AL. Ein wette, oder trenck B. Een drenck, oft wet GAL. Abbreuoir ITAL. Abbreuatoio H. Abbreuadero
Aquarium, aquariolum, lauatrina, vrnarium Varr. Locus vbi vasa escaria eluunt coqui, coquinæ fusorium Palladio. μαγειρείου ὑδρόῤῥοια. AL. Wasserstein B. Watersteen GAL. Esuier ITAL. Acquaio H. Aguadero
Arundinetum plinio, δοναχὼν, δοναχεῖον. AL. Rorbusch B. Rietbosch GAL. Lieu ou croissent les roseaux ITAL. Luoco doue crescono le canne H. Canaueral
Aruum Varr. cultum Virgil, neutro genere, quod aratum est, necdum satum γυῖαι, ἂρουρα. AL. Geerter acker B. Gheærde acker, boulandt. GAL. Terre laboutee, preste a semer ITAL. Terra lauorata per seminat H. Campo que se labra para sembrar
Arx Virgil. ab arcendo dicta. ἂχρα, ἀχρόπολιϛ. AL. Ein veste oder schlosz B. Een solt, een casteel, een forteresse, een sterck slot GAL. Vne forteresse, vn chasteau de defense, vne haute tour ITAL. Cittadella, fortezza, castello H. Castillo, o fortaleza
Biuium Virgil. Via in duo capita secta. ἂμφοδον, δίστομοϛ ὁδόϛ Sophocli. AL. Wegscheide B. Tweespronghe, tweewech GAL. Fourchee ITAL. Biuio H. Dos caminos
Breuia Virgil. Vadosalocamaris, nauigantibus insidiosa, quod ibi vndæ breus sint, nec in altum assurgant. βραxέα Polyb. τενάγη AL. Die dinne, santhauffe der tieffe B. Ondiepten, platen, barnigen, quod ibi arenarum æstumare ferueat GAL. Lieux secs en mer ITAL. Plaga, plaggia H. Baxas
Callis Virgil. via trita Cicer quasi callo pedum durata, τρίβοϛ. AL. Steig, getrettener weg B. Een pæyken, den voetpat, betreden wech GAL. Chemin fraye, batu ITAL. Calle, calla, pedara, sentieruola, camino batuto H. Camino de calcada arracife, calle
Canalis Colum. a cannæ similitudine, semirotundus est. σωλην.
AL. Deuchel, brunnendeuchel, kenel B. Een goote GAL. Canal, buisine, tuyau ITAL. Canale H. Canal, Canno
Canalis structilis Vitr. qui e latere vel quadrato saxo exstructus est, cutus generis Romæ visuntur passim interrupti qui aquam in balnea deducebant.
Cardo Plinio, Colurmel. Limes quiper agros currit a meridie septentrionem versus. AL. Strich von mittag gegen mitternacht gefuhrt ein acker ab zu theilen B. Een streecke die loopr van zuyden int noorde om een landt afte deylen GAL. Chemin trauersant les champs de midy vers la minuit ITAL. Striccia che trauersala possessione da mezzo giorno verso septentrione H. Calle que corre por el campo de medio dia hasta el norte
Carectum Virgil. locus caticum prouentu hispidus. B. Hellemruychte
Carnarium Plauto, tagerna cararia Varroni, vbi carnes solæ venduntur. χρεωπωλεῖων, ἀρνεῖον Didymo. AL. Metzg, fleiszgaden B. De vleelchmarckt, het vleesch-huys GAL. La boucherie ITAL. La beccaria H. La carniceria
Castellum Cicer Oppiducum muro cinctum. φρούριον, ὀxύρωμα, φυλαχτήριον, ἐπίτείxισμα. AL. Ein veste, ein schlosz, ein vestes hausz, ein vester platz B. Een casteel, slot, oft borcht GAL. Chasteau, bourg ITAL. Borgo, castello H. Castillo AN. Castel
Castellum Iaboleno & Frontino, Aquæ sontis receptaculum, e quo fistulis aqua redditur, teste Festo. χάστελλοϛ voce mere Romana ab Hesychio dicitur. AL. Brunnenschlussel B. Conduyt GAL. Conduit ITAL. Lauello del aquedotto H. Almazen de aguaducho
Castellum vocariforte non male poterit aquæ conceptaculum e stillicidiis aut tubulis manantis, vbi asseruatur. ἐχδοxεῖον, εὐ/ριποϛ. B. Reghenwater-back, reghen-back
Cataracta Liuio, Vectes portarum, cancellatæ portarum fores, aduersus hostilem impetum pendulæ. ῥινοπυλη Polybto, χαταῤῥάχτηϛ, xαλχόδετα ἔμβολα Eur iptdi, θύρα ἐπιῤῥαχτή Plutarcho. AL. Schutzgatter B. Het eck, de balye GAL. La herse ou le gril d’vne porte de la ville ITAL. Il rastello H. Compuerta
Cespes bituminosus vel gleba fossilis, vocari potestmeo iudicio, cespes qui terra alte effosus, soleque excoctus, pro ignis fomite est, cui bituminis sulphurisque ingenium esse, loquitur pallor quem coneiliat assidentibus, & ardor. Saxonue Torf. B. Turf, oft torf
Cespes viuus Virg. gramineus cespes Ouidio, viridis Virg. βῶλοϛ. Terra simuicum herba effosa. AL. Gruner pusch B. Groene soedse, ende groene rusch GAL. Blette de terre verde ITAL. Cespo, o cespite d’herba verde H. Cesped que verdea
Chleæ Excurrentes in fluuium aut mare aggeres, qui vim vorticum fluctuumque frangunt atque inhibent, ad modum chelarum in cancris, extantes exciptentesque aquarum impetum. ληλαἰ Thucyd. AL. Wasserbollwerck, oder wehr B. Hoofden die nytsteecken GAL. Bastardeaux, piles, ou diques faites pour resister l’ean ITAL. Rempari contro le acque
Cisterna Plin. Aquæ pluuiæ receptaculum infra terram. ἐχδοxεῖον, εὐ/ριποϛ Ioseph. λάχχοϛ, ὑδροθήμη. AL. Cistern B. Cisterne, oft reghenback GAL. Cisterne ITAL. Cisterna H. Cisterna algibe de agua.
Ciuitas Cicer. conuenticulum hominum Eid. Collecta ciuium multitudo. πόλιϛ. AL. Ein burgerschafft B. Borgherschap, gemeente GAL. Cite, bourgeoisie ITAL. Citta H. Ciudad, compania de ciudadanos
Cloaca Cicer. cryptam abusiue dixit Iuuenalis. receptaculuni omnium purgamentorum vrbis Liuio, Spiraculum illud. quo omnis sordium colluuies immisso flumine expurgatur. δεκαγενη, ὑπόνομοϛ exponitur ab Halicarnasseo. AL. Graben oder tolen, dadurch der vnflat einer statt hiweg fleuszt B. Ryole, oft goote onder d’ærde GAL. L’esgont d’vne ville ITAL. Chiauega apud Eononienses, scolatoia H. Albanar
Coderum Festo, Ager horrius succretione caudæ equinæ (vt equidem existimo) herbæ agricolis inuisæ neque enim plane accedo Festi expositioni, quæ interpretantur pro agro in quo existunt frutices in modum caudarum equinqrum. B. Landt vol van peerdesteerten
Colluuiarium Vitruu. Purgamentorum & colluuiei receptaculum. δεκαγενη, ληνόϛ. AL. Ein misthauffen, ein dolen dadurch der vnflat hinweg kompt B. Een goote, oft vuylnis back, vuylnis cuyl, mesthoop GAL. Esgout ou tombent les immondices ITAL. Scolatorio, lauello H. Almazen, o albanar de la suziedad
Colonia Cic. Vrbs, quæ ob indigendrum inopiam, nouis cultorbus impletur, aut aliunde deportatis oppidanis noun exstrultur. ἀποιχία.
Compitum Cic. Virg. Locus laxior, in quem commeare per diuersas plateas licet, quod ea plura itinera competunt : vt Cornuto plact, vel a compotando, quod finita agricultura sacra ibi peragerent rustici, compotationesque instituerent. ἂμφοδον. AL. Creutzweg, creutzgassen B. Open strate, cruy-wch GAL. Quarrefour ITAL. Cruceata de strade H. Encruziada
Concædes Tacito, Rami arborum cæsarum. AL. Abgehauwene baum aste B. Tacken van booem afgehouwen GAL. Branches d’arbres coupez ITAL. Rami d’alberi tagaliati H. Ramos de arboles cortados
Confluentes Plinio, Commissio fluminum. συμβολή ποταμῶν Strab. σύῤῥοια, ζυμβολαί Arriano. AL. Zusamenrunsz oder zusamenstosz der flussen B. Vergaderinghe van riuieren, dærse in een loopen GAL. Conflant, ou l’assemblement de deux riuieres ITAL. Congiontione de doe fiumare H. Lugar do se iuntandos rios
Cothon seruio, Artifieialis portus, qui aggestis molibus sit. xυτόϛ λιμήν Apollonio, χώθων. AL. Ein gemachter hafen B. Een gemæckte hauen, niet natuerlijck, hoot, oft kæye ITAL. Molo
Crater Plin, Iun. conceptaculum auqæ salientis in fonte. χρατήρ Hom. AL. Brunnen bach, oder beth, quasi fontis lectulus B. Fonteynen bedde, oft back, waterback
Crepido Colum, Ora terræ, quam aqua alluit, quod ibi vnda crepitat. margo. labrum Plin. Iun. ὀφρὐϛ Apollonio, χρητίϛ Polybio, χυματωγή Herodoto, ὂρμοϛ, χράσπεδον τέναγοϛ Pind. scho ἀποῤῥῶγεϛ ἀχταί. AL. Das bort eines Flusses B. De walle, oft steyghere, de cant des landts GAL. Le bord de la terre ITAL. Il margine della terra di lungo al mare H. La margen de la tierra luengo a la mar
Diuerticulum Plon. diuortium Virgil. vt placet Seruio. Semita trasnsuersa ad latus viæ militaris deflectens. ἀτραπόϛ. AL. Abweglin, nebenweglin, fuszweg B. Bywech, zijdtwech, læn GAL. Destour, destorse ITAL. Diuerticulo, camino dall’vna o l’altra banda, & che torna dacanto H. Apartimento del camino
Diuerticulum fluminis Frontino, diuerticulum fluminis Martiano Iurisc. vbi flumius deuertitur alio. AL. Auszlauff, oder abgang eines flusses B. Verlæt GAL. Destour d’vne riuiere ITAL. Diuolgimento del fiume H. Apartamiento del rio
Diuortium aquarum Cicer. & Mamertino, vbi amnis diuersus insulam facit. diuergium aquarum Frontino, quo din diuersum vergant : quomodo Rhenum diuortio sui Batauiam amplecti Mamertinus dicit. AL. Scheidung eines flusses B. Dær de riuiere scheydet GAL. La ou la riuiere se vient a separer ITAL. Diuision della fiumara H. Assi que el rio corre en dos partes
Dumetum Virgil. senticetum Plin. spinetum Virgil. λασιὼν Nitandro, φραγμὼν, ἀχανθών. AL. Dornbusch, dorngestaud, becken wald B. Dorenhaghe, dorenbosch, distelbosch GAL. Buisonniere, roncier, espinaye ITAL. Spineto, dumo di spine H. Espinal
Elices Colum. colliquiæ Eid. sulci aquarij Eid. Sulcilatiores ad eliciendas & corriuandas e segetibus aquas. ὐδροῤῥόαι, ἀμάραι, ὀxετοἰ, ἕλιχεϛ Pandect. AL. Wasserfurchen, wassertunsen B. Vooren, grauen, groepe, groeuen GAL. Rayons pour escouler l’eau ITAL. Solchi grandi per condurni l’acqua H. Sulcos maiores para desaguar la tierra
Eluuio Cicer cum alueum superante aqua stagnant agri. ἔχρχγμα Theophrasto. ἐπίῤῥοια. AL. Schwaal, oder vberlauff des wassers B. Inloop, oft inbreeck van water GAL. Deluge d’eau ITAL. Dilugio d’acqua H. Auenida de rio
Emissarium Sueton Locus qui aquam emittit, sistitve obicibus vel demissis vel reclusis. διώρυκ, ὑδρὀῤῥοια Aristoph. AL. Wassergatter, laszladen B. Verlæt, sluys, spuye GAL. Conduit par ou l’eau s’escoule ITAL. Sostegno d’acqua H. Sangradera
Emporium Liuio, Cicer. Locus mercatus vel nundinarum. ἐμπόριον. AL. Ein gewerbsatt, da man gemeyne messen vnd iarmatckt helt B. Een coopstadt, oft coophauen, een marckt GAL. Marche, wille marchande, lieu ou on tient foire ITAL. Citta mercantesca, emporio, luoco delle fere H. Lugar de feria trato de mercaderia
Epistomium Varr. Senecæ, quo canalium nares obturantur, & versato recluduntur. ἐπιστόμιον, στρόφιγκ Aristoph. schol. AL. Der han B. De hane GAL. Le robinet, la canelle ITAL. Coccon H. Pico del iarro
Ericetum Erica copiosus locus, vnde scoparum materia colligitur. ἐρειχεών. AL. Ein ort woll heydes B. Heyde oft heye GAL. Lieu ou croist force bruyere
Euripi Cicer. Aquarum ductus exiliores in altum salientium, qui per tubos aut sistulas deducebantur, εὐ/ριποι, quas δοxάϛ, ὑδάτων, hoc est, aquarum cenceptacula, exponit Hesychius. AL. Kanel vnd deychel, dain man wasser herumb fuhret B. Springhendo wateren in huysen gheleyt GAL. Ruisseaux d’eau ITAL. Ramuseuli d’acqua corrente H. Canales de fuente
Fluctus cæcus Liuio, pro fluctu qui vento silente excitatur, vel cuius non apparet manifesta causa conquiescentibus ventis. χύμα χωφόν.
Fluctus cecumanus Festo, decimus fluctus Lucano, pro magno & inusitato, eo quod decimus quisque fluctu maximus sieriputetur. τριχυμία, τρόφι χύμα Homero. ἀχρωτήρια Luciano. AL. Grosser woll B. Deyninghe, groote bare GAL. Vague impetuensc ITAL. Onda grande & violenta H. Ola alta
Flumen Virg. fluuius Cicer. amnis Eid. ποταμόϛ. AL. Ein flusz, ein wasserflusz B. Een volet, een loopende water, een riuiere GAL. Fleuue, tiuiere ITAL. Fiume, fiumara, rio H. Rio
Flumen viuum Virg. perenne, semper fluens. AL. Flusz der nit abgeht B. Ene eeuwich loopende water GAL. L’eau qui court tousiours ITAL. Fiume che mai minuisce H. Rio que siempre corre
Fons Cicer. πηγόῤῥυτοϛ ἰχμάϛ Orp. τηγή, χρηνή, λιβάϛ. AL. Ein brunne B. Een fonteyne GAL. Fontaine ITAL. Fontane H. Fuente.
Forum Cicer, mercatus Terent. Locus quo venales res comprtantur. ἀγορά, πωλητήριον. AL. Ein marckt B. De merckt, oft marckt GAL. Le marche, ou le lieu du marche ITAL. Il Mercaro, la piazza H. El mercado, la plaza
Forum boarium Liuio. AL. Rindermarckt B. De ossemerckt GAL. Le marche aux boeufs ITAL. Il mercato de boui H. Carniceria de vacca
Forum cupedinis Varr. vbi cupediæ lautioresque cibi venduntur. ματτυοπωλεῖον.
Forum nundinarium Plinio, mercatus Liuio. ἐμπόριον, πρατήριον, πωλητήριον. AL. Iarmarckt B. Iærmerckt GAL. Forire ITAL. Fiera H. Feria
Forum olitorium Liuio. λαxανοπωλεῖον. AL. Der krautmarckt B. De creytmerckt, oft de warmoesmerckt GAL. Le marche aux herbes ITAL. Il mercato delle herbe H. El mercado de ortaliza
Forum piscarium, piscaria Vlp. macellum cetariorum Varr. ἰxθυοπωλεῖον. AL. Der fischmarckt B. Vischmerckt GAL. La poissonnetie, le marche aux poissons ITAL. La piscaria H. La piscaderia
Forum pomarium ὀπωροπωλεῖον. AL. Der opsmarckt B. D’appelmerckt, o oftmarckt, oft fruytmarckt GAL. Le marche aux fruits ITAL. La fruttaria H. El mercado de frutas
Forum promercale, scrutarium vbi vestimenta aut ves vsu tritæ venum exponuntur. γρυταπωλεῖον. AL. Der plundermarckt B. De cleedermerckt, oft de luvsemerkt Brab GAL. La fripperie, ou le vieil marche ITAL. Il marcato vecchio H. El viejo
Forum suarium Varr. xοιροπωλεῖον. AL. Der sewmarckt B. De veemerckt, oft de vercensmerckt GAL. Le marche aux porceaux ITAL. Il mercato delli porci H. Carniceria de puercos
Fossa Cicer. τάφροϛ, τάφρευμα. AL. Grub, graben B. Degracht GAL. Fosse ITAL. Fossa ITAL. Hoyo
Fretum Cic. Maris angustiæ, quod ibi ferueat æstu magis mare. πορθμόϛ, εὐ/ριποϛ, & θαλάττηϛ αὐλών Polluci. AL. De enge des Meers B. De engde der Zee, Hoofden GAL. Lestroit de mer ITAL. Il stretto del mare H. El estrecho de la mar
Frutetum, frutectum Columel. Locus fruticibus consitus. θαμνών. AL. Gestaud, een orr da viel stauden gepflantzt sind B. Een plætse met poten ende spruyten gheplant GAL. Lieu ou il croist force arbrisseaux ITAL. Luoco piantado da piu arbuscelli H. Maleza, brenna
Fundus Horat. Pessessio tantum rustica. xωρίον AL. Gut auszerhalb der statt B. Een hoeue oft hofstede GAL. Metairie ITAL. Possessione in villa H. Heredad o possenssion de tierra en el campo
Gleba Cic. Globus terræ durior, βῶλοϛ, βώλακ. AL. Erdtscholl, ein klumpff oder kluntz erden B. Clomp, cluyte, clotte, hardachtighe ærde GAL. Motte, gason ITAL. Zolle, zoppe H. Terron de la tierra
Gurges virgil. Profundus amne locus, quo aqua circumagitur gulæ in modum trahens & absorbens. δίνη, ἂμπωτιϛ, AL. Wassergompe, gompe waag B. Een colck oft wiel GAL. Gouffre ITAL. Gorgo H. Remolino de agua
Hæredium Varr. Prædium a maioribus velutiper manus traditum. AL. Erbgut B. Erfgoet, erf-hofstede, erf dat op den outsten so on sterft GAL. Heritage ITAL. Heredita, hereditagie H. Hredad
Horti plurali num. Cicer. arboribus consiti ad voluptatem amoenitatemque παράδεισοϛ, χῆποι. AL. Lustgarten, baumgart B. Speelhof, lusthof GAL. Iardin a plaisir ITAL. Giardino di piacere H. Iar din para plazer
Horti Adonidis qui temporaria opera per æstatem fiunt, & pausulis diebus en ati, mirisico spectaculo oculos pascunt, suspendunturque de laque aribus, crudo sictili in oblongam formam producto, occultos per meatus radicibus humorem sufsiciente.χῆποι ἀδώνιδοϛ Plat. & Theophrasto.
Horti imagin arij qui in fenestris in imagine hortorum quotidiana plebis vrbanæ oculis rura præbent, vt Plinius lib. 19. cap. 14. loquitur. B. Bloempotten, teelen oft testen met bloemen, ende ander welrieckende cruyden
Horti pensiles Plin. qui supra ædificia aut columnis suspensi eminent : inuentum Semiramidis, Cirive. μῆποϛ μετέωροϛ, χρεμαστόϛ χῆποϛ, Strab. χήπων αὐώρημα Epigram. AL. Garten auff hausern oder gewelben B. Een hofken bouen opt huys GAL. Iardinet sur la maison ITAL. Giardinetto nell’altana H. Iardin sobre la casa Hortus Horat. pro olitorio, & herbis instructo & flosculis. χῆποϛ, μείλακ. AL. Krautgarten B. Cruythof, tuyn Holl GAL. Iardin aux herbes ITAL. Giardinetto d’herbe H. Huerto pata ortaliza
Incile Vlp. Colu. incilis canalis Festo, fossa incilis, Canalis in quem aqua confluit in viis lapide stratis. διώρυκ, διασφαγαἰ, πρασία. AL. Furt, canel B. Een goote, hueel. zijl, tocht, ofrocht GAL. Conduit, canal, fosse ITAL. Canale H. Acequia, acuda
Inundatio maris Plinio. χαταχλυσμόϛ, πλήμη. AL. Das vberlauffen des Meers B. Een hooghe volet, overvloet, opwater GAL. L’inondation ITAL. La inundatione H. La marea anchay gruessa o alta
Lacula Varr. Fossa in quastat aqua. ὑδροδόμοϛ, λάχχοϛ, τέλμα, τελμίϛ Hesychio, xαράδρα, ἔχρηγμα Suidæ, xαραδραίη Epigram. AL. Wassertolen. wassergruben B. Een plas, oft waterpoel GAL. Lacune, fosse ou l’eau s’arreste ITAL. Laguna H. Laguna de agua reposada
Lacus Frontino, Publica lauatrina, vbi lintea abluebant. AL. Ein weschplatz B. Ghemeene waschplætse, dærmen hemden ende lijnwæt wascht GAL. Lieu publicq ou on laue chemises & linges ITAL. Luoco publico doue si lanano le camise & altre cose H. Lugar publico do se lauan des camisasy otras cosas
Lacus Seruio, Perpetuæ aquæ receptaculum, quasi Lacuna, vnde erumpens aqua fontem facit, qui prostuens alueum efsicit.
Lacus Virg. Perpetua aqua profunda, vnde riui & fluenta exeunt. λίμνη. AL. See B. Een meer GAL. Lac ITAL. Lago H. Lago
Lama Festo, Profundior lacuna , & aquæ collectio.
Ligneum κυλίνη, αἱμασιά, δρύφαχτοϛ. quæ palis longuriisve constat sepes. B. Een houten tuyn, een glent van stæccken, latten oft rafters ghemæckt
Limes decumanus plinie, qui agrum secat ab ortu solis ad occasum. Al AL. Ein vntermarch von auffgang biss sum nidergang der sonnen B. Een wech die doort landt loopt van oosten totten westen GAL. Chemin trauersant les terres du leuant vers le soleil von chant ITAL. Camino che trauersa la possessione da leuante insino a ponente H. Calle que andapor los campos derecho de la man derecha hasta la ezquierda
Limes Virg. terminus Cic. ὂροϛ, τέρμα. Finis agroum. AL. Vndermarch. march B. Landtpale GAL. Frontiere, ou lisiere ITAL. Termino, o confine H. La linde, ot termino
Limitanei agri in limitibus prouinciæ proxime hostes siti. AL. Grentzen B. Landen op de frontiere GAL. Terres des frontieres ITAL. Terre delle frontiere H. Campo puesto en la frontera
Lingula Cæs. & Plin. Lingua Plin. Angusta terræ portio, seu puluinus oblongus qui in mare excurrit ad exertæ linguæ modum. AL. Vuhel, oder langleht bergle B. Wtsteck
Littus Virgil. litus per simplext extra carmen actam dixit Cicero pro littore, imitatione Græcorum. ῥυγμίν Homero, αἰγιαλόϛ, ἠῖών, Hom. ἀχτή προxουσα χαἰ προβλήϛ, πλαταμών Apollonio, χρότη, ἀχτή, χροχάλη Epigr yάμαθοϛ Sophoc. AL. Das gestad am Meer B. De strande, den oeuer æn Zee GAL. Le bord de la mer ITAL. Il lito, la riuera del mare H. La ribera de la mar
Locus maritimus Cic. άλιτέρμων Epigr. άλιχρηπἰϛ γαῖα Non. παράλιον xωρίον Philoni, ἐπιθαλαττίδιον ἢ ἐπιθαλάσσιον xωρίον Polluci. AL. Ein ort am Meer gelegen B. Een plætse æn de zee cant. oft by de zee gheleghen GAL. Lieu pres de la mer ITAL. Luoco maritimo H. Lugar cerca de la mar
Locus situ sentus Virg. αὐxμηρόϛ, εὐρώδηϛ, εὐρω(ειϛ. AL. Ein ort voll vnsaubers, vnd dempffig B. Een dempighe, rumatijcke plætse GAL. Licu remeugle ITAL. Luoco rumatico H. Lugar amohado y suzio
Lorca Cas. Sepimentum muri, quod a lapsu tuetur, & protegit in muro stantes. θριγχόϛ Diosc. λωρίχον Sudiæ, θωράχιον Diodoro & losepho, σταφάνη, περίβολοϛ. AL. Ein schantz B. Een schans, oft borstweere GAL. Donjon, la ceinatur ITAL. Riparo, schermo, trinchea H. Trenchea, baluarte
Lucus Cicer Densa intactis arboribus silua, numini consescrata, ac propterea incidua, dicta quod non luceat, non autem quod ibi sint lumina religionis ergo, quæ luceant, vt voluere quidam. τέγενοϛ, ἃλσοϛ, Thucydidi. AL. Bannwald B. Heylich bosch GAL. Petit bois espez consacre ITAL. Bosco sacrato, luco H. Bosque consagrado
Lucus non male diciposse videtur, meo quidem indicio, coenobium siue conuentus, quo nomine hodie vocatur, quod ea arboribus, syluisque vndique ferme vestiri videamus, testimonio ac doeumento esse poterunt Ciceronis verba ex oratione pro domosua, vbi ait, Manlij domum, eius qui regnum appetisse est indieatus, domum euersam duobus lucis conuestitam videtis. AL. Ein Kloster im wald B. Een clo oster int bosch GAL. Vn cloistre au bois ITAL. Vn conuento o badia nel bosco H. Vn monasterio en el bosque
Macellum Cic. Locus quo venum portantur omnia ad victum humanum necessaria, ita vt, Varrone teste, complectarur omnia fora quæ in vnum contracta Macelli nomine veniunt. Macellariam tabernam dixit Val. Max. ὁyοπωλεῖον. AL. Speiszmarckt B. De halle GAL. Le
marche ITAL. Il mercato H. Mercado
Maceria, maceries Cic. Murus inter medius e congestis lapidibus absque calce & cemento. θριγχόϛ, στεφάνη, ἔρχοϛ, φραγμόϛ, ἀμφίβληστρον τοιxῶν Eurip. AL. Turckne maur B. Scheydelmuer, een muet souder calck opghehoopt GAL. Muraille seiche sans mortier ITAL. Muro secco senza calcina H. Albarada de piedras sin barro
Mare Cic. salum Eid. sal Virg. æquor Eid. άλοσυδνη Hom. πόντοϛ, θάλασσα, ζάy, Euphorioni, άλύχη ζάy Simmiæ, χρόνου δάχρυον Pythagoreis. AL. Das Meer B. De Zee GAL. La mer ITAL. Il mare H. La mar
Maris electamentum Tac. quicquid mare in litus expellit. θαλάσσηϛ ἔχβρασμα AL. Auszwerffung, was das Meer ans landt wurft B. Aenstrandinghe, wat de zee vytworpt GAL. Ce que la mer jette a bord ITAL. Quello ch’el mare gietta a terra H. Lo que la mar hecha fuera en tierra
Mephitis Virglio, Putor terræ, quem sulphurcæ aquæ effundunt. Sonat autem mefitis siue mephitis lingua Syriaca, grauem exhalationem & spiritum, θειώδηϛ, ἀποφορά. AL. Schweblender gestanck der erden B. Een solseren ghestanck GAL. Puanteur des eaues ensousrees ITAL. Puzzo di sulfo H. Hedor de la piedra acufre
Metropolis Vrbs matrix, e qua colnia deducta est, prouinciæ caput. μητρόπολιϛ. AL. Ein haubtstatt B. Een hooftstadt GAL. Ville capitale ITAL. Citta Principale H. Lamas honrada tierra o ciudad
Militare sepimentum quod aggere & fossa circundatur ἀσιογεία, στρατιωτιχόν περιτείxισμα ἢ περίφραγμα. AL. Ein schantz B. Een schans, eeo borstweere van ærde
Moenia Virgil. muri Cicer. τεῖxοϛ. AL. Die ringmaur einer statr, die stattmauren B. De mueren, de stadtmueren GAL. Les murs ou la muraille d’vne ville ITAL. Le mura della citta H. Los muros de la ciudad
Municipium Cic. Quæuis ciuitas, muniis, honoribusque populi R omani fruens : sic vocarip potest oppidum quoduis, legibus principalibus vtens. χωμόπολιϛ, quasi vicus maior & oppidi æmulus. AL. Mitburgerschafft B. Vryheyt met stede rechten GAL. Place ioiiissant de priuileges ITAL. Luoco che parimente godisse i priuilegi della citta H. Villa con iurisdicion
Nauale Cicer. vbi constituuntur, ædificantur naues, aut reparantur quassatæ. ναύλοxον, ναύλεxοϛ ἕδρα. Soph. ἐπίνειον, ναύσταθμοϛ, νεώσοιχοϛ. AL. Schiffstelle B. Helling, scheepwerf, de werf GAL. Vn haure ITAL. L’arzenale H. Ataracano
Nemus Cicer. tempe Virgil. Arboribus consit us locus, amoenus, virens, opæitate vmbrosa, frigiditateque gratus. νέμοϛ, τέμπη, ἂλσοϛ, νάποϛ, ὑλοχόμον Eurip. AL. Lustwald B. Een bosch van playsancie een ghenoechlijck wout GAL. Bois de plaisance ITAL. Bosco diletteuole H. Moheda, bosque, silua
Nili Cic. Aquarum ductus maiusculi, siue emissaria. νειλοι, quales in priuata magnatium ædificia deauci solebant, sumptuo si operis.
Nidus Cicer. cunabula auium. Plin. νεοττιά χαλία. AL. Vegelnest B. Voghelnest, nest GAL. Nid ITAL. Nido AN. Neast
Oceanus Virgil Mare toti terrarum orbi circum fusum. ω)χεανόϛ. AL. Das grosz Meer B. De groote oft wilde zee GAL. La grande & haute ou pleine mer Oceano ITAL. Il mare Oceano H. La mar grande, Oceano.
Orbita plinio, Vestigium decurrentis in via rotæ. αῥματροxία Porphyrio, ἀμφακονία. AL. Wagenleisz, karrenleisa. B B. Waghenslach, waghenspoore, waghenleese. GAL. Orniere ITAL. Sulco del carre H. Carril
Ostium fluminis Cicer. fauces. vbi in marese exonerat amnis. ἐχβολή Agathiæ, προxοή, δίοδοϛ Thucyd. AL. Ein lauff oder auszgang der flussen in das Meer B. Tgat van een riuiere in zee GAL. La bonuche d’vne riuiere, ou elle tombe en mer ITAL. Ostia H. Puerta de boca del rio
Ostium portus Cicer. διέχπλουϛ Thucyd. στόμα λιμένοϛ. AL. Ein haffen des meers B. De mont van de hauen GAL. L’entree du port ITAL. L’entrata del porto H. La boca del puerto
Pagus Horat, vicus rusticus Cic. χώμη. AL. Ein dorff B. Een dorp GAL. Vn village, on bourg ITAL. Villa H. Barrio
Palus Cicer. A qua minus profunda, lateque diffusa. ἕλοϛ. AL. Gullen B. Maras, veenen, bodsich landt GAL. Marez, marescage ITAL. Palude H. Lagunajo, lagnuna
Pascuum Horat. vbi pecora pascunt. νομόϛ, βοσχή, μηλοβότοϛ γῆ. AL. Weid, weidgang, allment B. Weyde GAL. Pasturage, pastis ITAL. Pascolo H. Lugar o campo do se pastan las bestias
Patria Cic. mater Virg. dicitur pro solo genitali. ibid. populonia mater. solum genitale vel natale Ouid. πατρίϛ. AL. Das vatterlandt, heimeth B. ’Tvaderlandt GAL. Le pais d’vn chascun ITAL. Patria H. Tierra naturaleza
Piscina Varr. viuarium. Plin. ἰxθυκτροφεῖον. AL. Weyer fischgrnben B. Vyuer, wouwer GAL. Piscine, viuier ITAL. Piscina H. Estanque do se erian peces
Pelagus Cicer. Altum maris, quod sit a terra sine litore procul. πέλαγοϛ. λαῖτμα θαλάσσηϛ. Hom. AL. Die tieffe des Meers B. De diepte der Zee GAL. La haute mer ITAL. L'alto & profondo mare H. El hondo de la mar
Pila Opus in aquis iactum eductumve. ad portuum tutelam, quo tatius stabbulentur naues : de cuius constructione Vitris. lib. 5. sit etiam tabulationibus inssa aquam factis, quam ab arcendis aguis arcam nominat Vitru. AL. Ein bollwerck im wasser wider die vngestumme der wellen B. Een hoost GAL. Bastardeau, ou moile pour resister contre l'eau ITAL. Pila
Pinnæ murorum Liuio, murorum minæ Virg ἐπάλκειϛ. AL. Die zinnen an der maur B. De canteelen oft tinnen van een muer GAL. Les creneaux ou barbicats ITAL. Ischermi, o ripari H. Las almenas de muro, portillos de muro
Platea Terentio, Militais & consularis πλάτεια. AL. Grosse gassen oder straasz B. Een wilde, breede strate GAL. Grande rue ou chemin ITAL. Strada, o camino largo H. Camino ancho
Pomerium Liuio, Locus circa murum ab humane cultu ædificiisque purum solum habens. AL. Zwinghof B. Decinghel, de binnen pleyne tusschen de vesten ende de huysen GAL. L'espace qui se laisse a l'entour d'vne ville, vuyde entre les murs & les maisons ITAL. Pomerio spatio vuoto tra le mura & lefosse della citta H. La ronda entre los murosy las casas
Pomarium Ouid. Locus non amoenitatis modo, sed & fructuum gratia, consitus omni felicium arborum genere. Sosipater Charisius contendit pometum diei, vbi poma gignuntur, vt oliuetum : at pomarium, vbi asserwantru, vt Penuarium. ὂρxατοϛ, ὂρxοϛ, μηλών. AL. Baumgarten B. Bogært, oft gærden GAL. Pommeraye ITAL. Pomaio H. Huerto plantado de mancanos
Pons Virg. γέφυρα, ζεύγμα Diod. AL. Ein bruck B. Een brugge GAL. Vn pont ITAL. Vn ponte H. Vn puente
Pons longus Cornel. Tacito vocatur agger, qui angustiore tramite inter paludes præcipue aggeritur. atque ita accipi patatur etiam a Catullo. B. Kadijck
Pons sublicius Liuio, roboreus Ouid. AL. Ein holtzine bruck B. Een houten brugghe GAL. Pont de bois, pont sonde sur pieux ITAL. Ponte dilegno H. Puente de madera sobre postes
Pons verstailis AL. Falbruck B. Valbrugghe GAL. Pont leuis ITAL. Ponte leuatoit H. Puente lleuadero Item qualis est pone, qui versatur, vt naui portum subeunti aditum præbet. B. Oorgat
Porca Varr. Colum Terra inter sulcos duos elata, quod ea seges frummenta porrigat, eo quod aquas porro arceat. AL. Furchen reinlin, buhelin zwischen zweyin Furchen B. De verheuen ærde tusschen twee vooren GAL. Seillon, terre esleuee entre deux rayona ITAL. La terra che resta tra doi solchi H. Tierra que queda entre dos sulcos
Porta Cæs. πύλη. AL. Das thor B. De poorte GAL. Porte ITAL. Porta H. Peurta
Portus Cicer. Locus maritimus quo naues appellunt, hiemant, merce important, aut exportant etiam. λιμήν, χέραϛ etiam dicitur portus, sed proprie sinuosus & oblongus in modum cornu curuatus, Moschopulo. AL. Meerhafe, poot, schifflende B. Een haven, oft poort GAL. Vn port, ou haure ITAL. Porto H. Puerto
Prædium Cicer. Possessio tam vrana quam rustica. xωρίον. AL. Ligendt gut, erbgut B. Erue, hoeue, ligghende goet, een stuck landts GAL. Heritage, possession ITAL. Heredita, possessione, casa nella terra o in villa H. Heredad, possession de tierra, heredad en poblado, o en el campo
Prædium clientelare, vel beneficiarium Budæo, colonia, Paulo, quod vulgo feudum a barbaris dicitur. AL. Lehen, lehenhof B. Leen, leengoet, leenbhofstede GAL. Fief ITAL. Feudo
Prædium optimo iure Cicero dixit quæ vulgo alodialia bona : quasi alaudialia, nominantur, quod in corum laudem auctor non veniat. AL. Vnzinszbare vnd freye ledige guter B. Vrye goeden, alodiæl goeden GAL. Biens fraucx & alodiaus ITAL. Beni franchi & alodiali
Prætorium Liuio, Domus prætoris veliudicis, πραιτώριον, ἀρxεῖον, στρατηγεῖον. AL. Das richthausch, des schuldheissin, vogts, richrers oder veldherrn hausz B. Des heeren oft schouten buys GAL. Le logis du preteur, du iuge, du baillif ITAL. La easa del potesta H. Casa consular, posada del alcalde maior
Pratum Cicer. in quo ad percipiendum fructum falce duntaxat opus est, quod sine ope paratum sit, vbi quadrupedes degunt. τῖσοϛ, αὐλὼν, βουβόσιον Straboni, xορτομοπεῖον, ποάστριον, βούνομοϛ, μείλακ. AL. Wiesen, matten B. Beemt, wysen, hoylandt GAL. Pre ITAL. Prato H. Prado
Propolis plinio Gluten quo aluei sui oras compingunt apes. πρόπολιϛ. AL. Wachs winden, verstosz B. Tschutasel van den byencorf, tvoorhuysken ITAL. Propoli H. Betun de colmenar
Propugnaculum Virg. πρόβολοϛ, ἔπαλκιϛ, προμαxεὼν, πυργοβάριϛ Suidæ. AL. Ein Weere, ein Bollwerck, Pattey, vorschantz. Scirum B. Een Rondeel, een Bolwerck, een Schans GAL. Bastille, bastillon, forteresse ITAL. bastine, fortezza
riparo H. Fortaleza, baluarte
Pulunius Plin. areola. Colum. puluinitorus Plin. Dorsum Virg. dixit. Donatus paulo aliter exponit quam Seruius, locum editum in quem acta conscendit. Eminentior in hortis terra, in qua semina depanguntur. πρασιά AL. Garten beht B. Een beddeken GAL. Planche de iardin ITAL. Apartamento delle herbe H. Era para sembrar ortaliza
Puluinus Seruio teste, arena maris, reciproco fluctuum meaut densata, & saxi instar durata. τεναγοϛ. AL. Ein sandhauffen der tieffe B. Een banck, hart sanque plate, oft sant GAL. Quelque banc de sable en mer ITAL. Piaggia secca en alto mare H. Banque seco en la mar
Puteal Cicer. Operculum putei. πῶμα τού φρέατοϛ. AL. Der deckel eines sodbrunnes B. Het decksel van de borrenput GAL. Le couuercle du puis ITAL. I. couerchio del pozzo H. Brocal del pozo
Putei crepido virlgo os putei. χρηπἰϛ φρέατοϛ AL. Der bord eines sodbrunnes B. De mont van een pur GAL. Le bord du puis ITAL. La bocca del pozzo H. La boca del pozo
Puteus Cicer φρέαρ, τέλμα Aristoph. AL. Sodbrunn, Galgenbrunn B. Put, pette, borrenput GAL. Puis ITAL. Pozzo H. Pozo
Puteus iugis Cicer. qui perennem habet aquam. διηνεχὶϛ φρεάτιον. AL. Sodbrunn der nit verschwint B. Een borrenput die niet en verdwijnt, een do orslagen put, die nemmermeer sonder water is GAL. Puis fort abondant d'eau ITAL. Pozzo viuo & copioso d'acqua H. Pozo que nunca falta
Quadriuium Iuuenali. μίκοδοϛ. AL. Da sich vier weg von ein ander scheiden B. Een vierspronghe, een crys-wech, oft een cruyf strate GAL. Quarrefour ITAL. Cruciata de camini, quadriuio H. En cruziada de quatro caminos
Rapina Colum. pro agro rapis consito. AL AL. Ruben acker, rubenland, rubland B. Ræp landt GAL. Rauiere ITAL. Campo di rape H. Sumiente de nabos
Recessus maris reciprocatio. maris Plin. refusio maris ex Vergildici potest, qui ait :
Ponto sonat vnda refusa.
et Ouidio :
Aequorque refundit in æquor.
mare refugum vel refluum : ἂνεχιϛ Strab. ἂμπωτιϛ Theophr. παλιῤῥοθίη, παλιῤῥόθιον χύμα Homer. πλημμυρἰϛ παλίνορσοϛ Apollon. AL. Der abzug des Meers B. De ebbe GAL. Le flot de la mer qui va ITAL. Il decrescere del mare H. El descresciente de la mar
Ripa Cic. fontium proprie & sluminum ; quanquam Plinius etiam pro litore vocem extulerit. ὂxθη, xεῖλοϛ ποταμού Polybio, ἂνδηρον Nicandro. ἀνάxωμα Hyperidi. quanquam hoc proprie aggerem fluuoj egestum, qui eluuionem arcet, signrsicat. AL AL. Das bort, oder gestad eines flufses B. Den oeuer, oft de cant van een riuiere GAL. Riuage, riue ITAL. Riua H. Ribera del rio
Riuus Cic. ῥύακ, ῥέοϛ. Tenuis auqæ sluor, naturali impetu, non specu, incilive sactus, teste Festo. AL. Runszle, bach B. Beecke, beecxken GAL. Ruisseau ITAL. Rio H. Rio pequenno, chorro
Roborarium Agellio, viuarium Varr. Septum e robusteis tabulis, intra quod cerui & feræ includuntur. θηριοτροφεῖον Varr. δρύφαχτον. AL. Thiergarten B. Een warande, een parck voor Wilt GAL. Garenne, parc a nourrir bestes sauuages ITAL. Luoco doue si tengono le bestie seluatiche H. Biuar
Rus Terent, Locu sine edisicio extra vrbem, vbi agri coluntur, ἀγρόϛ, ἀγροιχία. AL. Gew, das feld B. Tlandt, tvelt GAL. Lieu aux champs ITAL. Campagna, campo H. Campo
Salictum Cic. Salicibus consitus locus. ἰτεών. AL. Ein ort. voll weidbauwen B. Een wilghen bosch GAL. Saulsaye ITAL. Bosco de salici H. Sauzedal
Salientes Vitr. siphunculus Plin. Iun. papillæ Varr. vbera Cassiodoro, Caput tubuli siue scaturiginis , vbi aqua exprimitur. μαστοἰ, χρούνοι, σύριγγεϛ Sophocli. AL. Sprutzle, rorle, brunnenrorer B. Crane, tap oft tote van de buysen der fonteynen GAL. Le bout des tuyaus ITAL. La bocca delcanale H. El aguatocho, boca del canno
Siphunculus dicietiam poteste sambucino ligno tubulus, quo, pueri glaudes stuppeas cum bombo expellunt. B. Claterbusse
Saltus Virgil Densior silua & opacior, in qua æstiuare, pascique solentferæ. ἂλζυϛ, δρυμόϛ, ὀργάϛ, δρυμών. AL. Forst, dicker, wilder wald B. Dicht wout, foreest, dick bosch GAL. Forest, bois espes ITAL. Salto, gran bosco H. Salto
Scopus qui in aggere tali proponitur, vt eo colliment sagittarij, AL. Das weisz B. Het witte, de stæck oft pinne GAL. Le but, le blanc ITAL. Labrocca, o il bianco H. Elblanco
Seges Virgil. quod aratum satum est. ἂροτοϛ. AL. Saat, gesahter acker B. Sæt, ghesæyet en ghebouwet landt GAL. Terre labouree & semee ITAL. Terra lauorata & seminata H. Tierra barnechada para sembrar
Seges restilis Plin. quæ regerminat, & in sequentem annum foecunda resistit. παλιμφυήϛ [παλῖμφυήϛ] ἂροτοϛ. AL. Frucht der erden so vom saamen desz vergangen Iahrs kompt ohne sahen B. Cooren dat opcomt vant sæt des vergangen jærs GAL. Fruit de terre de la semence passee sans semer ITAL. Frutto che nasce del seme delanno passato H. Grano que nace del sembrado de anno passado
Sementis Plin. satio. σπορά. AL. Saat, sa'hung B. Sæyinghe GAL. Semaille ITAL. Seme H. Semiente
Seminarium Colum. plantarium Plin. Locus nouellis arbusculic consitus. vnde plantaria transferuntur, hoc est nouelle plantæ. φυταλία, φυτευτήριον, φυτώριον Didymo, ὂρxατοϛ. AL. Ein ort darinn man junge Baum pflantzet, ein Ortvoll junges Gewachses B. Een plætse dærmen jonghe boomen set om te verplanten GAL. Pepiniere, pepin eriere, bastardiere ITAL. Luoco dal quale si transferiscono le plante in altro terreno, luoco delle plntesine H. El almaciga para arboles
Semita Cæs. quasi viæ semissis. Via angusta. ἀτραπόϛ, στίβοϛ Sophocli. AL. Fuszweg, Steig, schmaler weg B. Smalle wech, woerwech, voetpat GAL. Sente sentier ITAL. Sentiero, stretta calpestrata H. Senda, sendero, vereda
Sepes Cic. sepimentum Varr. septum Eid. περισταύρωμα, αἱμασιά, ἑρχίον, περίφραγμα, περίδρομοϛ ῥῆxοϛ Nicand. φραγμόϛ, ὁρχάνη Lycurgo, xόρτοϛ Pind. in Olymp. AL. Zaun oder Hag B. Een Tuyn oft Haghe, Glent, Heynighe, Stæckettinghe GAL. Vne haye ITAL. Siepo, cesa spinata H. Seto, soto
Spimentum fabrile siue maceria, e lapide autlateribus, τεχτονιχόϛ φραγμόϛ. B. Een steenen Heynig oft Muer
Sepimentum quadruplex est Varroni :
Virgulteum sine spineum. αἱμασιά φρχγανώδηϛ. B. Een Doorenhaghe, Heyninghe van Dooren
Septum Vlpiano, Obex aquarius, continendæ transmittendæve aquæ inuentus : cataractum nonnulli vocitant. B. Spuye, oft Sluys, vide Emissarium
Silua Virg. quæ hyle, idest, materia lignisque, abundat. ῠλη. AL. Wald B. Wout, bosch GAL. Bois, forest ITAL. Selua, bosco H. Bosque de arboles
Silua cædua Plin. quæ succiditur ad vsum. ὑλοτομία Aristoth. ὑ\λη χούριμοϛ. AL. Hanwald B. Bosch darmen afhout GAL. Bois taillis, bois qu'on coupe ITAL. Bosco da tagliare H. Bosque que se corta
Sinus Horatio, Litus incuruum mare amplectens. χόλποϛ. AL. Krumme der Gestaden B. Een crommen oft binnen dijck, ihham, oft boosem der Zee GAL. Golfe de mer ITAL. Golfo del mare H. El guelfo de la mar entre dos cabos
Sipho etiam pro instrumento æneo, quo aqua ad extinguendam in incendio ignis alimoniam expuitur, accipi ostendit Hesychtus. σίφων, xυτιχόν ὂργανον, σβεστήριον χώλυμα Plutarcho. AL. Wassersprutze B. Waterspuyte ITAL. Schitarolo
Stagnum Cicer. in quo reses aqua perpetuo stat, præsertim ex imbribus, collecta. ῠδωρ στάσιμον Dioseor. τέναγοϛ Apollon. τέλμα. AL. Still Wasser B. Stilstænde Water. een Poel GAL. Estang ITAL. Staguo H. Estanque, aqua represada
Statio nauium Virgil. Vlp. vbi naues ad tempus stare possunt. namest e vocabulis, quæ μέσα vocant Grammatici : est enim & tuta nauibus statio & malesida. ὂμοϛ Arato, ἐπιωγή. AL. Ein Stelle, Schiffstelle B. Een Reede GAL. Rade ITAL. Statione H. Estancia AN. Rode
Suburbium Cicer. προάστειον. AL. Vorsatt B. Voorstadt GAL. Le saux bourg ITAL. Il borgo d'vna cita H. Arrabal de ciudad
Sulcus Cicero Lacuna vomere facta. αὐ/λακ βούτμουμα, τμῆγοϛ ἀρότρου Hsychio. ὂγμοϛ. Theocr. schol. AL. Furch, Ackerfurch B. Een voore oft leese GAL. Rayon ITAL. Sulco H. Sulco
Syrtes Virg. Importuosa & vndarum breuibus infestaloca. σύρτειϛ. AL. Vnkieffe orter im Meer B. Verloopen Sant GAL. Lieux sablonneux & secs en la mer d'Africque ITAL. Le seche d'Africqua H. Baxas de Barbaria
Tænia maris Plinio, Crepido cautium longo tractu excurrens, ad speciem tæniarum, fasciarumve. AL. Lange streimen auff Steinen B. Vlencke, lange Streepe van Clipper voor een Strande liggende GAL. Le bord des rochiers saillant dehors en la mer ITAL. La punta de e scegli che scoire molto indentro o che gira in guisa di ghirlanda H. El cabo de la roca, che rodea la mar, o entra mucho en ella
Telonium Domus telonæ qui vectigalexigit. τελωνεῖον Suidæ, τελώνιον AL. Das Zollhausz B. Het Tolhuys GAL. Le banc ou la maison du fermier ITAL. La casa del gabellaro, dogana, fondaco Boccatio : nam quod Boccatius idem nominat, el banco della raggione, Rationarium est, vbi accepti expensique ratio redditur Angli Telonium vocant a Custonhous, quod ibi consueta de more vectigalia pendantur. H. La posiente del peajere
Terminalis lapis qui in agrorum sinibus ponitur. τέρμα. AL. Marckstein B. Merckstein, pælsteen GAL. Borne ITAL. Termino H. Termino
Thermæ Martiali, Aquæ naturaliter calidæ, e terra viseeribus manantes, item artisicialiter calentes, θερμά λουτρά, θερμόν ῠδωρ αὐτοφυέϛ Artemidoro. AL. Wasserbad, Badstuben
B. Bat, heet Bat GAL. Estuues, baing ITAL. Bagno H. Banno
Torrens Virgil. Fluuius qui non viua aqua, sed pluuiis crescit. xαραδραῖοϛ ποταμόϛ Nonno, xαραδρεών Nazianzeno. xειμάῤῥουϛ, quod hybernis aquis tumescat. AL. Regenbach, Tosender Bach, Gieszbach, Giessen, Waldwasser B. Eeen Beeche GAL. Torrent ITAL. Torrente H. Chorro, corriente, arroio
Traiectus Liuio, traiectio Cic. vbi traijcitur flumen. δίολχοϛ Straboni. AL. Das Faar, die vberfahrt B. T'veer, de Vært, d'ouertocht GAL. Le passage, port ITAL. Il porto, o il passagio H. El passaje
Trames Cicero, Transuersa semitæ . τρίμμοϛ [τρῖ/μμοϛ] . Xenoph. AL. Krummer Fuszweg B. Dweerse pat, dweerse wech GAL. Chemin a trauers des champs ITAL. Camino transuersos H. Camino trauersero
Tribunal Cicer. Editior sedes iudicis. διχαστήριον, βῆμα. AL. Der Richterstul B. Des Richters Stoel GAL. Le siege ou parquet iu dicial, ou le lieu du iuge ITAL. Il tribunale, illuoco del giudice H. Eltribunal, assiento del iuez
Tribunalia Plinio dicuntur editiores tumuli cespitibus aggesti contra maris aut fluuiorum inundationem, in quos pecori & armentis pateat tutus receptus. B. Een hoochte
Triuium Ciceroni τρίοδοϛ μικοδίη Apollonio, μίκοδοϛ. AL. Ein Ort da drey Weg zusammen stossen B. Een driehoock, driespronghe, een driewech GAL. Vn chemin en trepied ITAL. Triui H. Encruziada de tres calles
Tubus Cic. tubulus Varr. Fictilis aut plumbo ductilis fistula, vel lignum canaliculatum teres, per quæ aqua corriuatur. Tubos fictiles commissuris pyxidatis duci vtilissimum esse ait Plinius : hoc est : vt alterius os subintret alterius caput. σωλήν, σύριγκ etσυριγγέμβολοϛ Eustathio. AL. Deuchel, Brunnendeuchel B. Buyse, Looden gote, Pompe, Waterconduyt GAL. Tuyau, buisine ITAL. Canone, doccione H. Atanor
Turris Cicer. πύργοϛ. AL. Ein Thurn B. Een Toren GAL. Vne tour ITAL. Torre H. Torre.
Vadum Cæs. Locus minus profundus per quem pedibus vadere licet. πόροϛ, βράxυ. AL. Ein Wasserfuhrt da man durch mag watten B. Ontloopte dær men can door waden, ende schier mer droogen Voeten ouercomen GAL. Gue ITAL. Guado H. Vado
Vallum Cæs. Munimentum castrorum aut vrbis e palis. xάρακ, περισταύγωμα. AL. Schrancken, oder Bollwerck von Pfalen B. Een bolwerck, van groote Blocken oft Palen GAL. Rempart de bois ITAL. Riparo, steccato H. Baluerte de lenno
Venafontis, scaturigo Columel. scatebra Virg. scatebræ Plin. πίδακ, χρουνόϛ, χρούνισμα χρουναῖοϛ δρόσοϛ Euripidi. AL. Vrsprung, auffweeung, Brunquellen B. Fonteyn ader, oorspronck GAL. Source, surgeon ITAL. La vena & scaturigine della fontana H. La bullidura
Versura Victorino, vbi sulcus desinit, & vnde alter inchoatur χαμπή, βουστροφή. AL. Vmbkehrund der Ochssen am End der Acker Furchen B. Omkeeringhe int bouwen GAL. Reuersure ITAL. La volta H. Buelta, o to rcedura
Via Virg. ὁδόϛ, οἲμοϛ. AL. Weg oder strasz B. Wech, oft strate GAL. Voye, chemin ITAL. Via, camino, strada H. Camino, calle
Via ferens φέρουσα ὁδόϛ. Halicarn quæ recta aliquo ducit. AL. Rechter Weg, rechte Strasz B. De rechte Wech, oft strate GAL. Chemin droit ITAL. Strada dritta H. Camino derecho
Via regia consularis Dig. militaris Cic. Colum. prætoia publica Vlpiano. λεωφόροϛ Philoni, ἱππάσιμοϛ, πεδιάϛ, ἱππόχροτοϛ Pind. ἀμακήλατοϛ. ἱππήλατοϛ, βασιλιχή, ἀμακιτόϛ, δημοσία Eunapio. AL. Die Landtstrasz, freye Srrasz B. S'heeren strate, hooghe strate, s'heeren wech GAL. Le grand chemin ITAL. Varco, passo publico, caminata, strada publica H. Camino real
Via strata Liuio, viarum strata Virg. λιθόστρωτον, σχυρωτή ὁδόϛ Pindaro. AL. Besetzter Weg B. Ghepaueyde stræt GAL. Chemin paue ITAL. Strada lastricata H. Camino pisoneado
Vicinia Terent. γειτνίασιϛ, γειτνία, γειτόνημα, Plat. γειτόνησιϛ. AL. Ein Nachbaurschaft B. Een ghebuerte, Nabuerschap GAL. Voisinge ITAL. Vicina H. Vezindad
Vicinitas Cic Tractus vicinus. AL. Vmb beyligender Platz B. Omligende Plætse, oft Contreye GAL. Lieu voisin, contree voisine ITAL. Contorno H. Lugar que esta cerca
Vicus Cicer Multitudo iunctarum domorum, aut via inter illas. ἀγυιά, λαύρα, ῥύμη. AL. Gassen B. Een Strate, oft Wijcke GAL. Rue ITAL. Vico H. Aldea
Villa Cicer. Virgil. Domus in fundo collocata. ἔπαυλιϛ. AL. Meyerhof, Bauwrenhof B. Lanthuys, pachthof, pachtershuysz, boeren huys GAL. Ferme ITAL. Villa H. Casa en la heredad del campo
Vinea Cic. vinetum Statio, Fabio. ἀμπελὼν, ἀμπελόφυτοϛ xῶρα Lucill. ἀλοή. AL. Weingart, Rebgarten B. Wijngært GAL. Vignoble, vigne ITAL. Vigna H. Vinna, vinedo
Virgetum Cic. Virgis ad alligandas vites aptis consitus locus ῥαβδὼν. AL. Ein Ort mit Binderstecken die Reben auff zu binden B. Teenbosch GAL. Lieu plante de verges a lier les vignes ITAL. Luoco doue crescono e legami delle vigne H. Lugar do se crian vergas
Virgultum Virg. Multitudo fruticum pullulantium. ῥῶπεϛ Dionysio Afro, φυτά xθαμαλά χαἰ θαμνώδη Eustath. ῥωπήῖον Homero. AL. Gestand, nidere Baumlin B. Leeghe boomkens, een hoop ionghe spruyten GAL. Petits arbrisseaux ne produisans que verges & houssines ITAL. Piccioli arbuscelli, che non producano altro que verghe H. Matas de veras o vergas
Viridarium Suet. Locus plantis semper virentibus constis. ἂλσοϛ, παράδεισοϛ, ἀλωά. AL. Lustgarten B. Een Lusthof, grone wout, groeyende hof GAL. Iardin verdoyant, wergier ITAL. Giardino, verdero H. Vergel, iardin
Vligo Virg. Varr. Naturalis terræ humor, ex ea nunquam recedens. ἰχμάϛ. AL. Naturliche Erdfeuchte B. Naturerlijcke vochticheyt der ærden GAL. Moiteur naturelle ITAL. Humidita naturale H. Humidad cruda de la tierra
Vnda Cicer. fluctus Eid. χύμα AL. Well, Wasserflusz B. Een Bare, een Waterbate, Watergolue GAL. Onde, vague, flot ITAL. Onda H. Ola, onda
Vnda sequax Virg. breuis, vbi vnda vndam superuenit, ac veluti persequitur, cuiusmodi maius nauibus periculum creat. B. Cortop een flænde Bare
Vortex siue vertex, Contorta inse aqua, Fabio teste. ἴλιγκ, συστροφή ὑδάτων. AL. Ein Wirbel im Wasser, Strudel B. Een Colck, Dræyinghe oft dwærlinghe int Water GAL. Tournement d'eau ITAL. Giro d'acqua H. Remolino del agua
Vrbs ab orbe, quod antiquitus in orbem fiebant vrbes : vel ab vruo, aratri parte, quo muri designabantur. oppidum Cicer. πόλιϛ, ἂστυ. AL. Ein Statt B. Een Stadt GAL. Ville ITAL. Citta H. Ciudad
Vrbs maritima oppidum maritium Cæs. πόλιϛ ἀγxίαλοϛ Hom. πάραλοϛ ἔφαλοϛ. AL. Ein Statt am Meer gelegen B. Een Zeestadt GAL. Ville pres la mer, ou fituee sur la mer ITAL. Citta maritima, o appresso alla marina H. Ciudad iuntada a la mar.
DE LVSORIIS.
CAP. XXXIV.
Podidrascinda Pueritiæ ludus, quo obstructis ei qui in medio sedet oculis, cæteri in latebras sese abdunt, mox dato signo dum ille latentes vestigat, hi ad sedem eius tanquam ad metam recipientes se, præuertere illum satagunt ἀποδιδρασχίνδα Poll. B. Schuylwinckgen, schuylhoecxken, duyckerken Flandiris, Coppen comt wt den hoecke Brab. item pijpt oft ick en soeck v niet
Alueus lusorius Plin. magis Paulo Iuriscons. abacus Macrobio. φιμόϛ, χήθιον, χήτιον Athen. yηφοβόλον χήθιον, χηθάριον, πλινθίον. AL. Bretspiel, Schachbret oder Tafel B. Verkerrbert, tictackbert, schæckbert, speelbert GAL. Tablier a iouer
Annulus ferreus B. Klosboorte, beugel
Arteres Artemidoro libr. 1. cap. 57. dici videntur massæ aut grauiora pondera, quæ ad eiaculationem in altum elata prius deinde euibrantur. παρά τό αἴρειν. ab attollendo dicta, quod & indicant eius verba quæ subiungit : Est enim hoc exercitij genus non aliud, quam παρασχευή xειρῶν, hoc est manuum ad agilitatem expeditio. Cuiusmodi genus hodie est receptum in aulis principum, quod pali nomine donant. Alij ab hoc sunt Alteres, de quibus ex Budæi sententia & Cornarij nonmhil addidimus pag. 216.
Ascoliasmus empusæ ludus fit vbi altero pede in ære librato, vnico subsiliunt pede. ἀσχολιασμόϛ Poll. AL. Hinckelen B. Opeen been springhen, hinckepincken Flandris
Basilinda Cum sortito ductus rex facienda præcipit, ministrique iussa tenentur facessere, quod feriis regalibus moris est factitari. βασιλίνδα Poll. B. T'conincxken speelen, een coninck maken
Cælestis plia οὐρανία. quando in coelum excepta manu euerberatur.
Calculus Iuuen. Orbiculus aleatorius, quo in alueolo luditur, yῆφοϛ. AL. Brettstein oder Scheibe B. Schijue GAL. Table H. Tauola
Canis Ouid. Sueton. canicula Persio. χύων. monas χενόϛ Hesych. χύβοϛ Zenobio & Eupolidi, ὂνοϛ Pollnci, vel οἴνη suidæ & Hesychio, xῖοϛ Hesichio, χύχλωy ab vno oculo monadi respondente, apud Eubulum. χῖοϛ Epigr. AL. Asz B. Aes, æsken GAL. As ITAL. L'asso Sunt qui Canem exponant Hazardam.
Chartulæ lusoriæ AL. Kartenspiel B. Cærspel, troefspel GAL. Ieu a cartes ITAL. Giuoco alle carte H. Iuogo con cartas
Chytrinda Cum qui medianus sedet, vellicatur, pungitur aut fertur a circumcursantibus , donec ab eo prehensus quispiam eius vices subit.
xυτρίνδα Poll. B. Bierkensoet, vel pruymen eeten
Cindalismus Lusus genus, quo paxillos in terram vliginosam mollemve adigunt pueri, & stantes prosternere student χινδαλισμόϛ. Poll. B. Fijcken Qui hoc lusus genere exercebantur, χινδαλοπάχται dicebantur.
Communis ἐπίσχυροϛ, ἐπίχοινοϛ, ἐφηβιχή. quando partes hinc inde e silice expulsam scite excipiunt, ac expedite vltera metam remittunt.
Datatim ludere Plauto. AL. So einer dem andern den Ballen auffgibt, oder wurfft B. Den bal opgenen GAL. Donner ou iettel l'efteuf
Dator Plauto, qui in lusu piæ dat pilam & adijcit. AL. Geber B. Geuer, opgener GAL. Le donneur
Dielcystinda quo duplices puerorum turmæ, porrectis hinc inde manibus, alteros adfe pertrahere conantur, dum pars altera superior existat. δυελχυστίνδα Poll. B. Porthouden
Epostracisius Lusus quo testulam aut lamellam siue lapillum distringunt super aquæ æquor numerumque saltuum, quod facit priusquam desidat, ineunt, victoria penes illum relicta, qui saltuum multitudine superet. ἐποστραχισμόϛ. B. Borten, zeylen, kuchelen lingua Batauica, a velificandi argumento
Si liber Suetonij tranquilli De lusuum puerilium generibus exstaret, plura certiroaque hoc loco tradi potuissent : nunc ea ope destituti, lectorem curiosum ad Iulium Pollucem, qui hæc ipsa nonnullaque alia enumerat, remittimus.
Expulsim ludere Varr. in Serapide. Ad pueros pila expulsim ludere. AL. Den Ballen auszschlahen B. Den bal wtssæn
Factor Plaut. qui alteri parti siue factioni operam dat, obstruendo, pellendo, & excursus metam signando. AL. Auffzeichner B. De mercker, de teeckenær GAL. Celuy qui marque la chasse
Flagbellum B. Cleppe, sweepe, beytel
Follis Mart. Follis pugillatorius Plaut. Pila ventosa, quam siphonibus vento complent, coriacea, atumore quo follem imitatur, nomen adepta. pugillatorius vero, quod pugno verberetur, non palma. χωρυχόν sunt qui Hippocrati dici putant. AL. Auffgeblasene lederine Ballen B. Groote opgheblasen lederen bal GAL. Grosse pelotte enflee ITAL. Pallone H. Bola de viento
Fritillus Iuuen. pyrgus Horatio, orca, Persio, turricula Martiali, Vasculum aleatorium infundibuli speciem repræsentas ; per quod aleæ iaciuntur ad euitandam impostaram : cuius adhuc inter aleones vsus est apud Italos. H. Salsereta de donde lancan los dados
Halteres Martiali. Massulæ plumbeæ, quibus in saltu librant se, vt certius assiliant : vel quibus gressum suspendunt illi, qui in extrema chorda ambulant. άλτῆρεϛ. AL. Springkugelen B. Springballen om hem int gewichte te houden GAL. Boulets de plomb, pout donnet le contrepoix aux sauteurs & danseurs sur la corde H. Alcaderes para saltar
Harpastum Mart. Pila folle mnor paganica maior, nominata a studio rapiendi, quo eam quisque rapere satagit. ea quoque erat vel scortea, vel Lanea, vel tomento floccisve farcta. ἀρπαστόν AL. Ein grosser Ball B. Een grooten cætsbal GAL. Grosse pelotte a iouer
Impostoria φαινίνδα, ἐφετίνδα & φεννίϛ Eustathio, quando pila vni ostensa alteri adiicitur.
Larua Hoeat. persona Plinio. μαρμολυχεῖον, μορμόν, προσωπἰϛ προσωπεῖον. AL. Butzenantlitzt, Bockenantlitzt, Schonpert B. Mommenænsicht GAL. Masque ITAL. Mascara H. Mascar
Latrones Martiali, latrunculi Senecæ. calculi. AL. Schachstein B. Schæcken GAL. Eschets ITAL. Scacchi H. Sccaccos
Latrunculis siue lateruunculis ludere Senecæ, proelia latronum ludere Ouidio. hoc proprie dici, πεσσοῖϛ παίζειν, & πεσσονομεῖν apud Cratetim, sunt qui autumant : a pessis nimirum, quorum oblonga est species, medica, si diis placet, materia. AL. Im Schach spielen B. Schaceken GAL. Iouer aux eschets ITAL. Giuocar a scacchi H. Iuegar a scaccos
Micare digitis Cicer. Lusus genus Italiæ domesticum ac familiare, quo extentis vtrimque digitis, alter alterius numerum diuinatione assequi contendit. ἐπαλλάττειν τοὐϛ δαχτύλουϛ. AL. Die Finger herfur werffen, vnd schnellen B. pueris nostratibus ludus similis vocatur Peertgen wel bereyt, vel pick olye oft græf, vel cock cock rijwel. quo puer obstructis oculis diuinat quot alter digitos erectos habeat GAL. Iouer a lamour ITAL. Giuocar a l'amore H. Iuegar al amorra
Myinda Vbi obstructis pileo tæniave luminibus, fugientes tantisper exquirit, pulsatus interim, dum præhenderit aliquem. μυῖ/νδα Polluci, μυῖα xαλχῆ Hesychto. B. T'blindeken, t'blindenspiel, suyckernoemken, vel hagercour
Orbis saltatorius Cicier. AL. Ring oder Kreiszcarntz B. Ronden dans GAL. Bransle
Oscillum oscillatio, Pensilis motio, lusus, genus, pueris rusticisque familiare, priscæ ætati in Latinis feriis vsitatum, quo religatis altrinsecus de tigno arboreve restis sinibus in are librati subuectantur : quod oscillo iactari vocat, qui Commentarium doctum quidem, sed mendocissimum in Germanici Aratum dedit. αἰώραϛ Athenienses vocarunt primi, & instituerunt in Erigones grattam, quæ vox, ibi in aras depranata est, proæoras, αἰώραν dixit hoc lusus genus & Plato. αἰώρχσιν, ni fallor, Galenus, venitque mini in dubium, de hoc ne senserit Suetonius, vbi Augustum cum pueris scribit lusisse ocellatis, vel, vt alij scribunt, ossilatis aut ossiculatis, cum vicinius aliquanto sit puerili ludo, si legas ofcillis, aut oscillatis. AL. Ritzen B. Tonteren Fladris & Brab. schongelen, schoppen Holland GAL. Baculer, ballocher
Ostracinda Lusus genus, quo ducta linea dispartitos in partes pueros dispescit, mox protecto pileo (olim id fiebat ostraco) pars quæ supinum pronumve eius casum diuinarit, alteram in fugam dilapsam insequitur. deprehensus (asmum nominabant) considet repetitque cantionem, nostra lingua quæ sonat, Hol oft bol, quod est, Cauum ne an planum : vel luysen oft noppen : velut olim is diuinandum occinebat, Nox an dies, ὀστραχίνδα Polluci.
Phæra golubus Virg. σφαῖρα. AL. Klotz B. Cloot, bol GAL. Globe, boule ITAL. Globo H. Pelota
Pila Cleso, pila lusoria Plin. manuaria aliis. pila recussabilis & Italica Aureliano, a repercutiendi vicibus. σφαῖρα μαλαχή Polluci, πῖλοϛ Suidæ. AL. Ballen B. Bal, cætsbal GAL. Esteuf, pelotte ITAL. Balla, palla H. Pelota AN. Balle
Pila clauaria quæ claua plumbata expellitur, duriore spissioreque tomento infarcta. AL. Ballen die man mit Kolben schlegt B. Slachbal, koluebal. hanc crediderim esse, quæ trigonalis martiali, nisi fallor, dicitur, præduram firmoque stipatam pilo H. Pelota de los ciudadanos
Pila paganica Mart. laxior, & vel lanea, vel pluma mollive pilo farcta, paganis, hoc est, pagorum incolis vsitata. AL. Dorff ballen B. Een lackenen oft sachten bal, pappært Flandris H. Pelota de los aldeanos
Pilæ lusoriæ quadruplex refertur a Polluce & Eustathio ratio : nimirum.
Plistobolinda Ludus, quo qui plura iactu numerat puncta, appositam argenti summam aufert. πλειστοβολίνδα Polluci. AL. Meiste Augen. Vberwurff B. Meeste oogen GAL. Plus de points ITAL. Piu ponti H. Tiro demasiado, mas puntas
Raptim ludere in cælestis pilæ lusu, quando volitantem pilam excipimus rapimusque. AL. Den Ballen empfahen, vnd widerumb schlahen B. Den bal geraken, oft ontfangen, ende wederom slæn Porro tribus hisce modis in pilæ lusu agitur, vt Datatim sit, quando in tectum pergulam ve a datore adiicitzur : ex pulsim autem, quando vel de tecto ex cepta, vel solo illisa in longum expellitur : raptim vero, quando vltro citroque volans pila repercutitur : id quod in sphæristeriis & palma fit & reticulo.
Refractio ἀπόῤῤακιϛ, vbi solo alliditur identidem resultans.
Reticulum Ouid. Instrumentum chordis intentum siue maculis : quibus pila excipitur expelliturque. AL. Kaggeten B. Rackette GAL. Raquette ITAL. Spargula, rachetta H. Raqueta
Schoenophilinda Consessum puerorum circulo sedentium obit vnus, funiculumque aut muccinium, aliudve quid apud vnum aliquem deponit, qui si dolum non præuiderit, antequa circumcursarit ille, vicem illus obire cogitur. σxοινοφιλίνδα. Pol. B. Cock cock heeft geleyt, hoc est, Gallina exclusit ouum
Scruporum duodecim Iusus Fabio. σχιραφία, σχιραφίζειν Polluc. B. Damen GAL. Le ieu aux dames. Ioannes Frisius Germanis dici ait, Der Zwolfftstein
Senio Persio. Mart. Latus tesseræ sex ostendens puncta. ἑ\κ, ἑκίτηϛ, πλήρηϛ Zenobio, χῶοϛ, συνωριχώϛ. AL. Sechs B. Sijs, secken GAL. Six ITAL. Sei ponti H. Seys puntos en el dado
Sphæristerij nomine censeri quoque potest locus, in quo globis certatur, siue ad paxillum humi depactum expulsis, siue per annulum adactis. B. Rolbane, kosbane, bolbæn, klootbæn, beygelbæn
Sphæristerium Plin. Iun. Lampridio, Locus exercitio pilæ potissimum desigantus. σφαιριστήριον. AL. Ballenspiel B. Cætsspel GAL. Tripot, ieu de paulme ITAL. Giuoco di palla H. Iuego de pelota
Staciuli Catoni, Gestus saltatorij, quibus ad statos musicos concentus subsistunt. ὑπορxήματα. vnde Staticulos dare, pro saltare, dixerunt Cato & Plautus. AL. Der Pasz B. Den pas GAL. Le pas ITAL. Il passo
Tali Cicer. ἀστράγαλοι, ἀστραγάλαι apud Iones. ἂστριεϛ Callim. ἂστριxοι Aristoph. AL. Kondon B. Konten in bubus, bickelen oft pickelen oft hilteken in ouibus GAL. Talons ITAL. Taloni H. Cornicoles
Talus Cic. talorum iactus Ouidio astragalismus. Ludus erat puerilis, qui quaternis fiebat talis ἀστραγαλισμόϛ. AL. Wurffelspiel, Wirten B. Hiltekens spel, kotenspel. illud ouillis talis, hoc lusus genus bubulis constat H. Iuego a caruicol
Talus pronus πρηνήϛ Aristoteli, qui iactus prosper erat. B. Kote die stooft kote cuys
Talus supinus qui cauuum ostendit. ῠπτιοϛ, Aristotel. Iactus infelix. B. Kote die schijt
Tessera Liuio χύβοϛ, πεσσόϛ. AL. Wurffel B. Teerlinck GAL. De, det ITAL. Dado H. Dado
Tesserarij ludi iactus notiroes sunt Venus, Senio & Canis.
Tesserarius ludus ab astragalismo diuersus. πεττεία. χυβεία, πετεία σxολῆϛ ἀλυπήϛ διατριβή Gergiæ, τερπνόν ἀργίαϛ ἂχοϛ Sophoc. alea
Cicer. AL. Allerley Bretspiel mit Wurffeln B. Alderhande wæchspel met teerlingen GAL. Tout ieu de hazard, ou a dez ITAL. Ogni giuoco di dadi H. Qualquier iuego con dados
Turbo Tibullo, turben, vt Sosipatro placet. βμβικ, ῥόμβοϛ, στρόμβοϛ, στρόβιλοϛ [στρόβῖλοϛ] Platoni. AL. Topff B. Top, tol, nonne GAL. Toupie, sabot, trompe ITAL. Trottolo, pirlo H. Trompo, peonca
Venus in tesserario ludo (qui ternis obibatur tessris) supremus erat iactus & felicissimus, ter senarium explens. (sic enim apud Parphyrionem decui olim interpolandem esse vocem, tricenarium.) AL. Drey mal sechs, wenn man rumpfft oder mit dreyen Wurffeln wurfft B. Drie sijsen, alsemen rijfelt, oft met drie steenen worpt GAL. Trois six, quand on ioue a trois dez ITAL. Tresei, quando si giuoca con tre dadi H. Tres seys, entonces que se iuega con tres dados Dicebatur & Venus in talario ludo, qui quaternis talis constabat, vbi nullus talus eodem vultu staret, vt Martialis loquitur, sed diuersam singuli faciem ostenderent.
Versus Plauto, Cum qui saltat, in orbem sese versat & circumagit.
DE MAGISTRATE ECCLESIASTICO.
CAP. XXXV.
ABBAS dictione Syrapatrem significante. archimandrita, velut ouium siue mandræ pastor. ἀππαϛ ἀρxιμανδρίτηϛ. AL. Abt B. Abt GAL. Abbe ITAL. Abbate H. Abad, prelado de monges, o frayles
Aeditimus Cicer. Varr ædituus Plin. templi curam gerens & custos. νεωχούροϛ, τεμένωροϛ, τού τεμένουϛ προεστώϛ Straboni, πυλωρόϛ D. Ignatio, τού ναού προστάτηϛ, ἱεροχόμοϛ, ἱερόδουλοϛ. AL. Kirchenhutur, oder Sigrist B. Kerck meester, Kerckbewærder, oft Coster GAL. Secretain, sacristain, marguillier, garde des choses sacrees ITAL. Sacristano H. Sacristan, guardador del templo
Agyrta μητραγύρτηϛ Halicarn. μηναγύρτηϛ Eusebio, ἀγύρτηϛ, θεηπόλοϛ Suidæ, ὀxλαγωγόϛ, circulator dici potest, qui lararia circum pagos circumuehit, præstigiisque verborum vulgi aures onerat. AL. Landtstreicher, der das Himmelreich macht B. Een Casseboeue, Casiager, oft Muylstooter GAL. Reliquarie ITAL. Che porta di gua & di la a monstrar le reliquie H. Que muestra aquay colla las reliquias
Anachorita qui in solitudinem discedit. cremitam vocant. ἀναxωρίτηϛ. AL. Ein Hermiter, Einsidier, Waldbruder B. Een Eremijt, oft Cluysenær GAL. Vn eremite ITAL. Vn ermitannoH. Vn ermitanno
Antistes Liuio, præsul, ἔφοροϛ. AL. Prelat, Prior B. Prelæt, Prioor GAL. Prelat. Prieur ITAL. Prelato, o priore H. Perlado
Antista Cicer. sacerdos primaria. AL. Abdissem B. Abtisse, Priorinne, de Moeder GAL. Abbesse ITAL. Abbatessa H. Abadessa de mongas
Archiepiscopus ἀρxιεπίσχοποϛ ἀρxιθέωροϛ, ἀρxιερεύϛ. AL. Ertzbischoff B. Eertsbisschop GAL. Archeuesque ITAL. Arciuescouo. A. Arcobispo
Causiatus vel purpuratus pater, cardinalis, rex sacrorum diciposse videtur, quod is solus Pontifici maximo subijciebatur. ἱερομνήμων AL. Cardinal B. Cardinæl GAL. Cardinal ITAL. Cardinale H. Cardinal
Censor ecclesiasticus ἀρμοστήρ ὁ εἰϛ τό εὐ= ζῆ|ν διατάττων Areopa. schol. ἱερονόμοϛ. AL. Prouisor, oder Dechant B. Prouisoor, oft Deecken GAL. Prouiseur, ou doyen ITAL. Prouisore, o decano H. Prouisor, o decan
Ceroplastes qui cereas imagunculas fingit. AL. Der Wachssen Liecht vnnd Bilder macht B. Wassen Keersen oft Beeldenmæcker GAL. Faiseur d'images de cire ITAL. Chi fa delle imagini di cera H. Que labra las images de cera
Coenobiarcha Præfectus vel antistes monachorum aut coenobij. μοινοβιάρxηϛ. AL. Der obriste im Koster B. De Pater van den Conuente, de Prioor van de Monicken GAL. Le prieur d'vn conuent ITAL. Ilpriore d'vn conuento H. El prior del monasterio
Concionator Cic. ecclesiastes. δήμοδιδάσχαλοϛ Synesio, πανηγυρίστηϛ Nazianz ἐχχλησιαστήϛ. AL. Prediger, oder Predicant B. Een Predicant, oft predicker GAL. Prescheur ITAL. Predicatore H. Predicador
Cuiro Arnobio, pro sacerdote curiæ præfecto, quem parochum & curatum, vel ædis sacræ moderatorem vocamus. AL. Pfartherr B. Pastoor, Prochiæn, Prochiepape, Curæt GAL. Cure, pasteut ITAL. Plebano, pastore, curato H. Pastor Daduchus tædiger. δαδούxοϛ, qui faces Mysteriis præfert. AL. Fackel oder torschendrager B. De Toorsedrager GAL. Porteur de torches ITAL. Portatorchie H. Que lleua o træ la hacha
Designator Acroni, Tert. arbiter funerum, qui funus conducebat ad locum Libitnæ, vt cum honore efferretur, vel Designator Plauto, qui quamuis aut funebrem pompam vonstituebat, cuilibet ordinem, quem inter incedendum seruaturus esset, præscribens. AL. Der Ceremonien Meister, Anweiser, Radlefuhrer, dor verordnet wie sie gehen sollen B. Ordinancie, oft ceremonien Meester, Aengener GAL. Maistre des ceremonis ITAL. Mæstro delle ceremnone H. Maiestro de las ceremonias
Dioaconus λειτουργόϛ Areop. διάχονοϛ. B. Diaken GAL. Diacre ITAL. Diacono H. Diacono
Episcopus designatus ἀνάδοxοϛ, χαθηγέμων. AL. Coadiutor B. Coadiutoor GAL. Coadiuteur ITAL. Coadiutore H. Coadjodor
Initiator episcopi vicarius. τελεστήϛ, τελετάρxηϛ, ἱεροτελεστήϛ, ἱερομύστηϛ, suffraganeum nominant vbique.
Libitinarius pro eo qui humum sepeliendo cadaueri aperit. νεχροθάπτηϛ Pand. bustuarius Ammiano, ταφεύϛ. AL. Todten graber B. Græfmæcker GAL. Fossoyeur ITAL. Chi fa la fossa H. A quel que haze la caua
Libitinarius Vlpiano, qui cuncta ad funebrem pompam necessaria procurabat. χτεριστήϛ. AL. Der verschafft, kaufft vnd zuruft, was zur Leich zubestatten vondtten ist B. Die alle dinck toerust ende beschickt, wat tot een Wtuært noot sakelijck is GAL. Qui appreste ce qui est necessaire aux funerailles ITAL. Chi metre in ordine ogni cosa necessaria pell' essequie H. Que apareja las cosas necessarias per el mortuorio
Lychnuchus qui lychnum præfert. λυxνούxοϛ. AL. Latern drager, Lichtdrager B. Lanteeren drager GAL. Porteur de lanterne ITAL. Portalanterna H. Que lleua la lumbre
Monachus qui solitariam vitam degit. μόναxοϛ, ἀσχητήϛ, ὂϛ ον τῶ| μοναστηρίω| τά τού σεμνού βίου μυστήρια μονούμενοϛ τελεῖται, vt Philon. inquit. AL. Ein Munch B. Een Monick GAL. Vn moine ITAL. Vn monaco H. Vn mongo
Mystagogus Cice. qui hospites circumducit ad visendas ædium sacrarum reliquias, quas vocant μυσταγωγόϛ. AL. Der die heythum last sehen B. Die de Reliquien verthoont GAL. Qui monstere les reliques ITAL. Chi mostra le reliquie H. Que muestra las reliquias
Nolæ curator ἐπιμελητήϛ τού ἠxείου, qualis ferme olim apud Athenienses ἐφύδωρ dicebatur, a clepsidrarum, quibus horas metiri solebant, cura. AL. Der das Vhrwerck stellet, oder die Klocken zeugt B. Die d'uren stelt, de Clocken luyt, oft dær met bayært, den bayærder GAL. Qui sonne ou gouuerne les cloches ITAL. Chi suona a tocca o mette en ordine le campane H. El que toca las campanas
Pollinctor Plauto Vlp. qui cadauera lauat, atque vnguentis illinit. νεχραλείπτηϛ. AL. Todten salber B. Lijcksaluer, reeuwer GAL. Qui oiongt les corps morts ITAL. Chi ongi li corpi morti H. Que onta los cuerpos muertos
Pontifex Cic. episcopus, antistes, antistes cæremoniarum & sacorum Cic. infulatus mysta, & protomysta Sidon. ἐπίσχοποϛ, πρωτομύστηϛ, ἱεροδιδάσχαλοϛ Halicarn. ἱεροφάντηϛ, ἱερονόμοϛ, θεοφράδμων ἡγεμωνεύϛ Proclo, ἀρμοστήϛ Dionys. Areopag. vt scholiastes annotat. θεωρόϛ Areop. ἱεροφύλακ. AL. Ein Bischoff B. Een Bisschop GAL. L'euesque ITAL. Vescono H. Obispo
Pontifex maximus curio maximus diciposse videtur, (nisi mutata religio prohibeat) quod eius auctoritate curiæ omnes, atque vniuersitas curionum regeretur. Astipluatur & Nebrissensis his verbis : Curio maximus erat, qualis apud nos est Papa. voce ea vsus est præter Ouidium & Liuium Arnobius Lactantij præcetor lib. 2. Papa, quasi pateri, id enim est, παππάϛ : quod nomen identidem vsurpat pro Episcopo Apollinaris. ἀρxιερεὐϛ, ἱεροφάντηϛ, τῶν ἱερῶν βασιλεὐϛ, ἱεράρxηϛ Dionys. τῶν ἱερῶν προστάτηϛ. AL. Der Bapst B. De Paus GAL. Le Pape ITAL. Il Papa H. El Papa.
Popa Sueton. qui victimas feriebat immolabatuque. θύτηϛ Plutarch. AL. Oppffermetzger B. Slagher des Offerbands
Præco feralis qui funus præuia nola edicit. B. De Belleman
Præfectus sacrarum virginum AL. Der pater in Frauwencloster B. De Pater van Baghijnhof GAL. Le prieur des nonnanis ITAL. Il priore del beguinagio H. El padre de las monjas
Sacrifius Ouid. sacerdos Cic. sacriloga Tacito, flamen Cicer. mysta vel mystes Ausonio, sacris operatus. ἱερουργόϛ, θύτηϛ, θυxόοϛ Eustat. ἱερεύτηϛ Plat. θυηπόλοϛ poetice, θυτήρ Sophoc. λινοβάτηϛsuid. vt liniger Iuuen θεουργόϛ Poll. ζάχοροϛPlut. τελεστήϛ, χαθάρτηϛ, χοινοληϛ. AL. Pfaff, Priester, Opfferpfaff B. Priester GAL. Prebstre ITAL. Sacerdote, prete H. Sacerdote
Sandapilarius sandapilarum faber Iuuen. pro eo qui sandapilas & apsulas cadauerum parat. σοροπηγόϛ, σεροποιόϛ. AL. Todten Baarmacher. Die de Bare oft Kisten voor de Dooden mæckt GAL. Qui fait les casses aux mortes ITAL. Chi fa le casse
per li morti H. Que labra las caxas do se ponen los muertos
Vespillo Mart. qui cadauera præcipue sub noctem exportat. sandapilarius qui sandapila mortuos effert. inscriptus Martiali. νεχροφόροϛ, σοροποιόϛ, σοροπηγόϛ. AL. Leichtrager B. Lijchdragher, Celleborer GAL. Qui porte le corps mort en terre ITAL. Chi porta il corpo morto ad enterrare H. Que lleua en espaldas el muerto por enterrarlo
Victimarius Valex. Max. quisacrorum minister instrumenta popæ paratæ subministrat.
virgo vestalis vel sacra ἐστίαϛ halicarn. ἀπήτρια, θεραπευτίϛ. AL. Ein Closterfrauw B. Een Nonne, een Baghijne GAL. Vne beguine, vne nonnain ITAL. Vna monaca H. Vna monia.
DE MAGISTRATV POLITICO.
CAP. XXXVI.
Commentariis qui in acta refert principis res. ὑπομνηματογράφοϛ. AL. Ein Gheschicht schreiber B. Een Historieschrijuer van en prince GAL. L'historien de quelque prince ITAL. Lhistoriographo di qualche principe H. El historico del rey Nebrissensis A commentariis eum esse putat, qui catalogum prehensorum descriptum habet. B. Clerck vanden bloede
A libellis Sueton. libellorum magister, qui cognitiones tractabat, & supplicum libellorum vota. ὁ τῶν ἱχετεσίων προῖστάμενοϛ. AL. Ein Cantzeler B. Een Cancellier, oft een Meerster van de Requesten GAL. Chancelier, uole maistre des requestes ITAL. Il canceliere, o mæstro delle richieste H. Por quien el responde a las peticiones
A memoria magister memoriæ Cod. qui annotationes omnes dictabat, emittebat, precibus respondebat, meoriam agendorum suggerebat. ὀ ἐπἰ τῆϛ μνήμηϛ, τῆϛ μνήμηϛ προεστώϛ Herod. μνήμων Aristoph. schol. H. El que recuerda el rey lo que ha de hazer AN. Recorder
A pedibus Cicer. circumpedes eid. ad pedes Martial. pedissequus Col. AL. lackey B. Lackay, pagie GAL. Lacquay, page ITAL. Lacaio, pagio H. Laquey, page, o el moco d'espuelas
A Poculis a caliculis, procillator nonnullis, sed minus, Latine, ὁ πρόϛ ταῖϛ χύλικι. AL. Schenck B. Schencker GAL. Verseur ITAL. Chi da bere al principe H. El que da de buer al rey
A rationibus Suet. rationarirum præfectus, ratiocinator Cic. rationalis Lampridio, qui accepti expensique rationem habet. AL. Rechenmeister B. Rerckenmesster GAL. Maistre des contes ITAL. Il contadroe H. Que tiene cargo de las cuentas, el cuentador
A secretis ὁ ἐπἰ τῶν ἀποῤῥήτων. AL. Ein Secretari B. Een Secretaris GAL. Le secretarie ITAL. Secretario H. Secretario
Ab aure B. Een Secretarijs oft Consilier
Ab epistolis Suet. ἐπιστολιογράφοϛ. AL. Secretari, Brieffschreiber B. Secretarius om brieuen te schrijuen
Accensus Cic. ostiarius Plin. θυρωρόϛ, ὁ ταῖϛ θύραιϛ ἐφεστηχώϛ. AL. Thurhuter, Portner B. Poortier, oft Deurwærder GAL. Huissier, portierIT. Vsciero H. Portero Accensi munus erat accire ius poscentes ad prætorem, & importunis interpellatoribus silentium imponere, & populum iussu magistratus, cuius ministri erant, accire, hoc est vocare.
Actuarius Suet. Notarius qui verba dictantis excipit citatiore manu. γραφεὐϛ, ταxυγράφοϛ. AL. Screiber B. Notairus, Schrijuer GAL. Escriuain
Ad manum seruus Cicer. pro a manibus : ad pedes Martiali, idem quod a pedibus.
Antigrapheus qui pecuniarum a coactoribus acceptarum in vsum principis rationes obseruat. custos Cicer. aduersus Rullum ἀντιγραφεύϛ. AL. Rodelschreiber B. Controlleur GAL. Contrerolleur ITAL. Contralor H. Contralor
Apparitor Cic. qui magistatus imperio præsto erat. ἐπίxειρ. AL. Ein Stattdiener oder Knecht, Weibel, diener der Obrigkeit B. Een Stadtknecht oft Dienær, een dienær der Ouerheyt, Bedel GAL. Apparituer, bedeau ITAL. Bedello, cursore Romæ H. El que esta en pie para seruir a ostro
Archidux dux, & comes, sub Reguli nomine Latine loquentibus comprehenduntur.
Archigrammateus Scribarum præfectus. ἀρxιγραμματεύϛ. Polyb. AL. Cantzler B. Cancellier GAL. Chancelier ITAL. Cancellario H. Cancellario. Cæsar χαῖσαρ quem regem Romanorum nominant. AL. Romischer Konig B. Roomsch. Conick GAL. Le Roy des Romanis ITAL. Il Re de Romani H. El Rey de los Romanos Hoc discrimen statuunt nonnulli : alij confundunt, vt Cæsar sit idem Imperatore.
Comes Dig. proprie intellgitur qui proconsulem præsidem ve in prouninciam abeuntem comitabatur, inque eius erat offico. AL. Graff B. Graue GAL. Comte ITAL. Conte H. Conde. Sic Comes prouincialis exponitur a nonnullis, pro eo, quem Landgrauium Barbari vocant
Cubicularius Cic. χαταχοιμαστήϛ. Plutar. AL. Kammerdiener B. Cameling GAL. Valet de chambre ITAL. Cubiculario AN. A Chamberlaine
Decurio cubiculariorum Sueton. qui præest cubiculariis principis AL. Obrister Camerherr B. Oppercamerlinck GAL. Grand chambrelan ITAL. Gran ciamberlano H. El sobre camereto AN. High chamberlaine
Dominus olim inuidiosum, vt annotat Seruius, qui imperium habet in populos. χύριοϛ όϛ ἂρxει ἐχόντων τῶν ἀρxόντων χοίρανοϛ. AL. Herr GAL. Seigneur ITAL. Segnore H. Sennor
Dynasta vel dynastes Cicer. Vir aut princeps potes. δυναστήϛ AL. Gewaltiger grosser Herr, Freyherr B. Geweldich en machtich Heere, Bænder Heere GAL. Bron, puissant Seigneur ITAL. Barone, o potente signore H. Sennor muy alto y poderoso
Formularius Fabio, qui formulas omnis generis negotiorum ad vsum seruat AL. Der aller Handlen Formulat hat, oder ein Praicticus B. Copist GAL. Clergeau ITAL. Gopista H. Que tiene copia de cada escritura
Fabricensis Cod. Theod. cui armorum imperialis aulæ incumbebat cura fabricandorum, quem existimo etiam fabrorum præfectum Vegetio dici, qui ferramenta, vehicula, machinas, & arma vel noua fieri, vel quassata reparari curabat. ἔπαρxοϛ τῶν τεxνιτῶν Plut. nisi quis velit Fabricensem curiæ iperatoriæ vacari soli : Præfectum vero fabrorum in quauis expeditione & castris suum tueri munus. AL. Bawmeister B. Fabrijckmeester GAL. Le maistre de la fabrique ITAL. Il mæstor delle fabriche H. El mæstros de las fabricas
Herios Mart. heronia Propert. Illustris foemina. ἡρωἰϛ, ἡρωίνη. AL. Ein herliche vnd adeliche Fraw B. Een edel enn deuch delijcke Vrouwe GAL. Femme noble & vertueuse par excellence ITAL. Heroina, principessa nobile & vertuosa H. Sennora de mucha virtud
Heros Virg. semideus Statio, Vir illustris, & qui rerum gestarum magnitudine aut virtutis claritate homine maior est. ἣρωϛ AL. Ein herrlicher, tummmuttiger Mensch, Edel, Rittermassig, heilig B. Een vorrome, edele, oft deuchtlijcke Persoon GAL. Homme ayant quelque vertu plus que de l'homme, demy Dieu ITAL. Huomo valente, vertuoso, heroe H. Sennor de mucha virtud
Imperator Augustus. αὐτοχράτωρ. H. Keyser, Obrister der Romischen Reichs B. Keyser GAL. L'empereur ITAL. L'imperadore H. El emperador
Inter rex Cic. qui regis defuncti vices implet, dum nouus succresserit μεσοβασιλεύϛ Plut. Istud inter Propregem & interregem discriminis esse censeo : tametsi Nebrissensis confundat. AL. Eins abgestorbene Konings Statthalter B. Een Stadthouder oft Regent, regierende in des gestoruen Conincx plærse GAL. Vice roy ou regent qui gouuerne tant qu'il n'y a Roy ITAL. Vicere, o tegente, che gouuerna in luoco del re morte H. El virey, qui tiene laplaca del rey muerto
Librariolus Ciero. pro villi scriba libellorum. γραμματοχύφον Demost. AL. Ein Schreiberle B. Een Clerck, Registerclerck, Pennelecker GAL. Clerc, clergenau, plumeteur ITAL. Scrittore, scrittorello H. Escriuanillo
Megistanes Suet. purpurati Curt. magnates quorum est magna potetia & auctoritas, μεγιστα=νεϛ, ἔκαρxοι AL. Grosse Heeren B. Groote ennde machtige Heeren GAL. Grands maistres, princes, primats, premiers gouuerneurs d'vn royaume ITAL. Signori grandi, principi, i gouuernatori delle prouince H. muy magnificos sennores, gouernadores de la tierras y prouincias
Monarcha μονάρxοϛ Plaut. μόναρxηϛ. AL. Ein Furst, allein Herr, Landherr fur sich selbst allein B. Ouerheer alleene GAL. Monarque ITAL. Monarcha, solo principe H. Vn monarca o sennor suelo
Nobilis Cic. nobili genere natus Eid. natalibus clarus Plin. Iun. Nobili loco natus Cic. εὐγενήϛ Aristo. εὐγενέτηϛ epigr γεναῖοϛ AL. Edel, vom edlem Geschlecht oder Stammen, Wolgeborne B. Edel, Welghebooren GAL. Noble, de noble race ITAL. Nobile H. Hidalgo AN. Gentilman borne
Nouus homo Cic. qui matioribus suis prælucet, nullis vel obscuris natalibus editus, χαινόϛ Appiano, ὁ ἀφ' ἑαυτού, ἀλλ' οὐ τῶν προγόνων γνώριμοϛ. AL. New auffkomme Leuth, van schlechten Orten erboren, aber jetzt in achtung kommen B. Van nieuwe hercommen GAL. de nouuelle race ITAL. Huo mo nouo AN. A gentilman oft he first head
Palatina officia Capitolino dicuntur, quos aulicos officiales nominant. AL. Eins Keysers oder Konings diener B. S'Keysers oft S'conincx Officiers ende Dienares GAL. Les ofsiciers d'vn empereut ou d'vn roy ITAL. Li officiali dell' imperadore, o del re H. Los officiosos del palacio
Præfectus arcis ἀχροφύλακ Polyb. φρούραρxοϛ Xenop. AL. Obrister in eim Schlosz B. Castelen GAL. Chastelain ITAL. Capitane di qualiche fortezza o castello H. Capitan de fortaleza
Præfectus prætorij Augustalis hodie Marcscalcus, Marcschal.
Prægustator Suet. Cic. qui cibos principi appositos prægustat. προτένθηϛ Athen. προγεύστηϛ AL. Credentzer B. Proeuer GAL. Escuyer trenchant, eschanson ITAL. Chi gusta in anzi ch' el principe mangia le vinande H. Que haze la salua gustando
Præses limitaneus qui limitibus finibusve prouinciæ præerat, quem Marchionem dixit Germania, a finibus idem etymon secuita. AL. Marckgraff B. Marckgraue GAL. Marquis ITAL. Marchese H. Marquez
Prætextatus assecla qui Gall. vocatur Vn page d'honneur.
Prætor comitatus Augustalis qui & Palatinus hodie.
Prætorio præfectus Suet. qui a Cæsare primas partes habebat, disciblinæ curialium emendæ præpositus, vt'e Cassiodoro intelligimus vnde ab Eunapio accommode vocatur ea dignitas βασιλεία ἀπόφυροϛ, velut imperatoria dignitas, sed extra purpuram vel trabeam, τήϛ αὐλῆϛ ἔφοροϛ Plutarch. in Galba ἔπαρxοϛ τῶν βασιλείων, ἔπαρxοϛ τῆϛ αὐ/ληϛ Eunopia.
Primates optimates Cicer. proceres Virgil. xummatess qui primi sunt & eminentiores in ciuitate aliqua. ἀριστῆεϛ πρωτεύοντεϛ AL. Die furnembeste Herren, Obristen vnd regenten einer Stadt B. De Opperste ende Principælste oft beste in een Stadt, de Hooftacken, de Regenten GAL. les gouuerneurs ou principaux d'vn populaire ITAL. Li capi della cirta H. Los principales del pueblo
Princeps Cic. ἂρxων, δημούxοϛ Sophoc. χυροτήρ Hesych. χοίρανοϛ. AL. Furst oder Furstin, furnemmer Herr B. Een Prince oft Vorst, oft Princesse ITAL. Principe, o principessa, prencipe o prencipeza H. Principe, o princeza
Prorex qui regis absentis vices & locum gerit. ἀντιβασιλεύϛ AL. Eins Konigs Statthalter B. Een Conincx Stadthouder, Viceroy GAL. Viceroy ITAL. Vicere H. Virey, vlcerey
Regina Cic. βασιλίϛ βασίλισσα. AL. Konigin B. Coninginne GAL. Royne ITAL. Regina, reina H. Reyna
Regulus Plinio, proprie filius aut nepos regis. inde ad principatum aliquem obtinentes latius extenditur vocabulum. βασιλισχόϛ. AL. Ein Furst, hertzog, oder Graff B. Een Vorst, landtsheere, Hertoch, oft Graue GAL. Prince, Duc, ou Comte ITAL. Principe, Duca. o conte H. Principe, duque, o conde
Rex Cic. βασιλεὐϛ βαλήν Aeschylo, σχηπτούxοϛ, χρείων AL. Konig B. Coninck GAL. Roy ITAL. Re H. Rey
Satrapa velsatrapes Terent. est autem vox Persica præsidem signans. toparcha. σατράπηϛ, τοπάρxηϛ. AL. Vogt, landtvogt, Landsherr B. Drossært, Marschalck, Landtvoocgt, Landtsherre, stadthouder GAL. Gouuerneur ITAL. Gouuernatore H. Gouernador
Scriba Festo, librarius Cic. Catul. qui libros describit, γραμματεὐϛ γραφεὐϛ, γραμματοχύφον Demost. quod vilem operam locet scribendis libellis, prono capite & cernuus. AL. Buscschreiber, Schreiber B. bockschryuer GAL. Vide infra in Librarius
Scribæ Festo, libtarij Eid. qui in tabulis publicas res ac rationes referunt, γραμματεῖϛ. AL. Stattschreiber B. Greffiers, quasi graphiarij. Schrijueynen, Stadtschryuers GAL. Greffiers, escriuanis ITAL. Greffieri, scrittori dell' archiuio H. Escriuanos de la ciudad
Scribæ in sacris literiss diuersi sunt ab his, quippe legis interpretes, qui legem descriptam habebant. γραμματεῖϛ B. Schriftgeleerden
Scriptuarius Lucil. qui in prouinciis acceptorum rationes publicanis scribebat, διαγραφεὐϛ, ἐπιγραφεύϛ Poll. AL. Zollschreiber B. Tolschryuer
Silentiarij Cod. a silentio, quos aliqui secretarios a secretis intelligunt : alij latius eo vocabulo comprehendi principis consiliarios omnes existimant. Alciatus. administros quictis in palatio exponit.
Tubularius Tacit. amanuensis Suet. qui rationes publicas aut priuatas annotat. προxειροφόροϛ, γραμματεύϛ. AL. Schreiber, oder Notari B. Schrijueyn, oft Notaris GAL. Esciriuain ou notarie ITAL. Scriuano, o notario, o notaio H. Escriuano o notario
Testamentarius Callistrato, Scriba qui vltimi elogij voluntatem adnotat. διαθηχογράφοϛ AL. Ein Notari, oder Testamentschreiber B. Testamentschrijuer GAL. Notarie d'vn testament ITAL. Il notaio per scriuere il testamento H. El notario que escrine el testamentoDE MARI.
CAP. XXXVII.
BOSPHORVS Cimmerius βόσποροϛ χιμμέριοϛ. ITAL. Streto di Caffa
Euxinus pontus εὐ/κεινοϛ πόντοϛ Mare nigrum Turcis vocatur. ITAL. Marmaggior
Bosphorus Thracius βόσποροϛ θράχιοϛ H. Estrecho de Constantinopoli
Fretum Gaditanum vel Herculeum. H. Estrecho de Gibraltar, vel de Maruecho B. De strate
Fretum Siculum Mamertinum Cic. ITAL. El faro de Messina H. El faro de Messina
Hellespontus ἑλληϛπόντοϛ. Angustiæ maris inter Seston & Abydon. H. Estrecho de Gallipoli
Hippadis pelagus Ptol. Maris rubri pars. Arcipelago de Maldiuar.
Mare Adriaticum Superum Plaut. sinus Adrianus vel Adriaticus. θάλασσα ἡ\ ἂνω, ἢ ἀδριανή. AL. Das Venediger meer ITAL. Golfo di Venetia
Mare Aegæum quo Asia ab Europd diuiditur, αἰγαῖον πέλαγοϛ, ἑλληνιχή θάλαττα Thucyd. ITAL. Arcipelago. Thurcis Mare album vocatur
Mare asperum Ptolem. Sinus Barbaricus ad mare rubrum. Golfo de Melinde.
Mare Balticum Xenoph. βαλτιχόν πέλαγοϛ. Morimoruza Philemoni, Mare Suedicum. B. Osterzee
Mare Caspium Hircanum, χάσπιον πέλαγοϛ. hodie Corusum Georgiam, Terbestan, & Curzar. Mauris hobar corsun vocabulo communi cum sinu Arabico. Rutenis Chualenska more.
Mare Erythræum vel rubrum Pilnio a fundi colore. qui aquis ruborem communicat, alij volunt ab Erythra rege in eo submerso, ἐρυθραῖον πέλαγοϛ. AL. Das rott Meer B. Roode Zee GAL. Mer roge ITAL. mar rosso H. Mar d’India. Suph. Hebræis vocatur, velut rubrum seu caricosum
Mare inferum Cic. Thuscum Plin. Tyrrhenum, Notium Plin. Liburnum Cicer. AL. Das Tuscanisch Meer ITAL. Mar di Toscana, mar Tosco
Mare Ligusticum ITAL. Mar Lione
Oceanus Virgil. Mare vniuersum ambiens, ω)χεανόϛ. AL. Das grosse Meer. B. De groote oft wilde Zee GAL. La mer Oceane ITAL. Il mar Oceano H. Oceano, mar grande
Oceanus Atlanticus quem Hispania ob submersa crebris naufragiis iumenta nominat sua lingua, Golfo de las yeguas, velut equarum sinum.
Oceanus glacialis Scythicus, Septentrionalis, mare Amalthe um B. Yszee GAL. La mer gelle ITAL. Mare geleto H. Mareldo
Propontis πρόποντιϛ ITAL. Mar de S. Georgio.
DE MEDICAMENTIS.
CAP. XXXVIII.
COPVM Plinio, Medicamentum quod lassitudinum e vehementiore motu corporis contractam illitu sopit, dolores leuat : e calefacientibus molli entibusque conflatum. ἂχοπον. AL. Salb fur die Mude B. Salue voor de vermoetheyt GAL. Medicament qui deslasse ITAL. Rimedio contro la stracchezza H. Remedio pro quitar el cansancio
Acræpalum medic ἀχραἰπαλον, ἀμέθυστον, Medicamentum, quo vel prohibetur vel discutitur ebrietas & crapula. AL. Artzney wider das vollsauffen B. Dranckærts drancxken GAL. Remede contre l’yurongnerie ITAL. Rimedio contra la vbbriacchezza H. Remedio contra la boracheria
Alipasma Puluisculus, qui oleo commistus inungitur ad cohibendos sudores
Amuletum Plin. quod collo appensum aut alia quauis ratione admotum, amolitur facinum & sortilegia. περίαμμα, περίαπτον, ἀποτρόπαιον, παράρτημα Luciano, χαταστήρ. AL. Dasz man an halsz hencket fur Kranckheiten, oder sonst bose Zufell B. Datmen æn den hals hangt oft dracht voor eenich eeuel, als sint Ians Euangelie GAL. Fermaillet pendant au col
Anabrochismus cum immissis vinculis aliquid superuacanei tabefactum tollitur. ἀναβροxισμόϛ.
antidotus Plin. Alexipharmacum, quod vsu potuque lethalibus venenis ressistit. ἀλεκιτήριον, ἀλεκιφάρμαχον ἀντίδοτοϛ, AL. Artzney wider das Gifft B. Preseruatijf oft medecije tegens t’venijn, oft vergheuen GAL. Preseruatif contre poison ITAL. Antidoto
H. Medicina contra concona Hoc etiam porphylacticum dici potest. προφυλαχτιχόν φάρμαχον, quod ante venenum assumtiur, vt theriacum. θηριαχόη, quod ferarum morsibus medetur.
Cataplasma Plin. medicametum molle ad varios olim vsus expetitum, nunc pro medicamentoie viridibus simplicibus decoctis, contusisque. B. Cataplasme GAL. Cataplansme
Ctapotium Plinio, Medicamentum, quod non diluitur, sed ita vt est, deouratur : vt a Scribonio descibitur. vulgo pilula a rotunda specie, pilæ instar, sic γογγύλιον Hipp. & γογγυλίδιον, a rapi forma. χαταπότιον. AL. Pillulen B. Pilleken GAL. Pillule ITAL. Pilula H. Pildora
Ceratum vel cerotum Plin. Medicamentum ex oleis gummis & liquoribus ceravnitis constans. χηρωτόν, χηρωτή Galleno AL. Zupflaster mit Wachs vnd Oel gemacht B. Ceroen GAL. Cerot ITAL. Ciroto H. Ceroto
Commansum apophlegmatismus , quod ore commansum pituitam capitisque humores deducit. medicorum barbaries masticatorium vocitat. διαμάσσημα, ὑποφλεγματισμόϛ.
Cremor Vegetio etiam chylus, nisi fallor : quæ vox non abludit a vernacula, Ghijl, quæ cremorem ceruisiæ notat.
Cylindrus Emplastrum oblonga forma, medicis magdaleo. μαγδαλία, B. Rolle
Decoctum Plin. ἀφέyημα, decoctus Plin. pharmacopoei decoctionem nominant. AL. Einsiedung B. Decoctie, opsiedinghe, gecoockten dranck GAL. Decoction ITAL. Decoctione H. HLa decocion
Diapasam Plinio, Medicamentum ardium e siccis pulueribus conflatum, inspersile, quod aut vestibus ad gratiam odoris, aut vleci, vulnerique varia ratione, aut potui etiam ad luxum inspergitur. διάπασμα, χατάπασμα, χαταπαστόν φάρμαχον. Oribasius non male discrimen inter has voces ex Antyllo ponene mill videtur : vt ἐμπάσματα sint, quæ sudoribus cohibendis, & commouendo pruritui adhibentur : quæ sympasmata & aspergines Aurelianus nominat : χαταπάσματα, quæ vlceribus superponutur : κήριαetiam dicta : ἢ διαπάσματα, conciliandæ inuentæ fragrantia.
Dropax Mart. Medicamentum deglabratorium siue depilatorium, quod pilosa loca ad tempus leuia ac glabra redduntur δρω(πακ, yίλωθρον, vt psilotrum Mart. δρωπαχιστόν φάρμαχον, & πιττωτόν, πίττωσιϛ, quod pice calente id ministerij obrretur. AL. Salb da von das Haar auszfelt B. Salue om t’hayr wt te plucken GAL. Oingnement pour arrachet les cheueux ITAL. Onguento per estirpar li capelli H. Atanquia para arancar pelos
Ectyloticum quo calli exteruntur. ἐχτυλωτιχόν. AL. Salbe die Schwilen damit lu vertreiben. Een salfken om de erterooghen oft weeren te verdrijen GAL. Oingement pour defaire le cal, ou durillon ITAL. Onguento per diffare e calli H. Onto por desechar los callos
Emmoton Medicamentum liquidum, quod peniculis vulnerariis exceptum vlcerum sinibus innicitur. ἔμμοτον.
Emplastum Plin. Medimicamentum in massam coactum, quod præmollitum igni vulneribus imponitur. ἔμπλαστρον. AL. Ein Pflaster, Ziglin B. Plaster, pleyster GAL. Emplactre ITAL. Empiastor H. Emplastro
Errhinum quod metæ forma naribus inditus, nascale Barbaris dicitur. ἔῤῥινον.
Escharoticum medic crustificum, quod crustam inducit : quod & ignito ferro sit, & medicamento extremi ordinis ἐxαρωτιχόν. AL. Ein Pflaster die Wund zu glesten B. Een plaster dær met men de rooue doet wassen op een wonde GAL. Emplastre pour faire venir la crouste sur vne playe ITAL. Empiastro per far venir la corsta sopra la piaga H. Emplastro par hazer la llaga dura y cortezada
Fomentum Celso, fomentatio Vlp. forus Plin. quod corprin admotum ipsum fouet & calefacit. θερμασμα, estque dulex, & aridum & humidum illud πυρία, πυρίασιϛ Dioscor. & πυρίαμα : hoc χατάντλημα Dioscorid. & χατάντλχσιϛ dicitur, quod affuso humore adhibetur. AL. Erwarmung, Erhaltung B. Stouinghe, verwerminghe GAL. Estuument, rechauffement ITAL. Fomento fomentatione H. Calentadura, emplastradura
Gargarismus gargarisatus Pl. quod collucendis faucibus adhibetrus. γαργάρισμα AL. Das Gorgelen B. Gorgelinghe GAL. Gargarismo ITAL. Gargarismo H. Gargarismo
Glans balanus. Barbari suppositorium vooant, quod sedi immittiur ad deducendam allum, a sigura oblonga glandis, βάλανοϛ. AL. Zapflin den Stulgang zu bringen B. Pille suppositore, pille van onderen GAL. Suppositorie ITAL. Suppositorio H. Cala, calilla, mecha para prouocar camara
Illinctus ecligma quod lembendo illingitur. ἔχλειγμα, ἐχλειχτόν. AL. Ein Latwergen B. Slickmarckt, slickeringe GAL. Suchement ITAL. Succhio H. Lamedura
Infusio Corn. Dilutum in quo immaduit quid & maceratum est. ἀπόβρεxμα. AL. Weichung, Nesse, Feuchte B. Dicke vochte, oft sap van geweyckt græn GAL. Ius espais
Malagma Colum. Emplastri genus duritiei emolliende comparatum μάλαγμα AL. Weich pflaster B. Een plæster die vermorwet, treckplaster GAL. Emplastre remollitif ITAL. Empiastra da mollificare le durezze H. Emplastro para amollentar llagas duras
Medicamentum Cic. remedium Eidem medicamen Plinio. Quicquid medendi gratia propinatur, sumitur, aut admouetur, ἴηαμα, ἰητήριον, λυτήριον, φάρμαχον, ἀλέκιον Nicandro. AL. Artzney B. Medicijne GAL. Medicine ITAL. Medicina, remedio H. Melezina
Med. abortiuum Marcello quod foetum interimit & eiicit, abortu procurato, quod nesarium est & illicitum. φθόριον qunquam ista Budæus confundat.
Med. anasto moticum, osculans Aureliano vocatur, acre & mordax, quod venarum ateriarumque ora reserat. ἀναστομωτιχόν. AL. Ero'ffenende Artzney B. Bijtende enn ontsluytende medicijne GAL. Remede picquant & ouurant ITAL. Rimedio mordace per aprir le vene H. Remedio que morde y abre las venas
Med. anodynum Celso, quod dolorem sopit, ac lenit. ἀνώδυνον, παρηγοριχόν, λυσίπονον, πραυ+ντιχόν, πόνου παυστήριον, παυσίπονον. AL. Artzney die den Schmertzen milteret B. De pijn versachrende medicijne GAL. Medicament appaisant les douleurs ITAL. Medicina ch' addolcisse e dolori H. Medicina que halaga y amansa los dolores
Med. attocium Plin. ἀτόμιον Dioscorid. quod facit ne mulier concipiat, siue sterilitatem concilians.
Med. attrahens quod materiam ex alto foras trahendo euocat, habetque remissam discutiendi vim. ἑλχτιχόν, ἐπισπαστιχόν, ἐκιπωτιχόν Galeno. AL. Artzney die hinausz zeugt B. Medicijne die wtwærder treckt GAL. Medecine pour faire sortir la matiere ITAL. Medicina che tira & caua la materia H. Medicina que saca fuera la materia
Med. cicatricem ducens quod cute tenuive callo operit. ἐπουλωτιχόν AL. Artzney die ein Wunden schleust B. Medicijne die een wonde sluyt GAL. Emplastre pour fermer la playe ITAL. Empiastro per choider & serrar la piaga H. Emplastro para cierrar llagas
Medicamentum catharticum Celso, medicamen ventrifluum Aureliano, quod aluum deiecit χάθαρσιϛ, χαθαρτήριον ἢ χαθαρτιχόν φάρμαχον, ὑ πήλα τον Hipp. ἐλατήριον Eustat. & Polluci χενώσιμον φάρμαχον Moschopulo. AL. Artzney die purgier oder den Stulgang treibt B. Purgatie GAL. Euacuatif, purgatif ITAL. Purga, purgatione, euacuatiuo H. Purgacion
Medic. depascens quod callosam & superfluam carnem exedit & absumit, & ad naturalem modum reducit. χαθαιρετιχόν Galen. χατασταλτιχόν τῶν ὑπεραυκηθέντων Galen, νεμόμενον Hippocrat. σηπτιχόν AL. Durchfressende Artzney B. Medicijne die t'ouerwas door eet GAL. Corrosif ITAL. Medicina o onguento corrosiuo H. Emplastro para gestat la carne sobre cresciente de llaga
Med. discussorium quod exinanit, digerit, difflat per cuticulares meatus, perque halitum. διαφορητιχόν AL. Ausztreibende, oder auszleeænde Artzney B. Wtdrijuende oft verdwynende medicijne GAL. Medicine pour chasser ou resoudre le mal ITAL. Remedio per scacciare la malattia H. Remedio para sa cudir el mal
Med. diureticum quod vrinam concitat, impellit, mouet. διουρητιχόν. Gal. vrinale medicamentum Aureliano, AL. Artzney die den Harn treibt B. Remedie om te doen pissen, oft zijn water te mæcken. Remede pour faire pisser ou vriner ITAL. Rimedio chefa orinare H. Medicina que haze vrinar
Med. ecbolion est quo foetus in vtero enectus expellitur, ne puerperæ periculum cret. ἐχβόλιον Diosc. quod iuste licet.
Med. ecphracticum quod meatus corporis omnes reserat & expurgat. ἐχφραχτιχόν, ἐχχαθαρτιχόν. AL. Artzney die offnet B. Medicijne die opent ende ontsluyt alle de gætkens oft gancxkens des lijfs GAL. Medicine qui ouure tous les passages du corps ITAL. Medicina che apre tutti i meati del corpo H. Medicina que purga y abre todos los passages del cuerpo
Med. emolliens quod indurata corpora emollit, μαλαχτιχόν. AL. Linderende Artzney B. Een medicijne die sacht mæckt t'ghene dat hart was GAL. Medicine pour attendrir & mollifier ITAL. Rimedio per ammollificare H. Remedio para amollentar
Med. emplasticum quod præclusis spiraculis, natiuum calorem inhibendo netranspiret, concoquit illitum ἐμπλαστιχόν, ἐμφραχτιχόν. AL. Ein Salb so die Schweiszlocher stopffet B. Medicijne die de sweetgærkens stopt GAL. Quelque oingt pour retenir la chaleur naturelle ITAL. Onguento per ongere li pori & serrar gliene, afin ch'elcaldo naturale li rimanga H. Vnto para ontar el cuerpo y retenir assi la calor natural
Med. erugatorium quo rugæ exteruntur, & facies complanatur tentipellium Titinnio vocatur. τετάνωθρον, τετάνωμα. AL. Dasz die Runtzeln vertreibt B. Remedie om de fronsen te verdrijuen, ende dat het vel spant GAL. Medicament ostaut les rides ITAL. Onguento per lleuat via le respagriccie H. Onto para quitar las rugas
Med. exulceratorium Plin. ἑλχωτιχόν. Dioscorid. quod cutem
exulcerat. AL. Das die Haudt aufffrist oder auffzeucht B. Medicijne die t'vel op eet GAL. Medicine qui a vertu d'entamer ou vessier la peau ITAL. Medicina chefa delle vesighette sopra nella pella H. Medicina que haze las ampollas o postillas sopre el cuerpo
Med. glutinans siccans, quod cruentis admouetur. χολλητιχόν, συμφυτιχόν, τραυματιχόν, & ἔναιμον Galeno, ἀλίπαινον Celso. AL. Trucken vnnd zichendes Pflaster B. Een drooch treckende bintplæster GAL. Emplastre pour conioindre & seicher ITAL. Empiastro par redunare & seccar la piaga H. Emplastro engrudadero o pegadero
Med. hydragogum aquiducum Aureliano, quod hydropicorum aquam inanit AL. Artzney wider die Wassersucht B. Medicijne om t'water te lossen GAL. Medine bonne contre l'hydropisie ITAL. contra la hydropesia H. Remedio contra la hidropisia
Med. incarnans σαρμωτιχόν. cuius tria faciunt genera : cephalicum quod peculiariter caluariam incarnat. χεφαλιχόν catag maticum, quod reliquis fractis ossibus adhibetur, coalescant. χαταγματιχόν & emmoton, quod penicillo exceptum vulneri immittitur.ἔμμοτον, quasi penicularium dicas. AL. Artzney oder Pflaster so das Fleisch wachssen macht B. Incarnatijf GAL. Medicine incarnatiue ITAL. Incarnatiuo H. Remedio para ayuntar los huessos, o encarnar llagas
Med. obstipans obstruens, quod oscula vasorum occludit, nec per sensibilem vacuationem quidquam emittit, στεγνωτιχόν, σφιγγόν, ἀποχλειόν. AL. Stropffende Artzney B. Stoppende medicijne GAL. Medicine pour restraindre ITAL. Medicinache stoppa H. Remedio que encierra
Medicamentum præsens præsentaneum Plin. quod confestim iuuat. remedium efficax Celso, remedium singulare Plin. παιώνιον φάρμαχον Poll. πάναχεϛ. Poll. AL. Bewehrte Artzney B. Oprecht ende goede, terstont helpende medicijne GAL. Souueraio remede ITAL. Medicina presentanea, ouer' efficace & insperimentata H. Melezina que obra luego sin dilation
Med. relaxans rarefaciens, quod spiramenta corporis rarefacit, cutim relaxat, tensionem remittit. ἀραιωτιχόν, xαλαστιχόν. AL. Auszbreittende Artzney B. Wtspreedende medicijne GAL. Remede relaschant. Rimedio per allar gare H. Remedio por desatar y afloxar la materia.
Medic. repellens quod initiis fluxionum adhibetur ad repellendum. ἀποχρουστιχόν. AL. Artzney wider dem Flusz B. Wechdrijvende medicijne oft repercussijf GAL. Medicine contre le flux, ou coulement ITAL. Remedio contra al flusso H. Remedio contra el fluxo
Med. repurgans extersorium, quod sordes eluit ac tollit. ῥνπτιόνι AL. Seuberende Artzney B. Suyuerende ende spoelende medicijne GAL. Medicine qui purge ITAL. Repurgatiuo H. Remedio para se alimpiar
Medicamentum sanguinem sistens ἴxαιμον Polluci. AL. Artzney vbm. das Blut zu stellen B. T'bloetstoppende oft stelpende Medicijne GAL. Remede pour faire arrester le sang ITAL. Remedio da reprimer il sangue H. Remedio para entancar la sangre
Med. sternutatorium quod sternutamentum prolicit. πταρμιχόν. sternutamentum Plinto dicitur. AL. Artzney die das niessen bringet, nieszkraut B. Niespouder GAL. Poudre pour esternuer ITAL. Poluere o rimedio per sternutire H. Poluo o remedio por esternudar
Med. stupefaciens soporiferum, quod sensum fallit obliterando dolorem, corporemque sua fragilitate inducit. ναρχωτιχόν, χαρωτιχόν, ἱπνωτιχόν, ληθεδανόν Luciano, ληθηχήϛ Hesych. AL. Entshlaffende Artzney B. Een medicijne die de menschen tot slæp beweecht GAL. Medicine qui endort les malades ITAL. Medicina de la quale li ammalati s'addormentano H. Medicina que haze dormir
Medicata potio ποτόν, πότιμον, τιστόν Aeschylo. AL. Artzneytranck B. Medicijnen dranck, een dranck GAL. Bruuage de medecine ITAL. Potione medicinale H. Beuida o xaraue para putgar
Nodulus, nodus Caput, quod seminibus lini, altheæ, similibusque fartum & insuccatum, veruloque suffixum adhibetur ad molliendam linguæ aspredinem. χροχυφάντιον. B. Knotgen
Paracentesis Aureoliano, quasi compunctio, incisio scalpello aculeove facta, qua hydropicis paulatim aqua detrahitur. παραχέντησιϛ.
Pessus Celso quod digiti forma foeminis ab vtero affectis subiicitur. πέσσοϛ. AL. Mutter Zapflin B. Pessarie H. Cala
Philtrum Ouidio amatorium virus Plinio, amatorium poculum Cic. quale delenimentum vocat Afranius φίλτρον, ἴυγκ AL. Gehe mir nach B. Volght my næ GAL. Remede ou poison pour faire aimer ITAL. Rimedio per farse amar H. Hechizos
Phoenigmus Aureliano, Medicamentum, quo rubor excitatur, quod corpus valet papulare, (vt Aurelianus loquitur) hoc est, in vesiculas attollere, ac proinde exulcerare, idem nominat sympasma. quod ruborem facere valeat : alibi etiam vocat ruborem e sinapismo. Pyroticum medic quod ignis vsum præstat, adhibeturque, vt vitam partibus restituat, vel vt inexpugnabile alias vitium superet. In quo genere sunt Dropax, Sinapsimus, Phoenigmus, Septica, Escharoticum, etc. quæ in genere Metasyncritica veteres dixerunt, quod exucca membra ac tantum non extincta recorporent pristinæ naturæ reddita πυρωτιχόν, μετασυγχριτιχόν Aureliano.
Scarificatio Colum. quæ cutim scarificat & radit. ἐγxάρακιϛ, χαταxασμόϛ, ἀπόσχηyιϛ Hippoer. ἀποxασμόϛ. AL. Das Schrepffen B. Vliemen, coppen metten vlieme, schrappen GAL. Scarifier ITAL. Scarificare H. Iasser para saccar sangre
Sinapismus Exulceratio cutis, quæ cataplasmate e sinapi fit. σιναπισμόϛ Archigeni.
Spissamentum Colum. Odoramentum quod conditis ne fluitent postremum imponitur. στύμμα. AL. Buschelin zusamen gedruckt
Splenium Plin. Emplastrum in fasciolæ modum oblongum : cuiusmodi lieni admouetur indurato. σπλήνιον. AL. Bausch B. Lanck plæster GAL. Longue emplastre ITAL. Empiastro lungo H. Emplastro luengo
Suffitus Plin. suffimentum Eid. suffitio Eid. suffimen Ouid. Odoramentum quodignitis prunis iniectum adoletur, vt nidorem gratum exhalet. θυμίαμα, θυμίασιϛ. AL. Vnterrauchung B. Beroockinge, onderoockinghe GAL. Parfum ITAL. Parfumo H. Sahumerio
Suppuratorium med Plin. quod puris materiam commouet. διαπυητιχόν, ἐχπυχτιχόν, πεπτιχόν. AL. Das ein Geschwer lind macht B. Medicijne die rot dracht oft etter brenghet GAL. Medicament faisant apostumer & meurit, faisant purger ITAL. Medicina che fa apostemare & venir la materia H. Medicina para hazer materia
Synchrisma Vnguentum liquidiove substantia quam acopum. σύγxρισμα. AL. Ein dunnes Salblin B. Dunne salue oft smeeringe GAL. Oingnement menu & subtil ITAL. Onto sottile H. Vnto liquido
Syrupus serapium, δρόσατον Nicolao, σεράπιον Actuario, aliis συρουπόϛ, quasi χύριοϛ ὀπόϛ, vt cuidam placuit. Serapium fortassis a Sirapa, quam vocem adulta Latinæ linguæ ætas, quæ Columellam tulit, agnouisse videtur, pro vsitato quodam condituræ oliuarum genere vnde ad similes condituras translata sit vox. AL. Ein Syrupel. B. Syroop. GAL. Du sirop ITAL. Syropo
Trochiscus pastillus Plin. Celso, Medicamentum quoduis rotulæ ad formam coactum τροxίσχοϛ, δαχτίλιοϛ Hippocrat. ab annuli specie. ἀρτίσχοϛ quod panem referat χυχλίσχοϛ, a circuli figura. Pharmacopolæ trochiscum nominant.
Venenum Lucret. virus Cicer. ἴοϛ, φάρμαχον. AL. Gifft B. Venijn, vergift GAL. Poison, venin ITAL. Veleno H. Poncona
Venenum lethale mortiferum Cicer. acre Lucret. præsentaneum Agellio ἀνδροφόνον Hom. δηλητήριον Gal. φθοροποιόν, φονιχόν, ὀλέθριον, θανάσιμον, φθαρτιχόν. AL. Todtlich Gifft B. Dootlijck venijn GAL. Poison mortel ITAL. Veleno mortale H. Poncona mortal, o para morir della
Vnguentum Cic. vnguen. Plin. constat ex adipibus & liquoribus oleo permistis, ad exactam vsque spissaturam olei. ἂλειμμα, ἂλειφαρ. AL. Salb. B. Salue GAL. Onguent ITAL. Vngento, onguento, onto H. Vnto, vnguento.
DE MENSIS SECVNDIS.
CAP. XXXIX.
ACINI semina Celso πυρῆνεϛ. Dioscor. AL. Granat kornlin B. Granæt Keernen oft besyen GAL. Le grain de la pomme. grenade ITAL. L'acino. o le grano del pomo granato H. Granillos de granada
Acini tunica vel folliculus Varroni AL. Das Hautlin B. T'velleken. GAL. La cote du grain ITAL. La gulcia del grano H. La mochilla de grane
Acinorum nuclei semina vinacea Cic. AL. Die Kernlin B. De Kernen. Les pepins ITAL. Li garigli H. El meollo
Acinus densius stipatur, vt in botris. ῥάκ, χόχχοϛ. AL. Beere B. Besye beye
Armeniacum Armenium, præcox. ἀρμενιαχόν, ἀρμένιον Aeginetæ, βεριχοχχιόν AL. Molleken, Sant Iohans Pfersig B. Roode Peerse, vroeghe Persig, auant Peerse GAL. Auant pesche, abricot, pesche de Troyes, carmaignole ITAL. Moniache, baccocche Hetruscis, armeniache grisomele H. Albericoques, albarchigas, aluaricoques
Bacca rarius crescit, vtin lauro. AL. Beere B. Beye, besye
Balaustium Siluestris Punicæ flos. βαλαύστιον. AL. Wild Cranat Apffelbluhe B. De bloem oft bloeysel van eenen wilden Granæt Appelboom
Bulbocastanum βολβοχάστανον Tralliano ἀγριοχάστανον. AL. Erdnusz B. Aer denoren, Aerdæckers
Capparis inturis. χάππαριϛ Theoph. AL. Kappren B. Cappers GAL. Cappres ITAL. Cappari H. Alcapparas
Castanea Virgil Sardiana glans. λόπιμον, χάστανον, διόϛ βάλανοϛ Diosc. σαρδίανη βάλανοϛ, λευχαίνα Galen. AL. Kesten B. Castanie GAL. Chastagne ITAL. Castagna, maroni H. Castagna, marones
Chrysomelum cotoneum, inclinato ad aurum colore. xρυσόμηλον AL. Goldfarbige Kutten B. Goutgeele queen
Cicus vel cicum Varr. Membrand tenuis acinos in malo Punico discriminans. H. La tela de los granos de granada
Cerasum χεράσιον AL. Kirschen B. Kersen GAL. Cerise ITAL. Ceregie H. Cirezas
Cerasum actium ἂχτιον χεράσιον. AL. Schwartze Kirschen B. Kriecken, swarte Kriechen GAL. Grinche ITAL. Corbine
Cerasum Apronianum Plin. quod maxime rubet. AL. Amarellen B. Roode Kersen H. Cerasa ambrunesa Nebrissensi
Cerasum duracinum AL. Spanische Kirschen B. Spænsche Kriecken ITAL. Marchiane, duracine Hetruscis H. Cereza dura o tiesta
Chelidonia ficus purpurea Colum xελιδώνιον σύχον Athen. ἐρυθρομέλαινα ἰxάϛ Athenæo. B. Blauwe Vyghe
Cornum χράνειον AL. Corniol, oder Welsuhkirsch B. Corneille GAL. Cornille ITAL. Cornole, corniolo H. Cornizolos
Culleola Cortex viridis putamen ambiens. AL. Bratschgen oder Danggen B. Bolster, de groenen Notenschelle
Cytinus Plin Flos mali satiuæ Punicæ. ampullagium Aureliano, ab ampullæ similitudine quadam : quæ mihi lectio magis probutur, quam quæ alio loco extat Ambulacium. χύτινοϛ τῆϛ ῥοιάϛ. AL. Granat Apstelbluhe B. Granaten blomme GAL. La fleur d'vn grenadier ITAL. Primo fioro di pomo granato H. Flor de la granada
Dactylus palmula, caryotis. δάχτυλοϛ φοῖνικ, βάλανοϛ φοίνιμοϛ. Alciphroni AL. Dattelen B. Daden, daten GAL. Dates, figues royales ITAL. Dattoli H. Datiles, tamaras
Drupa Oliua immatura. δρυπεπήϛ δρυπετήϛ.
Echinatus calyx castaneæ operculum Pl. dicitur. πώγων λοπίμου Gal. ab hispiditate barbæ simili.
Ficulum folium θρίον, χράδιον. AL. Feigenlaub oder Blat B. Vyghebladt GAL. Fueille de figuier ITAL. Foglio di fieo H. Hoja del higo
Ficulnus ramus χράδη, χράδοϛ.
Ficus σύχον. AL. Feige B. Vyghe GAL. Figue ITAL. Fico H. Higo
Ficus Callistruthia Plinio, sapore confertim præstantissima, χαλλιστρούθιον σύχον, ἱπερέxον τῶν πάντων Athenæo.
Ficus cerina a cereo colore. σύχον χήρινον. B. Gheele Vyghe
Ficus Liuiana Liuia, Pompeia, Plinio. siccata sole in annuum vsum λιβιάνον σύχον Athenæo.
Ficus matura σύχον πέπον χόλυτρον Athenæo. AL. Zeitige Feigen B. Rijpe Vyghe GAL. Figue meure ITAL. Fico maturo H. Higo maduro
Ficus passæ caricæ. ἰxάδεϛ, ι0xάδεϛ αὐ=αι Epigr. ἰxάδεϛ πιφογμέναι Eustat. AL. Durre Feigen B. Dodesche Vyghen GAL. Figues seiches, figues de caresme ITAL. Fico di quadragesima
Ficus præcox σύχον πρόδρομον Athenæo. AL. Fruzeittighe Feighe B. Vroeghe Vyge GAL. Figue hastiue H. Breua, higo temprano
Ficus serotina duricoria Macrobio GAL. Figue tardiue
Folliculi vel retrimenta vuarum quæ expressis vuis supersunt reliqua. στέμφυλα Galen. περιπίσματα Aristoph. σταφυλῶν ἀποπιέσματα, βρύτεα Eustathio. GAL. Le marc
Fragum Virg. AL. Erdbeeren B. Eerdbesyen GAL. Frese ITAL. Fraga H. Miezgado. mayuera
Fructus ὀπώρα, ἀχρόδρυα AL. Obs, Frucht B. Fruyt. Oeft GAL. Fruit ITAL. Frutto H. Fruta
Fungus μύχυϛ AL. Psifferling, oder Schwam B. Campernoelle GAL. Champignons, potirons ITAL. Fungo H. Hongo
Granum ficarium frumentum Plin. χεγγραμίϛ Theoph. AL. Luysen, a sonitu pediculos, dum necantur imitante
Grossus Immaturus fructus ficus. φήληκ, ὂλυνθοϛ, ἐριναχίϛ Ameriæ. AL. Grune Feigen, vnzeittige Feigen B. Groene Vygen die noch niet rijpe zijn GAL. Figue sauuage, figue qui n'est pas encore meure ITAL. Florono, bole Venetis H. Higo aunno maduro
Hypotrimmata Bellaria arida : cuiusmodi hodie saccharata sunt in vsu, olim superfundi nuptis nouis & seruis manumissis cum sospitatis folicitatisque augurio solita. χαταxύσματα, ἱποτριμματα. AL. Gebachen Zucker B. Confiiten, Viersaten GAL. Confits, confiture ITAL. Confiti in scatole H. Azucar de conserua
Mala Claudiana Pli. pleno saturoque rubore tincta χλαυδιανά. B. Ioopkens, Knoopsteertkens
Mala orthomastica Plin. mammarum effigie. ὀρθομαστιχά. Rabauwen, vel Rapauwen, quod raporum specie sint.
Mala petifia Plin. non magna, gratissimique saporis, πετίσια Athen. B. Puppinghen GAL. Pommes de carpendu, capendu
Mala pulmonea Plinio, stolide tumentia πλευμώνια. B. Potappels, quasi ollaria dicas, Boggers
Mala sanguinea Plin. rubelliana Ruellio rubella Budæo, purpurea αἱματηρά AL. Kottlingen B. Somerguldelinghen GAL. Pommes de rouueau. Mala scandiana Plin. Pendent ad matrem in hiemem vsque σχαντιανά B. Winter guldelinghen
Malicorium Plinio Corium, cortexve Punici mali. σίδιον, σιδοέντοϛ χάλυμμα χαρπείου Nicandro. AL. Die Rind am granat Apffel B. Granæt Appelschelle GAL. L'escorce d'vn granad ITAL. ss scorzo della melagrena H. Corteza de granada
Malum μῆλον. AL. Apffel B. Appel GAL. Pomme ITAL. Pomo, mele H. Manzana
Malum aureum Aurantium. xρύσεον Athen. μηδιχόν Schol. AL. Pomerantz B. Aranie, Appel, Appel van Aranien GAL. Pomme d'orange, orenge ITAL. Arancio H. Melaranzo, naranzas
Malum cydonium lanatum Plin. a lanugine qua vestitur Canum Virg. χυδωνίον, λασιόμαλεν Hesych. xνοάον Nicand. AL. Kutteo, Kuttenapffel, kuttinen B. Queappel GAL. Pomme de coing ITAL. Pomo cotogno H. Membrillo, marmello
Malum Hesperium Medicum, Assyrium, Cytreum, ἑσπεριχόν μῆ λον subæ, ἑσπερίδων μῆλον Athen. μεδρόμηλον Dioscorid. περσιχον ἢ μηδιχόν Theoph. χίτριον χοχχώμυλον περσιχόν Diphilo. AL. Citron Apffel vnnd Limon B. Citroen ende Limoen GAL. Citron & limon ITAL. Citrone, cedro & limone H. Cidraz y limonzas
Malum musteum melimelum Horatio, quod minimum durat, celeriterque mitescit. μελίμηλον. AL. Paradiszle, Paradisz apffel B. S. Ians Appel cruyelinck GAL. Pomme de paradis
Malum insanum Hermolas. GAL. Pomme d'amour ITAL. Melensane, merezane Liguribus, melongene
Malum orbicularum Plin. a figura orbis in rotunditatem circumacti. epiroticum. μῆλον ἠπειρωτιχόν, ὀρβιχάτον Athen. AL. Grunacher B. Ront Appel, Schijuert, Schrjueling, ab orbis rotunditate GAL. Pomme de franceteur
Malum Pannucium Plin. quod celeriter nugis crispatur. μῆλον ῥυτιδῶδεϛ. AL. Gheruntzelter Apffel B. Gheschrumpelde Appel GAL. Pomme ridee
Malum punicum granatum, a granis acinisve. σίδη ῥοιά. AL. Granat Apffel, Apffel von Granaten B. Granæt Appel GAL. Pomme de grenade ITAL. Pomo granato, melagrana H. Granada, Romana
Mali punici propria sunt Malicorium, Cytinus, Balaustium, Aicini, & Cicus.
Malum Sceptianum Plin. insigni rotunditate B. Keriappel
Malum strutheum maius & odoratius cydonium Aetio, Dioscor, στρούθειον, στρουθιόμηλον. B. Quepeeere
Marisca Ficus insipida GAL. Vne figue folle
Massa caricana παλάθη AL. Korb mit Feigen B. Corf met Vyghen
Melapia Plin. quæ sonant mixto nomine mala & pira, quare miror Budoeum nouum quæsiuisse nomen pyramala, vt Plinij nucipruna μηλάπια. AL. Apffelbieren B. Appelpeeren GAL. Pomme poires ITAL. Melapie Romæ
Mespilum μέσπιλον, ἀρωνίον μέσπιλον χαἰ τρίμοχμον AL. Naspelen B. Mispel GAL. Neffle ITAL. Nespola, azarolo Neapolit H. Mespero fruta
Morum μόρον Aeschylo συχάμινον AL. Maulbeere B. Moerbesie GAL. Meure ITAL. Moro H. La fruta de moral
Morum rubi morum sentis, vaccinium βάτινον μόρον. AL. Brambeere, Krazbeere B. Brambesye GAL. Le fruit d'vne ronce ITAL. Il moro di rubo H. Frutas de roue, o de carca
Morum rubi Idæi B. Hinnebesyen GAL. Framboises
Myxa myxaria μύκα μυκάρια Aetio, Actuario, vulgo Sebesten.
Nauci dissepimentum Festo, Membranula nucis intergerina. περίyημα. AL. Sattel, vnderschlacht zwischen dem Nuszkernen B. Het dinck van een Walnote GAL. La coquille, ou petite raye d'vne noix ITAL. La scorza della noce H. Cascara de las nuezes
Nuclei tunica Plin. AL. Schelffen am Nuszkern B. De pele van de Keeren van een Note
Noculeus πυρήν AL. Nuszkern, Kern B. Keeren, Pitte, Karle GAL. Noyau ITAL. Nucleo H. El meollo de la nuez
Nucleus pineus χόχχαλοϛ Hippocr. στρόβιλοϛ AL. Zirlinnuszkern B. Pijnkeerne GAL. Le noyau de la pomme de pin. Nucleus pineus lacunato toro includitur. Plin
Nux Fructus omnis duro operculo tectus ἀχρόδρυον AL. Nusz B. Note, oft Nuete GAL. Noix ITAL. Noce H. Nuez
Nux auellana Pontica, Prænestina, nucula. Sex Pompeio nux minima Iuuenali, Heracleotica, quamuis castaneam interpretetur, licet falso, Macrobius. χάρυ ν ποντιχόν Dioscor. λεπ τοχάρυον αὐαρόν. Hesychio. AL. Haselnusz B. Haselnotte GAL. Auelline, noysette ITAL. Nocella, nocciuole, auellane H. Auellanas
Nux basilica regia iuglans. χάρυον βασιλιχόν ἢ περσιχόν Poll. AL. Nussen. Welschnusz, Baum nusz B. Okernotte, Walnote GAL. Noix ITAL. NoceH. Nuezes
Nux Græca nux Thasia amygdala. ἀμυγδάλη AL. Mandel B. Amandel GAL. Amande ITAL. Mandole H. Almendras
Nux pinea Cybeles pomum Mart. χῶνοϛ AL. Zirbelnusz, Zirlinnusz B. Pijnappel GAL. Pomme de pin. I. La noce di pin H. Pinnon
Nux rancida χάρυου ταγγόν ἢ ἐλαινγον Cassiano.
Nux vitiosa Plaut. AL. Wurmassige oder prasthafftige Nusz B. Doue oft lose Note
Oliua ἐλάα AL. Olbeer B. Oliue GAL. Oliue ITAL. Oliua H. Azeytuna
Oliua conditanea colymbas μολυμβάϛ, άλμάϛ, άλίπιχστοϛ pigram. άλινήχτειρα hid. φθινοπποριϛ ibid. νηχτριϛ Pol. AL. Ingemachte Oliue B. Olyue wt de Peeckel, Oliue ghesulten GAL. Oliue confite
Orchas orchites, testicularis & rotunda, ὀρxάϛ. AL. Oliue B. Olyue om te eten
Ossiculum Os penetrale fructuum, in quo nucleus est, vt in cerassis pruntsque, πυρήν Polybio & Herodoto. B. De Steen GAL. Noyau H. Cuexo de fruta
Pausia Oliua nigricans præ maturitate. στεμφυλίϛ. Athenæo.
Persicum duracinum, nux Molusca, succio apud Macrobium. περσιχόν, περσιχόν μῆλον δοράχιον Paulo AL. Pfersig B. Peersick Peerse GAL. Pesche ITAL. Persico H. Pexego, durasuo
Phaulia Oliua grandissima & maxime pulposam habens haccam. Regia & Maiorana φαυλια Theophr. φαύλη ἐλαῖα Eustath πιτυρἱϛ Athenæo.
Pyrum vel vt alij, pyrum ἂπιον, ὂxνη, ἀγράϛ AL. Byrn B. Peere GAL. Poire ITAL. Pero H. Pera
Pirum acidulum Plin. postautumnale Eidem, acidulo sapere incundum. B. Ysboute
Pirum Amerinum Plin. serissimum omnium, maximeque durans B. Sint Thomas peere
Pirum ampullaceum Plin. collo ampullæ instar tumido. B. Engelsche Tafelpeere
Pirum Crustuminum Plin. gratissimum, & ex parte rubet, Seruio teste B. Sint Iacobs peere
Pirum cucurbitinum Plin. ab oblonga cucurbitæ figura B. Lanckhalsachtige peere, Lanckhalsen GAL. Poire de sarteau, ou de campane
Pirum Dolobellianum Plin. Longissimi pediculi. B. Engelsche brætpeere
Pirum Falernum Pl. largo succo abundat. B. Fransche Kangeweelen
Pirum hordearium Plin. ab odoris fragrantia : quod perperam superbum vocat Grapaldus μυράπιον AL. Moscatel Birn B. Moscatel Peere GAL. Poire musquette
Pirum librale Plin. a ponderis amplitudine. ταλαντιαῖον ἂπιον B. Anguisse Peere GAL. Poire de bon Chrestien, poire de liure Budæo
Pirum Pomponianum cognomine mammosum, a rotunditate, Plin. B. Tafel Peere
Pirum regium Plin. minimo pediculo, quasi sessile. ITAL. Ostpeercken, mispelpeere
Pirum Signinum Plin. testaceum, a colore testæ. B. Rierpeere
Pirum superbum Plin. paruum, sed ocyssimum. B. Waterpeere, Tijtpeercken, Dircken
Pirum Venereum coloratum dicunt vt Plinius inquit B. Venus peere
Pirum volemum Virg. quod volam manus impleat. sementinum Catoni, musteum. xειροπληθέϛ B. Vlæmsche Smoutpeere
Pistacium χαρπόϛ τῆϛ πιστάμηϛ Alciphroni, πιστάχιον Dios. yιττάχιον Nicand λιστάχιον Posidonio AL. Welsch Pimpernuszlin B. Fistici GAL. Pistaches ITAL. Pistacchi H. Alhocigo
Pomum Quicquid berhaceo fructu virens lignoso operculo caret ὁπώρα Democr. AL. Ops, allerley ops, oder assige Frucht, auszwendig ling. B. Alerley Fruyt met weecke Schellen, Oeft GAL. Toute sorte de fruit bon a manger, & aplani par dehors ITAL. Pomi H. Frutas de arboles
Pomum calculosum, lapidosum λιθῶδεϛ AL. Steinachtiges opsz B. Steenachtich Fruyt, steeniey oeft GAL. Pomme pierreuse ITAL. Pomo pieno di petruccie H. Fruta pedregosa
Pomum decumanum Colum. prægrande τέλειον AL. Grosz ops B. Groot Fruyt groot Oeft GAL. Fruit gros, pomme grande ITAL. Fruto smisuratamente grande H. Frutas grandes
Pomum cadiuum Plin. caducum Cic. εὐχατάπτωτον AL. Abge fallen opsz B. Afval GAL. Pomme qui cheoit aiseement & d elle mesme ITAL. Pomo caduco na per se H. Fruta que por si se cæ
Pomum fugax Plin AL. Opsz das sich nit lang gehalten kan B. Niet duerende Fruyt oft Oeft GAL. Fruit qui ne se garde guere, pomme tost se corrompant & sentichant, pomme qui n'est point de garde ITAL. Pomo o fruto che presto seguasta H. Fruta que no puede durar
Pomum immite Plin. crudum immaturum. AL. Vnzeittig opsz, grunopsz B. Een groenen Appel, Fruyt dat noch nier rijpe en is, onrijp oeft, een rouwen Appel GAL. Pomme asgre, verde, crue point meure ITAL. Pomo crudo, duro, che non e maturo H. Fruta cruda, y que no esta madura
Pomum maturum mite Virg. ω)/ριμον, πέπον, ω(ραῖον AL. Reipf. Zeittig opsz B. Rijpe Fruyt, rijpe Oeft GAL. Fruit meur ITAL. Pomo o fruto maturo H. Manzana o fruta madura
Pomum nanum νάνον. AL. Klein ops B. Cleyne Fruyt, cleyn Oeft. G. Fruit menu, ou petit ITAL. Fruto picciolo & en menuto H. Fruta pequenna
Pomum præcox præcoquum Martiali. πρώῖμον, πρόωρον, πρόδρομον, πρωίβλαστον. AL. Fruzeittig ops, Somer opsz B. Somer Fruyt. Somer Oeft GAL. Pomme de hastiueau, fruit d'este, ou hastif ITAL. Pomo d'estate H. Fruta temprana
Pomum putre putrila inosum. σηπεδονῶδεϛ, σαπρόν AL. Faul ops, fauler Apffel B. Vertotren Appel, rot oef GAL. Pomme pourrie, ou gastee ITAL. Pomo corrotto, o putrefatto H. Fruta podrida
Pomum serotinum Colu. ὂyιμον, ὀyίβλασον, ἀπόθετον AL. Spat zeittig opsz, Winteropsz B. Winter Fruyt, spæd Fruyt, winter oft spæd Oeft GAL. Pomme tardiue, fruit d'hyuer ITAL. Fruto d'inuerno H. Fruta tardia
Pomum vermiculosum vermiculans Plin. AL. Wurmstichiger Apffel B. Wormachtich Fruyt, oft appel, oft oeft GAL. Fruit vermineux ITAL. Pomo pieno de vermi H. Fruta que tiene gusanillos
Pomum vietum Agellio, molle, & quasi visua & soliditate defectum. σαπρόν. AL. Murb. oder Poselachtig apffel B. Een murwen Appel, gheburst oft mueck Oeft GAL. Fruit flestri ITAL. Pomo molle H. Fruta muelle
Pruneolum prunulum, prunum siluestre. χοχχύμελον, ἂγριον AL. Schlehen B. Sleen, slewen Flandris. GAL. Prunelles, pelouses B. Pruno
Prunum χοχχύμηλον ὀκύμαλον περσιχόν Laconib. AL. Pflaum, Praume B. Pruyme GAL. Prune ITAL. Pruno, susino H. Prunas, andrinas amexcas, ciruelas
Prunum asinarium asininum, vile & maius B. Pispruyme
Prunum cerinum cereum AL. Roszpflaum B. Witte Rospruyme
Prunum Damascenum βράβηλον Theocr. ἢγουν δαμασχηννόν AL. Quetschen, blaw Spilling B. Blæuwe Pruymen, oft pruymen van Damast GAL. Prune de Damas
Prunum decumanum B. Cierpruyme
Prunum hordearium Plin. Candens est. B. Witte pruyme
Prunum nanum AL. Kleine Herbstpflauum B. Croosken, Palloken GAL. Creiches
Prunum passum rugosum. μοχχύμηλον ἀπόθετον. B. Pruyme van Damast GAL. Prunes de Damas ITAL. Pruno secco H. Pruna seca
Putamen Compactile operimentum, bifidas putaminis carinas Plin. dixit χέλυφοϛ, χελύφανον Hesychio. λεπύριον AL. Nuszschalft, Nuszschal, Nuszdangen B. Notenschæl, Nuetendoppe H. La cascara
Radius Oblonga oliua, Plinio.
Sansa vel samsa Colum. os oleæ Suetonio, Ossiculum oliuæ πυρίνη, στέμφυλον Cassiano, πυγήνν ἐλάαϛ, στυπεῖον Suid. B. Olijuen steen H. Buruio de las azeytunas
Siliquæ ceratia χεράτια, κυλοχέρατα, χαῤῥούβια Actuario. AL. Sant Iohans Brodt GAL. Carrubes ITAL. Carobe, carabole H. Alfarobas
Sorbum ὂα, οῠα AL. Speyerling, Speyerbeeren, Sporapffel GAL. Cormiere, corme ITAL. Sorbo H. Sorbas
Tragemata Macrob. mensæ secundæ, bellatia Agellio, quæ in fine mensæ, vela coena assumuntur gulæ irritamenta, τραγήματα, θευτέραι τράπεζαι ἐπιδορπίσματα τρωγάλια, ἐπιφορήματα : quasi secunda fercula, ἐπιτραπεζώματα πέμματα, παρά τό πέμπεσθαι, ἔπαιχλα Dorice Athen. ἐπίδειπνα Athenæo. AL. Nachricht, oder Tisch B. Tweede oft andere gherechten, tergie GAL. Dessert de table ITAL. Messi secondi H. Frutas de sarten
Tuberes Plin. ῠδνα AL. Hischbrunst B. Trufle, swammen ITAL. Tarfuffi H. Turmas de tierra
Tunica acini vel folliculus Varr. xιτὼν τῆϛ ῥαγόϛ. AL. Das Heutle GAL. La cote du grain
Vaccinium Quid obstet quo minus hoc nomen mereantur (vt a baccis deduci volunt eius originem) fructus non ignobiles, quos Germania Heydelbeeren. Druympelbeeren, & Bruchbeeren. Belgica Cræckebesyen, Postelbesyen, & Hauerbesyen nuncupat : quemadmodum & illud genus, quod in Hollandiæ palludibus nascitur, & lingua vernaculat Veenbesyen, quasi palustres baccas, indigitat, vaccinia non male dici queant.
Vinaceus Cic. semen granum acini. γίγαρτον B. De Steen van de Besye in de Druyue GAL. Le pepin H. El granillo de la vua
Vmbilicus quod in pomis vel prominet vel conditur, ab aduersa pediculo parte ὂμφαλοϛ, πυθμήν Poll. B. T'cruynken
Volua Scribonio Pomi medium, in quo ceu loculo latent semina. ὑστέρα, μήτρα, χαρδία, σπλαγxνόν. B. Blochuys, quasi campanile, intra quod sonant semina & nuclei
Vua racemus botrys. βόπρυϛ AL. Ein Weintraub B. Druyue, rasijn GAL. Raisin. grappe de raisin ITAL. Grappa d'vua, vua. H. Vua
Vua escaria Plin. cibaria Eidem. τρώκιμοϛ quæ edendo est.
Vua immatura acerba. ὂμφακ vnica voce Græcis dicitur : tum demum enim vua audit, cumiam maturescit. ἂωροϛ σταφύλου. AL. Vnzeittige
Weintraub B. Ampere oft ontijdighe Druyue GAL. Raisin qui nest point assez meurIT. Vua encora verde H. Vua aun no madura
Vua matura edulis. ω(/ριμοϛ πυρναῖοϛ Theocrito περχάζουσα Diosc. AL. Zeittige Weintraub B. Rijpe Druyue, goet om eten GAL. Grappe de raisin meure ITAL. Vua matura H. Vua madura
miscella Catoni, & Colum. quæ mistum habet saporem inter dulcem & austerum. GAL. Messier
Vua præcia Virg. quæ ante alias maturescit. præcoqua Colum. πράῖμοϛ. AL. Fruhzeittige Weintraub B. Vroechtijdige druyue GAL. Hastiueaux
Vuæ apianæ apiariæ, quas muscatellas Vulgus Italicum nominat. στίχαι AL. Moscatel trauben B. Muscatel druyuen GAL. Du raisin muscatel ITAL. Vua moscatella H. Vua moscatela
Vuæ Corinthiacæ apyreni. ἀπύρηνοι. AL. Kleine Weinbeerlin B. Karenten
Vuæ crispæ AL. Creutzbeer B. Steeckebesyen, Steckelbesyen, Knoesselen Brabantis, Cruysbesyen GAL. Grosselets, grouselles ITAL. Vua spina o crespina
Vuæ dactylides digiti instar oblongæ. δαχτυλίδεϛ. AL. Weintreubel die ein Finger lang sind B. Vingher lanckachtighe Druyuen GAL. De la longueur d'vn doigt ITAL. Passule de sol, longhe vn deto H. Vuas luengas vn dedo
Vuæ duracinæ quæ acinos duriore crassioreque corio ferunt
Vuæ collares quæ in fictilibus ollis condiuntur. βότρυεϛ ἀπόθετοι, τρώκιμοι. GAL. Raisins qui se gardent en pots
Vuæ passæ a patientia vt inquit Plinius. σταφίδεϛ, ἀσταφίδεϛ, σταπίδεϛ. AL. Roseinen, Weinbeerlin, Meertrenble B. Rosijnen GAL. Raisins en cabas, raisins confits ITAL. Vua passa H. Vuas passas o passadas
Vuæ pensiles quæ suspenduntur de trabibus ad diuturnitatem, χρεμαστοἰ βότρυεϛ. ἡ\ τρώκιμοι.
Vuæ vrsinæ ἂρχτου σταφύλαι Gal. AL. S. Iohans traublin B. Aelbesyen GAL. Grosselets, gransmarins, ribetres ITAL. Ribes
Zizyphum, sericum offic. iuiubæ, σηριχόν Gal. ζίζυφον Simeoni Zetho. AL. Roth Brustbeerle B. Iuiuben GAL. Iuiubes ITAL. Giuggiole H. Azofeifa.
DE MENSVRIS.
CAP. XL.
ACETABVLVM Celso, oxybaphum capit cyathum vnum & dimidium. ὀκύβαφον, χοτύληϛ τέταρτον. AL. Ein halb Maszle, ein Bacherlin B. Een passelijck romerken
Actus Plinio in quo boues agebantur cum aratur vno impetu iusto. hic erat centum viginti pedum.
Actus quadratus Var. longus latusque centum viginti pedes : qui & mina Latine dicitur.
Aequilibrium Vitr. æquamentum Festo Pomp. libramentum Plin. ἰσοστάσιον Poll. cum neutro inclinat examen, sed æquo momento partitur discrimen. AL. Das instehend Gewicht B. T ghewichte GAL. Poids pareil ITAL. Peso eguale H. Peso ygualado
Aequipondium Vitru. sacoma Eid. Appendiculum quod per scapum trutinæ campanæ punctis obseruatur. σφαίρωμα Aristotel. forte quid in modum globi pilæve rotundum sit. B. De pounder, ghelijcke ghewichte GAL. Contrepoids ITAL. Contrapeso
Amphora siue quadrantal, a quadrati pedis figura. vas est vinarium, quod vrnas capit duas, quadraginta & octo sextarios. ἀμφορεύϛ pedem autem quaqua versum quadratum habebat.
Aereolus Sexta obolt pars. nam obolus sex æreola continet, xαλχούϛ.
Arura ἀρούρα dimidium plethri, pedes habet quinquqinta, Suidæ testimonio.
Aurum ad sacoma appendere Vitr. AL. Volkommen gewicht Golds geben GAL. Sijn oprechte ghewichte gouts gheuen GAL. Bailler le poids de l'or ITAL. Dar il suo giusto pese del oro H. Dar el peso del oro segun la racion quod σήχωμα ποιεῖν dixit in Mechanicis Aristoteles, quasi æquilibrium facere. vnde apud Pollucem ἀνασηχωθῆναι dicitur, cum quid adiicitur lanci trutinæ leuiori, quo æqualitatem trahat
Bes Cicer AL. Zwen Drittheil, acht Vdrzen, ein Marck apud monetarios B. Acht oncen, een marck GAL. Huit onces ITAL. Otto oncie H. Ocho oncias
Cadus, metreta Attica amphora Attica. χάδοϛ, μετρήτην, χεράμιον, δεῖνοϛ, σταμνίον, στάμνοϛ. capit duodecim congios, seu septuaginta duos sextarios, siue libras mensurales centum & octo.
Choenix dimensum Terent xοῖνικ, ἡμεροτροφίϛ Alexarcho, μίτρον. continet tres cotylas Pollucis testimonio. Cotylæ autem dantur vnciæ tredecim & dimidia. capit ergo libras tres, vncias quatuor cum dimidia.
Clima Colum Mensura pedum sexagenum quaquauersum. χλίμα.
Concha semicyathus, capit sex drachmas. χόγxη. Congius Plin. capit sextarios sex. xούϛ, xοεύϛ. AL. Drey Kannen B. Ruym twe stoop
Cubitum Cicer vlna Virg. sesquipes Colum. Vlna ab ω)λένη, id est brachio. nomen trahens, interuallum a flexu brachij, ad digiti medij supremani vsque partem πῆxυϛ, χύβιτον Hipp. ω)λένη, ἀγχὼν, ω(λέχρανον GAL. Anderthalb Schuch, Eie AL. Anderthalb Schuch, Eie B. Een elle, een cubite GAL. Couldee de pied & demy, aulne ITAL. Cubito, alna, brazzo H. Codo de medir, vara
Cubitum regium superat commune cubitum tribus digitis, test Herodot. & humidorum fuisse, ac tertiam choenicis partem.
Culeus capit amphoras vicenas, sextarios nongentos sexaginta, libras mensurales siue medicas mille sexcentas.
Cyathus Plin. capit ligulas quatuor, siue sescunciam. B. Cleyn bekerken, oft kroesken
Decempeda De ea annotauimus inter Architectonica instrumenta.
Decoquere ad palmum Columella dixit, pro, ad quartas coquere, vt medici loquuntur. AL. Bisz auffs vierdttheil ein lassen sieden B. Tot opt vie rendeel laten insieden GAL. Bouillir tant que la quarte partie soit consommee ITAL. Cochere insino alla quarte H. Bullir hasta que falta la quarta parte
Denarius δηνάριοϛ drachmam ponderat & septimam eius partem.
Deunx Iuuenali. AL. Eylff Vntz B. Elf oncen GAL. Onze onces ITAL. Vndecie oncie H. Vnze vncias
Dextans Colum. AL. Zehen Vntz B. Thien oncen GAL. Dix onces ITAL. Dieci oncie H. Diez oncias
Dextans Vitruuio, pro decem vnciis.
Diaulos Vitru, in duo extenditur stadia δίαυλοϛ,ἱππιχόν, quasi equestre, indito ab equorum cursu nomine, quatuor comploctitur stadia, Plutarcho teste.
Digitus δάχτυλοϛ quæ minima est mensura, index & longitudinis, & crassitiei, & latitudinis. actunc quidem transuersus latusve digitus intelligi debet. AL. Ein zwerch Finger B. Een vingerbreet, een vinger, een vingerstede GAL. Vn doigt ITAL. Vn dedo H. Sextadecima parte del pie
Dodrans Columellæ, pro nouem vnciis pedis.
Dodrans Plin. palmus maior, Interuallum inter pollicem & minimum digitum diductos, estque duodenum digitorum, siue palmorum trum. σπιθαμή. AL. Ein spann B. Een spanne
Dodrans Varr. AL. Neun Vntz, drey viertheil B. Neghen oncen, drie vierdeel GAL. Neuf onces, les trois parts ou quart de quelque chose ITAL. Noue oncie H. Nueue oncias
Dolichus spatium est duodecim stadiorum. δολιxόϛ.
Drachma δραxμή, ὀλχὐ, ἀργυρίϛ Athenæo. AL. Der achteste theil einer Vntz, ein Quintlin B. Een vierendeel van een loot
Duella Tertia pars vnciæ, continet octo scriptula, siue drachmas binas, totidemque scriptula.
Elephas ἐλέφαϛ. tres implebat congios.
Examen Virg. Lingua suse lingula, quæ in ansa huc atque illuc nutat, dum lancibus æquatis respondeat summo puncto. χανών AL. Das Zunglin in der Wag B. De tonge oft het tonsken GAL. La languette du trebuchet ou de la balance ITAL. Lengua della bilancia GAL. Fiele o lengua de la balanza
Fasciculus Scribonio manipulus Celso xειροπληθὶϛ δεσμίδιον. AL. Handtvol, Handbuschlio B. Hantvol GAL. Vne poignee ITAL. Vna branchata H. El punno lleno
Gradus etsi auctores non vtantur pro mensura, Boetio tamen teste continet duos pedes & semissem, βῆμα. AL. Tritt B. Trede
Gradus formicinus Plauto, pro parua & contracto. AL. Kleiner Stapff oder Tritt B. Cleyne stap, oft tree GAL. Petit pas ITAL. Passo picciolo H. Passado pequenno y breue
Gradus grallatorius Plaut. AL. Ein grosser mechkiger Tritt B. Een gro ote oft wijde schrede, tree oft stap GAL. Grand ou long pas ITAL. Passo grande H. Passado luengo
Gradus testudineus Plaut. lentus. AL. Langsamer Gang oder Tritt B. Sleypende ganck, oft lancksame, een trage tree GAL. Pas tardif ITAL. Passo lento, o tardo H. Passado tardo
Granum σιτάριον AL. Gren B. Een greyn GAL. Grain & H. Grano
Hemina Fannio, capit vncias nouem, quartarios duos. μοτήλη, τρυβλίον, ἡμίκεστον. AL. Halb Nossel B. Ontrent een pinte Pollux. cotylen dicit & aridorum.
Hostorium Plauto, radius Eidem Lignum teres, quo mensuræ aquantur. ὁμαλίσρα, χερχίϛ. AL. Streichholtz, Streiche B. Strijckstock, streeckel GAL. Rouleau, racloir ITAL. Randa H. Rasero de la medida
Iugerum Varr. ruris modus, quem vno die iuncti boues exarare vno iugo possunt, habetque duos quadratos actus, (vt Columella attestatur Varroni) pedes ducentos quoquouersum. Fabius tamen libr. 1. cap. penult. iugeri meusuram ait esse ducenum quadragenum pedum in longitudine sdimidioque in latitudinem patere, Varro a γύη deducit vocem. AL. Was ein par Ochssen auff ein Tag eren mag, ein Iuchert B. Een bund lants GAL. Iournee, iourneau, ioug de terre ITAL. Giornata H. Vna obrada de vnpar debueyes
Iugum ζυγόϛ Aristot. Scapus bilancis, de quo lances vtrinque pendent. B. Euenær, ab æquationis argumento, obuersante in ansæ meditullio lingula
Ansa λάβη in qua examen versatur. B. Lade
Lanx Cic. πλάστιγκ, ζυγόϛ etiam Eustathio teste, vocabulo latius sumpto. AL. Wagschussel B. Wæchschale GAL. Bassin d'vn trebuchet ITAL. Scudella della bilancia H. Escudilla de la balanza
Libra as, duodecim vncias concinet. λίτρα μετριχή, & σταθμιχή AL. Pfundmasz in der Apoteck B. Aptekers pont, van xij. oncen GAL. Liure de douze onces ITAL. Libra commune di dodici onze H. Libras de doze onzas
Libra Cicer. Instrumentum quo res ponderantur. σταxάνη Suide τάλαντον Homero, σταθμόϛ Phocylidi, τρυτάνη, στατήρ Poll. AL. Wag B. Wage GAL. Balance ITAL. Bilancia H. Balanza
Libra Attica quam Romana maior fuit quatuor drachmis.
Libram statuunt triplicem : mercalem siue zygostaticam, ζυγοσατιχήν & στατιχήν Pollux nominat) qua negotiatores institoresque quicunque merces appensas venundant, vtuntur, sedecim vncinarum : regiam Franci vocant : alteram indigitant Romanam, duodenum vicinarum, quæ Romanis olim vsitata & scriptoribus omnibus est decantatissima, & tertiam nummulariam dicta & octonariam vulgo marcam.
Lichas Interuallum inter pollicem & indicem extensos. λιxάϛ. complectitur audem palmos duos & semissem. πλίκιϛ Suidæ. AL. Ein Eurspan B. Een spanne vanden duym enn der eerste vingher, een voorspanne
Ligula cochlear. μύστρον AL. Ein leflin B. Een lepelken
Mantissa Lucillo, ad ditamentum Cic. auctarium Plaut. corollarium Cic. accessio Eid. ἐπίσαγμα Sophoc. προσθήχη, παράδομα, παρενθήμη, παράπηγμα, πόρισμα. AL. Zugab, Zumasz, Vbermasz B. Toemate, toeworp, toeghifte, toe ware GAL. Surcroist ITAL. Qualcosa di piu, giunta H. Anadidura, sobornal
Medimnus Cic. μέδιμνοϛ cotinet, teste Polluce, octo & quadraginta choenicas. siue centum & octo libras.
Mensuta μέτρον, νόμισμα apud Aristoph in Thesmophor. metrum Victorino. AL. Masz B. Mesure ITAL. Mensura H. Medida
Mensuras & pondera inuenit Palamedes in obsidione Troiana, testibus Philostrato & Agellio : reuera autem Caino Adami filio ea gloria debetur, Iosepho teste.
Metreta ATtica capiebat duodecim congios, siue septuaginta duos sextarios B. Ontrent een half ame
Metreta Syriaca capiebat centum viginti sextarios μετρήτιϛ συριαχόϛ.
Metrum bioticum Victorinus vocat, quod in vitæ vsis taxatur, μέτρον βιωτιχόν. quatuor autem modis accipitur, per spacium longitudinis, vt cubitale : Secundo per examen ponderum, vt librale : Tertio per qualitatem acerualem, vt in modio : Quarto per lumidam & fluxam qualitatem, vt in cyatho, congio.
Milliare & milliarium Cic. & Suet. spatium mille passuum. octo continet stadia lapis etiam ita accipitur, & cippus Valerio Probo, quia milliaria olim lapidibus & cippis signabantur, cuius rei documentum adhuc exstat in Veneta ditione. μίλιον Moschop. AL. Ein Meil, tausent Schrit lang B. Een mijle, duysent schreen GAL. L'espace de mille pas ITAL. Miglio H. Milla
Modius Cic. μόδιοϛ Suidæ. capit libras viginti sex cum octonis vncis. AL. Ein viertheil, sester
Momentum in rationibus monetariorum vocatur etiam Ein Esz, quasi monadem dicas. B. Een æs GAL. Vn grain ITAL. Vn grano, o asso H. Vn granillo
Momentum AL. Auffzug im Gewicht B. Wtslach
Orthodoron Interuallum a carpo ad digiti medij extremitatem. ὀρθόδωρον. lichadem excedit digito vno. AL. Einer ausz gestreckten Hand lang B. Een oprechte hant lanck
Palmipes Mensura ex palmo & pede, viginti digitorum, definiturque spaito a cubito ad digitos extremos inflexos. πυγών.
Palmus Plin. Quatuor digitorum spatium δοxμή, δαχτυδόxμη, παλαιστή, δῶρον, παλαιστῆϛ Polluci, nisi sit erratum. quadrans pedis. Agellio AL. Handbreit, vier zwerg Finger B. Hantbreet, vier vinger H. Vne paulme, quatre doigts ITAL. Palma, quatro dedi H. Palma, quatro dedos Eadem ratione vocatur Quadrans operæ a Colum. operarum diurna diuisio in quartas facta. AL. Das viertheil am Tagwerck B. T'vierendeel van een dachwerck, een schoft
Parasanga Plinio, Persicum miliarum, triginta stadia complectens, teste Herodoto. παρασαγγηϛ.
Passus Plin. Spatium quod vtriusque manus extensione completur, continetque ; pedes quinos. AL. Ein Schritt, ein Masz von fuiff Schuchen B. Vijf voeten, vadem, væm, schreede GAL. Vn pas ITAL. Passo H. Passado Ab hoc dissidet Græcorum ὀργυιάtametsi voce passus ab interpretibus reddita : vt pote maior, quippe quæ pedes sex cum quadrante contineat.
Pes de quo superius, sicut As in duodecim vncias distribuitur : ita sextans Plinio, pro duabus vnciis pedis ponitur. quadrans Agell. pro tribus vnciis pedis, qui & palmus pedis. triens Plin. pro quaternis pedis vnciis. quincunx apud eundem, pro quinque vnciis.
Pes quatuor est palmorum, siue digitorum sedecim, diuiditurque in duodecim vncias, ita vt duodecima pars pedis vocetur vncia. pollicem diei auctor est Frontinus. Poroo pes Græcus vt & passus Romanis, sunt longiores siquidem Græcus pes semuncia longiore est quam Romanus, & græcus passus Romanuni pede vno, quartaque eius parte superat. τούϛ AL. Fusz. B. Voet GAL. Pied ITAL. Pede H. Pie
Pes contractus longus & latus semipede. AL. Eingezogener Fusz. B. Ghecrompen oft inghetrocken voet.
Pes porrectus est iusta pedis mensura. AL. Stehender Fusz. B. Stænde voet
Pes quadratus longus & lauts pede. AL. Fusz im Quadrant, B. Voet int viercante GAL. Vn pied en quarre ITAL. Vn pede nel quadro H. Vn pie en el quadro
Plethrum πλέθρον & πέλεθρον poetice (tametsi iugerum male vertant interprætes) stadij sexta pars, hoc est, cubitorum sex & sexaginta.
Pondus centenarium Plin. ἑχατονταλαντία. AL. Ein Centener. B. Een centenær, hondert pont GAL. Poids de cent liures AN. An hundre, poundes
Pondus σταθμόϛ, τάλαντον Hom. AL. Gewicht, scwere. B. Gewichte, swærte GAL. Poids ITAL. Peso H. Peso
Pugillus δράκ B. Vnuijck, een vuystken vol GAL. Petite poignee ITAL. Vna branchatella H. Vn punno chico
Quadrans Plin. τέταρτον AL. Sechs Lot. B. Die oncen, ses loot GAL. Trois onces ITAL. Tre oncie H. Tres vncias
Quartarius liuio, Quarta sextarij pars, capitque duo acetabulo. τέταρτον, ἡμιχοτύλιον AL. Ein Meszlin.
QuincunxHorat AL. Funff Vntz. B. Vijf oncen GAL. Cinq onces. ITAL. Cinque oncie H. Cinco oncias
Rhytum Mart. ῥυτόν Athen. duos capiebat congios.
Sacoma Vitris quod lanci trutinæ appensum aut adiunctum, æqualitatem ponderis conciliat. σήχωμα Pool. B. De remedie, oft het regengewichte om de swærte te gelijcken GAL. Le remede, ou le contrepiods
Schoenus Aegyptia mensura sexagenum stadiorum, vt hermogenes scribit. xοῖνοϛ Funciculum vertit Hieronymus, quod distinctis spatiis in Nili ripa helcyaria iumenta funibus naues trahant.
Scriptulum Varroni, scripulum Charisio γραμμή. AL. Schrupel gewicht, drittheil eins Quintlins. B. Schrupel
Selibra Pli. ἡμίλιτρον. AL. Halb Pfund B. Half pont GAL. Demy liure ITAL. Meza libra H. Media libra
Simimedimnus, quadi antal Volusi ἡμιμέδιμνοϛ, capit quinquaginta quatuor libras.
Semipes Catoni, qui semissis Vitr. pes Sexto Pompeio, pro octonis vnciis.
Semodius Iuuenali. continet libras tredecim, vncias quaternas.
τριτεύϛ Polluti capit sedecim choenices.
ἱχτεύϛ apud eundem octo choenices.
δάδικ vero sex choenicum mensura est.
Semuncia dipondius τεπράδραxμον, στατήρ Cleopatræ. AL. Ein Lot. B. En loot GAL. Demie once ITAL. Meza oncia H. Media onza o media duodecima.
Septunx Columel. AL. Sieben Vntz B. Seuen oncen GAL. Sept onces ITAL. Sette oncie H. Siette oncias
Sescuncia & sescunx Colum. AL. Anderhalb Vntz, drey Lot B. Drie loot, anderhalf once GAL. Vne once & demie ITAL. Vna oncia & mezza H. Onza y media
Sextans vel sestans Plin. ἔχτον. AL. Vier Lot. B. Vier loot, twe oncen GAL. Deux onces ITAL. Due oncie H. Dos oncias
Sextarius ita dictus, quod sit sexta portio congij, testante Fannio. κέστηϛ. capit libram cum dimidia, nempe vncias octodecim. AL. Ein Nossel B. Ontrent een quærte oft vierendeel
Sextula cic. sexta vnciæ pars. ἑκάγιον Actuario. στάγιον Nicand. interpreti. Pharmacopolæ quatuor scrupulos nominant. AL. Das sechste theil einer Vntz. B. T'seste deel van een once GAL. La sixieme partie d'vne once ITAL. La sesta parte dell' oncia. H. La sesta parte de la vncia
Sicilicus plinio. ἀσσάριον. dictus est teste Festo, quod semunciam secet, nam pendit drachmas disis. AL. Hal lot. B. Half loot GAL. Deux dragmes ITAL. Due drachine H. Peso de dos ochauas o dramas
Siliqua, ceratium χεράτιον AL. Vier Gren B. Vier greynen GAL. Quatre grains ITAL. Quatro grani H. Peso de quatro granos de trigo
Stadium Plin. spatium est in sexcentos pedes porrectum, siue centum viginti quinque passuum. στάδιον, στάδιοϛ, αὐλόϛ. AL. Renn weg hundert vnd funff vnd zwentzig Schritt weit. estque octaua miliarij pars, teste Columella.B. Hondert ende vijfent wintich schreden GAL. Cent & vingtcinq pas ITAL. Cento & vinticinque passi H. Ciento y ventecinco passados
Superpondium προσχατάβλημα, ἐπιφορἀ, ἐπίῤῥυσιϛ, ἐπίβλημα, ἐπίμετρον. quoddam quasi iuctarium, quod super pondus apponitur. AL. Vbergewicht.B. Ouerghewichte, ouerwaghe
Triens Cicer. τριτον. AL. Vier VntzenB. Vier oncen. Quatre onces ITAL. Quatro oncie H. Quatro oncias
Trientalis materia Vitru. erassitudinem quatuor pollicum habens. AL. Holtz vier Dumen dick.B. Een hout vier duymen dick GAL. Bois espais de quatre poulces ITAL. Legno spisso o grosso qua tro police H. Madera gruessa o larga quatro de dos gruessos
Trutina Vitru. statera Cic. qua centenaria appenduntur. τρυτάνη, παρά τό τρύεσθαι τῶ| βαρήματι, quod pondere atteratur, στατήρ Polluc. AL. Schusselwag.B. Goote wage GAL. Grande balanceIT. Bilancia grande H. Balanza grande
Trutina campana Isidoro, quæ constat scapo punctis librarum discrimina notantibus distincto. statera Vitru. φάλαγκ Aristot. ἡμιζύγιον. AL. Schnellwag. B. Knipwage ITAL. Bilancia Romana
Trutina momentana apud Isidorum,a memento quod istic spectatur, nisi potius legendum videatur, trutina monetaria, qua videlicet pecuniæ appenduntur. AL. Goldwag B. Goutwage, goutgewichte GAL. Trebuchet, balance d'orfeure ITAL. Balancia d'orefice H. Balanza de platero
Trytodoche Thecabilancis. τρυτοδόxη AL. Goldwag Taflin. B. Goutgewicht layken
Versus Varro. Quadratum agri spatium centum pedes longum, totidemque latum, is & omdius agri Varro dicitur. AL. Hundert Schuche lang vnd breit. B. Hondert voeten lanck en breet GAL. Arpent
Vncia Cicer. οὐγγία, δωδέχατον, τετράσσαρον ἰταλιχόν Cleopatræ. AL. Ein vntz. B. Een once GAL. Once ITAL. Oncia, onza H. Onza, oncia
Vrna capit congios quatuor, siue vicenos quaternos sextarios.
DE METALLIS.
CAP. XLI.
ERIS flos ærugo æris xαλχού ἂνθοϛ Diosc. qui sponte ex ære exidit AL. Kupffer grun, Grunspan. B. Copergruen, Spænsch gruen GAL. La rouillure d'erain ITAL. Flore de rame H. Cardenillo
Aeris squamma λεπἰϛ, χαλχοῠ λεπίϛ, quæ crassior marculorum ictibus excutitur. AL. Rupfferschlag. B. Coper slach GAL. L'escume d'erain ITAL. Squama di rame H. Esquama del cobre
Aerguo Plin. Rubego quædam in ære cum virescit : vel succus concretus e liquore cum ære misto æruca Vitru. quam & natiuam & factitiam tradunt, ἰόϛ sine ἰοϛ xαλχού. AL. Kupffrrost, Spangrur, Kupffergrun B. Spænsch groen GAL. Verdegris, verdet ITAL. Verde rame H. El moho de cobre
Aes Plin. xαλχόϛ AL. Ertz Kopffer B. Cooper GAL. Cuyure ITAL. Bronzo, rame H. Cobre
Aes caldarium Plin. fusile, quod funditur, tantum malleis fragile. xαλχόϛ xυτόϛ τροxίαϛ. Pol AL. Kupffer, Klockenspeisz B. Clockspise GAL. Erain ITAL. Bronzo, o rame che si pio giettare H. Euslera
Aes Campanum Cui palmam tribuit Plinius : e quo ollæ & lebetes ænei conflantur.
Aen CorinthiumCic. pretiosissimæ notæ æs, fuit, quod casus miscuit, vt Plinius ait, cum incendio eius vrbis, æris auri, argentique venæ in commune fluxissent, teste L. Floro. χορίνθιοϛ xαλχόϛ, ὁ συντυxία λαβὼν τό ἀκίωμα, συγxθέντων χαἰ συν ταχέντων xρυσού τε χαἰ ἀργύρου χαἰ πλείστου xαλχού, vt Plutarchus refert.
Aes Coronarium, orichalcum, aurichalcum ω(ρόxαλχον Arriano. ὀρείxαλχον AL. Letton, Messing B. Metæl, Latoen GAL. Leton ITAL. Latone H. Laton morisco
Aes cyprium quod proprie cuprum nominatur. xαλχόϛ χύτριοϛ AL. Kupffer B. Cooper GAL. Cuyure ITAL. Rame, o bronzo H. Cobre
Aes ductile vel regulare Plinio, quod malleo in laminas attenuatur. ἐλατόϛ straboni, τυπίαϛ Poll. AL. Das fisch schlagen lest B. T'weleckmen slæt metten Hamer GAL. Erain qui se frappe auec le marteau ITAL. Bronzo che si lauora col martello H. Cobre que se dexa labra con el martillo.
Alumen Plin. salsugo, quasi terræ Plin. στυπτηρία. AL. Alaun B. Aluyn GAL. Alun ITAL. Alume H. Alumbre
Aluminis species sunt, Rotundum, quod a similitudine metæ sacchari, zuccarinum vocant : factitium nonnulli. Liquidum sine rupeum. φόριμον. quod Alumen de rocca, & Liparinum, a lipara insula, forte Itali nominant : Scissile, & scissum. xιστόν etτριxῖτιϛ στυπτηρία, quod Plinius exponit, in capillamenta quædam canescentia dehiscens, quod falso Alumen plumeum nominant, vero Amiantilapidis nomine dicendum potius : adulteri enim scissilapidis corrumpitur, plumosique nomen acquirit. Italice, Alume di piuma, & de scagliola, quod officinæ vitiata voce, de scaiola indigitant, eadem etiam alumen Iamenum, e Babylone inuectitium. B. Creuel Gruyt, a pruritu quem inspersum excitat AN. Itching pouder, ab eodem effectu
Argenti spuma Plin. lythargyrium Eid. & lithargos. λιθάργυροϛ. AL. Silberschaum, Glett B. Lithargyrum GAL. Escume d'argent ITAL. Spuma d'argento, lithargirio H. Almartaga, litargirio Eius tria sunt genera : chrysitis Pl. quæ optima aureique colorisxρυσῆτιϛ quam lithargyron auri vocant officinæ AL. Soldgelette, argyritis Polin. quæ argenteum colorem mentitur ἀργυρῖτιϛ AL. Silberglette quæ species hodie sunt notæ. Tertiam addit Plin. molybditin quæ plumbi ipsius fusura sit.
Argentum Virg. ἂργυροϛ ἀργύριον AL. Silber B. Siluer GAL. Argent ITAL. Argento H. Plata. Argenti nomine continetur & factum & infectum.
Argentum escarium Digest. Argentearum lancium supellex, quæ epulis seruit. AL. Silberen credentz, tischsilber B. Een siluer contoor, siluer om æn te rechten, tafelsiluer GAL. Credence d'argent ITAL. Credenza d'argento H. Repostero de plata
Argentum excoctum Hiberum argentum, pro puro dixit Varranam prissimi drgenti metallis abundauit semper Hispania. χαθαρόν, ἂπεφθον. AL. Fein silber B. Fijn filuer GAL. Argent pur ITAL. Argento puro & schietto H. Plata pura, y sin mezela
Argentum factum Virg. Cicer. quod vasis & signis est, vt Isidoro videtur. εν σχεύεσι πεποιημένοϛ Appiano. AL. Wetcksilber B. Ghewrocht siluer GAL. Argent batu, ou laboure ITAL. Argento battuto, o trauagliato H. Plata obrada
Argentum graue Liuio, pro massis argenteis dictum, annotat Seruius.
Argentum infectum Vlp. rude, quod abhuc in massa constitutum est. ἂσημον, άσήμαντον App. αῤγόϛ ἂργυροϛ Straboni. AL. Das noch in blantschen ist B. Onghewrocht ende ongheslegen siluer GAL. Argent qui n'est point ouure ITAL. Argento che non e ancora posta in opra H. Plata sin obra alguna
Argentum pastillatum (si ea placebit lectio, quæ Budæo non improbatur) fuerit argentum quod in pastillos & massas coactum sit, quas Germanica natio centenarias, (Budæus ignarus linguæ, Cendreas vitiose nuncupat) hoc est, Centner, nominare solet, & Silberscheiben, & Blantschen. B. Siluer in coecken ghegoten GAL. Argent coule en petites masses rondes ITAL. Argento giettato in piastrello picciole H. Panecillos de plata
Argentum pustulatum suet. Martiali, in aspredines excelsum ac cælatum pusulatum rectius, vt in Florentinis Pandectis legitur, a pusulis, quales in panibus coctis exurgunt. χερxνειτόν Polluci, φλυχταινῶδεϛ. AL. Aufzgeschlagen oder geleutert silber B. Ghedopt oft uytgheclopt siluer, ghedreuen oft ghesuyuert siluer GAL. Argent trespur & bien affine ITAL. Argento broffolato, ben mondato H. Plata pura y bien purgada
Argentum signatum aliqua forma expressum. ἐπίσημον Thucyd. Appian. ἔντυπον, παράσημον, παραχεxαραγμένον, παρατετυπωμένον. AL. Gemuntzt silber B. Ghemunt siluer GAL. Argent monnoye ITAL. Moneta d'argento H. Moneda de plata
Argentum viuum plin. vomica liquoris æterni, & rerum omnium venenum Plinio vocatur, hydrargyrum. ὑδράργυροϛ Dioscoridi, ἂργυροϛ xυτόϛ Theophrasto lib. De lapid. quod liquoris ritu diffluat. ἀποσπερματισμόϛ δράχοντοϛ Chymistis, illud quod e minio secundario sit. ac Hydrargyrum e stanno. xολή siue Fel draconis, quod ex auro, Discus solis. AL. Quecksilber B. Quicksiluer GAL. Du vif argent ITAL. Argento viuo H. Argento biuo, azogue
Atramentum sutorium Celso, Plinio, quo coria sua tingebant veteres coriavij. (tametsi aliud in vsu sit hodie istis hominibus) vitriolum est, vulgo ita dictum a perspicuitate vitrea : & ab Arabicæ scholæ studiosis, zeg viride. χάλχανθον. chalcanthum Plin. diuersum ab æris flore, quod xαλχού ἂνθοϛ distinctis vocibus dicitur. AL. Kupfferwasser B. Coperwater GAL. Couperose, ou vitriol ITAL. Vitriolo H. Capatrosa
Hoc autem est vel stillatitium. σταλαχτιχόν Galeno, & πινάριον dictum apud Dioscorid. limi forte permistione, & λογxωτόν, ab oblonga hastilis in modum specie. Germanis Gockelgut. vel concretitium, in fodinis coactum. πηχτόν Dioscor. ratione formæ dissides ab illo. sunt qui Kupfferrach, velut æris fumum, vocitant.
Auri scoria χιβδηλίϛ AL. Schlacken oder schaum des golds B. 'Tschuijm van gout GAL. Escume d'or ITAL. La spuma d'oro H. Hez del oro
Auripigmentium, arsenicum Plin. ἀῤῥενιχόν. AL. Arsenic, meuszgift, opermnt B. Rattecruyt, operment GAL. Orpin, arsenic ITAL. Orpimento H. Oropimiente. Estque duplex : atsenicum luteum, alij citrinum nominant AL. Goldgelb operment, huttenrauch alterum rubrum, Sandaraca Græcorum σανδαράxη AL. Fewrschwebel, roht operment, rother schwebel, reuszgeel, roszgeel
Aurum ab aura, id est, splendore, qui illi metallo præcipuus est. xρυσόϛ, xρυσίον. AL. Gold B. Gout GAL. Or ITAL. Oro H. Oro
Aurum canalitium Plin. in puteis effossum, quod venarum canalibus per saxa vagatur
Aurum netum AL. Gezogen gold B. Ghetoghen oft ghesponnen gout GAL. Or file ITAL. Oro filato H. Oro hilado
Aurum obryzum Pilinio, purum putumque B. Plauto, excoctum, recoctum Virgilio, quod experimento ignis, simili colore rubet. xρυσόϛ εἰλιχρινήϛ, χαθαρόϛ, ἂxραντοϛ, ἂπεφθοϛ Luciano & Thueyd. γνήσιοϛ, ἀχίβδηλοϛ, ἀμιγήϛ, ἀχέραιοϛ, ἀχραιφνήϛ, ἀηριβήϛ, δόμιμοϛ, ὂβρυζον dictum, quasi Ophirisum, si Hieronymo credimus, quod ex insula Ophir primæ notæ aurum efferretur. AL. Fein rein gold B. Fijn louter gout GAL. Or pur ITAL. Oro fino & puro H. Oro recozido y puro, sin mezcla
Aurum purum, infectum Virgilio, quod nondum cælatum est aut percussum xρυσίον ἂσημον Thucyd. AL. Gold das noch in einer
blantschen ist, nicht feingold B. Ongheslaghen gout GAL. L'ot qui n'est pas mis en oeuure ITAL. Oro puro ex scietto H. Oro que aun no esta labrado
Bractea Virgil. Metalli tenuis & præ exilitate crepitans lamella. πέταλον, πτύxα Homerus dixit,f ab complicando argumento. ἂργυροϛ εἰϛ ὑμένοϛ ἰδέαν εκελασθείϛ Athenæo. AL. Blat oder schinen ausz metæl B. Folye, blat GAL. Fueille ITAL. Foglio H. Chapo o hoia de metal
Cadmia Plin. Lapis e quo æs sit, medicinæ vtilis. (male enim in Plin. lib. 34. inutilis, leges scriptum) lapis ærosus Plinio, non ita multum a Pyrite lapide diuersus. Cobaltum vocant Germani. ossicinæ climiam & cathimiam & lapidem calaminarem. H. Hollin de la hornaza de cobre
Cadmia fornacaria quæ fornacum altioribus locis appingitur atque assidet, racemi instar concreta. vnde χαευμία βοτρνίτιϛ Dioscoridi vocatur, in officinis dicitur turia
Cerussa Plin. yιμμύθιον AL. Bleyweisz B. Ceruse, lootwit GAL. Ceruse, fard ITAL. Cerusa H. Aluayalde, blanquete
Chalcitis Plin. lapis e quo & æs coquitur, mollis natura, vt videatur lanugo conereta. Coloctar barbare vocatur, crediturque esse vitriolum rubrum, siue atramentum citrinum. xαλχῖτιϛ. AL. Roth vitriol B. Coper-root
Chalybs Sillio, stomoma, nucleus ferri Plin. acies ferri Eid. Genus durissimi purgatissimique ferri, quo induratur ferrum, xάλυβϛ, xαλιβιχόν στόμωμα Eustath. στόμωμα Poll. Hesiodo in clypeo Herculis, ἂδαμαϛ vocatur, ab inuicta duritia. AL. Stahel B. Stæl GAL. Acier ITAL. Acciaio H. Acciel, azerro
Chrysocolla Plin. Auri gluten. xρυσοχόλλα. terra viridis nonnullis dicitur. AL. Berggrun, steingrun, scheifergrun B. Berchgroen GAL. Cole a or, sondure d'or ITAL. Saldadura dell'oro H. La atincadura del oro
Est autem & natiua & factitia. natiua vtuntur aurifices, & boracem nominant : auri saniem Plin. AL. Burtis, damit die goldschmid loten B. Boras GAL. Soudure d'or ITAL. Chrysocolla, borazo H. Borrax, para attincar.
Cinnabaris Lachryma arboris Indicæ concreta, vt ex Arriano in Lustrntione maris rubri liquet. sanguinem draconis a eolore vocatum puto, non autem quod tabum sit elisi ab elephanto draconis, id quod somniat Solinus cum Plinio. χιννάβαρι, τό λεγόμένον ἰνδιχόν, ἀπό τῶν δένδρων ω(ϛ δάχρυ συναγόμενον, Arrianus. Theophrastus Cinnabari saturo esse colore, ac propterea δράχοντοϛ ω(=μα creditum scribit.
Estque genuinum & naturale Plinij minium, quod & μίλτοϛ & ἂμμιον Dioscorid. cuius gleba anthrax Vitruuio dicitur. AL. Verzinober B. Vermilioen GAL. Vermillon ITAL. Vermiglio H. Bermelon AN. Vermelon
Cinnabaris Indica Plinio, cinnabari Dioscorid. αἱ=μα δράχοντοϛ recentiorum Græcorum, & sanguis draconis ofsicinis dictus est, seplasiæ adulterium.
Crustæ & emblemata argenti cælati Cicer. χερxνώματα. B. Geschmeltz, erhaben vund gedriben werck, geraucht werck B. Ghedreuen siluerwerck, ghedopt werck GAL. Oeuure d'argent haut efleue ITAL. Opra d'argento di gran rilieuo H. Plata muy ricam ente labrada
Porro Chyinicorum ars planetis metalla attribuit : Soli aurum : Lunæ argentum : Mercurio electrum : Martiferrum : Saturno plumbum : Veneriæs : Iouiplumbum candidum, paulo diuersius Pindari schol. Ioui electrum : Mercurio assignat plumbum candidum.
Electrum Auri argentique mixtura quædam, vt Plinio videtur, quinta argenti portione commista, cui subscribit & Pausanias. ἣλεχτρον, ἀναμεμιγμένοϛ αῥγήρω| xρυσόϛ.
Ferri scoria, stercus σχωρία σιδήρου. AL. Eysenschlack B. Hamerslach GAL. Escume de fer ITAL. Spuma di ferro H. Mozo de herrera o de fragua
Ferrugo Plin. ferri rubigo. ἰόϛ σιδήρου. AL. Eysenrost B. Roest, Yserroest GAL. Rouillure de fer ITAL. Rugio di ferro H. El orin
Ferrum Cicer. σίδηροϛ, ἂρηϛ. AL. Eysen B. Yser GAL. Fer ITAL. Ferro H. Hierro
Ferrum viuum Plin. quod in magnete extritum, ferrum attrahit, retinetque ac catenat quodammodo, immigrante in proxima quæque eadem vi. AL. Eysen das auff dem segelstein geschliffen ist B. Yser dat op den zeylsteen gheslepen is GAL. Fer ou cousteau aguise sur l'aimant ITAL. Coltello o ferro aguzzato sopra la calamita H. Cuchillo aguzado solbre la piedra de hierro
Halonitrum quod Salpeter nostris vocatur. aphronitrum. ἀφρόνιτρον, veluti spuma nitri. AL. Salpeter der anden mauren wachst B. Den salpeter die æn de mueren wast H. Alatron. Nitratus puluis, θειῶδεϛ yῆγμα, vocari potest, tormentarius puluis, quo tormenta exploduntur. AL. Kraut B. Buscruyt, oft busponder GAL. Poudre d'arquebuse ITAL. Poluo d'arcabuso H. Poluo de arcabuzeros
Holos achoe spuma arida maris Plin. lanugo maris, salisuma Plin. salsa aspergo Virg. ἀλόϛ ἂxνη, ἀλόϛ xνούϛ. AL. Meerschaum B. Zeeschuijm GAL. Escume de mer ITAL. Spuma del mare H. Escuma de la mar. Helcysam Plin. Scoria in argento. fæx argenti. ἕλχυσμα Galen. ἔγχαυμα Diosc. αῤγυρίου σχωρία. AL. Silberschaum B. Siluerschuijm GAL. Escume d'argent ITAL. Spuma d'argento H. Escoria de plata
Maris flos ἀλὀϛ ἂνθοϛ. sperma ceti vel balænarum officinis vocatur, & ambar subalbidum. AL. Walrach, baldrath, quasi præsentaneam opem adferens B. Walschot, quod sonat balænarum eiectamentum genitale, siue semen
Metallum Plin. dictum, quod vna inuenta vena, non procul inueniatur alia, quasi μετά τά ἂλλα : vel certe a μεταλλάν, id est, a scrutando. μέταλλον. AL. Allerley ertz, bergwerck, metall B. Metæl, oft berchwerck GAL. Metal, tout ce qu'on tire des mines ITAL. Metall H. Metal
Minium adulterinum, quod ex plumbo sit, a Cinnabari & Minio factitio (quod vulgaris Cinnabaris nomen seruat) diuersum. AL. Meng, minienn B. Menye GAL. Vermillon ITAL. Minio, cinapro o cinaprio H. Bermellon
Nitrum Plin. quod Baurach Arabibus. νίτρον. niter, sal niter, sal petrosus nonnullis vocatur. salem lucidum sunt qui nuncupant, & salem Alexandrinum. Vnicum nitri genus hodie notum est, borax non excocta quam pro fossili nitro sunt qui habent. AL. Bergsaltz, quasi sal petræ, cognata sali res H. Salitre
Pala Plinio, Minor massula excoctioris auri, & quidem selibralis. πάλη Straboni, ἡμιλιτραῖα βῶλοϛ. AL. Ein stuchle fein golds B. Een clompken fijn gouts GAL. Paillette ou papillote d'or, petite masse de pur or ITAL. Mazzetta d'oro fino H. Barra pequenna d'oro puro
Plumbago Plin. galena Eid. molybdæna. μολύβδαινα. AL. Glantz, asplendore, Bleyertz, quod materiam plumbi contineat, Bleyschweisz, quod sudorem plumbi sonat B. Lootærde dær loot en siluer onder is H. Miniere de plomb & d'argent ITAL. Marchesita di piombo H. Marquesita de plomo
Plumbi scoria recrementum. σχωρία μολύβδου. galli cacaturam vocant. AL. Bleyschlacken B. Lootschuijm. H. Escume de plomb
Plumbi lamina charta plumbea Sueton. ἐλασμόϛ μολύβδου, πέταλον, χασσίτεροϛ ἑληλασμένοϛ ἐϛ τό λεπτότατον Pausan. πλάτυσμα Aetio. AL. Blech B. Bleeck GAL. Lame de plomb ITAL. Piastrella di piombo H. Lama de plomo
Plumbum candidum Plin. plumbum argentarium. χασσίτεροϛ Homero. AL. Zin B. Tin GAL. Estein ITAL. Stanno H. Estanno
Plumbum cinereum AL. Weiszmuth, Mythan, conterfeyt
Plumbum nigrum Plin. μόλυβδοϛ. AL. Bley B. Loot GAL. Plomb ITAL. Piombo H. Plomo
Pompholyx Plin. Aeris & cadmiæ fauilla. πομφόλυκ a bullæ simili leuitate, qua per ærem euolat, vt Dioscorides testatur. vnde & nil album. & nihili ofsicinis ab extremæ leuitatis nota dictum fuisse auguror, vt & a Germanis Nichts, vnde natam suspicor paroemiam ex voce ancipiti. Nichts ist in die augen gut, quasi dicas, Nil oculis conducit. tuciam Arabes vocant, cuius species est spodos Plinij, siue spodium vulgare : nisi quod hæc nigra pompholyx, seu nil griseum censetur, candore & nigrore inn pompholyge superantibus. fuliginem nominat spodon Plinius, lib. 34. cap. 13.
Rubrica fabrilis rubrica Colum. μίλτοϛ τεχτονιχή, γῆ σημαντρίϛ. AL. Rotelstein, rot erdrich, bergrotel B. Roode ærde GAL. Croye ou terre rouge ITAL. Terra rossa, tubrica fabrile H. Almagra AN. Ruddell, read chalke
Rubrica Lemnia terra Lemnia, minij gleba Celso lib. 4. minium Lemnium, sigillum Lemnium, terra & lutum sigillatum Auicennæ. σφραγίϛ Gal. quod Dianæ sacerdotis sigillo obsignaretur ad euitandum fucum. μίλτοϛ λημνία, μίλτοϛ λημνίϛ Nican. in Theriacis. λημνία γῆ. offic. terra sigillata. H. Tierra sellada. quæ nunc Turcici sigilli fide munita ostenditur : pallidiorem dilutioremque existimo esse, non ob altiores quam olim fodinas, aut terræ dilutiorem colorem : vt autumat quidem : sed quod is ritus desierit obseruari, quem Galenus indicat, quo mactata Dianæ capra votiua, sanguis eius terræ obsignandæ permisceri solebat. cuius miscellæ modum vt oeulata fide obseruaret Galenus, non dubitauit Lemnam per mare petere
Rubrica Sinopica minium Sinopicum, & Sinopis Plinio, μίλτοϛ σινωπιχή, σινωπίϛ. officinæ bolum Armenum vocant.
Sal natiuus vel fossilis, saxeus, qui sal gemmæ hodie dicitur a pellucido nitore, specularis lapidis modo, qualis olim sal Cappadoceus fuit, Plin. teste. χαθαλμήϛ γαίηϛ βώλακ Nicand.
Sandyx Virgilio, a sandaraca factitia Vitr. nihil differe putat GAL. Agricola vir longe doctissimus, colore est ardenter rubente σάνδυκ, σνριχόν. AL. Bergrot, Parijs rot B. Berchroot
Scoria Plin. Fæces metalli, siue spurcities, retrimentum, vel recrementum stercus Scribonio Largo. σχωρία, χιβδηλἰϛ, χιβδηλία. AL. Schlacken, chaum, oder absameten des metals B. 'Tschuijm van metæl GAL. L'escume & l'ordure du metal ITAL. Spuma di metalli H. Escuma hez de metal
Sil Plinio. Ochra Eidem. Terra lutea, coloris pallidi, e qua combusta fit risbrica. teste Theophrast. ω)/xρα. AL. Augergel, berggel, ochragel, ockergelb B. Ocker, berchgeel GAL. Ocre ITAL. Ocra
H. Color de almagra quemada
Sulphur Plinio, metallum viuax Apuleio, θεῖον, θέαγον, θέειον, sulphur viuum & fossile Latinis. ἂπυρον. quod Celsus ignem non ex pertum vocat : quod glebosum est & solidum. AL. Lebendiger schwebel B. Leuendighe solfer, oft swauele GAL. Soulfre vif & naturel ITAL. Solfo viuo H. Azufre
est & factitium siue mortuum, quod ignis persicitur coctura. AL. Geleschter oder getodter schwebel B. Gheleschte solfer GAL. Soulfre contrefait ITAL. Solfo morto H. Azufre muerto
Stannum Plinio, Primus qui in fornacibus fluit liquor. Encelius putat parum distare ab eo genere plumbi candidi, quod vt imperfectius Germani sua lingud Halbwerck, nuncupant, quasi dimidiatum opus dicas, e quo cantharos & sextarios conflare solent : vt eadem frme sit stanni proportio ad candidum plumbum, quæ plumbi cinerei ad nigrum.
Stibium Plin. stimmi, alabastrum Plin. στίμμι Gal. γυναιχεῖον nonnullis dictum, quod tingendis nigrore ciliis mulierum expetatur. πλατυόφθαλμον Plin. quod picturæ mangomo dilatare oculos quodammodo videatur. antimonium officinis nominatur. AL. Spielzglasz B. Antimonye GAL. De l'antimoine ITAL. Antimonio H. Alcohol
Stricturæ Virg. scintillæ e candente ferro emicantes, teste Nonio, cum massa malleis cuditur : ita dictæ, quod strictius emittantur, vel quod oculos fulgore præstringant, quamuis Seruius ferri massam intelligat ea voce. σπινθῆρεϛ. AL. Feulen, gneist vom gloenden eysen springend B. De voncken ost geysteren, oft strælkens die vant gloeyende yser springhen GAL. Les estincelles du fer chaud ITAL. Le scintelle del ferro ardente H. Centellas de hierro caliente, o ardiente
DE MILITARIBVS OFFICIARIIS.
CAP. XLII.
AEneator Marcillino, pro eo qui classicum canit, qui æneo instrumento, tympani, in morem tenso complosoque sonitum dat. xαλχοτύποϛ. AL. Herpaucker B. Keteltrommelslager GAL. Tambourin a cheual ITAL. Tanburino a cauallo
Porro Tubicen, tubæ cantu in bellum ciet, rursusque receptui canendo reuocat : Cornicinis ac Buccinatoris cantui signa obtemperant, quando mouentur, aut mota fingenda veniunt, teste Vegetio.
Annonæ structor Cicer. a commeatu, annonæ præfectus ἐπιμελητήο ἐμπορίου Dinarc. βίαρxοϛ, σιτοχόμοϛ. AL. Prouiandmeister B. Prouandtmeester GAL. Commissaire des victuailles ITAL. Commissario delle vettouaglie H. Prouedidor de la vitualla
Antesignanus Cic. qui ante signa stat in acie. πρόμαxοϛ. AL. Der vor dem fanhle steht in der schlachtordnung B. Die voor in de slach stæt GAL. Qui marche en bataille deuant le port' enseigne ITAL. Chi marcia nelle bataglia inanzi le ensegna H. Que esta en la battalla adelante de las benderas
Armaturæ duplices Veg. qui dupla stipendia merent. duplicarij Varroni dici videntur, quod illis ob virtutem duplicia cibaria darentur. διμοιρίται Arriano, διδραxμοπλίται Polluci, quod duos mererent denarios, cum vnus stipendium esset militi diurnum. AL. Doppelsoldner B. Dubbel soudener GAL. Doubel paye ITAL. Lanzia spezzada H. Piquero a dos pagas
Balistarij qui balistis vtuntur, quibus & saxa & iacula euerberabant, & muros quassabant : quorum vicem implent nunc tormentarij, qui muros deijciunt sternuntque validis machinis. ἀχοντισταἰ, ἀχοντοβόλοι. AL. Bachsenmeister B. Busmeester GAL. Canoniers ITAL. Bombardieri H. Lombarderos
Caduceator Liuio, Legatus aut internuncius pacem petens. χῆρυκ, ἑρμῆϛ. AL. Fridbott B. Vreed-Bode, pays bode GAL. Embassadeur de paix ITAL. Ambasciatore della pace H. Embaxador de la paz
Castrorum præfectus Tac. Veg. AL. Der obriste im leger, Feldher B. Veltheere, Prouoost GAL. Le prouost ITAL. Il mæstro del campo H. El mæstro del campo
Calones Liuio, Militares serui. Caculæ Plaut. σχευοφόροι, ὑλοφόροι Epigram. varones etiam, Cornuto teste, militum serui dicuntur. AL. Troszbuben B. Trosboeuen, trossen, ruyters iongen GAL. Goujarts, valets des gendarmes ITAL. Li ragazzi de soldati H. Los moços de los soldados, los rapazes de los eseu deros
Cataphracti equites Liu. Saalust. vel cataphratti, vt alij scribunt. cataphractarij Lampridio. χατάφραχτοι. de quibus ita Nazarius : Cataphractos equites, in quibus maximum steterat pugnæ robur : his disciplina pugnandi est, cum aciem arctauerint, seruent impressionis tenorem : & immunes vulnerum, quicquid oppositum est, sine hesitatione perrumpunt, Cataphracti rego sunt, qui grauioribus armis instructi stabili agmine congredinntur. AL. Kurisser B. Curissers, ruyters int volle harnas GAL. Gens d'armes armez de pied en cap ITAL. Gente d'arme, armati da capo in piedi H. Gente de armas, armados de la cabeça hasta a los pies
Centurio Cæs. qui centum numero præerat militibus. ἐχατοντάρxηϛ AL. Ein Haubtmann vber hundert B. Een hondertste-man, een Hopman ouer hondert GAL. Centenier ITAL. Centurione H. Capitan de ciento armados
Chiliarcha tribunus. xιλίαρxοϛ, δρουγγάριοϛ Leoni. AL. Ein Haubtinann vber ein tausent B. Duysentste man, een capiteyn ouer duysent GAL. Coronel, capitaine de mille soudarts ITAL. Colonello H. Coronello
Circitores Veget. vel circuitores, Vigiliarum recognitores, περιπόλοι ἐφοδεύοντεϛ Polyb. AL. Die schaarwacht B. De Heere die omgæt, de schærwacht GAL. La ronde ITAL. La ronda H. La ronda
Commilitones Cicer. commilites Cæs. commanipulones Spartian. contubernales Cic. συστρατιῶται, ὁμόστεγοι. AL. Spiesz oder rottgesellen, burszgesellen B. Rotgesellen, stalbroeders GAL. Compaignons de guerre ITAL. Compagnoni H. Companneros
Conquisitor Liuto & Cicer. qui militum delectum agit. κενολόγοϛ Polybio. στρατολόγοϛ. AL. Ein kriegs Commissari, oder Musterherr B. Een Commissaris oft Beuelsman, die de knechten ænneemt, een Munsterheere GAL. Commissaire, ou qui a charge de faire l'eslite des gents, quelque Seigneur de la monstre ITAL. Commissario di guerra, o Signore della monstra H. Commissario de guerra, o Sennor de muestra
Coricæus cum Exploratore idem fere est, qui occulte subausculat quid dicatur, χωρυχαῖοϛ. AL. Ein auszspeher B. Een luysterær GAL. Escouteur, quasi auscultator ITAL. Spia H. Aslechador
Cornicen Iuuen. classicus Varr. corniculatius Val. Max. & Cicer. buccinator Cæsari, classicen Varr. χεραύληϛ, ὀτρυντήρ. AL. Zinckenblaser, hornblaser B. Zinckeblasr, horenblaser GAL. Corneur ITAL. Cornetta, suonatore di cornetto H. Cuernero
Cunicularij vel cuniculares Veg. qui cuniculis suffessis improuisi emergunt, & hostilia munimenta inuadunt AL. Schantzgraber, vndergraber B. Schansgrauers, pioniers GAL. Pioniers ITAL. Pioneri, guastadori H. Peoneros, gastadores
Decanus Veget. decurio, Manipuli præses. AL. Rottmeister B. Rotmeester, thiendeman GAL. Disenier en guerre, corporal ITAL. Caporale H. Caporal
Desertor qui stationem in militia suam deserit. λειποτάχτηϛ. & apud Cæsar. qui perdiu a castris abest. AL. Der seyn platz oder glid verlast im krieg B. Die zijn ghesellen verlæt in de crijch, oft in den brant GAL. Delaisseur de ses compagnons ITAL. Abbandonatore de suoi compagni H. Desamparador, o dexador de sus companneros
Desultor Liuio, Eques qui alterum equum attrahit, in quem celeriter transilire, vbi res postulat, potest μεταβάτηϛ, ζεύκιπποϛ, χέληϛ. AL. Reisiger, springreuter B. Reysigher
Procubitores Festo. Velites qui noctu ante castra excubant, cum castra hostium in propinquo sunt. B. Wtwacht
Emansor Modestino, qui vlira tempus commeatus ab imperatore impetrati, a castris abest, leuiusque crimen sustinet quam desertor, πλανήτηϛ Polybio. AL. Ein waghalsz, ein abentheurer, ein kistenfeger B. Een krijsman die langher uytblijft dan zijn paspoort inhoudt GAL. Vn soudard qui hazarde de s'absenter sans conge ITAL. Venturiero, soldato che s'absenta piu che non gli ha permesso il suo capitano H. Soldado que tarda mas que no tiene licentia
Emissarius qui præcedit aciem ad lacessendum hostem. πρωταγωγεύϛ. AL. Der verlorne hauff, die voranlauffer, die zum auszschosz verornet seynd B. D'auantguardie GAL. L'auantgarde ITAL. La scorta, l'auanguardia H. La auanguardia, la scuerta
Equites Liuio, equitatus Plinio, celeres olim dicti, teste Plinio, ἱππεῖϛ, ἔφιπποι, ἱππόται, ἐπιβάται, ἀναβάται, ἱπποβάται, ἱπποχορυστή Hom. ἔφιπποι ὁπλῖται Porphyrio. AL. Die reissigen, der reissige zeug, die reutterey B. Reysigers, ruyters te peerde, de ruyterie GAL. Les hommes d'armes, es cheuaux, gents de cheual, la cheuallerie ITAL. Caualleria, gente a cauallo H. La caualleria, los cauallos
Excubitor Colum. νυχτοφύλακ Dioni. AL. Wachter B. Wachter GAL. Guetteur, qui fait ou tient le guet de nuict ITAL. Guardiano, guardia H. Guardian, que haze la guardia de noche, escuchador vellador
Excubitor specularius qui in speculis orarum excubat. φρυχτωρόϛ Thucyd. φρυχτωριῶν ἐποπτήρ Aristoteli. AL. Ein wachter auff dem wartthurn B. De wæcker op den wæcktoren GAL. Le guetteur de l'eschauguette ITAL. Lo guardiano della lanterna, scutinella della torre H. El atalayero
Fecialis Varr. Cicer. Internuncius, vel belli vel pacis feriendæ. πρεσβὐϛ, εἰρηνοδίμηϛ Halicarn. φετιάλιϛ Plut. AL. Ein bott der absagbrieff dem feinden zutragt, ein Herold B. Een Heraut om d'oorloge æn te bieden, oft pays te maken GAL. Herant des armes ITAL. Heraldo, Re delle armi H. Heroldo Rey de las armas
Funditores Cæs. qui fundis missilia & lapides iaciebant. libratores
Tacito, quo missilia eminus librando contorqueant. σφενδονῆται. AL. Schingenwerffer B. Slinghetworpers GAL. Qui vsent de fondes a combatre ITAL. Frombolaz, funditori, o chi combattono con le fionde, o frombe H. Honderos
Horum in locum successere, qui plumbeas glandes iaculantur vi tormentarij pulueris elisas. AL. Hackenschutzen B. Hæckeschutten, busschieters, Coleueriers GAL. Arquebusiers, hacquebutiers ITAL. Arcabusieri H. Arcabuseros
Hastati Varr. qui in prima acie versabantur xροσφομάxοι Polyb. φερεμμελίαι Mimnermo, xροσφοφόροι Polyb. σαρισσοφόροι. AL. Langespiessen B. De langhe spiessen GAL. Les picquiers ITAL. Li picchieri H. Los piqueros
Imperator Cic. imperator exercitus, archistrategus. ὁ προεστὼϛ τῶν ὂλων πραγμάτων Polybio, αῤxιστρατηγόϛ, αυτοχράτωρ, στρατηγόϛ. AL. Obrister seldherr B. Opperste veltheere, Capiteyn generæl van een armeye GAL. Ches de guerre ITAL. Il generale della armata, o del campo H. Capitan general
Lancearij Suet. λογxῆται, λογxοφόροι, δορνφόροι. AL. Lantzen B. Lancie-voerders GAL. Les lances ITAL. Le lancie H. Lanceros
Legatus Cæs. qui cum potestate mittitur. legatus fiduciariam operam obtinens Cæs. πρεσβευτήϛ αὐτοχράτωρ en. ὑποστρατηγόϛ. AL. Ein Statthalter, oder Lutenambt B. Een Stadthouder, oft Lieutenant GAL. Lieutenant ITAL. Il luoco tenente del capitano generale H. El luego tenente del capitan general
Lignatores Liuio, Milites qui lignatum eunt. κυλοφόροι, κυληγοἰ, φρυγανοφόροι, φρυγανισταἰ, ὑλοφόροι. AL. Holtzhawer B. Die hout gæn rapen ende soecken GAL. Qui vont querir du bois ITAL. Chi vanno per legna H. Los que træn lenno
Lixæ Liuio, qui exercitum sequuntur lauandi & coquendi gratia. AL. Die sudler, koch vnd wascherinne im krieg B. De schommelcocx, een cræuwels, ende wasscherssen GAL. Cuisiniers & lauandieres ITAL. I cuoghi & la lauandaie H. Los aguaderos, los cozineros y las lauanderas
Magister equitum Liuio. ἱ/ππαρxοϛ, ἱπποστρατηγόϛ Suidæ. AL. Obrister Rittmeister B. Ouerste Ridtmecster GAL. Le general de la cheuallerie ITAL. Il generale della caualleria H. El general de los cauallos
Mensor Veget. designator diuersoriorum. ἐπίσταθμοϛ, σταθμοδότηϛ Plutar. AL. Fuhrierer, herberigbesteller, quartiermeister B. Forier, oft quartiermeester GAL. Fourrier, ou qui ordonne les quartiers ITAL. Foriere, o il mæstro de e quartieri, i loggiamenti H. El forerio maior, o el aposentador
Mensoris enim erat diuersoria in oppidis designare, militi tentoriorum positum præscribere.
Metator Veg. Cicer. qui castris locum eligit. AL. Ein Legerschlager B. Die 'tlegher ordineert om te slæn GAL. Qui choisit le lieu pour asseoit le camp ITAL. Il mæstro del campo H. El mæstro del campo
Eiles Liuio, qui sacramento rogatus & adactus est. στρατιώτηϛ ærarius Varr. ab ære, quod stipersdium faciat. τενxοφόροϛ Eurip. μισθοφόροϛ. AL. Ein kriegszmann, ein soldner B. Een krijsknecht, soudæt, oft soudenær GAL. Vn soldat, souldard, homme de guerre, gendarme ITAL. Soldato H. Soldado
Miles ære dirutus Cicer. exautoratus Liuio, expunctus stipendiis Paulo. ἀπεζωσμένοϛ Herodiano, ἀδόχιμοϛ. AL. Auszgemunsterte knecht B. Weghemonsterde krijsknecht GAL. Soudard casse, mis hors de l'estat ITAL. Soldato cassato, scancellato H. Soldato a quien quitaron el sueldo
Miles auctoratus Hor. delectus. δόχιμοϛ, ἔχλεχτοϛ ἐπιλελεγμένοϛ ἐχχριτοϛ πρόχριτοϛ, ἀπόδεχτοϛ, λογάϛ, ἐπίδεχτοϛ Herod. Polybius, ἐχτραορδιναρίουϛ, id est, extraordinarios, interpretatur ἐπιλέχτουϛ : cuiusmodi e sociis deligebantur. AL. Geschworne kriegsleut B. Gemonsterde krijsknechten GAL. Soudard iure & paye ITAL. Soldato pagato & giurato H. Soldado pagado y obligado a serbir
Miles causarius Liuio, valetudinarius, qui insta de causa militiæ laboribus supersedere potest. ἀπόμαxοϛ. AL. Vmm redlicher vrschen willen erlauber B. Een landtsknecht die zijn paspoort heeft, om zijnder sieckten oft andere eerlijcke oorsaken wille GAL. Qui est delaisse par sa maladie, ou par quelqu' autre inste empeschement ITAL. Cassato a cagion honesta H. Licentiado con buena razon
Miles classiarius classicus Curt. epibates Hiclio, inscensor Lampridio. ἐπιβάτηϛ, ἐπιβήτωρ. AL. Ein kriegszman auff dem wasser B. Een krijsman ter Zee GAL. Sondard en mar ITAL. Soldato in mare, di galea H. Soldado por mar, o en galera
Miles emeritus Lucan rudiarius Sueton. quasi rude donatus. ἀφηλιχέστεροϛ Dioni. ἑκκστρατευμένσϛ χαἰ γηρῶν Appiano. AL. Ein alter auszgedienter kriegszmann B. Een oude krijsman, die van ouderdom niet meer gedienen en can GAL. Soudard casse par sa vieillesse ITAL. Soldato casso per la sua vecchezza H. Soldado iubilado
Miles euocatus Cæsari, qui post emerita stipendia reuocatur militatum. (euocatorum autem ordo honestus erat) ἀνάχλητοϛ Dioni. ὁ\ϛ πεπανμένοϛ τῆϛ στρατια=ϛ, ἐπ' αὐτήν αὐ=θιϛ ἀνεχλήθη Dion. Miles grauis armaturæ Liuio, ὁπλίτηϛ. ὁπλοφόροϛ βαρὐϛ, στάσιμοϛ, ενάριεϛ Ionic, tales dicuntur, & βαρέα τῶν ὂπλων Polybio. AL. Ein knecht mit schwarem zeug, harnisch oder rustung B. Een krijsman int volle harnas, oft swær ghewapent H. Homme d’arme ITAL. Huomo d’arma H. Hombre de armas
Miles gregarius Sallustio. ἐγχύχλιοϛ, ἐχτεταγμένοϛ. AL. Ein spanniger B. Inspannigher GAL. Soudard peu renomme ITAL. Fantacino H. Besonno
Miles leuis armaturæ Cicer. expeditus Sallust. ferentarius Eid. & Veg. veles Liuio, rorarius Eid. qui expedita ratione pugnam capessit, & obuiis telis. yιλόϛ Aristoteli. χούφοϛ, ἐλαφρόϛ, εὐxερήϛ, εὐ/χολοϛ, εὐ/xειρ Polybio, πελτοφόροϛ γυμνήτηϛ, εὐ/ζωνοϛ Appiano, ἀχροβολιστήϛ. AL. Scharmutzler, ein ring geruster kriegszmann, ein fertiger Landsknecht B. Een wæchhals, een auenturier, een lichtueerdighen krijsman GAL. Homme de guerre arme a la legiere ITAL. Soldato armato alla leggiere H. Soldado que esta poco armado
Miles limitaneus Theodos. præsidiarius Liuio, idem ferme sunt, nisi quod in regni limitibus ille præsidio sit, hic etiam mediterraneis locis. φρουρόϛ, ὂριοϛ, ὁ εν τοῖϛ μεθορίοιϛ. AL. Der in der besatzung, oder auff der grentz ligt B. Die op de frontieren in garnisoen ligghet GAL. Qui est en garnison sur les frontieres ITAL. Ch’e nella guarnigione insu le frontiere. H. Hombre de la guarnicion
Miles stationariusVlp. φύλακ. AL. Der die schiltwacht halt B. Die op de wacht is GAL. De guet ITAL. Di guardia H. De guardia
Miles veteranusCicer. qui diu militiam secutus est γεγυμνασμένοϛ Appiano. AL. Ein alter Landsknecht B. Een vervaren en oudt krijsiman GAL. Vn vieil soldat ITAL. Il soldato vecchio H. El soldado viejo, y anciano en la guerra
Miles tumultuarius Liuio. subitarius miles Liuio, subitario collectus, αὐτοxέδιοϛ. AL. In eyl zu samen gebracht B. Metter hæsten vergabert GAL. Fait a la haste ITAL. Racolto prestamente H. Cogido en priessa
Miles triarius Liu. Strenuus & exploratæ virtutis miles. ἀριστεὐϛ, πεζαίτεροϛ Vlp. Demosth. interpr. λογάϛ, ἀριστίνδην ἐζειλεγμένοϛ Athenæo. AL. Ein frischer vnnd freymutiger kriegszmann B. Een vryen en dapperen krijsman GAL. Vn bon soudard ITAL. Vn buon soldato H. Vn buen soldado
Miles voluntarius Liuio, voo Eid. qui vltro nomina dat. ἐθελοντήϛ, αὐτοχέλευστοϛ. αὐθαίρετοϛ, αὐτήχοοϛ, αὐτεπίταχτοϛ, ἀντεπάγγελτοϛ, ἀπαράχλητοϛ, ἀπροφάσιστοϛ, ἀνεπίταχτοϛ. AL. Ein freywilliger knecht B. Een willighe soudæt GAL. Soudard voluntarire, qui vient sans contrainte ITAL. Soldato di sua buona voglia H. Soldato de su buena y propria volundad
Milites aduentitij cic. externi Eid. extraordinarij. ἐπίλεχτοι Dion. ἐπίσαχτοι Plutarcho. AL. Auszlandische kriegszleuth B. Wtlandtsche krijchslieden GAL. Soudars estrangiers ITAL. Soldati forestieri H. Soldados de tierras agenas
Militum supplementum Liuio, Militares copiæ, quæ in cæsorum numerum supplentur. πλήρωμα. AL. Das auszfullen, erstetten B. Knechten, dærmen de Rotten oft Vendelen weder met vult GAL. Supplement ITAL. Supplemento H. Accomplemiento
Obses Cic. qui twendæ fidei causa alterius potestati traditur. ὂμηρον Polyb. ὂμηροϛ, ὁμήρευμα Plutar. ἀσφάλισμα, ενέxυρον. AL. Gijsel, Pfandsmann B. Ostasel, Pantman GAL. Ostage ITAL. Statico, hostaggio H. El rehen de las treguas
Optio Suet. qui excubiarum negotium obit per oculatos inspectores, ipse excubiis præfectus. Optionis nomen in veteribus marmoribus non raro occurrit, e quibus vnum multorum vice erit. quod Pisis erutum ita habet. IN EIS TESSERAR. OPTIO VEXILLARIVS. ὀπτίων Plutarcho exponitur. ὁ δἰ ὀπτήρων ὑπηρεσίαϛ τελῶν. Turnebus aliter exponit, vt optio sit, qui, tribunis vel centurionibus morbo aut negotio impeditis, tanquam vicarius adopatus, omnia curat eorum munera.
Ordines Cicer. numeri Suet. quos status militiæ nominant, & aliquo in numero sunt & præsunt, vt centuriæ, cohortes. τάκειϛ στρατηγιχαἰ, ἀριθμοί Synesio.
Ordinum ductor dux militum. ἡγεμὼν, δίοποϛ Aeschylo. ἐπιτάχτωρ, αῤ xηγέτηϛ Sophocli, ταγόϛ, λοxαγόϛ Suidæ, σημάντωρ Aristot. τακίαρxοϛ, στρατηγόϛ, χράντωρ, ἡγύτωρ, τάκυρxοϛ Aeschylo. AL. Haubtmann, Rottmeister, Feldweibel B. Hopman, Rotmeester, Veldtweuel oft Sergent GAL. Capitaine, corporal, Sergeant ITAL. Capitano, caporale, sergente, condottiero de genti H. Capitan, caporal, sergente
Pedites Hirt. peditatus Cicer. ποζοἰ, φάλαγκ Orbicio. AL. Die knecht, fuszknecht B. Voetknechten GAL. Gens a pied, pietons ITAL. Fanti, fantaccini, gente a piede, pedoni H. Peones, soldados a pie
Perfuga Cicer. transfuga Liuio, defector Sueton. πρόσφυκ, αὐτόμολοϛ, ἀποστάτηϛ. AL. Ein verlauffner, abfalliger, abtrinniger, oder feldfluchtiger kriegszmann B. Een ouerlooper, die totten
vyant ouerloopt GAL. Qui s’enfuit aux ennemis ITAL. Chi s’accosta al nemico & lascia e suoi H. Tornadizo
Præfectus rerum capitalium quæsitor Virg. Asconio, prætor rerum capitalium, latrunculator Vlp. χοιαισίτωρ Moschopulo, ὁ ἐπ’ ἐγχλήμασι τιμωρόϛ. AL. Schultheisz, oder Profosz B. De Prouoost GAL. Le preuost des mareschaux ITAL. Il preuosto H. Pesquisidor, preuoste
Præfectus vigilum Paulo νυχτοφυλάχων ἂρxων Dioni. AL. Der Wachtmeister B. De Wachtmeester, oft de Wachtbesetter GAL. Le capitaine de la garde du Roy ITAL. Il capitano della guardia H. El capitan de la guardia del Rey
Primipilus Veget. vnde Primipulum dueere Cæsar dixit. Primi ordinis ductor, primus centurio, πρωτοστάτηϛ. AL. Haubtmann der ersten rott, oder geschwaders B. Hopman vant eerste rot oft gheswader GAL. Capitaine de la premiere bande ITAL. Capitaneo della primera banda H. Capitan de la primera banda
Sagittarij Cicer. quisagittis iaculantur. τοκόται. AL. Schutzen B. Schutters metter handt fot voetboghe GAL. Archiets ITAL. Arcieri, balestrieri, sagittarij, sættieri H. Frecheros, ballestreros
Scutati Cicer. ἀσπιδούxοι Eurip. άσπισταἰ Homero, ἀσπιστήρεϛ, ἀσπιδοφέροι. AL. Schiltfurer B. Schiltvoerders GAL. Armez de boucliers ITAL. Iscutari, le targhe H. Los que træn escudo o targa
Signifer cicer. vexillarius Liuio. σημειοφόροϛ, σημαιοφόροϛ. AL. Fenddrich B. Vændragher GAL. Port’ enseigne ITAL. Alfiere H. Alferez
Speculator Curt. Cæs. explorator Cæs. a speculis, ex ordine tesserariorum. χατάσχοποϛ, σμοπόϛ, σχοπιήτηϛ Epigram. ὀπτηρ Hom. σχοπίωροϛ Aristop. ἐπόπτηϛ, πρόσχοποϛ Xenoph. χατόπτηϛ. AL. Auszspeher B. Verspieder, bespieder GAL. Espie, eschauguetteur, espieur, espion, guetteur ITAL. Spia H. Espia
Erat in Speculatorum numero, quem Liuius hemerodromum Græcis vocari testatur, qui ingens spantium die vno cursu metiebatur, qui diluculo emissus ad speculandum sub noctem recuertebatur. ἡμεροδρόμοϛ, ἡμεροσχόποϛ Aeneæ.
Ersserarius Suet. qui nocturnarum excubiarum tesseras tractat, & per militum contubernia denunciat. τεσσεράριοϛ a Plutar. in Galba voce Latina dicitur, exponiturque, ὁ δἰ ἀγγέλων ὑπηρεσίαϛ τελῶν, qui per internuntios tesseram dictat, ὁ σύνθημα σημαίνων. AL. Wachtmeister, oder weibel, der das losz oder die kreid gibt B. Wachtmeester, wachtsteller, die de loose gheeft GAL. Le sergeant qui baille le mot du guet ITAL. Il sergente che da la parola H. El serjente que dize la palabra
Tribunus armamentarij AL. Zeugmeister, arckeleymeister, zeugschreiber B. Artileryemeester GAL. Maistre de l’artillerie ITAL. Il mæstro della artigleria H. El artillero, el mæstro de la artilleria
Tribunus militum vel militaris Pomponio, cuius munus erat milites in castris continere, & ad exercitationem educere Marischalcum passim nominant. B. Mærschalck
Tubican Veget. qui tubæ cantu Martem accendit, vt inquit Virg σαλπίτχτηϛ, ὀτρυντήρ. AL. Trommeter B. Trompetslagher GAL. Trompetteur, trompette ITAL. Trombetta H. Trompeta
Tympanistes vel tympanista, tympanotriba Piaut. τυμπανίστηϛ, τυμπανοτρίβηϛ. qui tympanum pulsat. AL. Trommelschlager B. Trommelslagher GAL. Tambourin, tabourineur ITAL. Tamborino H. Atabalero, adufero, panderetero, tamborin
Tyro Cic. Nouus miles. νέοϛ, νεοσύλλογοϛ Appiano, νεόλεχτοϛ, νεσύλλεχτοϛ Iosepho. AL. Ein lehrjung im krieg, ein junger kriegszmann B. Een ionck krijsman, een nieuwe krijchs appel GAL. Bachelier aux armes, nouueau on ieune soudard ITAL. Soldato nouicio, o giouane H. Soldado mancebo, moço, o nouicio en la guerra, besonno
Vragus Postremi agminis ductor. οὐραγόϛ. AL. Haubtmann des hinderhalts B. Capiteyn van d’arriere garde GAL. Capitaine de l’arriere garde ITAL. Capitano della retoguardia H. Capitan de la retoguardia.
DE MILITARIBVS REBVS.
CAP. XLIII.
Cies cic. παράτακιϛ, σύντακιϛ Aeliano, τάγμα. Instructio exercitus in procinctu pugnæ stantis, & ad confligendum parati. AL. Ordnung, schlachtordnung, geruster zeug B. Slachoorden GAL. Armee en ordre ITAL. Essercito in ordinanza H. Haz, batalla ordenada
Ad manus venire Ciceron collato pede proeliari Liuio, conferre manum Ciceron. conferre signa vel pedem Liuio, confligere acie Eidem. gradum conferre cum hoste Eidem. decernere armis Cic. decerne re acie vel ferro Liuio. εἰϛ xεῖραϛ ἰέναι Thucyd. Halicarn. συνάπτειν εἰϛ τάϛ xεῖραϛ Polyb. συῤῥήγνυσθαι Chrysost. συυάπτειν Plutarch. σνῤῥάσσειν Xenoph. συυάπτειν τήν μάxην Plutarch. εἰϛ πεῖραν μάxηϛ ἔρxεσθαι Halicarn.ὁμόσε φέρεσθαι Xenoph. χρίνεσθαι ἂρηῖ Hom. μάxηϛ ἀντιβολῆσαι. Eidem. πάρ ἀσσπίδα στῆναι Eurip. χατάρxεσθαι τῆϛ μάxηϛ Polyb. ὁμόσε xωρεῖν τοῖϛ πολεμίοιϛ Eid. συμβάλλειν, συμπίπτειν, συμπλέχεσθαι Plut. προσμίγνυσθαι, κυνάρασθαι τόν xίνδυνον τῆϛ μάxηϛ Thucyd. συμμίκαι εἰϛ xεῖραϛ πολεμίοιϛ Xenoph. εἰϛ xειρῶν νόμον ἀπιχέσθαι Herodoto. ποιήσασθαι μάxην Xenoph. ἐχxειρόϛ μάxεσθαι Eid. AL. Streiten, Schlahen, Kempffen, von freyer Handt Streitren, Schlacht lieffern B. Hant gemeen worden, ter slach, oft man æn man comen, voet by voet oft by stock setten, slach leueren GAL. Batailler, combatre, venir a la main, liurer la bataille ITAL. Combatere, dar la bataglia, venire alle mani, entrar en zuffa H. Pelear
Aestiua Liuio, Alsiosa loca in quibus æstiuis caloribus vitandis stant milites θερινά. AL. Summerleger B. Somerlegher in Coele plætsen GAL. Lieux champestres, ou il fait fraiz ITAL. Luoco doue sta il campo d'estate H. Real de gente en el estio
Agmen Virg. proprie exercitus ambulans iterque faciens, τάγμα Dioni, τέλοϛ AL. Ein ziehender Kriegszeug B. Een treckende Heyr, een voortmarcerende Camp GAL. Armee qui marche ITAL. Esercito che marcia H. Campo que camina
Alæ Liuio, Equitum ordines, quod alarum vice pedestres copias obtegunt vtrimque ἂγημα. AL. Flugel der Reisigen B. De Vleughels vant Peerdevolck GAL. Les ailes de la cheuallerie ITAL. A la de la caualleria H. Ala de la gente de cauallo tendida Sunt autem Alæ in equitum gente, quod Cornua in peditibus. id quod Grammaticorum vulgus confundit.
Apparatus bellicus Cicer. παρασχευή πολεμιχή Aeliano. AL. Rustung zum Krieg B. Ghereetschap totter Oorloghe GAL. Apprest de guerre ITAL. Apparato di guerra H. Apparejo de guerra
Arma Cicer. quibus corpus munimus. armatura Cic. ὁπλίσματα, ὂπλα, ἔντεα, τεύxια γέῤῥα, arma e quauis materia facta, quibus nos in hostem armamus, Xenoph. ἀγxέμαxα σταδιαῖα ὂπλα, hæc Artemidorus ὂπλα σχεπαστά vocat, quod ad corporis tutelam iis vtamur : vt ὂπλα τά ἑχηβόλα, missilia omnis generis iacula. AL. Waaffen, Kriegswaaffen, Harnisch B. Wapen, harnas GAL. Armes, armures. Harnois ITAL. Arme H. Armas AN. Vveapons
Arma inuenisse memoratur Phoroneus Inachi filius, Hygino teste : Galeam Curetes, vt Diodorus, aut, vt Plinius vult, Lacedæmonij : Loricam Mydias Messeneus, Plinio teste : Clypeum, Proetus & Lacritius inter se digladiates, vel, si Plin. Stabitur, Chalcus Athamantis Thebani filius Gladium Belus Neptuni filius, cum antea fustibus sudibunsque res gereretur, vt scribit Hyginus, quod inuentum Curetibus alij tribuunt, vt Spartanus Plin. Iaculum & Amentum Aetolus Martis filius inuenit, Plin. Hastam Lacedæmonij : vt Hastam velitarem Pylumnus Tyrrhenus : (sic enim in manuscripto Pliniano codice lego) Lanceam Aetoli : Frameam Mars : Vmbonem clypeo addidisse, & galeis cristas, Cares populi leguntur apud Thucyd. schol. Fundæ inuentio Aetolis datur a Strabone, Balearibus a Vegetio : Phoenicibus a Plinio, Arcum Scythes Iouis flius, vt Sagittam Perses, Persei filius inuenit Plinij testimonio, vtrumque Apollini dat Diodorus : Peltam Illyrij populi, Clemente teste : Harpen Thraces : vt idem ait : Tympani inuenti gloriam sibi vsurparunt Corybantes, vt apud Euripidem Bacchus testatur : Balistam excogitarunt Phoenices : Onagrum Cretenses, Plinio teste : Helepolin Demetrius cognomento Poliorcetes : Arietem Epeus ad Troiam, Ammiano auctore : Ocreas Cares ostenderunt, teste Plinio, Amazones bipennem : at inducias Lycaon primus instituit : Theseus Foedera.
Armilustrium Armorum lustratio. ὁπλοχαθάρσιον, ὁπλοχάθαρμοϛ. B. Wapenschouwinghe
Auxilia Tac. Suet. cohortes auxiliariæ Cicer. Cohortes e sociis confoederatisque conscriptæ. cohortes auxiliares Cæs. συμμαxιχόν Demostheni. AL. Hulff von Bundsgenossen, Zusatz B. Bystant van de Verbonts genooten GAL. Secours, aides des alliez ITAL. Socorso H. Ayuda
Canere bellicum Cicer. canere classicum, signum dare buccina Curtio, ad arma conclamare Liuio, quod postremum videtur nonnihil a reliquis discrepare, vt sit, quando nuntiato hostis aduentu totis castris tumultus exoritur, & arma inclamantur, nimirum ad castrorum defensionem, non autem pugnam. videtur tamen eodem cum prioribus sensu extulisse Arrianus, vbi ait : ὑπό σαλπίγγων τῶ| ενναλίω| ἀλαλάζειν. rursus, κνυάλιον ἀλαλάζειν. ἀλαλάζειν simpliciter Halicar. σημαίνεσθαι τό πολεμιχόνDiodoro, σημαίνειν τήν ἔφοδον Plutarch. σημαίνειν τῆ| σάλπιγγι Andocidæ, ὑποσημαίνεσθαι τό εἰϛ ἔφοδον Pol. AL. Ein Lermen blasen oder schlahen B. Alarm slæn GAL. Sonner a l'arme ITAL. Sonat la battaglia, dare all'arma. H. Tanner para acometet la batalla
Casæ Hirtio, Militum tentoriola e cespitibus, & stramentis. χαλύβαι, σχηναί e frondibus. AL. Strohauszle, oder Huttle B. Hutteken GAL. Logettes, maisonnettes ITAL. Casette, o capane di terra & paglia H. Cabannas de tierra y paja
Castra Cic. στρατόπεδον, παρεμβολή. AL. Leger, Heerleger
B. Leeger GAL. Camp ITAL. Campo, allogiamento di soldati H. Campo, real de gentes armadas
Castra metari Liuio, ponere Cæs. Cic. στρατοπεδεύεσθαι. τίθεσθαι τόν xάραχα Halicarn. χατασχευάζεσθαι. AL. Das leger schlahn B. T'leger slæn GAL. Camper, asseoir le camp ITAL. Accampare H. Metter y poner su campo, accampar
Caterua Hor. Indistincto similiter capitum numero censetur apud auctores. οὐλαμόϛ, στῖφοϛ. AL. Kriegszschaar B. Een Bende, een hoop Volcks GAL. Bande de gens d'armes ITAL. Banda o moltitudine di gente armata H. Muchos hombres d'armes
Centuria Cic ἑχατοστυία, τάκιϛ Orbicio. AL. Ein Rott von hundert Kriegszleuten B. Een Rot oft Bende van hondert Krijchsluyden GAL. Centaine ITAL. Squadra de cento fanti H. Esquadra de ciento soldados
Classis pro multitudine hominum adunata, vetus est, vnde classis procincta pro exercitu ad proelium instructo, μοῖρα, τάκιϛ. Classes etiam pro equitum ordinibus extulit Virg. Cuneus eadem ratione apud eundem accipitur, pro conferta hominum turba, forte quod cunei in modum perrumpere quasique diffindere hostilia agmina possit. ἔμβολοϛ Aeliano Cuneus esse videtur acies cuneum repræsentans.
Cohors Cæs. Legionis pars decima, vt volunt, Callisthenes septingentis armatis, ducentis Ephorus, centum Plutarchus constare cohortem annotarunt : nos reiecto opinionum pugnantium certamine, pro armatorum incerto numero vocem accipimus.σπεῖρα, τάτμα, λόxοϛ. AL. Hauffen Kriegfzvolcks B. Een hoop Krijchsvolck GAL. Flotte de gents d'armes ITAL. Squadra de gente d'arma H. Esquadra
Cohors millenaria Constabat mille centum & quinque peditibus, centum triginta duobus loricatis equitibus. eaque in singulis legionibus vna tantum erat, sub aquilæ signo contenta. Cohors milliaria Vegetio.
Cohors prætoria Cic. quæ consuli aut prætori inprouincia præsto semper & deuota erat, ab eo nusquam decedens. Ita vocari potest, quæ regis aut principis turelæ satagens, quasi in famulitio eius & ad nutum parata est. τάγμα στρατηγιχόν. AL. Des Obristen oder Feldherrn Gwardi B. Eenes Conincks oft Veltheerens Garde GAL. La garde du roy ITAL. La guardia del principe H. Capitania de la guardia del rey
Coniuratio quæ fiebat motu tumultuario, quando propter imminens vrbi periculum singulos in verba iurare negabat necessitas.
Conscribere exercitum Cæsari colligere exercitum Cicer. centuriare Eid. cogere militem vel copias Cæs. ποεῖν στρατεῖν Xenoph. κενολογεῖν, χαταλέκοσθαι τήν στρατιάν Xenoph. συλλέκαι Diodoro, ἀνδρολογεῖν Alciphroni, στρατολογεῖν. AL. Kriegszleuth auffnemen, vnd einschreiben, ein Zug zurusten vnd samlen B. Knechten ænnemen GAL. Enrouler, enregistrer & amasser gents de guerre ITAL. Raccogliere soldati H. Hazer y coger armada
Auctorare militem Liuio, sacramento obligare Cicer. stipendio obligare. οἰχειούσθαι AL. Verpflichten, Lauffgelt geben B. Verbinden, Loofgelt gheuen, Gelt op die Hant gheuen GAL. Obliger par gages ITAL. Dar danari de caparra H. Dar algunos dineros a los soldados por obligarlos
Copiæ Cic. manus Virg. Tacito δύναμιϛ, νεχάδεϛ Callimacho, sed abusiue. ποιμανόριον Aeschylo, λογάδεϛ. AL. Ein hauffen Kriegszleuth B. Een Armeye, een hoop Crijchsvolck GAL. Armee ITAL. Armata H. Armada, huesta de gentes armadas
Copiæ nauales Tacito. ναυτιχόϛ λαόϛ, ναύφραχτοϛ ὂμιλοϛ Aeschylo, ναυβάτηϛ λεώϛ Eidem. AL. Kriegszvolck zu Wasser B. Armeye te Water GAL. Armee par mer ITAL. Armata per mare H. Armada por mar
Copiæ terrestres agmen terrestre Lucano. πεζιχόν, πεδοστιβήϛ λεώϛ Aeschylo. AL. Kriegszleuth zu Land B. Armeye te Lande GAL. Armee par terre ITAL. Esercito per terra H. Armada por tierra
Corona castrensis siue vallaris Liuio, hæc ex auro in valli speciem efformato donabatur illi qui primus hostilia castra pugnando inuaserat.
Corona ciuica Cicer. qua ciuem ciuis donat, ob salutem vitamque ab eo perceptam : eratque iligna vel querna : postea placuit ex æsculo, testante Plinio.
Corona muralis Sillio, qua donabatur ab imperatore, quiprimus murum subierat. inde velut pinnis muralibus intercisa, eratque frondea, vt Plinius, vel, vti Agellio crediderim hic potius, aurea.
Corona naualis Virg. rostrata Plinio, qua nauium rostris insignita, quam accipiebat qui proelio maritimo primus hostilem nauem armatus insiluerat.
Corona obsidionalis Liuio, quam obsessi liberatori suo dant, eratque graminea, e gramine loci obsessi plexa.
Corona oualis Agellio, siue myrtea, qua vtebatur imperator, qui incruenta victoria hostem profligarat.
Corona triumphalis Ouid. aurea erat, quæ imperatori ad honorem triumphi mittebatur, antiquitus laurea.
Cuniculos agere Cæs. τοῖϛ ὀρύγμασιν ἐγxειρεῖν Polybio, ὑπορύττειν AL. Vntergraben B. Ondergrauen, onder mijnen GAL. Faire des mines, miner ITAL. Far delle mine H. minar. Bellum Cicer. μόθοϛ Colutho, μῶλοϛ Hesiodo, πόλεμοϛ AL. Krieg B. Oorloghe, Crijch GAL. Guerre ITAL. Guerra H. Guerra
Bellum domesticum Cicer. Iustino, quod intra ditionis fines geritur. ἔνδημοϛ AL. Ein heimischer Krieg B. Oorloghe binnens Lants GAL. Guerre domesticque, au pais ITAL. Guerre domestica, nel pæse, & casa sua H. Guerra en su tierra
Bellum externum Cic. ἔχδημοϛ, ἀπόδημοϛ, ὑπερόπιοϛ. διαπόντιοϛ AL. Auszlandischer Krieg B. Wtlansche Crijch GAL. Guerre estrangiere ITAL. Guerra fuora del pæse H. Guerra estrannera, y fuera de sus tierras
Bellum internecinum Liuio, exitiale, exitiosum, quo alterius partis exitio iniuriæ aut odia expiantur. πόλεμοϛ πανολέθριοϛ, πανώληϛ, χυθνώδηϛ συμφορά Zenobio. AL. Todlicher, oder verderblicher Krieg B. Dootlijcke oft verderflijcke Crijch GAL. Guerre mortelle, bataille fort cruelle ITAL. guerra molto crudele & atroce H. Muy damnosa guerra
Bellum intestinum Cic. quo ciuitas velut in sua viscera desæuit, ac grassatur. ἐμφύλιοϛ πόλεμοϛ, εντόσθιοϛ AL. Auffruhr, emporung, ein heimischer Krieg, menterey B. Oproer, oploop, burgerlijcke twist, muyterye GAL. Sedition, guerre entre bourgeois ITAL. Seditione o guerra ciuile, fra citradini H. Guerra de vezinos
Canere receptui Liuio. ἀναχαλεῖν τῆ| σάλπιτγι Diodoro, ἀναχλητιχόν σημαίνειν Eid. ἀνάχλησιν ποιεῖν Plut. receptui signum date Liuio. AL. Vom Streitt abmahnen, den Abzug blasen oder schlahen B. Den aftocht, t'vertreckt, oft retret slæn, oft blasen GAL. Sonner la retraite ITAL. Sonar la raccolta, far signo di ritirarse, voltar faccia H. Tanner para se retrær
Corona vrbem inuadere Cæs. Circumfuso vndique, ne qua pateat effugium, exercitu inferre signa. AL. Ein Stadt im Kreisz an lauffen, vnnd sturmen B. De stadt rontsom bestormen GAL. Enuironner vne ville ITAL. Circondare, o assaltare la terra d'oni banda H. Assaltar la villa de todas bandas y partes
Dare nomen militiæ Cic. vel ad militiam Liuio. ἀπογράφεσθαι Arriano, παραγγέλλειν εἰϛ τόν χατάλογον Appian. AL. Sich zum Krieg lassen einschreiben B. Hem laten inschrijuen GAL. Se faire escrire ou enregistrer pour estre soudard ITAL. Se far scriuere per soldato H. Dexar se escriuir por soldado
De summa rerum proelio decertare de summa imperij dimicare, extremam belli aleam experiti, lummam salutem periclitari Cic. in dubiam seruitij imperiique aleam ire Liuio, aleam omnem iacere Suet. vltima experiri Liuio. χρίνεσθαι περἰ τῶν ὂλωνPolyb. χρίνειν τά ὂλα Eid. ἐχχυβεύειν τοῖϛ ὂλοιϛ, χαἰ ὑπὶρ τῶν ὂλων Eid. ὁλοσxερῆ μάxην ποιεῖσθαι Halicarn. εἰϛ τόν περἰ τῶν ὂλων συγχαταμαίνειν χίνδυνον Polyb. AL. Das letzte vnd eusserste versuchen, alles wagen vnnd in die Schantz schlahen B. Al op al wagen, en de in een kantse setten GAL. Se mettre en hazard, ou de vaincre ou d'estre vaincu par bataille ITAL. Venire alla bataglia reale H. Pelear por auentura de vincer, o de ser vincido
Decursio decursus Agellio, decursio ludicra, Troiæ lusus ἐπίδεικιϛ, δοχιμασία, διελασία, ἀνθιππασία. GAL. Das Stechen vnd Turniren B. Steeckspel, tournoyinghe GAL. Ioustes, tournois, courrement de lances ITAL. Giostra H. Torneo
Direptio Cicer. proprie in expugnatione locorum , quando libidini victoris patent omnia. αῥπαγμόϛ Aeschini. AL. Plunderen, plunderung B. Plonderinghe GAL. Pillerie ITAL. Sacco H. Sacco
Euocatio qua subitum ad bellum euocabantur viritim.
Ex iure manu consertum vocare militaris res posse videtur, si de peculio ipsius ac regne in alienam possessionem immigrarem. Proinde militiæ vt instrumentis (quæ propria habet, colit, agnoscit) coniungatur, ratio poscere videtur : quin & ipsum litis periculum deterret, quo defungi, liberari, atque eximi adeo malim, quam illam æstimari.
Exauctorare militem Liuio, sacramento absoluere. AL. Vrlauben, erlauben, des Eyds erlassen, ausz mustern, den Sack geben, abdancken B. De Knechten afdancken, verlof gheuen, laten loopen, wt monsteren, des Esds ontslæn GAL. Casser les souldarts ITAL. Cassar o licentia e soldati H. Dar licentia a los soldados
Excubiæ Cicer. vtriusque sunt temporis, tam nocturnæ quam diurnæ. φρουρά φυλαχαἰ προχοιτίαι apud Principes. AL. Wacht B. Wachte, Scharwachte GAL. Leguet ITAL. La sentinella, guardia H. Escuchas del campo
Excursio Cic. ἐχδρομή, ἔκοδοϛ Halicarn. ἔλασιϛ. AL. Auszlauff, auszschweiffung B. Wtvalen, oft loopen ende springhen GAL. Course ITAL. Correria H. Corrida
Exercitus Cic. στράτευμα, στατόϛ, στρατιά. AL. Kriegsheer, grosser hauff Kriegszleuth. B. Een Heyr, Crijchsheyr GAL. Ost de gens de guerte ITAL. Esercito H. Huesto
Exercitus cornua Terent. χέρατα, πλευραί AL. Die Flugel einer Schlachtordnung B. De Vleugelen van een Slachoorden GAL. Les aisles d'vne armee ITAL. Le corna H. Los cuernos
Exercitus frons Tacito, Quint. πρόσωπον Orbicio, ζυγόν Poll. AL. Der spitz einer Schlachtordnung B. T'vorste des Heyrs,d'auantgarde. GAL. L'auantgarde ITAL. Auantgardia H. La parte delantera en la batalla
Exercitus tergum οὐρά, σύζυγον. AL. Das hinderst B. Het wterste des Heyrs, oft d'arrieregarde GAL. L'arrieregarde ITAL. La retroguardia H. La parte postrera en la batalla
Exercitus versus Ordo militum a fronte ad tergum sigillatim porrectus. στοῖxοϛ, λόxοϛ. AL. Das mitlest im Heer B. Dmiddelste van t'Heyr GAL. Le milieu de la bataille ITAL. Il mezzo della bataglia H. El medio de la batalla
Expeditio Cæs. Cic. στρατεία, ἔφοδοϛ, ἐλασία στρατια=ϛ Halicarn. ἐπιβολή, ἐφόρμυσιϛ. AL. Reisz, Zug B. Tocht, Heyrtocht, Krijchtocht GAL. Voyage de guerre, cours de guerre ITAL. Impresa H. Desembaraco
Frumentatio Cæs. vbi frumentum conquirit miles. σισολογία Plut. ἐπισιτισμόϛ AL. Kornsuchung B. Wtgæn om Koren GAL. Prouision de ble ITAL. Andar per fromento H. Buscar grano
Gerræ Sosipatro, Crates implexæ castris pro munimento, præsertim terra aggesta impletæ. γέῤῥαι, πλέγματα προσφερόμενα τείxεσιν Sosipatro. AL. Hurden, geflochten Korbe B. Schantskoruen GAL. Gabions
Habere delectum Cæs. δοχιμάσαι, ἐχλογήν ποιεῖν Diodoro. AL. Knech auszschiessen, oder klauben B. De beste Knechten wtlesen GAL. Faire eslite ITAL. Far la scielta H. Tomar los mejores de los soldados
Hiberna Cic. Cæs. hibernacula Liuio, castra siue loca in quibus hieme stant milites. xειμάδια AL. Winterleger B. Winterleeger GAL. Lieu ou le soudard yuerne ITAL. Luogo doue el soldatoinuerna H. Real de gente do inuiernan
Impedimenta Cic. Curtio, sarcinæ, clitellaria iumenta, cum asseclis exercitus. ἀποσχευό Luciano Polybio, σχευοφόρα. AL. Der Trosz B. Den Tros, Bagagie die t'Leger volget GAL. Bagage de l'armee, le cariage ITAL. Bagaglie H. Bagajes
Impressio Liuio εἰοβολή, ἑπέλασιϛ, ἐπάῤῥακιϛ, ἐπίθεσιϛ, προσβολή. AL. Gewaltiges hin eintrucken, Einfall oder Getreng der Kriegszleuten, Sturm B. Aenruckinge, Aenval, Indruckinge, Aenspronck, Storm GAL. Impression, effort ou choc de gents de guerre, empreinte, assaut ITAL. Impressione, assalto H. Assalto
Impressionem facere Liuio. ἐγχείσθαι. βρίθειν Plutarch. ἐπιτίθεσθαι, προσπίπτειν Polybio, προσφέρεσθαι Plutarch. AL. Hinein rucken, den Feind angreiffen B. Aenuallen, zijnen vyant antasten, ængrijpen, in oft do ordringen, intocht doen, ænsetten GAL. Faire emprainte, assaillir ITAL. Dar vna stretta al nemico, far impresa, assaltare, dar glieme dentro, o adosso H. Llegar contra el aduersario, y enemigo, y pelear con el
In fidem accipere Curtio, in deditionem accipere Liuio. ὑποσπόνδουϛ, ποιεῖν, ὑποποιεῖσθαι Gregorio, οἰχειούσθαι Herodiano. AL. In Gnaden auffnemen B. In gracie nemen, In handen nemen GAL. Prendre a mercy ITAL. Pigliare alla discretione, o in gratia H. Tomar en merced
Induciæ Cic. pax sequestra Virg. Cessatio a bellicis operis in statum tempus vtrimque pacta. ἀναχωxή, ἀνοxή Polybio, ἐχεxειρία. AL. Anstand eines Kriegs B. Bestant GAL. Treues ITAL. Tregua H. Treguas
Insidiæ Cæs. λόxοϛ, ἐνέδρα AL. Auffsatz, heintlicher Halt B. Versteecken Volck, Laghe GAL. Embuches ITAL. Aguato, insidie, imboscata H. Assechancas, emboscada
Legio plena & perfecta Veget teste, habet pedites sexies mille & centum, equites septingentos triginta. λεγεών
Lignatio Cæs. vbi ligna in culinæ vsum quærunt. κυλισμόϛ, φρυγανισμόϛ Arriano, κυλεία. AL. Holtz klauben, vnd suchen B. Houten, Hout rapen GAL. Apportement de bois ITAL. Andar per legna H. Buscar lenno
Lorica castrorum θριγχόϛ τού στρατοπέδου. AL. Brustwerc B. Borstweeringhe GAL. Fortificarion contre l'assaut de l'ennemy ITAL. Fortification del campo H. Texbique para defenderse
Manipulus Vegetio, Contubernium decem modo militum sub vno manipulo & papilione degentium, nomine sumpto inde, quod manibus coniunctis pariter dimicent. λόxοϛ. AL. Ein Rott Knechten vnder einen Fanle B. Een Rot Knechten onder een Vendel GAL. Esquadre de soudarts dela mesme enseigne ITAL. Squadra di soldati d'vna ensegna H. Esquadra de baxo vna senna
Manubiæ Cic. Præda Imperatoris pro portione de hostibus capta, Asconio teste. λάφυρα, σχυλεύματα. AL. Des Hauptmanns Theil am eroberten Raub, vnd Beut B. Des Heeren Buyt GAL. Le butin du chef de guerre ITAL. Il bottino del colonnello H. Rodo del capitan
Manubiæ pro quibusuis spoliis, aut pecunia e prædæ venditione conflata, Agellij testimonio. AL. Gelt ausz der verkauften Beut ghemacht B. T'gelt van den vercohten Buyt GAL. Monnoye du butin gaigne sur l'ennemy & vendu ITAL. Dinaro del bottino obbottinato H. Dinero cogido del butin
Materiatio & materiari Cæs. vbi materia cæditur in bellicos vsus, velut ad apparatum machinarum, ὑλοχοπή, δενδροχοπή. AL. Sich mit Bawholtz versehen B. Prouisie van Timmerhout GAL. Prouision de marrein ITAL. Prouedersi di legname per la guerra. H. Proueder la madera por la guerra
Merere Cicer. æra merere Horap. stipendium merere Cic. stipendia facere Liuio. μισθοφορεῖν μισθοφορεῖσαι μισθοδοτεῖσθαι, μισθόν φέρειν. Thuc. AL. Vmb Gold dienen, dem Herrn dienen vmb Gelt B. Solt verdienen, den Heeren dienen om Gelt oft Loon GAL. Deseruit soulde, ou paye ITAL. Seruir per soldo H. Tomar paga
Meritorium Locus in tabernaculo stpris & adulteriis destinatus.
Militia Cicer. στρατιά AL. Kriegszug, Krieg B. Crijch GAL. Guerre ITAL. Guerra H. Guerra
Militiæ triplex genus apud Romanos fuit : Sacramentum, Coniuratio, & Euocatio.
Militiam Iurisconsulti faciunt & armatam, nempe bello operatorum militum, & palatinam, eorum videlicet, qui munus in republ. principis nomine gerunt.
Missio Suet. Liuio. Dimissio militis. ἀπουσία, quasi absentia. AL. Vrlaub, Erlaubnusz B. Verlof, Oorlof GAL. Gonge ITAL. Licentia H. Licentia
Missio causaria Vlpiano, quæ militiæ laboribus exoluit propter valetudinem, siue ea vera sit : siue simulata. ἀπουσία προφατιχή. AL. Ehrliche Paszport vnd abschiedbrieff B. Eeerlijcke Paspoort, oft Vertreckbrief GAL. Conge honeste, comme par maladie ITAL. Licentia honesta che si da a caso di malattia H. Licentia que tiene el soldado entonces que sta malo
Missio honesta quæ expleta militia tribuitur, vel ante, sed imperatoris consensu. δίχχαια χαἰ ἐπίτιμοϛ, ἀπουσία. AL. Ordentliche vnd fugliche Pasporr B. Rechte Paspoort GAL. Conge legitimement & iustement impetre ITAL. Licentia giusta & legitima H. Buena y honrada licentia
Missio ignominiosa quæ ob delicta sacramento exoluit. ἂτιμοϛ AL. Vnehrlicher Abschied B. Oneerlijck Paspoort, scheldinghe GAL. Conge infame ITAL. Licentia dishonesta H. Licentia feay verguen cosa
Missionum autem in re militari tria sunt genera :
Monomachia duellum Cicer. Singulare certamen. μονομαxία AL. Krieg oder Streit, vnd Kampff von zweyen B. Een Camp GAL. Combat d'homme a homme ITAL. Campo H. Desafio de vno por vno
Naumachia Mart. Suet. proelium nauale Fabio. Pugna naualis. ναυμαxία. AL. Schlacht auff dem Wasser B. Slach te Water oft ter Zee GAL. Guerre sur la mer ITAL. Pugna nauale H. Pelea en la mar
Obsidio Cic. obsessio Eid. πολιορχία. AL. Belegerung B. Belegeringhe, Belech GAL. assiegement, le siege ITAL. Assedio H. Sitio, o cerco
Ocreæ Liuio & Virgil. ocreæ ferreæ Vegetio, tibialia Paulo Iur. & Seruio, Crurum munimenta ferrea. χνημῖδεϛ, προχνημῖδεϛ. Aeliano. AL. Beinschinen B. Scheenplaten, Scheenijsers GAL. Greues, armures de iambes ITAL. Gambiere H. Calcados y antiparas de la pierna
Opima spolia Liuio, quæ dux hostium duci detrahit, vt Verrius voluit : vel, vti Varroni placet, ea etiam quæ manipularis miles hostium duci detraxerit. ἀχροθίνια Philostrato. AL. Ein herrliche vnd kostliche Beut B. Een heerlijcke een costelijcke Buyt GAL. Riche butin ITAL. Bottino copioso & rico H. Mucho robo
Pabulatio Cæs. vbi pabulum iumentis exquiritur. συναγωγή xιλού Halicarn. προνομή Eidem. AL. Futerung B. Voederinghe, Foragie GAL. Fourragement ITAL. Andar per fouragia & pasto H. Buscar pasta
Pelles Cic. (vnde Sub pellibus hibernari.) Scortea tentoria. βαίται Soph. δέρματα. AL. Lederine Zelten B. Lederen Tenten
Phalanx Liuio, Quadrata acies octonis peditum millibus constans, in qua pes pedi, clypeus clypeo, vir viro consertus erat, inuictum agmen & stabile, Macedonum instituto, vt Q. Curtius memorat. φάλαγκ. AL. Zug von acht tausendt Fuszknechten B. Een Heyr van acht duysent voetknechten GAL. Armee de huit mille hommes a pied ITAL. Armata d'otto milla homini a piedi H. Armada de ocho mil hombres a pie
Præda Var. Corpora rerum captarum. λεῖα, ω)φέλεια Polybio, άρπαγή, ἃρπαγμα Iosepho. AL. Raub, Beut B. Buyt, Proye, Roof GAL. Floye, butin ITAL. Butino, roba H. Robo
Præludium pugnæ Cicer. prælusio Plin. Iun. principium pugnæ Virg. lib. 9. προιμιοντῆϛ συμπλοχήϛ. AL. Das Vorfechten, dasz anbegin des Kriegs B. De Proefslach oft Voorslach GAL. L'essay du combat ITAL. Il principio de la batagglia H. Lleuada
Præpilatis hastis obijcere spiculis ludibrium obijcere, auctores ad piaculum noxæ obijcere Liuio. AL. Durch die Spiesz treiben oder jagen B. Door de spiessen jagen GAL. Faire passer les picques ITAL. Far passer le picque H. Mandar a passar las picas
Præsidia Cæs. Milites qui tutelæ ac defensioni locorum imponuntur. φρουροἰ, φρουραί Demosth. φρούριον Thucyd. AL. Besatzung, furnemmer Schirm B. Besettinge, Garnisoen GAL. Garnison
IT. Guarniggione H. Guarnicion
Prætenturæ Marcellino, Stationes militares ante tendentes, quæ hostium insidiis obtenduntur. B. Schantsen
Principia Liuio, Primores, qui in acie primi & principes stant. πρίγχιπεϛ Polybio. AL. Die dapfferesten Manner der Schlachtordnung, die Doppelsoldner B. De Dobbelsoudenærs, die int voorste ghelit ghestelt worden GAL. Les picquiers & les corselets ITAL. Lanze spezzade, i picchiori H. Soldados viejos.
Proelium Cic. conflictus & conflictio Cic. σύναyιϛ, ἡ ἐχ xειρόϛ μάxη Polyb. xειρῶν νόμοϛ Etd. συμβολή Xenoph. συμπλοχή Luciano, σὑῤῥακιϛ. AL. Feldtschlacht oder Streit B. Ein Slach te veldt GAL. Combat, ou bataille au champ ITAL. Combatto, bataglia H. Batalia, pelea
Pugna Virgil. a pugno dicta, quod ante armorum fortique vsum, calcibus, pugnis, & lucta certatum fuerit. μάxη, δηἰϛ, δηῖότηϛ Hom. μόθοϛ. AL. Schlacht, Streit B. Slach, Strijt, Camp, Geuechte GAL. Combat, bataille ITAL. Battaglia H. Batalla, pelaa
Pugna imaginaria Suet. Simulacrum pugnæ ad spectatorum oblectationem præbitum. μάxη ἐσχιαγραφημένη. AL. Anbildung eines Kriegs, een gemachrer Krieg B. Een geheconterfeyte ende ghebootste Crijch oft vechtinge GAL. Bataille conttefaite, faulse, & de ieu ITAL. Battaglia contrafatta per piacere H. Iuego de cannas
Pugna stataria σταδιαῖα, ἡ ἐχ συστάσεωϛ μάxη Herodiano, ἡ συσταδόν μάxη. AL. Bestehende Schlacht B. Stænde Slach, gerechtlijcke Slach GAL. Bataille ferme ITAL. Battaglia constante H. Batalla ferma
Punctim quam cæsim ferire magis Liuius de Hispanis dixit, quod Polybius Romanis attribuit. οὐχ ἐχ χαταφερα=ϛ, id est cæsim, ἀλλ' ἐχ διαλήyεωϛ, id est punctim, μαxαίραιϛ xρῆσθαι. AL. Mit stechen vnd nicht mit hauwen B. Steeckende sonder houwen GAL. D'estoc, non de taille. ITAL. A bella punta non a cotellade H. Herir a est ocadas, sin cruchilladas
Rapina Cicer άρπαγή. AL. Raub B. Roof GAL. Rapine ITAL. Rapina H. Robo
Raptus Cicer. ad stuprum refertur vi attentatum. άρπαγμόϛ, χατά βίαϛ ἀφαίρεσιϛ. AL. Entfuhrung B. Ontvoeringhe, entschæckinghe GAL. Rauissement ITAL. Rapimento H. Arrebaramiento
Recensere exercitum Liuio, lustrare exercitum Cæs. inire numerum armatorum Liuio, ἀπαριθμούν Isocrati, ἐπιλέγεσθαι τοὐϛ στρατιωτάϛ. AL. Musteren, Musterung thun oder halten B. De Knechten monsteren GAL. Faire monstre generalle ITAL. Far la mostra H. Hazer la muestra
Receptus cic. Virg. Locus, quo in tutum se recipit exercitus. Seruio teste. ἀναxώρησιϛ. AL. Zuflucht, Abzug B. Aftoch, Toevlucht, Vertreck GAL. Retraitte ITAL. Refugio H. Retraimiento, lugar de amigos, do el campollega
Sacramentum Seruio, sacram entum militare Plin. Iun. solenne sacramentum Tacito, in quo quilibet miles iurat se non discessurum militia, nisi post completa iusta stipendia : quæ viginti quinque annorum erant. AL. Der Eid B. Den Eedt GAL. Le serment ITAL. Il giuramento, la fede H. El iuramento, la fe
Sacramentum dicere Cæs. Tac. sacramento dicere Liuio, sacramento teneri Suet. iurare in verba Cæs. dare iusiurandum Cicer. ἐπωμόσασθαι ὀμνύειν εἴϛ τινά Plut. in Othone. ὀρχωμοτεῖν. AL. Einem Herrn schweren, oder einem den Eyd thun B. Den Heere sweren, oft een Eet doen GAL. Faire serment ITAL. Far giuramento H. Iurar, o dar el iuramento
Serra proeliari catoni, Velitari velut in crenarum serræ modum, accurrentibus & recipientibus se velitibus. ἀχροβυλίζεσθαι. AL. Scharmutzeln B. Schermutsen GAL. Escarmouche ITAL. Scaramucciare H. Escaramucher
Signa Cic. signa militaria. Hor. vexilla. Cæs. σημαίαι. AL. Panet Fanle B. Banieren, Vanen, Vendelen GAL. Enseignes, banieres, estandarts ITAL. Ensegne, bande, bandere, stendardi H. Benderas AN. Enseigne, gytarne, banner
Signa erecta Spartiano. AL. Fliegende Fandel, auffgesteckte Fandel B. Opgerechte, vliegende Vendelen quæ rei bene gestæ significationem obtinent. GAL. Enseigne depliee ITAL. Ensegne alzate, o spiegate H. Las banderas que buelan
Ligna supina Spartiano, quæ milites imposita humeris gestant, rei iacentis & supinæ indicia. AL. Nidergelassene Fandel B. T'vænken oft t'vendel op de schouderen GAL. Enseigne pliee ITAL. Ensegne piegate & abbassate H. Banderas que se træn sobre las espaldas, y que no buelan
Spolium virg. exuuiæ Eid. Quidquid hosti detrahitur vestium siue armorum. ἀχροθίνιον D. Paulo, λάφυρον Soph. proprie quod viuis dedisctum est, vt σχύλον Hom. quod mortuis. AL. Auszgezogene Kleider vnd Harnisch der Feinden, Raub, Beut B. Buyt, Roof GAL. Destrousse, despouille des ennemis, butin, pillage ITAL. Spoglio, butino H. Despoio
Statio Virg. Locus custodiæ militum deputatus σταθμόϛ. AL. Schaarwacht, Wachtstatt der Kriegszleuth B. Hoefslach, Schærwacht GAL. Le guet, le corps de garde ITAL. Il cuerpo, de guardia H. El cuerpo de guardia
Statiua Liuio castra statiua Cic. castra temporaria, quæ in obsidionem muniuntur, quod ibi stet manearque exercitus. σταθμοί. AL. Geschlagen Leger B. Vastliggende geslegen, een beschanste Legher. GAL. Camp arreste ITAL. Campo fortificato, o d'assedio, alloggia mento statario H. Campo fortificado
Tabernacula Cæs. tentoria sunt e tabulis consertis mutabilia, σχηνώματα. AL. Holtzene Zelten, oder Hutten B. Hutten van Berderen gemæckt GAL. Cabinets ITAL. Casette di tauole H. Casillas de tablas
Tentoria Lucano, papiliones Plin. Veget. proprie sunt e velius tensis. χλησίαι. Hom. AL. Zelt B. Tenten. Pauilloenen GAL. Tentes, pauillons ITAL. Padiglioni, tende trabache H. Pauellones
Tessera duplex est : vocalis & muta Veget. vocalis est vocale signum, quod humana voce pronuntiatur, vt Venus victrix Cæsari : Hercules inuictus Pompeio : Lar Mario : Syllæ Apollo Delphicus. Muta vero, vt aquila, penna. Hocque symbolum necesse erat circumgestari a milite, sicut hac tempestate tæniæ albi purpureive coloris, aut Veneti. AL. Feldzeichen B. Velt-teecken
Tessera Liuio, symoblum Plin. Beelicum symbolum, quod militibus datur σύμβολον, σύνθημα Appiano : quo iudicio exploratores & hostes a sociis dignoscuntur. AL. Das Los, Loszeichen, heimlich Wort B. Die Lose D'woort GAL. Le mot du guet ITAL. La parola H. La palabra, appellido de guerra
Trophæum siue tropæum Virg. Fugato hoste veteres erigebant in editioribus locis stipitem humana specie, aut arborem ramu amputatis truncam, cui spolia hostium circumponebant. idque trophæum dicebatur : cuius formam graphice lib. 11. de scribit Virg. Is mos in vrbes posteris temporibus commigrauit, a stipitibus monumento translato ad arcus exædificatos. τρόπαιον, ἀπό τῆϛ τροπῆϛ, quod fugæhostilis esset illud monumentum. AL. Sigzeichen B. Seegteecken, quasi victoriæ signum. Standært GAL. Trophee, enseigne de victoire ITAL. Trofeo, segno della vittoria H. Senno della victoria AN. a Braue
Trulla ferrea Liuio lib. 7. dec. 4. in qua noctu funalia cadent, obsidionis aut incendij tempore. φανόϛ, λαμπτήρ. AL. Feurpfann B. Vierpanne
Turma Cicer. inter equites est, quod inter pedites centuria, habetque triginta duos equites. ἴλη, μέροϛ Leoni. AL. Geschwader Reisiger oder Reutter B. Een bende Ruyteren GAL. Bande de gents a cheual ITAL. Banda di caualli H. Banda de cauallos
Vasa colligere Cicer. conuasare Terent. ἀνασχευάζεσθαι, χαταλύειν σχηνάϛ Polybio, σχευαγωγείν, ἀναζευγνύειν. AL. Einpacken, den Plunder zusamen binden, hinweg ziehen, sich darvon machen, von dannen trollen B. Opbreecken, pack en sack maken, den aftocht doen GAL. Trousser ses hardes & les emporter a l'emblee ITAL. Far fascio, dislogiare, leuar il campo, sgombrare H. tomar sus baracos y irse con dios
Vasa conclamare Cæs. Exercitui moturo denuntiare vt vasa colligat. AL. Vmbschlagen oder blasen daszu man auffziehe, vnd breche B. Omslæn oft blasem om te vertrecken, oft om op te breken GAL. Sonner pour leuer son camp ITAL. Sonar la tromba per ritirarsi, o volta faccia H. Dat senno para se lleuar d'alli
Velitatio Plaut. velitaris pugna Sallustio. συμβολή. Halicarnass. ἀyιμαxία Appiano, ἀχροβολισμόϛ, συμβολή. AL. Schermutzel, Schermutzung B. Scharmutsel, scharmutsinghe GAL. Escarmouche ITAL. Scaramuccia H. Escaramuca
Vigiliæ Cæs. nocturnæ sunt tantum. προφυλαχή, πανυxίϛ. AL. Nachtwacht, Nachthut, Schiltwacht B. Nachtwæcke, Schiltwachte GAL. Sentinelle ITAL. Sentinella H. Sentinella.
DE MONETA.
CAP. XLIV.
Dærare Dig. ære æstimare, Ad pecuniæ taxationem vedigere. ἐκαργυρῶσαι. AL. Zu Gelt schatzen, oder schlagen B. Opt Gelt brenghen, rot Gelt slæn, oft taxeren GAL. Adenerer, apprecier a argent, mettre a quelque pris ITAL. Appretiare, mettere a qualche pretio H. Estimar o appreciar con dineros
Aerarium Cic. Repositorium publicæ pecuniæ ταμιεῖον. AL. Schatzkamer, stattseckel B. Stadt Geltcamer GAL. Chambre de monnoyes ITAL. Erario H. La caxa, o camara de los dineros de la villa
Aere mutare Plin. Colum. pretio aliquid emere aut venundare. ἀλλάττεσθαι. AL. Kauffen vnd ver kauffen B. Coopen ende vercoopen, verhanteren GAL. Acheter & vendere pour argent ITAL. Comperare & vendere H. Vender y comprar con dinero
Aeruscare Agellio, pro æra, seu pecunias vndique colligere præstigiis & fallaciis AL. Allenthalben Gelt samlen vnd zusamen kratzen B. Practiseren om Gelt te vinden, Gelt met archen list soecken GAL. Cercher & amasser argent auec finesse & ruze
IT. Raccore danari con inganno & pratica mirabile H. Buscar dinero por todas partes
Aes pro omni genere aureorum argenteorumve nummorum xρήματα. AL. Allerley Muntz B. Alderhande Gelt GAL. Toute sotte de monnoye ITAL. Ogni sorte di moneta H. Toda suerte de moneda
Aes alienum cicer. quod aliis dibetur. debitum. xρέοϛ ω)/φλημα. Plut. AL. Geltschulde B. Schult van geleeden Gelde GAL. Debte d'argent preste ITAL. Debito di danari imprestati H. Deuda de dineros prestados
Aes circumforaneum cic. quod e tabernis argentariorum, quæ circum forum sub porticibus erant, foenori petebatur AL. Geldt auff Wucher entlichen B. Gelt op Interest, oft woecker genomen GAL. Argent prins a inter est ou vsure ITAL. Dinaro tolto ad interesse H. Dinero romado a vsura
Aes graue dicebatur, quo non numerato, sed appenso debita exolui solebant.
Apophoreta Mart. munera quæ conuiuis asportanda donabantur. ἀποφόρητα.
Argentariam dissoluere Cicer vel cedere foro, dicitur, quando nummularius tabernæ suæ exercitium deserit. AL. Vom Handel abstehen, Banckertottirn B. Banckeroeten, Banckeroet mæcken oft speelen GAL. Faillir, faire banqueroutte ITAL. Farbancorotto, fallire H. Hazer bancarota, quebrar el banco, ser fallido
Argentariam facere cic. in Verrem pro exercere vsuram, aut argentarij nummularijve munus obire ἀργυροπραχτιχήν ἐργάζεσθαι. AL. Wucheren, oder den Wechsel treiben B. Met wisselen omgæn, woeckeren GAL. Bailler a vsure ITAL. Vsurar H. Ser vsurero
Arra Plin. arrabo Plauto, quod emptionis nomine datur, vt constet fides de pretio, quod conuenerit. ῤῥαβών AL. gottspfenning, Pfantschilling, haftpfenning B. godspenninck, Arpennink GAL. Arres ITAL. La caparra H. Sennal de la compta
Arra sponsalitia quæ datur vtrimque a sponso, & a sponsa in matrimonij contractus testimonium
As vbi de numerata in ære pecunia agitur, minimus est æris nummus : verum cum de pondere est sermo, As solidum, id est libram siue pondo, signar : quoties vero de diuisione solidi, hoc est, hæreditatis aut fundi. At pro solido accipitur, vnde fluxerunt illæ formulæ, Ad assem reddere, Ad assem omnia perdere. Ex asse hæres : quod postremum etiam ex libella dixit cic. ad Att. lib. 7. Fecit palam te ex libella, me ex teruncio scilicet, hæredem.
Asinius Celer mullum piscem mercatus est H-S. octo millibus, hoc est, quadringentis plus minus Caroleis, vti Plinius testatur.
Auctoramentum Cic. Suet. quo accepto miles obligatur, cum dat nomen. AL. Verpflichtung, vergeltung, laufgelt B. Gelt op de Hant, loofgelt, Kenpenninck GAL. Guerdon ITAL. Caparra
Aureus qui & solidus, & aureus stater, viginti quinque denarios valebat, siue sestertios centum : nam Dio historicus, vbi ait, xρυσούν τό νόμισμα τό τάϛ πέντε χαἰ εἴχοσι δραxμάϛ δυνάμενον χατά τό ἐπιχώριον ὀνομάζω. & iterum, xρυσούν πέντε χαἰ εἴχοσι δραxμάϛ δμυά μενον, pro drachma denarium accipit, vt & Plinius alias. xρυσούϛ, xρυσούϛ στατήρ Aristoph. taxatur Rosato, quem Anglia dat, siue centum stuferis, vel quinis Caroleis B. Vijf Karolus gulden. H. 1000. marauediz
Bos seu βῶϛ Atheniensium prouerbio notissimus, bouis imaginem monetæ insculptum habuit, ob animantis ad varios mortalium vsus necessitatem (vt annotauit Homeri scholiastes) vel quia contractus antiquitus fieri consueuerant quadrupedum permutatione ante excogitatum pecuniæ vsum, atque inde vetusti moris argumento. bouis typum monetæ placuit insculpi.
Brauium quod victoris confertur in ludis. βραβεῖον. AL. die Gaab, so man dem Helden im Kampff gibt B. Den Prijs diemen geefi in Spelen oft tornoyen GAL. Pris de la iouste ITAL. Il premio della giostra H. Aquel don que se da en el torneo
Cæsar Dictator ære alieno oppressus dixit, bis millies & quingenties centena millia sibi esse oportere, vt nihil haberet, teste Appiano. quæ summa efficit aureorum Vngaricorum sex milliones, sexaginta millia, sexcentos & sex, cum sestertiis duobus & dimidio.
Caligula intra vertentis anni curriculum absumpsit vicies & septies millies H-S. quod Tiberius Imp. reliquerat, hoc est, aureorum Vngaricorum sexcenties quinquagies & quater centena, quinquaginta quatuor millia, quingenta quadringenta quinque, & non totum dimidiatum.
Canon Legitima & ordinarta pensitatio dici potest, cuiusmodi sunt vectigalia & portoria. χανών AL. Iarliche Gult B. Ordinaris, Domeynen GAL. L'ordinaire, domaine ITAL. Enttata H. Renta
Caput Cic. sors Terrent. summa Plin. Principalis summa, quæ foenori datur. χεφάλαιον Platoni, quod caput sit foenoris. ἀρxαῖον Isocrati, quod ex eo tanquam principio oriantur vsuræ. ἀρxαῖον δάνεισμα Demosth, δάνειον, δάνεισμα AL. Haubtfum, Haubtgut, die gantze Sum B. Hooftsumme, Hooftgelt, t'caue dæl GAL. La somme principale & entiere, la cauedal ITAL. Somma principale, il cauedale H. La summa, y el canidal. Census Cic. τίμημα, χῆνσοϛ. Aestimatio fortunarum, pro cuius ratione tributum penditur. AL. Schatzung eines jeglichen Haab, item Vngelt, Stewr, Zinsz B. Wærderinghe oft schattinghe van een yeghelijcks goet, Schilttæl, item Cijns oft Schot GAL. Gens ITAL. Censo H. Pecho
Centussis Persio. Moneta decem denarios seu 40. sestertios valens. B. Veertich stuyuers Penninck
Chalcus æreolus. xαλχούϛ. etsi ponderale sit vocabulum, Pollux tamen pro nummi genere agnoscit, ac septem minutias pendebat, Suida teste. Proinde ad nummulum nostratem sextam decimam sestertij partem, cum bona lectorum venia transferre vt liceat mihi oro, cum quo eiusdem valoris fuit nummulus Byzantinus e ferro, vt nomen ostendit, procusus, quem σιδηρούν vocitabant. B. Een Hollantsche Penninck, vier Mijten Brabant. non eo tamen inficias, pluris æstimari debere : siquidem sexta oboli pars est chalcus, sed clarioris doctrinæ gratia id mihi sumere liceat, ne vsitatissimus ille nummulus asymbolus veniat, ac nominis exors
Charisterium quod beneficio datur xαριστήριον. B. Loon voor Weldæt quanquam charisterij vocabulo etiam sacrum pro parta victoria intelligatur
Cimelium quod reponitur extra quotidianum vsum. χειμήλιον Homero. AL. Geschmuck vnd Kleinoter B. Iuweelen en Clenodie GAL. Bagues ITAL. Gioie H. cosas pretiosas
Cleopatra Aegypti regina absumpsit vna coena centies sestertium, nimirum quinquies centena Caroleorum millia.
Clodius senties quadragies septies empt am domum habitauit, teste Plinio, hoc est, Caroleorum septies centenis triginta quinque millibus.
Castophorus Cicer. Asiatica pecunia cuius pretium fuit pauxillo maius, quam denarij dimidium ita dictus, quod ea moneta expressos haberet cistigeros, qui sacrorum arcana cistis inclusa gestarent. Quatuor autem denarij (vt ex Festo colligerelicet) efficiunt septem cistophoros cum semisse, ex qua summa ad calcidos reuocata, colligitur eius pretium ad tres obolos cum semisse. nostra moneta Twee, Stuyuers ende een Duyt, oft Negenmanneken oft Sesken. H. 21. marauediz. Itaque fallitur Malespina Italus in obseruationibus suis ad epist. Cicer. ad Atticum, qui Cistophorum octonis assibus, apuloque etiam pluris æstimat, quum quinos asses & vix tertiam assis partem superet.
Collecta pro pecunia quæ a conuiuis exigitur. ἔρανοϛ. AL. Gelach, Malgelt B. T'gelach, Mæltijt gelt GAL. L'escot ITAL. Il scoto
Collybo pecuniam curare vel mittere Budæo. AL. Gelt durch ein Wech selbrieff schicken B. Gelt op de Wissel oft met eenen Wisselbrief ouersenden GAL. Enuoyer par lettre de change ITAL. Iscambiar, o man dar per lettere di cambio H. Embier por cartas de cambia
Comistrum quod baiulo datur χόμιστρον, φόρετρον, φορεῖον. AL. Arbeyter oder Tragerlon B. Dræch oft Sleeploon GAL. Payement de crocheteur, ou gaignedenier ITAL. Pagamento di facchino H. Sueldo de bastaje o ganapan
Collybus Cicer. Pecuniæ permutatio. χόλλυβοϛ, Poll. AL. Wechssel B. Wissel GAL. Change ITAL. Cambio, gana de cambio
Congiarium cic. Munus quod populo datur a principe, ἐπίδοσιϛ Herodiano, ἀριστεῖον, quanquam hoc proprie strenuis viris virtutis ergô præberi solitum munus accipio. AL. Fursten Gab B. Princen oft Heeren gift GAL. Le don que fait vn seigneur a ses subjets ITAL. Congiario H. Lo que el rey da a sus vezinos
Conturbare Cic. posterioribus creditoribus satisfacere, præteritis veteribus. AL. Die letzte Schulden abtragen, vnd die alten bleiben lahn B. De leste borgen oft schulden lossen, ende de oude Resten laten stæn GAL. Payer la debre derniere, & laisser la premiere ou la vieille ITAL. Pagar il debito nuono & dismenticar il vecchio H. Pagar la deuda postrera sin la primera
Coronarium Cic. quod principi ad inaugurationem aut nouum honorem donatur AL. Gaab die wan einem Fursten auffseiner cronung schencket B. Een present d'welck men eenen Heere gheeft als hy ghehult wordt, oft als hy zijn intree oft incomste doet GAL. Ce qu'on donne au prince a sa ioyeuse entree ITAL. Presente che si fa al principe alla sua incoronatione H. Don que se da al rey enronces que el toma la corona
Coronatus στεφανίτηϛ. AL. Ein Gold cron B. Een Gouden croo GAL. Vn escu ITAL. Scudo doro H. Escudo de oro
Crassus in agris possedit H-S. bis millies hoc est, Caroleorum centies centena millia.
Ctuciatus cruciger, a crucis figura ibi expressa notissimus vbique nummulus. quem στυνροφόρον propterea non male dixerit quispiam, respondet fere illi, quem τριτημόριον Philemon comicus nominauit, sex chalcos pendentem AL. Creutzer B. Halue Stuyuer, Kruysser
Cyzicenus stater χυζιχηνόϛ στατήρ Demost. viginti octo drachmas Atticas valebat. taxatur duobus aureis Vngaricis, duodecim duodenariis & duplis vndecim, nostrate moneta quatuor Caroleos, & octodecim stuferos. B. Vier Karolus gulden achtien Stuyuers. H. 900. marauediz
Daricus δάρειχοϛ non a Dario Xerxis patre, sed antiquiore Persarum regepercussus, valebatque quantum aureus Atheniensis, vt
Harpocration annotat, drachmas duas Atticas pendens. auri autem drachma dens argenteas drachmas præstabat, vt ab Hesychio proditum est. Falsus itaque est Glareanus, qui Daricum nummum fuisse tetradrachmalem scribit : grauiorique errori implicitus tenetur Budæus, qui octo drachmarum esse voluit, secutus eos, qui ab Harpocratione erroris insimulantur. B. Drie gulden ende een half, vierde halue gulden H. 700. marauediz
Decies sestertium (siue hac nota II S. aut vt alij pingunt H-S.) signat decies centena millia sestertium. δεχίεϛ Plutarchus exponit, μυριάδεϛ πέντε χαἰ εἴχοσι. quod Sueton. in Cæsare H-S. mille dixit. Sunt denariorum ducenta quinquaginta millia, hoc est, Caroleorum quinquaginta millia.
Decoquere decoquere creditoribus Cic. Plin. Creditum non reddere, credito fvaudare xρεοχοπεῖν. AL. Auffstehn, ein frischen Tisch machen B. Voor zijn ghebueren opstæn, voor Daghe ruymen GAL. S'en aller sans payer ITAL. Arderne senza pagare H. Quebra el credito, ir se con dios sin pagar
Demensum Terent. Mensura stata quatuor frumenti modiorum in singulos menses seruis appensa vel admensa. σιτομέτριον. AL. die Vacht B. Mæntkost voor een Slaue GAL. L'entretien nement d'vn esclaue pour vn mois ITAL. La spesa d'vn sciauo per vn mese H. La costa de vn esclauo para vn mez
Denarius ita dictus, quod denos æris valebat, teste Varrone, hoc est, decem asses. quapropter & decusse X. signabatur, vt So sipater annotauit. Denarius autem legitimus pendebat drachmam Atticam & septimam eius partem. itaque etiam pretium eius superabat : id ex Libra facile cognoscitur. B. Viet stuyuers, Crabbelær Holland. conuenit fere cum Angelico, quem ab angeli typo Germania ita nominat, siue scrickenbergio B. Schrickenburger H. 40. marauediz
Diatium Horat. Diurnæ operæ pretium. xοινῖκ. AL. Taglohn B. Dachloon, Dachhuere GAL. Iournee ITAL. giornata H. Iornal de cadann dia
didrachmum δίδραxμον, βούϛ Philochoro, quod haberet expressum bonis effigiem ab vna parte, & ab altera Thesei. AL. Vier Batzen B. Seuen Stuyuers, twee Realen oft Iulien GAL. Sept patars ITAL. Sette piacche, duoe giulij H. Dos reales, adaremes dos
Diobolus diobolum διώβολον Aristoph. Nummus Atticus,-insculptam habens hinc Iouis speciem, illinc noctuam, vnde a nonnullis etiam γλαύκ fuit dictus. B. Een Stuyuer en neghenmanneken, half Vierijser, Negenduyt, een Stuyuer ende een Duyt, neghenseskens Flandris H. 11. Marauediz
Dipondius Plinio, vel, vt alij malunt, dupondius, duos asses appendebat, vt ex Plinio adduximus, eratque ex ære δινούμμιον. B. Een Blancke, bynæst derthien Penninghen
Donarium Marcrob. proprie, quod in sacrum vsum confertur. ἀνάθημα. AL. Kirchen Gezierd oder Geschenck B. Kercken Cieræt en Ornamentem
Donatiuum Suet. quod ab exercitus imperatore militi confertur. λάμπρά ἐπίδοσιϛ Herodiano AL. Eins Herrn geschenck B. Heeren Schenck oft Present GAL. Largesse faite par le prince ITAL. Donatiuo, liberalita del principe H. Lo que da el rey
Dos φέρνη, ἕδνον, dos a marito profecta : at προίκ, quæ ab vxore. AL. Heimstewr, Morgengaab B. Bruyloft, oft houwelijck goet, Morghengifte, boelgoet GAL. Dost, douaire ITAL. Dota H. dote del casamiento
Dos aduentitia ad extraneo donata, vel ex ipsius mulieris bonis.
Dos profectitia Vlpiano, a parente virilis sexus profecta. fortassis non male ita vocetur, quod vulgaris lingua appellat Een Leen.
Drachma Aeginæa δραxμή ἀργιναῖα apud Attic. ταxεῖα δραxμή, quasi crassa, respectu alterius, quæ λεπτή, hoc est tenuis, dicebatur. valebat decem obolos, ita vt obolum plus pependerit, quam tres semisses drachmæ Atticæ. nostratis monetæ sex stuferos valet. B. Een Schellinck, ses stuyuers H. 60. matauediz
Drachma Atrica pendit sex obolos. draconem etiam nominat Nebrissensis, incerto mihi auctore : δραxμή, δραxμή λεπτή ἡ ἐκώβολοϛ Hesyc. ἀργυρίϛ Athen. AL. Zwen Batzen, sieben Creutzer B. Seuen groote, eenen Reæl GAL. Quatre sous ITAL. Vn giulio, o vn reale H. Real de plata, adareme
Emere ab hasta Cicer. in auctione emere. nam vbi auctio siebat, hasta olim de more erigebatur, tanquam præcipuum signum, vt Festus annotat. vnde & hasta apud Ciceronem pro ipsa bonorum venditione siue auctione ponitur, quod hastarium dixit Tertullianus. AL. Offentlich kauffen B. In den wtroep coopen, in een Coopdach coopen GAL. Acheter a l'encant ou en vne vendue ITAL. Comparar all incanto H. Comprar en la almoneda
Euangelium Cic. Vlp. quod læta nuntianti datur. εὐαγγέλιον. AL. Das Bottenbrodt B. Bodenbroot, Bodenloon, Miente, goeden Drinckenninck GAL. Salaire pour bonne nouuelle ITAL. Pagamento di qualche buona noua H. Albricia de la buena nueua
Extat apud Sosipatrum, Aes theatricum, quod spectaculorum gratia dabatur. ἀργύριον θεατριχόν. AL. Gelt so man gibt ettwo ein Spill zu sehen B. Gelt om spelen te sien Fiscus Cic. Sexto Vict. Principis ærarium a fiscis, siue fiscellis, hoc est sportis, quib. includi & asportari pecunia publice principi debita solebat. AL. Ein Furstenschats B. S'heeren Geltkiste GAL. Le fisc, ou le reuenu d'vn prince ITAL. La entrata en del principe H. La renta del rey
Foenus vsura, Fructus e pecunia fenoridata collectus, quod ad sortem vsu accedat. foenus vero, quod sit accepti veluti foetus. τόμοϛ. AL. Wucher B. Woecker GAL. Vsure ITAL. Vsura H. Renueuo, vsura, logto
Hastæ subiicere Cicer. sub corona vendere Iustino, sub corona venire Cæs. in propatulo vendere, hastam in foro ponere, & bona voci subiicere præconis Cicer. auctionari Eidem. ἀπάρτιον προγράφειν Plut. ἀποχηρύττειν Demosth. ἀποχεφασμένωϛ πωλεῖν Eidem. AL. Offentlich verganten vnd verkauffen B. Wtroep houden, Coopdach houden, metten Heere vercoopen, by s'heeren executie vercoopen GAL. Vendre publiquement, & a l'encant ITAL. Vendere all' incanto H. Almonedear
Honorarium Cicer. quod honoris ergô magistratui aut principi reipublicæ nomine offertur, non tanquam debitum. πρεσβεῖον, γέραϛ. AL. Verehrung, Etrenschenck zu einem Fursten oder Oberkeit B. Gheschenck, Vereeringhe, Present t'welck men eenen Prince schenckt GAL. Present fait au prince ITAL. Present che si fa a principi H. Lo que se da al rey
Honorarium etiam merces, quæ medicis, iureconsultis, aliisque oper am beneficy loco præstantibus dabatur. γέραϛ. AL. Ehrenschench, chrlicher lohn B. Vereeringe, eerlijcke loon GAL. Salaire honeste ITAL. Stipendio honesto H. Paga honrada
In assem satisfacere Digest. in solidum. AL. Gar abzalen B. Te vollen betalen, voldoen, op een driemijte toe betalen GAL. Payer iusqu'a vne maille ITAL. Pagar infin ad vn bagatino H. Pagar hasta vn marauediz
Indictio collatio, collecta Cic. ἔρανοϛ, συμβολή. AL. Stewr, so man dem Volch aufflegt B. Impost GAL. Taille ITAL. Taglia H. Cosecha
Intertrimentum Liuio, intertritura Scæuolæ, quod pecuniæ deteritur. παράτριμμα. AL. Abgang oder verlust am Gold vnd Silber B. Verlies, afgang van Gout oft Siluer GAL. Dechet
Isagogicum quod pro rudimento donat discipulus, εἰσαγωγιχόν. vnde Isagogicum dependere dixit Bud. quod fere consonat cum illo Ciceronis, rudimentum ponere, & rudimentum tyrocinij deponere, quod Iustinus dixit. AL. Das willicum Gelt geben vnd bezalen B. Het incom Gelt betalen oft geuen GAL. Payer son beiaune, payer sa bien venue ITAL. Pagar l'entrata nella scuola. H. Pagar algo al mæstro per ser el ben venido en la escuela
Iulius Cæsar Seruiliæ Bruti matri margaritam mercatus est sexagies H-s. nimirum ter centenis Caroleorum millibus.
Lautia Liuio Munera quælegatis exterarum nationum dabantur. λαύτεια mere Romana voce Plutarchus dixit. AL. Frembder bottschaften Geschenck B. T'present datmen eenen Ambassadeur gheeft GAL. Presents & dons donnez aux ambassades estrangiers ITAL. Li doni che si danno a gli ambasciatori forestieri H. El presente y don que se da al ambassador estranero
Legatiuum Vlpiano quod dabaturlegato viatici & impensæ nomine. AL. Zeergelt einer Bettschafft B. Teergelt van eenen wtghesonden persoone, oft Ambassadeur GAL. La paye d'vn ambassadeur ITAL. La spesa d'vn ambasciadore ITAL. La costa del ambassador
Lentulus Augur testante Seneca, quater millies H-s.possedit id est, ducenties centena millia Caroleorum.
Libella Nummulus erat argenteus, denarij pars decima, valebatque assem, qui eratlibralis, ex ære ; ita vt as & libella tantundem pendant : Itaque locum Plinij, qui 33. lib. c. 3. exstat, qui multos male torsit hactenus, nulloque ferme sensu ita legitur. (Libralis, vnde etiam nunclibella dicitur, & dipondius appendebatur assis) in meliorem concinnioremque & veritatis patrocinio securam lectionem immutandum censeo. Libra as, vnde etiam nunc Libella dicitur, & dipondius appendebat II. assis. Facilis lubricusque lapsus in Libra as, vbi a post Libra in duos literarum pedes distractum, præsertim hiante vertice, in lis ab obscitante vel sciolo librario fuit deformatum : eadem ratione in alterum errorem præceps corruit, dum notæ dipondio quæ binos esse produnt, coniunctæ, u literæ formam fere repræsentantes, necessitatem quandam scribendi appendebantur, pro appendebant II. asses, persuasit. Proinde As, Libra & Libella argenti Plauto. & Libella Cic. & Assis pro eodem accipiuntur.ἀσσάριον. valet nostrate moneta Ses penninck, oft half Blancke ende bynæst half penninck. H. 3. marauediz
Libra Romana pondo, est octoginta quatuor denariorum, siue senum & nonagenum drachmarum, siquidem Donarius pendit Atticam drach mam & septimam eius partem : siquidem Celsus lib. 5. cap. 17. vnciam ait esse pondus denariorum septem. Libra Romana argenti puri valet aureos Vngaricos octo, duodenarios octo, cum quatuor duplis, vt annotat exactissimi iudicij vir Georgius Agricola, qui istam rem, vt & metallicam, diligentissime persecutus est. nostratevero moneta sex & decem Caroleos, cum sedecim stuferis. Caroleum autem nomine viginti
sestertios (vt denary trientes) siue stuferos. B. Sesthien Karolus gulden xvj. Stuyuers H. 3360. marauediz
Loliæ Paulinæ mundus & ornat us æstimat us fuit qua dringentis H-S. hoc est, Caroleorum vicies centenis millibus, vt meminit Plinius.
Lucar Tacito, Pecunia quæ ludis & histriombus impendebatur. θεωριχόν xρῆμα.
Lucullus in coenam Ciceroni & Pompeio præbitam impendit quinquagena denariorum millia, hoc est, decem Caroleorum millia.
Lytrum Ennio, quod pro captiui corporis redemptura dependitur. λύτρον, ἂποινον Hom. AL. Rantzon B. Ranssoen GAL. Ranson ITAL. Ransone H. Ranzon
Mæotrum quod obstetrici datur. μαίωτρον. AL. Der Hedbaumen lohn B. Vroevrouwen loon GAL. Salaire de la sagefemme ITAL. Salario della allenatrice H. Sueldo de la partera
Materia nummorum, præter aurum, argentum, & æs, quæ recensuimus, fuit etiam ferrum, plumbum, & corium. Ferreo numismate vsos fuisse Byzantios, fidem faciunt Plato Comicus in Pisandro, & Aristophanes in Nebulis. Quin & Lacedæmonij ingentis molis ferreis nummis vsi leguntur, quorum tamen vile admodum erat pretium. Plumbeos vero nummos (e plumbo ne candido an nigro, non satis liquet) Syracusis percussos iussus tyranni Dionysij, Pollux auctor est locuples. Caracallam quoque tmperatorem e plumbo deargentato monetam inuulgasse, Dion memorat. At e corio nummos, quos scorteos nominat Hieronymus, in vulgus sparsisse Numalegitur. certe pecuniam de corio bubulo extitisse olim, quo tempore Carthaginis fundamenta Dido locauerat, sunt qui autumant ad illum Virgil. versum, Taurino quantum possent circundare tergo : atque inde pecuniam dictam, quod ex eo pecore originem sumpsisset. vti a Donato annotatum est. Ceterum qui primus mcnetam excuderit, ingens controuersia atque æmulatio inter scriptores extitit, quando Hermodicen Midæ Phrygum regis vxorem prudentem foeminam, cudisse primam Cumanis numisma scriptum reliquit Heradides Ponticus, Phedonem Argiuum prmum cudendæ monetæ auctorem nominat Pollux : cam gloriam Erichthonio apud Athenienses alij asserunt : Lydis attribuit Xenophanes : Naxiis scriptor Aglaosthenes : nec desunt qui in Aegina primum argentum excusum volut : callia prætore Athenis æreum nummum fuisse percussum, Suidas annotat : apud Italos primus id factitauit Ianus : qua de caussa apud eam gentem datum illius honori fuit, vt gemini eius caput monetareferret : eam tamen laudem Saturno propriam esse nonnulli voluerunt.
Neque vero silentio obliteranda suntilla, quod Aetolorum nummus Herculem præferebat claua confringentem Acheloo cornua : Corcyræus, triremem remigio subactam habebat pro nota : Tenedius securim cum binis capitibus viri foeminæque auersis : Tarentini in sua moneta Tarantem conditorem delphino insidentem habuere : Dymæi capram, quæ ranam proterebat : Crotoniatæ tripodem Delphicum : Leueady nauem : Corinthij Pegasum cum Neptuno tridentigero sedente : Lycij leonem cum capra insidente : Naxij barbatum Bacchum & cum poculo Satyrum : Chy Harpyiam : Eretrienses Dianæ speciem : Histiæi Neptunum ceto insidientem : Metapontini Cererem cum arista : Boeoty niuscam alatam, cum ceruo, cantharum bacchi cum racemo : Herculisque bipennem Thebani : Phocenses aquilam & tripodem : Trachiny sedentem Herculem : equum Thessali : Locrorum aly stellam, alij cicadam, aly pugilem : Macedones Herculis clauam, & hircina cornua : Chalcis postomidem : Byzantim delpbinum tridenti circumfusum : Thasij Bacchum coronatum & Herculem seruatorem : Rhegini leporem cum curru : binos gallos pugnantes Dardani : Mitylenæi Sapphus ciuis suæ effigiem : Chij Homerum : noctuam Athenienjes : Argiui lupum teste Sophoclis interprete, vel murem, vt Pollux refert : A spendij palestritas : Troezeny tridentem cum Mineruæ facie : Troiani Troiam, id est seropham : Cyziceni leonem : Alexander macedo bucephalum equum & victoriam alatam : Pyrrhus Palladem hastatam sedentem in solio : Philippus Macedo bigas : Demetrius Neptunum reducem, Augustus Cæsar Capricorni sideris notam, sub quo in lucem editus fuerat : Cererem legiferam Liuia : Brutus hinc suam effigiem, illinc pileum & pugiones duos : Hadrianus Imp. sedentem iustitiam. Atque hæc quidem hactenus : nunc reliqua exequamur.
Medici ducena quinquagena annua ab imperatoribus accipiebant, Plinio teste, nstrate moneta Carolcorum duodena millia & quinquaginta.
Menstruum Cicer. & Liuio, cibarium in mensem.AL. Fursehung der Prouiand fur ein Monat B. Spijse voor een Mænt, Mæntkost GAL. Viande ou prouision pour vn mois ITAL. Prouanda per vn mense H. Prouisio y comida para vn mes
Menstruum Vlpiano, pro stipendio militis in mensem ἐπιμήνιον. Epimenij voce etiam Iuuenalis vtitur : de quo mox.AL. Ein Monatsold B. Een Mænt solt, gagie voor een Mænt GAL. Gage d'vn mois ITAL. Soldo per vn mese H. Sueldo y salario de vn mes
Porro Iuuenalis Epimenia vocat exilia & sordida munuscula, quæ in singulos menses pro nauata opera conferebant : vt in illum eius poetæ versiculum annotaui. Et veteres epimenia bulbi.
nam quæ de Epimenidio tertio scillæ genere annotant illic Grammatici, merasunt & anilia Cascorum deliramenta.
Menytrum quod indici & exploratori datur. μήνυτρον. AL. Geleits lon B. Wechwijsers loon, Miente GAL. Payement d'vne guide ITAL. Pagamento della guida H. Salario de la guia
Merces Cic. Conductionis locationisque premium, aut pro opera. ἐνοίχιον Clementi, μισθόϛ. AL. Lohn, Lidlohn, Taglohn B. Huerloon, Dachloon, Arbeytsloon GAL. Salaire, gage pour la besongne ITAL. Mercede H. Iornal
Milo septingenties sestertium æris alieni debuit, teste Plinio, id est, trigesies quinquies centena Caroleorum millia.
Mina Attica (quæ diuersa est a libra, vt perperam statuit Budæus Galliarum lumen) centum drachmis. μνα= valet nostrate moneta decem & septem Careolos cum dimidio. AL. Seuenthien Karolus gulden ende een haluen. H. 3500. marauedis
Minerual Hier. Merces Iuuenali, quod præceptoripro institutione numeratur : a Minerua artium præside. δίδαχτρον, μισθόϛ D. Clemente, δίδασχάλειον. AL. Lehrgelt, Schultgelt B. Leergelt, Schoolgelt GAL. Le salaire d'vn maistre ITAL. Salario della schola, o del mæstro H. Sueldo y salario del mæstro
Minutia Senecæ, minutum. λέπτόν Polluci. Septima pars æreoli. licebit ita nominare, quam Brabanti mitam, quasi minutam vocitant.
Missilia Dig. Donaria quæ in vulgus promiscue spargit princeps aut magistratus. μειλίγματα, δηναδίπτρα Suidæ. nisi potius legendum videatur δηναρίπττρα, (id quod æquo lectori expendendum iudico) quasi denariorum sparsiones ac nimbi. AL. Herren Gaben vnd Gelt, so man vnder das Volck wurpft B. Gelt datmen in den griel worpt, Gelt datmen stroyt GAL. Largent qu'vn prince seme ITAL. Dinaro, ch'il principe gietta & sparge H. El dinero que el principe hecha en el pueblo
Moneta a monendo dicta Martiali, nummus, numus, numisma Horat. pecunia, a pecore quæsito nomine. νόμισμα, quod νόμω|, hoc est lege sit factum. vt Aristoteli placuit. χέρμα νούμμοϛ Epicharino, χρῆμα. AL. Muntz, Gelt B. Munte, Gelt GAL. Monnoye ITAL. Moneta, denario H. Moneda
Moneta accisa arrosa. ἀργύριον περιχοπὶν, περιχεχομένον περιχεχαρμένον. AL. Beschnijtner Pfenning B. Geschreyt Gelt GAL. Monnoye rongnee ITAL. Moneta tagliata H. Dinero cortado
Moneta adulterina Cic. improba. χίβδχλον, quasi ὑπό τῶν xίων δεδηλωμένον, id est a Chus, quorum odio flagrabant Athenienses, vitiatum. ἀδόχιμον Aristotel. παράτυπον A ristoph. schol. ὑπόxαλχον, παραxάραγμα. AL. Falsche vnd bose Muntaz B. Valsch Gelt, valsche Munte, Bulion, Munte van quadam Alloye GAL. Monnoye contrefaitte, de mauuais alloy, faulse piece d'or ou d'argent ITAL. Moneta falsa & ria H. Moneda falsificada
Moneta proba νόμισμα δόχιμον, ἀχίβδηλον. AL. Gutte Muntz, gut Geld B. Goet Gelt, Gelt van goeden Alloe GAL. Monnoye ou argent & or de bon alloy ITAL. Buona mneta H. Buena moneda
Monetaria officina ἀργυροχοπεῖον, ἠμαντήριον Suidæ. AL. Die Muntz B. De Munte, Munterye GAL. Monnoye ITAL. Secca H. Moneda
Mulcta vel multa Cicer. Pecuniaria poena. τιμή, ζημία, ἐπιπίμιον. AL. Vusz B. Breuck, Boete GAL. Amende
Munus, munusculum donum δωρεά, δῶρον, quod δώρω|, id est palmo geratur. ἐπίxειρον, μείλιγμα. AL. Gaab, Schenck B. Gaue, gifte, present, Schenck GAL. Don ITAL. Dono H. Don
Naulum Iuuenal. quod pro vectura & traiectu soluitur. ναύλον Luciano, ναύλοϛ Aristoph. πορθμεῖον διαβατήριον, quanquam hoc postremum proprie efferatur de stipe, quam viat ores pendunt in pontibus pro traiectu. AL. Fuhrlon, Schifflon B. Veergelt, Schipgelt oft loon, Vrachgelt GAL. Peage ITAL. Nolo H. Nolito, flete de passaje
Nero Claudius Cæs Tyridati Armeniæ regi abeunti contulit sestertium millies, nimirum quinquagies centena millia Caroleorum. Tanti solum emit exstruendo foro Cæsar dictator, teste Plinio. Tantundem in culinam congessit Apicius, teste Seneca.
Niceterium Iuuenali Præmium quod victori datur. palmarium Vlpiano. νιχητήριον, ἀ=θλον [ἀ=θλον], ἔπατλον. AL. Gaab oder Belonung die man einem sighafften gibt, opffer von Sigs wegen B. Loon oft Prijs voor Victorie, Miente GAL. Guerdon de la victoire ITAL. Guidardon por la victoria
Nomen Cicer. quod nos debemus, aut quod nobis debetur. xρέοϛ. AL. Schuld B. Schult, Losrente GAL. Debte ITAL. Il fio apud Boccat. debito H. Deuda
Nomen dissoluere Cic. pro Plancio. AL. Schult abzalen B. Schult afbetalem oft lossen GAL. Payer ses debtes ITAL. Pagare suoi debiti H. Pagar sus deudas
Nomina exigere Cic. AL. Schulden ersordern, oder enziehen B. Schult in manen GAL. Demander ses debtes ITAL. Dimandare i debiti H. querir ser pagado
Nomina facere Cicer. Obligare se debitorem cautionibus. ita enim Nomen accipitur pro debitoris obligatione Digest. de verbor. signif. AL. Sich in Schulden stecken B. Hem verobligeren ost
verbinden GAL. S'obliger ITAL. Obligarse, dar obligo di sua mano H. Hazer carta del obligation
Nomina impedita Liuio. AL. Verwirte schulden, alte vnd verlegne schulden B. Oude ende verlegen schulden GAL. Vieilles debtes ITAL. Debiti vecchi H. Deudas viejas
Nota ratis in triente & quadrante signata fuit, vt legitur apud Plinium.
Nummaria difficultas Cicer. Argentaria inopia. AL. Mangel am Gelt B. Gelts ghebreck GAL. Faute d'argent ITAL. Mancamento o stretezza di danari H. Dinero que falta
Nummaria tessera Suet. Scheda, qua exhibitæ pecuniæ repræsentantur. AL. Wechselbrieff B. Wisselbrief GAL. Lettre de change ITAL. Lettera di cambio H. Letra o carta de cambio
Nummariam rem constituere Cic. AL. Ordnung vom Gelt auff bringen B. Ordonancie opt Gelt setten GAL. Introduire ordonnance de la monnoye ITAL. Far nuoue legi della moneta H. Poner alguna ley y orden sobre la moneda
Nummum commouere Cicer. Pecuniam a mensariis accipere foenori. AL. Gelt auff der Banck holen oder nemen B. Gelt op de banck lichtenoft ontleenen
Nummum commutare ἂρνυσθαι, ἀντιχαταλλάσσειν, ἀμείβεσθαι τό νὀμισμα. AL. Gelt wechselin B. Gelt wisselen GAL. Changer ITAL. Cambiare H. Cambiar
Nummum percutere signare, monetam cudere vel argentum Terent. ferire pecuniam Plin. ἀργυροχοπεῖν, νόμισμα χόπτειν, ενσημήνασθαι νόμισμαποεῖν Aristot. εντυπῶσαι AL. Muntzen, Muntz oder Gelt schlagen B. Munten, oft Gelt slæn GAL. Battre ou frapper monnoye ITAL. Stampare o battere e danari, far moneta H. Cunnar moneda
Nummus asper Suet. recenter & notis suis affabre expressus atque percussus ἔντυπον, παράσημον. AL. Erst oder new geschlagner Pfenning B. Nienghemunt Gelt GAL. Argent monnoe nouuellement ITAL. Moneta nuoua, & frescamente battuta H. Moneda nueua
Nutritia pluraliter Vlpian. Merces nutrici impensa. προφεῖον, θρεπτόν Hom. θρεπτήριον. AL. Einer Seugammen lohn B. Voesters loon, den loon die men een Amme oft Minne geeft GAL. Salaire de la nourrisse ITAL. Salario della nutrice H. Salario del ama
Nummus Corinthiacus πῶλεϛ, id est, pullus, Pegasum insculptum repræsentauit, teste Polluce.
Oblatio Latina voce subsidia vocamus. AL. Gult so man der Oberket gibt B. Subsidie oft hulpe GAL. Les aides ITAL. Agiuto H. Ayuda
Oboli octo peculiari voce ἡμίεχτον Crateti Comico dicuntur.
obolus Sexta drachmæ pars. ὂβολοϛ φόλλειϛ Suidas interpretatur ὀβόλουϛ. Aristoteles Obolos ὀφέλλουϛ vocari testimonio Pollucis ait. B. Negenpenninck en half
Licebit isto donare nomine nostrum semibrasdenarium , qui decem nummulos valet seu chalcos Hollandicos. B. Een halfbraspenninck H. 12. marauediz
Octussis Horat. pro octo assibus. B. Drie Stuyuers penninck
Pallis libertus Claudij Cæs. ter millies possessor fuit, teste Cornel. Tacito, id est, centies quinquagies centena millia Caroleorum in bonis habuit.
Peculium Cicer. Quicquid labore nostro partum & repositum nobis est. οὐσία, χέρμα, τά ὂντα. AL. Werbgut, erworben Gut, Werbgelt, gewunnen Gut B. Gewonnen Goet, eygen Goet, Eygendom GAL. Bien propre ITAL. Proprieta di beni H. Peguial
Peculium Iurisconsulti esse volunt eorum, qui in aliena sunt potestate. χτῆσιν, τού εν ἀλλοτρία| ἐκουσία ὂντοϛ ὑ=ιϛ ἢ δούλου. Huc spectant illi loquendi formulæ : In orci peculio numerari, hoc est, pro mortuo haberi : et, Cupidinis peculio annumerari, pro amoris vinculis captum teneri.
Peculium aduentitium Dig. quod alius alij concedit exercendum. AL. Gelt dasz man einem thut darmit ettwas zu handelen B. Goet oft Gelt om Neeringhe dærmede te doen GAL. Argent baiile pour traffiquer ITAL. Dinaro lasciato per traficar H. Dinero para lograr y hazer mercaderia con el
Peculium castrense quod in militia acquisitum est. aut degenti militiæ donatur. AL. Krieges Gut B. Krijch Goet, en den Crijch ouercomen GAL. Bien acquis en guerre ITAL. Beni acquistati nella guerra H. Dinero y ropa que gano el soldado
Peculium profectitium Digest. quod viuens pater filio permittit. AL. Gelt so der Vatter in seinem leben den Sohn vberlast B. T'gelt dat een Vader zijnen Soone gheeft in zijn leuen
pecunia ærosa Cod. cui plurima æris portio est. xαλχίον. AL. Kupfferig, oder kupfferin Gelt B. Coperen Gelt GAL. Monnoye de cuiure ITAL. Moneta di rame H. Moneda de cobre
Pecunia attributa Asconio, quæ adnumerari questori solebat a tribunis ærariis in stipendium militum. assignationes sunt qui vulgo vocars putant. AL. Zugestelt Geldt B. Assignatie, Assignatie Gelt GAL. Argent d'assignation ITAL. Dinaro d'assinatione H. Dinero que tomamos por assignation
Pecunia calendario destinata Dig. in calendarium conuersa Dig. quæ faciendis nominibus occupata est : inde origine petita, quod calendis mensium ferme pecunia foenori (vt ex Horatio & Aristophanis Pluto disc. is) daretur. Pecunias ad calendas largiri, dixit auctor Panegyrici Constantino dicti, pro pecunias menstru. is donare. AL. Gelt so man ausf gewin auszgibt B. Gelt op renten oft losrenten gegeuen een wtgestelt GAL. Denier bonne a gaing ITAL. Dinaro dato fuori a quadagno H. Dinero que quadanna
Pecunia numerata Cicer. argentum præsentarium Plauto. AL. Bargelt B. Bærgelt, gereet Gelt, gereede Penningen GAL. Argent contant ITAL. Di contanti, pecunia numerata H. Dinero cuentado
Pecunia otiosa Plin. Iun. nummi vacui Scæuolæ, δάνειον ἡ\ xρῆμα ἀργόν Demostheni, quæ non occupatur aut exercetur : nec in nomina aut prædiorum emptionem collocatur. AL. Gelt das entweder in Kauffmanschafft, entweder auff gewin auszgeben oder angelegt wurdt B. Leedich Gelt, dat noch verhanteert noch wtgegeuen wordt GAL. Denier oisif, auec lequel on ne prattique point ITAL. Dinaro di cassa, con il quale non si fa traffico veruno H. Dinero que esta alli sin hazer nada con el
Pecunia quæstuosa vel foenore occupata. ενεργόν xρῆμα Demostheni.
Pecunæ nomine, quidquid in patrimonio est, continetur, teste Paulo Iurisc. vulgo res stabiles, siue soli, & mobiles, vocitant. AL. Farend vnd ligend, Haab vnd Gout B. Roerende en liggende, Hæf en Gott GAL. Biens meubles & immeubles ITAL. Y beni mobili & immobili H. Todo que vale dinero
Pecuniam occupare Cicer. Exercere & nominibus collocare pecuniam. ἐνεργόν xρῆμα ποιεῖν Demosth. AL. Sein Gelt lassen gewinnen B. Gelt verhanteren, ende laten winnen
Portorium Cicer. quod portiori in portu soluitur, pro importatis aut exportatis mercibus, ἐλλιμένιον Aristot. AL. Zol, Hauengelt, Boomgelt, Impost GAL. Peage ou impost du port ITAL. Gabella del porto AL. Gabella del porto H. Flete que se paga al barquero
Præmium Certaminis merces. ἀ=θλον, μισθόϛ. AL. Im Stroit verdienter lohn B. Loon voor zijn moeyte GAL. Guerdon ITAL. Guidardone H. Galardon
Profiteri Sallustio, pro Intralegitimos dies, siue constitutum iudicio tempus pecunias persoluere, vel saltem bonorum summam in acta referre, vt inde creditoribus satisfiat. B. Binnen een tijt de Schult op brenhen
Proxeneticum Merces quæ pro opera impensa proxenetæ persoluitur. προκινητιχόν.
Putare rationes Cicer. Plaut. pro puram putamque & absolutam rationem conficere, neque enim satisfacit mihi Nonius, qui putare hic exponit colligere & conferre. Sic putare lanam dixit Titinnius, pro puram & repurgatam studiosa diligentia carminare. vulgaris lingua, claram facere rationem, vocat. AL. Die Rechnung leutteren vnd klar maken B. Clare en effen rekeninghe maken oft doen GAL. Faire la balance es contes ITAL. Fat la bilancia del vno & l’atro conto H. Hazer cuentade manera que no falta nada
Quadrans antea triuncis, teste Plinio, quarta pars assis. teruncius Cic. denarij pars quadragesima. B. Anderhalf Penninck Hollantsch, ses Mijten
Quincunx vsura Scæuolæ, vbi pro sorte centum nummorum, quinque eiusdem generis penduntur. AL. Funff vom Hundert B. Vyue ten Hondert GAL. Cinq pour cent ITAL. Cinque per cento H. Cinco por ciento
Reparare Horat. Nummis e mercium venditione conflatis aliquid emere. AL. Ettwas anderst an statt kauffen B. Yet anders in de plætse coopen GAL. Acheter quelque chose au lieu de l’autre ITAL. Comperar altra cosa in luoco dell’altro H. Comprar algo por aquel otro
Repræsentare Cicer. Ante diem soluere quomodo repræsentare poenam de Charonda dixit Val. Max. pro confestim sine mora exequi, poenamque persoluere : vel certe præsentem pecuniam soluere nulla interposita mora : quod magis placet. qua ratione Cæsar ait : Se quod in longiorem diem collaturus fuisset. repræsentaturum . AL. Baar Gelt dargeben oder legen B. Voor zijn dach betalen, oft metter dæt betalen, bær oft gereet Gelt geuen en neder leggen GAL. Representer. & payer soudainement ou subit ITAL. Pagar di contanti, & subitamente H. Pagar luego y con dinero cuentado
Sagittarius τοκότηϛ, regis Persarum numisma, notam sagittary equo insidentis præferens, apud antiquos legitur in vsu fuisse.
Seneca ter millies sestertium quadriennio quæsiuit, testante Tacito, quam summam in Pallante explicui antea.
Sembella Denarij pars vicesima. tres circiter nostrates æreolos valet. B. Ontrent drie penninghen Hollantsch
Semiaureus ἡμιxρύσουϛ Anaxandridæ. ἡμιστατήριον Aristot. δραxμή xρυσίου Hesych. Belgæ Nobilem vocant, quinquaginta stuferorum pretio æstimatum. B. Een Nobel H. 500. marauedix
Semiobolus Quatuor chalci. ἡμιώβολον Polluci. B. Een Philippus oort, oft vijfpenninck H. 6. marauediz
Semissis semis ἣμισυ ἡμιασσάριον, του τέστι τέταρτον μέροϛ ὀβόλου Polybio. B. Drie penningen Hollantsch ruym
Serra seu nummus serratus a serra nummorum nota vsitatus fuit, vt discimus e Tacito.
Ianus Geminus nota fuit æris ex vna, & rostrum nauis ex altera parte apud Romanos, vt prodidit Plinius.
Sestertius & sestertium poetis, quasi semitertius, vt Sosipatro videtur, quarta denarij pars est, nimirum dipondius cum semisse : dictus ita, quod de tribus assibus semissis deficiat. cuius nota nihil aliud, quam dipondium & semis ostendit, hoc pacto H-S. vocatur & nummus & sesquiobolus. νούμμοϛ Aristoteli, valebatque τρία ἡμιωβόλια. siue æris libras duas & dimidiam, aut quod idem est, duos asses & semissem. B. Een Stuyuer GAL. Vn patar ITAL. Vna piaccha H. Vna placca
Sextans, Duo chalci, teste Polluci. δίxαλχον. τεταρτημόριον, quod sit quarta oboli pars, & τεταρτήμορον. eundem ἑκτάντα Sicula lingua dictum fuisse ex Aristotelis fide prodnlit Pollus, apud quem libro nono perperam scriptum inuenias ἑκτάλαντα, proἐκτάντα, vt, & τρία τάλαντα, cum τρίεντα reponendum non temere asseuerem, pro Sextante & Triente, nec melius scriptum reperias lib. 4. cap.24. ἐκάλιτρα pro ἑκτάντα, & τριάχοντα loco τρίεντα.
Siglus (alius a Siclo) Numisma Persicum, septem valebat obolos Atticos cum dimidio, vt ex Xenophonte liquet. Hesychius octonos valere obolos ait : cuiusmodi prety erat & Sardianus nummus : nostrate moneta æquat fere stuferos quatuor cum drmidio.
Sors nautica Modestino, vel traiectitia, quod trans mare vehatur. portorium etiam Cicer. δάνειον ναυτιχόν, πορθμίον, ἀμφοτερὀπλουν Demostheni, quod pro itu redituque in profectione persoluitur, sicut harpocration Lexici decem Rhetorum auctor exponit. at ἑτερόπλουν, quod pro alterutro vel abitu vel recursu numeratur. AL. Fuhrlon, Schifflon BELG. Veergelt, Schiploon. GAL. L’argent qu’on paye au batelier ITAL. Nolo de la naue H. Nolito
Sostrum quod medico datur pro curatione & restituta valetudine. σῶστρον, σωτήριον ἰατρεῖον. AL. Artzes lohn, Meister gelt B. Meestergelt, medecijns loon GAL. Salaire du medecin ITAL. Pagamento del medico H. Sueldo del medico
Sportula apud Iurecons. Pecunia ab actore & reo communiter deposita constituendi iudicij gratia. τρυτανεῖον Isocrati.
Sportula Sueton. Mart. pro cibo aut denario quod in clientes & salutatores erogabatur.
Stips collatitia Marcellino, quæ in pauperum vsus erogatur. ἐλεημοσύνη Chrisost ῥύσια yυxῆϛ δῶρα Epigr. AL. Allmosen B. Aelmossen GAL. Aumosne ITAL. Elemosina H. Limosna
Stips Plinio, stipendium Vlpiano, æs militare Asconio, æs, peculium castrense Pomponio, quod militi pro opera mercenaria soluitur. militare stipendium, teste Plinio, erat denarius in dies singulos. μίσθωμα, ἀποφορά Plutarch στρατευτιχόν. AL. God, Kriegssold, Besoldung BELG. Besoldinghe, Betalinghe, Solt. GAL. Sonde, gage, paye. ITAL. Soldo, paga H. Sueldo, paga
Strena Symmacho, Munusculum quod in anni auspicio donatur. Strenæ autem primum fuerunt instituæ a Tatirege, aceptis e luco Streniæ deæ verbeuis, noui anni auspicibus, teste Symmacho. ἐπινομίϛ Athen AL. Das gut Iar, ein newes Iar B. Een nieuwe Iær GAL. Estreine ITAL. Strena H. Estrenas
Summam cauere alicui Scæuolæ. AL. Einen versicheren, oder einem versicherung geben vmb die gantze sum B. De gheheele somme versekeren, asseuerancie geuen voor de gantsche somme GAL. Asseurer la somme entiere ITAL. Assicurar la somma entiera H. Assigurar toda la soma
Talenta viginti Demosthenes acceperat ab Harpalo, vt taceret : hoc est decm millia Vngaricorum aureorum : centum octoginta & vnum, & circiter triginta quatuor stuferos.
Talentum Aegineticum decem millia drachmarum pendebat.
Talentum Atticum valehat sex drachmarum millja, siue sexagenas minas. vnde τρισxίλιοι δάρειχοι apud Xenophontem tantundem valent, quantum decem talenta.
Talentis centum donatum fuit Erasistratus medicus sanato Antiocho vt scribit Plinius, quæ summa excrescit ad centena quina Caroleorum millia, Caroleo (vt antea admonui) ad viginti sestertio contracto.
Talentis quinquaginta mulctatus fuit Demosthenes Orator, conuictus silenty Harpalo venundati : quæ summa efficit vicina quina millia auveorum Vngaricorum, quadringentos, quinquaginta quatuor, & dimidiato paulo plus.
Talentum decem millibus apparatus funeris Ephistioni ab Alexandro Macedone factus constitit, Plutarcho & Arriano testibus, hoc est aureorum Vngaricorum MMMMM VCD CCCIX.
Talentum multiplex fuit : Auri talentum, xρυσίου τάλαντον, tres aureos Atticos valuisse refert Pollux : argenti vero talentum, ἀργυρίου τάλαντον, minas Atticas sexagenas.
Talentum viginti millia & quingenta annuos reditus pependisse Aegyptis Ptolemæo Auletæ regi, Ciceronis testimonio refert Strabo, hoc est, aureorum Vngaricorum centies vicies septies centena, viginti septem millia, ducentos septu aginta duos, octo drachmas cum semisse.
Tressis Persio, Nummus tribus assibus æstimatus. accedit ad nostrum brasdenarium. B. Braspenninck
Tetradrachmum de quo paulo ante egimus. Eubulus Comicus lepide παλλάδοϛ πῶλον, velut Palladis pullum, dixit, ob expressam in eo illius deæ effigiem. Quin & Hyperides Orator idem numisma xόρην, id est virginem, in gratiam deæ, vt πάρθενονEuripides nuncupauit
Tetradrachmum, stater siclus Hebraicus vel argenteus. τετράδραxμον, στατήρ Cleopat σίχλοϛ Iosepho, valet quatuor drachmas Atticas, τέτραxμον Atticis, teste Ammon. γλαύκ Philochoro, eo quod Palladis efsigiem ab vna parta, ab altera noctuam expressam haberet. AL. Acht Batzen, ein halber Thaler, halber gulden Groschen B. Vier REalen, veerthien Stuyuers Penninck, haluen Daler H. 4. reales
Tetrobulum τετρῶβολον cuius nota apud Athenienses erat Iouis simulacrum cum duabus ab aduersa parte noctuis, ita nummus vocari potest, nostra lingua qui nominatur, Vieryser, oft Vierslach. ab expressa igniary ferri forma, quæ moneta dobus stuferis & quadrante stuferi æstum itur : tametsi pluris aliquanto taxari debeat, nimirum duohus sestertiis & asse Twee Stuyuers ende een half blancke. H. 23. marauediz
Tributum Cic. Vlp. Pecunia populo imperata, quæ a singulis tributim pro census portione colligebatur. τέλοϛ, εἰσφορά, δασμόϛ. AL. Stewr, stewrgeld B. Tribuyt, Impost, Schilttæl, Bede, Gchattinghe GAL. Tribut ITAL. Tributo H. Pecho
Pensitationum tria genera tradit Asconius : Canonem, oblationem, & indictionem.
Triens Tertia pars assis. B. Een Negenmanneken Brab. een Sesken Fland. een Duyt Holland
Vectigal Cic. prouentus annuus, reditus. Portorium pro eodem Plinius extulit. πρόσοδοϛ πορισμόϛ, πόροϛ. AL. Rent jarliches einkommen B. Rente, iærlijck Incomen GAL. Rente, reuenu, peage ITAL. Entrada H. Renra, peaje
Vectigal Dig. proprie portorium quod in itinere præstari solet. τέλοϛ, τέλοϛ, διαγωγιχόν strab. AL. Zol B. Tol, Tribuyt, item Excijse GAL. Tribut, gabelle ITAL. Gabella
Versuram facere Cic. versura soluere Terent. Aes alienum ex ære alieno soluere, Donatus exponit. τό δάνειον μεταγράφειν. AL. An eim orht leschen, vnd am andern anzunden B. Hier een gat stoppen ende ginder een opdoen oft maken, Schult met Schult betalen, een Schult betalen, ende een nieuwe Schult mæcken, Schult omsetten, nieuwe Schult mæcken om oude te lossen, Gelt op Renten nemen om Schult af telossen GAL. Payer debtes auec debtes, rattouper ses debtes ITAL. Pagar quiui vno, & far cesta altri debiti H. Pagar aqui el vno y ser deudor a colla al otro
Versuram facere etiam est, cum quis pecunia minore accepta foenore, maiore occupat. AL. Mit Gelt auff Interest oder verlust auflgenom men Wucheren, item mit Gelt auff Wucher entlihen, ein mindere Schult abzalen B. Groote Schult maken om een cleyne te betalen, oft af te doen GAL. Emprunter argent a gros interest pour payer vne debte ITAL. Torre e danari ad interesse per pagar il suo debito H. Molatrar exponit Nebrissensis
Vespafianus Imp. Græcis Latinisque rhetoribus annua centena constituit hoc est, Caroleorum quina millia.
Vicies sestertium Cicero domum emit in palatio, teste Agellio, nimirum centenis Caroleorum millibus,
Victoriatus Plin. nummus signatus victoria, quinarius triobolus τριώβολον, ἡμίδραxμον Poll, quasi Semidrachma. si habeatur ratio drachmæ, valebit. AL. Ein Batz B. Seuen oort, eenen haluen Reæl. sin ad æstimationem denary, qui Romanis erat proprius reuocetur, duos stuferos valebit GAL. Deux grands blancs, ou sols, ou patars H. Medio real
Viginti millia talentum mulctæ nomine Sylla Asiæ imperauit. quæ summa æstimatur aureorum Vngaricorum decies centenis centum, vno & octoginta millibus, octingentis octodecim, & septenis sestertiis.
Vsura semissis Scæuolæ cum pro centum cuiusuis pretij nummis quolibet mense dimidius penditur : nempe sex in anno AL. Sechs von Hundert B. Sesse ten Hondert GAL. Six pour cent ITAL. Sei per ento H. Seis por ciento
Vsura vnciaria, centesima Cic. foenus vnciarium Cor. Tac. quæ centesimam sort is partem singulis mensibus capit : quando nimirum quotannis duodecim penduntur vsuræ nomine. ibi enim assis nomine censetur annus, vt vnciarum vicem gerunt menses. AL. Zwelff vom Hundert B. Twælften Hondert GAL. Douze pour cent ITAL. Dodeci per cento H. Doze por ciento
Xenium Mart. quod hospitibus donatur. κένιον. AL. Freunden oder Gastgeschenck B. Vrienden oft Gasten present GAL. Present fait a quelque amy ou estrangier ITAL. Presente che si sa a gl’amici in segno d’allegrezza H. Don o presente de huesped o amigo
DE MONTIBVS ET VALLIBVS.
CAP. XLV.
ABNOBA Germaniæ mons circa Wirtebergensem Ducatum, vnde Danubius oritur. Die Baar, is mons late exteditur per Germaniam, variis appellatus nominibus, alibi Ottenwald, aliis Steygherwald dictus, rursus alibi Speszhart.
Adula Mons inter Alpes, qui Tschudo Der Vogel, Etzel, ab incolis Mont S. Gotardt aliis.
Aetna Sicil. mons perpetuum ignem ê cratibus euomens αἴτνα. Mongibello.
Agragas vel Acragas, Siciliæ mons. Gergento.
Almus Pannon mons quem conquisitissimis vitibus ex Italia translatis conseuit probus Imperator. At patarto Hungarice.
Alpes, Montes perpetui & editi, qui perpetua crate Italiam a Gallis & Germanis diuidunt. ἂλπειϛ.
Alpes Adulæ montem Gothardi Poldus vocat, Tschudus Fauetsch.
Alpes Cortiæ Alpes Salassorum. Monte Senis Leandro. monus Geneure aliis.
Alpes Graiæ in Salassis. sunt qui Bernardo inscribunt. Monte minore de S. Bernard, o colomna de Ioue.
Alpes Iuliæ in Foro Iulij. Zelie.
Alpes Lepontiæ Die grauwen Pundtner.
Alpes Poeninæ, Poenina iuga Ticito Alpes summas quas Cæsar nominat, sunt qui has esse putant, montis Cenisii nomine, nunc notiores. Mont Seniis.
Alpes summæ in Lepontiis Cæs. videntur mihi esse, quæ in Helueti is ducunt Gothardi diui cuispiam nomen præferentes. Der Gothardt. Monte di S. Gothardo.
Apenninus, Mons qui Italiam mediam diuidit. L’Appennino, monte Fiscello.
Apuanorum montes Ligurum, Segaunorum, Teguliorum Violatum, in Hetruria. Montagna di Carrara, & di Lunigrana.
Arbone montes ad Danubij fontes. Auff der Bar.
Argentarius mons in Hetruria maritima. Monte argentaro.
Argentum Argenteus mons Beticæ, vnde Bethys fluit : Segura sierta, sierra Alcaraz.
Arminius Mons Hispan. Armino monte.
Asis Mons Vmbriæ. A sis.
Aspis Pars montis Atlantis in Africa. Meies
Athos Mons inter Thraciam & Macedoniam. ἂθωϛ. Monte sancto hodie, propterea quod monachis desertum colentibus frequentetur. Monte claro. ἂγιον ὂροϛ Græcis hodie.
Atlas Mauritaniæ mons, quem incolæ Clarium montem vocant, tesnte Iouio. ἂτλαϛ quem Adirim incolas olim ncminasse, refert Martianus Capella. Hanchisa, aliis Deris & Adderis.
Aureus mons Ptolem. in Corsica ins. Monte Gradacchio.
Aureus mons in Hungaria. Machecgt Hungarice.
Balista Cispadanæ regionis mons. Monte Balesta, vel Valestra.
Cabubarra Arabiæ felicis mons. Darzira.
Cæcius Mons Hungar. Den Scheckel.
Calpe Mons Hispan. ad Gaditanum fretum, Gibraltar.
Campi lapidei in Gall. Narb. Lacrau.
Campi maci strabon. in Lombardia Cispadana. Valle de Montirono.
Carpathus Hung. mons Tartzal Hungarice, den Munch, Wurtgarten, schnepergh, Vatter Germ. Huius aitissima iuga (quæ Solino Sarmatiæ montes suat) hodie Sclauorum lingua vocantur Tatri.
Carucus qui & Pyrenæus, German. mons. Prenner.
Catadupa Montes Nili, de quibus præcipitat cum ingenti frgore, vnde nomen.
Caudina vallis in Hirpinis Samnij. Valle di Gardano.
Caunus Hispaniæ mons in Pelendonibus, Moncaio.
Cecius Mons Austriæ, comprehendit omnem eum tractum, qui hodie vocatur Kalenberg, Schneeberg, Hertzberg, Deubsberg, Hengstberg, vnnd Plaisz.
Cemenelion Licur. mons. Cameliono.
Cemenus Ptol. aliis Gebenna, & Cebenna, Gal. mons. Les montaignes d’Auuergne, montaignes de Ceuennes.
Ceraunia, & Acroceraunia Epirimontes. Montes de Chimera, ve Cimariotti.
Chrysites Mons Macedoniæ fodinis inclytus, Siderocapsa hodie.
Cigunus Flamin. mons, Strab. Cerognone monte.
Circæus Mons Latij maritimus, in quo Circæum promont. Ptol. Monte Circello.
Claudius Mons Hungar. cuius iuga occidua Cilienses vocant Den Vogel, Rochitzorberg, Werentze.
Comagenus Mons Austriæ. Hannpurger Verg.
Corytus Vmbriæ mons, Monte coruo.
Cyminus mons iuxtalacum Cyninium. Monte de Viterbo. Cyclopum scopuli iuxta Siciliam, Gli Faraglioni.
Cytharjus Mædon. mon. Xerolibado.
Dicta Mons Cret. Labyrintho, aliis Sethie & Lasthi.
Didyma Montes in Thessalia.
Didymi Montes in Arabia felici, Ptol.
Didymus Mons in Galatia, Ptol.
Didymus Mons in A sia minori, Ptol.
Dimastus Mons in Nicone ins. Plin.
Didymus & a iuga sunt montis Idæ in Phrygia.
Eryx Sicil. mons ἔρυκ. Monte di S. Iuliano.
Gallicanus mons qui & Massicus, in Campania felici, generoso vino olim nobilitatus Monte Gerro, monte Ragono.
Garganus Mons Apulorum Dauniorum. M. de S. Angelo.
Gabenna vide Cemenus.
Gessacus Mons Hungar. Der Scheckel.
Hæmus Thrac. mons argenti fodinis celebris. Monte argentaro Italis, Balbau Turcis, Cumouiza Sclauis.
Herminius mons Cæsari, in Lusitania. Monte Arminno.
Hyperboreus mons Riphæus Plin. Sarmatiæ ad Oceanum septentrionalem. Camenoipoyas, id est, Cingulum terræ.
Ida Cretæ ins. mons. Psiloriti.
Imaus Maximus mons Asiæ, in quo Tartariæ reges omnes sepeliuntur. Alkai.
Iouis mons Melæ Hispan. Tarraconensis prope Barchinonem. Monte Iudaico.
Isidis mons in vrbe Augustana Isenberg.
Itabyrius Ptol. Mons Palæstinæ, qui Thabor in sacris libris.
Iura Mons Gall. Narbon. Galliarum terminus. Monte de Faucilles mont S. Claude aliis.
Iura mons qui Iurassus Strabon. & Ptolem. varia habet apud Heluetios nomina, alibi Bortzberg, alibi Houwenstein, alibi dictus Nouum castrum.
Lepas vertex Thucyd. Siciliæ mons. Monte Crimiti.
Letus Liuio mons, Lombard. Transpadanæ. Alpi di S. Pellegrino.
Leuci Cretæ mons Madara, & Spacia.
Leucogæi Campan. colles Plin. inter Neaptolim & Puteolos. Lunera.
Ligurum montes in Thuscia. Montagna di carrara, & di Lunigiana.
Lucullianus collis prope Neapolim. Pizzo Falcone.
Lunæ montes in Africa, e quibus nilus oritur. Bed.
Mariani montes in Hispan. Bætica. Sierra morena.
Massicus vide Gallicanus.
Melanes Palæstini montes Ptol. qui & Sinai & Oreb in sacris literis celebrati promulgatione legis a Deo Mosi traditæ. Sinai Christianis, Turla Mauris.
Melibocus Cattorum mons. Catzenelleboge.
Minarij Montes altissimi Somariæ regionis Angliæ. Minedepehille.
Mons argentum & saltus Tygensis, Hispan tractus, qui hodie vocatur, Sierra d'Alcaraz.
Nebrodes Mons Sicil. Maduma.
Oeta Thessal. mons in consinibus Achaiæ & Macedon, in quo Hercules viuus in pyram insiliit. Bunina.
Olympus Macedon. editissimus mons. Olympo.
Orbelus Thrac. mons. Karopnize.
Oropus Boeotiæ mons. Sucamino.
Orospeda H. mons. Sierra Morena Clusio, aliis Sierra Molina, aliis Sierra de Granada
Pangeus Mons Thraciæ argenti fodinis nebilis. Mala & Castagna.
Parnassus Nobilis Achaiæ mons, Musis olim sacer. παρνάσσοϛ. Liacura, aliis Parnasso.
Periardes Asiæ mons, Leporus hodie Iouio. quasi frugifer, ob summam rerum omnium foecundicatem.
Phiternus Tifernus Plinio, Iapigyæ mons in Apulia Daunia. Monte Bisamo.
Pindus Mons inter Acarnaniam & Thessaliam. Mezzouo.
Pinifer mons in Nartgoia, inter Bambergam & Norembergam, quatuor insignium amnium pater, & metallorum ferax. Fichtelberg.
Poenina vallis Germ, regio, hodie Vallesia, Heluetiis foedere iuncta. Wallisserland.
Pyrene Pyrenæus mons. πυρηναῖον ὂροϛ. Mons Comitatus. Tyrolis. Prenner.
Pyrenæi montes qui Galliam & Hispaniam diuidunt.
Rhetica iuga Plin. Lombard. Transpadanæ montes. Monte Braulio.
Rhodope Thrac. mons, Valiza, montagna d'argento.
Rigodulus vallis Der Eyssel.
Riphæus vide Hyperboreus.
Quirinalis mons Romæ Monte Cauallo.
Saltus Tygensis vide Mons Argentum.
Segaunorum vel Teguliorum montes, in Thuscia. Montagna di Carrara & Lunigiana.
Semanthini Montes in A sia auriferi. Idifa.
Setius Mons in Gallia Narbon. Capodi Sete.
Seuerus mons siue tetricus, in Sabinis Monte seuero y negro.
Sinai vide Melane.
Solis mons in Mauritania Tingitana. Ca. Cantin.
Soracte Horat. Mons in Faliscis. Monte di S. Siluestro.
Sudeti montes German. montas. Fichtelberg.
Taburnus Mons campan. felicis. Monte taburo.
Tagrus Lusitan. mons, Varroni Sintra.
Tarpeius mons Saturnius, Capitolium. Campidoglio.
Taurus Mons A siæ, qui in sacris literis Ararat dicitur.
Teguliorum Montes Thusc. Montagna di Carrara.
Thermopyle Mons Phocidis, qui fauces habet angustissimas. Terremoto.
Tifata Mons Calabr. felicis. Monte di Capua.
Tifernus vide Phiternus.
Tinni montes Strabon. aliis Tuniatum in Hetruria Montuniata.
Tritolinus Mons inter Baias & Puteolos. Saluiati.
Vesulus Mons Liguriæ, vnde Padus oritur Monte veso.
Vesuuius Vesbius vel Veseuius, Mæulus Vibio Sequestro, Campaniæ felicis mons. Monte de Somma.
Vinius Mons Cantabr. Floro. Monte de Oca.
Voceius mons in Heluetiis vel Vocetius. Boetzberg.
Vohesus in finibus Lingonum, vnde Mosa oritur. Monte de Voga en Lorena. Monte de Fauciles, Pineto.
DE MORBIS.
CAP. XLVI.
BORTVS Cic abortio Eid. abortiuum Plinio. Foetus intempestiue ortus, aut violenta extra tempus eius excretio ἂμβλωμα, ἂμβωσιϛ, ἀμβλυωσμόϛ Hip. ἀποφθορά Eid. & ἀμβλωθρίδιον, ἔχτρωσιϛ, ἔχτρωμα, ἐχτροσμόϛ Aristoteli, ἐκάμβλωμα, AL. Miszgeburt, Vnzeitling, Eezeittige geburt B. Misval, Misbaringe GAL. Auortment ITAL. Abortiuo H. Criatura mal parida, o el mal parir de la muger y sin tiempo
Abscessus Celso, apostema Plinio, Materiæ collectæ in pus conuersio. ἀπόστασιϛ Hippoc. ἀπόστημα ἀπό τού ἀφίστασθαι, quod partium in quibus collectio facta est, discessio contiguique separatio fiat. AL. Zeittig gheschwer B. Aposteunye GAL. Apostume ITAL. Apostema H. El botor
Achores Celso, Vleuscula capitis manantia, & foraminulenta. ἀxῶρεϛ. saphari ab Arabibus.
Alopecia Plin. Capillorum defluuium. ἀλωπεχία, a vulpe, cuius lotium effoeta dicitur reddere loca in annum, vt Callimachi scholiastes annotat : vel a malo vulpi peculiari. AL. Scheussung des haars B. Wtvallinge des hayrs GAL. La pelade ITAL. Pelarella H. Cayda de pelos
Huic malo assimilis est pilorum in palpebris casus, qui μαδάρωσιϛ, μίλφωσιϛ & μύδωσιϛ. nominatur.
Amentia Cicer. dementia Eid Affectio animi lumine mentis carens. ἂνοια, ἔχστασιϛ λογισμού Plut. ἔχστασιϛ φρενῶν Chrysost. AL. Sinnlose, Vnsinnigkeit, Tolle B. Bysinnicheyt, onsinnichhet GAL. Forcenement ITAL. Schiochezza, pazzia H. Locura perdida del seso
Anasarca Qui toto corpore diffusus est bydrops. ἀνασάρχα, ἱποσαρχίδιοϛ, χατά σάρχα Heraclidæ σαρχίτηϛ, & λευχοφλεγματίηϛ Aretæo & Celso.
Angina Plinio, Inflammatio faucium χηνάγxη & λυχάγxη Aureliano, quod canes ac lupos frequenter afficiat, σηνάγxη, vel a suspendy similitudine, quod non secus, quam laqueus præfocans enecet. ἀγxόνη enim laqueus est : vel a συνέxειν, quod spiritum continendo respirationem inbibeat, vt Aurelianus inquit. AL. Das Zapflin, das worcken im Halsz B. Squinancie GAL. Squinancie ITAL. Squinancia H. Esquinancia
Ani procidentia procidentia sedis Plin. procidua sedes Eid. προπίττον ἀρxόϛ quando sedes prolabitur. πρόπτωσιϛ ἀρxού, ἡ\ ἕδραϛ. AL. Wen der Arszdarm auszgehet B. Als het eynde oft t'Lijf wtgæt GAL. Tombement ou sortement du long herry ITAL. Caduto o escimento de la sedia, andada, del corpo H. Cayda de la tripa luenga, cagando
Aphthæ Celso, oscedo Sereno & Isidoro, Vlcuscula quibus infantium ora vlcerantur. ἂφθαι. alcola Arabib. B. Spruwe.
Apoplexia Celso, attonitus stupor, sideratio Scribonio, hoc morbo repente concidit homo, motu sensuque priuatus respiratione etiam læsa : resolutio totius corporis. ἀποπληκία, ἀποπληχτιχόν νόσημα. AL. Der Schlach oder Tropff B. De popelsye, de hant Gode GAL. L'apoplexie ITAL. Apoplexia H. Apoplexia
Appetitus caninus Famesingens & præter naturalis. xηνώδηϛ ὂρεκιϛ canina appetentia, fit autem vel ex refrigeratione, & siccitate oris ventriculi, vel ex acido hmore illud pungente AL. Ein grausamer grosser hunger B. Onnatuerlijcken grooten hongher GAL. Faim sans cesse, rage de manger ITAL. Appetito cagnesco, grandissima fame H. Hambre muy grande y estra ordnaria
Articularis morbus vel articularius morbus Plinio, ἀρθρίτηϛ Tumor articuli dolorisicus, in quem defluxio decumbit. AL. Das Zipperle B. T'fleercijn, oft fledercijn, Gichte GAL. La goutte ITAL. L'arthetica, la gotta H. Enfermedad de los artejos, gota Hic morbus ab articulo aut membro quo decumbit, nomen acipit : vt a pede, podagra Ouid. ποδάγρα : si in genua defluat malum, γονάγρα : si in manus, xειράγρα chiragra Horatio.
Ascites Hydrops solo ventre distento, ἀσχίτηϛ quod in morem vtris venter percussus resonat.
Asthma cum difsicultas spiritus veb ementior est, vt sine sono & anhelatione spirare nequeat æger ἂσθμα suspirium Latinis dici annotanit præceptor olim meus Hollerius. AL. Kelchen B. Kich GAL. Difficulte d'haleine vehemente ITAL. L'asmo H. Acezo
Atheroma Celso, Tmooris est doloris expers, in quo continetur humor tenui pulticulæ, quæ ἀθέρα dicitur, similis. ἀθέραμα. AL. Ein schwenten
Atrophia Celso, cum quis timore minus vel nimia auiditate plus quam debet assumit, vnde macies summa oritur : aut cum ægrotus vires colligere nequit. ἀτροφία nutrimenti cessatio Aureliano vocatur. AL. Das Abnemen B. Que enende siecke, Afneminghe, dær door de Mensche niet groeyen en dan GAL. Quand on est en chartre ITAL. Mentre che l'huomo e attormentato della tisica H. Entonces que el humbre esta malo de tisica
Auditus grauitas Plinio, tarditas aurium Eid. βαρυηχοῖ/α, δυσημοῖ/α. AL. Schwer Gehor, vbel Gehor B. Quæt gehoor GAL. Difficulte de l'ouye ITAL. L'vdire malamente, a pena vdire H. No oyr mucho
Auris verminosa Plino, vermiculans, quæ vermibus scatet σχωληχοῶν οὑ=ϛ. AL. Ein Ohren vol Wtitmen B. Een oore vol wormen GAL. Oreilles pleines de vers ITAL. Orechia piena de vermi H. Oreja llena de gusanos
Aurium sibilius tinnitus Catull. παραχοῖ/α συρισμόϛ ὐ=xοϛ, yόφοϛ, τρισμοϛ, βόμβοϛ. AL. Singend oder sansend, oder pfeiffend Ohr B. Tuytinghe, suysinge, oft ruyschinge, oft singinghevan ooren GAL. Letintement ou cornement des oreilles ITAL. Il risuonamenro & ribombo delle orecchie H. El retenimiento de las orejas
Bronchocele hernia gutturis, botium Barbari nominant. βρογxοχήλη. B. Ce speyne, oft speene
Bubo panus inguinis βουβών AL. Ein Schlier, Trtisen neben den Gemachten B. Een Clappoire, si ex Veneris contagione natus sit, Vult GAL. Bosse, clapoir ITAL. Anguinaia, gauocciolo, panocchia H. Encordio
Bulimus Insatiabilis edendi auiditas, nata e nimio æris frigore exciccante os ventriculi. phagedæna Aureliano, ed acitas præter consuetudinem Horatiano βούλιμοϛ Plut. in Sympos. Gal. βουλιμία & βουλιμίασιϛ. βούβροστιϛ Plut. Hom. φαγέδαινα AL. Vnersattiger hunger B. Een smertigen hijsteren grooten hongher GAL. Vne faim qui ne se peut saouler ITAL. Vna fame & appetito da manicare che non si puo satiare H. Hambre de lobo
Chchexia Celso. Malus corporis habitus, vnde omnia alimenta corrumpi contingat. fitque cum aut longo morbo corpus non resicitur, aut malis medicamentis affectum est, aut maligno victu diutius vsum est. χαxεκία. AL. Ein bose gestalt des Leibs B. Een groene siecke, als een in een quæt Vel steeckt GAL. Mauuaise disposition du corps ITAL. Cattiua dispositione del corpo H. Assi que todo el cuerpo esta mal dispuesto, Hinc Cachectus Plin. & Cachectitus, cuius corpus macie conficitur. χαxεχτιχόϛ.
Callus Cic. Cutis obduratio e labere nimio. τύλοϛ. AL. Schwill an handen vnd fuszsolen B. Een Weerel Eelt GAL. Cal, ou durillon ITAL. Callo H. Callo del pie o de la mano
Cancer Celso, Tumor durus inæqualis, aspectu teter, venis in ambitu turgentibus, colore liuescens : χαρχῖνοϛ Gal. χαρχίνωμα Pol. carcinoma Suetonio. AL. Der Krebs B. De Cancker GAL. Le cancre ITAL. Il cancro, il cancaro H. El caratan
Caput Plin. in abscessu vocatur, vbieruptionem minatur. AL. Ein Eugle, ein Kolbe B. T'hooft, d'Ooghe
Carbunculus Celso, Vleus e crasso atroque sanguine, celeriter escharam faciens. ἂφρακ, qui vel simplex est e putredine natus. Bloetvinne, oft Bloetsweere : vel malignus, qualis pestilenti in lue grassatur. AL. Pestilentziges Geschwer B. Buyde, Carbonckel, t'vier GAL. Antracs ITAL. Brusco, carboncello, carbunchio H. Lobanillo
Cardiaglia rosio stomachi Plin. Morsus oris ventriculi, vel (vt Erotiano plæet) mole stus vetriculi dolor cum nausea. χαρδιαλγία, χαρδιαχή διάθεσιϛ, χαρδιωγμόϛ Hip. & Gal. lib. Aph. 4. pugna tamen est quædam inter medicos de postrema voce, vel ipso Galeno seque stro nondum liquido composita, sit ne cordis ipsius, an ventriculi (cui cordis nomen altenum non est) affectio : sed a Cardiaglia Erotianus claris verbis discriminat χαρδιωγμόν, vt sit cordis ipsius palpitatio. τῆϛ χαρδίαϛ παλμόϛ ἀθρόωϛ χαἰ σφοδρῶϛ γενόμενοϛ quic quid sit, nolim Palæmonis hic vti supercilio, & rem ab ipso Galeno dissimulatam componere. Rosio interim illa stomachi (ne altercatio nomenclaturæ præuaricetur) Aureliano etiam στομαxιχή συνάγxη, & stomachica passio dicitur. AL. Hertzenwee B. Hertpyne, pyne ænt herte GAL. Douleur de coeur ITAL. Cordoglio H. Dolor de coracon
Cataplesis in hac ægris hiant oculorum sinus, corpus riget, malum nascens e vehemente cerebri refrigeratione cum siccitate, leste Galeno. χατάληyιϛ, ἀφωνία Diocli, ἀναυδία Antigeni, χατοxή Praxagoræ, χάτοxοϛ Aeginetæ. Sunt autem Lethargus, Caros, Catoche, Cataphora, Coma, sommculosæ affectiones omnes, profundiore, quam natura ferat, sopore. AL. Gchlaaffend sucht B. Slapende sucht GAL. L'endormie ITAL. Morbo sonnocchioso, mal de mazucho H. Modorra, modorilla
Catarrhus vulgaribus Medicis, destillatio Celso cum ad os & fauces e capite humor destillat. χατάσταγμοϛ Celso, χατάῤῥοοϛ. AL. Hauptflusz B. Catarrhe quinterne GAL. Catarrhe, distillation des humeurs ITAL. Catharro, rheuma H. Romadizo
Causus febris ardens Febris continua, tertio quoque die exacerbatior, cum maximo incendio & intolerabili siti , quasi continua tertiana. χα ύσοϛ, χαύσων, χαυσώδηϛ Celso. AL. Hitziges Feber B. Bernende, Cortse GAL. Fieure chaude ITAL. Febre ardente H. Causon fiebre encendida
Cephalæa Diuturnus capitis & inueteratus dolor, ægreque cedens, teste Aetio. χεφαλαία. AL. Hauptweche von langer zeit her B. Inghewortelde oft langhe hooftsweere GAL. Douleut de teste de long temps ITAL. Dolor di testa vecchio H. Axaqueca
Cephalaglia Capitis dolor in anterioribus eius membranis. χεφαλαλγία. AL. Hauptwehe B. Hooftswere, pyne int hooft GAL. Douleur de teste ITAL. Dolor di testa H. Dolo. de cabeca
Cholera felliflua passio Aureliano, Celerper vomitum aluumque ventriculi conturbatio, e cruditate plærumque nata. xολέρα. AL. Bauchgrimmen von vbriger gallen B. Buyckwee, oft creuelinge, bor, quasi βορβοριγμόϛ, (qua voce. Aurelianus vtitur) ob intestinorum murmur huic passioni peculiare. GAL. La cholere ITAL. Colera H. Colera
Cicatrix Cic. οὐλη, ἂρμη Hipp. χηλίϛ AL. Wundzeichen, Wundmal B. Littecken, Lijckteecken GAL. Cicatrice ITAL. Cicatrice H. Sennal de la herida
Clauus Tuberculum in cute extans rotundum, callosum claui caput summa parte repræsentans, præduræ radici affixum. ἡ=λοϛ AL. Agerstenaug, Huneraug B. Lijckdoren, Aecxterooghe, Exterooghe GAL. Clou ITAL. Callo di e piedi H. Nacido del pie
Colicus dolor Coli intestini morbus χωλιχή διάθεσιϛ, χωλιχή simpliciter. AL. Vauchgrimmen, die Mutter, a matricis dolore transsumpto vocabulo, sed perperam : qui error in nostrma linguam vernaculam transiliit B. T'colicompas, de Moeder GAL. La colicque ITAL. La colica H. Colica passion
Coma marcor Gal. annotat nonnullos exponere χῶμα pronitatem ad somnum, χαταφοράν εἰϛ ῠπνον. Est autem hippocrati duplex, χῶμα ἂxρυπνον, hoc est, insomne, in quo vigiles manent ægroti, clausis tamen oculis, quos excitati attollunt, & tangentem respectant, χῶμα ὑπνηλόν, sine ὑπνοτιχόν, id est, somniculosum, vbi profundo & diuturno grauantur sommo.
Comitialis morbus a Rom. comitiis Plin. caducus morbus, a cadendo. maior morbus Colso, Herculeus morbus, qua voce inexpugnabilis eius vis portenditur. sacer morbus, vel ob magnitudinem, vel quod dirus, & a diis immissus videatur, vel quod in capite animæ sacrato loco fiat. epilepsia, ἐπιληyία, eo quod sensum atque mentem pariter comprehendit, vt aurelianus ait. ἰερή νόσοϛ Aretæo, ἡραχλεία νόσοϛ Hipp. ἐλεφαντίασιϛ, teste Aretæo, quod nulli remedio cedat aut expugnari se patiatur. lues deifica vel sacra Aureliano, sonticus morbus Plin. ita enim Epilepsiam e Dioscoridi reddit AL. Sanct Valentins Plag, sanct Veltis Plag, das Boszwech, die hinfallende Sucht, frasd B. S. Iaus euel, de vallende sieckte GAL. Le mal saint Iean, le mal caducque, le haut mal ITAL. Il morbo caduco H. Gota coral
Condyloma Tuberculum ani simile hæmorrhoidi vnde sanguis fertur, Aureliano, Celso. χενδύλωμα. AL. Herte ronde Knollen, wie Feihwartzen, sanct Fiackers kranckheit B. Spene GAL. L mal saint Fiacre ITAL. Sbroggia de la sedia H. Almorana ciega
Contagium Virg. contagio Cic. contages Lucret. Morbus e contactu natus, B. Een halende oft ænhangende sieckte, oft erfsieckte quod Germani Erbsuchut vocant quo nomine intelligitur morbus aut vitium a parentibus in liberos transiens, quasi hæreditarinm malum GAL. Maladie contagieuse ITAL. Morbo coutagioso H. Enfermedad que se pega
Contusio Plin. θλάσμα φλάσμα Hipp. AL. Zerknuttschung, zertossung B. Knutsinge, Contusie GAL. Contusion, brisement ITAL. Fracasso, contusione H. Quebrantadura, contusion
Coxen dix Var. coxarius motbus, ischias, ischiadicus dolor Plin. ἰxίαϛ Aeginetæ AL. Die Huftwee, oder Huftsucht B. T'sciatica, pyne in de heupen oft hencken GAL. Goutte sciatique ITAL. Sciatica H. Ciatica
Crapula Cic. helucus Tertull. Grauitas capitis e vino nata χραιπάλη, παρά τό χάρα πάλλειν, quod capitis statum percellat AL. Fullerey, Trunckenheit, oder Trescher im haupt B. Dronckenschap, hooftsweere van drincken GAL. Yurongnerie ITAL. Vbriacchezza H. Embriaquez, boracheria
Crisis Naturæ & morbi conflictus, Aureliano. χρίσιϛ
Defectio Suet. defectio virium Cic, languor virium Ouid. imbecillitas, debilitas, ἀτονία ἀσθένεια ἔχλυσιϛ, ἀῤῥωστία τῆϛ δυνάμεωϛ. AL. Abnemung. oder abgang der Kreeften, Machtlose, Schwachheyt, Kraftlose, Onmacht, Hertzlose B. Swackheyt, verliesinghe van crachten, Crachtloosicheyt. Onmacht GAL. Defaillance de force, langueur ITAL. Fiacchezza H. Flaqueza
Defectus animi Plin. defectio animæ Celso, deliquium animi. Præceps virium lapsus. λειποθυμία Philothæo, λειποyυxία Hippoc. In hoc genere gradus est, vt ἔχλυσιϛ sine λειποθυμία secundum Aetium sit leue animoi deliquium. λειποyυxία, validior animæ defectio, cuius terminus est sudor, syncopesque initium habetur. syncope συγχοπή. grauissima, mortisque in consinio constituta, quasi concisio spirituum, viriumque. AL. Onmacht B. Onmacht, Swymelinghe GAL. Pasmoison ITAL. Fallimento o mancamento di cuore H. Desmayo, pasmo
De lacrymatio Plinio, pituitæ cursus Celso, Delatio humorum adoculos. ἐπιφορά epiphora etiam Plin. cic. ῥευμάτων ἐπιφορά Aeginetæ. AL. Ein geher flusz in den Augen B. Op oft toedracht in d'ooghen GAL. Defluxion es yeux
Delirium Celso, In febrium vigore mentis alienatio, e biliaut calida expiratione ad cerebrum subrepente. deliratio Cic. deliramentum Plaut. παραχοτή, παραφορά, παραφορά τῆϛ διανοίαϛ Plu. ἀῤῥωστεία τού διανοητιχού Greg. mentis error Horat. quando ægri desipiunt & aliena loquuntur AL. Vnsinnigkeit Aberwitz, Natrey B. Remclinghe, rauelinghe, doliorum ghebreck van sinnen, raserye GAL. Resuerie, rad otement ITAL. Delirio H. Desuario
Dentitio Plin. Eruptio dentium prima in infantibus. ὀδοντοφυῖ/α Aeginetæ, ὀδοντίασιϛ a qua differt, ὀδακισμόϛ Galeno siue οὐ/λον ὀδακισμόϛ, vt ab Hippocrate vocatur, pruritus ille gingiuarum, quem dentitientes pueri sentiunt. AL. Das Zenen B. Het tanden der kinderkens GAL. La venue des dents aux ieunes enfans ITAL. La prima dentatura de e bambini H. Lo endentecer de los ninnos
Dentium stupor Qui ex acerborum vsis eontrahitur, torpor. αἱμωδία, αἱμωδιασμόϛ. AL. Vnempsindligkeit der Zenen B. Eggicheyt oft buemicheyt van tanden H. Dentera Errant autem qui αἱ μωδίαϛ nomine etiam stridorem dentium comprehendi putant, qui velut attritu quodam intelligitur, qui proprie ὀδοντύβρυγμοϛ nuncupatur.
Diabetes Passio qua sine dilatione potus liquor per vrinam quasi per siphonem ac fistulam transiens egeritur, Aureliano teste διαβήτηϛ Gal. δίyαχοϛ Aeginetæ, ab immensa siti, quam inuehit διάῤῥοια εἰϛ ούρον, ῠδεροϛ εἰϛ ἀμίδα, quasi hydrops in maculam. Hinc est quod hunc morbum matulæ intercutem, alij vrinæ profluuium, & siphonem nuncupant.
Diaria febris ephemera, Vnius dieifebris, cordis spiritu incalefacto, non autem humoribus, nata. ἐφήμεροϛ, πεμφιγώδηϛ Hippocr. lib. 6. Epid. quasi flatuosa febris, in spiritibus inflammatis consistens πνευματώδηϛ. AL. Feber das nut ein Tagwchret B. Cortse van een dach GAL. Fieure d'vn iour ITAL. Febre diaria H. Calientura de solo vn dia
Diarthoea Cicer proluuium alui, defluxio Aurel. profluuium alui Colum. διάῤῥοια. AL. Durchlauff. Bauchflusz B. Buyckloop, de loop GAL. Flux de ventre ITAL. Flusso diarria H. fluxo de la barriga
Difficultas spirandi Celso, Anhelatio quæ modica est, neque ex toto strangulat. δύσπνοια difficultas spiritus Celso. AL. Schwere desz Athems B. Benantheyt van adem, oft borsts swoegen GAL. Difficulte d'haleine ITAL. Difficulta dell' anhelito H. Acezo
Dolor πόνοϛ, ὁδύνη, χάματοϛ, χόποϛ. AL. Schmertzen B. Pyne, Smerte GAL. Douleur ITAL. Dolore H. Dolot, dolencia
Dysenteria Cic. Plut. Cruenta alui deiectio cum dolorifica torsione. vnde & tormina Celsus hoc malum nominat. δυσεντερία AL. Rotschad, Rotror B. Troot melesoen, den bloetganck GAL. Mal des entrailles ITAL. Cagasangue H. Camaras de sangre
Dysuria Cic. Difsicultas vrinæ cum cruciatu magno e lotij acrimonia, aut ceruicis vesicæ inflammatione vel exulceratione. δυσουρία. AL. Harnstrenge, Harnwinde, (vulgus confundit plerumque similia) B. Last om zijn Water te mæcken GAL. Difficulte d'vrine ITAL. Gran disaggio nel vrinare H. Dolor de vrinar
Elephas Lucr. elephantiasis Plin. ἐλέφαϛ, ἡράχλειον πάθοϛ Aretæo, ob vim insuperabilem mali. λέων Aretæo, a cutis similitudine, σατυρίασιϛ Galeno. λεοντίασιϛ elephantia Celso, ob cutis asperitatem corio elephanti non absimilem. AL. Auszsatz, Maletzey, Veldsieche B. Lazerye, Malætsheyt GAL. Ladrerie, lepre ITAL. Lepra H. Lepra
Epiala febris Febris pituitosa, e vitreo & acido phlegmate ortum habens, in qua eodem tempore calor frigusaue in quauis corporis particula sentititur. ἠπίαλοϛ dicta actuario teste, quod ἠπίωϛ ἀλεαίνει, quod miti blandoque calore afficiat.
Epinyctis Celso, Subliuda, vel subnigra pustula, nunquam fabæ magnitudinem excedens. noctu potissimum affligit. ἐπινυχτίϛ.
Epulis Carnis excrescentia intus in ore ad molares dentes, ἐπουλίϛ. B. Ouerwas van vleesche æn de kiesen oft backtanden H. La carne superflua cerca de las enzias
Erysipelas sacer ignis Columel. ignis Samomnico, ἐρυσίπελαϛ,
ἐρυθρόπελαϛ Polluci. Rubor cum inflammatione ac dolore vlcus ambit, interdum vulneri accedit. πὐρ ἂγριον Hipp. AL. Das Gockfeur, das Rothlauff oder S. Antonis feur, die brennen de raach B. S. Antonis Vier, de Roose, a roseo rubore GAL. Le feu S. Antoine ITAL. Erysipelas, fuogo di sant Antonio
Fascinus Virg. Horat. Morbus quo pueri emaciantur, cuius originem obliquis inuidorum oculis tribuerunt veteres, cuiusmodi oculos vrentes, vocat Persius. βασχανία Plut. παρά τό τοῖϛ φάεσι χαίνειν Hesychio etiam xραυγή dicitur AL. Zauberey B. Touerye
Fastidium stomachi Cic. fastidium in cibis Plin. horror ciborum Aureliano ἂση, ἀνορεκία. AL. Maszleidigkeit, vnlust des Magens B. Onlust, Warsheyt van Spyse GAL. Desgoustement ITAL. Fastidio del stomaco, seccagine Bocc. sprezzamento delle viuande H. Hastio o aborrecimienta de la comida
Febris Celso. a feruore, Calor natiuus inigneum conuersus, aut immoderatas calor præter naturam in corde existens. πυρετόϛ, πύρ, βρυxετόϛ AL. Feber, das Kaltwee, der Frorer B. De Cortse GAL. La fieure ITAL. Bebre H. La fiebre, o calientura
Febris colliquans ardentissima, quæ cum pinguedine carnes & solidam substantiam calore liquatam per aluum effundit. συντηχτιχόϛ vel συντήχων πυρετόϛ.
Febris continens Febris in sanguine consistens, cuius efferuefacti contagione cor ipsum, partesque omnes incalescunt citra putredinem. hæc nullis exacerbationibus accessionum interpellatur, vna solum accessione a principio ad finem perdurante. Hæc triplex est : ὁμότονοϛ sine ἀχμαστιχόϛ quasi eundem semper tenorem conseruans, quando calor par & sui similis toto febris decursu permanet. ἐπαχμαστιχόϛ sine ἀναβατιχόϛ, quæ a principio vsque ad crisim paulatim inualescit atque augetur, calore incrementum assumente : παραχμαστιχόϛ in qua calor a summo incipiens vigore, sensim decrescit dum desinat.
Febris continua continuata, Celso, συνεxήϛ cuius vnica est a principio ad sinem accessio in plures dies extracta : sine in qua fobris nunquam intermittit, eiusque materia in maioribus vasis continetur. AL. Ein stads bleidendes, vnauffhorendes Kaltwee B. Een steeghe byblijuende, en niet ophoudende Cortse GAL. Fieure continuelle ITAL. Febre continua HIS. Calientura continua.
Febris intermittens πυρετόϛ διαλείπων. Febris putrida, quæ vicissim & repetit & solutitur, consistitque in venis minoribus, corporisque habitu. cuius tres sunt specses, Quotidiana, Tertiana, & Quartana. quæ vocantur etiam περιο διχά νο σήματα, quod statis circuitibus recurrant reduces AL. Das ablassend Fieber B. Decortse die ophout en wedercomt GAL. Fieure qui va & vient ITAL. Febre che va & vienne H. Fiebre que agora dexa el patiente y despues buelue otra vez
Febris typhodes ex ardentium genere est febrix symptomatica, e iecinoris erysipelate nata, aut renum. τυφώδηϛ sic quæ ab erysipelate pulmones infestante oritur, χρυμώδηϛ vocatur.
Fistula Plin. Sinus arctus, oblongus, & callosus. σύριγκ AL. Fisteln B. Fistel GAL. Fistule ITAL. Fistola H. Fistula
Furor Cic. mania Aureliano, rabies Horat. hæc melincholiæ fere succedit, vt soboles eius, sed sæuior truculento aspectu, & præcipite impetu obuios inuolans, ac proterve calcibus & pugnis, mordicusque belluæ in modum desæuiens. μανία μανιχή ἔχστοσιϛ, λύσσημα Eurip. intemperia Plaut. AL. Wuhtigkeit, Taubsucht, Taube B. Raserye, verwoetheyt GAL. Rage, fureur ITAL. Furiosita, furore, furia H. Furia rauia
Furunculus Pli. Tuberculum acutum cum dolore & inflammatione, ouum columbinum magnitudine non excedens. δοθιήν AL. Ein klein spitziges Blatterle B. Fijck, oft herde Buyle GAL. Bosserte dure ITAL. Bugnoncello, visciuolo H. Comba pequenna y dura
Gangræna Plin. incipiens partis affectæ corruptela, & (vt ita dicam) mortificatio. γάγραινα. male pro cancro exponunt Lexica nonnulla & Germanica & Gallica. AL. Faul Fleisch B. Quæt en vuyl vleesch GAL. Chair morte ITAL. Carne morta d'vne piaga H. Carne muerta de Ilaga
Glaucoma Plaut. Pl. Oculi vitium præter naturam glaucescentis. γλαύχωμα AL. Ein grawer fleck im Aug B. Græu ooghe
Gonorrhoea profluuium genitale, aut seminis, Nimia seminis profusio sine Venere ac nocturnis imaginibus elata, Aureliano. γονόῤῥοια. Barbari gomorrhæam vocant.
Grando xαλάζιον. Tuberculum durum superioriferme palpebræ innascens.
Grauedo Celso, Cic. Defluxus ad nares, eas abstruens, vodem obtundens, tussimque cum sonitu aurium mouens χόρυζα Hippocrat AL. Knusel, Pnufel B. De snoffe, swærheyt van hoofde, druypinghe wt de hersenen GAL. Distilation du cerueau, pesanteur de teste ITAL. Destillotione de ceruello, grauezza di testa H. Romadizo
Hæmorthois Celso, Sanguinis profluuium per venas ani. αἱμοῤῥοἰϛ. AL. Blutstusz vndersich, Blutstusz der gulden Adern oder Aftergender B. De Speene, den Bloetganck van onder GAL. Caquesangue hemorrhoides ITAL. Hemorrhoide H. Almorrana de sangre Hectica febris Calor præter naturam in solidis partibus accensus, qui tam in cordis substantia sedem sixit. ἑχτιχή ἑχτιχόϛ πυρετόϛ. hanc produnt oculi fugientes, corporis squalor, collapsus temporum, ventris extennatio, & a eibo caloris augmentum. ethica Barbaris dicitur. AL. Der ettick B. De verdweenende cortse GAL. Fieure eticque ITAL. Eebre ethica
Hemicrania Dolor recurrens identidem ac statis temporibus, alteramque capitis partem infestans. ἡμιχρανία, ἡμίχραινα, ἑτεροχρανία AL. Hautptweh an einer seitten B. Hooftsweere æn een zyde GAL. Douleur de teste d’vn coste ITAL. Dolor di testa da vna banda H. Dolor de cabeca del vna parte
Herpes zona Scribonio, serpens Lucretio, Ignis. sacri species est, in quo ardor cutim serpentibus minimis pustulis exasperat, & vvit per artus repens, vnde illi nomen. ἕρπηϛ Dioscoridi. ἑρπυδών Nicand. ζωστήρ teste Plinio. ἑρπυστιχόν ἕλχοϛ Polluci AL. Ein eysse, der vmbsich frisset B. Sprengt vier, een voortcruypende sieckte
Herpes exedens Depascens vlcus, quod serpendo celeriter penetrandoque vsque ad ossa corpus vrat, teste Ceiso. ἕρπηϛ ἐσθιόμενοϛ AL. Der Wolff B. De Wolf
Herpes miliaris vel pustulosus, in quo pustulæ exiguæ per cutem summam excitantur, milio non absimiles, minimumque prominentes. ἕρπηϛ χεγxρίαϛ sine φλυχταινώδηϛ.
Hordeolum χριθή. Tuberculum suppurans, e palpebræ margine erumpens.
Hordeolum a specie hordei, Exiguum tuberculum in palpebris enatum. Græci similiter χριθήν & ποσθίαν nominant, ordeolum Barbari. B. Een styghe
Hortida febris semitertiana φριχώδηϛ πυρετόϛ Hip. lib. 1. Epid. ἡμιτριταῖοϛ. hemitritæus. Martiali, Febris in qua magnam accessionis partem horrores occupant, eo maxime die, quo tertiana & quotidiana simul occurrunt. Subijciamus hic vitiosi corporis & integri affectiones (quas Græci. διαθέσειϛ rectius vocant) cum natiuas, tum aduentitias.
Horror Celso, Perfrictione maior est, & inæqualitate illa, sedrigore minor : φρίχη, φρίχιον Dioscor AL. Zitterung von kelte vnd frost, schauderung B. Beuinghe en schuddinghe van coude GAL. Frisson ITAL. Hortore, tremore H. Espeluzo por frio
Hydrops Horat. aqua intercus Cicer. aquosus humor Aurelian. aquosus languor Horat. veternum Seruius apt esse aquam intercutem. ὑδεροϛ Aurelian. ῠδρωy, παρέχxυσιϛ Aureliano, quod sit manifesta quædam humorum effusio inter peritonæum & intestina AL. Die wassersucht B. De watersuchte GAL. L’hydropisie ITAL. La hydropesia H. La idropesia
Ileus quem voluulum, verbum verbo reddentes quidam non inscito vocabulo appellarunt. tormentum Aurelianus dixit chordapson Celsus, Grauissimus periculosissimusque tenuioris intestini morbus, quem Barbari medici vulgo propterea miserere mei vocitant, alij iliacam passionem. εἰλεόϛ, a contorsione : xόρδαyοϛ Diocli, quod chordarum fidiumve in morem intestina tendantur, vt Aureliano videtur. vel quod admota affecto loco manus, τῆϛ xορδῆϛ ἂπτεσθζ, id est tensam sidem tangere sibi videtur : φραγμόϛ etiam Aurelian quod obtrusis ventris officiis siat AL. Darmgicht, grimmen B. Lanck euel GAL. Iliacque passion ITAL. Iliaca passion H. Dolor de la tripa, ilion
Impetigo Plin. Infectio & asperitas summæ cutis cum non leui pruritu. lichen. Plin. λειxήν AL. Zittermæls flecht B. Hayrworwe GAL. Feu volage, galle, gratelle ITAL. La volatica H. Culebrilla, empeine
Incrementum Augmentum morbi totius, & singularum etiam accessionum. ἀνάβασιϛ, ἐπίδοσιϛ, ἐπίτασιϛ, αὐ/κησιϛ AL. Zunemung der kranckheyt B. Toeneminghe, oft vermeerderinghe der cranckheyt GAL. Accroissement du mal ITAL. La augmentatione del morbo H. EL crescimiento del mal
Incubus ephialtes Macrob. Corporis nocturna oppressio & suffocatio quædam, vocispirituique liberum meatum intercipiens. ἐφιάλτηϛ siue ἐπιάλπηϛ ab insultu qui fieri videtur. ἐφιαλτῶν πνιγμόϛ. Dioscorid. faunorum in quiete ludibrium Plinio, suppressio nocturna Plin. πνιγαλίων siue πνιγάμων Themisoni, ἐπιβολή, quasi impressio Aureliano, ενυπνίων πνιγμόϛ Diosc. ἠπίαλοϛ Didy. qui dæmonem esse putat, vocarique alias ἐπίαλτην & τίφην & εὐόπαν AL. Nachtmennlin, schrotlin, Saxonice alp B. De mare, oft nachtmerrie GAL. Le loup garou ITAL. La magera, la stria, la canara H. Mamnesada, mampesadilla
Inflatio Colum. ἐμφύσημα, ἐμπνευμάτωσιϛ, πνευμάτωσιϛ. Tensio inanium corporis spatiorum e flatuoso spiritu AL. Geschwurst, oder geschwellung B. Gheswollenheyt van winden GAL. Inflation ITAL. Confiadura, inflatione H. Hinchadura
Insania Cicer. Mentis ægrotatio & morbus, hoc est, insanitas & ægritudo animi, vt Cieer. ait lib. Tusculanarum quæst. 3. vbi paulo post subijcit : Insaniam enim censuerunt inconstantiam, id est, insanitatem, posse ta men, etc. ita enim restituendus estibi ex manuscr. locus, qui in vulgatis hodie legitur ita : Stultitiam enim censuerunt, id est, inconstantiam sanitate vacantem, cuius scripturæ sidem præcedentia comprobant, vt diligens lector facile iudicabit, ne illum hic morer extra institutum. ἃνοια,
ἀφροσύνη. AL. Alberwitz, alberheit B. Onwijs heyt, oncloeckheyt, in een die niet wel metten hoofde bewært en is GAL. Priuation de sens ITAL. Insania, poco ceruello H. Poca sabiduria
Insipientia Cicer. insania Eidem. Aegritudo animi. valetudo mentis suet. mentis alienatio Plin. impotentia mentis Suet. deprauata functio principis animæ facultatis in cerebri domicilio sede habentis. παραφροσύνη, παράνοια, παραφρονία AL. Thorheyt B. Sotheyt, dwæs heyt, onwijs heyt GAL. Folie ITAL. Schiocchezza. ,etreria, ignorantia H. Necedad, ignorantia
Integtitas Solutio in febre intermittente, cessatio a febri. ἀπυρεκία. nam in continua vocatur παραχμη. quasi respiratio quædam a statu superuenitens AL. Ablasz des febers B. Aflatinghe van de cortse GAL. L’entrelaissement de la fieure ITAL. Rilaxatione della febre H. Dexamiento de calientura
Interrigo Plin. Colum. attritus Plin. Intertimentum in feminibus præcipue sudantibus ex incessu vel equitatione. παράτριμμα. AL. Der arszwolff B. Blickærs, smertinghe, oft smertsel GAL. Entretail, escorchure de peau par eschauffement, souillure ITAL. Scorciatura H. Sahorno del sudor
Ischuria lotij retentio, vel suppressio, obstructo vesicæ meatu, periculo non earens. ἰxουρία. AL. Auffhallung oder verstopffung des harns B. Verstoppinghe vant water GAL. Suppression de l’vrine ITAL. Impedimento o ritentione della orina H. Retention de la vrina
Dentigo Plin. Macula subruffa aut pulla, faciem maxime incessens. φάχοϛ. AL. Laubflecken B. Sproete GAL. Lentille ITAL. Lentigine H. Peca
Lethargus Celso, veternus Plauto, Morbus phrenitidi contrarius, in quo marcor est, & mexpugnabilis prope dormiendi necessitas. λήθαργοϛ. AL. Die schlaaffend sucht B. De slapende sieckte GAL. Lethargie ITAL. Lethargia H. Lethargia Cum hoc fere conuenit Caros. χάρωϛ. in quo profundus sopor est, imo lethargo altior, ocisli perpetuo occlusi, sensus motusque abest, illæsa tamen respiratione. Arabibus Subeth : quæ vox etiam Lethargum comprehendit.
Lienteria Celso, Intestinorum leuitas, quæ continere nihil potest, & assumpta alimenta protinus imperfecta atque incocta reddit. λειεντερία. AL. Bauchflusz, die rur B. Den buyck-loop, dær gheen verteeringhe van spyse en is GAL. Flux de ventre auec indigestion ITAL. Flusso di ventre con crudita & indgestione H. Fluxo del vientre con cierta indigestion
Lippitudo Cicer. ophthalmia, Inflammatio tunicæ corneæ, cum rubore, tensione, & dolore, & delacrymatione. ὀφθαλμία, λήμη, γλίμη. AL. Augentrieffen, augenflusz, fliessen der augen B. Leepooghe, loopende ooghen GAL. Vice des yeux pleurants & chassieux ITAL. Lacrimatione delli occhi H. Cegaies
Lipyria febris Actuario, in qua externa frigent, interna vruntur λειπυρίαϛ, ὂτι λείπεται πυρόϛ, quod calore sit de fecta, qui in ea euidens non succedit. Aetius e ventriculi erysipelate accendi eam annotat.
Marasmus Tertius hecticæ gradus, vbi absumpta carnosa substantia calor febrilis obsesso corpore primigenium humidum (radicalem Barbari nominant) depascitur manifeste. marcor, vel febris hectica, cum marcore. μαρασμόϛ, μαρασμώδηϛ πυρετόϛ. AL. Verwelckung, volkommen ettich B. Oprechte verdweeninghe GAL. Eticque parfaite ITAL. Seccagine della etica H. La etica verdadero
Lumbago Festo, Vitium & debilitas in lumbis AL. Lenden wee B. Tspit, pyne in de lenden GAL. Douleur du rable & des reins ITAL. Dolore di e lombi H. Dolencia del lomo
Lycanthropia Eæ mentis alienatio, qua hominum consortia exosi in secessus ac lustra se abstrudunt, & luporum ritu vlulatus edunt.
Macula Plauto, pro ingenita nota & innata. næuus Cicer. χηλἰϛ, σπίλωμα, σπίλοϛ. AL. Angeborne maasz, anmaal, angeborner fleck B. Mæl, vlecke, sprote GAL. Tache, marcque, macule ITAL. Marca, macchia, tacherella H. Mancha, manzilla, lunar, sennal negra en el hombre
Malacia pica, Absurda in grauidis mulieribus appetentia μαλαχία, quam Plinius mollitiem prægnantium nominat. χίττα, id est, pica, ab auis versicolore varietate, aut incostantia : quod nunc hoc, nunc illud appetant prægnantes & absurdissima quæque edulia fere. AL. Schwanger weiber lust B. Lust van vroukens die groot gæn GAL. L’appetit estrange des femmes enceintes ITAL. L’appetito mirabile delle donne grauide H. El desseo de las mugeras emprennadas
Marisca Iuuen. ficus Mart. Tuberculum in ano ad fici similitudinem. σύχον, σύχωσιϛ. AL. Feigwartz B. Een bleyne int fondement GAL. Fic ITAL. Figo H. Higo, almorrana, dolencia del rabo
Melancholia quam parum seite Græcos incessens, Cicero, vt parum verbo valentes, furorum reddit, est mentis alienatio ex atra bile nata, cum moestitia, metuque coniuncta. μελαγxολία. AL. Schwartz gebluit B. Swærgheesticheyt, melancolye GAL. Melancholie ITAL. Maninconia H. Melancolia. Melancholia hypochondriaca siue flatulenta, aut flatuosa, quæ a sinistri hypochondrij sympathia generatur, vnde ater vapor exiliens mentem petit
Meliceris Cels. Abscessus, in quo melleus quidam mellive similis humor continetur : μελιχηρίϛ AL. Ein geschwer mit eyter dem honig gleich B. Een sweere met erter ghelijck honich Aetius alia nomine etiam μηρίον. veluti fauum neuncupat, quippe in quo glutinosus humor melli aut fauo similis per foramina in cute erosa exprimitur.
Mensium profluuium vel mulierum profluuium Plin. abundantia feminarum Eid. ῥούϛ ἔρυθροϛ Scribonio, ἔμμηνοϛ χάθαρσιϛ Galen. γυναιχείων ὀρμή. Aristoteli. AL. Die zeit der weiber B. De stonden, oft sieckte der vrouwen GAL. Les fleurs des femmes ITAL. La malattia delle donne H. La purgacion de la muger
Mensium suppressio ἐποxή ἐμμήνων Aeginetæ. ἐμμηνίων ἐπίxεσιϛ Dioscoridi AL. Verstopffung der weibischen zeitten B. Ophoudinghe oft verstoppinge der stonden GAL. Suppression des mois es femmes ITAL. La suppressione delle purgationi donnesche H. El supprimir de la purgacion de las mugeres
Mola Plin. Informis caro in vtero, siue tumor induratus vteri, grauiditatis opinionem adferens. μύλη Gal. μυλόσαρκ Hesychio AL. Ein klotz fleisch B. Meulen, ende clomp vleesch GAL. Masse de chair au ventre d'vne femme ITAL. Vn pezzo di carne malfatto H. La carne mola
Morbus Cicer. valetudo aduersa Colum. νόσοϛ, νούσοϛ, νόσημα, νοσήλεια, ἀῤῥώστημα. AL. Sucht, kranckheit, siechtag B. Sieckte, cranckheyt GAL. Maladie ITAL. Morbo H. Enfermedad
Morbus acutus quem præcipitem cum Scribonio dicas non male, aut celerem cum Aureliano. pernicialis Liuio dicitur, qui celeriter necat aut liberat hominem ὀκὐ νόσημα χαἰ πάθοϛ. AL. Geschwinde kranckheit B. Hæstighe sieckte GAL. Maladie soudaine & viste ITAL. Malattia subita H. Enfermedad que presto mata o dexa el hombre
Morbus anceps Plinio, e quo hic euadit, ille interit. ἀμφίβολον νόσημα. AL. Kranckheit da dieser von stirbet, vnd jener nich B. Een sieckte dær d'een af sterft en d'ander ontcomt GAL. Mal dont l'vn meurt, l'autre eschappe ITAL. Morbo del quale l'vno muore, l'altro i schampa H. Enfermedad que mata el vno, y dexa el otro
Morbus fluens Lucano, morbus cæli Virg, lues Stat. corruptus & morbifer æris tractus, qui vno eodemque tempore ex æris constitutione natus alibi grassatur. ἐπιδήμιον νόσημα Gal. popularem vocant interpretes. φθορά Herodiano. æris infectio dicipossit. AL. Kranckheit so gemeinlich vber leut vund viehe auszgehet B. Een sieckte die uyt infectie des lochts rijst GAL. Maladie generale par infection de l'air ITAL. Malartia per infectione del aire H. Enfermedad que nace porque el ayre esta corrumpido
Morbus Gallicus lues venerea, siphylis Fracastorio, παρά τό σίνειν τά φύλα. AL. Frantzosen B. De pocken, de Spænjærts, oft Fransoysen GAL. Le mal Francois, ou le mal de Naples ITAL. Il mal Franzese, o il morbo Gallico H. El mal de Naboles, buuas
Morbus longus Celso, longinquus Liuio. tardum Aurelianus vocat. xρόνιον πἀθοϛ Aretæo, διηνεχήϛ ἢ βραδεῖα νόσοϛ. AL. Ein langwirige kranckheit B. Een langhe sieckte GAL. Maladie longue ITAL. Malattia longa H. Enfermedad que dura mucho tiempo
Morbus palabundus σποράϛ νόσοϛ Hippocr. Galen. σποραδιχόν νόσημα, qui priuatim sparsimque singulos occupat. ἡ διάφοροϛ, οὐx ὁμογενήϛ. ἂλλη ἂλλω| συμβαίνουσα. AL. Schwermende kranckheit B. Swermende crenckte, particulier sieckte GAL. Maladie qui regne par-cy par-la ITAL. Malattia che va grassando or quiui or costi H. Enfermedad desbaratada
Morbus patrius siue vernaculus, qui nunquam non & peculiariter locum aliquem infestat. νόσοϛ ἔνδημοϛ Galeno B. Een landtfieckte
Morbus pestilens pestis Cicer. pestilitas Lucretio, Exitialis morbus. λοιμόϛ, λοιμῶδεϛ νὁσημα, ἢ ὀλέθριον, νούσοϛ θεού, νόσοϛ simpliciter Thucyd. νόσοϛ λοιμιχή. pestilentia Plin. AL. Pestilentz, beul B. Pestileutie, gratie Gods GAL. Peste ITAL. Peste H. Pestilencia
Morbus sonticus Iurec. qui perpetuus est, neque certo tempore finitur, siue qui gerendæ cuique rei impedimento est, a sontibus, hoc est, nocentibus, quasi perpetuo nocens, ac propterea hominem absentiæ excusans. Plinius pro Epilepsia accepit.νόσοϛ δεινή, νόσημα ταλαντιαῖον Alcæus dixit, quasi magni momenti. AL. Schadtliche kranckheit B. Aenhanghende sieckte, by-blyuen de plaghe GAL. Maladie langoureuse ITAL. Infirmita grande H. Enfermedad durable
Morbus vniuersalis quo plærique vulgo conflictantur. πάγχοινον ἢ χοινόν νόσημα Galen. τό πολλοὐϛ χοινῆ χαταλαμβάνον. AL. Allgemeine kranckheit, gemeine plag B. Ghemeyne plaghe
G. Maladie vniuerselle & generale ITAL. Malattia vniuersale & generale H. Enfermedad que esta en todas partes
Nausea Plin. Inane vomendi desiderium. ναυτία AL. Eckel B. Walginghe, de walghe, qualijckheyt GAL. Appetit de vomit ITAL. Voglia da gomitare H. Volundad para vomitar
Nephritis Quiuis affectus renum, tametsi proprie calculum in renibus hoc vocabulo significari velint. νεφρῖτιϛ AL. Nierenwee B. Pijn in de nieren GAL. Douleur de reins ITAL. Dolore de reni H. Dolor de los rinnones Secundo modo. AL. Der stein, das griesz B. Den steen GAL. La pierre, ou la grauelle ITAL. La pedra H. La piedra
Obliuio Cicer. ἐπιλησμοσυνή, λήθη. AL. Vergessenheit B. Verghetelheyt GAL. Obliance ITAL. Oblio H. Oluidanca
Odontalgia dentium dolor Plinio. ὀδονταλγία Galeno AL. Zahnwehe B. Tantwee, tantsweere, oft pyne in de tanden GAL. Douleur de dents ITAL. Dolore o mal de e denti H. Dolor de los dientes
Oedema Celso, Tumor laxus, pituitosus, presso digito cedens, lacunulamque relinquens, membro genuinum vel certe albidum colorem seruante. vndimiam Barbari vocitant. οἴδημα. AL. Wasserige geschwulst B. Waterighe swellinghe GAL. Enflure humide & aqueuse ITAL. Bolla piena d'acque H. Postilla llena de aqua
Onirogonos imaginaria Venus, in somnis genituræ proflunium Plin. ὀνειρογόνοϛ.
Ophiasis Celso, Areæ species, quæ capillitium defluit, per certa spatia, in modum anguis cutem capitis depascens.
Ortopnoeo Celso, cum nisirecta ceruice spirare æger non potest. ὀρθόπνοια.
Oscedo Agell. Vitium oscitandi sæpius orisque hiatus diducendi. xάσμη. AL. Statigs gynen B. Stæch geeuwen GAL. Baailler sounent
Oscitatio xάσμη. AL. Das gynen B. Geeuwinghe, gapinghe GAL. Baaillement ITAL. Sbagliamento H. Bocezo, bocezamiento
Ozæna Celso, Putridum vlcus in naribus cum graueolente mucco in crustulam coacto. ὂζαινα. AL. Ein presten in der nasen B. Een stinckende puystken in de neuse GAL. La puanteur du nez ITAL. La spuzza del naso H. Hedor de las narizes
Pandiculatio Plat. Membrorum distensio inuoluntaria ad vaporum difflationem. σχορδινισμόϛ, σχορδίνημα. AL. Das recken vnd strecken B. De reckinghe ende streckinghe GAL. S'estendre de tout son corps ITAL. Distender se di qua & di la co tut' ol corpo H. Enaspar todo el cuerpo
Panus Plin. Celso, phlegmone in locis adenosis, latior quam altior, tarde maturescens, neque magnopere in pus se conuertens. φύγεθλον. mammosus panus Plin. AL. Schwenten, drusz, dussel oder knuttel, gleich wie ein Brekle B. Een sweere GAL. Vne enfleure ITAL. Panocchia H. Diuiesso
Papula poterit vocari etiam pustula aquam in vesiculæ modum continente. ὑδατἰϛ. B. Hontsmeede
Papulæ Celso, Virg. Feruidæ eruptiones, rubidæ cutis aspredines papulæ rubentes Plinio, boa Eid. sudamina nonnullis. ἐχζέσματα Gal. ἐχβράσματα Gal. Aegin. πομφοἰ Hippocrati. AL. Hitzblatterle, zittermal B. Root vonck, toot hont GAL. Bourgeons ou bibbes ITAL. Sbroggie H. Boia, buua, Iobanillo
Paplulæ & boa etiamsunt puerilis morbus, qui rubore corpus obsidet, nimirum exiles maculæ rubræ, autpurpureæ, interdum nigricantes. ἐκαυθήματα proprie ea, quæ Galenus lib. Epid. 6. ἐκανθήματα χεγxρώδη a milij similitudine vocat. AL. Rote kinderblotterle B. De maselen GAL. Rougeolle, petite verolle ITAL. Variole, quod nomen Barbaris receptum est
Papulæ Vegetio, quæ cuti insurgunt ex prurigine. B. Puckelen
Paralysis Celso, neruorum resolutio Eid. neruorum sideratio Scribonio. ἡμιπληγία, παραπληγία Aretæo, ταράλυσιϛ, πάρεσιϛ AL. Tropff, schlag, das gut B. Beroernisse, lammicheyt GAL. Paralysie ITAL. Paralysia H. Perlezia
Parasynanche In musculis faucium externis tumor cum vubore. παρασυνάγxη, ὑάγxη Aureliano, quod suthus familiare sit malum H. Lobado
Parotis Celso, Abscessus secus aures. παρωτίϛ AL. Oren muckel, oder orenuttel, geswulst hinder den oren B. Swellinghe achter d'oore GAL. Les oreillons, apostume derriere ou entour les oreilles ITAL. Apostema dietro de orecchie H. Hinchazon tras las orejas
Paro xysinus accessio Celso, exacerbatio aliis, excandescentia non male fortassis verti posset, quod tunc morbus ab humore exagitatus velut excandescit : estque recursus febris. παροκυσμόϛ, εἰσβολή Gal. λῆyιϛ Aristot. (cuius ipsius initium αῤxή etἑπισημασία Galen. dicitur.) AL. Das frostelen B. Her æncomen der cortsen GAL. L'inuasion ou l'accession de la fieure ITAL. Paroxismo, l'assalto della febre H. Assique la siebre topa el hombre
Parulis Tuberculum ingingiuis, aut vt alij volunt, inflammatio. παρουλἰϛ, apud Celsum παροδοντίϛ scribitur, sed vitiose, vt putatur B. Sweeringhe int tant-vleesch Passio voce Lantinis auribus minus nota, sed Medicorum filiis tristissima. παβοϛ Galen. est affectio siue dispositio qualiscunque actionis offensam pariens, naturali corporis constitutioni aduersa, siue præter nataram aliquid parti æcidat, siue absit quod affluere naturalites consueuerat, atque ita quatenus morbum, velut vinbra corpus sequitur ; etiam Symptomatis nomen assumit. σύμττωμα. B. Accident, quam vocem seruant & cum Gallis Itali & Hispani
Pedicularis morbus phthiriasis Plin. Affectus quo corpus verminat, scatetque pediculis. φθειρίασιϛ. AL. Leuszsucht B. Luysensucht
Perfrictio Plin. Affectio febricitantium, quæ horrorem præcedit, & extrema membra occupat περίyυκιϛ Aphrodisæo. AL. Wen der leib aussenthalben kaldt ist B. Als de uyterste leden cout worden, huyueringhe GAL. Froissure, refroidissement du corps par dehors ITAL. Raffredimento del corpo esteriore H. Frio de fuera en el cuerpo
Peripneumonia Celso, Pulmonum exulceratio ac inflammatio, quam spiritus difficultas, cum malarum rubore sequitur. περιπνευμονία AL. Lungensucht B. Longhensieckte GAL. Le mal des poulmons ITAL. Malattia de pulmoni H. Dolencia de los pulmones
Pernio Plin. Morbus pedispræcipue calcem infestans nimio frigore. xίμετλον, μάλχη Theon. AL. Auszbruch an fussen oder verssen von kalte B. Muyle, oft cackhiele GAL. Mule aux talons ITAL. Speronaglia, buganza H. Sauanor, o frieras
Phagedæna Plin. Cancri genus Celso, quod cutim & subiectam carnem serpendo corrodit. φαγέδαινα AL. Ein bosz vmbsichfressendes geschwer B. Een sweere tottet ghebeente toe opvretende, de wolf GAL. Farcin ITAL. Exulceratione sin alle ossa H. Botor caualdo hasta a los huessos
Phlegmone Colso, inflammatio Plin. φλεγμονή, φλόγωσιϛ veteribus, φλεγμασία Hippocr. Tumor præter naturam collectus, calidus, cum rubore, prominens AL. Entzundung B. Ontsteeckinghe, swellinghe die ontsteecken is, een swijnpuyste GAL. Inflammation que les chirurgiens appellent vn flegmon ITAL. Phlegmon venetis
Phlyctæna pusula Colum. Bulla similis illi quæ in cute affusa feruente aqua existit, substauo humore distenta, quam vulgo ignem siluestrem dici, doctissimus Fernelius annotat. φλύχταινα, φλυχτἰϛ, φλυζάχιον Galeno. AL. Das wildfeur B. 'Twilt vicr, quod sonat πύρ ἂγριονG. Feu sauuage, bouton ITAL. Broffola, biorzola H. Postilla
Phrenitis Celso, continua dementia Eid. Primarium cerebri malum ex inflammatione cerebri aut eius inuolucroru, comitem semper febrim attrahens. φρενῖτιϛ. phrenesis Iuuenali. AL. Taubsucht, vnsinnigkeit B. Een rasende sieckte GAL. Frenaisie ITAL. Frenesia H. Frenesia
Phyma Celso, Tuberculum furunculo simile, sed rotundius ac planius. φύμα, φυτόν Archilocho.
Pleuritis Dolor lateris acutus & pungens, cum febre assidua & spirandi difsicultate. πλευρῖτιϛ. AL. Der stich, seitenwehe B. Het pleuris GAL. Pleuresie ITAL. Pleuresia H. El dolor del costado
Polypus Hor. Carnis excreseentia in narepropendens. πολύπουϛ. AL. Ein nasen geschwer, noli me tangere B. Een sweere æn de neuse GAL. Poupe, penule ITAL. Pulpa del naso H. Dolencia en las narizes, como carne de pulpo
Porrigo Celso, Iuuen. Cupitis cut is furfuraceis squammulis foeda πιτυρίασιϛ. AL. Der grind des haubts B. Schorft, oft schorfcheyt vant hooft GAL. La tigne ITAL. La tigna H. Caspa de la cabeca
Profluuium narium Plin. ἡ διά μυχτήρων αἰμοῤῥαγία Dioscor. ἡ διά ῥινῶν αἰ μοῤῥαγία Gal. eruptio sanguinis e naribus Cels. AL. Das bluten der nasen B. Her bloeden der neusen GAL. Saillie du sang hors du nez ITAL. Escimento di sangue per il naso H. Sangrar por la nariz
Prurigo Colum. pruritus Plinio, scalpurigo Solino. χνησμόϛ AL. Kretzigkeit, das jucken oder kratzen B. De jeuckte oft crauwagie GAL. Demangeure, gratelle ITAL. Pezzicore H. Comezon
Psora Plin. fera scabies Celso, & Græce ἀγρία yῶρα Celso, Cutis summæ asprities cum furfureis squammulis. AL. Ein bose raud mit schuppen B. De boose schorft GAL. Galle, maladie S. Main ITAL. Ruuidezza di pelle H. Sarna
Psydracium Tuberculum supersiciarium leuiter in summa cute natum, phlyctænis simile. yυδράχιον, yύδρακ.
Pterygium Celso, cum caruncula ab vngue digitorum recedit non sine magno dolore. πτερύγιον. alij volunt esse, cum caro superfusa partem vnguis obsidet.
Pustula Mart, πυθεδών. AL. Blatterie, pfutzlin B. Een blare, een puyste, oft bleyne GAL. Vessie, ampoulle ITAL. Vesica, ampolla H. Postilla
Quartana febris Cicer. quam Saturni filiam nominauit antiquitas, Octauio Horatiano teste. quadrimis circuitus febris Plin. τεταρταῖοϛ. AL. Das virtagig feber odet kaltwee B. De derdendæchsche cortse GAL. La fieure quarteine ITAL. La
quartana H. Calientura quartaua
Quotidiana febris Terent. πυρετόϛ ἀμφημερ. νόϛ, quæ quotidie simili typo recurrit. AL. Tagliches fieber B. De daghelijcksche cortse GAL. Fieure cotidienne ITAL. Febre cotidiana H. Fiebre o calientura cotidiana
Ramex Plinio, hernia Mart. Tumor præsertim scroti. χήλη. qui pro loci ratione varia sortitur nomina : cum in inguine prominet, βουβωνοχήλη dicitur : cum ab intestinis est, εντερόχήλη : vbi omentum scroto illabitur. ἐπιπλοχήλη : ab adnata carne, σαρηομήλη : ab qua, ὑδροχήλη : a varicibus, χιρσοχήλη : a vento πνευμα τοχήλη. ramex ventosus. AL. Hodenbruch, bruch, der karnooffel, bruch der gemachten B. Ghescheurtheyt, scheurnisse GAL. Rompure, hergne, greueure ITAL. Hernia H. Potra
Raucitas Plin. rauis Plauto, raucedo, vbi in asperam arteriam decumbit humorum defluxus. βράγxοϛ. AL. Heysere B. Hees heyt, hærs heyt GAL. Enrouement ITAL. Raucita H. Ronquedad
Reduuia vel rediuia Cicer. paronychia Plin. Cutis circa radices vnguium resolutio atque fissura. παρωνυxία. AL. Gebrot, wen die haut von neglen sich abwirft oder schelt B. Nynaghel, dwangnaghel GAL. Peau creuee autour des ongles ITAL. Pannarice, schioppatura toruo all'ogne H. Elrespigon, repelo, padastro de la vnna
Regius morbus Hor. celso, ita dictus, quod in aulis regum molliter curetur, (vt Sammonicus ait) ludis, lasciuiaque, per quæ mens exhilaretur. arcuatus morbus Celso, a colore arcus cælestis æmulo. icterus, a volucri galbula concolore. aurigo Scribonio, propter auri colorem, quem bilis toto diffusa corpore mentitur. ἔχτεροϛ. AL. Gelsucht B. Geelsuchte GAL. Iaunisse ITAL. Icterita H. Itericia
Rigor Plinio, Frigus illud, quod in accessione tertianæ febris tremorem adducit. ῥίγοϛ. AL. Starrkelte B. Groote coude GAL. Tresgrande froidure ITAL. Rigore H. Rigore
Ructus Celso, Eruptio reiectioque flatuum e cruditate stomachi nascentium. ἐρευγμόϛ, ἐρυγή, ἐρυγμόϛ Arist. AL. Ein gurps, kopp B. Een respe, rupsen, respinghe GAL. Router, route, routement ITAL. Rutro H. Regueldo
Saltus cum membrum alternatim vibratur. παλμόϛ B. Schietinghe van leeden
Sanguinis reiectio Plin. Pallad. eiectio Vitruuio, expuitio Celso. ἀναγωγή, αἱ\ματοϛ Aretæo, αἰμόπτησιϛ. AL. Blutrunsz, auszwurff des bluts B. Bloet ouergheuinghe, opgheuinghe van bloet, bloetspouwen GAL. Crachement de sang ITAL. Sputar del sangue H. Spudar de la sangre
Satyriasmus a Satyrorum similitudine, (vt inquit Aurelianus) quos in Venerem pronos dæmones fabulata est antiquitas : vel a vi satyrij herbæ, cuius esus tentigincm genitalium partium inuehere creditur. tentigo veretri Aurel. tentigo Iuuenali, veretri intensio. Priapismus. ῥοπαλισμόϛ Suidæ τάσιϛ τού αἰδοίου, τέτανοϛ, πριαπισμόϛ, σατυρίασιϛ, σατυρισμόϛ.
Scabies Iuuen. yῶρα. AL. Raud B. Ruyde, schorfricheyt GAL. Rongne ITAL. Rogna, schabbia Petrarch H. Ronna
Scirrhus Celso, scirrhoma Plin. σχιῤῥόϛ, σχίῤῥωμα. Tumor durus sine dolore, renitens. durities dici potest. AL. Harte, oder hirtigkeit B. Verhattheyt van leuere, oft ander deel des lichæms
Screatus Terent. Conatus reiiciendi de pectore sputi, aut pituitæ potius, vitium senio peculiare. xρἑμyιϛ. AL. Neusplung, auszwurff B. Schreewinghe, uytlegginghe GAL. Crachement ITAL. Sputamento H. Escupir tossiendo
Sideratio Absoluta corruptela atque extinctio membri affecti, cum sensum omnem penitus pars amisit. σφαχελόϛ, σφαχελισμόϛ Aetio, τέλεια νέχρωσιϛ. AL. Gehe schweynnung eins glids B. Als cenich lit gantschelijck tgheuoelen verlooren heeft GAL. La corruption totale d'vn membre ITAL. La entiera corruption d'vn membro H. Gastadura de todo el miembro
Singultus Plin. Conuulsio ventriculi conantis excutere quæ tunicis suis impacta sint. λύγκ, λυxμόϛ. AL. Der nosch, hixen, harsch B. Den hick, nockinghe GAL. Le hocquet, ou sanglot ITAL. Singolto, sinchiozzo H. El hipo, o solloco
Sinus Celso, Venter & latens capacitas, quæ expurgato abscessu remanet, dum pus exitu negato subsidens, proxima quæque erodit, & sana corripiendo late se fundit. χόλποϛ. sunt qui ὑπονομήν vocant, quod ad cuniculo sum vlcus transuersis itineribus late proserpens refero. AL. Die hole eins geschweres B. Holle oft diepe Vlceratie ende zere GAL. Surgidoire
Spasmus vel spasma Plin. neruorum distentio Celso, raptus Aureliano, conuulsio Plin. conductio Aureliano. σπάσμα, σπασμόϛ. AL. Verstrupffung, verkrummung, krampff B. De crampe, crimpinghe der zenuen GAL. Spasme, retirement ITAL. Spasmo H. Pasmo
Spasimus cynicus cum canino rictu labra & nares contrahuntur. σπασμόϛ χυνιχόϛ. B. Treckinghe vant ænsicht
Status virgor, summa, Tertium morbi tempus, in quo extremam habet vehementiam, quando sæuissima accidentia vis morbi adducit. ἀχμή. AL. Wen die kranckheit zum heftigesten obligt B. Als de fieckte ten hoochsten is GAL. Le bout de la maladie, le plus haut ITAL. La violenza del morbo H. La fuerça del mal
Steatoma Celso, Apostematis genus, in quo pingue quiddam & adipi simile conclusum habetur. ϛεάτωμα. B. Speck aposteunye H. Apostema que haze podre como seuo
Sternutamentum Cicer. sternutatio Scribonio. πταρμόϛ. AL. Niessung B. Niesen GAL. Esterneuement ITAL. Sternutamento H. Esternudo
Stigma Martiali, Nota qua inuritur quis, quaque sit literatus, vt Plautino more dicam. victurum in cute punctum Veget. stigma, nota publica in Theodosiano codice vocatur. στίγμα. AL. Brandtmal, brandtzeichen, angebrennt zeichen B. Brant-teecken GAL. Marque empreinte d'vn fer chaud ITAL. Tacherella, signale brucciato H. Punctura o punçadura, quemadura, sennal quemado
Stomacacce Plin. oscedo Marcello, scelotyrbe Plin. Oris vitium illud, hoc crura infestans, ex eodem fonte originem trahens. στομαχάχχη Straboni, & σχελοτύρβη. B. Blænschuyte, scheurbuyck
Stranguria Plin. substillum Catoni. vesicæ morbus Cic. vrinæ stillicidium, quando stillatim lotium redditur. στραγγουρία Plut. ἡ χατά στράγγα τού οὐ/ρου ἔχχρισιϛ. AL. Kaltseich, harnstrenge, harnwind B. De coude pisse GAL. Difficulte d'vrine ITAL. Stranguria H. Ahogamiento de la vrina.
Struma Celso, choeras, Tumor in quo quasi glandulæ duræ oriuntur in ceruice & alis. membrana sua inclusæ. xοιράδεϛ. scrofulam vocant Barbari. AL. Kropff B. Cliere, kropsweere GAL. Escrouelle ITAL. Gozzo H. Puerca, o lamparon
Stupor Cicer. Emotio mentis e repentino terrore, ἔχστασιϛ, ἔχπληκιϛ, θάμβοϛ, παραπληκία. perculsio AL. Erstaunnung, entfrembdung desz verstants B. Verbæstheyt GAL. Estonnement ITAL. Spanto H. Espanto
Suffusio ὑπόxυσιϛ, ὑπόxυμα. Sunt qui cum Scotomate supradicto confundunt, sed tota illi errant via : quod in hoc non minus quam in scotomate nubeculæ, muscæ, atque id genus alia oculis obuersantur, cum suffusionis sedes & causa penes oculum sit, alterius vero natalis sedes in cerebro ex conturbatis spiritibus. Medicorum vulgus cum Manardo cataractam nominat. AL. Das sternsel B. De schemeringhe, oft vel in d'ooghen GAL. Catarracte de l'oeil ITAL. Catarratta, o suffusione del occhio H. Cataracta de ojos
Suggillatio Sanguinis intra tunicas collectio diffusionque ex ictu. ὑπόσφαγμα, aliis ὑπόσφαλμα. nimirum vbi oculus sanguine perfusus videtur : qui vbi refrigeratus, liuescit. πελίωμα iam & πέλλαμα Theocr. schol. aut πελίδνωμα vocatur affectus. Liuor Latine : at si multus ille sit, ac in pus conuertatur, ὑπόπυον, id est puris fussusio, nominatur. AL. Blawaug B. Blæu ooghe GAL. Oeil blesse & bleu ITAL. Occhio negro par battidura H. Ojo negro de herida
Stultitia Cicer. fatuitas Eidem. stoliditas, vitium est memoriæ, & quædam mentis ignauia. μωρία, μώρωσιϛ. AL. Narrey, vngheschickligkeit, thorheit B. Doorschap, sotheyt, sotticheyt, dwæsheyt GAL. Folie ITAL. Mattezza, pazzia, stoltezza H. Boueria
Stultitia Cicer. χώφωσιϛ. AL. Dumme, vngehor, taubsucht B. Doofheyt GAL. Sourdete, sourdesse ITAL. Sordita H. Sordedad
Syntexis Plin. consumptio Cicer. Colliquatio, qua mollis primum caro tabescit, mox etiam solidarum partium substantia. σύντηκιϛ. B. Slytinghe, queenende passie
Tabes Celso, Pulmonum exulceratio, corpus vniuersum sensim colliquans. φθόη, φθίσιϛ, φθινάϛ νόσοϛ Plut. τηχεδὼν πύη Aretæo. AL. Die ertig, oder schwindt sucht B. Teering, d'uytdrooghende sieckte GAL. L'eticque, ou tisie ITAL. Tisica H. Tisica, trefedad
Telum Sereno & Isidoro, Lateris morbus immanis, subito dolore corpus gladij instar transuerberans.
Tenesmus tenasmus Plin. inanis egerendi voluntas, τηνεσμόϛ, τεινεσμόϛ. AL. Das trucken, treibende not des stulgangs mit wenig witckung, das tringen B. Drucken om ter cameren te gæn GAL. Espraintes, expressions, grand desit d'aller a la selle ITAL. Volunta grande d'andar a la camera H. El puxo, gana de hazer camara
Tertiana febris Cic. tertiana absolute Plin. τριταῖοϛ AL. Dreytaglich feber B. Ouer anderdæchsche cortse GAL. Fieure tierce ITAL. Febre terciana H. Calientura tertiana
Tetauus rigor Celso, distentio Aureliano, & extensio, Passio quæ corpus neutrobi flexile facit. τέτανοϛ. Eius duo sunt genera Emprosthotonus, quem pronum raptum nominat Aurelianus : estque inuoluntaria colli in anteriores partes inclinatio : cum scilicet membra antrorsum flectuntur, mentumque pectori affigitur . ἐμπροσθότονοϛ, & opisthotonus, supinus vel posterganeus raptus Aureliano vocatur, quando in dorsum ac scapulas caput torquetur. ὀπισθότονοϛ. AL. Tetanus, halstarre B. Styuen hals, stijfheyt van halse GAL. Rigueur du col ITAL. Rigori delli nerui o del collo H. Enuaramiento de neruios, sic Opisthotonus, enuaramiento de capeça a tras
Thymus thymion Celso, Verrucula infra exilis, supra latior, subdura,
in summo per aspera, a specie cacuminis thymi herbæ, vt Aetio placet : aut, quod aliis, a colore floris thymi, θύμοϛ, θόμιον.
Tonsillæ Plin. Inflammatio circum fauces, durusque tumor. ἀντιάϛ Aegin. ὂγχοϛ σχιῤῥώδηϛ τῶν παρισθμίων, παρίσθμια Galen. φλεγμονή παρισθμίων Dioscorid. AL. Geschwulst der trusen vornen am halsz, mandel B. Gheswollen amandelen GAL. Les glandes de la bouche enflambez ITAL. Pallo insiammato H. La agalla en garganta del hombre hinchada Columellæ inflammatio, quam barbari vuulam vocant, cuius quatuor species facit Aretæus : χίονα siue χιονίδα, cum gurgulio teres gracilescit ac rubet, σταφύλην, vuam, quando linescit ac subnigratur in extrema ora, ad modum vuæ : ἱμάντιον, quasi lorulum, vbi membranæ vtrimque dilatantur, inctar altrum vespertilionis : & χράσπεδον, hoc est simbriam, quando in tenuem atque oblongam membranam desinit, ceu in mucronem. AL. Das Zapfflin B. De huych
Torpor Celso, Cic. Stupor & hebetudo sensus motusque. νάρχη, νάρχημα Galen. νάρχησιϛ. AL. Das schlaaffen der gliedern B. De slapicheyt oft vaddicheyt van leden GAL. Endormissement des membres ITAL. D'indormire delle membra, torpore H. Tremielga, entormecimiento
Tremor Virg. τρόμοϛ. Motus deprauatus inuoluntarie membrum concutiens. AL. Das litteren oder schulderen B. Tschudden en beuen GAL. Tremblement ITAL. Tremore H. Temblor
Tuber Tumor rotundus e lapsu fere. ὂγχωμα Vegetio. AL. Buckel, hoger B. Een bulte, een buyle GAL. Bosse ITAL. Gibbo H. Corioba, o comba
Tuberculum supersiciarium aut hulcusculum. ἐπιπόλαιον ἐλχοϛ, ἀμυxή Gal. Hesychio.
Tumor Plin. ὂγχοϛ. AL. Geschwlst B. Gheswel, swellinghe. GAL. Enflure, bosse ITAL. Enfiatura H. Hinchazon
Tussis Terent. βήκ. AL. Der husten B. De hoest GAL. Toux ITAL. Tosse H. Tosse
Tussis sicca Celso, quæ nihil emolitur. AL. Ein truckener husten, der nicht auszwurfft B. Een drooghen hoest, die niet en lost GAL. La toux seiche ITAL. Tosse secca H. Tosse seca
Tympanites Celso, aqua intercus sicca Hippoc. Exctans inflatio ventris intenti, & ad percussum palmæ resonantis in modum tympani. τυμπανίαϛ, τυμπανίτηϛ.
Vari Celso, Dura & pusilla faciei tubercula, velut rotunde salebræ. ἴονθοι, quod ὂνθω|, id est simo, similiter faciem conspurcent, ἀχμαί Cassio medico, vel potius ἀχναί, eo quod pruritum non pariant. AL. Rothe platterlin im angesicht B. Steenpuystkens int ænsicht, oft dronckætts puysten GAL. Taches ou petites ampoulles au visage ITAL. Vesighette o bolle nel viso H. Barri en el tostro
Vari Plin. ecthymata, pituitæ eruptiones Plin. Puctulæ in summa cute extuberantes, pueritiæ adniodum infectæ, albæ, sed in ambitu rubræ. morbillos vocant Barbari. ἐχθύματα Hippocr. παρά τό ἐχθύειν ἢγουν ἐκορμα=ν. quæ e tenuibus nata humoribus, in hulcuscula potius quam tubera abeunt, sine e crassis ortum habeant, in tumores cutem attollunt, vt Gal. lib. Epid. 3. ἐχβράσματα Aetio, a simlitudine eiectionis algæ inlitus. AL. Die kinds blattern B. De cleyne pocken GAL. Morbilles, les petites veroles ITAL. Morbilli
Varix Plin. Vena crurum foeculento sanguine dictenta. ἰκία, χιρσόϛ. AL. Krapfader B. Crampader GAL. Veine de iambe pleine de sang melancolicque ITAL. Vena delle gambe piena di sangue H. Vena tetorcida en la pierna llena de sangre
Verminatio Plin. tormina alui Celso, στρόφοϛ. Intestinorum circa vmbilicum torsio. AL. Darmwinde, bauchgrimmen, darmgicht B. Buyckpyne, pyne in den buyck GAL. Trenchees, mal de ventre ITAL. Dolore o tormento di ventre H. Dolencia o torqon de las tripas
Verruca Plin. AL. Wartzen B. Werte, oft wratte GAL. Vertue ITAL. Verruca H. Berrueco, berruga
Verruca pensilis ἀχροxορδών. Verruca oblonga & grandi capite, qua corpori adhæret, exili velut pediculo innixa, aut de chorda pendula.
Verruca sessilis vel formicans. μυρμηχία, μυρμήχιον Celso. formicatio Plin. Verruca altioribus radicibus, infra lata, supra tenuis, quæ dum stringitur, sensum inducit formicarum (vnde nomen habet) morsibus assimilem, testantibus Aegin. & Actuario. Aetius etiam a colore subatro, qualis in formicis spectatur, nomen illi inditum addit.
Vertigo δινοϛ ἴλιγκ, ἴλιγγοϛ. Affectus quo circumagi in gyrum videntur omnia, e spirituum flatuumve commotione. AL. Hauptschwindel, vmbtrumlung B. Swindelenghel, hooftswende, omloop vant hooft, swymelinge GAL. Tournement de teste ITAL. Stornimento di testa H. Vaguido Vertigo etiagrauius malum vocatur, cum tenebræ oculis aut spledores, acscintillæ quædam (μαρμαρυγαἰ Aretæo, λαμπηδόνεϛ aliis dicuntur) cum caligine multa permista oculis obuersantur, præter capitis & grauedimem, & rotationem, σχότωμα Aretæo. σχοτωματιχόν πάθοϛ Aegin. σχοτόδινοϛ Hippocr. σχοτοδινία Platoni. AL. Hauptschwindel B. Suyselinghe, swindelinge, blinde hooftsweere GAL. Estourdissement de teste Vibex Persio, Signum verberis : & vestigium in carne remanens e vi verberis. ἴβυκ Hesych. στιγμή, σμώδιγκ, μώλωy, πελίωμα, πελίδνωμα. AL. Streichmal, schmarren B. Gheslagen streep, streeme GAL. Marque demeurant puis qu'on a este fesse ITAL. Signale, tacherella Boccat H. Roncha sennal del guelpe
Vitiligo Celso, Cutis vitium infectæ. λευχή & ἀλφόϛ, morpheam vocant Barbari.
Vlcus Plin. ἕληοϛ. Solutio continuitatis a rosione proueniens. AL. Ein offner schad oder geschwer B. Zeer, oft sweere GAL. Vlcere ITAL. Vlcere GAL. Llaga que haze materia
Vlcus Chironium Celso, quod magnum est, & oras callosas tumentesque habet. quod & Telephium nominant. illud, quod Chirone præctante Medico opus habeat : hoc, a Telepho, quem immedicabili vlcere affectum A chilles medicatus fuit. xειρώνιον ἕλχοϛ & τηλέφιον. AL. Bos geschwer B. Boos en quæt zeer GAL. Maling & mauuais vlcere ITAL. Piaga immedicabile o incurabile GAL. Llaga incurable
Vlcus malignum tetrum Plin. δυσίατον, χαχοηθὶϛ ἕλχοϛ χαἰ δυσαλθεϛ Dioscor. vlcus verminosum, quod vermibus scatet. σχωληχιῶν, virulentum : ἰῶδεϛ, saniosum, purulentum, ἰxωῤῥοούν.
Vomica Cels. Plin. Iuuen. Abscessus malignus latens, puris plenus ἀποστήματοϛ εἲδοϛ. AL. Geschwer B. Verholen ghesweer GAL. Apostume secrete ITAL. Apostema scosa H. El botor segreto
Vomitus Celso, R eiectio eorum quæ in ventriculi spatio continentur. ἐμετόϛ. AL. Kotzung, das erbrechen, das kotzen B. Ouergheuinghe, spouwen, bræcken, quasi canino ritu reijcere GAL. Vomissement ITAL. Gomito H. Vomito.
Vteri strangulatus præfocatio matricis Aureliano, strangulatus vuluæ Plin. Recursus vteri ad superiora, respirationis defectum inuehens. πνἰκ ὑϛεριχή Dioscor.
Vulneris crusta Celso. ἐxάρα. AL. Die ruffen auff einer wunden B. De roof van een wonde GAL. La crouste d'vne playe ITAL. La crusta della piaga H. La parte sobrera y dura de llaga
Vulneris os Celso. στόμα τραύματοϛ pro hiatura. AL. Die weitte der wunden B. De gapinghe oft den mont van de wonde GAL. L'ouuerture de la playe ITAL. La larghezza della piagha H. La boca de la herida
Vulnus Virg. τραύμα, τρῶμα Herodoto. AL. Ein wunden B. Een wonde, oft houwe GAL. Vne playe, ou ferite ITAL. Piaga, ferita, colpo H. Llaga herida.
DE MORBIS ARBORVM.
CAP. XLVII.
Lburnum Plin. Mollissima pars arboris teredini obnoxia, a colore nomen habens. στέαρ δένδρου. AL. Die spinn B. Tspint, het witte vant hout GAL. Aubier, aubour ITAL. Rasa o grasso dell' arbore H. Albura o blanco de la madera
Articulatio Plin. Cum vi tempestatum, germina vitium auferuntur : aut imperitia læduntur, aut vitiose cæduntur. πράγοϛ. GAL. Rompre ou greuer la vigne
Centrum Duritia ligni clauo similis, inimica serris. ἦλοϛ, χέντρον. B. Een harde ast
Fungus Plin. clauus Eid. patella Eidem. ἡ=λοϛ. Arborum morbus e solis exustione. AL. Die brenner am baumen, wenn sie an der sonnen verbrennen B. De boomen brant, alsse ænder sonnen verbernen
Nodus arboris. συστροφή. tuber Plin. conctat callo carnis inse conuoluto. AL. Knorre eins baums B. Quast, oft ast GAL. Vn neud, vn cin
Panus Plin. Tumor fungosus in arboribus in panis speciem assurgens. φύμα. AL. Baumschwam B. Boomsquam
Rubigo vel robigo, Malum commune & frugibus & vitibus, in illis vredo, in his carbunculus proprie dicitur : quod ex illis Plinij verbis intelligo, Cælecte frugum vinearumque malum rubigo, quanquam alibi vitia icta confundit, vbi ait, aliis rubiginem, aliis vredinem, aliis carbunculum appellantibus. quo loco doctissimus quidam vir caniculam reponit, voce velut prætorio iure in possessionem rectituta, vt ipse ait. cui minime tamen subscribere queo, cum Canicula mali istius efficiens sit causa, non ipse morbus : quod vel Plinij illa verba conuincant, vbi inquit : Res summa vitium agitur decretorio vuis sidere illo, quod Caniculam appellauimus. vnde carbunculare dicuntur, vt quodam vredinis carbone exustæ. Vredo ista (quæ fit frigore tantum vrente, sole innoxio) χαυθμόϛ Græcis est. at Rubigo in segetibus, μιλτἰϛ Pausaniæ in Boeoticis vocatur. AL. Die rothe, brenner, brandt, rost am korn B. Brant int coren GAL. Nielle des bleds, geler en bourre ITAL. Rubigine delle biaue H. Anuble de trigo, o de los panes
Sideratio Plin. Cum vaporum sucitate arbores moriantur. ἀστροβολία, σφάχελοϛ. AL. Der schlag, der tropff B. Vlam GAL. Bruslure d'arbres, ou autre gastement ITAL. Guastation, o corrottione totale delli arberi o piante H. Pasmadura subita de los atboles
DE MORBOSIS.
CAP. XLVIII.
Enobarbus vel potius ahenobarbus. κανθυγενειοϛ, κανθίαϛ, πυῤῥίαϛ. AL. Roterbart B. Roode bært GAL. Barbe rouge ITAL. Barba rossa H. Taheno en la barua.
Agrippa Plin. qui pedibus prius editis ex vtero nascitur. ἀγρίππαϛ. AL. Der inn der geburt mit den fussen herfur kriecht vnd geboren wird B. Een kint dat metten voeten voorcomt int baren GAL. Enfant fortant auces les pieds deuant ITAL. Bambino ch'esce prima con li piedi H. Nino que echa fuera los pies naçiendo
Alatus pterygodes apud Medicos, cui scoptulæ opertæ alarum in modum extant, teste Galen. & Aretæo quod genus hominum tabi abnoxium est. πτερυγώδηϛ Hippocr. & Aret. φθινώδηϛ Hippocrat. AL. Dem die schulterbletter auszstechen B. Dien de schouderbladeren uytsteecken GAL. A qui les os des espaules sortent fort ITAL. Tisicuzzo Boccat H. A quien se veen mucho los huessos de las espaldas
Ambidexter æquimanus Ausonio, quod vtraque manu æque vtitur. ἀμφιδέκιοϛ. AL. Beyde recht vnnd linck B. Rechts en slincx GAL. Qui est gauchier & droitier ITAL. Ch'e destro & senestro, che s'agiuta con amendoe le mani H. Diestro de entrambas las manos
Ancyloglossus cui lingua est breuiore membranula adctricta. ἀγχυλόλωσσοϛ. quod vitium nisi tollatur in infantia, & adultiorem comitetur atetem, iam etiam μογιλάλοϛ vocabitur. AL. Dem die zung nicht frey ist B. Die de tongriem heeft GAL. Qui a le filet ITAL. Ch'ha il filo de la lingua H. Due tiene el frenillo
Aræosyncritus cui corpus est raræ texturæ, & transpirabile. ἀραιοσύγχριτοϛ, εὐδιάπνευστοϛ. B. Helder van lichæm
Arquatus Celso, auriginosus, a colore auri suffuso. Arquatus, quod eo morbo affectis color & oculi vireant, quasi in arqui cælectis similitudinem. ictericus Horat. ἰχτεριχόϛ. AL. Geelsuchtig, der die ggelsucht hat B. Die de gheelsuchte heeft GAL. Qui a la iaunisse ITAL. Icterico H. Iterico
Atta Festo, qui propter vitium pedum terram attingit potius quam calcat : AL. Der gleich als auff dornen gehet, churpffer, lurtscher, oder schlirper B. Die d'ærde schroomt te gheræcken GAL. Trainepieds ITAL. Che straccia, o strascina e piedi H. Hombre que va con les pieds arrastrando
Attonitus Celso, proprie cui casus fulminis vicini aut tonitrui sonitus stuporem afflauit. ἀπόπληχτοϛ, ἐμβρόντητοϛ. AL. Erstummet, erschlagen B. Verschrickt GAL. Estonne ITAL. Attonito, smarrito H. Attronado, espantado
Balbus Cicer. qui lingua est hæsitante. yελλόϛ. AL. Stamler, statzer B. Stamelær, kekerbout GAL. Begue ITAL. Balbo H. Tardamudo
Blæsus Martiali, cui lingua est impedita & inexplanata. τραυλόϛ AL. Lispeler B. Taterær, lispelær GAL. Gegue ITAL. Balbo H. Tardamudo
Broncus Nonio, qui dentes habet prominulos, & os productum. brochus Varro. AL. Der ein langes maul hat, vnnd den die zeen weit herfur blecken B. Tuytemuyl, die de tanden vooren uytblicken met een langhen muyl GAL. Qui a le menton & les dents de dessous plus auancees que celle de dessus ITAL. Ch'ha le labra disotto molto grosse & infuora H. Hombre que tiene los labros baxos mas gruessos que no tiene los sobreros
Bucco bucculentus Plauto, cui tumidiores sunt buccæ, aut os grandius. γνάθων. AL. Grosz buszbacken, oder der ein grosz maul hat B. Een trompetblaser, volle wanghen, oft wijdtbeck, groot backhuys GAL. Iouflu, ou geullard, qui a la bouche grande ITAL. Ch'ha le guancie infiate, ganassone H. Hombre de bouchettes grandes, carillado
Cæcus Cicer. oculis captus Eidem. τυφλόϛ, ἀλαόϛ, ἀλαωπόϛ Eustath. στύφλωy, ἀλεύστοροϛ Soph. χνὼy Suidæ, λιπαυγήϛ Epigr. AL. Blindt B. Blint GAL. Aueugle ITAL. Cieco H. Ciego
Cæsius Terent. γλαυχόφθαλμοϛ Aphrodys. γλαυχῶπιϛ Homer. AL. Der graw katzen augen hat B. Kat-ooghen GAL. Qui a les yeux de chat ITAL. Ch'ha gli occhi di gatto H. Que tiene ojos de gaton
Caluus Sueton. Myconius, a peculiari incolis Myconi insulæ vitio. μαδάρόϛ, φαλαχρόϛ, yιλόϛ, λειοχάγηνοϛ, φάλανθοϛ Poll. μυχόνιοϛ. AL. Kaal B. Bles, Kæl GAL. Chauue ITAL. Caluo H. Caluo. Canus Catul. πολιόϛ, πολιόxρωϛ, λευχόχραϛ, πολιοχρόταφοϛ, πολιοχόρσηϛ Nicetæ, ἀλωπόxρουϛ, ἀλφιτόxρωϛ Suidæ. AL. Graw, weisz von alter B. Grijs, græu GAL. Chenu ITAL. Canuto, bianco, griso H. Cano o albo de cabellos
Capito Cuer. cui caput magnum est. μαχροχέφαλοϛ AL. Groskopff B. Groot hoot, groot hoofr GAL. restu, qui a grosse teste ITAL. Capitoso, ch'ha la testa grande H. Hombre de cabeça grande
Cernuus Virg. capite terram versus prono incedens. λορδόϛ AL. Nider gebogen, bogechtig wie die alten leut B. Neersichtich, dien 'thooft hanghet, luymoore Qui tient la teste inclinee vers terre. ITAL. Ch'ha la testa inclinata verso terra H. Que mira con la cabeça baxa
Cilo qui est acuminato capite. φοκόϛ Homero. AL. Spitzkopff B. Spits van hoofde GAL. Qui a la teste ague, ou pointue ITAL. Ch'ha la testa longa H. Qui tiene cabeça luenga o alta
Claudus Cicer. χυλλοπόδηϛ, λιπόγυιοϛ. Epigram. ἀμφιγυήειϛ Homero, sed proprie qui vtroque pede claudicat. χυλλόϛ, xωλόϛ, xαλαίπουϛ. AL. Hinckend B. Hincke-poot, creupel GAL. Boiteux ITAL. Zoppo, manco dallato, isciancato Boccatio H. Coxo de pie o pierna
Cocles Plaut. luscus Cicer. altero captus oculo a natalibus. defioculus Mart. vnoculus Agellio. μονόμματοϛ, ἑτερόφεαλμοϛ, τού τούν ἀριμάσπων γενουϛ, μονόφθαλμοϛ. AL. Einaugig B. Losch, met een ooghe GAL. Borgne, lousche ITAL. Lusco H. ruerto de vn ojo
Coelophthalmus qui reductos habet oculorum orbes. χοιλόφθαλμοϛ. Xen. AL. Der hole vnd tieffe augen hat B. Die holle en diepe ooghen heeft, holooghe GAL. Qui a les yeux creux & profonds ITAL. Ch'ha gli occhi incauati & indeutro H. Que tiene ojos encauados y abscondidos
Comitialis Plinio, caducus Firmico, epilepticus. ἐπιληπτιχόϛ, ἐπίληπτοϛ, φὼϛ ῥοπῆ| σελήνηϛ πίπτων Orpheo. AL. Der S. Valentins krankheit hat B. Die de vallende sieckte heest
Comperuis Resto & Lucil. qui genua habet iusto coniunctiora. Non placet Nonij expositio pro longis pedibus prædito. B. Scheefbeen
Corpulentus Fabio, μεγαλοσώματοϛ, εὐ/σαρχοϛ, ἐπίσωμοϛ. AL. Leibachtig, grosz von leib, wol geleibet B. Lyuich, wel int vleesch, wel int lijf GAL. Corpulent, corporu ITAL. Corpolento H. Gordo de cuerpo
Cossus Festo, Rugosi corporis homo. a similtudine tarmitum, siue cossorum vermium, qui in lignis stabulantur. ῥυτιδώδηϛ. AL. Voller runtzelen B. Vol rumpelen, oft rimpelen GAL. Plein de rides, ride ITAL. Pieno di respagriccie H. Lleno de rugas
Crispus Plauto, cui intortum est capillitium. οὐ=λοϛ, τρίxουλοϛ Archilocho, οὐλοχάγηνοϛ Hom. οὐλότριxοϛ Herodoto, οὐλοχόμοϛ Alexidi, οὐλοχιχίνναϛ Telesillæ, στραμβολοχόμηϛ, aut, vt Hesychius citat, σταβαλοχόμηϛ Sophocli. AL. Krauszhaarig B. Ghecrolthayrich, cruysthooft, ghectonckelt hooft GAL. Crespe, crespu ITAL. Crispo, biondo H. Crespo
Dento dentatus Plauto, qui dentes habet eminentiores iusto. προὁδων. AL. Langzahn B. Lancktant GAL. Qui a de longues dents ITAL. Dentato, ch'ha li denti grandi & lunghi H. Que tiene los dientes luengos
Depygis Horat. cui nates graciliores sunt & attritæ. ὑπόλισποϛ Arictoph. λισπέπυγοϛ, λισπόϛ. AL. Der keine arsbacken hat B. Die gheen billen en heeft GAL. Sans fesses ITAL. Senza natighe H. Hombre sin nalgas
Dysentericus Plinio, δυσέντεροϛ Nicandro, δυσεντεριχόϛ. AL. Der die roht ruhr hat B. Die 'troot melisoen, oft den bloetganck heeft GAL. Qui a trenchees de ventre auec flux de sang ITAL. Ch'ha il cacasangue, o la cagarella H. Paciente de tripas llagadas
Edentulus Plauto. νωδόϛ, νωδογέρων, ἀνόδουϛ Pherecrati : quanquam is proprie dicatur, qui raros habeat dentes, vt volunt Grammatici. AL. Zannlosz B. Tandeloos GAL. Esdente ITAL. Sdentato H. Sin dientes, o desdentado
Exomphalus cui prominet vmbilicus. quod malum chirurgi nominant vmbilici egressionem & rupturam. ἐκόμφαλοϛ. AL. Dem der nabel auszscheust B. Dien de nauel uytgæt GAL. A qui le nombril sort ITAL. Ch'ha l'ombiliguolo in fuora H. Que tiene el ombligo de fuera
Exophthalmus qui prominentiores habet oculos. ἐκόφθαλμοϛ. Xenoph. AL. Der grosse vnnd auszschiessende augen hat B. Puylooghe, die groote ende uytpuylende ooghen heeft GAL. Qui a les yeux sortants hors de la teste ITAL. Ch'ha gli occhi grandi in fuora de la ciglia H. Que tiene los ojos muy adelante y fuera de la frente
Fanaticus Iuuen. numine afflatus. Bacchabundus. χάτοxοϛ, χατόxιμοϛ, χατάxοτοϛ, ἔνθουϛ, ἔνθεοϛ, ἐνθουσιῶν, χάτοxοϛ ἐχ θεού Plut. θεοφορούμενοϛ, οἰστροδίνητοϛ, οἰστροπλήκ, δαφνηφάγοϛ Lycoph. quod in fanis consulentes oraculum sacerdotes, laureum tenentes termitem spiritum conciperent, baccharenturque. AL. Besessen, Feindselig
B. Beseten GAL. Raui ITAL. Fanatico, inspiritado H. Enspiritado
Flaccus Cicer. auribus demisse pendulis. AL. Luck, der lampende ohren hat B. Hangoore GAL. Qui a les oreilles lasches & pendantes ITAL. Ch'ha le orecchie longhe & pendenti H. Encapotado de orejas
Foriolus apud Nonium, qui ventris est solutioris, a foriis, quæsunt excrementa liquidiora. διαῤῥοῖχόϛ AL. Durchleuffig, durchfellig, scheissig, pflutterig B. Die den dunneproef, oft buyckloop heeft GAL. Foireux ITAL. Ch'ha il cacasangue H. Que tiene los cagajones
Fronto Cicer. Cuifrons est ardua & prominens : μετωπίαϛ, εὐρυμέτωποϛ. AL. Grosz stirnig B. Groot oft hooghe van voorhooft GAL. Qui a grand front ITAL. Ch'ha la fronte grande & exta H. Hombre que tiene la frente muy grande
Gibbus Celso, gibbosus Eidem. gibber Varr. ὑβόϛ Dorice, χυρτόϛ. AL. Hogerachtig, der ein hoger hat B. Bultenær, bultken GAL. Bossu ITAL. Gobbo H. Corcobado
Gigas Lucretio, Immani corpore homo, quasi terræ silius. γίγαϛ, γῆϛ vἱοϛ Eustath. γηγενήϛ, βουγαῖ/οϛ, γεώλοφοϛ. AL. Ein risz, oder held B. Een reuse, groot droes GAL. Geant ITAL. Gigante H. Gigante, hijo de la tierra
Brauedinosus vel, vt in vetuctis libris scriptum innenio, grauidinosus Cicer. grauedini obnoxius. χαρηβαρέων, χαρωτιχόϛ. AL. Pfauszlechtig, des schwere des haubts vnderworffen B. Hooftswerich GAL. Subiect d'auoir pesanteur de teste, morfondu ITAL. Soggietto a dolor di testa H. Arromadizado
Gutturosus Vlpiano, cui guttur tumidum est. ἐκεγέβρογxοϛ Aretao, Hippocr. strumosus Iuuen. AL. Kropffig B. Croppært GAL. Goitereux, goitteux, qui a gros gosier ITAL. Gozzoso Boccat H. Papudo
Hæmoptoicus αἱμοπτοῖχόϛ, ἀναφοριχόϛ Galen. Aetio, qui sanguinem per guttur reddit AL. Der blut auszspeyhet B. Die bloet spouwet GAL. Qui crache sang ITAL. Che sputa sangue H. Que escupia sangre
Hermaphroditus a mixtura Mercurij & Veneris. androgynus Cic. in quo vterque sexus apparet. ἀνδρόγυνοϛ, ἑρμαφρόδιτοϛ, διφυήϛ, διγενήϛ. AL. Der ein mann vnd weib ist B. Half man half wijf GAL. Garçon-fillette, qui est masse & femelle ITAL. Hermafrodito
Hircosus Persio, cui virus alarum redolet. τραγομάxαλοϛ. AL. Der bockelet B. Die stinckt ghelijck een bock GAL. Qui sent le boucquin ITAL. Che spuzza come il becco H. Que hiede a cabron
Hydrophobus Plin. a rabido cane morsus. Iymphaticus Isidoro, a metis aquæ, quam formidatam vocat Ouid. nempe immedicabilis propterea, quod miserrimum morbi genus est, in quo ager & siti & aquæ metu torquetur. χυνόλυσσοϛ, ἡδροφόβοϛ, φεύγυδροϛ Polybio, φοβόδιyοϛ Aureliano. AL. Der von einem tauben hund gebissen ist, der dasz wasser furcht B. Die van eenen dullen hont gebeten is GAL. Blesse de morsure d'vn chien enrage ITAL. Morso, o mordato di qualche cane enraggiato H. Mordido de perro furioso
Integer Cicer. ὀλομελήϛ, ἂρτιοϛ, αῤτιμελήϛ, α ῤτίπουϛ, αῤτίxειρ. AL. Wolzu leib, frisch B. Gantsch, geheel, wel te passe GAL. Entier, tout frais ITAL. Fresco & gagliardo H. Entero en cuerpo
Labeo Plin. labrosus Lucret. chilo Fecto, qui tumida aut prominula habet labia. xειλὼν, πρόxειλοϛ, γελυνοίδηϛ Eustath. παxύxειλοϛ. AL. Der grosse lefftzen hat, trollen maul B. Dicke lippe GAL. Lippu ITAL. Ch'ha le labra grosse H. Hombre de gruessos beços o labros
Lentiginosus cui facies aut corpus infectum est maculis subruffis, lentis ad modum. φαχώδηϛ. AL. Der laubslecken har am leib B. Die vol sproeten is GAL. Lentilleux, plein de taches ITAL. Pieno di tacherelle o lentigini H. Pecozo
Lienosus Plinio, lienicus Eid. spleneticus Eidem. qui e splene laborat. σπληνιχόϛ. AL. Miltzsuchtig B. Een dien de milte quelt GAL. Qui a douleur de rate ITAL. Splenetico H. Doliente del baço
Lippus Plin. cui oculi lacrymantur, & putredinem exudant. γλάμων, λημών. AL. Trieffaug B. Druypooge, loopendooghe GAL. Chassieux ITAL. Rugiadoso d'occhi, quasi cui roscidis guttulis manant oculi H. Cegaioso
Longurio Varr. qui inepte longus est ad modum longurij, reliquia corporis mole parum respondente. προμήχηϛ, ὑπερμήμηϛ. AL. Ein gar langer mensch B. Langherich veeter, lange lenter GAL. Long herry, long homme, long comme vne perche, treslong ITAL. Huomo sconciatamente longo H. Luengo de cuerpo
Loripes Iuuenali, cui in lori modum obtorta sunt crura. βλαισόπουϛ. AL. Krumbfusz, der kromme schenckel hat B. Slimvoet, crombeen GAL. Qui a la iambe tortue ITAL. Ch'ha il piede o la gamba torta H. Que tiene el pie o la pierna tuerta, çancajoso
Lunaticus Paulo, qui statis lunæ temporibus insania vexatur. σεληνόβλητοϛ, σεληνιαχόϛ, σεληνίζων, λινοπλήκ Suidæ, φρενοπλήκ. AL. Monig, monsuchtig monsuchtig B. Die de mane int hooft heeft GAL. Lunaticque ITAL. Lunatico H. Alunado
Lusciolus & Iuscitiosus Plin. qui parum videt propter oculorum vitium, qui caligant & hebescunt : vel, qui interdiu cernit, a solis occasu obtusius, noctu nihil, vt Aegineta inquit, νυχτάλωy. σχνιπόϛ Poll. ὑπότυφλοϛ, ἀμβλυωπόϛ. AL. Blintzaug, vbersehend B. Bysiende, bysienich GAL. Qui a courte veuem ITAL. Ch'ha la vista corta H. Visoio que vee poco
Lunatus ἔκαρθροϛ, ἐχμελούϛ. cui articulus loco emotus est, aut excidit. AL. Verrenckt, versetzt, ausz dem glied gangen B. Versprengt, verset, uyt de leden ghegæn oft gheschoten, uyr de kote GAL. Desnoue, desmis de son lieu ITAL. Senestrato H. Desconcertado o desencasado
Lymphaticus Plin. lymphatus Hor. Mente captus & insanus, quod nympharum spectra furorem conciliare crederentur. Ceritus Plaut. quasi Cereris ira agitatus. Laruatus Plauto, velut Laruarum incursitatione ammo vexatus. νυμφόληπτοϛ, δημητριαχόϛ. AL. Vnsinnig B. Onsinnich, dul GAL. Furieux, hors du sens ITAL. Furioso H. Furioso
Mancus Cicer. defectus aliquo membro. πυρόϛ, ἀνάπηροϛ. AL. Vnuolkommen B. Verminckt, manck, lam GAL. Manchot ITAL. Manco H. Manco
Mancus etiam Cicer. qui vnimanus Liuio. ἐτερόxειρ, μονόxειρ. AL. Einhendig, der nur ein faust hat B. Eenpoot, die mær een hant en heeft GAL. Manchot, qui a seulement vne main ITAL. Huomo con vna man suola H. Que no tiene mas de vno mano
Maniacus furiosus Cicer. mente captus Eidem. μανιχόϛ, φρενόπληκ, παρά πληχτοϛ Soph. AL. Wutig, ertaubet B. Dol, rasende verwoet GAL. Enrage, furieux, forcene ITAL. Furioso, fuorsennato, priuo di mente, priuo di senso commune H. Furioso, enrabiado
Melancholicus Cicer. μελαγxολιχόϛ, φυσώδηϛ Aret. AL. Schwerbluttiger mensch B. Swærgheestich, melancolijck, swærvan gheeste GAL. Triste, melancolicque ITAL. Maninconico H. Melancolico
Mento cui oblongius iusto mentum est. προγενειοϛ AL. Der ein langlechtiges khinn hat B. Lanck van kinne GAL. Qui a le menton agu ITAL. Ch'ha il mento longhetro H. Hombre que tiene rostro luengo
Mutilus Horat. cui vi allata autferro membrum aliquod exectum est. χολοβόϛ, χυλλόϛ. AL. Gestumpffer, beschroten B. Verminckt GAL. Affolle, mutile ITAL. Stroppiato H. Desmochado
Mutoniatus vasatus Lamprid. apud quem in editione Germ. perperam est nasatus, nimirum qui vasa, hoc est tectes grandiores, habet πεοίδηϛ. qui scriptura mihi probatur magis, quam πεώληϛ de quo mox. AL. Wol geschwantzet B. Wel ghetæckalt GAL. Bien membru ITAL. Ch'ha li coglioni grossi H. Hombre que tiene el miembro grande
Mutus Terent. elinguis Plin. Iun. ἂφωνοϛ, ἂναυδοϛ Hippocr. ἀῤῥήμων, ενεόϛ Aristot. χωφόϛ, ἂβακ Suidæ. AL. Stumm B. Stom GAL. Muet ITAL. Muto H. Mudo
Myops Plin. qui nisi proprius admota non videt aut legit. μύωy. AL. Der ein kurtz gesicht hat B. Bysiende, sticksiende, die een cort ghesichte heeft GAL. Qui a courte veue ITAL. Ch'ha la vista corta H. Visoio
Myscellus qui nanis est cruribus. μύσχελοϛ, quasi murina habens crura. AL. Der kurtze beinlin hat B. Cortbeen, drucker GAL. Homme a courte iambe ITAL. Gamba corta H. Hombre que tiene la piierna corta
Naso nasarus, vel, vt, alij, nasutus Horatio. μαχρόῤῥιν. AL. Grosznasz B. Wel oft groot gheneust, die een domphooren heeft GAL. Nasu, nasard ITAL. Ch'ha gran naso, nasuto H. Narigudo, de luenga nariz
Obstipus Cicer. Horat. cui collum riget, & in alterum humerum caput recliue est. ἐπιχεχυφώϛ. AL. Krumbhalsz B. Cromhals, slimhals GAL. Torcol, binard ITAL. Collotorto H. Cabezcaydo
Ocella lucinius, qui exiles habet oculos. μιχρόμματοϛ. AL. Kleinaugig B. Die cleyne ooghen heeft GAL. Ayant fort petits yeux ITAL. Ch'ha gl'occhi piccioli H. Que tiene los ojos chicos
Pætus Horat. qui leuiter obliquat oculos cum venustate. AL. Der bocks augen hat, gluraug, vbersichtig B. Gluyerachtich, verweent siende, lonckæft, lepacrt GAL. Ayant yeux en sorte d'vn bouc ITAL. Chi guarda por trauerso con gl'occhi H. El que guarda de ojos bueltados a luna parte o a la otra
Pansa Plinio, cui pedes sunt pansi & lati, latipes. πλατήπουϛ. AL. Der breitte fusz hat B. Die breede voeten heeft GAL. Qui a le pied fort large ITAL. Huomo ch'ha il piede largo H. El hombre que tiene la planta llana
Pectorosus Columellæ, qui prægrandi est pectore. εὐρύστερνοϛ Hom. εὐρυστήθηϛ. AL. Hochbrustig B. Hooch-borstich, breedt-borst GAL. Qui a la poitrine grande & large ITAL. Pettoruto Boccatio H. Hombre de pecho ancho
Pectoroso opponitur στενοθώρακ Gal. & σανιώδιϛ, vel potius σανιδώδηϛ, vt apud Aretæum lego, qui angucto est pectore & compresso, asseris in modum : quæ natura facile tabem incurrit AL. Engbrustich B. Nauwe en enghe van borste GAL. Estroit de poitrine ITAL. Stretto o picciolo di petto H. Estrecho de pecho
Pedo onis. μαχρόπουϛ, στρουθόπουϛ apud Aristoph. schol. μεγαλόπουϛ. AL. Der lange bein vnd schenckel hat B. Lanck-been, langhe schenckel GAL. Homme a longues iambes ITAL. Gamba longa H. Hombre que tiene las piernas luengas.
Plautus Festo, plancus Plin. qui pedes habet planos, gracilesque plancarum instar. στεγανόπουϛ, λαίπουϛ. AL. Flachfussig, der breyte vnnd flache fusz hat B. Plat-voet, die breede en platte voeten heeft GAL. Qui a le col du pied bien bas ITAL. Ch'ha il collo del piede molto basso H. Hombre que tiene el pie largo
Sunt qui plautum exponunt pro latas aures habente, vt sit πλατύωτοϛ, quomodo Festus canes Plautos appellari scribit, quorum aures flaccidæ sunt & languidæ latioresque.
Pumilio Colum. nanus Iuuenali, qui pumilo corpore est, pumilus Stat. pumilius Suet. vavos. AL. Zwerg, miszgewachs B. Dwerch, een Næncken GAL. Nain ITAL. Nano H. Enano
Quadratus Celso, qui commoda statura est, neque gracilis, neque obesus : τετράγωνοϛ Platoni. AL. Vierschrotig wol von glidern gestaltet, ein wolgesertzter leib B. Vierschotich, wel gheset van lyue, een middelmatich man GAL. De beau corsage ITAL. Ben disposto gagliardo, quadrato H. Bien hecho y dispuesto o formado
Recalauster recaluus Plauto, cui caluafrons est. yεδνόϛ Hom. ἀναφαλαντίαϛ, ἀνάσιλοϛ. AL. An der stirnen kaal B. Cæl oft bles ænt voorhooft GAL. Chauue par deuant ITAL. Caluo di fronte Que tiena la frente calua.
Rufus cui rufum est capillitium. πυῤῥοίαϛ, vnde Byrrhiæ nomen apud Comicum κανθίαϛ Aristolph. κανθότρικ, πυρσοχουρολέων Hesych. AL. Roter Kepff B. Root-hoofr GAL. Roux ITAL. Rosso H. Roxo
Scæua Vlpiano, qui sinistra loco dextræ manus vtitur. scæuola. σχαιόϛ. AL. Lincketausz, der linck ist B. Slincke-poot, die slincx is GAL. Gauchier ITAL. Che piu mette in opra la man senestra, senestro H. Izquierdo
Scaurus Horatio, cui talisunt extantiores, vt Porphyrion annotat. Horatius ipse exponit, male fultum prauis talis. σχαύροϛ. AL. Mit grossen knoden vnd versinen B. Groot van enckelen, die volle encklæuwen heeft GAL. Pied bot, qui a les talons gros ITAL. Ch'ha le cauecchie grosse H. Hombre de gruessos carnicoles
Sedigitus qui senos habet digitos. ἑκαδάχτυλοϛ AL. Der sechs finger an einer handt hat B. Die ses vingheren æn een hant heeft GAL. Qui a six doigts ITAL. Ch'ha sei dita, sedigito H. Qui tiene seys dedos
Semiuir Ouidio, eunuchus Iuuen. gallus, euiratus Plauto, cui coles amputatus est. γάλλοϛ Epigram. semimarem Ouidius dixit. ἡμἰανδροϛ, ἴθριϛ Hesych. quasi οὑ= ἰ\ϛ τεθέρισται, cuius virilitas demessa est. ἠμόγυνοϛ Synesio, ἡμιάνθρωποϛLuciano. AL. Geschnittener, halberbermann B. Half man, ghelubt GAL. Chastre, demy homme ITAL. Castrato, eunucho H. Capado, castrado
Eunchorum quatuor genera a Græcis enumerantur : θλαδίαϛ. siue θλασίαϛ, cui confracti sunt tectes : σπάδων. spado Plinio, cui sunt euulsa genitalia vasa : ἐχτομίαϛ, cui execti sunt testes, qui & ὀρxοτομούγενοϛ Absyrto & σιδηροχα τάδιμοϛ dicitur :θλιβίαϛ, cui attriti. Spadones (inquit Mamertinus) quasi a consortio generis humani extorres, ab vtroque sexu aut naturæ origo aut clades corporis separduit.
Silo Nonio, cui prominent supercilia, a Sileno. ἐκόφρυϛ. B. Ruych, oft rouwe van wijnbræuwen
Silo Plauto, filus Cicer. qui nasum habet resimam, hoc est sursum versus repandum, more simiæ. AL. Kumpffnasz, der die nasz ob sich hat wie ein aff gekrumpt B. Cromme neuse opwært GAL. Qui a le nez crochu contre mont ITAL. Ch'ha il naso di simia H. Hombre de nariz roma
Simo simus Plinio, cui nares sunt depressæ superius. σιμόϛ. AL. Flachnasz, tellernasz B. Platte neuse, kipte neuse, camuys GAL. Camus ITAL. Ch'ha lo naso riuolto in su H. Hombre de nariz sima
Sphenopogon cui cunei in morem diffisa est barba. σφηνοπώγων Suidæ. AL. Der ein zersplaten bart hat B. Die een ghecloofden bært heeft GAL. Qui a la barbe sourchue ITAL. Ch'ha la barba biforcata H. Que tiene la barua en dos partes y separada
Strabo Cicer. strabus, qui dictortis est oculis. στραβόϛ, ἰλλόϛ Poll. παραβλὼy, ἐπιλλόϛ A pollonio, διάστροφοϛ, στρεβλόϛ, φολχόϛ, στραβών. AL. Schillecht, schilaugig B. Schelært, scheluwe, losch, loschært GAL. Lousche, bigle ITAL. Guertio H. Que tiene los ojos turnios, que no guardo de recho
Strignosus Colum. monogrammus, macilentus. Strigosus autem, quasi stringis & rugis deformatus. φιλύῤῥινοϛ, μονόγραμμοϛ. AL. Auszgemergelt, gar durt vnd magher B. Magherheyn, schimme van een man, quasi vmbra hominis GAL. Elance, fort maigre IT. Magro, schemo apud Dantem H. Muy flaco
Surdaster cicer. qui grauiter audit. ὑπόχωφοϛ Plat. βαρυηχόοϛ, δύσχωφοϛ. AL. Dumlecht, vbel horend B. Doofachtich, qualijck hoorende GAL. Quelque peu sourd ITAL. Poco sordo H. Poco sordo
Surdus Cicer. λασιόχωφοϛ Suidæ ενεόϛ Xenoph. χωφόϛ. AL. Dum B. Doof GAL. Sourd ITAL. Sordo H. Sordo
Suspiriosus Plin. anhelator Eid. anhelus Virgil. asthmaticus. ἀσθματιχόϛ, δυσπνοῖ/χόϛ. AL. Keychig, kysterig, der ein kurtzen athem hat, engbrustig B. Amborstich, engborstich GAL. Poussis, asmaticque, qui a son haleine a grand peine ITAL. Asmatico H. Asmatico
Syntecticus Plinio, Defectus viribus & exhauctus, atrophos Octauiano. συντηχτιχόϛ, ἂτροφοϛ. AL. Gar macht vnd krafftlosz, der nichts zunimbt B. Die slijt, die in een slytinghe is, die gheen voetsel en crijcht GAL. Affoibli, qui ne prend point aucune nourriture ITAL. Indebolito, molto aperto del corpo, che non piglia refectione alcuna H. Que no tiene fuerça, que luego echa fuera loque come
Tabidus phthisicus, quem tabes conficit. φθισιχόϛ. AL. Der die schwinnende sucht hat B. Die d'uytdroogende sieckte heeft, die æn de teeringhe is GAL. Ethicque ITAL. Tisico H. Trefe
Torosus Catul. lacertosus Varr. Colum, qui musculosa & compacta carnis pulpa est validus. AL. Knorrich, fleyschachtich B. Vleeschachtich, vol vleesch, poeselachtich GAL. Charnu, qui a gros muscles, puissant ITAL. Lacertoso, carnoso H. Lleno de carne, gordo
Valgus Plauto, qui diuersas habet suras, atque talos vitiosos. ita enim coniunctim lego apud Festum. βλαισόϛ Polluc. cuiusmodi est cancrorum & lacertarum incessus. AL. Schiegge B. Wiens beenen uytwærts ghecromt stæn GAL. Qui a les pieds courbez & to urnez en dehors ITAL. Ch'ha gli piedi intorti in giu H. Beso en los beçcos çancajoso
Varicosus qui venis plus iucto turgidioribus est. AL. Krampffaderig B. Die dicke gheswollen aderen æn de beenen heeft GAL. Qui a les veines des cuisses enflees de sang melancolicque ITAL. Ch'ha grosse vene nelle gambe H. Que tiene las piernas llenas de venas sangrosas
Varus Horat. distortis cruribus, vt ipse exponit, a loripede diuersum non puto. σχαμβόϛ, στρεβλόπουϛ. AL. Schlem B. Slimmen
Vatia vel vatius Varroni, cui crura sunt introrsum intorta. vitium valgo contrarium. ῥαιβόϛ, ῥαιβοσχελήϛ. Epigram. AL. Krumbschenckel, der die bein auszhinwerts gebogen hat B. Wiens beenen innweærts gheboghen zijn GAL. Qui a les iambes tortues en dedans ITAL. Ch'Ha le gambe torre in giu GAL. Hombre que tiene las piernas tuertas Dicitur & vatienus, vt Nebrissensis annotauit.
Ventricosus Plauto, vel ventriosus, ventrosus Plinio, προγάστωρ, γαστροοιδήϛ Euctath. βοσχάδα νηδύν ἔxων Nicandro, γάστρων. AL. Schmerbauch, butterich B. Dickbuyck, grofbuyck, smeerbuycxken GAL. Ventru, pansard, pansu ITAL. Pansatico, panuto H. Hombre de tripa grande
Verminosus Plinio, quem vermes infectant. γαστρἰϛ, σχωλχχιῶν. AL. Voller wurmen, wurmechtig B. Van de wormen ghequelt GAL. Vermineux ITAL. Pieno de vermi H. Patiente de los gusanos
Verpus Catull. appella Horat. recutitus Mart. cuipellis virilis membri decorticata est. λειπόδερμοϛ, yωλόϛ Aristch. ἀπεyωλημένοϛ Eid. AL. Beschnitten wie ein fud oder Turck B. Besneden als een Iode oft Turck GAL. Circoncis, sans prepuce ITAL. Circonciso, senza preputio H. Retajado, circuncidado
Verrucosus Cicer. qui verrucis scatet. quæ vox apud Nonium in Lucilij versu reponenda est, pro Varicosus in dictione, Vatrax. nam cognomentum illud fuit Fabij, tecte Plutarcho. βερούχωσσοϛ. AL. Voller wartzen B. Vol wratten GAL. Plein de verrues ITAL. Verrucoso H. Que tiene muchas berrugas
Vesticeps Agellio, cui prima lanugo malas vectire incipit. cui opponitur inuestis apud Palladium. siue imberbis, de quo alibi. γενειῶν, γενειάζων, ἰουλίζων Tryphidoro. AL. Bartfehig, dem der bart anfeht zu wachssen B. Die eerst een bært begint te cryghen GAL. A qui la barbe commence a venir ITAL. Giouanetto a cui incommincia la barba H. Mancebo que comiença a baruar.
DE MVSICALIBVS.
CAP. XLIX.
Rca Vitruuio, in quam anima minstrans canalibus influit : nisi mauis ara, vt sit βωμίσχοϛ, quod tanquam ara subctrata candlibus submittat flatus, vt illa nidorem & vaporem e victimis. AL. Lade ITAL. La cassa secreta del organo
Balatus Plinio βληxή, βλήxημα, βρύxημα, μίλων Aeschylo, μήλειοϛ βλαxή Suidæ. μηχασμόϛ. AL. Das bleeken oder blerren eines
schaafs B. 'Tbleten ende bleen van een schæp, de bleinghe, bleetinge oft het ghebleet GAL. Beellement ITAL. Balato di pecora H. Balido de las ouejas
Barbiton Horat. barbitos foem. & barbitus, Lyricum instrumentum plectro solitum percuti. βάρβιτον, βάρβιτοϛ, βαρύμιτον. Poll. ob grauiores fortasse fiaium sonos : nam in Athenæo perperam βάρωμον legas scriptum : cuius inuenti gloriam Terpandro tribuit Pindarus, vt Anacreonti Neanthes & Antipater. Martianus Felix multiforme Barbiton dixit, ob varietatem, non (vt arbitror) formæ, sed sonorum forte. Strabo lib. 10. Sambucam cum Barbito eandem esse ait, ibi σαμβύχη ἢ χαἰ βάρβιτοϛ, quod miror, cum Sambucam ὀκύφθογγον, id est argutum, esse instrumentum Athenæus prodiderit, aliter quam de Barbito sentire Pollux videatur. Halicarnasseus βάρβιτα χέρχειν dixit, pro Barbita plectris radiisve percurrere.
Barritus Elephantum est, de quo Philostratus, ἐλέφαϛ τετριγώϛ, dixit.
Bombus Varr. Sonus quem apes edunt. βόμβοϛ. AL. Das brummen der Ymmen B. 'Tghedommel der Byen GAL. Le bourdon ITAL. Ribomba H. Sonido ronco
Bombyces βόμβυχεϛ Aristoteli vocantur longæ tibiæ, quæ difficultev magnaque cum contentione flatus implentur.
Buccina Ouid. eadem fere cum tuba. βυχάνη. AL. Posaun, zunck B. Basuyne, basoen, sincke, cornet GAL. Cornet ITAL. Cornetto H. Bozina
Canere foris Asconio, est dextra plectro vti, chordasque pulsare. χέρειν Halicarn.
Canere intus Asconio, est læuæ manus digitis chordas capere. yηλαφα=ν. AL. Die seyten greiffen B. De snaren slæn GAL. Toucher les cordes ITAL. Toccar le corde H. Tocar las cuerdas
Chelys magas, pro assere qui ponticulum sustinet. xέλυϛ, μαγάϛ, ἠxεῖον, eo quod sonos repercussu reddat. AL. Die rose B. De solder, ofdt de roose
Chroma Boetio, modulatio crebritate & solertia modulorum oblectans. xρῶμα, quasi colorata vocum compositio. AL. Colorieren B. Diminueren, oft seer coloreren ende breecken, scherteringe oft quenckelinghe
Cithara χίθαρα Plat. yάλτιγκ Suidæ, φόρμιγκ Hom. xέλυϛ, a xελώνουϛ id est testudinis testa. Testudo Cicer. a forma. Eusebius tamen lib. 10. aliquamtulum discrepare φόρμιγγα & Citharam indicat, non explicat tamen. Vir periphrastice Citharam cauam testudinem dixit. AL. Lauten B. Een luyte, oft cisther GAL. Luth ITAL. Luito Nebrissensis vihuelam exponit. alij Citharam putant harpam esse nostram, Hieronymi forte verbis persuasi, qui Citharam deltott figura describit cum chordis vigintiquatuor. ad quam accedit instrumentum illud, quod vulgo nos virginale & clauecymbalum nominamus. Galli espinetam & clauecymbalum quoque nuncupant.
Clamor vociferatio Cicer. αὐτή, βοή, χραυγή, ενοπή, ἰωχή, ἰαxή, χεχραγμόϛ Plut. θρύλλοϛ. AL. Geschrey B. Roep, ghetier, gheschrey GAL. Cry ITAL. Grido, clamore H. Clamor, boz grande, grito
Clangor Cicer. χλαγγή, ἴα Eurip. χινάθυσμα Aeschylo. AL. Schnaltz B. Clinckende gheluyt, gheclanck, clanck GAL. Cry comme des oiseaux ITAL. Sono di trombetta H. Sonido de trompeta
Classicum Liuio, Virg. tibia vel tuba classis proprie, Seruio teste, capitur pro bellica tuba. σάλπιγκ. AL. Trommeten vmb ein sturm, schlach, oder larmen zu blasen B. Tromper om een alarm te slæn oft te blasen
Constitutio Boetio, systema, Interuallorum certus complexus, σύστημα Psello.
Cornu Virg. χέραϛ. AL. Herrhorn, blaszhorn B. Heerhoren, blæshoren GAL. Corne, cornet ITAL. Corno H. Cuerno
Crepitus Plinio, Violentus sonus ex impulsu πάταγοϛ, χόναβοϛ, yόφοϛ, βρόμοϛ, χαναxή Hesiodo, xτύποϛ. AL. Klapff, knall B. Barste, ratelinghe GAL. Son violent ITAL. Crepito H. Ruido
Crepitus dentiums Cicer. AL. Zanklapffen B. Tandenklepperinghe, tandenclappinghe
Crocitus Nonio. coruorum est. χρωγμόϛ. AL. Rappengesang B. Graffen, een cræyen roep GAL. Corbiner, le cry d'vn corbeau ITAL. Il grido del coruo H. El grazindo del cueruo
Cymbalum de hoc in Rebus ecclesiasticis dictum est. Illud dissimulare silentio nequeo, Cymbala, Pectidas, Lyras pro bellicis instrumentis fuisse habita, quod a D. Clemente Alexandrino in hæc verba proditum est : In suis bellis vtuntur Tyrrheni tuba, fistula Arcades, pectide Seculi, Cretenses lyra, tybia Spartani, cornu Thraces, tympano Aegyptij, cymbalo Arabes. A Cymbalis differunt crembala, xρέμβαλα, qua voce significatur conchyliorum tritorum & ossiculorum linea, qua pueri accincti personant concussa. B. Rinckelen H. Sonaias, tarrenas, chapas. ita enim Hesychius : alij χρέμβαλον dici posse putant instrumentum illud estomomate concinnatum, pueris in vsu frequens, quod labris comprehensum, modulatum sonum edit, dum ligula inflexa, quæ medium secat, digito agitate perstrepit. AL. Trumm B. Trompe
Diaschisma Dimidius dieseos. διάxισμα Philolao Pythagoreo, cum quo idem esse arbitror, quod τάγυρι Eupolis Comicus, & Suidas vocant, quæ vox non dubito quin reponenda sit apud Festum in Titiuillitio, pro βλίτυρι, quod musici organigenus, cumτάγυρι minimum quid signet. Diatonum Boetio Modulatio naturalis. διάτονον Plutarcho, διατόνιον Psello. vulgo est, End duo.
Diesis Vitruu. Semitonij dimidium, semitonium minus Boetio, estque interuallorum minimu, sesquioctonæ quadrans. δίεσιϛ Nicomacho, Psello.
Echo Perseo, iocosa imago Horatio, soni aut vocis repercussæ repræsentatio, ἠxώ. AL. Wederton B. Wederclanck, oft Wederslach van stemme oft gheluyt GAL. Echo ITAL. Echo H. Laboz que retumba
Eiulatus Cicer. lam entum Eidem. ὀδυρμόϛ, χλαυθμόϛ, χώχυμα, χλαυθμυρισμόϛ, ὀλοφυρμόϛ, οίμογή, οἲχτοϛ, θρῆνοϛ. AL. Leib, Weeklag, Hewlung B. Ghehuyl, Gekerm, Claginghe, Leet GAL. Brayement, lamentation ITAL. Piante H. Llanto con bozes, grito con gemido
Epistomium Vitruuio, Obturaculum, quo continetur spiritus, aut laxatur in organis. B. Den wintbanck GAL. Ventil
Fides diis, Cic. chorda Eid. neruus Eid. neruia Nonio, μίτοϛ λίνον Epigram. xορδά, νεύρον, πινιόν. AL. Seiten B. Snare GAL. Chorde ITAL. Corda H. Cuerda
Fistula Virg. calamus Eidem canna, harundo, cicuta Virgil. buxus poetice. σύριγκ, δύνακ, λωτόϛ. Eurip. constat e calamis. AL. Pfeiff, Fleure B. Pijpe, fluyte, ein rietpijpe GAL. Fleute ITAL. Flauto, fiuta H. Flauta
Fragor Virg. proprie rerum fractarum est. δούποϛ, χαναxή, yόφοϛ, ἀραγμόϛ Eurip. χολυσυρτόϛ Hom. Eustatb. AL. Schnaltz, Knall B. Cræck, cræckinghe, berstinghe, barst GAL. Cricquerment, froissis, vn son esclatant ITAL. Strepite o romore de cose che si rompono, fragore, fracassamento H. Estruendo de cosas quebradas
Frem itus, fremor Virg. sonor Eidem. qualis est fluctuum ex alto mari.
βρόμοϛ χτύποϛ, ῥοίζημα, ῥοῖζοϛ ῥοῖβδοϛ, φρυαγμόϛ, φριμογμόϛ. AL. Rausschen, Braussen, getummel B. Gheruysck, ghedruysch, ghethier GAL. Grand bruit, fremissemeut ITAL. Fremito H. Ruido
Gannitus Mart. Donatus vult esse veluti ploratum vapulantium, vbi alij legunt, vulpium. χνυζηθμόϛ. AL. Des ballen B. Ianckinge, keffinghe GAL. Glapissement, lappissement, grommelement ITAL. Il sgagnolire della volpe H. Ganido
Garritus auium est. στώμυλμα. AL. Das chutteren B. Quetteren cakelen GAL. Cacqueter ITAL. Garrito, cicalate H. El gorgear de las aues
Grunnitus Cic. suum est. stridor suis Plin. γρυσμόϛ, χεχραγμόϛ, γρυλλισμόϛ, χλαγγή Hom υἱσμόϛ. AL. Das grunnen oder ruchlen wie ein Schwein B. Gnoringhe oft ghillinghe van een Vercken GAL. Grongnement ITAL. Grunnito H. Grunnido del puerco
Harmonia Cicer. Modulatio ab arte concepta, grauis & auctoritatis plena, consonantia Boetio, acuti soni, granisque mixtura suauiter vniformiterque auribus accidens. vt dissonantia, duorum sonorum aspera areqsque radens percussio. Macrobius aptam & consonantem conuenientiam vocat. άρμονία, quam πολυμιγέων ἕνωσιν Nicomachus Gerasinus exponit. AL. Zusammen stimmung, Wollautung B. Een accort van verscheyden voysen oft stemmen ende toonen GAL. Accord des sons different ITAL. Accordo & consonantia musicale H. consonantia en la musica
Harmonicum εν αρμόνιον. Musicæ genus difficillime ad cantum applicari, multaque exercitatione & vsu opus habere dixit Psellus, Diatonium vero simplex esse & naturale : Chromaticum vero ciendis affectibus lachrymisque accommodatius esse Chromatici autem vsus antiquior fuit cæteris, si Plutarcho credimus. Horum quodlibet variatur, diuiditurque in Lydiam, Doriam & Ionicam cantilenas. Lydiam, λύδιον άρμονίαν, lugubrbus conuenire Plutarchus scribit, eiusque inuentorem Olympum Phrygem nominat Aristoxenus. Erat & alterum Lydiæ genus effoeminatum ac molle, Ionicæ affine, illa θρηναδιχή. flebilibus dicata, hæc ἐπανειμένη λυδιστε, & ἐχλελυμενη, hoc est dissoluta & fvacta, audiebat. quanquam fuit & μικολύδιοϛ mistigeneris, Sapphus poetriæ inuentum testante Aristoxeno. Certe Lydia & Iontca harmoniæ, molles & symposiis accommodæ habebantur. vnde ab animorum remissione xαλαραί Platoni dicuntur. Doriæ vero harmoniæ grauitatem & magnificentiam Plutarchus aliique tribuunt : Cassiodorus etiam castitati prudentiæque inseruire testatur.
Hinnitus Cicer. xρεμετισμόϛ, μιμιxμόϛ Hesychio μυγμόϛ poetice, φριμαγμόϛ Lycophor. AL. Das Wihelen B. Næyen GAL. Hennissement H. Hinnito El relinchido del cauallo.
Hypate Vitrun. principalis Albino, Chorda in Musica, quæ grauem reddit sonum, ob id Saturno attributa, propter motus tarditatem, & sonigrauitatem. ὑπάτη Psello. AL. Der grosz Brummer
Hyptate hypaton quasi principalis principalium, ὑπάτη ὑπάτων. Mereurio datur a Cicerone. B. mi
Hypate meson ὑπάτη μέσων Psello. Saturno tribuitur a Boetio : Marti a Cicerone. E. la mi.
Interuallum Vitruu. Acuti grauisque soni distantia, velsonorum mutua vnius ad alterum vatio. διάστημα Psello.
Iugum Ceruix citharæ, in quam verticilla immittuntur, χτεἰϛ, ζυγόϛ,
σιμαί Aesychio. AL. Lauten Krag B. De krage
Latratus Ouid. ὑλαχή, ὐλαγμόϛ, ἀραγμόϛ, ω)ρυγή, χνυζηθμόϛ Suidæ. AL. Das bellen B. Baffinge, janckinge, keffinge, ghebas, bassinghe GAL. Abay, abayement ITAL. Latrato H. Ladrar de patros
Lessus Cicer. Lugubris eiulatio. ἰάλεμοϛ. γόxγυσιϛ. AL. Das hewlen vber den Todten B. T’gekerm ende gehuyl ouer de Dooden GAL. Brayement pour le trespasse ITAL. Lamentatione sopra qualche morto H. Endecha ollento sobre muerto
Lichanos ab induis digiti nomine tertia chorda dicitur Boetio. λειxανόϛ.
Lichanos siue diatonos meson. διάτονοϛ μέσων Saturno Cicero dat, Marti Boetius. GAL. sol. re. vt
Lichanos vel diatonos hypaton, index, & extenta principalium, quem Soli tribuit Cicero. λειxανόϛ Plut. ὑπάτη διάτονοϛ Psello. D. sol. re.
Lituus Virg. Incurua buccina, exili sono, qua in bello canere solebant, teste Festo. AL. Schalmey, Krumme Trummeten, Krumhorn B. Schalmeye GAL. Claron, ou cleron ITAL. Trombetta bastarda H. Trompeta curua, o bastarda
Lyra λύρα χίθαριϛ Aristoxeno, Lyræ & Citharæ discrimen non paruum est, quanquam Grammatici fere confundant, inter quos est & Eustathius, qui sic scribit : xέλυϛ cithara dicta est, eo quod testudinis testa iugo addita, fidibusque tensa lyram deformauit. & rursus : Chelyn, hoc est lyram, e testudinis testa factam scribi8t. Cui sententiæ videri potest subscribere & Horatius, qui Mercurium curuæ lyræ parentem nominat lib. Odarum primo, at lib. tertio testudinem illi attribuit. Diuersas facit Plato. quid, quod Diodorus trichordon lyram fuisse insimulat, at Citharam siue testudinem septem neruis instructam Horatius ? quomodo φόρμιγγα ἐπτάγλωσσον, id est, septenos edere sonos, Pindarus ait. Disertis quoque verbis Lucanus in carmine ad Pisonem (quod non sine manifesta iniuria possessum hactenus ab Ouidio, nos auctori suo vindicauimus0 docet istud discrimen : nam Chelyn siue Testudinem digitis aut pectine pulsabant, Lyram pellebant. versus eius sunt : Siue chelyn digitis, & eburno. verbere pulsas. & moxe Nec pudeat pepulisse lyram. Seneca etiam Chelyn plectro verberari, D. Clemens πλήχτρω| χρούεσθαι, id est plectro pulsari, dicit. AL. Leyren B. Liere GAL. Lire, liron ITAL. Lira H. Guittara
Magas, magadium Tabulatum citharæ testudinisve chordas sustinens, sonumque repræsentans, a nonnullis vocatur fulcrum : ab artis peritis ponticulus : hemisphærium dicitur a Boetio. μαγάϛ Suidæ, μαγάδιον Luciano. AL. Der Sattel B. D’bruycxken GAL. Le cheualet
Manubria epitoniorum vel epistomiorum, vt alij malunt, Vitruuio. B. De clauieren
Melos Boetio, numerus Virgil. modulatio Fabio, modulamen, modulatus Senecæ. ῥυθμόϛ, μέλοϛ. AL. Gesang, Singen nach dem Schlag B. Sanck, melodye, sanck op zijn mate, ende na den slach GAL. Chant, melodie, chanter pat mesure, mesure de musicque Habet autem tria genera, Vitruuio & Boetio testibus. Harmoniam, Chroma & Diatonium.
Mese Vitruu. μέση, vel μέση μόνωϛ Psello. Soli datur a Boetio : vltimo coelo a Cicerone. media. A. la. mi. re.
Mese, media quia re vera est inter septem medio ordine. μέσα.
Modi Cicer. moduli Plin. quasi mensuræ quædam cantus. νόμοι. sic dicti, quod statam intendendi cantus rationem, ceu legem transcendere non liceret, vt Plutarchus monat. AL. Die Mensur, der Schlag, die Masz im Gesang B. De mate, den slach GAL. La mesure ITAL. La misura H. La medida
Modos concidere & frangere Fab. Cicer. minuritionem citare, vel minuonem, (ita enim malim apud Cicer. lib. De orat. 1. legere, quam munionem, voce propius ad veterem scripturam accedente, & τῶ| μινυρω| respondente) est remittente se voce canere, ac quasi colligere, recipiendo se ab acutissimo sono vsque ad grauissimum. μνυρίζειν. Vernacula lingua affini voce id explicat. AL. Minuiren, & diminueren GAL. Diminuer en chantant, fringoter
Murmur Virg. μύχημα, μυχηθμόϛ, μυγμόϛ. AL. Das Luyen, das Muchtzen B. Lueijnge, Moeijnge GAL. Guglement ITAL. Mugito H. Bromido del buey o vacca
Murmur Virg. yόφοϛ, τρυσμόϛ, χορχορυγμόϛ, χορχορυγή. AL. Gereusch, Getummel, Strudel B. Rumoer, Grommelinge, Knorren GAL. Murmure ITAL. Mormorio H. Murmullo
Musicam triplicem esse volunt, vel ore, vel manu, vel flatu editam, Cicero in Rosciana cantum, vocum neruorum & tibiarum nominat : quam aliis vocabulis harmonicam, organicam & rhythmicam indigitant eius artis magistri.
Mussitatio μυζηθμόϛ. AL. Heimlich ghedummel in Mund B. Mompelinge GAL. Parler entre les dents ITAL. Mussitatione, mussamento H. Palabra entre dientes
Nete Septima citharæ chorda, acutum insonans, a Terpandro Antissæo adiecta. νήτη Psello.
Nete diezeugmenon νήτη διεζευγμένη. E. la mi.
Nete hyperbolæon vltima excellentium. νήτη ὑπερβολαίων. A. la. mi. re. Nete synemmenon Lunari circulo datur a Boetio. νήτη συνημένων, veluti colligatarum vltima. D. la. sol.
Organa siue instrumenta musica triplicia sunt : (vt in Protheoria in Psalmos Chrysostomus scribit) vol ἐμφυσώμενα Athenæo, siue ἐμπνευστά, quæ flatu complentur. vel ἔντατα, siue ἔγxορδα, quæ neruis intenduntur. vel χρουστά, quæ pulsantur. Primi ordinis sunt, Tuba, Tibia, Fistula, Classicum, Buccina, Corna & Lituus. Secundo ordini debentur, Lyra, Cithara, Testudo, Psalterium, Sambuca, Pandura, Barbiton, Naulium, & Pectis. Adtertium referuntur, Tympanum, Sistrum, & Cymbalum.ὂργανα. AL. Allerley Instrument, Seytenspiel oder Gesang spiel B. alderhande Instrumenten van musijcke GAL. Instruments de musicque ITAL. Instrumenti di musica
Organum pneumaticum Vitru. quod venti ministerio insonat. AL. Orgel, Positijf B. Orgel, positijf GAL. Orgues ITAL. Organo H. Instrumento
Pæanem citare Cicer. lib. 1. De Orat. vocem sensim excitare, vt ibidem loquitur, Cicero, vel contentiore voce altum & acutum scansim insonare. παιανίζειν, παιωνίζειν Aphrodisæo. AL. Steigen, hoch singen B. Climmen, rijsen, int fesset singen GAL. Chanter en fosset
Pandura πανδούρα, πανδουρίϛ. Musicum instrumentum trichordon, triplicibus fidibus tensum. AL. Fidel B. Veele, veelken GAL. Rebec, rebeequin ITAL. Rebecchino
Paramese Boetio, quinta, quod mediæ succedat ordine, quæ & trite, quod a Nete sit tertia : quam Coroebus Athyos filius Lydorum rex adiecisse creditur. παραμέση, τρίτη.
Paramese Vitra. παράμεσοϛ Psello. B. fa. b. mi
Paranete quasi Netæ proxima, quam Hyagnis phryx addidit. male enim apud Eusebium lib. 10. ἂγνην scribitur, pro ῠαγνιν. παρανήτη.
Paranete diezeugmene penultima diuisarum. παρανήτη διεζευγμένη. D. la. sol. re.
Paranete hyperbolæon παρανήτη ὑπερβολαίων. GAL. sol. re. vt
Paranete synemmenon παρανήτη συνημμένων. Mercurio assignatur a Boetio. C. sol. fa.
Parhypate Vitru. quasi iuxta hypaten collocata, secunda est in heptachordo fides. tot enim ad imitationem planetarum placuit adhibere. παῥυπάτη. AL. Der klein Brummer
Parhypate hypaton παρυπάτη ὑπάτων. Veneri assignat Cicero. C. fa. vt.
Parhypate meson παρυπάτη μίσων. Ioui attribuitur a Cicerone. F. fa. vt.
Pectis magadis. Instrumentum musicum cum Psalterio quiddom commune habens, vsqueadeo vt Psalterium interpretatus sit Apollodovus : Lydorum inuentum, teste Anacreonte. πηχτἰϛ, μάγαδιϛ, ὂργανον yαλτιχόν, quod sine plectro διά yαλμού vsum sut præbebat. at μάγαδιϛ αὐλόϛ & παλαιομάγαδιϛ, tibiæ genus eodem tempore & grauem & acutum insonans, teste Athenæo.
Phthangorum apposite modulationem componentium octodecim tropos prisca ætas statuit.
Phthongus Vitru. sonus Boetio, sonitus Vitru. Casus vocis ἐμμελήϛ, id est melo aptus, in vnum tenorem siue intensionem. quod Boetio cum Aristoxeno placuit : ita dictus a loquendi similitudine. quod est φθόγγοϛ a φθέγγεσθαι. B. Toon GAL. Le ton ITAL. Tono H. Tono
Pinax Vitra, Summa tabula foraminosa. B. T’weltber
Pianctus Statio, plangor Cic. Eiulatus cum pectoris percussione. στέρνων ἀραγμόϛ Sophocli. χοπετόϛ. AL. Leidstreich, Leid, Weeklag Hertzenleyd B. Erbamlijck gheroep, Ghelæt, Gheschrey, oft Ghecrijt GAL. Grand dueil auec frappement ITAL. Pianto, rammarico H. Llanto con heridæ del pecho
Plausus Cicer. Complosio manuum, pedumque studij ferme aut lætitiæ testimonium. χροτοθόρυβοϛ Plutarcho, χόναβοϛ, χρότοϛ, ποδοχρουστία Straboni, quasi pedum complosio. AL. Das Handklopffen, das frolocken B. Hantcloppinghe GAL. Frappement das mains ITAL. Plauso, applauso H. Sonido de manos por fauor
Plectrum Horat. pecten Virgil Calamus aut paxillus, vel quodcunque, quo citharæ chordas tangimus. πλῆχτρον. AL. Geigen Bogen, Fidelbogen, Hackbrettholtzkin B. Het boochsken van een veelken, kofken GAL. Archet, arc ITAL. Arco H. Arco
Pleuritides regulæ Vitruuto, quasi laterales dicas, quæ impelluntur & reducuntur ad obturanda foramina vel aperienda. AL. Das Register B. De registers, geluyden
Poppysmus & poppysma Iuuenali, Vocis blandimentum, quo demulcentur equi cum tractatione. πόππυσμα. AL. Das pfoffen oder pfeiffen vnd streichlen dasz man den Rossen thut B. Fluytinghe en handelinghe der Peerden GAL. Flattement aux cheuaux ITAL. Vezzi H. Sonido de boca que se da a los cauallos
Proslambanomenos Vitruuio, acquisitus Boetio. προσλαμβανόμενοϛ Psello, προσμελω|δόϛ aliis. estque primus & infimus troporum, vnde fortassis lunæ eum attribuit Cicero. A. re,
Psalmus Cantus, qui in psalterio scite modulateque accinitur. yαλμοϛ. oda seu carmen, Musicus concentus, qui linguæ plectro editur. ω(δή. vt in Protheoriis suis Chrysostomus disseruit. AL. Een Psalm
B. Een Psalm GAL. Vn pseaume ITAL. Vn psalmo H. Vna cantion o psalmo
Psalterium Musicum instrumentum ab Hebræis nebel, aut (vt Chrysostomus in Psalmorum librum annotat) ναύλα. yαλμοχίνητον λύραν quidam dixit in illis versibus.
τά θεῖα τόκα χαἰ βέλη τείναϛ
ὁ δαβἰδ yαλμοχινήτω| λύρα|.
Describit autem Chrysostomus in Protheoriis ad psalmos ita : yαλτήριον τῶν ἐντα τῶν μὶν ἦν, πλήν ὂρθιον, χαἰ ἂνωθεν εἲxε τῶν φθόγγων τάϛ ἀφορμάϛ, etc. hoc est, Psalterium instrumentorum vnum est, quæ fidibus tenduntur, sed erectam, (eam enim ὀρθίου μελω|δίαϛ, quam Plutarchus Terpandro tribuit inuentori, significationem esse autumo, quæ rectis, non iacentibus, aut obliquis fidibus editur) cuius sonus altrinsecus e superiore parte redditur. Habet autem decem verticilla quæ in ingo ipsius vertuntur, totidemque chordas sono dispares : (hinc decachordi psalterij sit mentio in Psalmis) dextra autem plectrum tractabat, læua altrinsecus chordis oberrans, per interualla, digitosque frequenter transponens, vel grauem, vel acutum, mistumve sonum excitabat, hactenus ille. D. Hieronymus Psalterium in modum Kliteræ compositum ait. D. Augustinus scribit Psalterium habuisse superiore in parte sonorum lignum, quasi tympanum, cui neruorum series incumbat, vt meliorem sonum reddat, quod lignum in Cithara inferius sit. Psalterium hinc fere statuereliceat esse Harpam : tametsi pluribus nostra instructa sit chordis : Alij instrumentum illud, quod eodem fere vocis sono Psalterium aut Psalterinum vocatur, esse existimarunt. Porroναβλιον. siue νάβλαν, vt Clemens, & ex eo Eusebius scribunt, vel ναύλα, vt apud Plutarchum est, Hesychius ambigue & Citharam & Psalterium exponit, rursus organi genus musici aspero sono, quod Cappadocum inuentum esse voluerunt, vt Sidoniorum Sopatrus, naulium dixit Ouidius illo versu : Disce etiam duplici genialia vertere palma Naulia.
Quiritatus Varr. quasi Quirtium ad ferendam opem imploratio. ἀλαλή, ἀλαλητόϛ, ἀλαλαγμόϛ. AL. Iammerlich gheschrey B. Deerlijck gheschrey, Velt geschreeu GAL. Cry, brayement ITAL. Grido H. Grita
Phonchus Martiali, sonus quem quis supinus stertendo edit. Gutturis stridor Aureliano ῥόγxοϛ, ῥογμόϛ. AL. Das schnarchlen B. Snorckinghe oft ronckinghe GAL. Ronflement ITAL. Ronchiar H. Ronquido
Ruditus Asinorum clamor. βρώμησιϛ, ὀγχασμόϛ. AL. Hauen, schreyen wie ein Esel, Gigagen B. Crijschinghe ghelijck een Esel GAL. Brayement d’vn asne ITAL. Ragghia H. El roznido
Rugitus proprie leonum βρύxημα, βρυxηθμόϛ, βριμασμόϛ, βρηγμόϛ. AL. Gebrul, das brullen B. Vrieschinge GAL. Buglement ITAL. Rugito H. Bramido del lion
Sambuca Triquetrum instrumentum, imparibus longitudine fidibus, σαμβύχη Athen. Hispanice Nebrissensi vocatur Campona. Athenæus instrumentum esse musicum acuti soni & argutum, tetrachordum scribit. AL. Hackbrett B. Hackbert GAL. Harpechorde ITAL. Harpicordo
Selopus vel stlopus Persio, sonus qui ex inflatis buccis eliditur. AL. Das klepffen, Backenschnaltz B. Trompen mer opblasen GAL. Le son des ioues enflees ITAL. Schioppo H. Iouido de boca inchiada
Semitonium a diesi proximum est, sesquioctauæ dimidium. ἡμιεπόγδοον, ἀποτομή Boetio. προφοριχόϛ λόγοϛ Nazianzeno, φωνή proprie, quod sit velut φῶϛ νού, id est, mentis lumen, nimirum animi concepta (qui ενδιάθετοϛ λόγοϛ est) audientibus detegens : αὐδή Homero, & ὀμφή. AL. Red, Spraach. B. Sprake, reden GAL. Deuis, parole ITAL. Sermone, raggionamento, parola H. Palabra
Sermo medius Virgilio, qui non impletur, occurrente aliqua causa, vt Donatus inquit : siue cui responsum non subijeitur, ita vt pendeat imperfectus.
Sermo numerosus ligatus, adstrictus. ἔποxοϛ.
Sermo solutus πεζόϛ λόγοϛ. idem quod oratio prosa. ITAL. Fauella sciolta
Sibilus Cicero. qui sit ore, compressis dentibus. ῥοίζημα, ῥοῖζοϛ, σιρυγμόϛ . AL. Das pfeiffen mit dem Mund B. Seiffelen, Sijfelinge, Schuyfelen, Pijpinghe GAL. Sifflement ITAL. Sibilo H. Siluo
Sistrum Ouid. crotalum Virg. Instrumentum æneum, ferreumve trigonum ferme, orbiculis annulisve bacillo ferro complosis tinnitum edens, ad quos staaticulos edebant olim puellæ : qui mos in Italia etimnum durat. Crepitaculum Martianus Felix appellare videtur, quod ipse leniter, blandeque tinnire testatur. Sistrum a concussu, & agitatione, vocabulo Aegyptio sacris Isidis receptissimo. Idem autem esse instrumentum Sistrum cum Crotalo, fidem facere possunt testimmonia auctorum, eadem de re loquentium. Virgilij inprimis in Copa.
Crispum sub crotalo docta mouere latus. alterum Martialis. Hæc quatiat tenera garrula sistra manu.
Iactantem Pharia tinnula sistra manu. Errant turpituer qui tympani formam sistro tribuunt : vt & illi, qui cornu recuruum interpretantur. Nebrissensis quoque Tubæ genus inepte, cum idem sit cum Crotalo, vt diximus, quod etiam indicans epitheta a poctis illi data, tinnulum & crepitans apud Propertium.
Sonus generaliter est æris percussio indissoluta vsque ad auditum, Boetio, ἦxοϛ. AL. Thon, Klang B. Gheluyt, oft gheclanck GAL. Son ITAL. Sono H. Son, sonido
Strepitus Cicer. proprie e collisione rerum redditus sonus. ἂραβοϛ, ἰαxή, χτύποϛ, ἀραγμόϛ, χόμποϛ, πίτυλοϛ, θρόοϛ, χινάθυσμα. Aeschylo. AL. Gereusch, Geschwader B. Gheruysch, Rommerlinghe, Ghetier GAL. Bruit des pieds & mains, trepinement ITAL. Stopiccio, strepito H. Estruendo
Stridor Plinio, Collisio acrior & quasi sibilans. στριγμόϛ Aristoteli, σιγμόϛ, βρυxή, σισμόϛ, qualis est ianuæ cardinum. AL. Das kirren oder kirschen van einer Thur B. Het knersen van de Deure, t’ghieren van een Deute GAL. Grincement ITAL. Stridore B. Ruido fuerte
Stridor dentium ἂραβοϛ ὀδόντων Hesiodo, βρυxή ὀδόντων Apollonio, σισμόϛ. AL. Zanklapffen B. Knarselinghe der Tanden
Stridor patellæ χόμποϛ λοπάδοϛ Philostrato AL. Pfeyfen der Pfannen B. Kissinge, oft het kissen van een Panne
Stridor rotarum άρματύχτυποϛ ὂτταβοϛ Aeschylo, τρισμόϛ άμάκηϛ Aretæo. AL. Das Kirren von einem Karch B. Kirkinge van de wielen in een Waghen
Stridor serræ τρίμμοϛ πρίονοϛ Plutarch. B. Gillinge van een Sage H. Chillido
Suspirium Statio, gemitus. μυxθιμόϛ Eurip. στεναγμόϛ, χώχυμα, ι0άλεμοϛ Eurip. στεναxή. AL. Seufftzung B. Suchtinghe, versuchtinghe B. Souspir ITAL. Souspirio H. Sospiro
Susurrus Horat. Submissum murmur, quale est riuuli & frondium. yιθύρισμα Theocr. yιθυρισμόϛ, τοθορυσμόϛ, γογγυσμόϛ. AL. Gemummel, Timber ghedosz B. Suysinghe, suyselinge, tuytinge, cuyselinge, gonsinge, rijtelinghe GAL. Vn bruit sourd ITAL. Susurro H. Zumbido
Symphonia Cicer. concentus Eid. συμφωνία. Procreatur autem concentus ex coniunctione phthongorum, Vitruuio teste. AL. Gesang, zusamenstimmung B. Accoort van stemmen, wetghestemde sanck GAL. Accord des voix, melodieux chant & accordant ITAL. Buon accordo de voci H. Canto accordado
Tibia buxus poetis, quod e buxo ferme eius materia. huius vsus olim præripuus fuit in funere, luctui dedicatus : vnde a nenia νηνιδόνα tibiam dixit Pratinas. αὐλόϛ, λωτόϛ Euripidi. AL. Pfeiff, Fleuten, Schwagel B. Pijpe, fluyte GAL. Fleute ITAL. Fiuta, flauto H. Flauta
Tibia vtricularis ἀσχαυλόϛ AL. Sackpfeiff B. Lullepijpe ruyspijpe GAL. Vne cornemuse H. Gaita
Tibiæ dextræ terentio, quæ dextra oris parte & manu itidem dextra tenebantur. similiter Tibiæ sinistræ, quæ contraria oris parte manuque. αὐλοἰ δεκοἰ χαἰ ἀριστεροί.
Tibiæ ligula γλῶττα Dioscorid. Aristotel. AL. Das Zunglin B. Het tongsken GAL. Languette ITAL. La canna H. La cana
Tibiæ longæ apud Marium Victorinum, quibus supplicantes vtebantur in templis, cantum trahentes. quinque eiusmodi tibias inflare asseuerant Spondulæ dicebantur
Tibiæ Phrygiæ impares erant, & inæquales habebant cauernas.
Tibiæ Sarranæ (ea namque sincerior mihi videtur, & probatur lectio jpotius, quam Serranæ, quæ cum serra nihil habent commune) agente dictæ, vt a Phryginus, Phrygiæ, nimirum a Sarra, Tyros olim eo nomine vocabatur, vnde Poenos Sarra oriundos Ennius dixit, si Probo credendum est. Hæ pares erant, & æquales obtinebant cauernas siue foramina.
Porro ad tibiam minoris ætatis funera produci consuenisse, innuit Statius eo versu :
Tibia enim teneros solitum deducere manes. vt maioris ætatis, ad tubam. vnde Didymus elegiam ait esse luctuosum carmen ad tibiam decantari solitum. Præuiis etiam tibiis victimas diis offerre solebant, teste Plutarcho.
Tibiarum multa genera enumerat Solinus Polyhistor. quæ obiter pertexam ordine.
Præcentoria tibia qua præcinebant ad deorum puluinaria : vasca, si non potius vasta, magnitudinis argumento, quæ numeroso foratu præcentoriam superabat : puellaria siue puellatoria a clariore sono ad puellarum vocum modum : gingrina. γίγγραϛPolluci. γιγγρίνουϛ & γίγγραινοϛ αὐλόϛ Eustath. quæ breuior exilem luctuosumque edit sonum, nomen habens a Gingri (ita vocabatur lingua Phrygia Adonis) defleto, talibusque tibiis funerato, vel, vti Festo placet, agangritu sictitia anserum voce, vel quod ex anserum ossibus eæ tibiæ concinnarentur : miluina, quæ in accentus acurissimos exibat.
Tinnitus Plin. proprie de metallis. ἦxοϛ, χόμποϛ χωδονοχρότοϛ Epigram. yόφοϛ. AL. Das klinglen B. T’elincken, de clinckinghe
G. Tintement ITAL. Tinnito, risuonamento H. Retinte
Touns duobus semitoniis constat, & sesquioctauam constituit.
Trite diezeugmenon tertia disiunctarum. τρίτη διεζευγμένη Psello. C. sol. fa. vt.
Trite hyperbolæon tertia excellentium. τρίτη ὑπερβολαίων Psello. F. fa. vt.
Trite synemmenon vel syzeugmenon, quasi tertia copulatarum coniunctarumve. τρίτη συνημένων. Veneri tribuit Boetius. B. fa. b. mi
Tuba Cicer. dicata erat bellorum prælusionibus, & accendendis animis bellatorum : Tyrrhenorum inuentum, σάπιγκ. AL. Trommeten B. Trompet GAL. Trompe, trompette ITAL. Tuba, trombetta, tromba, trompetta H. Anasil, trompeta derecha
Tuba ductilis quæ ex ære facta est, ahenea tuba. AL. Kupfferine Trummeten B. Coperen trompet GAL. Trompette de cuyure ITAL. Trombetta di rame H. Trompeta de cobre
Tuba proeliaris rotunda erat, teste Artemidoro, στρογγύλη σάλπιγκ ἢ πολεμιχή, ita vt recta fuerit, qua in sacris vtebantur. ἱεράν ipse vocat.
Tubæ varij a Polluce tribuuntur soni. ἐκορμητιχόν φώνημα, quando classicum canebatur. παραχελαυστιχόν, vbi in conflictu animos accendebant. ἀναχλητιχόν, cum receptui canebant. ἀναπαυστήριον, quando ab itineris labore supersedere, castraque metari militem volebant. & πομπιχόν. cuius in pompa solenni vsus erat.
Tumultus θόρυβοϛ, θρούϛ, χλοίοϛ, τάραxοϛ, χυδοιμόϛ Polybio, ὀμαδόϛ, συρφετόϛ, ῥυxαρετόϛ Aristoph. ταραxή. AL. Auffrur B. Gheruchte, Oproer, Oploop GAL. Bruit ITAL. Tumulto H. Alboroto, bollicio
Tympanum Instrumentum membranis vtrimque clausum, baculis complodi solitum. τύμπανον, βυρσότονον χύχλωμα Euripidi. AL. Trummen, Trummel, Sumber, baucken B. Trommel, tamboerijn GAL. Tambour, tabourin, bedon ITAL. Tamborino, tamburro H. Pandero, atabal, adufe Tympano assimile est, quod Germani composita voce Kesseltrummenm, item Heerbancken, & Belgæ Keteltrommel vocant, quasi ahenotympanum. nimirum ahenum tenso corio personans : cuiusmodi fere ῥύπτρον βυρσοπαγέϛ dixit Appianus in Partico : de quo videri potest sensisse Papinius, vbi ait : Aeraque taurinos sonitu vincentia pulsus, nam tanrinos pulsus vocat complosa tympana.
Vagitus Virgil. vagor Lucretio, Infantium ploratus. βαβασμόϛ. AL. Das wecken, Kindergeschrey B. Dat wecken, oft ghecrijt van jonghe Kinderkens GAL. Le cry des petits enfans ITAL. Vagito B. EI llorar de los ninnos
Verticuli verticilla, epitonia Varr. Paxilli, quibus fides vel tenduntur, vel remittuntur, πασσαλίσχοι Chrysost. χόλλοπεϛ Aristoph. χόλλαβοι, χάλαμοι Luciano. AL. Die Nagel B. Sleutelen
Vlulatus Virg. qualis foeminarum & luporum. ὀλολυγή, ὁλολυγμόϛ, λυχηθμόϛ, ἀλαλητόϛ. AL. Geschrey B. Gheschrey, Ianckinghe, Huylinghe, Crijtinge, Guykinge GAL. Hurlement ITAL. Vlulato, vrlamento H. Aullido de lobos o mugeres
Vox hoc differt a sono, quod hæc articulata est & intelligitur, ille percipitur auribus sine vocum certo discrimine aut cognitione. accipitur tamen etiam pro quouis sono. φωνή, φώνημα, φθυγγή, γῆρυϛ Homer. AL. Stimm B. Stemme GAL. Voix ITAL. Voce H. Boz
Vox assa sola quæ fit linguæ vsu, sine musicis admixtis, eo quod nobis semper assit præsto, vt Varro & Nonius volunt.
Vox duplex est secundum Marium Victorinum, Articulata, quæ ἔναρθροϛ & αὐδή Homero, explanata : aut confusa, quæ simplicem sonum reddit, vt hinnitus, balat us. Martianus Capella triplicem statuit : continuam, qua loquentes, vel prosam orationem legentes verba percurrimus : qualis etiam colloquij est συνεxήϛ Boetio. ea enim scriptura reponenda est apud eum, pro Synches. diuisam, quæ διαστηματιχή cuius in modulatione vsus est, quam canendo suspendimus, quaque modulis seruimus. & mistam, qua carmina poetarum canuntur.
DE NAVIBVS.
CAP. L.
D remum dare Suet. remo publicæ triremis affigere Valer. Max. ergastulo nautico mancipare, ad triremes relegare. AL. Auff die Galeen schaffen B. Op de galeye setten GAL. Enuoyer aux galeres ITAL. Mandare alla galea H. Eschar o embiar en galera
Aduersum æstum velis superare AL. Wider das Wasser fahren B. Den stroom af oft door seylen GAL. Monter a voiles contr’eau ITAL. Montar cotr’aqua H. Nauigar a vela abierta contra el agua
Carbasa substringere Virg. colligere arma Virg. contrahere vela Horat. est contractiores facere velorum sinus, ne expansa vim irruentis venti non sustineant, quod fit vbi funiculi inferiore in veli sinu assuti constringuntur. τήν ὀθόνην στεῖλαι Luciano. AL. Das Sagal einziehen oder kleiner machen B. Rist innemen, het seyl cleyn maken
Classis στόλοϛ, ναυτιχόν Appiano, νηῖ/τηϛ στρατόϛ. Thucyd. AL. Ein Schiffzeug B. Een vlote schepen GAL. Troupe ou flore de nauires, vne armee ITAL. Vna armata per mare H. Flota de nauios, o armada por la mar
Dare vela Quinct. facere vela Cic. velificari Plin. ἱστριοδρομεῖν. AL. Saglen B. Seylen GAL. Aller a voiles desployees ITAL. Andar a vela H. Attar o hicar las velas
Deducere vela Ouid. legere vela Virg. AL. Das Sagel nider, oder ablahn B. T'seyl neder trecken oft laten, oft strijcken GAL. Abaisser les voiles ITAL. Ziare, abbassare le vele H. Sacar a baxo las velas
Laxare pedem facere pedem Virg. ενδούναι. ὀλίγον τού ποδόϛ Luciano, εν ούναι τόν πόδα. B. De schoot vieren
Nauiculariam facere Cicer. Verri. rEgendæ nauis artem exercere. ναυαρxεῖν. AL. Schiffer seyn B. Schip voeren, oft stieren GAL. Gouuerner vne nauire, y estre pilote ou patron ITAL. Far larte di marinaro, pratticar il mare, esser nochiero H. Ser nauchel o patron, regier o gouerna la naue
Nauis nauigium, currus etiam Catullo. πλοῖον, ναύϛ ἃρμα θαλάσσηϛ Nonno, ναῖ/α ἀπήνη Euripidi, ἔxημα πελάγιον Poll. τράμπιϛ Nicand. ἀμάλα Aeschylo, πλάτη quin eam μεταφόρητον οἲχον veterum quispiam dixit, teste Eustathio. AL. Schiff B. Schip GAL. Nauire, bateau, nef ITAL. Naue, nauigio H. La naue, nao
Obliquare cursum B. Laueren
Obliquare sinus velorum Virig. est velum ita in puppim pede adducere, vento transuersum flante, vt tamen nauis cursum obliquum tenere possit. πλαγιάζειν τήν ὀθόνην. AL. Das Sagel vber zwerch ziehen, oder hefften B. De hals ænsetten, t'seyl ænsetten
Remum agere remis incumbere impellere remum Virg. ἐρέσσειν, χωπηλατεῖν. at remis in surgere, est more Italorum remigum in remos surgere. ἐμβάλλειν χώπαιϛ Hom. & ἐμβάλλειν simpliciter Xenoph. AL. Ruberen B. Roeyen GAL. Gascher, tirer a l'auiron, ramer, voguer ITAL. Tirar il remo, remigar, vuogare H. Remar
Soluere Cicer. soluere ora vel oram Quinct. soluere nauem Ouidio, est solutis anchoris nauigationi se commttere. AL. Dahin vom Land fahren, abstechen B. Afstecken, vant lant waren GAL. Partir de terre ITAL. Partirsi di terra ferma H. Dexar la tierra, y merter se en orden para nauigar.
DE OPPIDIS.
CAP. LI.
BDARA Ptol. aliis Abdera. H. Bæt. opp. Stephan. ad Gades sitam dicit. Almeria
Abdera ἀβδήρα. Thrac. vrbs, Democritipatria olim stultitiæ & ruditatis notata. Polystyllo.
Abea Pelopon. marit. op. Calamata.
Abella Op. supra Neapolim. Bella.
Abellinum vel Auellium, in regno Neap. Troia.
Aboni siue Abroni moenia, Asiæ minoris vel Galatiæ oppidum. ἀβώνου τεῖxοϛ Steph. qui ad Euxinum Pontum illud locat. Boli.
Abudiacum Bauar. op. Abach.
Abula vel Abyla, Castellæ veteris op. in Hispan. Auila.
Abusiacum Rhetiæ oppidum ad Leccam fluuium. Fussen.
Abusina Vindeliciæ op. Abensperg.
Aca quæ & Ptolomais, Vrbs Palæstinæ. Acon, aliis Acre.
Acanthos Marit. Macedon. opp. Erisso.
Acci vel Acti Ptol. H. opp. Guadix
Accitum H. Bæt. opp. Finiana
Acedum Ptol. Venetæreg. opp. Asola castello.
Acedum Ptol. Acelum Plin. Venetæ reg. op. Monselice.
Achatæa aliis Achatara, Asiæ oppid. Auter.
Acherontia Magnæ Græc. maritimmum op. Matera.
Acilia Germ. opp. Strubinga hodie. Straubingen.
Acra Iapigia Plin. alias Iapygium, & Salentinum, Magnæ Grace. oppid. mediterraneum. Capo di S. Maria.
Acrath Afric. op. Bellis de Gomera.
Ad Fines Castellum in ripa Turiæ vel Thauri fluuij. Pfin.
Ad Muros Austr. op. Sumerani.
Ad Pyrum vel Pyri mons, germ. vrbs ad Rhenum, Speyr.
Adrana sicil. op. mediter. in radicibus Aetnæ. Aterno.
Adranum Sicil. op medit. Aderno.
Adrianopolis prius Vscudama, postea Oresta, Thracum ciuitas. Hadrianopoli, & Andrinopoli.
Adrumentum Afr. minoris opp. Machometta.
Aduaticum Tungrorum Hubertus Leodius Abbatiam Brabantiæ amoenissimam Tungerloo, hoc nomine donat. Repugnat Ioan. Goropius, qui Antuerpiam esse censet.
Aedessa Mediterran. Macedon. oppid. Vodena.
Aegialo Op. Amorgi inf. Hyali.
Aegida Plin. Histriæ op. quæ & Iustinopolis, quæ in scopulo sita continenti longo ponte iungitur. Capo d'Istria.
Aelia Ricina Op. Piceni. Recanati.
Aemonia Colonia Pannoniæ. Istr. marit. op. Citta noua.
Aenos Opp. Thrac. celebre Polydori tumulo. Eno.
Aequilium Carnorum Venetæ ditionis op. Citta noua.
Aesernia Hirpinorum in Samnitibus opp. Isernia, vel Sergna.
Aessis Piceni opp. Giese.
Aessisium vel Assisium Vmbr. op. Ascisi.
Aessui Hannon. in Galg. Belg. op. Aeth.
Aethusa olim, quæ nunc Constantinopolis .
Aetna Opp. Sicil. ad radices Aetnæ montis. Centorbe.
Agabra H. op. in Trudetanis. Cabra
Aganagora Asiæ vrbs. Aganora.
Agatha vel Agathopolis. Opp. Gall. Poldus vult eandem esse cum Ciuitate Nigra in Narbonensi Gall. Agde dictam, aliis Mons pessulanus. Montpellier.
Agathyrsus Sicil. op. Sanfradello.
Agaunum in Heluetia Alpinum op. S. Mauritz.
Agendicum inter Celtas op. Prouins.
Aginum Op. Gall. Angolesme.
Agios vide Constantinopolis .
Agrippina Colonia ab Agrippina Neronis matre æditscata, ad Rhenum nobilis vrbs. Colen. Cologne.
Ala Flauiana Castra Flauiana, Iuliobona Ptol. Vindebona Antonino, Austriæ nobilissim. Vrbs. Vienna. Wien. Weenen.
Alæ Flauiæ aut, vt alij, Aræ Flauiæ, Oppid. Rhetiæ littoralis. Nordlingegen.
Ala Narisca Opp. Germ. ad flu. Altmul dictum. Aychstat.
Alata castra Scot. metropolis. Edimburgum.
Alatrium Hernicorum opp. in Campania. Alatra en campagna de Roma.
Alba Hispan. oppid. Biana.
Alba Helucutiorum Plin. Ptol. Gal. Narb. op. Albi.
Alba Iulia Apulum. Weissenburg Germ. Gula feyruar. Hungarice. Vrbs clarissima Hungariæ.
Alba longa Latij mediter. opp. Sauella.
Alba Pompeia Lombard. Cispad. siue Gall. Togatæ op. Alba.
Alba regalis Hungar. op. Stul weissenburg, Hungar. Gula feyrua.
Alba tertia olim Taurinum, & Belgradum, & Nonderalba, nunc Alba Græca. Griechisch Weissenburg.
Alberacinum Securium, Hispan. op. Erias.
Albingaunum Ligur. op. Albenga.
Albiniana castra Batauiæ præsidiarium oppidum, nunc pagus, duobus a Lugduno miliaribus distans, nomine non multum a verteri alieno. Alsijn, Alphen.
Albiniminium Ptolom. Liguriæ vrbs, quæ Albium Intemelium Tacito & Antonino vocatur. Vinti miglia.
Alesa Sicil. marit. op. Caronia.
Aletium Opp. Salentinorum. Leze, in terra d'Otranto.
Aleuntium Sicil. op. S. Angelo.
Alexandria Aegypti vrbs clarissima. Scanderia.
Alexia Celticæ metrop. Lauxois, aliis Lussois.
Algidum Latij op mediter. prope Tusculum. Rocca del Papa.
Alicarnassus As. minoris op. Dionysij Alicarnassei patria, in Caria. Mesi.
Alista corsic. op. Ista, aliis Amassa.
Alone Melæ, Alona Ptol. item Ilice, & Ilicitanus portus, H. Tarraconensis vrbs. Alicante
Altissiodorum vel per n, Antissiodorum, quod Vellaunodonum Cæs. Autricum Ptol. Op. Gall. vino generoso nobile. Auxerre en Borgogne.
Altium Marit. op. Thusc. Cere.
Altium Ptol. Istriæ op. mediter. Aquilegiæ vicinum. Algona.
Aluntium Sicil. op. S. Angelo.
Alybæ Columna Afr. opp. adfretum Gaditanum, quæ & Essilissa. Ceuta.
Amasia Cattorum Germ. op. in Hessia, Academia nobile. Marpurgum.
Amastris Vrbs Bithyniæ. Suyastro.
Amathus Op. Cypri, vbi Amathusiæ Veneris fanum. ἀμαχούϛ. Limisso.
Ambianil Picard. op. Amiens.
Ambracia Epiri vrbs. ἀμβραχία. L'arta, Ambrachia Sophiano.
Amestrata Plin. & Cicer. Misistratum Polyp. Op. mediter. Sicil. Mistretta.
Ambrosia Vicus celebris Vilugianæ prouinciæ Angliæ. Ambresbyri Saxonice.
Ameria Cic. Vmb. op. Amelia.
Amida Frequentissima Mesopotamiæ vrbs, hodie Caramida dicta, id est, nigra, propter soli fertilis & atri naturam.
Amison Ponti vrbs nobilissima. Quinopoli.
Amnisus Cret. emporium. Picorna.
Amphipolis Macedon. vrbs. ἀμφίπολιϛ Demost. Chrysopoli, vbi monetam Turcarum imperatores eudunt : alij Seres vocant. ἠιών. Crademna, Anadræmos. Myrica, & Nouem viæ. Amphipolis Syriæ ciuitas iuxta Euphratem, a Seleuco condita, Syri Turmedam vocant.
Ampsalis Op. Asiaticæ Sarmatiæ, Albasequia.
Anactoria vide Miletus.
Anactorium Epiri op. ad Ambracium Sinum. Voniza.
Anagnia vel Aninia, Latij op. in Hernicis Auagna en Campagna de Roma.
Anchialus Thrac. op. ad Pontum Euximum. Anchialo.
Ancona Piceni primaria ciuitas, a situ nomen habens, quod in Cimmerio promontorio tanquam cubitus, ἀγχών dicitur in mare Hadriaticum. promineat. Ancona.
Ancyra Phrygiæ vrbs Ptol. Angori.
Ancyra Galatiæ op. hodie Mediacus, vide Volaterranum.
Andegauum Gall. op.
Andes Transpad. Lombardiæ vicus, Virgilij natalibus celebris. Cipada, aliis Petula.
Angleria Gall. Transpad. opp. Angiera.
Anianæ Thermæ Cumanorum Campaniæ op. Bagni del lago.
Anicium GAL. Narbon. op. Puy
Antandros Virg. Op. As. minoris ad Aegæum mare. S. Dimetri, quasi S. Dimetrij op.
Antaradum Syriæ op. Tortosa.
Antenacum Germ. op. Rheno adsitum, Antiniacum Antonino, vbi Valentinianus Imp. tumulatus fuit. Andernach.
Anthedon Syriæ op. Gazæ celeberrimæ olim vbi vicinum, nomine illius ferme reliquias testans, dictum Gazara, clarum Sampsonis factis illustr ibus, & portu Maionia.
Antibarrus Illyrid. op. eregione Barij oppidi Italiæ situm Antiuari.
Antigonia Epiri op. in Chaonia. Croya d'Albania.
Antinoe Aegypti ad Nilum op. Anthios.
Antiochia Mesopopotamiæ vrbs clarissima, ad Orontem flu. Reblata
Heb. Thosoli Iustiniani tempore dicta, Alepo. vide Berroea.
Antiochia Assyriæ ad Taurum montem. Euphratisia.
Antiphellus Lyciæ marit. op. Habessus olim dicta Antiphelo.
Antipolis GAL. Narbon. op. Ragny
Antipyrgus Marmaricæ op. Luco.
Antisliodorum vide Altissiodorum.
Atium Vetus in Latio ad mare op. Nettunio, aliis Cabo de Antio.
Anxa Plin. Callipolis, Mediterraneum Mag. Græc. op. Gallipoli,
Anxur Vrbs maritima Latij. Teracina.
Apamia Bithyniæ ciuitas ad Propontidem. Hamous Bellonio aliis Apamia.
Aphrodisium Marit. vrbs Asr. Africa hodie, & Mauris Mahadia. Expugnata Caroli Cæsaris auspiciis an. 1550. Castaldus Mahometiam opinatus est, sed perperam.
Apollinis templum Afr. op. Tamaclati
Apollonia Epiri ciuitas copiosa. Velona, aut Valona.
Appollonia Op. Afr. Bonandrea.
Apollonia Macedoniæ Mari Ionio adsitum op. Sissopoli.
Apollonia Thrac. op. Apolline.
Aponus in Venetiis oppid. Titi Liuij patria Thermis nobile, cuius fontes Martialis & Claudianus celebrarunt, a Theodorico Gothorum rege muris circundatos postea, teste Cassiodoro.
Apros & Apri & Theodosiopolis Thrac. mediter. Apro.
Aptera Cretæ medit. op. Paleocastro.
Apua Catoni & Anton. Thusc. marit. op. Castello di Ponte tremuli.
Apeneste Apul. vrbs Manphredonia.
Aperræ Maritimum Lyciæ op. Phinica.
Aquæ augustæ alias Gennus, Aquitaniæ op. Bayona.
Aquæ Cayæ Thusc. Medit. op. Bagni dell Bollicano.
Aquæ Calidæ Britan. ins. op. Bathonia, thermis nobilis. Aquæ Solis Antonino. Bathe.
Aquæ Calidæ Cilinorum Hispan. op. Orepsæ.
Aquæ Flauiæ vel Aquiflauia. Lusitan. op. Chaues.
Aquæ mortuæ foliæ Marianæ Ptol. Op. Gall. Narb. La Camargue, ou Aigue-mortes, Hispan. Aguas muertas.
Aquæ Quintianæ Ptol. Seburrorum in Hispan. op. Aquecaldes.
Aquæ Sextiæ GAL. Narb. op. Aquensis ciuitas. Aix
Aquæ Statiliæ Plin. Gall. Cispadanæ op. Acqui.
Aquæ Vesuuianæ in campania felice. Torre de ibagni.
Aquæ Voconis Antonino, Op. H. Tarrac. Balneolæ
Aquarius vicus vide Visonium.
Aquilegia Fori Iulij vrbs. Algar German. Aquileia Ital.
Aquilonia Samnitum siue Abrutiorum vrbs. Agnone castello.
Aquinum Hirpinorum in Samnitib. op. Aquino.
Aquisgranum Germ. op. Acken Aix. Gall.
Aquula Ptol. A quaseses, Plinio, Thusc. ciuitas mediterr. Aqua pendete.
Arabonia Pannon. op. munitiss. Rab.
Araduca in Hispan. op. Callaicorum. Arzua.
Araducta Mediter. Lusitan. oppidum. Lamarante.
Ara Lunæ Arlunum, Gall. Belg. op. Arle. Arlon.
Are Bacchi Op. Germ. ad Rhenum, nobilitate vini celebre. Baccharach.
Aræ Flauiæ vide in Alæ.
Aræ Neptuniæ Numediæ op. nonnullis. Algier, aliis Redico.
Aræ Philenorum In Cyrenaica regione, Finis imperij olim Carthaginensium, Aegyptum versus, teste Sallisstio. Licudia, aliis Puerto de Saba.
Aræ Sextianæ alias Turris Augusti, & Lucus Augusti, Hispan. Tarraconensis op. Lugo.
Aræ Tutilæ Corsicæ ins. op. Calonica.
Araudis Lusit. op. Torre Vedra.
Arausio Secundanorum Melæ, Narb. Gall. op. Orange.
Arbor felix Rhetiæ op. ad Brigantimum lacum. Arbona.
Arcati regia Sora Asiæ vrbs. Bisnagar.
Arcena & Arcenum Thusc. vrbs mediter. Bracciano.
Arci H. Tarracon. vrbs. Hariza
Arcilacis Ptol. H. op. Aleala Horra
Arcilacis Bastitanorum Op. medit. in Hispan. archisana.
Arcobrica Hispan. Tarraconens. op. Arcos.
Acrobriga vel arcobrica, Ptol. op. Lusitan. Alca sor.
Aredata Austriæ op. ad Danubium. Lazius Aurelianum vocat. Lintzium.
Aredata vel Arca lapidea, nunc monasterium ardacher nomine.
Arelate vel Arelas, Gal. Narbon. op. Arles en Prouence, quod & Arelata Sextanorum.
Arenacum Geldriæ op. Arhnem.
Aretium Arutini vereres, Fidentiores, Iulienses Plin. Op. Hetrur. mediterraneum. Arezzo.
Argelia Ptol. Misniæ in German. op. Torgaw.
Argenomescum Ptol. Hispan. op. Arnani.
Argenteola Hispan. op. in Asturia. Medules.
Argentoratum Argentina, Germ. Straszburg.
Argentuaria Sequanorum op. in Burgundia, Horburg, B. Rhenanus vicum esse ait Ello fluuio imminentem.
Argiruntum Illyriæ op. nunc Serisia pagus.
Argirypa ITAL. vrbs. Monte. S. Angelo
Argos Inachium vel Dipsium, Coryphasium, Posidonias, Anthanis Stephano, Aphrodisias, Saronia, & Troezen, Pelopponesi vrbs. Predena.
Argos Apia, Aegialia, Phoronaica vrbs, ἂργοϛ, ἱππόβότον. Op. Pelopon. Iasus. Argos.
Argyrutum Dalmat. Op. Obratium.
Aricia in Latio op. Via Appia. Rizza.
Ariminum Op. in flamin. ad Rubiconem. Rimino.
Arinianum Hetrur. oppid. mediterr. Arignano.
Arisabium Asiæ op. Aua.
Aroe quæ & Patræ, Achaiæ vrbs. Patras.
Arpinum Hirpinorum op. in Samnitibus. Arpino.
Arsa Ptol. H. vrbs. Arcoz
Arsenaria Ptol. Mauritaniæ Cæsariensis colonia. Arserum.
Arsenium Germ. op. Prinsintza.
Arsinoe Op. in sinu Arabico, portus. Sueza porto del mar rosso.
Arsinoe olim etiam Ephesus dicta. Foglie.
Artaunum German. op. hodie Herbipolis, Episcopalis sedes. Wirtzburg.
Artaxata in Armenia minore op. vrbs amoeniss. & opulentiss. Choim.
Arthemisus Valentiæ regnis in Hisp. op. Ataymus.
Arthigis Ptol. H. op. Alhama
Arthobriga minor quæ & Cenum, German. opp. Artzberg, aliis Beltenburg.
Arucci Turdetanorum in Bætica op. Moron.
Arumictum Hung. oppid. ad Danubium, e regione Tybisci ostij. Petrouaradin.
Arunca quæ & Pometia Liuio. Sessa.
Arunda aliis Munda, H. vrbs. vbi Cæsar Pompeij filium in fugam vertit. Ronda, aliis Mundecaran
Ascalon Palæstinæ opp. minutiss. hemycli figuræ portum circumdans. Ascalona.
Ascalingium Germ. op. episcopale. Hildeszheim.
Asciburgium Tacito, Vicus infra Coloniam, non procul a veteribus castris in ditione Comitis Mursensis, vbi stetit olim amplissima eius nominis ciuitas, quod docent ruinæ loci. Aeschelburg, seruar vetus nomen, situm mutauit Rheni cursu diuerso. Barrat Beatus Rhenanus, qui Duisburgum ita dici censet, quod constat esse Teutoburgum Taciti.
Asculum Apuliæ Dauniæ op. Asculo.
Asculum Præcutinorum in Samnitibus op. Ascolo.
Asindum H. op. Asyla Ptol. Medina Sidonia
Asine Op. marit. Peloponnesi iuxta Messeniam. Phaneromeni.
Aspauia H. op. ad Salsum flu. prope Cordubam. Apea vel Castro el rio
Aspis Afr. vrbs. Quipia.
Aspithara As. vrbs Aspicia.
Asserum Sicil. op. Azaro.
Assidona H. vrbs. Xerez de la frontera
Assisium Ptol. Esisium Catoni, Vmbr. Ascissi.
Asso Hispan. op. Ossea. Assos Troadis op. & promontorium. Sancti quaranta.
Astacapra As. op. Campanir.
Asta colonia in Lombard. Cispad. vrbs clara. Asti.
Asta Colonia Bæt. H. non procul a Gadibus. S. Lucar de Barrameda, Moletio, Xerea
Astigi vel Astygis, & Astyr Augusta firma, Astigitana colonia, Turdetanorum in Hisp. op. Ecija.
Asturica Augusta H. Tarraconensis op. in regno Legionensi Astrorga
Astusa Germ. op. Bodenhansen.
Asyla vide Asindum.
Atella vel Ateliæ, Cumanorum in Campania felice op. Anuersa, vel Auersa.
A teste Venetiæ op. Este castello.
Athanagia Liuio Op. Hispan. citerioris in Ilergetibus. Manrresa, aliis Pampelona.
Athenæ Clarissima olim Græciæ vrbs, humanitatis, doctrinæ & disciplinarum parens habita, cuius vrbis laude fractum prope ac debilitatum Græciæ nomen niti sua ætate Cicero prædicabat, nunc solum vicus, piscatarum tuguriis habitatus, hodie Satines vocatur.
Attaca H. Tarracon op. Arteca
Attacum Ptol. H. op. Alago
Attalia Op. Pamphyliæ marit. Satalia.
Aualonia vrbs Angl. Inis aualon.
Auaricum Celtic. op. in finibus Biturigum. Chasteau neuf en Berry, aliis Bourges.
Auca quæ & Brauum, & Masburgi Ptol. Celebris. Hispan. ciuitas. Burgos.
Auenio Cauarum GAL. Narbon. op. Auignon
Auenticum Heluetiorum op. Wieselburg.
Augusta acilia Germ. ad Danubium op. Straubing.
Augusta Batienorum vel Vacienorum Lombardiæ Cispad. op.Bassignana.
Augusta Bracchara Callicorum metropolis. Braga.
Augusta Cæsariaquæ & Cæsaraugusta, olim Salduba, vbi pons lapideus menmorabilis. Hispan citerioris vrbs, Saragoza.
Augusta Drusi Drusomagus Ptol. quam plerique non sine errore Augustam Vindelicorum existimant esse hodie. Augspurg.
Augusta Emerita Lusit. vrbs Roman colonia a militibus imeretis ab Augusto Cæs. deductis nominata. Merida la grande.
Augusta Emerita quæ & Forum Egurtorum. Merida Moletio, aliis Medina del rio seco. sed placet prior sententia, quæ Merida la grande esse dicit.
Augusta firma vide in Astigi.
Augusta noua ailas Porta Augusta. Op. Hispan. Torquamada.
Augusta prætoria Salassorum in Lombardia Transp. op. Osta.
Augusta rauracorum Pagus Basileæ vicinus, Augst dictus, e cuius ruinis creuit Basilea.
Augusta Romanduorum Germ. inferioris celebris vrbs. Lutzenbourg.
augusta Salassiorum Saluz.
Augusta Taurinorum Turinum hodie, Metropolis pedemontanæ ditionis. Turino.
Augusta Tiberij quæ Reginoburgum & Ratispona hodie vocatur, Germ. vrbs ad Danubium. Negenspurg.
Augusta Treuirorum Treueirs Treues, Trier.
Augusta Tricassinorum vel Tricastinorum, Gall. Narbon. oppid. Aymargues.
Augusta Valeria Setabis Sillio, Hispan. ap. Xatina.
Augusta Veromanduorum GAL. op. S. Quintino B. op. S. Quintino
Augusta Vindelicorum non extat, rudera visuntur & ruinæ prope Wolffertzhausen, ad Isaram.
Augustobriga Hispan. op. Villar de pedraso Clusio, Medina celi Moletio Burgos, vero Floriano.
Augustodunum in Heduis op. quæ & Flauia Heduorum. Autun.
Augustonemetum Ptol. Gall. op. Niuers.
Augustoritum Ptol. Pictonum op. Poictiers.
Auia vel rectius Liuia, Hispan op. in Bætica. Villalon.
Aulon Macedon. marit. op. ad sinum Hadriaticum αὐλών. Velona.
Aureatum German. op. Aychstatt.
Aurelia sina Clarisa Hispan. op. Caroza.
Aurelianum Austriæ op. Lintz Lazio.
Aurelij vicus Biracellum Ptol. Thusciæ op. Vicarello.
Auria callaicorum in Hisp. op. ad Minium flu. Orense.
Auriapolis Ingolstadium. Ingolstatt.
Aurigda Pentapoleos Africæ regionis oppidum. Zadra.
Aurigia H. Bæt. op. Ariona
Ausa Ausetani, Catalauniæ op. supra Lacetanos. Vich.
Ausa Plin. Claustra Ptol. Maritimum op. Astura.
Austurum lucus H. op. Ouiedo
Autricum Carnutum op. in Gall. Chartres.
Antomolax Pentapolis, Vrbs Cyrenes Estam.
Auximus Strab. Oximum Liuio, Picenorum op. Osmo en marca Anconitana.
Axalita H. Bæt op. Lora
Axiace Op. ad pontum Euxinum, Oczakou.
Axilis Marmaricæ op. Forzeli.
Azotus Palæstinæ olim vrbs, nunc vicus ruinis amplitudinem veterem repræsentans. Asdod.
Azylea Epiri op. marit. in Acarnania. Natalico.
Babylon Semyramidis Assyriorum regina opus, primaria Mesopotamiæ vrbs, & Calipharum regia βαβυλών. Bagadad, vel Baldaque, Bagdet. Baldach.
Babylon Aegypti populosiss. & maxima ciuitas, Cairum. sedes antehac Aegypti Sultanorum, Arabice Mazar. Chaldaice Alchabyr.
Bactra Bactrianorum metrop. Eplira.
Bæteræ Op. Gall. Narb. Ptol. Blitere Plin, Besiers.
Baganum Neruiorum op. Ptol. Tomæum. Doornick. Tornay.
Baganum Vada Tacito, in Batauis op. Geldriæ. Wagening.
Baiæ Cumanorum op. thermis famosum. Baia.
Balantipyrgum Asioe op. Capilamba.
Balonga Ptol Ind. op. Pegu.
Balsa Lusitan. op. Tauila.
Bancona Germ. op. ad Rhenum. Opvenheym.
Baniana Ptol. Hispan. op. Cantabri. Santillana.
Baracura Indiæ emporium Ptol. Bangela.
Baracura Op. Asiæ, Bacala.
Barathiæ Afr. op. Brata.
Barbari As. vrbs. Bermet.
Barcinon H. Tarraconnensis vrbs præclara. Barchino, olim Fauentia dicta. Barcelona
Bardulia H. op. Castilla la vieja
Barigasa As. op. Bacam.
Barium Baretum. Barionum maritima Apuliæ peucetiæ vrbs, quæ & Iapyx. Barri in Puglia.
Barra Plin. Lombard. Transpad. op. Barian castello.
Bastetaia H. op. Baca
Batan Cæsarea As. vrbs. Baicudelo.
Batauodurum Batauiæ op. Wijck te Dursteden.
Batrachus Afr. op. in Marmarica. Trabuco.
Bebriacum Tacito Vicus inter Cremonam & Veronam Romanis oladibus notus & infaustus, Suetonio Biberiacum, nisi error sit. Labina castello.
Belgium Bellouacorum op. aliis Bellouacum. Beauuais.
Bellica H. op. Victoria
Bello H. Bætic. vrbs. Brabate Clusio, aliis Tariffa
Bellouaci Op. in Rhemis, Beauuoisin.
Bellunum Plin. Carnorum Op. Belluno.
Belon βαιλών. Ptol. H. oppid. Brabate
Benacum Lombard. Transpad. pagus. Tusculano.
Beneuentum olim Maleuentum, Hirpinorum in Samnitibus op. Beneuento.
Bepirus As. op. Bonpruo.
Berenice Afr. vrbs. Benich.
Berenice Aegyptiop. ad sinum Arabicum. Chosair.
Bergidum H. op. Vrgel
Bergomum ITAL. Transpad. vrbs. Bergomo
Bergulæ Thrac. op. Bergas.
Berinsona Castrum Belincionis, Paulo Diac. Lombar. Transpad. vrbs. Belinzona.
Berroea Thessal. vel Macedon. marit. Veria.
Berroea quæ & Chalepum. xάλεπ. Cedreno, Syriæ vrbs. Alepo.
Bersmine Ptol. Berseba, Palæstin. op. nunc Gyblin.
Berytos Felix Iulia, Syriæ marit. vrbs & portus. Baruti.
Betula H. Tarracon. op. Badelona
Betolonium vel Vetulonium. Thusc. ciuitas. Viterbo.
Bianorum Hetrur. op. Vionora.
Biberiacum Suet. Lombard. Transpad. op. Lebina casteloo.
Biblus Syriæ op. Gibelet.
Bibracte Heduorum op. vinis generosis nobile, Beaulne.
Bibrax Rhemorum op. quatuor miliaribus Gallicis distans a Suessionum ciuitate. Brayne.
Bidaium Austra. op. Dietmaining.
Bidis Sicil. op. Bigenis.
Bigerra Valentiæ regni in Hisp. op. Villena, aliis Bejar.
Bilbilis H. Tarracon. op. ad Salonem flu. durando, tingendoque ferro clarum, patria Martialis poetæ Calataiud nonnulli vicinum huic volunt
Bilbilis H. in Bæt. vrbs. Billena
Bimonium Angliæ op. winchestre.
Bingium Vingio German. op. Rheno adsitum & Nao. Bing,
Birginium H. Tarrac. op. Berga
Bissonis turris vide Lybissonis turris.
Bistonis Thrac. op. Poru.
Bistritia Hungar. op. Noesn German. Bestercze Hungar.
Biturgia Thusc. op. Malliano.
Biturgium Plin. Bicurgium Ptol. Turingiæ vrbs, Academia inclyta omnesque Germaniæ vrbes magnitudine superanss. Erphurdia. Erffurdt.
Bityla Peloponnesi op. in Laconia. Vitilo secundum Sophianum, Moletio est Brodegui.
Blanda H. op. Blanes
Blere Mediter. op. Thusc. Bieda.
Bletisa H. op. in Salmanticensi territorio. Ledesma
Bliterra Narbon. Gall. op. Besiers.
Bocanum Hemerum Nobilissima Africæ vrbs, Bochi Getulorum regis regia, omnium totius terrarum orbis amplissima, nunc regni titulo nobilis. Marocho.
Bocenum Rhet. primæ op. Bozzen.
Bodobriga Bondobrica, Germ. op. ad Rhenum. Popparden.
Boeon Op. mediterraneum Tauricæ Chersonesi Czurgati.
Boianum hodie Bouianum, Op. in Samnitibus. Boiano en Abruzo.
Boiedurum Op. Danubio adsitum. Passauia hodie. Passaw.
Bolentium, Pannoniæ superioris op. Rachelszpurg.
Bonitium Hetrur. medit op. Poggibondi.
Bonna Marcellino, e regione cuius Genosia olim fuit, vbi rhenum ponte iunxit Drusus, Germ. ad Rhenum op. Bonn.
Borbetomagus Op. inter argentoratum & Vangiones. Ogerszheym.
Borbetomagus hodie wormacia, Germ. vrbs Worms.
Bormium Alpinum Op. ad flu. Aduam, sub Rheticis iugis. Wrmse.
Botris Syriæ op. Boteron.
Bouianum Hirpinorum op. inter Samnites. Boiano.
Bouillæ Op. medit. Latij in Hernicis. Babuco, vel, vt alij scribunt, Baduco en campagna di Roma.
Bracara Brachara, Lusitan. vrbs. Braga.
Bragodurum Rhetiæ op. Kockenburg.
Bramma As. op. Brema.
Brangonia quæ & Vigornia, Ang. op. Wereester.
Brannogenium βραννογένιον. Op. Britanniæ in wallia. Bangar.
Brathia Afr minoris op. Blata.
Branum vide Auca.
Bregetium Rhetiæ op. Bregnitz.
Brigantium Hispan. ciuitas Ptolom. Flauium Brigantium. Compostella.
Brigantium Cenomannorum op. Brianson.
Brigantium Op. Alpinum ad Acronium lacum. Bregentz.
Brigentium vel Brigatium, H. op. Ouiedo aliis Briuiesca
Brillendunum Britan. ins. op. Bridlington.
Brisiacus mons in ripa Rheni inter Argentinam & Basileam op. Brisacum. Brisach.
Brixellum Op. Lombard. Cispad. prope Mutinam. Brescello.
Brixia Vrbs clara transpadan. Lomb. Brescia.
Brocomagus German. vicus, duobus milliaribus infra Argentoratum situs. Brucomat.
Bruca Sicil. op. Longoballo.
Brudusium Magnæ Græc. maritima vrbs. Bronda Fest, Brindisi.
Brutium Marit. op. in magna Græcia. Burlano.
Bubastus Aegypti ad Nilum op. Azioth.
Bubienum Maroboduum, a conditore Marobodo rege, Metropolis Bohemiæ regni clariss. Carsurgis Pyramio, Praga.
Bucca Samnitum op. in Peliginis. Buccara, Melæ. Secca.
Bucephala Asiæ op. Gelfeten.
Bucephala Græc. vrbs. Caualle.
Bucinobantes Op. Germ. e regione Moguntiæ, therma nobile. Weiszbaden.
Buda Nobiliss. Hun g. ciuitas. Ofen.
Budoris Germ. op. Durlach, potius quam Heidelberga.
Budurgis Ptolem. Silesiæ vrbs ad Viadrum amnem. Vratislauia hodie Preszlau.
Bulua Illyrici op. Budoua.
Burcia Vngar. op. Barczalach Hung. Wurtzlandt Germ.
Burdegala Nobilis Gall. ciuitas, ad Garumnæ ostium, Ausonij poetæ patria, Senatorum consessu clara. Bordeaux.
Burtina Ptol. H. op. Barbastro
Buthrotum Nobile Epiri emporium. Butrinto.
Butrium Boiorum Flaminæ op. Brutrio castello.
Butua Liburn. op. Butuanium Plin. Buia.
Buxentum Marit. op. Lucaniæ. Pisciotta.
Byblus Syriæ op. Gibelet.
Byzantium Nobiliss. Thrac. ciuitas, Constantinopolis . a Constantino dicta. Stambol hodie Turcis nominatur, & Czarigrad Sclauonice, vel Czaroudom, hoc est, Cæsaris domus. Olim etiam Antonia, ἀντωνία, Seweri Imperat. tempore, & ἂνθουσαConstantino Magno χονσαντινούπολιϛ Stephano, & βυζάντιον, Aristidi etiam νεά, ῥώμη Græcis hodie Stimhoili, antea Agios, & Aethusa.
Caballio Strab. Cabellio Plin. & Ptolem. Narbonensis Gall. oppid. Cauailon.
Cabillonum Heduorum op. Chalons sur Saone.
Cære vetus Hetrur. marit. op. Virg. Ceruotere.
Cærperis Angl. op. Portehestre.
Cærseuerus Angl. op. Sarisbury.
Cæsaraugusta vide Augusta.
Cæsarea Olim metropolis Palæstinæ, in honorem Cæsaris dicta, Plin. Apollonia, aliis Stratonis turris, Flauia colonia postremo a Vespasiano dicta.
Cæsarea Paneæ quæ & Cæsarea Philippi, quondam Leser, deinde Dan, hodie a Barbaris Belina & Balbec.
Calagurris H. op. Calahorra
Calaris Plin. Carallis Ptol. Sardin. op. Cagliere.
Calata quæ & Celinacte, Sicil. op. Calatagirone.
Calathis Thrac. op. Caliacea.
Calatia Camp. felicis op. Gaiazzo.
Calatina Diodoro Calata Cicer. Calacta Ptol. Sicil. Septentrionalis op. S. Marco.
Calatum Ptol. Calcaria Ant. Op. Angliæ, Helecastre, nunc Tadeastre.
Cale Campan. felicis op. Calui.
Cale Lusitan. op. Puerto.
Calegia Saxoniæ op. ad Albin, Wittenberg, Academia nobile.
Calenum Campan. felicis op. Carinula.
Caleua Britan. ins. op. Academioa nobile. Oxonium, Oxford.
Calidona Aethiopiæ op. Aiton.
Calkiaci Tacito, Sicamb. op. in Cliuia. Calckar.
Calle Vicus in Piceno Senonum. Caglio.
Calligula Campan. felicis op. caianello.
Calligaris As. vrbs. Cananor.
Calligatis Asiæ op. Nigapatam.
Callipolis Thrac. vrbe. Gallipoli.
Caloni Antonino, Op. Cliuiæ cognomine. Cleue.
Calydon Aetoliæ op. Aiton.
Camaletum Vrbs Angl. in ipsis Murotrigum limitibus. Cair malei.
Camanes Asiæ op. Chaul.
Camera Cretæ ins. op. Camera.
Cambodunum Bauariæ op. Bærgen. aliis Monachum, Munchen.
Camerina Virgil. Siciliæ op. palude vicina etiam Sibilla notum. Camarana.
Camerinum Picenorum op. Camerino.
Campidunum Rhetorum op. sub Alpes. Kemptem.
Campi Phlegrhi qui & Forum Vulcani Strab. Op. Campan. felicis. Solfataria.
Camulodunum Trinobantum vrbs in Britannia ins. Northampton. aliis Colcestre.
Canagora As. op. Canaga, aliis Cangigu.
Canelate Corsicæ op. Scallo di Canello.
Canobus vel Canopus Iuuenali, Aegypti op. lasciuia & temulentia nobilitatum, & Campi Menelai gubernatoris sepulchro, Nebrissensis perperam Damiatam vocat. Bichieri, aliis Bochir.
Cantioebus Ptol. Germ. op. ad Herciniam syluam. Amberg.
Canusium Apuliæ Peucetiæ op. Cannossa in terra de Barri.
Capara vel Cappara, Bæt. op. Capara.
Capellatium Marcellino, vel Palas, Arx exigua in medio Rheni alueo Palatinatus titulum præferens, Pfaltz.
Capena Mediter. Thusc. op. Capenates. Canapina castello.
Caphareus Euboeæ ins. op. Chimi.
Capionis turris Hispan. op. centum stadiis ab ostio Bætis fluuij dissitum Chipiona.
Capis Afr. op. Caps.
Caprenæ Senonum in Picenis op. Capræ, Capresso.
Carodoc vide Cærseuerus.
Carallis Vide Calaris.
Carcassum GAL. Narbon. op. Plin. Carcassone
Carcenna colonia hodie Circellum, distat ab Algerio ad occasum sexaginta passuum millib. Mazzagran.
Cariara Vetusttum in Hetruriæ littore op. Luni.
Caricus Ciliciæ op. Chura.
Carioualum vide Nuagerra.
Caripula Op. Afr. Mustaganin.
Carisa aurelia, Plin. Bætic. op.
Carosa nam Carozorla male scribitur.
Carmona H. vrbs. Carmona
Carnasa As. op. Curdem
Carnicum Inlium Carinthiæ op. in Norico, quod & Vacorium alij nominant, Villacum hodie. Villach. Germ. Veia Italis. Sunt qui Goriciam esse volunt.
Carodunum Ptol Silesiæwrbs ad Vistulam flis. Cracouia.
Carotus vide Cyrene.
Garpentoracte GAL. Narbon. op. Carpentras
Carraca H. op. Turia. Guadelaiara. Alias Rio Henares. olim Turulus
Carrea Thusc. op. mediter. Plin. Carrara,
Carrodunum Carinthiæ op. Crainburg.
Carsula Vmb. op. Carsuli. Cartama Vrbs regni Granatensis. Cartama.
Carteia χαρτήια Ptolom. Hispan. vrbs ad fretum Gaditanum, Cartagena quæ est ad fretum illud, diuersa ad Carthagine noua, auctoritate Clusii : Curio Tariffam interpretatur.
Carthago Metropolis Libyæ, a Carchedone Phoenice appellata, χορxηδὼν, χαινή πόλιϛ Steph. χάδμεια Steph. & οἰνούσσα, & χαχχάβη, quod illorum lingua sonat, equinum caput, cuius in iacendis vrbis fundamentis ostentum repertum fabulantur. Tharsis in Bibliis, Africæ quondam caput, & Romani honoris æmula, nihil hodie præterquem ruinæ extant.
Carthago noua Bætic. vrbs. Spartaria. Cartagena.
Carthago vetus H. Tarracon. op. Villa franca
Carystus Asopus, Chironia, Op. Pelopon. Caristo.
Casalum Corsicæ ins. op. S. Florent.
Casasilla Afr. minoris op. Carazulo.
Casilinum Cumanorum Campan. felicis op. Castelluzo.
Caspiæ portæ Op. ad mare Caspium. Derbent.
Caspira As. op. Cospetir.
Cassandria. Græc. op. Sciatto Bellonio, Cassandria Sophiano.
Cassij forum Mediter op. Vertalla.
Cassiliacum Rheticæ op. Romakessel.
Cassillium Stereotium, Hessiæ op. Caffel.
Cassiope Corcyræ ins. op. Ioannina Sophiano. aliis S. Maria Casopi.
Cassium Lombard. Cispad. op. Casele, Castello.
Castellum Menapiorum Belg. op. ad Mosam, Kessel.
Castellum Morinorum Flandriæ op. Kassel op den Berg.
Castelon Cataloniæ op. Castello d' Ampurias.
Castra Flauiana quæ & Ala Flauiana, Iuliobona Ptol. Vindebona Anton. Nobilissima Austriæ ad Danubium ciuitas, Vienna Austriæ. Wien.
Castra Hannibalis plin. Marit. op. Magnæ Græc. Le castelle.
Castra Herculis in Batauiæ op. Arckelens.
Castra Vitelliana Boet. op. Medelin.
Castrum Plin. Elorus aliis, Sicil. op. Sta in pace.
Castrum Ptol. Castrum nouum Plin. Precutinorum op. Flauiano.
Castrum Belincionis vide in Berinsona.
Castrum nouum Anton. Thusc. op. mediter. Castel nouo.
Castrum nouum quod Virgilius Castrum Inui nominat, Thusc. marit. op. Corneto.
Castrum Octauianum Solino H. op. Cucufas
Castulon Bætic. op. Cazlona la vieja.
Casurgis Vide Bubienum.
Catana Thucyd. Strab. & Ptolom, Catina Cicer. Catania Plut. Sicil. op. Catania.
Caticardama Ind. op. Ptolom. vbi D. Thomæ corpus dicitur conseruari. Chiromandel.
Cattiara Indiæ intra Gangem emporium nobile. Calicut.
Cattigare As. op. Canton.
Cattimeliboci Germ. op. in Hessia. Catzenelebogen.
Cattuaci Belg. vrbs, nunc Academia, Duacum. Douay.
Caturactionum χατουῤῥαχτόνιον. Ptol. Britanniæ ins. op. Cardelia, nunc, carleil.
Caudinæ furcæ Locus in Hirpinis clade & deditione Romani execitus turpi nobilis. Stretto de Arpaia.
Caunus Cariæ marit. op. La Rosa.
Caurana Op. Asiæ. Camul.
Caurita H. op. Caurium. Coria
Cecia Austriæ op. Zeisselmaur.
Celeia Noricorum op. Cilia.
Celenæ Phrygiæ metropolis, quam Marsia amnis mediam interluit. Maras.
Celendris Ciliciæ op. Crionero.
Celeno Thusc. op. medit. Celino.
Celi As. op. Calentar.
Celia Apuliæ Peucetiæ op. med. Cidio.
Cenelata Corsicæ op. Canele.
Centrones Ditionis Leodiensis op. tribus miliaribus a Tungris. Sanct Truyen, Hub. Leodio. Cortrijck Becano.
Centum cellæ Hetrur. marit. op. Cincella. aliis Forcelle.
Centum colles Hungar. op. Hundertbuhel. German. Zazbhalon Hung.
Centurinum Corsicæ op. Centuri.
Centuripæ Sicil. op. Centorbi.
Cenum vide Artobriga.
Cephaledus Sicil. op. Cifalu.
Cerasus Ponti op. Cherasoda.
Ceraunia Cipri ins. op. Cerines.
Cereate Marsorum op. medit. in Latio. Cereto.
Ceresi Arx non longe ab vrbe Leodiensi. Cerey.
Ceretanorum iugum Cataloniæ op. Puigserda.
Ceretanum Emporium Thusc. marit. Turres Anton. S. Seuera.
Cerosunum Corsicoe ins. op. Nebbio.
Cessero GAL. Narbon. op. Plin. Castres
Chabaris As. op. Calapate.
Chadisa Plin. Fauda Strab. Ponti op. Phadisa.
Chalastra Macedon. op. ad Axium flu. xαλάστρα, quam nomine Bucephali equi Alexander cognominauit. La caualle.
Chalcedon Asiæ vrbs e regione Constantinopolis ad Bosphorum Thracium. xαλχηδών. Chalcidona Sophiano aliis Scutari.
Chalcis Euboeæ ins. primaria vrbs, quæ etiam Euboea, Stymphelus, Alicarna, Hypochalcis vocatur Negroponte.
Chaleos Op. ad sinum Corinthiacum. Aspro Spiti.
Charax Strab. Pharaxa Ptol. Op. Africæ mari Medit. adiaces Sibecca.
Charax Tauricæ Chersonesi op. marit. Giricunda, aliis Cacagioni.
Cherronesus Pelopon. Marit. op. Phanar.
Chersonesus Sicil. op. & portus, Ptol. Augusta.
Chersonesus Siciliæ quæ Virg. Thucyd. & Ouid. Tapsus. Manghisi,
Chersonesus Cretæ op. Altemura.
Chersonesus occidentalis in Creta. Punta de Corinto.
Chersonesus septentrionalis in Creta. Punta di Settia.
Chertobalus Pannoniæ superioris, id est, Austriæ p, Carlburg.
Chettæa Afr. villa. Carto.
Chrysites Maced. op. Siderocapsa.
Chydæ Lydiæ op. marit. Giua.
Chyretiæ Macedon. op. Molcoluri.
Cibinium Daciæ op. medit. Hermanstadt.
Cimolis Paphlagon op. Quinoti.
Cingulum Picenorum op. Cingulo.
Cintilia H. op. Santiliana
Ciratana Sicil. op. Iarratana.
Cirtha vide Salde.
Cisamus Marit. Cret. op. Chisamo. Chisamopoli.
Cisse Afr. op. Serceli.
Ciuitas nigra Agatha, vel Agathopolis, Gall. Narbon. op. Agde.
Cladianum Germ. op. ad Danubium. Melck.
Claros Ioniæ op. oraculo Apollinis celebre. Calamo.
Clasto Solino. H. op. Cordubæ vicinum. Andujar
Clastidium Lomb. Cispad. op. Chiesteggio.
Claudia Angl. op. Glocestre.
Claudia Carint. op. mumtum. Clagenfurt.
Claudij forum Op. Thusc. Mediter. Tolfa noua.
Claudiomerium H. op. Corines
Claudiopolis Hung. op. Colosnar, Hung. Clausenburg.
Caustra vide Austra.
Cliterna Op. Boiorum in Flaminia Quaderna
Clugiæ Fossa Clodia, Venetorum op. in Hadriatici maris littore. Chiogga.
Clunia H. in Gallecis op. Corunna. Nebrissensis dicit esse Celtiberiæ finem Ciudal reale
Clusium Mediter. op. Thus quod olim Camersol. Chiusi.
Clutillum Sabinorum in Vmbria op. Contigliano.
Clypia vel Clupea, Afr. op. Quipia, vel Calibia, aliis Zafaran.
Cnidos Doridis op. Cabo Crio, aliis Chio.
Coccoranagora As. vrbs, forte Ciamganor. quasi Albus lacus.
Codania Daniæ metropolis & regia, a qua nomen accepit sinus Codanus, Copenhaga.
Coddura Asiæ vrbs. Gandauari.
Coemba Gedrosiæ op. Cambaia.
Coetaria Sicil op. Scupello.
Cogienses Plin. Carnorum ditionis Venetæ op. Conegiano.
Colaca Valentia bodie, H. vrbs in regno Legionensi. Valencia
Colchi As. op. Canamcina.
Colchinium quod & Olchinium, Illyrici op. ad Drimonis ripam. Dulcigno.
Collis libera Ptol. Gall. Narbon. op. Colliure.
Coilops vide Cullu.
Colmaria Germ. op. Colmar.
Colone Pelopon. op. Grisi.
Colonia Agrippina vide in Agrippina.
Colonia Traiana Germ. ins. ad Rhenum op. Keyserward.
Colophon As. vrbs. Altobosco.
Colybria Celebre Academia op. in Lusitan. Coimbra.
Comagenum vel Comagena castra, Austriæ op. Holnburg, Himburg.
Comana Ponti Galatici vrbs. Arsenga.
Complutum Carpentanorum in Hisp. op. Alcala de Henares.
Comum Insubrum op. in Lombard. Transpad. Plinij Secundi patria. Como.
Condate Op. Rhedonum in Gallia. Rhenes en Britagne.
Confluentes Germ op. vbi Mosella in Rhenum decurrit, Eoblentz.
Conimbrica Lusitan. op. Coymbra. rectius, aliis Condeira la velha.
Consentia Mediter. Brutiorum in Calabria op. Consenza.
Constantinopolis vide Byzantium.
Contestania H. op. Concenteyna
Contyæum Galat. in Asia minore op. Cute.
Corduba H. Bæt. vrbs regia, Lucani & Senecæ patria, olim P atritia, Cordoua. Corfinium Italica Strab. Samnitum in Pelignis metropolis. Pentinia aliis Campi de S. Pellino.
Coriminium Salopia, Britan. ins. op. Shrouisburg.
Corindiur As. vrbs. Catibider.
Corinium Ang. op. Cychestre.
Corinthus Ephyre ab Heroina eius nominis. ἐφύρα, χόρινθοϛ, ἡλίου πόλιϛ Stephano ob siccitatem soli, & πάγοϛ, ἐμπόριον ἐλλάδοϛ. Achaiæ ciuitas celebris in Isthmo. Coranto.
Cornelia Germ. op. Wimpen.
Cornelij forum Boiorum Flamin. op. Imola.
Cornus Sardin. ins. op. Galea.
Cornu Byzantium olim Galaa, Thraciæ op. prope Constantinopolim Pera.
Corona vel Stephanopolis, Segethusa, Hungar. Cronstat.
Corone Messeniæ op. in Pelopon. Coron.
Cortacha As, op. Tartacho.
Cortina Cretæ op. Metaria.
Coriphasium vide Pylus.
Corytus Hetrur op. prope. Aretium. Cortona.
Cosamba As. op. Satigan.
Cortyara As. op. Cochin.
Cotzus Illyridis vrbs. Cotzio.
Crademna vide Amphipolis.
Cranon Thrac. vrbs. Cetes.
Cromna Valer. Flacco, Paphlagoniæ op. Goman.
Croton Calabriæ marit. vrbs in sinu Tarentino, xρότων Crotone.
Cremene Estiotidis Macedon. regionis op. Grisano.
Cuculum Strab. Marsorum in latio op. medit. Scutulo castello.
Cullu & Collops Magnus, Numidiæ vrbs. Alcol.
Cuma Aeolidis marit. op. Castri.
Cumæ Campan. marit. op. Cuma.
Cunetio Angl. op. Marlborw.
Cunens Sphen. σφήν Lusit. op. El faro en los Algaruos.
Cupæ Anton. in Misia op. Scopia.
Cupra, Marit. Piceni op. Ptol. Grotti castello in marca Ancona.
Cures Sabinorum op. in Vmbria. Turre.
Curia Anton. Heluetiorum op. Chur.
Curium sius Curias Cypri op. Piscopia.
Cursula Sabinorum i n Vmbria op. Cassia.
Curta Ptol. Hungar. regia, ad Danubium sita Buda, quæ & Ofen.
Curua Cesena Boiorum in Flaminia op. Cesena.
Curulla, As. op. Coloran.
Custodia Hermopolitana Aegypti op. ad Nilum. Benifuiaif.
Custodia Thebaica Aegypti ad Nilum op. Munia.
Cydon Cydonia, Cretæ op. Canea.
Cydonis Cretæ op. Chania.
Cyllene Pelopon. op. marit. Chiarenza.
Cyparissi Pelopon. marit. op. arcadia.
Cypsella Thrac. op. Chapsilar, aliis Chypsala.
Cyptasia Ptol. Galat. op. Caroza.
Cyrene quæ & Carotus, Lybiæ op. Carcora.
Cyrene Theræorum colonia Salust. Afr. vrbs Corena.
Cyropolis Mediæ op. Scyra.
Cyrrha Apollinis oraculo notum Phocidis op. Aspropiti.
Cyrtha Salust. Numidiæ regia. Salda Ptol. Constantia.
Cyteorum Cappadociæ op. Cecina.
Cythæum Cretæ op. marit. Phrascia Sophiano. Cytiæ Bellon. aliis Candia.
Cizicus A siæ minoris op. in Mysia ad Propontidem. Chizico.
Dantiscum Gedanum olim & Gythonium, Vrbs & emporium nobiliss. ad Vistulæ ostium. Dantzick.
Daona As. vrbs. Done.
Deborus Macedon. op. Dibrij, vel Debry.
Delioli horti prope Neapolim. Pozzo reale.
Delminium Dalmat. op. Denna.
Delphi Beotiæ op. Apolliniss oraculo celebre. δελφοί. Casstri.
Demetrias Thessaliæ aut Macedon. op. ad Pelasgicum sinum. δημητριάϛ, olim Pegasa. Dimitriada.
Dertona Lombard. Cispad. op. in Taurinis. Tortona.
Dertosa quæ & Dertusium, Cathaloniæ op. in Hisp. citeriore. Tortosa.
Derris Libyæ op. Deroas.
Detunda Hispan. op. Turdulorum. Ronda.
Deua Angl. op. Anton. Cester.
Deuana Britan. ins. op. Deuonshyre.
Deueltus Thrac. vrbs. Deuelto.
Deuona Ptol. Noricorum in German. op. Newmarck.
Diabelinteres Pagus Brabant. ad Getam. flu. Linter.
Dianæ fanum Græc op. Scutara.
Diania Ligur. op. Diano.
Diania vel Dianium, & Hemeroscopium. Strab. H. op. Denia, puerto de Valencia
Dicharchea Puteoli Cic. Cumanorum Campan. felicis op. διχαρxαία. Puzzuolo.
Dictamnum Cretæ ins. op. Dittana.
Dian Bodiontiorum op. ad lacum Lemannum. Donoy.
Dinia Narb. Oall. op. Digne.
Dionysiopolis in confiniis Thrac. & Bulgar. clade Christianorum memorabilis. Varna.
Diopolis H. Tarracon. op. Emporiæ. Ampurias
Diospolis Syriæ Palæstinæ op. olim Lydda. Rama.
Dipsium vide Argos.
Diuguntiorum forum Ptol. Lomb. Transpad. op. Crenia.
Diuitense munimentum vel monumentum & Diutensium municipium Pagus transrhenanus e regione Coloniæ, Iuadæorum officinis notus. Deutsch, Duytsch.
Diuodurum nunc Theonisvilla, Thiomville. Diedenhouen. tametsi B. Rhenanus pro ipso Mediomatricum metropoli Metz interpretetur.
Drepanum Sicil. op. Drapano.
Drusi moles Turris Moguntiæ inscripta Druso. Eichelstein.
Drusipara Thrac. op. Mysini.
Drusomagus Rhetia ciuitas. Memmingen.
Duæ columnæ Marcellino, Insubrum op. Gembolace castello.
Dubal antea Tubal, lusitan. marit. op. Setubal.
Dunga As. op. Dabul.
Dunium δούνιον Ptol. Britan. insul. op. Sarisburia. Salisburg.
Duria Britan. ins. op. Dorcestria Dorcester.
Durij antiquitus Ocelli, & Scarabris, H. op. Samora
Durlacum Germ. op. Heidelberga, ad Nigrum amnem.
Durobreuis Ang. op. hodie. Roffa, Rochestre, vel Rofcestre.
Durocottorum Anton. Vrbs Rhemorum in Gall. Belg. Reims.
Durouernum Cantorium in Britannia insul. metropolis. Cantelberg, Canterbyri.
Dyrrachium Epidamnus, Segesta, Macedoniæ marit. vrbs. Durazzo.
Easo Ptol. H. Tarracon. op. S. Sebastiano
Ebolum Piceni op. in Campania. Euoplo.
Ebora Lusit. op. Euora, Ebora.
Eboracum ἐβόραχον. Ptol. Britan. ins. ciuitas Eberwicke, & contracte, Yorcke.
Eburum Morauiæ op. Olmutz, Olmuntz.
Ecelesta Mediolum, Hispan. op. Median celi.
Edessa Vrbs orientis ad Mesopotamiam. Orpha hodie.
Edeta quæ & Leria. Op. Valentiniani regni. Liria.
Egelaste Castellæ in Hisp. op. Strab. Yniesta.
Egesta seu Segesta, Sicil. op. Conterrana. aliis Barbara.
Egion Sicil. op. Mazara.
Egita siue Egedita, Lusit. op. Edunia.
Egnatia hodie Iuuenatium, Apul. op. Iouenazzo.
Eion vide Amphipolis.
Elbium Thusc. op. Vico.
Elbora H. op. Talauera
Elcebus hodie Selestadium Germ. vrbs. Sletstat.
Eldana H. op. Duennas
Eleusa Græc. op. Elesa.
Eleusin Achaiæ vrbs marit. Lepsina.
Eliberis Famosa Granatæ regni metropolis, e Sarracenis longa obsidione recepta. Illiberis, Granada.
Eliocrata H. op. Lorca
Elorus Sicil. vrbs. quæ Plinio Castrum, Sta in pace.
Elyma Macedon. mediter. op. Cannina.
Emerita vide Augusta.
Eminium vel Eumenia, Euminium Plinio, H. op. Agada villa
Emissa vel Emesa potius, Phoeniciæ vrbs. Hamsa Arab. Hamam Turcis.
Emporia Diapolis, Tarracon. op. Ampurias.
Encyra Cappadociæ op. Anguri.
Enna Cicer. Sicil. vmbilicus, raptu Liberæ per Ditem patrem nobilis, cuius descriptionem pete a Cicer. ex Actione secta Verrina. Anna castro, Castruianni.
Enona Dalmatiæ op. ad sinum Adriaticum. Nona.
Epetium vel Epedium, Græc. op. Spezze.
Ephestia Op. in Lemno ins. Cochino.
Ephesus quæ & Smyrna, arsinoe, Trichia, Ortygia Pteleis, Sisyrba, & Samorna ἔφεσοϛ Ioniæ vrbs. Dianæ templo celebris. Epheso.
Ephyra vide Corinthus.
Epidamus vide Dyrrhachium.
Epidaurus Illyriæ marit. vrbs, Turcis propter mercaturæ celebritatem tributaria Dobronicha, Turcice, Ragusium hodie, Limira, Pausan. Ragusi.
Epidaurus Laconiæ marit. vrbs. Monembasia. Hodie Græcis dicta ὂνου γναθόϛ. Maluasia.
Epidaurus Pelopon. marit. op. Cherroniso.
Eporedia Salassorum ciuitas ad Alpium radices in Lombard. Transpadana. Ibreia, Yureia.
Eretum Crustuminorum in Vmbria op. Monte retondo.
Erganica Tarracon. H. op. Alcanniz
Eriboea Macedon. op. Pressa.
Erythræ Erythræa, Ioniæ op. marit. Cabianco. Escua quæ & Ascua, Regni Granatæ op. Huescar forte
Esigus Numid op. Lelise.
Esisium Catoni Assisium Ptol. alias Assisinates, Vmbr. op. Ascisi.
Esope vide Corinthus.
Essesia Illyriæ op. nunc æquatum solo, antiquis monumentis visendum. Beribir, aliis Bergane.
Essilissa Exilissa Ptol. Africæ op. ad fretum Herculeum, quæ & Iulia traduta. Septa & Ceuta.
Eugium Achaiæ marit. op. Bustizan.
Euminium vide Eminium.
Falerij Strab. Thusc. op. Falare.
Faliscorum mons vide Fessenia.
Faliscum Plin. Colonia Hetruscorum. Phalisci Monte Fiascone.
Fauentia vide Barcino.
Fauentia GAL. Togatæ op. Fænza
Fanum Fortunæ Fanestris, ITAL. op. Fano.
Felsina Plinio, post Bononia, Aemiliæ vrbs A cademiæ celebritate toto terrarum orbe clarissima. Bologna.
Ferentis Ptol. Ferentenum Strab. Ferentium Plin. Ferentinum, Mediter. Thusc. op. Ferentino.
Feronia Thusc. op. Castel. di S. Siluestro.
Feroniæ lucus Op. Romæ vicinum in Thusc. Pietra sancta.
Ferraria ITAL. clariss. vrbs ad Padum. Ferrara
Fescennium Caton. Fessenia Plin. Faliscorum mons Vibio Sequestro. Thus. med. op. Citta Castellana.
Fesulæ & Phesulæ Medit. Hetrur. op. Fiesoli.
Ficelia vide Vosauia.
Fidenæ in Romano territorio op. Castel iubileo.
Fidentia Hetrur. in Apennino op. Fiorenzola.
Firmum Ptol. Firmanorum castellum Plin. In Piceno op. marit. Fermo.
Fisera Corsicæ op. Figati.
Flammona Illyridis op. ad sinum Adriatic. Fianona.
Flauia Gallica H. op. Fraga
Flauia Heduorum vide Augustodunum.
Flauia & Flauia Lambris, Maritim. op. Callaicorum in Hisp. S. Maria de Finis.
Flauianum vide Castra Flauina.
Flauiobriga vel Flauiogallica, Op. in Cantabris, Bilbao.
Flauionauia & Flauium Brigantum, H. vrbs in Calecis. Compostella
Flauium Carinthiæ op. S. Andres.
Flexum Pannon. op. Altenburg, vel Preszburg.
Fontes Aponi Martiali, Venetorum op. Bagni de Abano.
Forconum Vestinorum vrbs, Forcono.
Formiæ Op. Campan. Mola Fabricio,Formi aliis.
Fortunæ fanum Marit. op. in Piceno, Fano.
Foruli Strab. Sabinorum op. Fololo.
Forum Appij Mediter. Latij op. nunc tantum diuersorium, La marutti.
Forum Bibalorum H. op. Fomillan
Forum Cassij Thusc. medit. op. Vetrallan.
Forum Cellæ Marit. Hetrur. op. Forcelle.
Forum Claudij Mediterraneum op. Thusciæ. Tolsa noua.
Forum Claudij Alpinum op. Tarentasia. Tarenteza.
Forum Cornelij GAL. Togatæ op. Boiorum in æmulia. Imola
Forum Diuguntiorum Ptol. Op. Lomb. Transpad. Crenia.
Forum Egurorum Medina del Rio seco, vide in Augusta Emerita.
Forum Fuluij Plin. Gall. Cisalp. op. Valentium. Valenza.
Forum Gallorum Boioram op. in Flaminia Castel franco.
Forum Heduorum quod & Augustodunum, Burgundiæ op. Autun.
Forum Iulij hodie & olim Liburnia Friuli.
Forum Iulium Caranorum Coloma, metropolis regionis Fori Iulij Ciuidale, di Friuli.
Forum Iulij Octauanorum Plin. Nauale Augusti Cæs. Strab. Freius.
Forum Libetiorum vel Lebuoni, Insubrum op. Borgo Laueza.
Forum Licinij GAL. Cisalpinæ op. in Insubribus. Incino
Forum Limicorum Op. H. Ponte de Lima
Forum Liuij Boiorum in Flaminia op. Forli.
Forum Pompilij Flaminæ op. Forlimpoli.
Forum Segusianorum GAL. op. Bourg en Bresse
Forum Sempronij Senonum op. ia Piceno siue Vmbria. Fossumbruno en marca d'Ancona.
Forum Tiberij Heluetiorum oppid. Suitze. Rhenanus interpretatur Keyserstul.
Forum Truentinorum Boiorum in Flamina op. Brentinore.
Forum Varronis Varrese.
Forum Vibij Op. i n Foro Iulij seu Carinthia, Villacum. Villach.
Forum Vulcani Strab. Campi yhlegræi, Locus Campaniæ propinquus Cumis. Solfataria.
Fossæ Clodiæ vide Clugiæ.
Fossæ Marianæ vide Aquæ mort.
Fossæ Papyrianæ Thusc. op. medit. Fossel nouo.
Fregellæ Latij op. vetustum. Ponte coruo.
Frusino Op. Latinorum in Hernicis medit. Fraselone.
Fruxinum Vindeliciæ op. Freysing.
Fulginium Cat. Fulginia Sill. Fulcinium Appiano Vmbriæ op. Fuligno.
Fundi & Fundæ. Op. Latij. Fondi.
Gabala Syriæ op. Gibel.
Gaballicus Pagus Gall. Narb. Baulx.
Galata olim, Cornu Byzantium, Thrac. op. Constantinopoli oppositum. Pera.
Gallipolis Melæ, Anxa Plin. Opp. Magnæ Græciæ. Gallipoli.
Gange Op. ad ostium Gangis flu. Bengala.
Gaumelum Insubrum op. Laumello.
Gaunodorum Heluetiorum op. Constanci.
Gela Sicil. op. littorale, Alicata.
Gemellina Cæcilia H. op. S. Maria de Guadalupe
Genabum GAL. op. academia nobile. Aurelia. Orleans, aliis Gyan
Genadium Hungar. op. Chonad.
Gennus quæ & Aquæ Augustæ, Op. H. in Cantabris. Bajona
Geræa Lusit. op. caceris.
Gergobia GAL. in Boiis op. Molins
Gergobia GAL. op. in Auernis ad flu. Flauer. Gergoie
Germanica Legio H. nobilis vrbs. Leon
Geronda Op. ins. Pithecusæ. Ischia.
Gerunda seu Gereona, H. citerioris siue Tarracon. op. Girona
Gessodunum Austra. op. Steyr.
Gessoriacum Nauale Morinorum. Bolonia.
Gisira Afr. op. One.
Glandomirum H. op. Mondonnedo
Glanum Gaol. Narb. op. Cap.
Glessoburgus Angl. op. Glessenburg.
Glorium Alpinum op. ad Athesin. fluuium. Glurentz.
Gnodia vel Cnossus, Cretæ op. Candia.
Gorduni Flandr. Magnitudine celebris, Marliano Ghentz.
Gortyna Cret. op. med. Gurtina.
Graccaris H. op. Agredia
Granta Britan. ins. op. academia hodie celebris. Camebridge.
Grauionarium Germ. vrbs, Mæno, flu. adsita. Banberga.
Grauisacæ Virg. a grauitate æris dictæ. Monte alto.
Grinnes Batauorum. op. Rhenem.
Grudij qui & Leuari, Belgij nobiliss. vrbs Musis sacra. Leouen.
Grumentum Medit. Lucaniæ op. Saponara.
Gunduni Belgij ampliss. vrbs. Gendt.
Hadrianopolis vide Adrianopolis.
Halia vide Thessalonica.
Halicarnassus vide Alicarnassus.
Halmissa Illyrici op. Ciclodie.
Halycidon Narb. Gall. op. prope Aquas mortuas. Peccais.
Harpadium Hirpinorum in Ital. op. Arpaia.
Harudes Germ. op. ad Lacum Acronium. Costentz.
Helena H. op. Elna
Helenpolis Vrbs nundinis clara, & Imperatorum inauguatione, ad Moenum fluuium. Francofurta.
Heliopolis vide Corinthus.
Heliopolis quæ & Thebæ, Memphis.
Hemeroscopium vide Diania.
Hephestias Op. Lemni ins. Cochino.
Heraclea Cariæ op. Hassio porto.
Heraclea vel Herculanium, Campan. felicis op. Turre di Greco, o Torre di Ottauo.
Heraclea GAL. Narb. op. S. Gyllis
Heraclea Cicer. Minoia Liuio, Sicil. op. Terra noua.
Heraclea Ponti op. Aupep.
Heraclea Syriæ op. Italica.
Heraclea in Taurica Chersoneso op. heraclea.
Heraclea vel Heracleum, Cretæ op. Mirabello.
Herebescum Diodoro, Mediter. Sicil. op. Pantalica.
Herbita Sicil. op. Nicosita.
Herculeum vel Herculaneum, Campan. op. La torre de la Annonciata.
Herculis turris Afr. op. Corcuera.
Herculis turris Op. Cyrenes. Ziuayra.
Hermionie Pelopon. marit. op. Castri.
Hesperia Melæ, Op. Cyrenaicæ regionis. Bernic.
Hidra Sicil. op. Cadra.
Hierapolis Comagenes celeberrima vrbs. Alepum hodie Iouio teste.
Hiera Pydna Plin. Cret. op. marit. olim Larissa dicta, Gierra petra.
Hieronoros Cretæ op. ἱερόν ὂροϛ Monte sacro.
Hierosolyma Aelia Vrbs sacra, Iudææ metropolis. Cuzumobarech Turcis.
Hippocura As. op. Onor.
Hippon seu Vibo Valentia, Medit. Brutiorum op. Maida.
Hippo Regius vel Hippon, Numidiæ vrbs in ora marit. a Phoenicibus condita, Sallustio teste, vbi D. Augustinus episcopum egit. Bona.
Hisaplis Celeb re emporium Hisp. mercium Indicarum aduectione, & in omnem orbem distributione nobile. Iulia Romulea. ἱσπαλιϛ μετρώπολιϛ Ptol. Seuilla.
Hispellum Vmbr. op. al. Hispellium, Spello.
Histionium Op. Samnitum in Italia. Guasto di Aniona.
Hortanum Thusc. op. aliis. Hurtanum. Horti.
Hostia Latij op. Tyberis ostio adsitum. Ostia.
Hostilia Ant. Venetæ ditionis op. Hostia.
Hybla Sicil. op. mellificio apum nobile. Mirilli, Missillis.
Hyccara Synesio & Thucyd. Sicil. op. Laidis patria. Vicaris, aliis Cariui.
Hydruntum Hydra Ptolem. Maritima vrbs in Magna Græcia. Otranto.
Hyria Magnæ Græc. Apuliæve mediter. op. Orea.
Iader vel Iadera, Illyrici siue Liburniæ marit. op. Zara.
Iagath Afr. op. Terga.
Ialysus Op. Rhodi ins. Rhodes, aliis Vxilica vicus.
Iamna Op. Minoricæ ins. Ptol. Cinitadella.
Iapyx vide Barium.
Iarsath Afr. op. Tedolez.
Iasus vide Argus.
Iatinum Op. Meldarum in Gall. Meaulx.
Iaurinum Iarnum, olim Arabonia Rab.
Iaxetani Tarrac. Hispan. vrb. Iaccaforte.
Iccius portus Cales.
Iconium Lyciæ op. Cogne.
Icosium Afr. op. Acor.
Idubeda H. op. Vbeda
Iudunum vide Vtinum.
Ierabrica Ant. Op. inter Vlyssiponem & Scalabim. Alanquera.
Ierum Plin Ieras excelsus Sillio Medit. Sicil. op. Iato.
Igedita vide Egita.
Igligili Marit. ciuitas, Africæregia. Bugia.
Ilerda H. Tarrac. op. Lerida
Ilice H. vrbs, alias Alone, & Ilicitanus portus, Elche, aliis Alicante
Ilipa Op. H. Niebla forte
Ilium Troadis vrbs decennali obsidione a Græcis arctata, & incensa tandem. ἱ/λιον. Troia.
Illiberis Bæticæ regia. vide Eliberil. Granata.
Illiberis GAL. Narb. op. Salsulæ. Salsas, vel Saulses
Illiberis H. Tarracon. op. ad radices Pirenæi montis. Colibre
Illicen Hispan. citerioris vrbs, vino nigro nobilissimo celebrata. Alicante.
Illipula magna Ptolem Bæticæ vrbs celeberrima. ἰλλίπουλα Ptol. Granata Episcopo Gerundensi.
Illiturgis Hispan. op. Aldea el rio, aliis Andugar.
Incibilis Liuio Hispan. in regno Valentiæ op. Chelua.
Inguinium Liguriæ op. Albenga.
Inguinium Plino Vmbriæ oppid quod est Isuuicum Ptolomæo Eugubio.
Inicum Pausan Inyctos Herodoto, Inyctum Strab. & Steph. Sicil. op. Longobardo.
Interamna Vmbriæ op quod inter ammes sit constitutum. teste Varrone. Terano in Abruzzo.
Inui Castrum vide Castrum nouum.
Inutrium boiariæ inter Alpes pagus. Mittenwaldt.
Iol Cæsarea vel Iulia Cæsarea. Afric. propugnaculum ad mare medit. Caroli Cæsar. irritata expeditione clarum. Algerium Algier Gezeit Mauris nebrissensis tradit Bugiam esse regni Africani caput, aliis Neptuni aras vocatam.
Ioppe Palæstinæ op. marit. appulsu peregrinantium, qui Hierosollma petunt, nobile. Iaffa.
Iosedo GAL. op. ad Sequanam. Corbeil
Iria Iria vicus, Op. ad Taurinorum Voghera.
Iria flauia Call. op. S. Maria finis terræ, aliis Padron.
Isca quæ & Augusta. Angl. op. Excestre.
Iscacis Angl. op. Ilcester.
Issedon Scythica Asicæ vrbs, vnde in totum pene terrarum orbem rhabarbarum suppeditatur. Succuir.
Issedon Serica Asiæ vrbs, Chami Tartarorem imperatoris regia Cambalu.
Istionium vide Histionium.
Isurium Angl. op. Aldburg.
Italica Vrbs in Italia, alio nomine Corfinium.
Italica ciuitas Bæticæ, Silij Italici & Traiani patria.
Itanus quæ & Lyctos, Op. Cretæ marit. Paleocastro.
Ityca quæ & Vtica, Afr. op. Biserta.
Iuliacum Marcellino Gugernorum op. Gulick.
Iulia Cæsarea vide Iol.
Iulia colonia Friuli op. Ciuita d'Austria.
Iulia Constantia H. op. Seuilla la veja
Iulia fama H. op. Seria
Iulia felix Plinio, Salatia Plin. Officina mercium exoticarum, Lusitaniæ emporium. Olyssippo Plin. & Vlyssippo, Vlyxbona Solino regia Lusitaniæ. Lisbona.
Iulia liberalitas postea Ebora, Lusita. op. Ebora.
Iulia Libyca Op. dirutum, & ruderibus antiquitatem repræsentans, in Pyrenæis montibus, non procal a Bucerdan op. hodie Linca.
Iulia Myritilis H. op. Væna
Iulia Pietas Plin. aliis Pola, Histriæ vrbs Pola.
Iulia Romulea vide Hispalis.
Iulia traducta quæ & Tingi, in Mauritania. Tanjer. vide supra in Exilissa.
Iuliobona Calecorum op. & portus, Honnefleur. vide & in Ala Flauiana.
Iuliobrica H. in Cantabria op. ad Iberum amnem Algrunium Logronno, aliis Oliua.
Iuliomagis GAL. Lugd. op. Angiers
Iulium Carnicum vide Carnicum.
Iulium præsidium H. op. aliis Scalabis. Trugillo. vel Santarena
Iunonis templum H. op. Trasalgar
Iustinopolis Histr. op. marit. vide Aegida. Capo d'Istria.
Istripolis Hung. op. Strigonium.
Iuuauia Iouiacum, & Poedicum, Boiariæ vrbs præclara Saltzburgum hodie.
Labicum & Lauicanum, Latij mediterræus pagnus. Valmontone.
Lacedæmon Sparta. λαχεδαίμων σπάρτα. Nobilis Peloponnesi vrbs. Mizithra.
Laciburgium Germ. op. academia celebre Rostochium, Rostock.
Lacippo λαχίππω. Bætic. op. Fuengirola.
Lacobriga Lusitan. op. ad Oceanum. Lamcobriga, Allagoas.
Lagyra Tauricæ Cherson. op. Soldaia.
Lameca Lusit. op. ad Durium flu. Lamego.
Lampsacus Laomedonria Steph. Mysiæ vrbs ad Hellespontum. Lampsico, vel Labsico.
Lamum Latij op. Marino.
Lanuuium Latij op. Indiuina.
Laodica Syriæ op. Rhamata Iudæi, Lichem Barbari vocant.
Lariagara As. op. Caracaran.
Larissa Thess. op. marit. Larizzo.
Larissa vide Hierapitna.
Larthenianum quod & Veientum veteribus, Mediter. Thusc. opp.
Latera GAL. Narb. ad mare medit. Latez
Latobrigi Op. ad Lacum Lemannum. Losanna, Losanne.
Latopolites Aegypti op. ad Nilum. Derote.
Lauare Hispan. op. Auero, aliis Porto. Ad Durij amnis ostium situm op.
Lauiacum Austriæ op. Lauffen.
Laum Plin. Medit. Lucan. op. Laino castello.
Laumellum Insubrum op. Lamello.
Laureacum Austriæ op. Ens.
Laus Pompeia Op. Transpad. in Insubribus. Lodi.
Lebadia Boeotiæ op. Badia.
Legio gemina Germ. op. Soppingen.
Legio Germanica quæ & Septima, item Subiantla, & Regia Legia, Legionis Hispan. regni metropolis. Leon.
Legio secunda Augusta Op. Britan. ins. Leskerd.
Leontium Leontinum, Sicil op. Lentini.
Leptis magna Afr. minoris op. marit. Lebida Mercatori Nebrissensi vero Tripoli.
Leptis parua in ora marit. a Sidoniis conditum op. teste Salustio, inter duas Syrtes. Mahemedia, Mahomerta.
Leria quæ & Edita, Valentiniani regni op. Liria.
Leuca Lotharingiæ ad Mosellam op. Toul.
Leucas Acarnaniæ vrbs, iuxta quam Augustus vicit Antonium Suessula.
Leucaspis Libyæ op. Ripæ albæ.
Leucopidia Ptol. Luballia, Anton. Op. Ang. Carleyl.
Lianum Op. ad Mæotidis paludem. Salinca.
Liconiturgis H. op. Burgos
Lilybæum Sicil. op. inipso Libybæi promont. situm, Marsala.
Limio saleum Ptolem Poloniæ op. Gnesna.
Limira vide Epidaurum.
Lindos Op. Rhodij ins. Lindo.
Lindum Op. Coritanorum in Anglia. Lincolnia. Lincolne.
Linternum Campan. felicis op, Torre de la patria.
Lissos Op. marit. Illyridos. Alesio.
Littus Cæsiæ Op. Corsicæ Calui.
Lixa Africæ op. ad Oceanum Atlanticum, Larach aliis Larissa.
Locoritum Germ. op. ad Moenum. Forchheym in Franconia.
Locus Felix Austr. op. Wels.
Londinium Tacito, Londinum Trenobantum caput & Angliæ emporium toto orbe celeberrimum. Augusta Marcellino. London. Londra.
Luca Thusc. ciuitas clariss. Luca. Luca Callaicorum in Hisp. op. Lugo.
Lucentia H. Citerioris op. Lugent aliis Susana
Luciferi templum Strab. Hispan. Bæticæ op. San Lucar de Barrameda.
Luculliana villa in Latino op. Aequicolorum. Frascano.
Lucus Augusti H. Tarrac. op. Oluca hodie Lugo
Ludfurdum Ptol. Misniæ op. in Germ. Meissen.
Lugdunum GAL. emporium ad confluentes Rhodani & Araris. Lion
Lugdunum Batauorum λιγοδεινόν τῶν βαταβῶν Ptol. Leyda Stofflerinus enim fallitur, qui Traiectum ita nominat.
Lumnimia Lusit. op. Auia.
Lutetia Parisij, Celeberrima & emporio & gymnasio toto orbe ciuitas. λευχετία. Leucodecta Ptol. Paris.
Lybissa Bithyniæ op. Diaribe.
Lybissonis turris Plin. Bissonis Ptol. Sardiniæ op. Sardos, aliis Porto di Turre.
Lychnidus Macedoniæ op. ad lacum Lychniten. Ochrida.
Lydda quæ & Diospolis, Palæstinæ op. Roma.
Lysimachia Op. Chersonesi Thraciæ. Hexamilium, Hexamili.
Macara Sicil. op. Cittadella.
Macodama Afr. op. iuxta Syrtin magnam, Mezorata.
Mactorium Herodoto, Macharina, Ptol. Sicil. op. Mazarino.
Madauria Numidiæ & Getuliæ conterminum. Oran.
Madoce Ptol. Arab. felicis op. Adena.
Maguntiacum Vetus Germ primæ ciuitas, hodie Maguntia, episcopatus titulo insignita. Mentz.
Malaca H. Bæt. marit. op. Malaga
Maleuentum vide Beneuentum.
Maliaca H. Tarrac. op. Beniuente
Mallos Cilic. op. Malo.
Manconium Anton. Angl. op. Machestre.
Mandorinum Mediter. Magnæ Græc. op. Casal nouo.
Mandragora As. vrbs. Mongalor.
Maliana Thusc. op. Malliano.
Manliana Hispan. Bæt. vrbs, quæ forte Vlla quoque est. Monte mayor.
Mantinea Pelopon. op. Mundi.
Mantua Celebris Virgilij natalibus in Gall. Cisalpina vrbs. Mantoua.
Mantua Carpentanorum quæ & Viseria, H. op. Madrid
Mapeta Sarmatiæ Asiaticæ op. ad Pontum Euxinium. Copa.
Marantium Mediter. Thusc. op. Ripa Maransi.
Marathon Achaiæ op. Marathona.
Marbella H. Bæt. op. Barbesola
Marcia Bæt. H. op. Marchena
Marcodurum Duromagus Anton. Vbiorum op. in ditione Iuliacensi. Dura. Duren.
Margana As. op. Mognan.
Mariana villa Latij medit. op. Marino castello, o Zagarolo.
Marianum quod & Malianum, Insubrum op. Marliano.
Marianum & Merelianum, Op. Campan. felicis. Morliano.
Maridunum Britan ins. op. Carmarlin.
Marionis Germ. op. Ptol. Lunæburgum. Luneburg.
Maritima ciuitas GAL. Narb. op. Martegue
Marobudum vide Bubienum.
Maronea Marit. Thrac. op. Marogna.
Maronias Cili. op. Maras.
Marruuium Op. Marsorum in Latio. Maruo.
Martua Ptolem quæ & Pompilos. & Pompeiolis, H. vras. Pampelona
Masaci Op. ad Mosam. Mæseyck.
Masburgi vide Auca.
Maseriacum Antonino Op. Belg. Masieres.
Massilia Phocensium colonia, GAL. Narb. vrbs marit. Marseille
Matiera Halicarnassei. Tudernum Ptolem. Tuder, & Tiora, Vmbriæ vrbs. Todi.
Matiscona aut Matissana, vt vetusti codices Cæsaris habent, Op. GAL. ad Ararim. Mascon
Matium Cret. ins. metropolis. Candia.
Metreio Rhetiæ op. Matran.
Matricorum Dinodurum, Mediomatricum vrbs, Theonis villa. Dierenhofen. Thionville.
Mediolanum ciuitas clariss. in Insubribus. Milano.
Mediolanum Op german. hodie Monasterium, Munster.
Mediolanium Op. Sanctonum., Saintes.
Mediolanum Britan. insp. op. Lancastre.
Midiolum vide Eclesta.
Medobrida Cæs. Lusit. op. ad montem Herminium. Armenna.
Medullum Vindeliciæ op. Melding.
Megalopolis Op. Arcadiæ, in centro Peloponnesi Leontari, aliis Londario.
Megara Sicil. op. marit. Agosta.
Megara Achaiæ op. Megara.
Melange Asiæ emporium. D. Thomæ Apostoli sepulchro clarum. Maliput.
Meliodunum Bohem. op. Mileusco.
Mellaria Plin. Carteia Ptol. H. Bæt. op marit. Alzezira
Melodunum Celticæ op. Melun.
Melpum Insubrum op. in Ital. Transpadana. Melci, Melzi.
Menace vide Malaca.
Mene Op. mediter. Sicil. Meneo.
Menium Saxoniæ op. Ptol. Mesuium, hodie Magdeburgum, Parthenopolis. Meydenburg.
Menosgada Ptol. Op. Germ. in confinio Bohemiæ. Egra.
Mentesa Hispan. op. Iæn, aut op. illi vicinum Mentexa. aliis Montejo in Bætica.
Mesembria Mysiæ vrbs ad Pontum buxinium. Misimbria.
Mesgana Afr. minoris op. ad oram maritimam. Alger. Mauri Geizer vocant.
Messana Siciliæ emporium nobile. ad fretum Mamertinum. Zancle Olim. Messina.
Messapia Medit. op. Magnæ Oræc. Misano.
Messene Nobilis Græc. vrbs. Petalidia.
Metacum Arab. felicis op. Ptol. Calaiate.
Metapontus Op. in sinu Tarentino. Torre di mar.
Metelites Aegypti oppid. ad Nili ostium Raschit Turrice, Rosetto nostris.
Metellicastrum Emporium in Zelaudia. Middelbergum.
Methone Marit. Peloponnesi vrbs. Modon.
Meuania Vmbriæ op. Beuagna.
Miletus Cariæ vrbs, olim. Anactoria & Pityusa.
Mindon Op. Callaicorum in Hisp. Mondojedo.
Minnagora As. op. Maciquepatan.
Minturnæ Op. Campan. in Italia. Traietto.
Minya Amorgi ins. op. Plati.
Mirobriga Hispan. Bæt. oppid. Plin. Ciudad Rodrigo, aliis Monte major.
Misistratum vide Amastru.
Mitylene Lesbi vrbs clara. Metelino, Mitylin.
Mocenia Op. Germ. ad Danubium. Montzing.
Modoetia Insubrum op. Monza.
Modura As. op. Bisnagar.
Monobrica Bæt. H. op. Monobriga
Moridunum Britan. ins. op. Murotringum. Somerthon.
Morta Siciliæ op. littorale. Porto gallo.
Motuca Siciliæ op. inter Paclrynum & Lilybæum. Modica.
Munda Bæticæ op. bello ciuili & Sexti Pompeij fuga inclytum. Monda, alij Mundecaran.
Munychiates Arabiæ Petrææ vrbs, hodie Medinath Alnabi, vbi Mahometæ sepulchrum, Mecha.
Murella Op. H. in regno Valentiano. Morella
Murgentium Strab. Murgantia Liuio Op. Sicil. Anguni.
Murgis Bæt. op. Mursia.
Mursa vide Teutoburgum.
Mutilum Flamin. op. Modiana.
Mutina Lomb. Cispad. op. Modena.
Mutiscæ Vmbriæ op. Treui.
Mycenæ μυχήναι Pelopon. op. Agios Adrianos.
Mylæ Sicil. op. Milazzo.
Myrica vide Amphipolis.
Myrina Op. Lemni ins. Lemno.
Nabrissa vel Nebrissa, Venerea, Op. H. Librixa
Nagara quæ & Dionysiopolis, As. op. Nerg.
Nagiera H. vrbs. Nauarra
Nannetes GAL. Maritima ad Oceanum ciuitas. Nantes
Nantuates Op. Germ. ad Lacum Acronium. Costentz.
Narbo Narbo Martius, Colonia Decumanorum sine Atacinorum Vrbs quæ Gall. Narb. nomen dedit Narbona.
Narnia quod & Nequinum, a libidinosa incolarum inertia sic dictum, Op. Vmbr. in Sabinis. Narni
Narona Illyrici op. Narenta.
Nasium Leucorum op. Nanceium. Nansy.
Nauale Cæs. Auguste vide Forum Iulij.
Naualia Oppidum ad Rhenum. Campen. tametsi Appianus Zwol esse putat.
Naulium Ligur. op. portu celebre. Noli.
Naupactus Achaiæ op. ad sinum Corinthiacum. Lepantho.
Nauplium Pelopon. marit. oppid. ad sinum Argolicum. Napoli de Romania.
Nauportum Tacito, Histriæ opp. Labato castello, Dalmatis Lubeana.
Neapolis Parthenope, Regni titulo celebris vrbs. Neapoli.
Neapolis Macedoniæ, Op. ad Strymonium lacum. Christopoli.
Neapolis Op. Syrtis paruæ. Tripoli.
Neas Sicil. op. Noto.
Nemausus Plin. Gall. Narb. vrbs Nismes.
Nemetobriga H. op. Val de Nebro
Nemetum municipium German. op. præclarum, & Imperialis cameræ (vt vocant) primaria sedes. Spira.
Neocæsarea As. op. Nisar. Neodunum GAL. Lugdunensis oppid. Ptol. Leondoul
Neomagus AN. Angl. opp. Glyford
Neomagus GAL. Narb. op. Nyon.
Neoportus Carniolæ Germ. regionis op. Laubach.
Nepe & Nepeta, Med. Thusc. op. Nepi.
Neprunium Latij op. marit. Nettunia.
Neritum Salentinorum op. Nardo.
Nicæa Bithyniæ medit. vrbs. Nichia.
Nicæa Plin. & Nicia Anton. Ligur. marit. op. Nizza.
Nicomedia Bithlryniæ clara ciuitas.
Nichor Turcis hodie dicta, nautis Comidia, voce truncata.
Nicopolis Thrac. op. ad Hæmi montis radices. Nicopoli.
Nicopolis Epiriop. Actiaca victoria nobile, ad ostium sinus Ambracij. Preueza.
Nicotera Brutiorum op. marit. Nicodro.
Ninine As. op. Monsal.
Niomagus Brit. ins. op. Bokynagam.
Nisia Africæ op. ad mare medit. Nubia.
Nisibis seu Niniue, a Nino ædificatore dicta, Ionæ propheta legatione celebris.
Nissæa Achaiæ marit. op. ad Saronicum sinum. Salina.
Noega Callaicorum in Hisp. Nauia.
Noela sine Nouium, Callaicorum op. Noya.
Nomentum Sabinorum. op. Lamentana.
Norba Cæsarea H. op. Alcantara
Noreia Vrbs Carinth. ad confluentes Frigidi & Natisonis fluuiorum. Goricia. Gorch.
Noricia Sueniæ imperialis vrbs. Weissenburg.
Noricum ripense Austr. op. Hauszruck.
Nouaria in Insubribus op. Nouara.
Nouem pagi Plin. Thusc. mediter. op. Baganarea.
Nouem viæ vide Amphipolis.
Nouesium Germ. Secundæ op. ad Rhenum. Nuys.
Nouiodunum Bellouacorum, aut Suesionum potius opp. in Gollia. Noyon.
Nouiomagum Belgij op. Rheno adsitum. Nimmeghen.
Nouionmagus Op. in agro Moguntino. Ingelheim.
Nuagerra Ptol. Aquisgranum hodie, thermis & Caroli Magni palatio celebratum. Aken. Ach. & Alix Gallice.
Nuceria Vmbr. op. Nocera.
Nuceria Pisentinorum in Campania op. Nuceria de i Pagnai.
Numantia Tarrac. H. vrbs, quam terrorem Romani imperij Cicero nominat, quod obstinatissime repugnans, non vnum Romanovum ducem ceciderit : tandem a Publ. Scipione deleta. Soria, aliis Cæsar-Augusta
Nursia Vmbr. op. medit. Norsa.
Nymphæum Tauricæ Chersonesi op. Ciprico.
Obulco vel Obucula. ὀ\βουλχον Ptolem. H. Bæticæ op. Vbeda
Ocellis Emporium extra Arabici sinus fauces inxta Palindromum promont. regia vrbs. Adena.
Ocellum Lusit. op. Otero del rey.
Ocelus Britan. insul. opp. marit. Yermouth. nostratibus Yermuyen. alij contendunt esse Hullam oppidum & portum in eadem Nordofolciæ. ditione.
Ocriculum Vmbriæ Sabinorum opp. Otriculi.
Octodurum campus Gothorum, Tarracon. H. op. Toro
Octodurum in Heluetiis aut Veragris op. adradices. Alpium. Martenach in Wallisserland.
Octogesa Cæs. H. op. ad Iberum fluuium. Hitona
OEnias Op. Achaiæ marit. ad ostium Acheloi fluuij. Dramagesto.
Oliba Op. ad Borysthenis ostium. Strapenot.
Olbia Melæ, Gall. Narb. op. Eres.
Olbia Bithyniæ op. ad Propontidem. Verlia.
Olchinum & Colchinium, Illyrici op. ad Drinonis ripam. Dulcigno.
Olearso Op. marit. ad Pyrenæi montis radices. Hondaribia incolis, Hispanis Fuente rabia.
Oliba H. Tarrac. op. Olit
Olicana Angl. op. Halegfex.
Olmo Op. nonlonge a Basilea. Hole.
Oluis Cret. op. Olulo.
Olympicus Sicil. op. Lysimelia Thucyd. Pantanella.
Olyssippo vide Iulia felix.
Onignathus vide Epidaurus.
Opane Afr. op. Opin.
Opitergium Carnorum Venetæ regionis op. Oderzo.
Orcelis H. opp. in regno Valentiano. Oriola, Origuela
Orcophanta As. op. Rotas.
Ordolucæ Tacit. hodie Beruicium, in extrema Britannia præsidium versus Scotiam. Berwick.
Ordouici Britan. ins. op. Lancastrienses, Cestrenses, & Salopienses.
Ordouicum Tac. Brit. ins. vrbs. Norwich.
Oretanum Germanicum siue Oretani, H. vrbs non procul a Carthagine noua, a quibus per Vaccæos iter erat ad Astures. Calatraua
Oreum Euboeæ op. marit. Loreo.
Oropitum Thusc. medit. op. Oruieto.
Ortona Plinio, Ortonium Strab. Petra piratarum olim nucupatum, teste Strab. Op. Samnij in Pelignis. Oriona.
Orthosia Syriæ op. Tortosa.
Ortura As. op. Orissa.
Ortygia vide Ephesus & Delos.
Osca quæ & Capua, Colonia Campanorum. Capua.
Osca H. Citerioris opp. siue Tarraconensis. Huesca
Ossobona Opp. in confinio Bæticæ & Lusitan. Silueira.
Ossobona forte Turdetanorum veterum in Hispania opp. Exuba, en el reyno de los Algarues.
Ottorocora As. op. Salgora.
Ouilabis Austr. op. Lambach.
Oximun vide Auximus.
Oxoma siue Vxama, H. op. Osma
Oxonium Angl. opp. academia nobili inclytum. Oxenford.
Ozene Asiæ oppidum. Tiascani regia, Ptol. Pale.
Pactya Thrac. op. marit. Panido.
Pæstum quæ & Posidonia, Lucaniæ marit. op. rosariis olim nobile. Policastro, aliis Possidonia.
Pagosa Thess. opp. Demetrias. Dimitriada.
Pagos vide Corinthus.
Pagrasia As. vrbs. Perperi.
Palæpolis Cumanorum Campaniæ oppid. Poggio reale, o torre dei gioparelli.
Palanda As. op. Pari.
Palantia H. op. Tarrdcon. Palencia, alrio Carrion
Palatium Diocletiani vrbs Euseb. Spalato.
Paliana As. op. Panconia.
Palibotra As. vrbs. Aua forte.
Palica Sicil. vrbs Paliconia.
Palis Cephaleniæ ins. op. Palichi.
Pallene Marit. opp. Macedoniæ ad sinum Toronicum. Canistro.
Paltos Melæ. Syriæ op. Gibel.
Panassa As. op. Pandasgu.
Panormus Scil. metropolis. Palermo.
Panormus Cret. ins. op. Voulismeni.
Panormus Macedon. op. Yerisco.
Panticapæum Tauricæ Chersonesi oppidum. Vospero.
Paphos noua Cyriop. Bafo.
Papia Ticinum, Ostrogothorum sedes, regis Galliarum Francisci captinitate nobilitata. Pauia.
Papirianæ fossæ Mediter Thusc. opp. Fossel nouo.
Parætonium Marmarice opp. Porto rassa, aliis Berton.
Parentium Plin. Histr. op. marit. Parenzo.
Parium Op. Troadis ad Propontidem. Pario.
Patala As. op. Petacal.
Patara Lyciæ marit, vrbs. Patera.
Patauia Germ. op. in Styria. Pætouio aliis, Passaw, rel Petaw.
Patauium Inclyta Venetorum academia. Padua.
Paterniana H. op. Pastrana
Patræ Marit. op. Pelopon. Patras.
Pauea Ptol. Corsicæ op. Pauonia.
Pax Iulia quæ & Augusta, Hispan. op. Padajos, aliis Beja, o Bexa. Op. Portugalliæ.
Pella Macedon. op. Alexandri Magni natalibus clarum. Ieniza.
Pelusium Vrbs Aegypti ad ostium Nili, Pelusioticum ab ea dictum, sita. Damiata.
Pentia Opp. Siculo mari vicinum, vbi multa vetustatis monumenta hodie visuntur. Li pulici.
Perga Pamphyliæ op. vbi antiquiss. & sanctissimum Dianæ Pergææ fanum fuisse Cic. dicit. Pyrgi.
Pergamum As. minoris vrbs, Attali regia, Galeni medicorum principis patria. Pergamo.
Permula As. op. Patane.
Perincari As. op. Pelagonga.
Perinthus Thraciæ marit. vrbs in Propontide. Heraclia, Czetly, Rodosto Bellonio, alibi Heraclee.
Peronticum Thrac. op. Verdiso.
Persepolis Persiæ vrbs. Siras.
Perusium & Perusia, Hetruriæ mediter. vrbs, quam obsidio & fames prouerbio nota famosam reddidit. Perusi.
Pessinuns Paphlagoniæ oppid. Cybeles cultu nobile. Tribanta.
Petilia Virg. Oppidulum Magnæ Græc. marit. in sinu Scylaceo. Belicastro en Calabria.
Petra Arab. felicis oppid. Mequa, Mecha.
Petra piratarum vide Ortonium.
Peuce Hungariæ vrbs, a quinis sacris ædibus. Quinquecclesiensis dicta.
Phabiranum Ptol. Chaucorum maiorum vebs ad Visurgin. Brema.
Phaleria Halic. Phalaris Catoni, Phalirum Ptolem. Mediter. Thusc. opp. Falare.
Phalafarna Cret. op. Contarini. Pharæ Oppid. iuxta Coronen. Calamata.
Pharaxa vide Charax.
Pharus H. in Calecis op. Corunna
Phasis Op. Colchidis Plin. Fasso.
Phauda vide Chadisa.
Phebiana castra Rhetiæ op. Bebenhausen.
Phellus Lyciæ op. Phello.
Pheræ Marit. op. Messeniæ Plin. Cheramidi.
Phestus Thessal. op. Oista.
Phesulæ vide Fesulæ.
Pheugarum Ptolem. Germ. vrbs. Halberstadt.
Philenorum aræ vide Aræ.
Philæum in Frisiis maiorum vrbs clara. Groninga.
Philippopolis Trimontium, Adrianopolis, Vrbs in Chersoneso Thracica, Olympiada olim, Andrinopoli.
Phinopolis ad Eosphorum Thracium op. Phinopoli.
Phlegræi campi vide Forum Vulcani.
Phlius φλιούϛ. Marit. op. Pelopon. Iry.
Phocæa φωχαία. Aeolidis marit. oppid. Foglia vecchia.
Phoenix Cretæ ins. op. S. Niqueta.
Phoronaicum vide Argos.
Phregenæ Plin. & Anton. Phregena Strab. Thusc. marit. op. Pali.
Physcus Cariæ op. e regione Rhodi. Fiesco.
Piada Op. Asiæ. Peim.
Picentia Pisentinorum in Campania felice op. Pastello al mare di Stabie.
Picentia Opp. Campan. inter Surrentum & Silarim flu. Vicentia.
Pilæ Geticæ Hung. op. Vascapu Hungarice, Eysenthor Germ.
Pilanum Aequicolorum in Latio opp. Pagliano.
Pilium Medit. Latij oppidum in Aequicolis. Pilio.
Pinguentium Ptol. Histr. mediter. op. Pinguento.
Pinna Samnitum oppid. Sillio Italico Penna.
Pintia H. op. hodie Vallis oletana, Copiosa ciutas. Valladoletum. Valladolid
Pioniæ Op. Afr. Pignon.
Pisaurum Opp. Vmbrorum in Piceno. Pesaro.
Piscena GAL. Narb. op. Pesenas
Pisonium German. op. ad Danubium. Wischelburg.
Pistorium Plin. & Cat. Pistoria Ptol. Ad Pistores Anton. Medit. Thusc. op. Pistoia.
Pitane Op. Troiadis. S. Georgio.
Pithyusa vide Miletus.
Placentia Lombard. Cispadanævrbs. Piacenza.
Placentia H. op. in Castella noua. Placenzia
Planasia GAL. Narb. op. ad Rhodanum. Pont S. Esprit.
Plemmyrium Siciliæ op. Cabo massa Vliuieri.
Plut Sicil. op. Plaza.
Poecila Cilic. op. Paxolli.
Poecilasium Cretæ op. Pentalo.
Poedicum Norici op. Passaw. alij volunt esse Iuuauiam.
Poetouio Stiriæ op. Petaw.
Pola vide Iulia Pietas.
Polemonium Ponti op. Leona.
Pollentia Lombard. Cispad. op. Palanza.
Pometia olim, quæ & Sessa Atunca, Op. Campaniæ. Sessa.
Pompeiopolis quæ & Martia Ptol. & Pompilos, Celebris in regno Nauarræ vrbs. Pampelona.
Pontes Anton. Angl. op. Reading.
Pontes Scaphoni Op. Bauariæ superioris. Schefltaren.
Populonia Hetruriæ op. Plumbinum. Plombino.
Populoniæ portus Thusc. op. marit. Porto. ferrato.
Porrago Op. Corsicæ. La bastia.
Porta Augusta, vide Augusta noua.
Portillum Tortillum Thucyd. Sicil. op. Curcurasi.
Portus Edron Plin. Venetæ regionis op. Porto di Chizzo.
Portus Hannibalis Hispan. vrbs. Albor.
Portus Herculis Monoechi Ligur. op. Villa Franca.
Portus Ilicitanus vide Alone.
Portus magnus Angl. marit. oppid. Portsmouth.
Portus Mauritius Ligur. oppi. Porto Moriso.
Portus Menestheus vide Menestheus.
Portus Monoechi Ligur. oppi. Monacho.
Portus Romatinus Fori Iulij op. Porto Cruaro.
Portus Syracusanus Corsicæ insulæ op. S. Bonifacio.
Portus Veneris GAL. Narb. op. Cap. de Creux
Portus Veneris Ligur. op. Porto Venere.
Portus Vlyssis Sicil. op. Longina.
Posidium Syriæ op. Pualo.
Posidium ad intimum Arabicisinus recessum op. Ques, aliis Zues.
Posonium Pannon. oppid. Presburgum.
Potentia Lucaniæ op. medit. Potenza en Basilicata.
Prænesta Latij oppid. mediter. Pilastrina.
Prasia Pelopon. op. Ciparissi.
Priuernum Latij oppid. mediter. Piperno.
Prusa Bithyniæ vrbs. Bource.
Psychium Cretæ op. Sichino.
Pteleis vide Ephesus.
Ptolemais Cyrenaicæ oppid. Tolomita.
Ptolemais Palæstinæ vrbs, quæ & Aca, Acon, aliis Acre.
Pucinum Histeriæ opp. generosis vinis Plinio laudatum. Prosecho.
Puteoli Cumanorum Campaniæ felicis op. Puzzuolo.
Pylos Messeniæ op. quod & Coryphasium. Nauarino.
Pyrgi Plin. Hetrur. oppi. Ciuita vecchia.
Pyrgi Virg. & Purganum aliis, Maritimum Thusc. oppid. S. Marinello.
Pyrgus Marmaricæ op. Barda.
Pyri mons vel ad Pyrum, Germ. vrbs ad Rhenum. Speyer.
Pyrrha Cariæ op. Demoniari.
Quadrata Lazio, Austr. opp. neunkirchen.
Quadrata dicta & Ratispona, olim aforma quadra, Tiberina a Tiberio, Reginopolis a vicino amne, Imbripolis aliis, ab imbribus fluuij, qua ratione etiam Hyetospolin dictam arbitror, (nam hoc etiam nomen traditur) ab ὑετόϛ, id est imbre, rectius, quam ab Hiotaso duce quopiam, quem somniant Regenspurg.
Quintanorum colonia Oppid. quondam in ripa Danubij, nunc pagnus Kyntzen.
Quiza Plin. Vuisa Ptol. Mauritan. op. ad mare medit. Oran.
Rarassa As. op. Racang.
Rassadirum Afr. op. Arcudia.
Ratispona vide Quadrata.
Reate Oppid. Vmbriæ in Sabinis Riete.
Recinata veteribus, nunc Recatinum, Picenorum op. Recanata.
Redintuinum Ptolem. Bohem. op. Teni.
Regia Op. Bæticæ. Væna.
Regia Legio, quæ & Septima legio Germanica, & Subiantia, H. vrbs Leon
Regium Iulium Brutiorum op. Rezzo.
Rrgium Lepidi Lomb. Cisp. op. Rigio.
Requiescit Transsyluaniæ op. Rihonsala Hung. Reichersdorff Germanice.
Rhamata Hebræis, quæ & Laodicea, Syriæ op. Lichem.
Rhigodunum Angl. op. Rippon.
Rhisinium Plin. Rhiso Polybio, Illyrici op. Cataro.
Rhitium Op. ex aduerso ostij Tybisci flu. ad Danubium situm. Salonchemen.
Rhoda H. opp. quæ & Rhodope Ptol. Roses
Rhotomagus GAL. celebris ciuitas. Rouan
Rhuspe vel Ruspina, Africæ minoris op. Alfaques.
Rhuteni GAL. op. Rhodes
Rhythymna Cretæ opp. marit. Retimo.
Rigiacum Belgij insigne op. Aras.
Rigodulus Oppid. ad confluentes Mosellæ in Rhenum. Cobelents Auentino.
Rigomagus Germ. op. Eymagen.
Rigomagus Germ. oppid. ad Rhenum. Rhynmegen.
Risistum Thrac. op. Rhodosto.
Riuuli Transsyluaniæ oppid. neuster German. Nagbania Hungarice.
Roma Orbis caput, olim Valentia arcano carmine dicta. de quo vide Solinum. ῥώμη. Roma.
Romanæ portæ. Porta Flaminia. Porta del populo. Capena vel Appia. Porta de S. Sebastiano. Trigemina vel Horatia perquam trigemini fratres Horatij ad pugnam exiere. Porta de S. Paulo. Pons Miluius Martiali, Rom. Ponte molle.
Ropicum Corsicæ op. Rogela.
Rosetum Thusc. marit. op. Grosseto.
Rosellæ Ptolem. Medit. op. Thusc. Rosella.
Rosulum Mediter. Thus. op. prope Romam. Monte Rose.
Rufacum Alsat. in German. op. Ruffach.
Ruffiana Ptol. Germ. op. ad Rhenum. Oppenheim.
Ruscino Colonia prouinciæ Narbon. Perpinianum, aliis Roussillon.
Rusibis Afr. op. Estezo zastello.
Rusicada Numidiæ op. Stora, vel Astora.
Russinum Hisp. op. Rossillon.
Rustonium Afr. op. Bresca.
Rutena GAL. Narb. op. Rhodes
Rutubis Afr. op. ad Oceanum Atlanticum. Rusibis.
Rutupia AN. op. nunc Roffa, Rocestre
Sabana As. op. in insula Iapana. Seendeber.
Sabaria Austr. oppid. ad Angrum flu. Stain.
Sabatia Ligur. op. Sauona.
Sabona Germ. op. Brixen.
Sacarbantia Vrbs Austr. ad Arrabonem flu. Gurment.
Sacrum promontorium Lusit. oppi. Cabo S. Vincente.
Saduca vide Salduba.
Sætabis vide Augusta Valetia. Sagnina Thusc. oppid. mediter. Sayena.
Saguntum H. op. cui fides in Roma nos constans rumæ occasio fuit post longam famem. Moruedre
Salacia H. vrbs. Setubal
Salamin vel salamis, Cypriemporium que postea Constantinana, Famagosta. vide Tamassus.
Salapia Apuliæ Dauinæ op. Argiripinorum emporium, quæ & Salpia. Salpe.
Salaria H. op. Siruela
Salatia vide Iulia felix.
Salde colonia (quæ & Cirtha Fazella) Afric. oppid. Mauritania. Algier.
Salduba Hispan. oppid. σάλδουβα. Vbeda.
Salentinum vide Acra Iapygia.
Salernum Campan. felicis vrbs in Pisentinis. Salerno.
Saletio Germ. op. sexto infra Argentinam miliari. Selsa.
Salinum Pannoniæ inferioris vrbs, Buda nunc. Ofen.
Salmantica Vrbs H. academia illustris. Salamanca
Salnia Piceni op. Alia castello.
Salodurum Heluet. op. Solothurn.
Salona Dalmatiæ op. Aruinata, aliis Salone.
Salusbium Flamin. op. Castro caro.
Salsulæ vide Illiberis.
Samandria Op. Belgrado oppsitum. hodie Scenderonia.
Samarobrina hodie Cameracum Felgis clara vrbs. Cambray.
Samba As. op. Arracan.
Samorna vide Ephesus.
Samos Op. Cephaleniæ ins. Samo.
Santones GAL. vrbs. Xainctes
Santonum portus Galliæ vrbs. La Rochelle.
Sara As. op. Selungos.
Sarabaris Hispan. op. Toro ad Durium flu. Clusio, aliis Samora.
Sardica Thrac. Chersonesi opp. Triadiza.
Saron Iudææ marit. oppid. S. lamperthi.
Sarra Tyros, Nobiliss. As. emporium. Puerto de Sur.
Sarsina Flamin. op. Playti poetæ patria. Sarsina.
Saturnia colonia thusc. op. mediter. Saturniana.
Sauaria Austr. op. Leybnitz.
Salulum Ligur. op. Sori.
Saxa rubra Hetrur. op. Monte rossæ.
Scalæ Hannibalis Locus marit. in Hispania Tarracon. inter Barchinonem & Tarraconem. Costa de Garaf.
Scaldis pons Anton. Hannon. op. Valencenæ forte.
Scallabis vide Iulium præsidium.
Scardona Illyrici maritimi vrbs. Scardona.
Scheria Scil. op. Calatames.
Scodra Dalmatiæ vrbs ad Drilonem fluuium. Scutari.
Scupia vel Scupi, Mysiæ superioris op. Scupia.
Scutica Hispan. op. alij. Sentica scribunt. Samora.
Scyllæum Op, Brutiorum, Plin. Scyglio, Siglio.
Sebasta Pisidiæ op. in Cilicia, Suassia Iouio, Suias.
Sebastopolis Opp. Ponti Cappadociæ. Sebasti.
Sebusium Germ. op. Nemetib. vieinum. Weissenburg.
Securium vide Alberacinum.
Sedunum. Sion Sitten.
Segedunum Opsi. Hungar. ad Tibiscum flu. Segeth.
Segesta vide Egesta.
Segestanorum emporium Scio. op. Castro al mar di Gofo.
Segestum Plin. Ligur. oppid. regulia Ptolom. Sestri de Leuante, vel Sigestro.
Segethusa Daciæ vrbs. Corona.
Segisama Iulia rurris Syllana, H. op. Tordesillas
Segni Belgij op. Siney, aliis Segny.
Segnia Marit. Illyrici op. Senia.
Segobia Castella in Hisp. vrbs. Secobia Anton. Sagonia Plin. Segouia.
Segobrica Celtiberiæ op. in regno Valentiniano. Segorbia.
Segodunum Germ. emporium mercatu florentiss. & quasi eius vmbilicus. Nuremberga. Nurnberg.
Segodunum Auerniæ in Gall. oppid. Rhodes.
Seguntia vel Serguntia Hisp. Tarraconens. op. Biguenca.
Sigunitum Angl. op. Cærsegent, Ciliester.
Segusium Plin. Taurinorum Lombar. Transpad. oppid. Susa.
Selambina H. op. Salobrenna
Selampura As. op. Lampuraa.
Selenis Afr. op. Salonef.
Selenis Sicil. op. quod & Slinon, Selinus Virg. Salemo, aliis Terra di pulici.
Selinus portus Africæ marit. op. Porto Alberto.
Seleucia Illustris Syriæ vrbs. Solda.
Selymbria Vrbsthrac. ad Propontid. Selibria, Seliurec.
Sempronium austriæ oppidum. Oudenburg.
Sena Senensis colonia Tacito & Plinio, Thusciæ vrbs, antiquitantis laude semper clara. Siena.
Sena Gallica Ptolom. quæ & Senogallia, vel Senegallia, Piceni vrbs prope Anconam.
Sentica Hispan. op. in Castella veteri. Septimanea. Simancas.
Sentina Thusc. medit. op. Sento.
Sepinum Hirpinorum in Samnitib. op. Sepino.
Septempeda Oiceni op. S. Seuerino.
Septimanca Hispan. vrbs in Castella veteri. Semancas.
Sera Afr. op. Sindinfu.
Sere Asiæ minoris op. Mesurata.
Serezola Ptolom. Hispan. vrbs inclyta. Toledo.
Serninus vicus Anton. Lomb. Cispad. oppidulum. Sermito.
Sestos & Abydos Op. Hellesponti littorialia, Turcis Bogazossar, quasi in maris faucibus sita.
Setabis villio, Hisp, op. Xatiua.
Setia Latinorum op. medit. Sezza.
Seuatum Austr. op. Schwatz.
Seuerani Plin. Thusc. mediter. oppid. Souretto.
Seuerianum Op. Pannon. Swerin.
Sex Ptol. H. op. Motrel
Sibastra vicus As. op. alij Sirastra scribunt. Saurac.
Sicum Illyrici op. ad mare Hadriaticum. Sebenico.
Sicyon Achaiæ nobile olim oppidum. Basilica.
Sideni Sidenorum sedes, Op. ad mare Balthicum. Sterin.
Siga Afr. opp. Humain.
Siga Sigapolis Cæsariensis Mauritaniæ op. Guardia.
Signia Latij opp. mediter. in Hernicis. Segna.
Silua Lusitan. op. Selues.
Similia As. emporium. Sintacora.
Singidunum Hungar. op. ad Danubium, vide Samandria. Zenderin.
Sinuessa & Sinope, Campam. felicis op. Suessa.
Siphe Achaiæ op. ad sinum Corinthiacum. Rosa.
Sipontum Apuliæ Dauniæ op. Sipus. σίπουϛ. Siponto.
Sipphara As. opp. Vissaopatan.
Sirmium Anton. Lombard. Transpad. opp. Catulli poete patria. Sirmio castello.
Sirmium Pannon. inferioris oppid. Simæh.
Sisapone Hispan. op. Xeres de la frontera.
Sisyrba vide Ephesus.
Smyrna Asiæ minoris, siue Ioniæ vrbs ad Aegæum mare. Le Smirne.
Soletum Magnæ Græc. vrbs. Soleto.
Solicimum Ammiano, German. opp. Solms.
Solicomium Pagus in Sueuia. Bretta.
Sosicure As. op. Iacamcuri.
Sparta vide Lacedæmon.
Spartaria Ptol. H. vrbs. Cartagena
Spedia Ligur. op. Specie.
Sperchia Macedon. op. ad sinum Maliacum. Pthelia, aliis Fitilco.
Spinæ Anton. Op. Angl. Neuburi.
Spoletum Vmbr. op. Spoleto.
Stabiæ Plin Locus in agro Campano. Castel di mare.
Stagira Maced. op. ad sinum Strymonium, Aristotelis patria. Libanoua.
Statones Plin. Thusc. marit. opp. Scarlino.
Stephanopolis Corona, Daciæ vel Transsyluaniæ op. Cronstatt German. Brasso Hung.
Stereontium Hessiæ op. Kessel.
Stragona Ptol. Op. Poloniæ. Posnauia.
Stratonica Macedon. op. ad sinum Singiticum. Francocastro.
Stridon Op. Histr. medit. D. Hieronymi patria. Sorgna.
Strygonium Hungariæ opp. ad Danubium. Ctan.
Strigulia Angl. op. Chepestau.
Stymphelus vide Chalcis.
Suassa Ptol. Vrbinates metaurenses Plin. Picem vrbs. Vrbinum. Vrbino.
Subiantia vide Legio.
Sublagum Latij medit. op. Sollago.
Subrita Cretæ ins. op. Sandioia.
Subur H. op. sirges
Sucro Strab. Citerioris Hispan. oppid. Cullera.
Sudernum alias Tudernum, Opp. Thusc. medit. Muderno.
Suel Ptolemæi H. Bæt. op. Molena
Suelum H. op. Chipiona
Suessa Romanorum colonia. Sessa.
suessula Campan. felicis oppid. iuxta Neapolim. Sessula, dias Scafaro.
Sulmo Pelignorum opp. Ouidij poetæ patria. Sulmona.
Sunici Tacito, Op. ditionis Coloniensis, telonio notum. Suns.
Suriga Afr. op. Aber.
Surrentum Pisentinorum op. in Campania felice. Surrento.
Susa Persidos metropolis. Sopham, aliis Sustra.
Susudata Ptol. Germ. opp. in Marchia Brandeburgica. Wilsnach.
Sutrium Thusc. medit. op. Sutri. Syene Agypti vrbs. Asna, Gueuere Iouio.
Syngilia H. op. Antiquera
Syracusæ siciliæ vrbium maxima & pulcherrima, quam Cicero ex quaturo maximis vrbibus constitisse memorat, quarum vna fuit Insula dicta, Hieronis regis palatio olim insignis : altera Acradina : tertia Tyche, a nobili Fortunæ templo, in ea extructo : quarta Neapolis, quod postrema ædificata fuerit. Saragossa.
Memorabilia sunt loca in hac vrbe :
Amphitheatrum Syracusarum. La fossa di granari.
Euryalum. arx prope Syracusas. Beluedere.
Labdalum. Arx Syracusis. Monte Belissi.
Latumiæ. Carcer olim Dionysij tyranni. Le Tagliate.
Lepas. Collis prope Syracusas. Monte di Criniti.
Paciorus, Opp. propinquum Syracus. Palazzolo apresso di Saragossa.
Syrtes Breuia & vados aloca in mari Africano, naufragiis insidiosa.
Seche di Barbaria Baxos de Barueria.
Tabacra Op. Afr. littorale ad mare Mediterraneum. Bugia.
Tacola Indiæ emporium extra Gangem. Malaca.
Tæniolonga As. op. Mesenna.
Talabrica Lusitan. op. Talauera.
Tamara Britan, ins. op. Tamerstock.
Tamassus & Salamis, Cypri vrbs, expugnatione & mortalitate ciuium per Turcas patrata nobilis, anno 1572. Famagosta.
Tamiatis vide Pelusium.
Tamusiaa Afr. op. Tefeltner.
Tanais Vrbs ad ostium Tanats fluu. Asaph.
Tanitum GAL. Togatæ opp. in Italia. Tanedo
Taphræ Op. Afr. inter Syrtes. Faches.
Taphræ Op. in Isthmo Tauricæ Chersonesi, Pizecop.
Tarentum Magnæ Græc. vrbs, a Lacedæmoniis in Calabriæ finibus condita, OEbalia Virg. Taranto.
Tarichæa Iudææ op. ad mare Galilæum. Iefferkijn.
Tarraco Cositanornm vrbs in Hisp. Taraconensi. Tarragona.
Tarsus vide Tharsus.
Tartessus quam Carteiam vult esse Clusius. alij Belonem. H. op. ad Calpen. Tariffa
Taruanna Morinorum op. Terouane.
Taruscum colonia vel Tarasco. Op. GAL. Narbon. Tarascon
Taruedum quod & Oreas, Op. Britan. ins. Dungisbe.
Taurominium olim Naxus, Solino teste, in Sicilia. Tauarnera.
Taurisium a Taudriscis conditum, Op. Venetæ ditionis. Triuisi.
Taurunum Hungariæ munitissima vrbs, ad confluentes Saui in Danubium. Albæ Græca, Belgradum. Griechisch Weissenbug. Nandor alba Hungarice.
Taxagetum Ptol. Rhetiæ vrbs. Rotwill. Tazos, Sarmatiæ Asiaticæ, seu verius Tauricæ Chersonesi op. Susaco, aliis Theodoro.
Teatea vel Theate, Oppid. Samnitum in Pelignis. Chieci in Abruzzo.
Tegulia Medit. Thusc. op. Laula.
Telgir As. op. Triminauas.
Teredon As. op. ad sinum Persicum inxta Euphratis octium. Balsera.
Tergeste colonia Fori Iulij op. Tergestum. Trieste.
Terna Ptol. Taruisium hodie. Persarum regia.
Tersalium Tersacz.
Teuchira vide Arsinoe.
Teuderium Op. Germ. Padelborna.
Teuthrama Ciuitas ad mare Syriacum. Tripoli.
Teutoburgum Tacito, Germ. op. olim Rheno adsitum, cuius saltus memmorabilis fuit clade Varianarum legionum. Doszburg.
Teutoburgum Pannon. vrbs, Quinquecclesiensis dicta, Volaterrano teste. Fünfkirchen. quam tamen Auentinus antiquitus Morsam nuncupatam exictimat.
Tharsis vide Carthago.
Tharsus Ciliciæ op. Hama, & Hamsa Bellonio. Tarso.
Theate vide Teatea.
Thebæ Achaiæ op. Tiua.
Thebæ Boeotiæ op. Stibes.
Thebæ Opp. Thessaliæ ad sinum Maliacum. Ziton.
Thelesia Oppid. Hirpinorum in Samnitibus. Thelese.
Theodosia Emporium Tauricæ Chersonesi. Caffa.
Theodosia Gangrorum Op. Paphlagoniæ, Totia Bellon.
Theodosiopolis vide Apri.
Thermæ Aponi in agro Patauino. Bagni de Abano.
Thermæ colonia Sicil. op. Sacca.
Thermæ Hymeræ Sicil. op. Termini.
Thermæ Stidianæ Op. marit. Thusc. Bagni Sabatini.
Thessalonica Vrbs prætoria, & metropolis orientalis tractus Macedonici & Illyrici. Selenica, vel Saloniqui.
Thesuinum Op. sammnitum. Muro trassino.
Theuchira op. Asr. Tahacora.
Thusculum opp. Latij mediter. Tusculo.
Thusculanum Cic. villa, hodie monasterium Latij in Aequicolis, dictum
S. Maria di grotta ferrata. Fabricius Frascatam nominat.
Tiberiacum Anton. opp. ad Rhenum ditionis Colon. Beick, vel Berck.
Tiberiopolis oppid. Phrygiæ magnæ. Stromizza.
Ticinum Lombard. Transpad. vrbs, memorabili pugna, quæ Gallorum rex captiuus in Caroli v. Cæs. manus incidit, clara. Papia, Piuia.
Tifernum Vmbr. opp. Citta di Castello.
Tignium Piceni oppid. S. Maria in Georgio.
Tigranocerta Vrbs Armeniæ opulentissima, a lucullo deucta. Sulthania Iouio, aliis Safa.
Tigurinus vicus Cæs. Tigurum, & Turegium, Heluetiorum vrbs. Zurick.
Tilium opp. littorale Sardiniæ. S. Repata.
Tilogrammum As. op. Catigan.
Tine op. Asiæ. Tendue.
Tingis Cæsarea vel Tingis, Afr. as Oceanum Atlanticum op. ad Antæo conditum. Tanger.
Tipasa Afr. in Mauritania opp. Tenet, aliis Taues.
Tolbiacum Belg. op. Zulpich.
Toletum Hispan. vrbs regia. Toledo.
Toporis Thrac. vrbs. Pusio.
Torda Torrenburg.
Tornacum Belg. oppid. ad Scaldim situm. Tournay. Doornijck.
Torolium H. op. Tuyr
Torone Plin. Macedon. opp. ad sinum Toronicum, Agiomamma, sed sophiano. Longo.
Tortylum Thucyd. Op. Sicil. Curcuraz.
Tortosa H. op. Dertosa
Toxandria seu Toxandrum, op. ad Mosam inter Leodium & traiectum superius. Weset. aliis Tessenderloo.
Traiana legio Germ. op. ad Rhenum. Drexhausen.
Traiani pons op. H. supra Tagum. Ponte de Alcantara
Trallis Paphlagonum colonia, Agathiæ xώρα.
Trapesus Cappadociæ vrbs regalis. Trapezunda, Trebizonda.
Trece vel Tricassum, oppid. Campaniæ Gallicanum, Troia en Champagna.
Tremitus Cypri vrbs præclara & opulenta. Nicosia.
Trenobantes vide Londinum.
Treua Ptolem. Nobile emporium ad Albim. Hamburgum hodie. Hamburg.
Triatium Sicil. op. Randatio.
Trica Macedon. op. Tricala.
Tricastina Locus GAL. Narbo. Trois chasteaux
Tricca Troadis op. Heliodori historicipatria. Triccala.
Trichia vide Ephesus.
Tridentum op. Alpinum Germ. extremum. Trento.
Triglypton Regia vrbs Asiæ. Pegu.
Trinium Apul. Peucetiæ marit. oppid. Trani.
Trisantonis Angl. oppid. Southampton.
Tritium Tuboricum opp. H. Naira
Tritium Metalum Ptol. Hispan. Tarrac. op. quod & Tuballa. Tafalla.
Troiana As. op. Taigin.
Trogilium Sicil. op.
Trophea Augusta Ligur. opp. Torbia.
Trossurum Thusc. medit. opp. Trosculo.
Trotillum vide Portilum.
Truentum Piceni op. Tronto.
Tubal Lusitan. op. Setubal.
Tuballa H. op. Tafalla
Tubella H. op. Tudela
Tucca seu Tucci, H. op. Martos
Tucris quæ & Tubella, Hispan. opp. Tudela.
Tuder Tudernum Ptol. Matiera Halicar. Vmbr. op. Todi.
Tulisurgium Ptolem. German.d clara vrbs. Brunsuica.
Tullium Op. ad Mosellam. Tull.
Tunes Liuio Tunicense opp. Plin. Mauritaniæ opp. ad mare Mediterraneum, expugnatione Caroli V. Imper. celebre, Carthagini vicinum. Tunes.
Tungri Belgicæ opp. in Eburonibus, vetustate venerandum, Tongeren.
Turena Augustalis Medit. Thusc. op. Burnea.
Turiaso Celtiberiæ opp. Taraçona.
Turres Anton. Marit. Thusc. oppid. S. Seuera.
Turris Augusti vide. Aræ Sextianæ.
Turris Syllana H. opp. Tordesillas
Tuscanienses Plinio Op. medit. Thusc. Toscanello.
Tybur Latij op. ad Anienem flu. Tiuoli.
Tyde vel Tude. H. op. in ripa Minij flu. Tuy
Vabar Op. Afr. Bismeo.
Vacorium Noriciop. siue Carnorum, alias Vocorium, Villacum Iouio. Villach.
Vada Tacit. German. opp. in Geldria. Wagening.
Vadum Sabatium Liguriæ opp. Vadi.
Valentia Hispan. vrbs, regni caput. Valencia.
Valentia GAL. Nard. op.Valence. Valentium vide Forum Iulij.
Valeria H. op. in Castilia noua vel Celtiberiæ. Valeria a Quenca
Valeria colonia corsicæ op. Leria.
Vallata H. op. Vanenca
Vallesium vide Varronis vicus.
Vallis Iani Thusc. mediterr. opp. Valliana.
Vangionum specula Vuormatia Herolde.
Varetanum Anton. Thusc. op. Valestano.
Varronis vicus qui & Vallesium, & Versisium, Lombard, Transpand. op. Varescio.
Vasate Op. Narb. GAL. Basas
Vatuca Castellum quasi in mediis Eburonibus, fortasse Gulich.
Vegesatum Op. GAL. ad Mosam. Wesel B. ad Mosam. Wesel
Veia H. op. Andujar
Veientum & Veiens, Ciuitas Thusciæ, quæ a thuscis Larthenianum dicta. Martheniano.
Velitræ Latij oppid. medit. in Volscis. Belitre.
Vellaudunum Cæsaris Austricum Ptol. quæ & Antissiondourm Auxerre, vrbs in Burgundionibus, vino quod inde nomen habet, nobilis.
Vellica H. ob. Victoria
Venafrum Op. Hirpinorum in Samnitibus. Venafri.
Venantodunum quasi Venatorunm mons, Britann. ins. oppi. Huntington.
Veneria H. op. Nebrissa
Venetiæ Nobiliss. Europæ emporium in sinu Hadriatico, Venetia.
Venetiæ GAL. oppid. in Britan. Cæs. Vannes
Venta Anglo. op. in Icenis. Nortwich. Nordouicum.
Venta Angl. op. Winchestre.
Venta Aualoniæ Augl. op. non longe a sinu Cornubiensi, emporium mercatu non ignobile. Bristou.
Venusium Mediter. op. Apuliæ Peucetiæ vel Dauniorum. Venosa in terra de Barri. Horat. poetæ patria.
Verbigenus. Op. in Heluetiis . Orba.
Verbinum GAL. op. Veruin B. op. Veruin
Vercellæ Op. Lombard. Transpad. Vercelli.
Verolanium Angl. oppidum. wethelingeestre.
Verona GAL. Cisalpinæ clara vrbs. Bern, & Dietrichbern Germ. Verona Italice
Verouicum Brit. ins. op. werwike.
Versisium vide Varronis vicus.
Verulum Mediter. Latij op. Verulo.
Vesonrium & Vesontio, Burgundiæ comitatus vrbs. Besanson.
Vetera vel Vetera castra. Cliuiæ op. Xanten.
Vetulonium Thusciæ opp. Viterbo, aliis Vetulia.
Vibisci vide Burgidala.
Vibo Valentia vide Hippon.
Vicentia vel Vincentia, Venetæ ditionis op. Vicenza.
Vienna Allobrogum op. in Gall. Narbon. Vienne.
Vienna Ciuitas Austr. quam Plinius Vianam nominasse videtur. Ween.
Vilugia Angl. opp. Wileshyre.
Vindunum Ptoll. GAL. vrbs. Vendosme
Vindibona vide A la Flauiana.
Vindinossa in Heluetiis op. Windisch.
Virgi H. op. Vera
Virgium Liguriæ op. Voragine.
Virouiacum Anton. Werwijcke, in Flandria pagus.
Virunum Stiriæ oppid. Iudenburg, aliis Freisach.
Viseria vide Mantua Carpentanorum.
Visonium Lusitan. oppid. quod & Viseum, Viseo.
Viterbum Thusc. opp. Viterbo.
Viuarium GAL. Narbon. op. Viuiers
Vlissipo. Vide Olissiop.
Vlpia Ttaiana quæ & Zermisgethusa, Daciæ medit. opp. Verhel, aliis Veczel.
Vlyssis portus Sicil. op. Longina.
Vosauia alias Ficelia, Germ. ad Rhenum op. vbi Mammeamater Alexandri Seueri sepulta est. Oberwesel.
Vrbicua H. opp. Arbeca
Vrbinum Piceni vrbs. Vrbino.
Vrcesa H. opp. Veliz
Vrci seu Virgi, opp. Hispan. Berea. o Verea.
Vrcinium Op. Corsicæ. Aiaz.
Vrgella H. Tarrac. op. Vrgella
Vria vide Hyria.
Vricouium Ang. op. Wrockcestre.
Vsbium Austr. vrbs. Perlenpeug.
Vtica Asr. opp. ad mare mediterran. Porto Farina.
Vtina & Vtinum. Fori Iulij vrbs. Vdine.
Vuixa ptol. Asr. op. in ora maris mediter. Orano. vide etiam Quisa.
Vulsinensium vrbs quæ & Volsinia Catoni, Volsinij Anton. Thusvrbs. Bolsena.
Vulturnum Campan, felicis op. stello al mar di Botorni.
Vxama vide Oxama.
Vxena Bæt. op. Vcelis.
Vxentum Magnæ Græciæ op. mediter. Vsento.
Xilia Africæ oppidum ad Oceanum Atlanticum, Arzita.
Yonosa Valentiniani regni in Hispania opp. Vilajoysa.
Zagylis Libyar op. Cazales.
Zancla quondam Sicil. oppid. nunc pagus. Chiera.
Zancle vide Messana.
Zermisgethusa vide Vlpia Traiana.
Zeta Afr. minoris op. marit. Zerbi.
Zeugma Daciæ vibs, Clausenburg.
Zilia Afr. op. Alger.
Zygris villa Africæ oppidum. Solonet.
DE PARTIBVS AEDIFICIORVM.
CAP. LII.
MBVLATIO Cicer. ambulacrum Plin. περίπατοϛ AL. Gang, Spatziergang B. Spacierhof, galerye, wandelplætse GAL. Pourmenoir, galerie
Amusium Vitr. circinatum tympanum Plin. Tagulæ ex qua ad libellam collocata deprehenduntur plagæ, vnde ventorum certisiatus spirent : ita dictum fortasse, quod imperitis & amusis ingeniis eo consuleretur in explorandis ventis. B. Compas GAL. Compas ITAL. Compasso H. El Compasso
Acroteria Vitr. Eminentia fastigij ædoifiorum pinnacula & signa, quæ vel columellæ sunt, vel stylobatæ, in quibus sigilla vel arulæ. B. Canteelen, Foryen GAL. Acroteres, piedestalles
Andron Plin. andronitis, Locus secretus a mulierculis, vbi viri versantur sine interpellationibus illarum, ἀνδρὼν, ἀνδρωνῖτιϛ. AL. Das Mannen Zimmer, das Knablinhausz B. Th'ays voor de mans, t'knechtkens huys GAL. Logis des hommes, la maison aux gatçons ITAL. La stanza per gli homini, a figliuoli H. La casa de los dvarones, o posada para los muchachos
Ante Vitruuin. ostiorum latera Festo. Lapides vel arrectaria vtrumque ostij latus munientia. παραστάδεϛ Xenophont. σταθμοἰ Polluci, τέτταρα Hesych. Polluci. AL. Die seitten an einer Thuren, der Fusz darauff man die Thzr tuschleuszt B. De Stijlen van de Deure, Posten GAL. Les iambes, ou iambages d'vn huis ou porte ITAL. Posti, le balestrado delle porte H. El bastidor de la puerta
Antepagmenta Vitru, ea dem sunt cum Antis, sed Catoni & Festo antipagmenta, valuarum sunt ornamenta, quæ antis adpanguntur, id est, adsiguntur : cuius generis sunt Bullæ Ciceroni, de quibus inferius.
Anterides Vitru. erismæ Eid. Arcus, pilæue muris obinente, & labans ædificium fulcientes : vel tigna parietes ruinosos sustinentia. ἀντηρίδεϛ, ἐρείσματα. AL. Tram oder Sant, Setztholtz, Vnderserzling B. Schoorhout, Onderstutthout, Stutters, oft Vysels GAL. Arc ou pilier boutant, quasi pila arcusve obnitens, estage, contrefort ITAL. Speroni, contreforti
Apodyterium Cicer, spoliarium dici posset, vbi lauaturi vestes exuunt. ἀποδυτήριον. AL. Hutstuben, Abziechstuben B. Een plætse dærmen de cleederen wttreckt alsmen hem wasschen wil, cleeramer GAL. Le lieu ou on laisse les habillemens, quand on se veut estuuer, chambre aux habillemens ITAL. Luoco doue si lascian li vestimenti quando voi andare a la stufa, stuferino per li vestimenti H. Lugar do se dexan las vestiduras, assi que quezieredes andar a la estufa, estufa o camara para las vestiduras
Archiuum Vopisco, ἀρxεῖον, ἀρxαῖον Athenæo, xαρτοφυλάχιον Hesychio, γραμματοφυλάχιον. idem mihi cum superiore tabulario esse videtur, nempe monumentorum publicorum receptaculum. AL. Die statcamer oder kast dærin man die Frexheit und andere Schrifften oder Originalen bewart B. De stætcamer oft kiste dær de priuilegien en ander originalen inne liggen GAL. La chambre des priuileges & autres escritures de la republicque ITAL. L'archiuio Romæ H. Sola para edificat casas
Area Varr. Locus ab ædificio vacuus. ἃλωϛ. AL. Ein grosser vngebawter Platz, ein ebener Bodem B. Een onbetimmerde Gront, leeghe Werf GAL. Le fond ouk parterre sans edifice ITAL. Il fondo vacuo H. Sola para edificat casas
Arenatum Calx recenter arena permista. μάλθη. AL. Kalch so erst mit dem Sand vermischt ist B. Beslach, beslagen Calck GAL. Chaux meslee auec du sablon ITAL. Arenato, calce pista ensieme col sabione H. Maçacite
Argyrotheca vasarium Cicer. Repositorium argenteorum vasculorum, vel potius, omne instrumentum & supellex argentea, quæ magistratus in prouinciam abiens instruebatur ex publico. ἀργυροθήχη. AL. Ein Credentz, ein Puffet, oder Anrichte mit silberen Geschirren B. Silueren buffet. item silueren schappræy GAL. Buffet ITAL. La credenza delle argenterie H. Vasos de plata
Asseres Crassior & angusta materies, fereque trientalis hoc est, quatuor pollices lata : ita dicti (Festo testante) quod parietibus, trabibusque assideant. AL. Bretter oder Dilen B. Eeken Ribben GAL. Membrures de bois fendu ou scie ITAL. Tauole, o trauicelli H. Vigones, o tablas cortadas
Asses assamenta Plin. axes, sectiles tabulæ, planeæ Plin. σανίδεϛ, σανιδώματα. AL. Bratter, Dilen, Laden, Brugel, Bruckladen B. Deelen, Plancken, Bladen, Berderen GAL. Planches, bois de fente, membrures, membrures de sciage ITAL. Asseri, pianche H. Entabladuras
Astragalus Vitru Torulus veluti torques, qui baccis plerumque scalpitur. ἀστράγαλοϛ.
Atrium Varr Primus in ædes aditus, oecus Vitru. In atrio vult Seruius olim fuisse culinam, vnde a fumi nigrore nominis ratio. αὐλαία, πρὀαυλον, πρόδομοϛ, aliis μεσαύλιον & περιστῶον. ac recte quidem, sed in ijs ædibus, quæ aulam aut porticum ante atrium habebant. AL. Ein Saal B. Een sale GAL. La sale ITAL. Sala H. Sala
Auiarium Columel. cokortalium auium stabulum Varroni. ὀρνιθὼν, ὀρνιθοτροφεῖον. AL. Vogelhausz oder Keffig H. Voghelhuys, een keuie GAL. Voliere, mue ITAL. Luoco da tener vccelli & volatili H. Lugar donde se crian aues
Balneum Cicer. balneæ Eid. βαλανεῖον. balineum Plauto. AL. Bad, Badstuben B. Bat, bædstoue GAL. Bain ITAL. Bagno B. Banno
Basis Ipsa spira quæd scapo subijcitur, hæc stylobatæ imponitur. βῆλοϛ, βάσιϛ, βάθρον, χρητίϛ Pindaro. AL. Der Fusz von der Sauwl B. De Voet van de Colomne GAL. Soubassement ITAL. Base H. El pie de la columna
Bubile Colum. nam bouile dictio mionus Latina est. βούσταθμον, βουαύλιον, βούστασιϛ βουστάχη. AL. Rindernstall Kustall B. Ossenstal, koestal GAL. Estable a boeufs & vaches ITAL. Stalla di boui & vacche H. Establo de los bueyes & de las vaccas
Cæmentum Cic Lapis rudis, non cæsus. xάλικ Thucyd. AL. Schopstein, Bruchstein B. Onghehouwen Steen, rouwe Steen GAL. Blocaille, moillon ITAL. Recalci H. Cimiento
Calcaria fornax Plin. ἰπνόϛ. AL. Kalckofen, Brennofen B. Kalckouen
Calx Plin. ferumen cæmentorum Eidem. χονία, ἂσβεστοϛ. AL. Kalch B. Calck GAL. Chaux ITAL. Calce H. Cal
Calx harenato lita quæ & intrita, qua opus structile compingitur. lapides veteres. B. Beslagen Calck, Beslach
Calx vda lap. antiq, dicitur, qua dealbatur paries. B. Witsel
Calx viua τίτανοϛ, ζῶσα ἂσβεστοϛ Cassiano. AL. Raucher oder vngeleschter Kalck B. Ongebluste Calck GAL. Chaux viue ITAL. Calce viua ITAL. Cal porregar
Caminus Cicer. spitamentium Plin. fumarium Nar. insumibulum aliis. χάπνη Nazianz. χαπνοδόxη, χαπνοδοxεῖον. ἀνὀπαια Hom.ἢγουν ὀπή ἡ εν μέσω| τῆϛ ὀροφῆϛ δἰ ἦϛ ὁ χαπνόϛ ἐχπηδα=|. AL. Rauchloch, Kamin B. Schauwe, schoorsteen, cafcoen Flandris GAL. Cheminee ITAL. Camino H. Cheminea
Canterij Vitru. Tigna tecti oblonga a columine ad imum tectum pertingentia, quæ si iusto longiora sint, suggrundam constituunt. AL. Tachrafen, Tram, Tillbaum B. Dacksparren, Caprauens GAL. Chantiers, ou cheurons ITAL. Canthieri H. Perchas
Capreoli Vitru. Ligna vtrimque proclinata, quæ canterios sustinent. B. Veeren
Carceres Cic. loucus vnde euqi ad cursum emittelbantur, vel cursores vnde ἱππαφέσειϛ nominat Halicarnasseus. άφετηρίαν ajli : βαλβίϛ etiam dicitur, & βατήρ, γραμμή quoque Polluci, quod is locus certa nota lineave distinctus esset.
Cardines Vitru. Extremæ partes capreolorum aut tignorum quæ in cauum induitur. Gallis cardo vocatur, le tenon, vt cauum ipsum, la mortaise.
Cardo Virg. quo ianua mouetur, quasi cor ianuæ, ἐπισπαστήρ Suidæ, στρόφιγκ, εἰ ρεθύρη Hom. ὀρσοθύρη, θαιρόϛ Polluci, γίγγλυμοϛ Galeno. Thurangel. B. Een Herre,Gehinge oft Henxele GAL. Le gond d’vne porte, le piuot d’vn huis ITAL. Gardine H. Quicio sobre que se buelue la puerta
Carnarium Colum : vbi caro salita, fumove durata suspenditur. AL. Fleischgaden, da man das eingesaltzen oder im Rauch gedoreet Fleisch auffhengt B. Dærmen t’ghesouten oft t’geroockt vleesch ophanget GAL. Ou on pend la chair salee ou enfume ITAL. Lugat para metter la carne ensalada y enfumada
Caryatides Vitru, Sigilla consimilia Atlantibus, sed muliebrispecie, a Caria Laconiæ vt cum Pausania Athenæus : siue a Carya Peloponnensi oppido, quod Vitruuius sentit : vel a nuce arbore, quæ χαρύα, quam virginum chorius ibi metu ruinæ conscenderint, vt Lut atius voluit. χαρυάτιδεϛ Athenæo. AL. Weibsbilder vnder die Balcken B. Portanten in Vrouwen ghedænte GAL. Figures de femmes portans les modillons ITAL. Caryati di femine H. Figuras de mugeres pare sostener las vigas
Caseale Colum. Locus in villa vbi confici8untur aut exprimuntur casei.
Castellum Vitru. Aquæ tymano egestæ conceptaculum. B. Den back
Catadromus Suet. (decursorium sunt qui appellant) Locus vbi imaginario prælio equis concurritur : quod Troiam ludere nonnullis dicunt.
χατάδρομοϛ. AL. Thurnirplatz, Lauff oder Stechplats B. Tornoy plætse GAL. Lieu poui iouster ITAL. Luoco di giostra H. Lugar do se tornea. Porro apud Suetonium in Nerone, sunt decti viri qui existimant cantadromum dici extentum funem, per querm funambulus edito de loco decurrat
Catillus Paulo Iuriscons. Molæ superior lapis. ὂνοϛ Hesych. B. De looper GAL. Le dessus du moulin ITAL. Maciguo sorano H. Muela de encima
Canædium Plin. Iun. cauum ædium Varr. Locus sub dio vacuus inter domus atrium αὐλή. Athenæo. quod is locus vento peruius atque per flatilis ante locupletum ædes : vnde & nomen aulæ magnatum ædificiis adoptatum esse auguror : non multum tamen hinc discrepare videtur hyparthri siue subdialis nomenclatura, nisi forte illud sit discrimen, quod cauædium habeat compluuia. hyparthrum non habeat. quod ipsum peritioribus & in architecturæ cognitione versatioribus excutiendum relinquo. AL. Ein Hof B. Het hof GAL. La court a l’entree d’vne maison ITAL. La corte H. Corte
Cauea Cicer. οἰχίσχοϛ Philostrato, πέταυρον, Suidæ, οἴχημα, οἰχίδιον, οἰχημάτιον. Domuncula seu carcer auicularum. AL. Kefin, Kefe B. Een ghiole oft keuie, couwe, vogeicouwe GAL. Cage ITAL. Gabbia H. Iaula
Cauea Virg. Area theatri in meditullio, vbi populi consessus erat, teste Seruio. θεωρητήριον. AL. Der Boden im Schamplaty, da das gemein Volkck sityet vnd yuschawet B. Het onderste, dær hanneken all man stæt, oft sit en kijcht GAL. Le bas du theatre ITAL. Il fondo o il piano del theatro H. Talanquera
Chondrocopium farreum non male fortassis : vbi far frangitur : & alica sit. xονδροχοπεῖον. Poll. AL. Darinn mann Dinckel Korn mahlet B. Gotterye, gortmeulen
Clathri vel clathra Colum, cancelli Cic. Ferramenta, lignave reticulato textu, quibus fenestræ muniuntur, sepiunturque, χάγχελλοι, δίχτυα Salomonis interpreti, veluti reticula, χιγχλίδεϛ. AL. Gatter, Schrenck, Spangen B. Tralien oft dgheerden GAL. Barreaux, treillis ITAL. Cancelli H. Rexas o verjas para çerrar o aportar
Clauis χλοἰϛ, βαλανάγρα, eô quod obicem velut persequtur. ὂτι τήν βάλανον ἀγρεὐει, vt Thucyd. schol. videtur. AL. Schlussel B. Sleutel GAL. Clef ITAL. Chiaue H. Llaue
Clepsammidion sicto vocabulo ad imitationem clepszdræ, cuius hoc seculo vsus exoleuit : machinula vitrea, quæ defluxu arenæ aut puluisculi e contusis ouorum testis comparati, statum temporis interuallum designat, χλεyαμμίδιον, ab arenæ furto. AL. Ein Sandtvhr B. Ene santlooper GAL. Vn horologe a sablon ITAL. Vn horologio a poluere, o d’atena H. Vn relox de arena
Coagmenta alterna Vitru. cum cubilia laterum lapidumve alternant, nunc in longum, nunc in latus, ἐπάλληλοι συστάσειϛ. AL. Verwechselte Steinlagen B. Gheschæckierde Nesten
Coaxatio Vitr. coassatio, opus axibus constans, hoc est, sectilibus tabulis : nempe tabulatum. nam axes transuersis trgnis impositi sola contignationum informant. ὐπερῶ|ον, χατήλιy ἰχρίωμα. AL. Bunne, Soller B. Solder GAL. Planchier, estage ITAL. Solaro H. Entabladmiento
Cochlea per quam clauiculatim striatam prælum spiratim attollitur, & vicissim demittitur in torculari, vectiariis ergatam versantibus. χοxλίαϛ. AL. Drotten Spindelt B. Spilte GAL. La viy de la presse ITAL. Il stilo o la vida del torcol H. El albo de la prensa
Cochlea cochlis, scalæ cochlides, Scalæ in gyrum ascensiles. χοxλίαϛ, χοxλἰϛ, χοxλίδιον Strab. χλίμακ ἑλιχτή. Athenæo AL. Ein Schnech, ein rundt Stagen B. Een wendeltrap GAL. Viz a monter ITAL. Scala a babaluxa, caracho, garagoso, lamaga H. Caracol
Coenaculum Varro. Superior domus pars ad quam cochlide aut scalis ascendebatur, vbi antiquit us coenabatur. ἑστιατόριον Plutarch. δειπνωτήριον, ἀνώγεων, ὑπερῶ|ον. AL. Ein ober Gemach, Stuben, oder Saal, ein oberlust Sall B. Een oppercamer, oft sale om te eten GAL. Chamdbre haute ou sale, ou on soupe ITAL. Cenaculo, o sala ad alto per cenare H. Sobrado o sala alta para cenar
Coenatio Colum. Hanc volunt esse inferiore in loco, vt coenaculum in superiore. θοινητήριον. AL. Nidergemach oder Stuben, Nidersaal B. Neercamer oft sale GAL. Salette, parloir ITAL. Sale di basso, saletta H. Sala baxa para cenar.
Coenatio laqueata yαλιδωτόν θοινητήριον. AL. Gewelbte Stuben, gewelbder Saal B. Ghewelfde eetsale GAL. Saldette lambrissee ITAL. Sala fatta in volto H. Sala labrada de çaquicames
Colliquiæ siue colliciæ Festo, Cauæ tegulæ, per quas aqua defluit, siue canales, laminæ vel leuiter concauatæ, quæ defluam e tecto aquam cllicientes atque excipientes in angulis tecti cauædij, pluuias aquas deijciunt. AL. Wasserrunsz, Wasser Furhen B. Gooten GAL. Goutieres
Columbaria Vitru. Cubilia asserum vel tignorum, vbi sedent asseres. ὀπαί. B. Nestend dær de Ribben in Lluyten oft liggen
Columbaria Vitru. Foramina per quæ aqua tympano excepta effluit.
Columbarium Columell. περιστερεὼν, περιστεροτροφεῖον. AL. Taubenhausz B. Een duyfhuys, eenduyuencot GAL. Coulombier ITAL. Colombaio H. Palomar
Columbarium Varr. Loculamentum singulis columbarum partibus deputatum, AL. Tauben Nast oder hol B. Duyuenest G/ Boulotte ou trou pour alloger les coulombs ITAL. Il nido delle colombe H. El nido de las palomas
Columnæ proprie dicuntur arrectaria, quæ columen sustinent, transtrique innituntur. χατήλιπεϛ Hesychio, δοχοἰ βαστάζουσαι τόν ὂροφον, ἀμείβοντεϛ. B. Standers
Columen Vitru. Summum tignum tecti, quod a fastigion inLongum peruadit. ὀρόφωμα. AL. Ein Stutz B. Nock quasi nuchæ, id est spinæ dorsi, vicem implens GAL. Le support & appuy du toict ITAL. Il colmo H. El cumbre
Columna rotunda est. στύλοϛ Hippocr. χίων. cuius partes sunt Scapus, qui est veluti corpus Columnæ, supra quem capitulum surgit : infra scapum Spira, eaque inferior Stylobates. AL. Sew. Pfeyler B. Een ronde Colone, een Pilær GAL. Colomne, ou pilier ITAL. Colomnna, pilastro H. Columna
Columna striata Plinio. AL. Kalachtighe Sewl, oder mit Holkalen vnderschiedne Sewl B. Gestremde colomne GAL. Colomne canelee, creusee ITAL. Columna striata H. Columna acanalada
Columna structilis Vlp. Martiali, e pluribus saxis constructa, opere cæmentitio, lateritio, aut lapideo. Cui opponitur columna solida, στήλημονόλιθοϛ Iosepho. AL. Von vil stucken auffgesetzre Sewl B. Een pilær van veel Steenen opghemæckt GAL. Colomne bastie de plusieurs pieces ou pierres ITAL. Colonna fabricata di molte pietre H. Columna edificada de mugas piedras
Compluuium Vitru χατάχλυστρον μέσαυλον. Tabulatum plutei in modum deuexum in vnam partem, ædificiis applicitum : cuiusmodi ea sunt de quibus datatim pila luditur. Constat autem interpensiuis, trabiculis immissis, & instratis asscribus. AL. Laub B. Lueue GAL. Vne goutiere, ou esgout ITAL. La fogna, tetto H. El patio de casa
Compluuium erectum Vitru, quod non officit tricliniorum aut atrij luminibus, cuius in emporiis vsus est : hoc tamen habet incommodi, quod in fistulis stans aqua aut redundans corrumpit opus intestinum & parietes. AL. Auffgehende Laub B. Opgænde lueue
Conciliabulum Plaut. Locus vbi concilium initur, præsertim a flagitiosis, σύλλογοϛ, συνέδριον. AL. Versamblung B. Vergaderinge GAL. Assemblee ITAL. Congregatione H. El lugar do se yutan a consejo
Conclaue Terent. Cicer. conclauum Plauto, Lucus secretior in penetralibus intimis domus, vna claue domesticis peruius : Terentius interiorem domus partem in eadem scena dixit. Donatus vult plura cubicula intra eum clausad esse. AL. Ein heimlich Gemach mit viel Kameren B. Een binnencamer, oft besloten camer met andere vertrexkens GAL. Chambre auec plufieurs retraits ITAL. Conclaue Rom H. Conclauio, camara ençerrado o recamara
Conisterium Vitru. Locus in xystis, vbi luctaturi ceromate peruncti, puluisculo inspergebantur. χονιστήριον.
Contignatio Plin. Textura tignorum AL. Schregtile B. Versparringhe, Ribben Lage. GAL. Estage, solier, planchier de maison ITAL. Taualato trauamento, solaio, palco Boccat H. El sobrado o entresuelo
Coria Vitru. Ordines & ductus perpetui cubilium. ἐλάσματα, γεισσώματα, διαζώματα Theophr. AL. Ein Legesteinen B. Laghen GAL. Bouches ITAL. Corsi H. Hillada de ladrillos o piedras
Cornix cantharus Plauto, manus extera Lucret, annulus aut marculus ferreus quo pulsantur fores. χιγχλίϛ Theoc. Schol. χορώνη Hom. χόρακ, χρίχοϛ, ῥόπτρον Eustath. ἐπισπαστήρ Herodoto, ἐπίσπαστρον Poll. AL. Der Ring, oder Hamel an der Thur B. De Clopper, oft de Deurhamer ITAL. L'annello de la porta H. El anillo de la puerta
Coronæ coronices Vitru. Præcinctiones sius transuersa cingula, quibus præcinguntur parietes passim, potissime ex intestino opere, ad inhibendam repellendamque vocem canentium loquentiumve. B. Cornissen
Cryptoporticus Plin. Iun. Porticus subterranea, aut loco depressiore posita, cuiusmodi structura est porticuum in antiqui operis monasteriis. χρύπτη. AL. Gang gar nahe vnter der Erden allenthalben beschlossen B. Onderærdich ende lange pant, monicke pant
Cubiculum Cicer. a cubando. χοιτὼν, δωμάτιον. AL. Schlafkamer B. Slæpcamer GAL. Chambre a dormir ITAL. Cubiculo, camera H. Camera donde dormimos
Cubilia Plin. coagmenta Vitru. Sedes laterum, lapidumve singulorum, vt inter se sedens, & coguntur, coniungunturque arcte. συστάσειϛ, συστήματα. AL. Legsteinen B. Het Nest van de Steenen GAL. Perpins
Culina Cicer. coquina Donato. μαγειρεῖον. AL. Kuche B. Keucken GAL. Cuisine ITAL. Cucina H. Cozina
Culmen Virg. Stramineum tectum, culmis constratum. ὂροφοϛ AL. Ein strowes Tach B. Een stroyen Dack, oft Rietendack GAL. Toict de foarre ou d'estrain ITAL. Tetto di paglia H. Teche de paja
Cumera Horatio. Vas vimineum aut fictile, in quod plebey homines condebant frumentum, vt in granaria,sd quilatifundiis præcelldebant. χιyίλη, σιπύη, σιτηρόν ἀγγεῖον. AL. Kornkorb, Kornkast, Korngealter B. Corencasse oft kiste GAL. Vaisseau a garder le froument ITAL. Bugnola H. Panero
Cunei Vitru. Virgil. Theatri sedilia, siue spectatorum loca in theatro. χερχίδεϛ Alexidi.
Curiceum Vitru. χουριχεῖον. Tonstrina balnei, vbi cæaries tonderi, & præsegmina vnguium demi solebant. AL. Da man sich Kolben, vnd die Nagel abschneiden lasser B. Dærmen hem scheeren, en de nagelen afsnyden læt GAL. Ou on se fait tondre & trencher les ongles ITAL. Doue si tonde & tagliano le vngia H. Do se hazen las barbas, y cortan las vnnas
Curriculum Horat. Spatium ad currendum aptum, teste Charisio, in quo de pernicitatis gloria certamen erat. δρόμοϛ, στάδιον. AL. Lauff oder Rennplatz B. Loop oft renplætse GAL. Lieu depute a courir ITAL. Luoco deputato a paleo H. Carrera
Cymatium Vitru. vnda, lysis Vitru, quod sit sinuosa in modum vndæ, nempe sima recta aut inuersa, quæ coronæ imponi solet, vndamque imitatur in præceps ruituram. χυμάτιον, λύσιϛ, ὑπεροxή Suidæ : qui tamen alibi Cymatium cum ταίνια|confundit.
Deliquiæ deliciæ Festo, Tignum quod a culmine ad infimas angulares tegulas fastigium versus collocatur, vt inde aqua pluuia deliquet. vnde & tectum deliciatum. B. Opgænde plancke, dær t'water vanden Geuel afschiet GAL. Goutieres ITAL. Solchi da condurre vial l'acqua H. Sulcos para sangrar el agua lluuia
Denticulus Vitr. Fascia epistylij ad dentium imaginem interfecta
Diathyrum Vitru. Tabularium e materia, quod opponitur ostio, vt excludat ventum irrumpentem, dum valuæ aperiuntur, vt Alciati videtur in lib. De verb. signific. πρόθυρον. Vitr. διάθυρον. B. Een Schutsel Alij diathyra existimant esse ea repagula lignea, quæ arcent equos aut curruum incitationem a vestibulis ædium. B. Voorschutsel
Elæothesium Vitru. ἐλαιοσθέσιον, ἀλειπτήριον Polluci, vbi ab alipta inungiolleo corpora lotorum consueuerant.
Emblema Lucill. Versicolor tesserula, & insitia, qua pauimentum variatur. ἔμβλημα. AL. Verschroten Werck, gewürffelter Esterichziegel GAL. Entrelassements de pierres pour embellir le paue ITAL. Tegole di piu colori, per ornar il pauimento H. Azulejos
Encarpa Vitru. Implexus florum frondiumque yophoro insculptarum ἔγχαρπα. AL. Blumwerck B. Frutasie GAL. Frutage ITAL. Ghirlaude & festoni H. Frutas y flores
Epistylium Vitru. capitulum, modulus, quod scapo imponitur. ἐπιστύλιον, χιονόχρανον Ctesiæ, στηλἰϛ & γλυφίϛ Etymol. ἡ χεφαλή τού χίονοϛ. AL. Capital B. Capitæl GAL. Chapiteau ITAL. Capitello architrauo H. Capitel sobre la columna
Equile Varr ἱππὼν, ἱππόστασιϛ, ἱπποστάσιον. AL. Roszstall B. Peertstal GAL. Estable a cheuaux, escuietie ITAL. Stalla di caualli H. Caualleriya, establo de cauallos
Exedra Cicer. a sedium frequentia, locus disputantium aut de communibus netotiis agentium consessui accomodus. Cuius specimen coenobia nobis seruarunt, capitulum nominant. ἐκέδρα, παστάϛ Xenoph. AL. Gestul, Capittel, Capittelhausz B. Het capittel, t'gestoelte GAL. Le chapitre, les sieges, parloir ITAL. Seggia Neapol. il capitolone, conuenti H. El capitulo. Hoc vocabulo sedilia quæ pro foribus habentur, siue lapidea siue lignea nominari non male possunt B. Stoepen, bancxkens
Exostra Cic. ἐγχύχλημα, ἐκώστρα. Machina lignea, qua quæ intus geruntur aut suint, versatione rotarum spectatoribus ostenduntur.
Fastigium Cæs.d culmen Plin. Altitudo anterior domus in acumen surgens pyramidale. ὀροφή, ἀχρωτήριον Plutarch. in Cæs.dixit quod fastigium Sucton. Der oberst Spitz vnnd Gipfel. B. Opgænde Geuel GAL. Le feste, coupet d'vn edifice, le frontispice. ITAL. Il frontispicio H. El cumbre y la altura del edeficio
Fauus Vitru. Hexagona tegula in sex angulos excurrens. χηρίον ἑκάγωνον. AL. Sechsecketer Esterichstein B. Sescante Vloerteghel
Fenestra Cic. θυρίϛ. AL. Fenster, Fenster oder Tachloch B. Venster GAL. Fenestre ITAL. Fenestra H. Ventana AN. Vvindore
Fimetum Plin. sterquilinium Columl. Locus aggestus simo, χοπρὼν, φύρμα. AL. Mistgruben, Misthauffen oder Lagen B. Mesthoop. mestput, messinck Flandr GAL. Fumier ITAL. Fossa do sterco H. Muladar de estiercol
Focus Omne in quo fouetur ignis, Seruio teste. ἐστία, ἐxάρα. AL. Fewrstatt, Hardstatt B. Den Heert GAL. Garde feu, l'astre ITAL. Fuoco, focile petrarch. fuocolaro nonnullis H. Hogar
Foenile Colum. Foeni repositorium. xελωτήρ, xορτών. AL. Hewstall. oder Gaden B. Hoystal GAL. Fenil ITAL. Fenile H. Almear de feno
Foramen Cicer. foramentum Gayæ, a forando. ὀπή τρῆμα, τρύμα, ? ?µα ? ?α, τ ? ?π ?µα. AL. Ein Loch B. Een gat, een gheboort gat GAL. Trou, pertuis ITAL. Pertugio, forame, bucho H. Horado, agujero
Foramen palmare Vitru. habens diametripalmum rnum. AL. Ein Loch das ein zwerch Handt werd ist B. Een gat dat een hant breet wijt is. GAL. Vn Pertuis alrge de quatre doits ITAL. Forame d'vn palmo H. Horado de quatro dedos lagro
Foramen rotundum quod terebræ vertigine excauatur. AL. Ein rondt Loch B. Eenront gheboort gat GAL. Vn pertuis rond. ITAL. Forame rondo H. Horado redondo
Fori Liuio, spectacula Liuio, Tabulata vnde ludi spectantur. AL. Bunne, Standt darauff man dem Spiel yuschauwet B. Stellagien, oft schauotten om te sien speelen GAL. Eschaffaux ou sont ceux qui regardent iouer ITAL. Luoco donde si vede giuocar le comedie H. Lugar para mirar los iuegos
Ferica Iuuenali, pro latrina publica. ἀφεδρὼν, χαμάρα. AL. Gemein scheiszhausz B. Tghemeen schijt-huys GAL. Retrait publicq ITAL. Latrina publica H. Priuado o albanar publico
Fornax Cicer. ἰπνόϛ, βαύνοϛ, θερμαύστ ρα vel θερμάστρα Callimacho. AL. Ofen, brennofen B. Ouen, bernouen GAL. Fournaise. ITAL. Fornace H. Hornaza
Fornix Cir. arcus Ouid. concameratio, testudo Virg. yαλἰϛ, yαλίδωμα χαμαρωτόν Straboni. χαμάρα. AL. Gewelb, sehwibbogen, bogen eines gewelbs B. Een voute, oft welfsel, oft de boghe van 'tghewelfsel GAL. Arc, arche, voute ITAL. Testudine, arco, volta H. Arco, boueda Differunt tamen hæ voces figura, siquidem testudo conctare videtur duobus arcubus sese decussantibus, aut crucis in modum sese intersecantibus, fornix vero in arcus similitudinem incurua est & oblonga, vnde & arcus dicitur, ab his diuersum est hemisphærium Vitr. quod ad sphæræ similitudinem orbiculatum est. ITAL. Cuppola. Huc spectat discrimen inter Fornicari & Pandari : quandoquidem illud est reniti ac in diuersum curuari, more palmæ arboris, quod χυρτούσθαιPlutarchus dixit, alij χαμαρούσθαι. AL. Bogenweis krummen, vbersich vmbbiegen B. Boghewijs omcrommen, opwærts ombuyghen GAL. Vouter ITAL. Voltare, volteggiare H. Bouedar At pandari est ponderi cedere. ενδιδόναι Plutarcho. AL. Bucken vnd beygen wie ein vberladene wand B. Toegeuen int buyghen GAL. Courber & affaisser. qua de re Plin. lib. 16 cap. 42
Fracturæ Vitr. Materia lapidea vel cæmentitia, quæ medium inter duas frontes parietum vel murorum interstitium farcit atque implet : vbi extima vtrinque veriisura ordinario conctat lapide, reliquum spatium e cæmentis educitur : id quod Plinius dixit medios parietes fractis cæmentis farcire. AL. Bruchstein vnnd scharben, damit man die mauren einstopffet vnd auszfullet B. Stopsteen GAL. Remplage ITAL. Piedre o scaglie per riempire H. Ripie entre dos hazes
Frigidarium Vitru. λουτρὼν Xenoph. vbi frigida perluebantur. AL. Kaltbad B. Coutbat GAL. Bani en eau froide ITAL. Bagno d'acqua fredda. H. Banno de acqua fria
Frontispicium AL. Der gipfel B. De geuel, oft de voorgeuel GAL. Le deuant de la maisoni ITAL. La facciata dinayi de la casa H. La fruente o parte de lantera de la casa
Fundamentum Liuio, Vitru. Fessa vbi sit subctructio. θεμέλιον, χρηπίϛ Pind. ὑπόθεσιϛ, βάσιϛ, βάθρον. AL. Grundt, grundtveste B. Fondament, gront GAL. Fondament ITAL. Fondamento H. Clmiento
Fundamentum fistucatum Vitr. fistucis pauitum Plin. AL. Mit schlageln vnd hayen ein getribner grundt B. Een fondament wel inghestampt oft gheheyt GAL. Fondement enfonse auec vne hie ITAL. Fondamento ben inficcato H. Cimiento hincado
Furnus a furuo colore, Locus in quo panis eoquitur. φούρνοϛ, πνιγεὐϛ, χλίβανοϛ, χρίβανοϛ. Hoc tamen discriminis volunt esse inter dlibanum siue testum, & furnum, quod clibanus e ferro aut ære aliave materia constat, sub quo non panis modo, verum aliud quiduis coqui potest, deinde etiam quod moueri loco possit, id quod in furno de sider atur, qui immobilis est, & calce aut intrita coagmentatur. AL. Bachofen B. Backouen GAL. Four ITAL. Furno H. Horno
Gallinarium Colum. chors siue cohors Varroni, Locus parietibus inclusus ad pascendas gallinas. officina Colum. ὀρνιθοβοσχεῖον. AL. Huner hausz B. Hoenderhuys, hoender polder GAL. Poullaillier, poullier, gelinier ITAL. La gabbia delle galline H. Gallinero
Gnomon Vitru. Aeneus stylus vmbræ indagbator, siue veruculum, quod in medio sciaterici collocatum, vmbræ proiectu horarum discrimina designat. γνώμων, σχιαθόραϛ tecte Vitruuio, quod vmbram indaget. AL. Yeigerstang, die rut in sonnen vhr B. De wyser GAL. La verge d'vn quadran ITAL. Il ferro che l'ombra H. El hierro del relox
Gradus Cicer. χλιμαητῆρεϛ. AL. Staffel stegen, feigel B. Trappen, steeghers Flandris GAL. Degrez ITAL. Basselli, scalini H. Escalon
Guttæ Vitru, quæ triglyphis subduntur ad iuersi turbinis speciem.
Gynæceum Cicer. Terent. Locus mulierculis separatus, in quo textrinæ lanificioque dabant operam, γυναιχωνῖτιϛ, γυναιχεῖον, γυναιχηῖ/η Herodoto. AL. Weiber oder frawen zimmer, das meidlin hausz B. Het vrouwen huys, 'tmeys kens huys GAL. Cabinet, chambre ou retrait pour les femmes, la maison des filles ITAL. La stanza delle donne, o la casa per le figliuole H. Retraimiento de mugeres, posada para las muchachas
Hara Cic. suile Colum. ὑφεόϛ, συφεόϛ, συβόσιον, μάνδρευμα, xοιροτροφεῖον, αυλή Homero. AL. Sew oder schweinstall B. Verckenscot GAL. Estable aux porceaux ITAL. Stalla de porchi H. Pocilga de puercos,çahurda
Hippodromus Plin. Curriculum equorum, vbi de pernicitata dursus certatur, citra pugnæ simulacrum. ἰππόδρομοϛ. AL. Rennplatz
B. Balye, dærmen de peerden doet loppe GAL. Lieu ou baille ou on fait courir les cheuaux ITAL. Luoco doue corrono i caualli H. Corredera
Horologium Cicer ώρολογεῖον. AL. Vhr so die stunden anzeiget B. Een vrenwerck GAL. Vn horologe ITAL. Horologio H. Relox
Horologium sciatericum Plin. solarium Marcellino, Horologium aut instrumentum gnomonicum, quo horarum interstitia e solis vmbra dignoscimus. ω(ρολογεῖον ἡλιαχόν, ἢ σχιατηριχόν, ab vmbræ obseruatione. AL. Sonnen vhr, quadrant, Sonnen yeiger B. Ene sonnen vrewerck, een sonnen wyser, oft hoorloghe GAL. Vn quadran ou horologe a soleil ITAL. Horologio del sole H. Relox
Horreum Cieer. σιτοβολὼν Hesych. σιτοβόλιον, ῥογόϛ Epicharmo, οἰχεῖον Theophrasto. AL. Ein korenhausz, oder schewr B. Een corenhuys, oft schuere GAL. Grange ITAL. GranaioH. Alholi
Horreum pensile granarium Varro. σιτοβολών, στοά. Aristoph. AL. Ein kornschut, kast, oder speicher B. Een corensolder GAL. Grenier ITAL. Granaio H. Granero
Hyalotheca vbi vitreum instrumentum recondijur. ὑαλοθήχη. AL. Ein glaszbret B. Een glasbert, dærmen de glasen inne verwært B. Quelque table pour y mettre les vorrres ITAL. Doue si seruanol li vetri H. Adonde estan los janos y vidrios
Hydromyla Vitruuio enim pro corrupta hydraula, istam lectionem, vt germanam, restituendam censeo, pro mola, quæ vi fluminis aquæve rotatur. ὑδρομύλη. AL. Ein wassermulle B. Een water meulen GAL. Moulin a eau ITAL. Molino d'acqua H. Acena
Hypæthrum Vitru. subdiale Plin. locus cælo patenti expositus, sine tectom, quod sub æthra, hoc est dio sit. ῠπαιθρον. AL. Offner gang vnter dem blossen Himmel B. Een open ganck onder den blooten Hemel GAL. Galerie ouuerte, & a la decouuerte ITAL. Loggia scuoperta H. Corredor discubierto
Hypæthra ambulatio Vitru. subdialis inambulatio Plin. paradromis Vitruuio. ὑπαίθριοϛ περίπατοϛ. AL. Spatziergang vnter heyterim Himmel B. Een wandelinghe, oft onghedeckte logie dærmen t'somers inne wandelt GAL. Pourmenoir descouuert ITAL. Loggia scoperta per andarui a spazzo d'estate H. Corredor discubierto para passear en el estio
Hyperthyrum Vitruu. superliminare Plin. ὑπέρτυρον, ὑπερτύναιον Poll. & ἀνώφλιον. Limen superum. AL. Die vberschwel B. De bouendorpel GAL. Le linteau dessus l'huis ITAL. Soglio di sopra liminal, o limitare Petrarchæ H. Lumbral eucima la puerta
Hypocaustum Cicer. Locus ad sudendum. Laconicum Colum. sudatorium Senecæ, vaporarium Cic. vbi sicco calore cruditas excoquitur, sudorque prouocatur. θόλοϛ κυρόϛ Aphrod. πυριατήριον, ὑπόχαυστον. AL. Schweiszbad B. Sweetbat GAL. Estuue ITAL. Stufa H. Estufa
Hypothyrum Vitru. Ipsius osntij hians inanitas. ὑπόθυρον, xάσμα τῆϛ θύραϛ. AL. De weite der thuren B. De wyde vander deuren, deure wijt openstænde GAL. L'ouuerture ou le vuide de la porete ITAL. Il voto de la porta H. Aquella vayiedad de la puerta
Hypothyrum Vitru. Limen Virgil. ὑπόθυρον, βηλόϛ, οὐδόϛ, βατήρ, φλιά. AL. Die schwel B. Sen dorpel, drempel, de suhll Fland GAL. Le sueil de l'huis ITAL. Soglio de la porta, liminal, & limitare petrar H. Lumbral baxo en la puerta
Hypotrachelium Vitr, Scapipars sub astragalo. ὑποτραxήλιον.
Ianua Virgi. Primus domus ingressus, a Iano. cui omne initium consecrauerat antiquitas. Ostium, reliquus intra ianuam ingressus, quasi obstaculum, quod arceat aditu. Fores, proprie quæ foras in publicum reiiciuntur. θύρα, θύραμα αὐ/λειοϛ θύραHerodoto, σανίϛ Homer. AL. Thur B. Deure, voordeure GAL. L'huis ITAL. Vscio H. Puerta
Imbrex Plinio, Tegula semitabuli in modum aduoluta, σωλήν. AL. Holzyegel B. Cromme tichel GAL. Tuile creuse ITAL. Tegola torta H. Teiado
Impages Vitr. Regulæ simæ quæ tympanum circundant. B. Cruysering, boerding ITAL. Orli
Impluuium Varron. Asconio, Terent. μέσαυλον. Quadratus locus sine tecto in ædibus, quo imber impluere in domum potest, & collegi. AL. Pletzle B. Logie, oft pletsken GAL. La court ITAL. La corte H. Patio de la casa
Infundibulum Vitru. per quod in molam frumentum decurrit ac transmittitur. xώνη. AL. Trimellen, darinn man das korn auffschuttet B. Tremelle van de meulen GAL. La tremue d'vn moulin ITAL. Imbotatoio, piria H. Tolua o embudo de molino
Interpensiua Vitr. Tigilla quæ stillicidium fulciunt, aut quæ de parietib, inter tectum pensilia capitibusque trabium immissarum excepta, asscres tecti deuexi sustinent. ITAL. Gambim, babouini
Intrita Vitru. intritum Plin. Calx longiore tempore macerata. AL. Alter beschlagner kalch B. Oude beslaghen calck
Laburm Cicer. Terent. Vas ad lauandum accommodum. πλυνόϛ Homer. ἀσάμινθοϛ. AL. Butte B. Cuype, oft ton om te baden GAL. Cuue IT. Tinnaciolo H. Tina para banarse
Labrum Locus quo vinum e lacu transfertur.
Lacunar Horat. lacunarium, laquearium, laquear Virgil. lacus Lucillio. φάτνωμα, τέραμνον, ω)όν Athenæo. Tignum concamerationis. AL. Vertaflung einer Bunne oder Tyle B. 'Tghespan van een Solder oft Ghewelsel GAL. Le planchier d'vne maison ITAL. Il solaro H. El sobrado o entresuelo
Lacus in quo ceruisia refrigeratur. AL. Külwasser Fasz B. Coelvat, cuype GAL. Vaisseau pour mettre la biere a refraischir ITAL. Vaso per mettere il vino in frescho H. Vaso para metter el vino en frio
Lacus Virg. Vas amplum, in quod mustum prælo expressum recipitur. ληνόϛ. B. Wijnback GAL. La cuue H. La cueua
Lacus Colum. quo distinguitur granarium separandis leguminibus. AL. Kornkast B. Opschuttinghe van verscheyden coren, ecn corenkiste
Lacus mortarium Vitru. Conceptaculum, vbi calx rutro subigitur, maceraturque. AL. Das ort da man den Kalch oder die Pflaster ruret B. De Cuyle oft Plætse dærmen den Calck beslæt GAL. Lieu oû on fait le mortier ITAL. Luoco doue s'acconcia la calce con l'arena H. Mortero de cal y tierra
Lamina lamella. Sectilis laminæ tabula. λεπίϛ. B. Scalie, oft Leye GAL. Ardoise
Lapis frontatus Vitru. qui vtrinque læuigatus parietis crassitudinem exæquat, διάτονοϛ ἢ διάτοροϛ λίθοϛ. AL. Schloszstein B. Ghesloten Steen, doorgænde Steea GAL. Pierre passant les deux parts du mur ITAL. Pietra che passa amendo e le bande del muro H. Perpiano
Later Cic. Ad solem arefacta argillæ massa. πλίνθοϛ, πλίνθοϛ θολερή. lateroulus crudus Plin. AL. Ziegel, ziegelstein B. Rouwe Careel, onghebacken Carel GAL. Bricque ITAL. Quadrello, mattone H. Ladrillo
Later coctus Vitru. laterculus coctilis Plin. testa Vitru. later igni excoctus πλίνθοϛ, ὀπτή. AL. Gebranter Ziegel B. Backsteen, ghebacken Careel GAL. Bricque cuite ITAL. Mattone cotto H. Ladrillo coho
Latrina Varr. priuati vsus est. εὐμάρεια Polluci, ob commoditatem deplendæ corporis saburræ. AL. Heimlich Gemach, a latente eius vsu, quomodo latrina a latendo nomen accepisse putatus : quamuis a lausando quasi lauatrinam malint alij B. Heymlick, nimirum a latendo : priuæt, cackhuysken GAL. Retrait, priue, necessaire, basse chambre, latrine ITAL. Latrina, secreto, necessario. H. Necessario de la casa, priuad
Lauacrum Agrill. nymphæum Plin. λοετρόν, νυμφαῖον. Balneum in quo quis lauatur. AL. Wasserbad B. Watterbat GAL. Lieu a se lauer ITAL. Lauacro, luoco da laurse H. Lugar do se lauan
Louaculamentum Colum. Receptaculum fere vimineum, in quo aues nidificant nidus σηχόϛ. AL. ein Korb darinn die Wogeln ihre Nast haben, nast B. Een nest GAL. Vne ruche ITAL. Nidio Florent H. Nido
Loculamentum fictile columbarium fictile Colum. capsula fictilis, in qua nidulantur aues. AL. Ein Hafen darinn die Vogeln jhre Nest machen B. Een pot dær de Vogelen inne nestelen, een spreupot
Longurij Var. Cæs. δολιχαἰ χάμαχεϛ. Perticæ oblongæ transuersim fere poni aut figi solitæ. AL. Lange tramel, Haglatten B. Latten, Langeribben, Recken GAL. Perches longues ITAL. Pertiche lungeh H. Pertiga luenga
Lorica Vitr. Corona tectorum, quæ præcipitium prohibet θριγχόϛ Hom. περίβολοϛ στεφάνη Didymo. AL. Schirmtachle, Zinnen B. Transse, Tinnen
Lutum Paleatum Plinio, aceratum Festo, intrita Plinio. πηλόϛ. Argilla acerum segmentis quisquiliisque subacta, qua parietes cratitij fere latantur. AL. Kaat mit Habercafel gemischt B. Kleye oft Leem met gecapt Stroo B. Bauge, mortier de terre ITAL. Mortario de paglia H. Mortero de tierra y paja
Machina supra scenam locus, vnde ex improuiso deus aliquis apparebat. μηxανή Luciano, θεολογεῖον Polluci.
Marmoratum quod calce & contuso marmore constabat. AL. Mortel oder pflaster von marmelstein vnd Kalch gemischt. B. Moortier van Marbelsteen ende Calck gemengt
Menianum Suet. Pergula proiecta a quodam Menio, qui abligurito patrimonio, domoque vendita, extra columnam (quam sibi vnam reliquam seruauerat) tabulatum pergulamque proiecit in spectaculi vsum. ἐζώστηϛ. AL. Vberschutz B. Ouersteecksel GAL. Saillie de maison
Mesaula Vitrus. Ingressus peruius inter Andronem & Gynæceum. AL. Gang B. De ganck
Meta Horat. Palus acuminatus in stadij fine positus, circum quem gyrabant cursum. τέρμα Hom. νύσσα Eid. στήλη Soph. χαμπτήρ, a flectendi argumento.
Meta Paulo, inferior molælapis, tametsi diuersum Grapaldus sentiat B. De leggher GAL. Le bas du moulin ITAL. Maciguo di sotto H. Muela de baxo
Metopæ Vitruu. intertignium Vitru. μετόπαι, μετόπια. Interuallum inter triglyphos & denticulos, quod vel purum relinquitur, vel ornatur lancibus scalptis, cornibus, taurorum capitibus, vittis reuinctis, & lemniscis.
Mola Plin. μύλη, μύλοϛ. AL. Mulle B. Een meulen GAL. Moulin ITAL. & H. Molino
Mola alata pneumatica, quod vento circumagatur. AL. Mahlmulle, Windmulle B. Wintmeulen GAL. Moulin a vent ITAL. Molino a vento H. Molino de viento
Mola Asinaria Caton. machinaria Apuleio quam iumenta versant. AL. Eselmüllen B. Rosmeulen, oft rosqueerne GAL. Moulin a cheuaux ITAL. Moline a caualli H. Atahona de mulos
Mola trusatilis Catoni, versatilis Plin. manuaria, quod manibus trudatur verseturque, moletrina cat. xειρόμυλοϛ AL. Treibmülle, Handmülle. B. Een querne, hantmeule GAL. Moulin a main ou a bras ITAL. Mola di mano H. Muela de mano
Molile Catoni, Manubrium, quo mola impellitur, & in gyrum agitur.
Mutuli Colum. Varr. quasi mutilæ trabes, quibus capita trabium imponuntur, ita pure puteque idem sonare videntur & proceres & mutuli, si Grammaticorum iudicio stabitur. quid si mutulos eas trabes mutilas intelligamus esse, quæ ex arrectariis parietum surgentes, trabium molem desuper incumbentium excipiunt atque sustinent. quod in latioribus ædificiis videmus fieri, opere iam desito nouis architectis, vel certe improbato, veteribus tamen recepto, quando aliter Varronis verba lib. De re rastica 3. cap. 16. accipi nequeunt, vbi ait : Aluos fictiles e mellariis fabricatas in mutulis parietis ita collocari, ne inter se contingant, quod ipsum in proceribus an fieri possit, mihi liquere nego, quippe qui crassitudini trabium fere respondeant, quæ his incumbunt. Non inficior tamen, eundem vtrisque esse vsum, vt mutuli longinquius trabibus subueniant, vacuo interposito spatio, vbi quid collocari queat : proceres vero nullo interiecto interuallo trabium capitibus siue extremitatibus substernantur : nisi eodem censeri nomine genus vtrumque placeat. Eustathius Aristotelis interpres μούτλα vernacula lingua dici innuit, sed in eo falsus, quod cum Triglyphis con fundat. B. Corbielen, oft Coruiels GAL. Corbeaux, modillons ITAL. Modiglioni H. Capata, candebaxo de la viga
Nidi Martiali, Loculamenta in vestiario, vbi reponuntur panni aut vestes, οἰχίσχοι. AL. Truchen der Kremeren, oder vnterschlette B. Laden GAL. Trous, & cassetins
Nucleus Plin. Vitru. Crusta siue corium pauimenti. xόνδροϛ πυρήν B. De Korst ITAL. L'anima
Nympheum in antiquo marmore Romæ. Zonaras Historicus νυμφεῖον exponit ædificium augustum publicum, in quo nuptiæ celebrabantur ab iis qui angustius babitabant, cuiusmodi Lutetiæ sunt. Alij putant amoena esse lauacra, publica tamen, in quæ virgines se conferebant amoenitatis ergo, vel a nympharum statuis quibus exornata erant.
Obex Festo, pessulus ferreus, Ferrum in sera mobile, cui subiecta clauis pandit reseratque fores. Pessulus Terent. ὀxεὐϛ, βάλανοϛ Thucyd. scbol. quod & μάγγανον, βλῆτρον. AL. Furschub, Furwurft, Sperling B. Voorschuyf, Schuyfyser GAL. Vn verrouil ITAL. Cadenazzo H. El pestillo, o aldaua
Odeum Ciceroni, Locus scenæ vbi canebatur, quod ad pulpitum refertur, ita vt ω)|δεῖον idem cum eo fit, meo iusdicio.
Opere intestino vestire parietes κυλώσει τόν τοῖxον περιβάλλειν. AL. Die wand mit bretteren abschutten B. Die want afschutten. oft schutsel æn de want mæker GAL. Lambrisser
Orchestra Cic. Locus inter scenam & cunees, senatoribus ad spectandum designatus, vt Suetonius Vitruuiusque ostendunt. Pollux orchestram chori esse propriam, annotauit, auctor Etymologici in orchestra minos solere exhibere suas actiones.ὀρxήστρα, περισχήνιον, τό ἔδαφοϛ εν ω(= θεατρίζουσιν οἱ μῖμοι.
Orthostatæ Vitruuio, arrectaria Eiæm, Quæuis materia siue lignea, siue lapidea, quæ tympana includit. ὀρθοστάται, σταυροί Suidæ. AL. Ecksteinen oder Seitenbalcken B. Hoecksteenen, oft de Sijdebacken recht opstænde GAL. Contrefors, montans ITAL. Traui o sassi dirizzati in piedi
Ouile Ouid. caula Virgil. σηχόϛ, ἔπαυλιϛ, σταθμόϛ Homero, μέσαυλον Eid. χλεισίον, μηλιαυθμόϛ. Lycophr. αὐ/λιον. Theocrito. μάνδρα. AL. Schaafstall B. Schæpstal, schæpskoye, schæpshock GAL. Bergerie, estable a brebis ITAL. Stalla di pecore H. Apriso de ouejas
Palæstra Virgil. Locus vbi luctatores peruncti oleo luctabantur. παλαίστρα, χυλίστρα Suidæ, χονίστρα. AL. Ringplatz, Kampffplatz B. Worstelplætse GAL. Lieu de la luite ITAL. Palestra, luoco di lottatori H. Lugar donde los luchadores luchan
Paries τοῖxοϛ. AL. & B. Wand GAL. Paroy, ou mur ITAL. Pariete H. Pared
Paries cæmentitius Vitru. ex informi & rudi lapide.
Paries diplinthius Vitru. τοῖxοϛ διπλίνθιοϛ. AL. Ein wand die zweyer stein dick ist B. Een want van twee steenen dick GAL. Paroy espesse de deux bricques ITAL. Pariete grosso dus mattoni H. Pared de dos ladrillos. Paries cratitius Vitru. e can nis cratibusque implexis factus. τοῖxοϛ οἰσυῖ/νοϛ. AL. Ein wandt mit Hurden geflochten B. Een Leemenwant met Horden oft Theenen geulochten GAL. Paroy faite de clayes ITAL. Muro o pariete di terra H. Pared texbique, pared de emprenta o catzo
Paries fornicatus Boetio, qui in arcum curuatur. AL. Ein gebogene oder gewo'lbte Want B. Een ghewelfde muer GAL. Muraille courbe, ou faite sur les arcs ITAL. Muro in volta H. Pared en buelta
Paries intergerinus Plin. qui inter confines struitur, & quasi intergeritur, teste Festo μεσότοιxον Athenæo. Communis vtrique domui paries ab Ouidio dicitur. AL. Scheidelwand B. Ghemeene want GAL. Paroy moitoyenne ITAL. Pariete commune, & mezo fra doe case H. Pared en medio de dos casas
Paries lateritius Palladio, testaceus. πλίνθινοϛ τοῖxοϛ, πλινθιουργήϛ. AL. Vom Ziegelen gemacht B. En want van Backsteen, oft Careelen GAL. Paroy de bricques ITAL. Pariere o muro di mattoni H. Pared de ladrillos
Paries marmoreus qui saxo quadrato constat AL. Ein Marmelsteine Wandt B. Een Marmersteenen Muer GAL. Paroy de marbre ITAL. Muro di marmo H. Pared de marmol
Paries medianus Vitru. qui medias ædes interstinguit, & variis vsibus destinata loca seiungit. μεσότοιxον. AL. Zwisschenwand, Mittelwand B. Middelwant, Beschot GAL. Paroy trauersant les parcs de la maison ITAL. Pariete che diuide i appartamenti de la casa H. Pared para appartar las cameras y otros lugæs de la casa
Paries solidus Cicer. qui a solo in fastigium vsque surgit continuatie ductu. AL. Ein recht auffgehende Wandt B. Een recht opgænde Geheuel GAL. Paroy droite, & haut esleuee ITAL. Facciata diritta H. Pared derecho y que sale arriba
Parietina Cicer. Plin Paries vetus & semiratus, siue parietum ruina. τοῖ xοϛ ἡμιῥῤαγήϛ, τοίxων πτῶμα. AL. Ein altebawfellige Wand oder Maur B. Een veruallen Muer GAL. Masure, vieille paroy ou mur ITAL. Parietina, muro rouinato H. Pared cayda
Pauimentum Cic ἔδαφοϛ, ἕδοϛ. AL. Esterich B. De Vloer GAL. Paue ITAL. Pauimento H. Soler de casa
Pauimentum asarotum Statio, elaboratum arte picturæ & variegatum, in quo variæ rerum, auium, aliorumque figuræ visuntur. ita dictum, quod scopis non euerratur propter attritum, sed penicillis emundetur. ἀσάρωτον. Musaica opera Italice.
Pauimentum intestinum e ligno, κύλινον ἔδαφοϛ AL. Ein Holtzen Esterich B. Een Delen Vloer, oft een Houten Vloer
Pauimentum lateritium πλίνθινον ἕδοϛ AL. Ein Esterich von Ziegelstein B. Een Vloer van ghebacken Steen GAL. Paue de bricque ITAL. Pauimento di mattoni, o mattonato H. Solar obrado de ladrillos
Pauimentum, lithostrotum lapidibus stratum. λιθόστρωτον, λίθοιϛ στρωτοῖϛ τετυγμένον Nonno, χραταῖ/ον οὐ=δαϛ Hesych. χραταίλεον πέδον Eurip. in lectra. AL. Ein Steinen Esterich B. Gepaueyde Vloer GAL. Paue de pierres ITAL. Pauimento lastrigato H. Suela solado de piedras
Pauimentum spicatum scalpturatum Plin. volunt esse quod Mosaicum, vel, vt alij, museacum nominant : musium dixit Spartianus. διαποίχιλον ἔδαφο. AL. Esterich von eingelegter Arbeit B. Een Mosaichse Vloer GAL. Paue mosaicque ITAL. Pauimento farto alla mosaica H. Suelo de arte musaica
Pauimentum spicatum Vitru. testaceum, laterculis in latus proclinatis ad modum spicarum constans.
Pauimentum subdiale quod sub dio est ϛὑπαίθριον. AL. Ein Esterich so nit zugedeckt, vnd vnder den offnen Himmel ist B. Een open Vloer, een die onder den blauwen Hemel stæt GAL. Paue a l'air ITAL. Terazzo scuoperto H. Solar abierto o discubierto
Pauimentum tesselatum Sueton. tessaris quadrisve stratum. yηφοθέτημα. AL. Ein gewürffletes Esterich, dasz in Würffelweis oder mit vierecketen Steinen besetzt ist B. Een Vloer met Careelen beleyt GAL. Paue fait de careaux ITAL. Suolo fatto a quadrelli H. Solar hecho a quadrillos
Pauimentum vermiculatum cum superiore idem esse contendunt apud Lucilium docti, de quo obiter meam sententiam in medium deponam : nimirum errasse turpiter, ne dicam Latæ culpæ insimulandos esse censeo, qui apud Nonium exponentem vermiculatum pro minuto, miniatum substituerunt. quasi vermiculus color id denotet e vulgi colonia in Latium adoptatus. Siquidem isti non sine plagij fraude lectionem genuinam corrupêre, quam manuscriptus codex, & quidem vetustissimus, præfert, Vermiculatum enim minutis segmentis elaboratum, & quasi vermiculis quibusdam concinnum recte dici autumo, id quod λεπτουργέϛ non male reddi posset, meo quidem iudicio, vt ea ratione a segmentato non discrepet. At Vermiculum pro colore rutilo vsurpare qui velit, næ illæ priscæ elegantiæ repugnet, siquidem decoctricis illius ætatis, quæ cum præcipitante imperio irrepsit, proprium esse vocabulum videtur : quanquam in Nonium nostrum correctorum vitio
adiectum imo obtrusum sit manifesta fraude, (atque miniato) quæ in manuscripto voces non leguntur. Porro curiosa nimis diligentia distinguere nonnulli sunt aggressi, vt vermiculatum parietibus prorie sit attributum, lignis segmentatum, & Paruimentis tessellatum.
Penetrale Virgil. Interior pars domus etiam non tecta μυxόϛ AL. Das innerst im Hausz B. Het binnenste vanden huyse GAL. Le plus dedans de la maison ITAL. Il secreto de la casa, luogo bendreuto in casa H. El retraimiento en la casa
Peristy lium Cicer. Porticus columnis vndique inclusa & septa quaquauersus : cuiusmodi Antuerpiæ celeberrimo emporio quadratum videmus, quo sub meridiem confluit frequens mercatorum coetus : bursam vulgo indigitant : aut qualia in coenobiis videmus, & Italiæ magnatum ædibus, περίστυλον, περιστύλιον περιχίων Polluci. περίστοον Atticis. AL. Ein Gang mit Seulen vmbgeben, wie die Creutzgang in Klostern B. Een galerie met colomnem onderset, ghelijck de Burse t'Antwerpen, en de cruysganghen inde cloosters GAL. Vn lieu enuironne de piliers & colomnes, commeles cloistres ITAL. Chiostro, claustro, luoco circundato di colonne. El patio entre colomnas
Pertica Varr. vallus Virg. χάμακ, σταύρωμα, ἴχριον Halicarnasseo. xάρακ. AL. Stang, langer Stock, Pfal B. Passe, stanghe, lange stock, reck GAL. Perche, long baston ITAL. Pertica H. Pertiga o el varal
Pila Plin. steia Eid. hoc a Columna discrepare putatur, quod sit quadrata, cum illa sit rotunda. stela autem proprie est stans in monumento columna, quam Cic. lib. De legibus columellam vocat, Plato λίθινον, ἐπίστηχα στήλη. AL. Viereckete Sewl B. Viercante Colomne GAL. Pilier carre ITAL. Pila H. Pilar
Pilum ruidum Plin. lib. 18. cap. 10. Palus in mola olearia, qui in sublime euectus, mox decidens subiecta comminuit, a ruendo nomen habens : vt prorsus, explodenda sit Hermolai Barbari, eiusque errore impliciti Cælij expositio. accipientium ruidum pro rudi & impolito AL. Ein Stossel B. De heye, het olyblock GAL. Pilon ITAL. Pestello H. Mabo
Pinnæ Acroteria acuminata ad modum fastigij turriam θριγχοἰ AL. Zijnen, Spitz der Mauren B. Torenkens, scharpe Foeyen GAL. Torettes ITAL. Palle H. Pelotas, torresillas
Pinnæ Vitru. in tympano assamenta, quæ aquæ impetu impelluntur B. Lepeten, scheppers
Piscina Plin. Iun. pro lacu balnei in quo aqua calida vel frigida continetur ad balneandum.
Pistrinum Cicer. Terent. moletrina Catoni, in quo pinsebant, hoc est pilis tundebant farra. άλφιτεῖον Poll. ζητρεῖον, ζώντειον, μύλων, ἀλετρών Athen ἀρτοπτεῖον, σιτοποιῖχόϛ οἲχοϛ Poll. AL. Ein Skampffmuhlen, oder Backerey B. Een meulen, oft backerye, eeu backhuys GAL. Moulin, lieu a piler le ble boulengerie ITAL. Pistrino, o molino, botega di fornaio H. Molina, botica de panadero
Plinthus Vitru. Ima pars basis quadrati lateris formam referens. πλίνθοϛ B. Het viercant van de Pedestæl
Plutheus Vitru. lib. 4. cap. 4. Septum e marmore, lateribus, intestino opere, aliave materia quo inter columnia (quæ sunt spatia inter columnas) solent intercludi & obsepiri. AL. Ein Diel, oder Schimbret B. Ofleuninghe
Podium Iuuenali, Locus pulpiti instar extra parietem exstans, aut alia ratione ad spectandum habilis : quod ad pedis modum exstet, siue quod ad pedes ædificiorum strui consueuerit. In Codice Iustiani vitiosa scriptura ὀρθαί vocantur, aliis χροσσαίscribentibus : sed perperam, cum generis nomine, quod Proiectura est, censeatur voceturque ἐκῶσται. AL. Ercker oder Lauden voren am Hausz B. Voorlueue, oft wtstænde stellagie, dærmen buyten den Huysen opstæn mach, Puye GAL. Accoudoir, perron, saillie ou proiect de la maison ITAL. Podiolo. harenga
Porticus Cicer. solarium Plaut. Ambulacrum columnis fultum, vbi in vmbra solis ardores imbresve declinantes inambulabant. στοά, περιχίων, αἴθουσα Homero. AL. Bedeckter gang, da man spatzieret B. Een pant oft besloten ende ghedeckte galerye GAL. Pourmenoir couuert, galerie ITAL. Galeria, o logia coperta par andarui a spazzo H. Portal cubierto para passearse
Posticum Horat. postica Ammiano pseudothyrum Cicer. ὀπισθόδομοϛ, παράθυροϛ Plutarch. χηπαῖα Galeno yευδόθυρον. AL. Die hinder thur, Thur hindem am hausz B. Achter deure GAL. L'huis de derriere ITAL. Postico H. Postiga de tras de la casa
Postis Virgil. proprie latus estque, siue arrectarium portæ, vnde ostium pendet, quasi post ostium stans. παραστάϛ, φλιά. AL. Thurpfost, der Hinderpfost, dar an de thur hangt B. Post, oft achterstijl GAL. Posteau auquel l'huis est attache ITAL. Posti
Præfurnium Cat. propnigeum Vitruu. Os furni, in quo succenditur ignis AL. Ofenloch B. De mont, oft gar vanden ouen GAL. La gueule dufour ITAL. La boca del forno H. La boca del horno
Prælum Virgil. Trabs qua vua calcata premitur. τριπτήρ, πιεστήρ Dioscor. πατητήριον. AL. Presz B. Persse, druckboom GAL. Pressoir, presse ITAL. Prelo, torchio H. Prensa, o viga del lagar
Præsepe colum. præsepium Virgil in quo pabulum iumentis apponitur. φάτνχ, βουχάπη, χάπη Pindari schol. AL. Die Kripp, oder der Baren B. De cribbe GAL. La creiche auge d'vn estable, mangeoire ITAL. Persepio, mangiatora H. Pesebre
Proceres Capita trabtum, aut lapides parietibus iniecti, prominentesque, qui portant trabes, seruio teste. πρόβολοι. AL. Krachstein, Kapffern, darauff man die balcken legen mag B. De Nueten GAL. Les modillons ITAL. Modiglioni, calastrelli H. Capate
Procoetium Plin. Iun. (ea enim verior mihi probatur lectio magis, quam quæ vulgatis in codicibus exstat procestrium, quod aditum Festo significat, quo in murum proceditur) & antit halamus. προχοίτιον vel προιχοιτὼν, ἀντιθάλαμοϛ. Cubiculum minus thalamo vicinum, vbi ancillæ aut ministri dormiunt. AL. Ein neben Kimerlin, Boden, Schaffkamer B. De knechts oft jonckwijfs camer, vertreckcamer GAL. Salette deuant la chambre, ou retrait des seruiteurs & seruantes ITAL. Camerino per li famigli H. Camara o retraimiento de los criados, mocos y mocas
Proiectura Vitru. corona Eid. Supercilium vel prominentia parietum ad arcenda inde stillicidia. Loricam testaceam alibi vocat Vitru. ἐχφορά in columnis, ἐχθέτηϛ, ἔxθεμα Hesychio, προβολή. in parietibus vero ἐκωσταί, & generaliter dicuntur. ἀπό τού ἐκωθεῖσθαι, quod veluti proijciantur, propellanturque extra parietis normam. AL. Eein Gesimsz, oder schupftachlin B. Wtsteeckinghe, Voordack GAL. Saillies, larmiers, quod guttas stillicidij tanquam lachrymas a pariete relidat. entablements ITAL. Ciglio, o corona H. La corona encima, y fuera de la pared
Propylæum Cicer. Vestibulum portæ palatij templi, aut similium. προπύλαιον, πρόπυλον τού ἱερού Herodoto B. Kerckportæl
Proscenium Liu. Locus liber ante scenam aulæis & peripetasmatis (quæ choragium thymelicum siue scenicum vocat Apuleius) tectam, in quo histrioniam agebant. προσχήνιον. AL. Vorburg
Prothyrides Vitruuio, ancones Eid. Mensulæ quædam volutarum instar leniter infractæ, ad S. literæ speciem ante ostium. προθυρίδεϛ. ITAL. Controfrontali del vscio come mezzi muli posti a rouerso
Prothyrum Vitru vestibulum Cic. quod ianuam vestiat, siue quod Vestæ sacratum fuerit. πρόθυρον, πυλὼν θυρὼν, πρόδομοϛ. AL. Vorschopff B. T'portæl van een huis GAL. Vn auant portal, l'cntree de la maison ITAL. Portale H. Portal fuera de casa
Pteromata Vitr. muri gemini vtrimque a templis, ad eorum altistudinem surgentes, ita dicti, quod alarum speciem præbeant. alæ nonnullis. πτερώματα Straboni, πτερά. B. Cruyswercken
Pulpitum Mart. locus scenæ editior, e quo tibicines & citharædi musica actione populum demulcebant. θυμέλη, λογεῖον.
Pulpitum Vitr. Podij prouectior pars, ceu pergula quædam. ITAL. Pergolo
Puluinus vitru. Fundamentum cæmentis aut arena farctum. AL. Erhochte grundtveste B. Ghestampt fondament
Puluinus Vitruu. Pars inter abacum & echinum, vnde volutæ dependent
Repagulum Cicer, quod distinet equos cursores, & sublatum emittit ad cursum. ῠσπληγκ, cum carceribus idem, nisi quod istud loci vocabulum sit : repagulum vero obstaculi, quo libertas excurrendi cohibetur.
Repagulum Cic. repages. χατάπηκ, βλῆτρον. AL. Sperling, Righel fur die Thur, Grendel B. Weruel, oft grendel GAL. Verrouil, barre, barriere ITAL. Stanghetta H. Tranca de la puerta
Rima Plin. Fissura in tabulis. ὀπή χλειθρία. AL. Eein Spalt, Klimsen, Klack B. Een splete, scheure, cloue, spou winge GAL. Fente, cretrasse, gerseure ITAL. Rima, fessura H. Hendedura, resquebrajadura
Rudus Liuio, Retrimentum vetusti aut collapsi ædificij. ἐρείπιον, γείσσωροϛ Sosipatro, σχύβαλιν. AL. Scherben, Kalchscherben, Steingemusel, Bruchstein B. Pueine ghebroken Steenen, Calckscheruen, Gruys Brabantis GAL. Moillon, plastre ITAL. Piastra H. Ripia
Rudus nouum Plin. elapide primum contuso, ἐρείπιον νεότμητον. AL. Erstgebrochner vnd zerknitschter Stein B. Nieuwe oft versche pueine, nieu oft versch gemursel van Steenen ende Calck
Rudus vetus Plin. ἐρείπιον παλαιογενὶϛ ἢ παλαιόν. rudus rediuiuum Vitr. quod e dirutis ædificiis fit, cui calcis minus adijcitur AL. Alt gebrochner Stein B. Oude pueine
Saginarium Varr. Vbi saginantur aues. σιτιστήριον. AL. Meststal B. Hoendercouwe, mestcot GAL. Mue, ou on engraisse le bestail ITAL. Luoco doue singrassano vccelli, & volatili H. Lugar para engordar aues
Scalæ Virgil. Cicer. anabathra Iuuenali. perquas scansim ascenditur. χλίμακ, ἐπιβαθρα, βάθρον, πρόβασιϛ, χλιμαχωτόϛ Straboni. AL. Leiter, Stagen B. Een leere, oft trappen GAL. Eschelle, degre ITAL. Scala H. Escala, escalera
Scalæ erismate fultæ Vitru. quæ tertiun, habent tignum, quod obnitentis fulcimenti loco est. quarum vsus est in præaltis atriis, aut in putandis
arboribus. patibulum Catoni ista sealata machina vocatur, diuaricatis ad imum cruribus, capitibus coniunctum in axiculum vnum. B. Boomleere, schoorleere
Scalæ gestatoriæ ITAL. quæ transferri possunt AL. Ein Leiter so man hin vnd wider tragen mag B. Een leere diemen verset dærmen wilt
Scalaris forma Vitru. dicitur, inc linata ad medum scalarum, non autem perpendiculariter erecta. AL. Leiter weisz, nicht eben auffgehend B. Hangende, niet recht ouer ende stænde vorme, oft gedænte
Scandulæ scandulæ robusteæ Vitru. scand ulæ fissiles, sectiles tabularum laminæ Plin. Tabulæ quæ vice tegularum tectis insternuntur. πέταυρα Theocr. schol. ἐρέyιμα κύλα, κύλωσιϛ Thucydid. AL. Tachscindel B. Dackberdekens GAL. Aissis, aisselles & bardeaux a couurir maisons ITAL. Cantinele H. Ripias o madera rajada
Scaphium Mart. scaphe Vitr. hemisphærium, Horologij genus introrsum tecedens, in quo stylus medio in fundo collocatus, horarum ductus discriminat. σχαφίον.
Scapus Vitru. Columna perpendiculariter basi insistens. Lapis oblongus perpetaus. AL. Der gestrackt Kenghel einer Sewl B. De Stijl oft het lit van een colomne GAL. Le corps & membrure d'vne colomne ITAL. Il corpo della colonna H. El cuerpo o astil de la columna
ScapusVitru. Truncus scalarum cochlidum a summa coassatione ad imum librantentum. AL. Ein Schnecken spindel B. De spille van eenen wendeltrap GAL. L'arbre de l'eschelle a vix ITAL. L'antenna, l'anima, il stilo H. Antenna del caracol
Scena Cicer. frons theatri Cassiodoro, Locus actorum obstructus peripetasmatis, e quo in proscenium acturi histriones prodibant. σχήνη. AL. Die zu gemachte Bunne, darauff man das Schawspil her B. De stellagie oft schanot dærmen op speelt GAL. L'eschaffaut ITAL. Scene H. Morada sombria, cabannuela
Scoria τρόxιλοϛ ITAL. Rozzella, orbicola
Scutula Oblongior scuti instar in quadrum vergens tegula. σχυτάλη. AL. Langlecht Esterichziegel B. Langwerpt Vloerreghel GAL. Thuile quarree
Seclusorium Varr. Auiarium minus, quod alteri cum ostio coniungitur ad secludendas aues. B. Een flach, cen verlæt
Sera Iuuenali, claustrum ferreum Senecæ, patibulum Nonio teste, quod remota sera valuæ pateant. χλεῖθρον, ἐπιβλήϛ AL. Schlosz B. Slot GAL. Serrure, closture ITAL. Chiostro, sera H. Cerraia, cerroio, cerradura de llaue
Sima Plinio, In summis coronis pars obtusior, nasi caprarum instar. Itali gulam rectam nominant. ITAL. La gola dritta
Solum Celso, Vas in quo in balneis sedentes lauabantur πύελοϛ, δροἱτη Nicandro. AL. Badzuber, Wanne B. Bædcuype, oft back GAL. Baignoir, cuue a se baigner ITAL. Caldaro o tinaccio del bagno H. Caldera otina del banno
Solum Virgil. Cæs. Quicquid alteri rei substernitur, fundamenti vicem obtinens. βηλόϛ, πέδον, οὐ=δοϛ, ἕδρανον, ἑδώλιον, ἕδοϛ. AL. Der Boden, oder das Fundment B. ?De Bodem, oft de gront GAL. Parterre, fond de terte ITAL. Suolo, fondo H. Suelo
Sphæristerium Plin. Iun. vbi pila exercetur corpus. σφαιριστήριον. AL. Ballenspiel B. Kætspel, oft bæn GAL. Ieu de paulme, tripot ITAL. Giuoco di palla H. Lugar deliuego de pelota Idem vocabulum denotat locum, vbi globulis per annulum ferreum luditur, aut globis ad paxillum luditur. AL. Kuggel Platz B. Closbæn, clootbæn, rolbæn GAL. Ieu de boule
Spira Vitru. Basis columnæ tori vnius aut duorum. abacus Vitru. quadra videlicet, quasi lamina columnæ subiecta, sessioni habilis. σπεῖρα. AL. Der Fusz einer Saul B. Het vnercant onde een colomne GAL. Le pied de la colomne ITAL. Lastra di pietra
Stabulum Virgil. persæpe Eid. Mansio armenti aut gregis. mandra Iuuenali. σταθμόϛ, χλεισίον, αὐλή. Hom. AL. Viehstall, Stallung B. Stal GAL. Estable ITAL. Stalla H. Establo
Statuminare rudus Palladio, Testæ contusæ duplum cum calcis simplo committere. AL. Steingemusel mit Kalck vermisschen B. Pueing met Calck verw ercken ende menghen
Stereobata Vitruu. Murus ex ipso solo eductus, basis videlicet totius ædificij, fundamentum ædificij. θεμέλιον, στερεοβάτηϛ, quasi στεῥῤά βάσιϛ, χρηπίϛ. AL. Das Fundament B. T'basement, t'Fondement vanden Huyse GAL. Basement, fondement ITAL. Basamento H. Cimiento o cauia de edeficio
Stibadium Plin. Iun. torus Virg. a tortis herbis, cubile aut abacus herbidus, quo conuiuæ discu mbunt in viridario. xαμεύνη φυλλόστρωτοϛ Eurip. φυλλάϛ, χαταστροφή φυλλάδοϛ. Eurip. AL. Prieelken, prieel
Striæ Vitruu. Enimulæ & extuberantesin striatis columnis partes, strigibus, hoc est, caniculis superiores. ἐκοxαί AL. holkal, Streymen B. Stremen, Strepen GAL. Canaux ou rayons & colomnes ITAL. Strie o cannollate delle colonne H. Los canales de las columnas
Porro Striæ multiplices sunt, aut rectæ, aut belicis in modum conuolutæ, seu seansiles, vt in torcularis cochlea videre licet. Striges Vitru. caniculi eid. Caui canaliculi columnæ striatæ, inter strias subsidentes & excauati, quod strigilum more sulcata sint. ἐσοxαἰ, αὐλοἰ, πτύxεϛ. AL. Kleine Furchlin an den Seulen, Holkelen B. Voiren, Vloech GAL. Chanfrain creux, goutiere engrauee ITAL. Canellate H. Canales
Stylobata Vitr. non est cum stereobata idem, quod putant nonnulli : sed proprie columnis quod substernitur pro fulcimento. στυλοβάτηϛ. AL. Fuszstule B. Pedestæl GAL. Le patin ou la pate d'vne colomne ITAL. Pedestale H. Caria de columna
Subgrunda vel suggrundia Plin. imbricamentum ITAL. Gazæ, Pars tecti prominentior, quæ stillicidium arcit ne quid parieti nocumenti fiat γείσσωμα, Aristot. προτέγισμα Poll. γεισιπόδισμα Eid. γεισσίπούϛ, ὑπόγεισσον, γεῖσα. AL. Vortag, das fur den Baw auffgehet B. D'ouersteck van het Dack, den Hoosdrop GAL. La seueronde, ou souronde ITAL. Grunde H. Ala del tejado que buela
Sublicæ Cæs. Trabes longæ & pali, præsertim pangendis pontibus destinati ἴχρια. AL. Schwirren oder Pfal an einer Brucken B. Heypalen, langhe Balcken GAL. Soliue ITAL. Pali o traui lunghi da figer in acqua H. Palos para sostener vn puente
Subscus ferrea ITAL. quæ molam sustinet B. Het meulen yser GAL. Le fer du moulin. Bud
Supercilium Vitru. quod ipsis ostiorum antipagmentis sub ipso superliminari imponitur. ὀφρύϛ.
Tablinum Plin. pinacotheca Eid. In atrio locus circa limina ac fores, vbi imagines gentilitiæ & tabulæ pictæ asseruabantur, vt ext Plinio liquet. πιναχοθήχη.
Tablinum quoque locus erat in atrio, aut illi adhærens, in quo rerum in magistratu gestarum monumenta & codices ponebantur. Plin. test. lib. 35. cap. 2. πιναχοθήχη. AL. Die Schreibstuben, Cantzleystuben B. Een contoir, oft schrijcamer GAL. Cabiner, ou estude, contoir ITAL. Scrittoria, cancellaria, studio H. Escrittorio
Tablinum Varr. est menianum tabulis fabricatum, in quo æstate cænabant
Tabularium apud Cic. idem fere cum tablino est, nisi quod illud publicum fuerit, vt priuatarum ædium tablinum : nam in tabulario instrumenta, literæ, tabulæque publicæ, in quibus vectigalia & publicanorum rationes perscriptæ erant, continebantur. AL. Die Cantzley B. De cancelrye GAL. La chancellerie ITAL. & H. Cancellaria
Tænia vitru. Ecphoræ siue proiecturæ columnarum species, estque veluti fascia supra metopus exsorta B. Cornijsse, Bouenlijst
Tectum Cic. τέγοϛ, ὀροπή, ὀρὀφωμα, στέγοϛ Soph. AL. Tach B. Dack GAL. Toict, couuerture de la maison ITAL. Tetto H. Tejado, teche
Tectum imbricatum, tegulaneum AL. Ein Tag von Ziegeln B. Een Tegelendack, Pannendack GAL. Toict de tuiles H. Tetto di tegole H. Teche de tejas
Tectum pectinatum Fest. displuuiatum Vitr. quod vtrimque deuexum est, diuortio quodam hinc inde pluuiam demittens. cuiusmodi nostratia fere tecta visuntur AL. Spitziges, vnd an beyden seyten scharpff Tach B. Een Dack dat æn twee syden nedergæt
Tectum scandulare Apuleio, e ligneis scandulis concinnatum : quod nominis etiam competit in tectum sectilibus e saxo laminis constans. nam a scandendo factam vocem puto, quod laminarum ordines mutuo se scandant ; prius illud Alpinis populis frequens, alterum Belgicæ & Galliis. AL. Tach von Tachschindel gemacht B. Coeuerdack, Rijnsdack, Leydack, Schalyendack GAL. Toict d'ardoises ITAL. Tetto di cantinelle H. Teche de ripias o de madera rajada
Tectum testudinearum Vitru. quod in quatuor partes deuexum est. AL. Ein vierecketes spitziges Tach B. Een viercant Dack
Tegula χέραμοϛ. ea est vel foraminosa, quæ iniecto paxillo suspenditur. ὀπαῖα Græcis dicta vel hamata. quam vulgaris lingua nasatam vocat (Teghel met een Neuse.) AL. Ziegel B. Teghel GAL. Tuile ITAL. Tegola H. Teja
Tegula Vitru. testa lata pauimentis commoda. χέραμοϛ. AL. Ein Flachziegel, ein Ziegel B. Een Steen, ghelijck een Teghel GAL. Vne tuile ITAL. Tegola H. Teja
Tegula deliciaris Festo, per quam defluxit, delicuitque aqua pluuia. B. Keele
Telamones Vitr. Atlantes, Signa virilifigura : quæ in ædificiis mutulos aut coronas, aut aliud quid sustinent. ἂπλαντεϛ, ab Atlante, quem mundum fulcire finxit vetustas. AL. Ein Vndersetzer Balck, geschnitzet wie ein Mann B. Portanten in mans gedænte GAL. Consolateurs, figures des hommes portans les modillons ou cornices ITAL. Carimatidi maschi H. Figuras de varones para sostener las vigas
Templa Vitr Assamenta transuersa, canteriis imposita, supra quæ collocantur asseres.
Terminus Vbi peracto cursu quiescunt. τέρμα, τέλοϛ, βατήρ & βαλβίϛ Pollucis testimonio.
Tessera Vitru. Quadrata pauimenti tegula. yῆφοϛ. AL. Vierecketer Esterichstein B. Vie rcante Vloertegel, oft Carcel GAL. Quarreau ITAL. Quadrello H. Quadrillo
Thalamus Virgil. Cubiculum nuptiale παστάϛ, θάλαμοϛ. AL. Hochzeit Kammer, der Eheleuten Kammer B. T'bedde oft de camer
vanden bruydegom en de bruyt, stætcamer, bruyloft bedde GAL. La chambre aux mariez, le lit de l'espoux & de l'espousee ITAL. La camera de lo nozze H. Camara para los casados
Theatrum Cicer. visorium Cassiodoro. Locus spectaculi, vbi ludi omnis generis inspectante populo edebantur, in bemicycli faciem deformatus nam qui circulo clausus erat, Amphitheatrum dicebatur, quod postea in oblongam formam etiam tractum est. θέατρον. AL. Schauplatz B. Kijckplætse, tanneel, tinne GAL. Thearre ITAL. Theatro H. Theatro
Tholus Virg. Testudinis vmbilicus in medio tecto, in quem trabium capita conueniunt. cui moris erat antiqui vouentium donaria, primitiasque affigere, vt Lutatis annotat. θόλοϛ. AL. Schloszstein B. Sluytsteen, stuytback : quando ex intestino opere sit concameratio GAL. Laterne ITAL. Tribuna, laterna H. La claue
Tibicines Tigni qui ruinosos parietes fulciunt ἀντηρίδεϛ. B. Stutten, Vysels. vide in Anterides supra
Tigillum Catullo, transtillum Vitru. κύλον, ἐρέyιμον στρωτήρ Lycurgo, Harpocrat. AL. Latten B. Latte, Ribbe GAL. Cheuronneau, soliueau ITAL. Trauicello H. Pequenna viga
Tignus, tignum Vlpiano, a tegendo. κύλον Halicarnasseo. Iurisconsulti censent tigni nomine venire, quicquid vinceæ necessarium est. AL. Balck, Bloch B. Timmerhout, Carbiel, Latte GAL. Tout marrain, soliue, cheuron ITAL. Ligname H. Madera del edificio
Torculus Plin. torcular, torcularium, Machina torquendis & experimendis vuis comparata. σταφυλοβολεῖον Isæo & Dinarcho AL. Torckel, Trotten, Trotbaum, Presz B. Wijnpersse, persse GAL. Vn pressoir ITAL. Torcolo H. Torno para prensar
Torus torulus Vitru. Columnæ crassior torques & teretior.
Trabes δοχοἰ, στώμιγγεϛ. AL. & B. Balcken GAL. Trefs, sommiers, poutres ITAL. Traui H. Vigas
Trabes compactiles Vitr. δοχοἰ εὐάρμοστοι. AL. Zusamen gesetzte, vnd in einander gefugte Balcken B. Ghelapte balcken, oft die in malcanderen geuoecht zijn GAL. Trefs de plusieurs pieces assemblez ITAL. Traui congionti H. Vigas ayuntadas
Trabes euerganeæ Vitru. affabre factæ. δοχοἰ εὐεργεῖϛ. AL. Fein hupsch gearbeydtte Balchen B. Ghewrochte Balcken GAL. Poutres labourez ITAL. Traui laborati H. Vigas labradas
Transenna pro cancellato septo, per quod strictim prætereuntes prospectamus. χιγχλίϛ. AL. Ein Gatterlin B. Kijckvensterken, een tralyen vensterken GAL. Treillis ITAL. Ferata H. Rexa de hierro
Transtra Vitr. Transuersæ trabes B. Dweersche Balcken
Transuersaria Vitruuio. ἐπιχάρσια. AL. Zwerchholtzer oder entzwerch gelegt B. Dweerse Balcken
Trapes Virg. trapetum Catoni, Mola olearia. τράπηϛ. AL. Oelmülle B. Olymeulen GAL. Molin a huile ITAL. Molino a l'oglio H. Molino de azeyte Alij trabem esse dicunt, qua oleum exprimitur, & quidem rectius : nam orbis Catoniest ipsa olearia mola, quæ in trapeto vertitur, oleamque conterit. ὂροϛ Poll. & τράπηϛ. AL. Oeltrotten B. Olypersse GAL. Pressoir d'huile ITAL. Torculo d'oglio H. Alfargo de molino de azeyte
Triclinum quod & conclaue Cicero dixit, Locus in quo discumbebant, tribus discubitoriis lectis mensam cingentibus : ita vt stratori & a poculis puero quartum mensæ latus esset liberum ac reliquum. τρίχλινον. AL. Ein Saal ein Tischstuben B. Eetcamer GAL. Chambre pour prendre repas de disner & souper, tinel ITAL. & H. Tinello Hoc nomen apposite quadrat inlocum a reficiendo cibis corpore refecto rium dictum in coenobiis, vbi ferme tres mensæ sternuntur, vel si plures, tria tantum domus latera occupant. AL. Der Muoch Eszstuben B. Rester GAL. Refectoire ITAL. Il refectorio di fratri H. El refectorio de los frayles
Triglyphi Vitru. tribus constant sulcis, & tignorum proiecturas ad decorem vestiunt, eorumque sedes est in zophoris. τρίγλυφοι, τριγλύφαι Eurip. scalpturæ caniculatæ triplici sulco.
Turbo clibanus Budæo, Meta furnaria, in qua virginis eliquatur aqua. AL. Distillir Ofen B. Distilleer ouen, alembeck GAL. Campane ITAL. Alembico H. Horno para distillar arguas
Tympanum Vitr. in vuluis est quod materiarij panellum vocant τυμπανον. B. Panneel ITAL. Panello
Tymapnum Vitru. Organum haustorium, quod circumactum. aquam modiolis haurit & erogat. τύμπανον. AL. Wasserrad B. Watermeulen rat
Tympanum fastigij quod inter simas & coronas est. B. T'panneel
Valuæ Cic. Ianuæ aut fenestræ plicatiles siue bipatentes. vnde valuæ bifores Ouid. dictæ ita, quod reuoluuntur ac velantur, vt Seruio placet. πτύxεϛ, ὀρσοθύρη Homero, χιγχλίδεϛ Suidæ, θύραι συνδρομάδεϛ, διχλίδεϛ, ἀμφίθυρον. AL. Thur mer zweyen Fachen B. Dobbel Deure, oft in twee deelen opgænde GAL. Porte a deux batants, ou qui s'ouure en deux parties ITAL. Porte che si aprono in due H. Las puertas que se abren y cierran
Vectis propertica, qua ferreis ansis aut columbariis immissa, fores obfirmantur vel fenestræ. μοxλόϛ, ἀναφορεύϛ. AL. Ein Stang da mit man zuispett B. Een boom, Hantpæck GAL. Barre, barreau ITAL. Stanga H. Pastillo, cerra dura de palo Vectis qua atracta vinculo foras promicante, ianua patescit. χληῒϛ Hom. ἐπιβλήϛ ὀxεύϛ. AL. Ein Righel B. Clincke GAL. Clinquet, clanche, vatton, pieu, cadenat, serreure ITAL. Cadenazzo, stanga. chiauistello H. Barra o cerroio de hierro
Vestiarium Plin. vbi vestimenta reponuntur. ἱματιοθήχη. AL. Kleyderkast, oder Kalter B. Cleerschappræy GAL. Casse ou arche a garder habillements ITAL. Guarderobba H. Guardaropa
Vmbilicus solis Plin. Exiguus circulus, cuius in medio gnomon figitur, aut quem medium intersecant lineæ in sciaterico amusiove
Voluta Vitr. ἕλικ. in capitulo quod propendet circuli tortilis ad modum, aut cincinni crispati.
Volutabrum Virg. Locus in quo volut antur iumenta, apri, & sues ἀλίστρα, χυλινδήθρα, ἀλινδήθρα, χυλίστρα. AL. Ein kotiges Ort da sich die sew waltzen B. Moeyer dær de verckenen Wentelen GAL. Veautroir, ou bourbier ITAL. Luoco doue s'inuoltono i porci H. Rebolcadero
Vrnarium Varr. lauatrina ITAL. Plaut. Lapis mensæ Specie quadratus, super quo vasa escaria a lixis eluuntur ἀπόλουτρον. AL. Wasserstein B. Watersteen GAL. L'aiguier
Xystrophylax κυστροφύλακ ITAL. Artemid. vbi strigiles asseruabantur defricandis corporibus
Xystum Vitr. Ambulacrum subdiale, vbi sudo cælo exercebantur. κυστόν, παραδρομίϛ. AL. Offner Platz, vnbedeckter Spaziergang ohne Tach B. Een open plætse om te wandelen, oft exercitie te doene, een balie GAL. Lieu descouuert a se pourmener & faire exercice, baille ITAL. Luoco scuoperto per saprciarui & far exercitio H. Portal para passearse
Xystus Vitruuio. Porticus tecta, hibernis exercitiis destinata, & ambulacrum pensile κυστόϛ. AL. gedeckter Gang B. Galerye GAL. Galerie couuerte ITAL. Galeria H. Portal
Zophorus Vitru. veluti pictus baltheus, in quo metopa & figuræ exsculpuntur ζοωφόροϛ. B. Frise ITAL. Freggio
Zophorus puluinatus Vitr. qui leuiter in circulum tumet ac rotundatur
DE PARTIBVS ANIMALIVM. CAP. LIV.
ADeps & seuum differunt, quod adeps liquidior est, nec durescit, oleo temporis diuturnitate incrassato similis, viscusque operit : at sebum siccius est, nec funditur facile aut liquescit : estque fragile, & a liquefactione coit atque concrescit iterum, estque in fine carnis semper
Adeps aruina Pinguedo subcutanea Seruius enim ex Suetonio aruinam exponit pingue inter viscus & cutem πιμελή, χνίσσα Homero. λῖποϛ. AL. Schmer, Schmaltz, feist, Speck B. Smeer, Vet, Smout, Speck GAL. Graisse ITAL. Grasso H. Gressura puesta sobre la carne, gordura
Adminicula prosubulæ, ἀμυντῆρεϛ Arist AL. & B. Stangen
Armus in brutis, quod in homine Homerus. ω(=μοϛ AL. Spalen, Laffen, Schaltern B. Schouder GAL. Espaule ITAL. Armo H. Espalda
Aruncus Plin. Capreæ barba. ἢρυγγοϛ Aristot AL. Geisbartlin B. Gheytenbært GAL. Barbe de cheure ITAL. Barba de capra H. Baruas de cabras
Axungia στεαρ ῠειον Diosc ἐκύγγεον Aeginetæ, Pinguedo vel sebum porci. B. Ruetsel Quia vero huius vnguinis præcipuus huius fuit in axibus curruum inungendis, hinc illi nomen creatum, & Grammatici omnes pro vnguine vehiculari exponunt AL. Karrensalb oder Schmeer B. Waghensmer GAL. Oingt ITAL. Assungia H. Enxundia, vnto para vntar los exes del carro
Cauda οὐρά, ἀλχαία, χερχόϛ, ὀλχαία Nicand. παρά τού ἔλχθσθαι. AL. Der Schwantz B. De Steert GAL. Queue ITAL. Coda H. Cola
Cera χηρόϛ, μάλθη, sed proprie mollita cera AL. Wachs B. Was GAL. Cire ITAL. Cera H. Ciera AN. wachs
Cera miniatula Cic. minio tincta. χηρόϛ μιλτώδηϛ, μιλτολιφήϛ, μιλτόπρεποϛ. AL. Roth Wachs B. Root Was GAL. Cire rouge ITAL. Cera rubra H. Ciera vermeia AN. Redde waxe
Cera Punica Vitr. candida. χηρόϛ λευχόϛ Diosc. AL. Weisz Wachs B. Wit Was GAL. Cire blanche ITAL. Cera bianca H. Ciera blanca AN. Withe vvachs
Cera sigillaris ῥύποϛ Aristoph. in Lysist. χηρόϛ ἐπτήευειοϛ εἰϛ τό χατασημή|νασθαι. Vide supra in Sigillum
Chelidon Cauum vngulæ xελιδὼν, xελώνη Tryphiodoro B. Strale
Corij præsegmen ἀπόχομμα ἀποχνίσμα Aristoph ἀπότμημα. AL. Abschnitzel vom Leder B. De Snippelinge vant Leder GAL. Rongneure de cuir ITAL. Tagliatura del cuio H. Pedazitos de cuero cortado
Cornua χέρατα. AL. Horner B. Horrens, in ceruis solenni vocabulo De Croon, vt & apud Gallos Testes de cerfs. alioqui nominantur. Cornes ITAL. Corni H. Cuernos
Corona Vngulæexortus. στεφάνη Absyrt ἔφυσιϛ τῆϛ ὁπλῆϛ, ἀρμονία τού ὂνυxοϛ, vngulæ commissura
Falcula Plin. Adunca feræ vngula. ὁπλή. AL. Kromb Klawe B. Cromme Clæuwe
Fauus cella apum, loculamentum, Cellula sexangula apum, operis
fundamentum, χήριον χύτταροϛ. AL. Waaben, oder Hauszle der Ymmen B. Honichræt GAL. Bournal, ou rayon de miel ITAL. Fauo di mele H. Panal de la miel
Fimus stercus. ἀπο πάτημα χόπροϛ, ἀφόδευμα γοῖτοϛ ἂφοδοϛ Diosc. Ab his diuersus est quem Theophrastus χόπρον συρματίτην nominat, fimum quisquiliarium, vel vt Gaza conuertit, stipularium, e coaceruatis quisquiliis constantem. AL. Kaat, Mist, Dreck B. Mis, Dreck, Mest GAL. Fiente, fiens, ordure ITAL. Fimo, sterco, letame H. Estercol hienda
Fimus asini ὂνθοϛ, ὀνίϛ. AL. Esels Kaat B. Esels Vygen GAL. Fiens d'asne ITAL. Sterco d'asino H. Estercol de asno
Fimus bouis lætamen βολεών Harpocr. βολιτόϛ, ὂνθοϛ βοόϛ Hom βολβιτόν. AL. Kudreck B. Koemes. Koestront, Koemest GAL. Fiente de boeuf ITAL. Fimo del boue H. Hienda del buey
Fimus capræ σπυράϛ σπόραθοϛ AL. Geissendreck B. Geytenstront oft kuetelen GAL. Fiente de cheure ITAL. Sterco di capro H. Hienda de cabra
Fimus equi πέλεθοϛ, σπατίλη, τίλοϛ. AL. Roszdreck B. Peerdenmest GAL. Fiente de cheual ITAL. Letame de cauallo H. Hiendo de cauallo
Fimus ouillus οἴπτωτον, σχύβαλον. pilulas vocat Plin AL. Schafdreck B. Schæpskuetelen GAL. Fiente de brebis ITAL. Fimo di pecora, o di castrato H. Hienda de oueja
Hippomanes Caruncula equino pullo in fronte enascens, expetita amoris veneficio, ἱππομανεϛ. Vnde prouerbiali dicendi formula. hippomanes deuorasse, τό ἱππομανὶϛ χαταφαγεῖν, dici possunt, quæ amoris oestro percussæ sunt B. Zy heeft cruyken volcht my næ gheeten
Hirundo vel impetigo Aureliano Squamula in cruribus anterioribus equorum sub armis nata, λειxήν & xελιδών.
Iuba Crines a collo penduli, λεφία, xαίτη Xeno AL. Die mane B. De mane GAL. Le crin ITAL. Il crine H. Cerda de la bestia, o cerneia
Mel AL. Honig B. Honich, Zeem GAL. Miel ITAL. Mele H. Miel AN. Hony
Muscarium Veget. Equi cauda, σόβη. Pelagonio. AL. Roszschwantz B. Peertsteert GAL. Queue de cheula ITAL. Paramosche, coda del cauallo H. Moscadero cola del cauallo
Muscerda Plin. Muris stercus, μυόxοδοϛ, μυόχοπροϛ, μυσχέληδρον. AL. Mauszdreck B. Muysendreck oft kuetelen GAL. Fiente de souris ou de rat ITAL. Sterco di sorge H. Hestiercol de ratones
O Esypus Plin. lana succida Eidem vellus succidum Mart. Ouidius, oesypum exponit succum ab immundæ ouis vellere demptum. Plin. lib. 29. sordes sudoremque lanis ouium adhærenteis. Versantur itaque non paruo in errore, qui oesypum. interpretantur pro scybalis & stercoreis pilulis ouium lanæ inhærentibus, cum Plinius eodem in loce nomine alio eas donet, videlicet sordes caudarum in pilulas concretas appellans. οἱσυποϛ, quasi οἰόϛ ῥύποϛ, & οἰσύπη. AL. Feiste, onflatige vnd schmutzige Wollen am Schaf B. T'vet van de vuyle ende ongewasschen Wolle, Wolle met der yecken GAL. Suin de laine ITAL. Ysopo humido H. Lana suzia
Palear Virg. Pellis e boum gutture dependula ἀνθερεών. AL. Wamme B. Quabbe, Onderkin GAL. Le fanon d'vn boeuf ITAL. Pagliuola H. Papo, pelleia de buey
Pellis agnina ἀρναχἰϛ ῥηνίϛ. Hippoc AL. Lammer Haut B. Lammer Vel GAL. Peau d'agneau ITAL. Pelle d'agnello H. Cuero de borrego, o pelleja de cordero
Pellis caprina αἰγἰϛ αἰγέα νάχοϛ ἰκάμη Hippoc. στέρφοϛ αἱγεῖον. Llycoph. AL. Geissen Fehloder Haut B. Gheyten Vel GAL. Peau de cheure ITAL. Pelle di capra H. Pelleja de cabra
Pellis ceruina nebris Statio. νεβρίϛ. AL. Hitschen oder Gemsem Fehl B. Herts huyt oft Vel GAL. Peau ou cuir de cerf ITAL. Pelle o cuoio di ceruo H. Cuero di cieruo
Pellis ouina οἰέη Eustat. χώδιον ω)=α Hermippo χῶαϛ Apol. μηλώτη νάχοϛ Suidæ. AL. Schaaf Fehl B. Schapen Vel GAL. Peau de mouton Pelle di moutone,o di castrato H. Pelleja de oueja
Pellis suilla φορίνη pellis suina. AL. Schweinenhaut B. Swynenhut oft Vel, swoerde Holland. swærde Brab GAL. Peau ou cuir de porceau ITAL. Pelle del porco H. Pelleja del puerco, o de tossino
Promuscis Plin. manus elephanti Eidem proboscis Eid. προνομαία Philostr. προβοσχίϛ Oppiano μυχτήρ Aristot ἐλέφαντοϛ ῥίϛ Suidæ AL. Schotzen, Rusel oder Naas eines Helphants B. De Snuyte GAL. La trompe ou museau d'vn elephant ITAL. Grugno del elefante H. La trompa del elefante
Rami cornuum ῥίζαι Epigram στόρθυγγεϛ Epigram AL. Hornnast B. De Tacken oft Rancken, eynden van de horens GAL. Branches, rameaux ou iets de cornes ITAL. Rami della corna H. Ramos de los cuernos
Rostrum ad alia quoque animalia extenditur προτομή. AL. in auib. Schnabel : in canibus Hundsschnautz : in ceruis die Schnautzen B. in aui Nebbe, Beck GAL. Museau ITAL. Rostro, becco H. Pico
Rostrum ῥόγxοϛ. AL. Sewschnor, Sewrusel B. Verckensmuyl GAL. Groin d'vn porc ITAL. Grifo H. Hicico de puerco
Ruma siue rumen Festo. μήρυγκ, μένυστρον Poll. ἢνυστρον Nicand. Eminens submento gutturis pars, qua cibus in aluum demittitur, & admissus a certis reuocatur animalibus. AL. Gurgel B. Crop GAL. Gorge ITAL. La gola H. La eruera con que tragamos
Seta xαίτη. AL. Sewbursten B. Borstel GAL. Soye de porceau ITAL. Seta H. Seda de puerco
Seuum sebum & sepum Plin. στέαρ. AL. Vnsclit B. Ruyt GAL. Suif ITAL. Sego H. Seuo
Subulæ Corn ua simplicia. tubercula cornuum recta. πατταλοί Aristot. B. Speten Cornua in ramos sparsa ceruis natura tribuit : subulonibus simplicia : platyceroti in palmas efficta : capreis ramosa : arietum generi in anfractum conuoluta : tauris infesta : rupicapris in corsum adunca : in aduersum damis : erecta & rugarum quasi lirarum ambitu contorta, strepsiceroti. Plinius.
Succerda Festo, Suis fimus. ὑπέλευτον. AL. Sawdreck oder Mist B. Verckens stront GAL. Fiens de porceau ITAL. Sporchezza di porco H. Fræca o estiercol de puercos
Suftrago in posterioribus quadrupedum pedibus, quod in prioribus genu dicitur ὀπισθία μεσοχύνιον Hippiat. χύον χύνοπλον. AL. Wider oder Hinderbuch B. Den Slegel GAL. Le iarret des iambes de derriere, a l'endroit des genoux de deuant, es bestes ITAL. Garleto della gamba dietro del cauallo, o d'altra bestia H. La quartilla de oblegadura de la bestia
Tergus corium, pellis, exuuiæ, proprie a carne separata. σχύτοϛ, σχυτίον δέρμα Suidæ τισύγγιον Hesych. δορά, στέρφοϛ Lycophr. AL. Leder, oder Haut B. Leer, Huyt GAL. Cuir, peau ITAL. Cuoio, cuoiame. Cuero o corteza
Vellus a vellendo, cuius prior fuit vsus quam tondendi. πόχοϛ, χῶαϛ χώδιον. AL. Schopper, flisz B. Vlies, vachte GAL. Toison ITAL. Vello, Tosone H. Vellocino
Vngula ὁπλή, ὂνυκ Xenoph. AL. Huf, Klaw, Horn B. Hoef proprie de equo dicitur, Clæuwe, etiam de ceteris quadrupedibus GAL. Corne du pied ITAL. Vnghia H. Vnna
Vngula solida ὁπλή proprie iumentorum : at biscula, bifida, scissa Lucret. xήλη.
DE PARTIBVS ARBORVM.
CAP. LIV.
AVDEX stipes, Truncus arboris cum frondibus. στέλεxοϛ, ἔρνοϛ,, χορμόϛ, φίτροϛ Hom. AL. Der Stam B. De Stamme GAL. Le tronc d'vn arbre, la souche d'vn arbre ITAL. Steccho, tronco H. Tronco del arbol
Cortex Exterior arboris veluticrusta. φλοιόϛ, λέμμα λέπισμα. AL. Bast, Rinden B. Bast, Schorse, Schelle GAL. Escorce ITAL. Cortice, scorza H. Corteza
Echinus Plin. echinatus calyx Plin. Asperum & spinosum cactaneæ operculum. ἐxῖνοϛ Arict. AL. Kestinen Igel B. Steckighe huyt van Castanien GAL. La couuerture picquante des chastaignes ITAL. La spina della castagna H. Erizo de castanna
Emuscare arborem Colum. AL. Den Baum vom Mosz saubern B. T'mos afoden GAL. Oster la mousse ITAL. Toruiar il muscho H. Arrancar el moho de los arboles
Fastigium cacumen, vertex. χορυφύ. AL. Der giffel oder das oberst am Baum B. Tsop GAL. Le coupet d'vn arbre ITAL. La cima dell arbero H. El cumbre del arbol
Folium φύλλον, χόμη, xαίτη. AL. Blat B. Blat Fueille. ITAL. Foglio H. Hoja
Folium carnosum Plinio, crassiusculune, φύλλον σαρχῶδεϛ Diosc. παxύ. AL. Fleischachtig vnnd dick Bladt B. Dick Blat GAL. Fueille espesse ITAL. Folio grosso H. Hoja gorda
Folium crenatum pinnatum Plin. incisuris diuisum ἐxισμενον Dios. AL. Ghekrinnet, zerhackt, zerkerfft Blatt B. Ghekerft Blat GAL. Fueille crenee ITAL. Foglio tagliato H. Hoja rayada
Frons frondis. πέταλον. AL. Ein Laubast, gruner Zweig, Laub B. Loof, groen Loof, groen Twyghe GAL. Gueille, rameau ou ramseau des arbres ITAL. Fronda, fronde, foglia H. Hoja de arbol Est autem ramus cumfoliis virens velsaltem folium arborum, vt herbis sit commune folium cum floribus arboribusque.
Fructus χαρπόϛ. AL. Frucht B. Vrucht GAL. Fruict ITAL. Fruto H. Fruta
Fructus deformatus Fab. quia a delapsis floribus iam formatus existit AL. Schon gestalte Frucht, die alle ihr gestalte vberkommen hatt B. Ghesette. Vrucht GAL. Gruict forme ITAL. Fruto formato H. Fruta traacada y figurada
Frutex sit pullulatione stolonum, nec assurgit ad iustam arboris magnitudinem. θάμνοϛ ὐ/λημα. AL. Staud B. Spruyte, Hestere GAL. Arbreau ITAL. Frutice H. Mata, arbol baxo
Galla χηχίϛ AL. Eychhapffell, Gallapffel, oder Nusz B. Galnote, eycken appel GAL. Noix de galle ITAL. Galla H. Galha, agalla
Glans βάλανοϛ, δρυοβάλανοϛ Strab. ἂχυλοϛ Aristot. (tametsi ilignam proprie glandem notare velint) vnde manasse videtur origo nostri vocabuli & Germanici. fruges roburneæ Colum. AL. Eychel B. Eeckel, æcker Holl GAL. Gland ITAL. Ghiande H. Balota
Globulus si σφαιρίον verbum verbo reddemus, vel galbulus Plin. Pilula siue nux cupressis σφαιρίον Theophr. σφαιρῖτιϛ Aetio AL. Frucht vom
Cypressenbaum B. Cypres note GAL. Noix de cypres ITAL. Nocciuolo di cypresso H. El agalla de cypres
Gummi χόμμι, τό ἐκηραμέν ον ὀπῶδεϛ δάχρυον. AL. Gummi B. Gumme GAL. Gumme ITAL. Gomma H. Goma
Gummi iuniperinum χόμμι, ἀρχευθίδοϛ Mauritanis Sandarax dicitur. AL. Vernis B. Vernis GAL. Vernis ITAL. Gomma di ginepro H. Vernis
Lachryma Latex arboris in gummi abiens δάχρυον. AL. Saft B. T'sop dat in de gomme verstijft GAL. L'eau, ou l'humeur, le pleurement de la vigne ITAL. Lagrima H. Lagrima
Lachryma abiegna resina oleosa. ῥητίνη ἐλαιώδηϛ Dioscor. δάχρυον ἐλάτηϛ. B. Veneetsche terpeentijn ITAL. Lagrimo
Liber Interior tunica arboris ipsi ligno adhærens. λέποϛ AL. Innerlich Rinde B. Schorse oft onderste Schelle GAL. Escorse interieure d'arbre ITAL. Scorza interiore d'albero H. La corteza de arbol iunto el lenno.
Lignile κύλων. AL. Hotzlege, Holtzhausz B. Stapelhuys vant hout houthuys GAL. Vn buchier ITAL. Legnaio, o stiua di legno H. Lugar do se guarda la lenna
Lignorum strues Liuio, meta Vitr. κύλων πυραμἰϛ, ὂγχοϛ. AL. Holtzblig B. Een hout tas, oft stapel houts GAL. Lignier, pile de bois, monceau de bois, chantier de bois ITAL. Catasta, stipa monte di legna H. Montan o bacina de lenna
Lignorum vehis Plin. ὂχημα. AL. Ein fuder Holtz B. Een voeder houts GAL. Voiture, charrettee, tomberelee de bois ITAL. Carga, carriola, somma o carro di legname H. Cargo o carreta de lenna
Materia lignum quod ad vsum succiditur. ῠλη, κύλον. AL. Holtz B. Hout GAL. Bois ITAL. Legno, legname, materia H. Madera
Materia vitiosa Plin. ὐ/λη σηπεδονώδηϛ, σαπρά, θριπεδεστάτη Theophr. AL. Wurmstichich Holtz B. Wormstekich hout GAL. Bois mange de vers ITAL. Legname pieno de vermi guasto H. Lenno corrumpido y gastado
Medulla arboris fructusve, matrix. ἐντερεώνη, μήτρα μύελοϛ, χαρδία ἐγχέφαλοϛ Xenoph. σπλάγxνον, yυxή. Absyrto. AL. Das mittelst oder innerlechst am Baum B. het pit, t'herte, het Merch, t'binnenste GAL. La moelle ITAL. Midolla, cifighone Siculis H. Meolla de arbol
Musci coma interiecta nauium commissuris ferruminare textus Plin. AL. Mit Mosz die fuge in den Schiffen verstopffen B. Met Mos de schepen calefateren GAL. Soulder & estouper les nauires de mousse ITAL. Saldar & stoppar le commissure delle naui con musco H. Soldar y cerrar las commissuras y trauazones de la nao con el moho
Muscus Lanugo arboris μνίον, βρύον, σφάγνον. AL. Mosz B. Mos, mosche GAL. La mousse ITAL. Musco H. Moho de los arboles
Myrrha Virg. lachryma arboris Arabicæ μύρα, μιῤῥα Ionice σμύρνα. AL. Myrrhen B. Myrrhe GAL. Myrrhe
Myrrha stacte siue stillatitia, quam seplasiarij storacem liquidum minant. σμύρνα σταχτή.
Nucamentum panicula Plin. Iulus. Eidem in auellana dicitur. quod in corylo veluti prælongus vermiculus dependet, χύτταροϛ, ἴουλοϛ. AL. Katzle, Zaserle, Nuszblue B. Kattesteerten, d'bloeysel van Haselnotenboom, en diergelijcke, Rattensteertkens niet onghelijck GAL. La fleur de noix semblable a la queue d'vn rat, minons in Gallia Narbonensi
Oculus Colum. gemma Cic. ὀφθαλμόϛ AL. Aug, Brum B. Knop. Botte GAL. Bouton, Bourgeon ITAL. L'occhio H. La yema
Pecten Plin. Linearum tractus, qui in longum excurrit in materia. sic fagis pectines sunt transuersi in pulpa. διάφυσιϛ Dioscor. χτήδων Eidem AL. Die Iare B. Den dræt vant hout, de iæren GAL. Letrait, ou raye du long du bois ITAL. Li anni, o le onde del legname, il tratto H. El trecho y raya del arbol
Pediculus stylus, Plin. Petiolus Colum. a quo folium aut fructus dependet. AL. Der still. am obs B. De steele GAL. La queue des fruits ITAL. Piede efruti H. El peacon de fruta
Pix πίσσα, ὂργη Aristoph. interpr. AL. Pech B. Peck GAL. Poix ITAL. Pece H. Pez
Pix arida concreta, excocta, offic. pix naualis. παλιμπίσσα Dioscor. πίσσα κηρά. B. Peck, steenpeck
Pix liquida fluida Liquor qui e truncis stipitibusque resinosarum arborum in furno existilat. χῶνοϛ Dioscor. πίσσα ὑγρά. B. Teer
Pix radulana Plin. quæ radula in strumento nauigiis deraditur. ζώπισσα Dioscor. ὑπόxυμα Aeginetæ ἀπόxυμα Dioscor. AL. Abgeschaben Pech B. Afgeschrabt peck GAL. Poix raclee ITAL. Pece rasciata, o raspata H. La pez que se ræ de la nao
Pulpa in arbore est quod musculus in corpore humano, maximeque sissilibus inest, mero flamine. AL. Das March im Holtz, dasz sich ringsweisz spalten lest B. De muys vant hout GAL. Le milieu du bois ITAL. Ilcuore del legno H. El medio del arbol
Quisquiliæ Reiectamenta caducorum foliorum, φρυγάνον xαῖται. AL. Hinwurffig Gesteut B. Weehworp van Bladen GAL. Petites buschettes qui cheent des arbres ITAL. Foglio d'alberi che cascano H. Granaconas y hojas que cæn del arbol, y se pisan Radix ῥίζα AL. Wurtzel B. Wortele GAL. Racine ITAL. Radice H. Rayz
Ramale Ouid. Ramus ab arbore reiectus. σπάδικ. AL. Abgehawner oder abgeriszner Ast B. Afghehouwen Tack GAL. Branche coupee, ou inutile ITAL. Ramo inutile H. Ramo de arbol enue gescido
Ramus brachium arboris Colum. ὂζοϛ, χλάδοϛ, πτόρθοϛ, χλὼν, ἴαμνοϛ Nicand. AL. Ast, Zweig, Strang B. Tack, Telge, Twyghe, Stange GAL. Rameau, branche, ramseau ITAL. Ramo Ramuscello H. Ramo
Resina Humor arborum oleosus, e vinis manans arboribus, alter mellis in modum fluidus concretus, durusque, alter ῥητίνη. AL. Hartz B. Hars, herst GAL. Resine. ITR esina H. Resina
Resina larigna laricea πιτυίνη λαριχίνη. B. Terpentijn, termentine
Resina lentiscina mastiche. μαστίxη, AL. Mastich B. Mastick GAL. Mastic ITAL. Mastice H. Almacigo, o almastiga
Schidia vel schidiæ Vitru. fragmenta & assulæ ligni quæ dissilunt. xίκαι, σχινδαλμοἰ, πελεχύματα. AL. Die Span vom Holtz, Holtzspan, Flugspan B. Spænderen, spanen houts GAL. Des esclats, ascelles, coupeaux ITAL. Scheggie H. Astillas
Scobs Hor. lanugo Col. serrago Cælio Aureliano, quod serra deligno deteritur. ῥίνημα ῥίνισμα τόρνευμα Dioscorid. πρίονοϛ ἔχβρωμα Soph. ἀπρίσμα ἰxθύημα Hippoc. Erotiano, yῆγμα Epigram. AL. Sagmal. Sagspan B. Sagels sæchmeel viissel GAL. Scieure, limeure, limaille ITAL. Risecatura, segatura H. Asserradura de la madera
Semina Virgil. & plantæ, dicuntur surculi de pacti, qui actis radicibus in vineta aut arbusta transferuntur. σπέρματα. B. Planten GAL. Plantes, in vineis, sauuageaux in arbustis nominantur
Spadix Ramus palmæ vna cum fructibus reuulsus. σπάδικ. AL. Ein abgerissen Broeig von einem Dattel. baum B. Een afgescheurden Tak van eenen Dadenboom GAL. Rameau de la palme arrache auec les dattes ITAL. Ramo della palma estirpato ensieme con li dattili H. Razimo de datiles con su vaina Spina, Pars in plantis quibusdam rigida & mucrone suo vulnerans. ἂχανθα AL. Dorn B. Doren GAL. Espine ITAL. Spina H. Espina
Stirps Planta firmitate prædita, quasi στεῤῥόπουϛ, vt vult Scaliger. ἔρνοϛ, εύθαλὶϛ φυτόν. AL. Stam eines gemachs oder Baums B. Struyck GAL. Racine d'arbre, ou d'herbe, ou ce qui en sort ITAL. Stirpe, radice d'arbori o d'herbe H. Planta, raiz del arbol o de la yerua
Stolones Plin. soboles Colum. Coliculi inutiles e radicib. aut caudicis laterib. succrescentes, παραφυάϛ παράφυσιϛ αὐτομολία ἱποβλάστημα, ἱποφυάϛ μόxοϛ. AL. Schosz Nebenscosz bey dem Stammen B. Opselach Ondergervas Waterschoten GAL. Reietton croissant au pied de l'arbre ITAL. Germoglio a pie dell' arbero H. Pimpollo que nace al pie del arbol
Surculus germen, turio Columellæ, Ramas exilior teneriorque fruticis, ὂxοϛ ὀρόδαμνοϛ, βλαστόϛ θαλόϛ, πτόρθοϛ, ἀναβλάστημα Platoni. AL. lunge Zweig eins Baums ein Estle B. Een tonghe Scheute Swak Tæxten oft Telghen GAL. Ietton, ou greffe ITAL. Rampollo, getto, sorcello H. Renueuo del arbol
Surculus Quint. insitum Colum. calamus Plin. Ramulus nouellus, qui inspicatur ad inserendum χέντρον ἔμβλημα Pol ὀρόδαμνοϛ Homero, & ὂραμνοϛ Nicandro. AL. Zweigschosz B. Poote, Griffle, Ent GAL. Ente, greffe ITAL. Ento H. Espiga para enxerir
Talea Surculus vtrinque resectus, vt inseratur terræ. χέντρον. AL. Ein Knebel B. Scheute oft loot afgesneden om te planten GAL. Ietton ou scion d'arbre qu'on plante en terre ITAL. Pianta, ramo da piantare H. Estaca para plantar
Taleas inhumare Plin. AL. Knebelin pflantzen B. Looten oft Scheuten setten GAL. Coucher vn plantar en terre ITAL. Piantar qualche ramo H. Plantar estacas
Termes Horat. Ramus cum fructibus decerptus σπάδικ Dorice, ὂρπηκ poetice. AL. Abgebrochner Schosz mit sammt der Frucht B. Eenen Tack metten Vruchten afgebroken GAL. Rameau d'arbre arrache ITAL. Ramo d'albero estirpato H. Ramo de arbol arrancado
Torulus Callum ligni in se conuolutum. Vitruuius, ex arbore incisa eiici tradit torulum : vbi Philander exponit partem medullæ proximiorem, quod non probo
Truncus Caudex ramis & frondibus exutus γρουνόϛ, χορμόϛ, στέλεxοϛ, πρέμνον. AD. Abgehawen Stam, Stump. B. Stomp, Stam GAL. Le tronc ou trognon ITAL. Tronco H. Tronco
Vimen quasi vincime ῥίyιλύγοϛ, οἰσύα, AL. Ein Band, weiche Stande, Weiden B. Teen, Tien, Rijs, Twyge, Wisse GAL. Har, ou harcelle ITAL. Vimine, stroppa H. Vimbre, vara o verga que se doblega
Virga ῥάβδοϛ. AL. Gerht, Ruth, Stab B. Roed, Twyghe GAL. Verge ITAL. Verga H. Vara, Verga
Viscum Virg ἰκόϛ Plin. Virg. ἂστυλιϛ Hesych. ἣφεαρ, στελίϛ offic. viscum quercinum. AL. Mistel, eichen mistel B. Marentacken GAL. Guy ITAL. Pania, vischio H. Muerdago de roble
Viscus & viscum, pro glutino aucupum. γλοιόϛ. AL. Vogelleim, Klab B. Vogel-lijm, lijm GAL. Glu ITAL. Vicchio GAL. Visco, liga
Virgultum cremium Colum, cuius vsus est ad cremundum : cuiusmodi sunt genista, spartum, ruta. φρίγανον τραύκαυον Hesych. ῥῶπεϛ AL. Nidere Baumle B. Cleyne Boomkæns met veel tæxkens, dienen tot den brant, tiend ghewas GAL. Arbrisseau portant verges & houssines ITAL. Arboscelli che producano delle verghe solamente H. Mata de varas, o vergas
Vitilia Proprie quibus vites vinciuntur lenta vimina. λύγοι, οἰσύαι, ῥίπεϛ. AL. Ba'nder oder Reiffen sta'nglin B. Teenen, Bantroeden GAL. Liens de vigne, soit d'osier, ou d'autre ITAL. Legami della vigna H. Vimbre para atar la vid
DE PARTIBVS AVIVM.
CAP. LV.
LA. πτέρυκ, πτερόν. AL. Flugel, facken B. Vleugel, wiecke GAL. Aile d'oiseau ITAL. Ala H. Ala
Calcar Colum. πλῆχρον AL. Sporn B. De spore GAL. Esperon ITAL. Sprone H. Espolon
Cauda pauonis chonchata Plin. quæ sursum iuflexa conchæ in modum incuruatur, dum pauo eam surrigit.
Caulis pennæ Plin. AL. Fader kengel oder Kehl B. De schaft van de penne GAL. Le tuyau de la plume H. Maacico de la pluma
Clauicula χλειδίον. Aristot. B. De bril
Crista λόφοϛ. AL. Kamb B. Kam GAL. Creste ITAL. Crista H. Cresta
Hordeolum Pars extrema vropygij eminens & acuminata, χριθή, ἀλειπταρέα Demetrio.
Ingluuies Colum. Vesicula gutturis. πρηγορεὼν, πρόβολοϛ, φύσσα Suidæ. AL. Der Kropff B. De Crop GAL. La poche d'vn oiseau ITAL. Ponga H. Papo
Lanugo Colum. xνόϛ AL. Die Gauchfedern am jungen Vogel B. Poddenhayr GAL. Poil follet, barbe qui commence a venit ITAL. Prima barba lanugine H. vello, flucco, primera barba
Oculi caudæ pauonis Plin. ἐφθαλμοἰ τού πτιρού Theophyl. Scholastico.
Oui albumen Plin. oui albor Pallodio oui candidum Celso. λευχόν τού ω)ού Aristot. λεύχομα. AL. Eyerklar, oder das weisse im Ey B. T'wit van een ey GAL. Aubin ITAL. Chiare del ouo H. La clara del hueuo
Oui luteum vitellus Hor. λέχυθοϛ xρυσόϛ τού ω)ού, νεοττόϛ, xλωρόν τού ω)ού Hipp. AL. Eyerdotter, oder das Gelb im Ey B. Den doyer, oft dodder vant ey GAL. Moyeu d'oeuf ITAL. Torlo H. Yema del hueuo
Oui testa Sereno, Putamen Plinio, cortex Eidem. χελύφανον Lycoph. χέλυφοϛ, λεπύριον Hipp. ὂστραχον Arictot. νέμμα. AL. Eyerschaal B. Eyrschale. oft eyerdop GAL. Coquille ITAL. Guscio o scorzo del ouo H. Teja del hueuo De ouis reliquum in sine capitis De cibis require
Oui vmbilicus στόλοϛ ὀμφαλώδηϛ Aristot. Quasi vmbilicaris appendix. Fui aliquando in ea opinione, quod apud Aristotelem libr. De generatione animalium tertio, pro στόλον legendum esset θόρον. quod ea voce lenter seminalis significetur. B. T'geuochelt, quasi seminalis neruus
Ouum ω)όν. AL. Ey B. Ey GAL. Oeuf ITAL. Ouo H. Hueuo
Ouum decumanum Fecto. ἱπερμεγεθέϛ. AL. Ein gar grosz Ey B. Lombards ey
Ouum pullescens Colum ω)όν xιστόν. AL. Ein faules vnd auszgebruttes Ey B. Een vuyl, ghebroedt ey, oft dær een kiecken in is GAL. Oeuf couue ITAL. Ouo cauado H. Hueuo empollado
Ouum geminum δίδυμον Arictot. AL. Ein zwyfaches Ey B. Een ey met twee doyeren GAL. Oeuf a deux moyeux ITAL. Ouo dopio, ch'ha due rossi, o vitelli H. Hueuo de dos yemas, o amarilles
Ouum irritum Plin. subuentaneum, hypenemium Eid. zephyrium Eid. ἀνεμιαῖον, αὐτόματον Aristot. ζηφύριον Eid. quasi vento conceptum, e quo gigni nihil potest ἱπηνέμιον Aristot. ἀνομίδιον Plat. ἐκουρίσαν Aphrodis. AL. Lar, lauter oder windey B. Wintey GAL. Oeuf remply de vent ITAL. Ouo senza rosso H. Hueuo sin meaia, o sin yema
Ouum vrinum Plin. cynosurum Eidem οὐ/ριον χυνσούριον. generationi ineptum, quod fit incubatione derelicta. AL. Faul stinckendes. Ey B. Een vuyl stinckende scholp, oft broetey GAL. Oeuf qui n'a point de germe ITAL. Ouo que non vale per far polcini H. Hueuo que sale guero, hueuo guerro
Non vident quanto in errore versentur Grammatici qui vrinum cum hypenemio confundunt, ac pro eodem interpretantur, clara in luce prorsus cæcutientes : cum hypenimium, citra coitus legem fiat, & ex affeictu femellarum, vrinum vero euadat vel cum galli marisve opera efficax, sed ob interruptam incubandi sedentariam operam in ritum. vsque adeo sæpe genus illud nasutorum hominum deprehenditur ignorare quæ sint inguinis & capitis diserimina.
Palea Colum. Varr. quod de mento gallorum rubens velut barba dependet. χάλλαιον Aristot. πώγων. AL. Das roth Laplin an desz Hanen halsz B. De telle, d'lapken, oft onderkam van eenen hæn GAL. La barbe d'vn cocque ITAL. Berbetta del gallo H. Barbezilla de vn gallo
Penna πτερόν. AL. Eder B. Veder, oft penne GAL. Penne, grosse plume ITAL. Penna, pluma H. Pluma AN. Feader
Pennæ remiges maiores auium quas expandunt ἀχύτιτερα, ἐλατῆρεϛ Demetrio. AL. Schwe. ngfedern B. Schanckvederen
Pennæ vestitrices minores quæ prætexunt illas χαυπτῆρεϛ.
Plangor alarum Virggil. Agitatio sonitum ciens χρότοϛ χρύμα, χοπετόϛ τῶν πτερύγων. AL. Flugel streich oder schlag B. Den slach oft t'wæyen van de vloghelen GAL. Batement des ailes ITAL. Il scuotere o scorlate delle ale H. Herida de alas
Pluma πτίλον. AL. Feder, so man am Hut oder Barret hefft vnd traget B. Een pluyme, oft plumagie GAL. Duuet ITAL. Pluma, pennacio H. Plumas, plumazo AN. Pluyme
Rostrum ῥάμφοϛ. in auibus quod in quadrupedum genere. προτομή. AL. Schnabel eines Vogels B. Den beck, oft nebbe GAL. Becq ITAL. Becco d'vcello H. Pico de aue
Vnguis ὂνυκ. AL. Nagel B. Clæuwe GAL. Ongle, la serre d'vn faulcon, in accipitrum genere ITAL. Vnghia H. Vnna
Vropygium & orropygium Martiali, οὐροπύγιον, ὁῤῥοπύγιον. Extremapars spinæ in sacrum os desinentis, podicique imminentis. AL. Groppa H. Rabadilla de aue, o abispillo.
DE PARTIBVS HOMINIS.
CAP. LVI.
Bdomen Iuuenali. sumen aqualiculus, nonnullis. Quod sub vmbilico est vsque ad pubem. ἱπογάστριον, ἡ=τρον, ἱπήτριον ἐπίxιον λαπάρα, ἱποχοίλιον. Sumen contendunt dictum esse quasi Sugimen vel mutatione literæ rumen, ac proprie in suibus quo suilla vbera continentur. AL. Der vnderbouch B. Den onderbuyck GAL. Partie du ventre contenant les intestins ITAL. Quella parte delle ventre doue si contengono tutte le interiori H. A quella parte del vientre, adonde estan ensienadas las tripas & entrannas
Acetabulas matricis πλητάναι χεραῖαι, χοτυληδόνεϛ.
Acromium Humerisummitas, vbi cum scapulis iugula committuntur ἀχράμιον, Ruf. ἐπομίϛ Eurip. ω)/μου χεφαλή, ἀχροχωλία.
Acromphalum Vmbilici medium : ἀχρόμφαλον, γαγγαμών, ab inextricabilis sagenæ contortæque specie. μεσομφάλιον.
Alæ Iuuenali mustax, Barba quæ superius labrum vestit. μύστακ, ὑπόῤῥινον Ctesiæ, προπογώνιον. AL. Knebel, oder Knebelbart B. Kneuelbært GAL. les moustaches ITAL. Li mustacci de la barba H. Bigor o el boaco, o mostazo de la barua
Alæ Naturæ muliebris labra. πτερυγώματα, μυρτόxειλα, χρημνοί Poll. Hippoc. & Rufo. ἐxάρα Aristoph.
Alæ pinnulæ Isiodoro, pulpæ vtrinque nasi orbiculum sepientes. πτερύγια Rufo. ἱπήναι Poll. B. Blæskens oft Wiecxkens van de Nuese
Alantoides membrana Tunica amnio circumposita. ἀλαντοειδήϛ.
Album oculi vel albugo. λογάϛ, σφενδόνη, χυχλώπιον. AL. Das weisz jm aug B. D'wit in d'ooghe GAL. Le blanc de l'oeil ITAL. Il bianco d'ell' occhio H. La parte blanca del ojo
Aluus venter. γαστήρ, νείαιρα Hippoc. χοιλία, νηδύϛ, παρά τό νηεῖν, quod in eum cibaria congerantur. AL. Bauch B. Buyck GAL. Ventre ITAL. Ventre, panza H. Viente
Amnium Foetus inuolucrum tenue, quod eius volucri sudores recipit. ἀμνίον. ITAL. Il manto
Amphidæum Caput oris vteri, labris vucurbitarum simile ἀμφίδαιον, ὀxίον, λέγνα Gaien. in gloss. ἡ\ περἰ τό στόμα τῆϛ μήτραϛ ἑλιχοειδήϛ ἐπανάστασιϛ.
Antiæ capronæ Lucill. anteuentuli, propenduli crines. προχόττα, προχόμιον. AL. haarschopff vorn an der Stirn B. De bresse, t'voren nederhagende hayr GAL. Le toufet, cheueux des femmes ITAL. Capeli delle done H. Copete de los cabellos
Anus Cutis superans vmbilicum, cuius rugæ senij indicium faciunt. Corrugata vetula, a Barbaris dicitur. γραῖα.
Articuli internodia digitorum. σχυταλίδεϛ Gal. φάλαγγεϛ. Aristoph. AL. Gleich B. De licken GAL. Iointures ITAL. Artigli H. Artejos
Auricula exterior Omnis cartilago aurem ambiens. H. La ternilla de la oreia
Auricula infima Cic. ansa auriculæ λοβόϛ. AL. Di Kresplen am Ohr B. D'lapken oft tippeken van d'oore GAL. Le tendron de l'oreille ITAL. El baslo de le orecchia H. El pico baxo de las oreias
Arteria vena Celso, vena pulsatilis. ἀρτηρία, παρά τό τόν ἀέρα τηρεῖν, ἀόρτη Rufo. & σήραγκ, & χένωμα πνευματιχόν ἀγγεῖον Rufo. AL. Pulsz oder Schlagader B. De puls, oft flachader, oft ademader GAL. Artere ITAL. Arteria, la canna della gola, strozza H. Donde passa el ayre
Articulus iunctura & nocus membri. ἀρθρίδιον. AL. Gleichlin, oder Gelenck B. Knockel GAL. Iointure ITAL. Artiglio, giontura H. Atteio
Sed quia Medicorum familia corpus dispertitur in partes quas Similares nominant : cuiusmodi sunt Neruus, Vena, ὁμοιο μερῆ μόρια, & in
officiales instrumentariasve , quæ ex illis constant, ὀργανηχά & ἀνομοιμερῆ Græcis dictas, prius illas enumerabo cum humoribus corporis aliisque eo spectantibus, ne quid innobili ista fabrica desideratur.
Artus quædam sunt veluti vincula membrorum, quibus artantur & colligantur. Compages & nodi corporum Pl. ἃρθρα ἂyεα μέλη, ῥέθη, ῥέθεα, γεντα Call. AL. Glieder, Liedtmassen B. Lidtmaten GAL. Parties du corps, entre les iointures, les membres ITAL. Nodi H. Nudos o miembros del cuerpos
Auris οὐ=ϛ άχοή Poll. AL. Das Ohr B. D'oore GAL. L'oreille ITAL. Orecchio H. Oreja
Auris meatus πόροϛ ἀχουστιχόϛ, ἀχοή Rufo AL. Die locher im Ohr B. De oorgaten GAL. L'ouuerture de l'oreille ITAL. L'apertura delle orecchia
Aurium marmoratum Plin. cerumen nonnullis. χύyελιϛ. AL. Ohrenfauligkeit B. Oorsmeer GAL. L'ordure des oreilles ITAL. La sporchezza delle orecchie H. La suziedad de las orejas
Axilla ala μασxάλη, μάλη. AL. Achssel B. Oxel. O. Aisselle ITAL. Ascella H. Sobaco
BarbaCic. vestis Virg. Vnde & Inuestis pro imberbi apud Palladium. γενειον πώγων ἱπήνη. AL. Ein Bart B. Bært Barbe ITAL. Barba H. Barba
Barba prolixa immissa Virg. promissa Liuio. μυόσοβη Epigram. quasi abigendis muscis comparata. ταλαντιαῖοϛ πώγων Synesio ἐχτενήϛ, ἐπιμήχηϛ. AL. Ein langer bart B. Eenen langen bært GAL. Barbe longue ITAL. Barba longa H. Barua longa
Bilis Celso fel xολή κανθή, ἢ χροχοειδήϛ, γλυχύ, quasi dulce a contrario sensu, cum sit amarissimum, testibus Pl. & Aureliano. AL. Gall B. De galle, oft cholera GAL. Fiel, cholere ITAL. Fiele, colera H. Hiele
Bilis atra Plaut. μελαγxολία μελαγxωρόϛ [μελαγxλωρόϛ] xολή Aetio. AL. Melancholey B. Melancolye GAL. melancolie ITAL. Maninconia H. Colera negra
Brachium βραxίων. AL. Ein Arm B. Den Arm GAL. Le bras ITAL. Bracchio H. Elbraaco
Bucca Hæc mala infertor est depressiorque. γνάθμοϛ γνάθοϛ. AL. Backen B. Kæcken GAL. Ioues ITAL. Gnancia H. Boca
Cadauer cassum anima corpus Lucretio, νεχρόϛ. AL. Ein Leich, oder todter Corper B. Lijck, een doot lichæm GAL. Charongne. corps mort ITAL. Carogna, corpo morto H. Cuerpo muerto
Calua Plinio, caluaria, Celso, cranium χράνιον, quod cerebrum integat, quasi χράνοϛ, id est, galea. πόλοϛ χόγxοϛ Lycoph. σχαφίον Aristoph χύτοϛ. AL. Hirnschaal, Hauptschussel B. De panne vant hooft, d'beckeneel, hofftschotel GAL. Le tez de la teste ITAL. Cranio, cuticagna in Orlando H. La calauerna
Calx Plauto, calcaneum Virg. πτέρνα, σχελίϛ. AL. Verssen B. Hiele GAL. Le talon ITAL. Calcagno H. El calcanar
Cani πολιαἰ, λευχάθεϛ xαίται Non ἀλφιτόxρωτεϛ τρίxεϛ. AL. Weisz Haar B. Græn hayr, grijs hayr GAL. Cheueux Chenus ou blancs ITAL. Capelli canuti H. Las canas de lacabeaca
Capillus passus Terent. Temere dispersus & negligenter circum caput reiectus. ἔθειρα ἐχτετασμενη χαἰ πετασθεῖσα. AL. Zerstreetes Haar B. Wtghspreyt hayr, om t'hoot slingerende GAL. Perruque desliee ITAL. Capello sciolto
Capreolus exterior auriculæ ambitus, vt interior Scapha, ἔλικ Rufo, χοxλία Poll. at Scapha ἀνθέλικ Rufo σχάφοϛ Polluci. AL. Der kraisz am Ohr B. Der Ohren randt GAL. Le bout de l'oreille ITAL. La cima delle orecchia H. Redondez de las orejas
Caput χάρα, χεφαλή, χόρση, χραῖρα, χωδεία poetice. AL. Das Haupt, oder der Kopff B. Hooft oft cop GAL. La teste ITAL. Teste, capo H. Cabeaca
Caro Carnem proprie dici volunt animalis mortui, quasi carentem vita. σάρκ. AL. Fleisch B. Vleesch GAL. Chair ITAL. Carne H. Carne
Carpus vulgo brachiale, Prima palmæ pars Celso χαρπόϛ χτεῖϛ Hesych. GAL. Le porgnet de la main ITAL. Giontura de la mano, manile H. Maneaca de la mano braacal o manilla
Cartilago Plin. xόνδροϛ. AL. Krospelen B. Krakeling GAL. Cartilage, tendrillon ITAL. Cartilagine H. Ternilla
Cauernæ mortariola Loculamenta quibus singuli dentes sunt insixi. βόδρια Galen ὁλμίσχοι Pol. Rufo AL. Zahndlocher. E. Tandenholleken GAL. Le creux des dents ITAL. Il fondo o la pianta de li denti H. las cauas de los dientes
Cerebellum παρεγχεφαλίϛ Heroph. ἔγχρανον Gale. ἐπιχρανίϛ Pol. ὀπίσθιοϛ ἐγχέφαλοϛ. AL. Das hinder Hirn B. D'achteste herssene GAL. La ceruelle ITAL. Il celabro H. La nuca del meollo
Cerebrum vitallia capitis Plin. ἐγιχέφαλοϛ λευχόϛ μύελοϛ Sophoc. AL. Das Hirn B. De herssene, bryne GAL. Le cerueau ITAL. Il ceruello H. El meolle de la cabeaca
Ceruix Posterior colli pars. αὐxήν, δειειρή ἰνίον Rufo. AL. Das Genick, die Schwart oder das hinder theil am halsz B. De Necke GAL. Chignon, la nucque du col ITAL. Coppa H. Ceruiz del cuello
Chalinos Aureliano, Vltimus angulus oris ac compago, vel buccaru pars circa labioru confinia. xαλινόϛ, quod sit velutifrenu & retinaculum oris.
Cilium Pili e palpebris enati. βλεφαρἰϛ, ταρσοί Rufo. AL. Augbrawen haar B. Het hayr æn d'ooghen GAL. Le cil ITAL. Ciglio H. Parpado
Cincinnus Cic. Intortus capillus. annulus Martiali, Cornua proprie cincinnos dici annotat Seruius. χίχιννοϛ, ϛημονίαι Cratino. οὐλαἰ, ἕλιχεϛ, ὂστλιγγεϛ Callim. & Herodiano Gram. παρατίϛ. AL. Krauszhaar B. Cruys oft ghecrolt hayr GAL. Passe fillon, cheueul entortille ITAL. Cincinno, o crespura de e capilli H. Crispadura de los cabellos
Circuli, cannæ pulmois χρότωνεϛ Hippocr. βρόγxια, σήραγγεϛ.
Cirrus quasi in circum totus capillus, πλόχοϛ, πλέχοϛ Aristoph. βότρυϛ Colutho, βόστρυxοϛ, πλεχτάνη, ἕλικ, πλόχαμοϛ, πλοχάϛ Pherecrati, πλοχίον Menand. χόρυμβοϛ in feminis, σχόρπιοϛ in pueris, tecte Thucyd. Scholiast. AL. Zopff B. Tuyte vel tute, voce antiquitatem spirante : quando ex Varrone & Festo conctat Tutulos priscis dictos fuisse matronarum capillos ad verticem capitis conuolutos, & in altum aggestos. quod πύργον πλοχάμων cum Nazianzeno, & Suggestum comæ cum Statio dicere possimus. GAL. Vne touffe de cheueux ITAL. Chioma crespa, capello crispato H. Guedeja de cabellos
Clauicula iugulus Cels. Compages colli cum trunco. χλείϛ, χληῖ/ϛ Hom. χληῖ/θρον Galeno. AL. Das trosselbein B. Het cropbeen GAL. L'os du gauion ITAL. L'osso della strozza H. El huesso de la garganta
Collum τράxηλοϛ, λοφία, δέρη Hom. AL. Hals B. Hals GAL. Col ITAL. Collo H. Cuello
Coma crinis, capillus, capillitium, cæsaries, pilus. θρἰκ, τρίxωμα, χόμη, ἔθειρα, χόρση, χέραϛ, φόβη, ποχάϛ, xαίτη, σμήριγκ, λάxνη. AL. Haar am haupt B. Hayr, 'thayr vanden hoofde GAL. Cheuenx, perruque, cheuelure, poil ITAL. Pelo, capello, cauello, chioma, capillatura, peluzzo H. Cabello, cabelladura
Coma adoptiua adscititia, galericulum, sutile capillamentum Tertull. πηνίχη, φενάχη, προχόμιον, ἔντριxον. περίθετον, περίθετοϛ θρίκ Dioni. πρόσθετοϛ χόμη. AL. Falsch, odet toden haar B. Ghemæckt oft vreemt hayr GAL. Fausse cheuelure, ou perruque ITAL. Zazzera tolta in presto H. Cabelladura agena
Commissuræ cranij suturæ Celso, ῥαφαἰ, συμβολαἰ, γραμμαί. Arat. AL. Die fuge der hirnschaalen B. De naden van de panne Sunt autem tres : Coronalis, quod ibi loci serta imponantur capiti. στεφανίτιϛ, στεφαναῖα. ITAL. La commissura coronale o arcuata, o quella de la poppa Lambdoides. λαμβδοειδήϛ, a sigura literæ *δ. sic dicta, occiput circumscribens. ITAL. Lambdoide, o quella de la proda, o la ypsiloide Sagittalis vel veruculata, ὀβελιαῖα, quæ in viris superiores veru instar contingit. ITAL. Sagittale Deinde sunt & Squammeæ : quæ squammarum modo vtrinque ad aures obiacent. λεπιδοειδεῖϛ & λεπιδοειδῆ προσχολλήματα. ITAL. Squagliose, o mendose, o quelle delle tempia H. Las costuras de la calauerna, in genere
Compago Quod inter dentes solidum est. άρμὀϛ.
Concha Cauum auriculæ. χόγxη Rufu. ἀσταχόϛ Poll.
Cor χῆρ, χαρδία. AL. Hertz B. Dat herte GAL. Coeur ITAL. Corde, o cuore H. Coraacon
Corona capitis Extimus crinium circulus. στεφάνη, περίδρομοϛ. AL. Haarkrantz B. Den rinck van het hayr GAL. Le bout des cheueux ITAL. Il cerchio a la ghirlanda de e capelli H. cubre de los cabellos
Corpus σῶμα, δέμαϛ, quasi vinculum animæ quo alligetur, ω(ϛ δεσμόϛ, σῶμα, velut σῆμα, quasi animæ sepulcrum. σχῆνοϛ, quod sit velutiscena & tabernaculum animæ. Item xιτὼν & φρουρά metaphorice apud Gregorium Palamam. AL. Leib B. Lichæm, lijf GAL. Corps ITAL. Corpo H. Cuerpo
Corpus integrum Cels. sanum εἰλιχρινὶϛ, ὑγιέϛ. salubre Martiali. AL. Ein frischer vnnd gesunder leib B. Een gesont lichæm GAL. Corps sain & dispost ITAL. Corpo sano & gagliardo H. Cuerpo sano
Corpus mali habitus Celso, affectum Liuio, morbosum, morbidum Plin. νοσερόν, νοσάχερον Aristot. νοσηματῶδεϛ, νουσαλέον Nonno, νοσηλεύον, ἀσθενὶϛ, ἐπίνοσον. AL. Ein krancker oder schwacher vnnd vngesunder leib B. Sieck, cranck, onghesont, swack lichæm GAL. Corps mal saim, malade ITAL. Corpo debole, ammalato, mal disposto H. Cuerpo que esta malo y no es sano
Corpus quadratum Cels. iusto temperamento aptaque compositione decorum, nec gracile nec obesum. σῶμα εὐσαρχον Galen τετράγωνον. AL. Eins helden leib, oder ein wolgestalter corper B. Een viercant en geproportioneert lijf GAL. Corps quarre & bien dispose, ou proportionne ITAL. Corpo d'Orlando, ben fatto H. Cuerpo lindo, direcho, de Rey, y de hijo dalgo
Coryphe Digitorum extremitas interior iuxta vngues χορυφή. AL. Das zipfflin oder eusserste der finger B. Het tippeken van de vingheren GAL. Le bout du doigt ITAL. La cima della dita H. La ponta de los dedos
Costa πλευρά σπάθη Rufo. AL. Ripp B. Ribbe GAL. Coste ITAL. Costa H. Cuesta, costilla
Costæ nothæ νόθοι πλευραἰ, μαλθαχαἰ πλευραἰ, xονδ ρώδειϛ ἂχανθαι, χτένεϛ. hesychio. AL. Kurtze ribben B. Corte ribben GAL. Les petites costes ITAL. Le coste del fianco H. Las cuestas de la yjada
Costarum pars latior Palmula dicitur, πλάτη Polluci. anguctior, quæ spinæ vertebras attingit. Remulus : χώπιον Polluci.
Cotyla χοτύλη, γλούτον Theocriti interp. Sinus concauitasque coxæ, in quo femoris caput vertitur.
Coxendix Varroni. coxa Celso. ἰxίον, χόxωνον Hesych. AL. Die huff B. De huepe GAL. La hanche ITAL. Anca H. Anca
Cremasteres Nerui vnde tectes dependent, per quos genitale semen procedit. χρεμαστῆρεϛ Galeno. παραστάται Paulo. qui etiam ὁλχοἰ dici possunt.. AL. Die adern an welchen die hoden hanghen B. De zenuen oft aderen dær die clootkens æn hanghen GAL. Les nerfs des couillons ITAL. Inerui di cui dependono le ballottone H. Nieruos de los cojones
Crimium præsegmina χουραἰ, χυνάδεϛ Theocrito, lingua Dorica.
Cruor sanguis ater e vulnere manans, quasi e corde ruens. αἱ=μα, ἰxώρ. AL. Schwartz heszlich blut B. Swartbloet ITAL. Sangue bruto H. Sangre vellaca
Crus Virg. σχέλοϛ Pars infra genua ad pedes vsque, conctans tibia ac sura. AL. Die schenckel B. De schenckel GAL. Iambe ITAL. Gamba H. Pierna
CubitusPlauto, Gibber brachij. ω)λέχρανον Atheniensibus. ἀγχών Rufo, χύβιτον, χύβωλον. AL. Ellenbogen B. Elleboghe GAL. Coude ITAL. Il gomito H. Codo del braaco
Cuticula ἐπιδερμἰϛ. AL. Vehlin B. Cleyn velleken GAL. Petite peau ITAL. Pellicciuola H. Pequenna pelleja
Cuticulatis meatus Plin. pori, inuisibilia foramina Cels. caulæ Lucr. πόροι. AL. Schwaiszlocher B. Sweetgætkens GAL. Les petits pertuis de la peau ITAL. Spiragli de la pelle H. Aquella horadura de la pelleja
Cutis in viuo homine est. nam Pellis est a carne iam deducta, quæ & Exuuiæ. Illa xρόϛ, hæc vero δέρμα, παρά τό δέρειν, & δορά, & στέρφοϛ Lycoph. παρά τό στέφειν τό σῶμα ἀμφιεννύγενον, & ῤίνοϛ Homero, ἀνθρωπηίη Herodoto, δερβιστήρ. Cutis. AL. Vehl B. Velleken GAL. Peau ITAL. Pelle H. Pelleja. Pellis AL. Die haut B. Huyt GAL. Peau ITAL. Pelle H. Cuero, o pelleja sotil
Dens ὀδοὐϛ. AL. Ein zahn B. Een tant GAL. Dent ITAL. Dente H. Diente
Dentes canini Plinius, columellares. χύνοδοντεϛ. AL. Augzahnt B. Scharpe oft ooghetanden GAL. Les dents fort agues, ou des yeux ITAL. I denti del l'occhio H. Colmillos
Dentes exerti Plaut xαυλιόδοντεϛ. AL. Schifferzahnd B. Slachtanden GAL. Dents qui sortent hors la bouche, limes ou armes du sanglier ITAL. Denti de cinghiale Boccatio H. Dientes del puerco iaualo
Dentes genuini Cicer. intimi Eid. χραντῆρεϛ, ὀyίγονοι, σωφρονιστῆρεϛ. AL. Die letzten oder inneristen zahnd B. De leste tanden GAL. Dents maschelieres ITAL. Denti masciellari H. Dientes que estan iuntos a la maxilla
Dentes molares, maxillares, μύλοι, γομφίοι. AL. Back oder stockzahnd B. Bæcktanden GAL. Dents maschoires H. La muela para mascar
Dentes primores incisores Isidoro, tomici Celso, τομεῖϛ, διγαστῆρεϛ, χτένεϛ, τομῆται, γελασινοί. AL. Die furdersten breite zahn B. Botertanden GAL. Les dents de deuant ITAL. I dente grossi H. Dientes de lanteros
Digiti pectinatim inter se amplexi Plin. pectine iuncti Ouid. palmæ in alternas digito rum vicissitudines connexæ Apule. AL. In einander geflochtene vnd verhaffte finger B. Gheuouwen ende in malcander ghevlochte vinghers GAL. Doigts entrelassez ITAL. Diti l'vno tra l'altro congionti, & vniti ensieme H. Los dedos de ambas manos enclauiados
Digitus δάχτυλοϛ. AL. Finger B. Vingher GAL. Doigt ITAL. Digito o dito H. Dedo
Digitus annularis Agellio, medicus, ita dictus quod prisci Medici miscerent eo pharmaca. παράμεσοϛ, ἐπιβάτηϛ. AL. Hertz oder prangfinger B. Hert-vingher GAL. Le doigt de l'anneau ITAL. Il dito del annello H. El dedo del anillo
Digitus auricularis minimus Plin. μιχρόϛ, ω)τίτηϛ, μύωy. AL. Klein oder orenfingerlin B. Tcleyn vingherken, pinckpinckoy GAL. Petit doigt ITAL. Dito picciolo H. El dedo menor de todos
Digitus index salutaris Suet. demonstratorius Isidoro. λειxανόϛ. a lingendo dictus Boethio teste. δειχτιχόϛ. AL. Der futderst finger, der zeyger B. De voorste vinger, oft der wyser H. El dedo con que sennalamos
Digitus medius Martiali, infamis Persio, impudicus Isidoro, verpus, famosus. μέσοϛ, χαταπύγων Atticis, σφάχελοϛ. AL. Der grosz oder middelst finger B. De middel-vingher GAL. Le plus long doigr ITAL. Il dito longo, o maggiore H. el dedo de medio
Discrimen capillorum æquamentum. λύσωμα & λύσωσιϛ Arist. AL. Scheytel B. Scheydel, oft scheel GAL. La creste des cheueux ITAL. Separacion de e capelli H. La patidura de los cabellos
Dorsum tergum, νῶτον, μετάφρενον, λοφία. AL. Der ruken B. De rugghe GAL. Le dos ITAL. Il dosso H. El espinazo o el lomo
Ensiforme os quod finit, sternon & pectus. κιφοειδέϛ. AL. Das hertzenblat B. Thertendecksel GAL. La fourcelle ITAL. La forcella del stomacho, la granata, la spada H. La paletta del estomago
Excrementum περίττωμα. AL. Vnflat, wust B. Vuylicheyt des lichæms GAL. L'ordure du corps ITAL. Escremento H. Superfluidad del cuerpo
Excrementum alui aluus. Celso, stercus, merda. Horat. σχὼρ, χὀπροϛ, ἀποπάτημα, ἀφόδευσιϛ, πύραθοϛ. Nicand. σπατίλη Aristoph. πάτοϛ, σχύβαλον, ἀφόδιον γαστρόϛ Nicand. ἀφόδευμα. AL. Dreck, kaat, mist B. Gheuoech, mest, stront GAL. Fiente ITAL. Sterco, merda H. Estercol, mierda, cagajon
Excrementum oris Tacito, saliua Plinio, sputum Celso, πτύελον, πτύσμα, σιαλόϛ, σιελόϛ. AL. Geiffer, speichel, speuwer B. Speecksel GAL. Saliue ITAL. Saliua H. Saliua
Exortus Candidum quod in vngui exoritur. ἀνατολή. AL. Das weisz der negel B. De mane in de naghelen
Facies πρόσωπον. AL. Angesicht B. Aensichte GAL. Face ITAL. Faccia H. Rostro, cara
Facies cadauerosa foeda, ac tetra, & quam cadaueris inctar merito auersetur aliquis. AL. Ein grausames, scheuszliches angesicht B. Een eysselijck oft grouwelijck ænsichte GAL. Vn regard espouuentable ITAL. vn viso horrendo & spauenteuole H. Cara fea, y que se puede temer a mirarla
Fauces frumen Donato, Summa pars gulæ, φάρυγκ, φαρύγγετρον, ἀσφάραγοϛ, βροxθόϛ. AL. Der rachen, schlumd B. Kowen GAL. La gorge ITAL. La canna della gola H. El tragadero del animal
Femen volunt Grammatici pocteriorem carnosioremque pulpam esse, femur vero anteriorem & aduerso homini propiorem
Femur femen. μηρόϛ. AL. Die huff B. De dye GAL. Cuisse
Fibula περὀνη. Minus os tibiæ. AL. Die kleine pfeiffe im schinbein B. De cleyne pype GAL. Petit focile ITAL. Raggio minor H. Espinilla menor
Forcipes Ossa transuersa in temporibus, quæ aures complectuntur. ζυγώματα χαρχῖνοι.
Fornix Cerebripars supra communem cauitatem, in fornicis modum arcuata. χαμάριον yαλλιδοειδεϛ Galeno.
Frons μέτωπον. AL. Die stirn B. 'Tvoorhoofr GAL. Le front ITAL. La fronte H. La frente
Frons erugata Plin. explicata, exporrecta Terentio. AL. Ein glatter stirn B. Een onghefronst, vry, ghelat voorhooft GAL. Front sans rides ITAL. Fronte senza ruga alcuna H. Frente sin rugas
Frons nubila matutina Martiali, obducta. συνεφὶϛ μέτωπον. AL. Ein saures oder trauweiges gesicht B. Een suer, stuer, oft treurich opsien GAL. Vn regard fort aspre & obscur ITAL. Volto o aspetto tristo, & addolorato H. Frente o cara anublada
Frons relicina Apuleio. refugo capillo nuda. μέτωπον ἀνασιλλόχομον Appiano. Nebrissensis recilinam inuersis literis scribendam ostendit, caluamque exponit. AL. Glatz B. Voorblesse, kæl voorhooft GAL. Le front chauue ITAL. La fronte calua H. Frente calua de cabellos
Frons rugosa Martiali, corrugata, caperata Plauto, contracta, striata Apul. μέτωπον ῥιχνόν, ῥυτιδῶδεϛ, φαρχιδῶδεϛ Hipp. Eretiano. AL. Ein stirn woller runtzeln B. Een ghefronselt, gherompelt, gheschrompelt voorhooft GAL. Front ride, plein de rides ITAL. Fronte rugosa H. Frente arrugada y rugosa
Gargarizo Fauces colluo. γαργαρίζω, ἀναχογxυλιάζω Platoni. AL. Gorghelen B. Gorghelen GAL. Gargarizer, gargouiller ITAL. Gargareggiare H. Hazer gargarismo
Gena mala, μῆλον, παρειά, χύχλοι Hippoc. AL. Wang, backen B. Wanghe, koon, appel vande wanghe GAL. La ioue ITAL. Guancia, gota H. Maxilla, o el carillo
Genitale pudendum, verendum, viris & feminis commune. αἰδοῖον, reuerentia quæ illis debetur. μόριον. AL. Manns oder weibes scham B. De schæmte GAL. Les parties honteuses ITAL. La natura, il naturale H. La parte verguenacada
Genitura Plin. semen genitale, vrina genitalis. σπορά, σπέρμα, δρόσοϛ Aristoph. γονή, θορόϛ, θορή, Aretæo. AL. Naturlicher samen B. 'Tnatuerlijek sæt GAL. Semence naturelle ITAL. Seme, semenza naturale H. La semiente de la natura
Geu γόνυ. AL. Knie B. Knie GAL. Genouil ITAL. Ginocchia H. Rodilla
Gingiua οὐλον, ἔνουλον. AL. Das zahnfleisch B. Het tant-vleesch GAL. Genciue ITAL. Gengiua H. La enzia
Glans Penis suprema pars, præputio tecta βάλανοϛ, χύτταροϛ Suidæ & Hesychio. AL. Der kopff oder kolb am schwantz B. Het hooft der manlijckheyt GAL. La teste du galand ITAL. Il capezzolo della coda H. La cabeaca vnguenacada
Grandebalæ Pili subalares. AL. Achsselhaar B. 'Thayr onder
d'ocxelen GAL. Le poil dessous l'aiscelle ITAL. Il pelo sortito l'ascelle H. El cabello del sobaco
Gula Canalis per quem descendit in ventriculum cibus. λαιμόϛ, οἰσοφάγοϛ, στόμαxοϛ proprie. ἰσθμόϛ Eustath. δίοὑ= ἱ/ενται τά σιτία. AL. Die kelen B. De kele GAL. Gueule ITAL. Gola, canna della gola H. Tragadero, herbero, garganto
Gurgulio, epiglottis Plin. sublinguium Isidoro. Columel. pensilis de palato isthmus, Aretæo dicitur, siue gutturis operculum, ἐπιγλωπτἰϛ, χίων, χιονἰϛ, γαργαρεὼν, σταφυλοφόρον Arictoteli & Rufo. βρόγxοϛ, xόνδροϛ Polluc. AL. Athemzunglin quasi anhelitus lingula. Item Zapfflin im halsz. Gorghel, tonges ken. GAL. La luette ITAL. Campanella, vgola H. Campanilla, gallillo, nuez del cuello
Guttur animæ canalis Plin. canna pulmonis, aspera arteria. λάρυγκ, βρόγxοϛ, τραxεῖα ἀρτηρία. Galeno tamen λάρυγκ proprie est caput & ostium arteriæ asperæ. AL. Gurgel B. D'onrechte kele, gorghele GAL. Le sifflet ITAL. Gola, canna della gola H. Elpapo o guarguero
Hircus Horat. virus alarum. AL. Gestanck vnter der vchssel B. Stanck van de vcxelen H. Sobaquina
Hirqui Oculorum anguli. χανθοἰ quorum qui ad nasum sunt. ῥαντηρεϛ & πηγαἰ dicantur, quod inde lachrymæ manant : at qui ad tempora. παρωπίαι Poll. Nicandro. Schol. AL. Augenwinckel B. Ooghenwinckelen GAL. Le coing de l'oeil ITAL. Il cantone del occhio H. La grimal del ojo
Humerus armus Virg. Ille tamen in homine hic in reliquis animantibus, ω)=μοϛ. AL. Schulter B. Schouder GAL. Espaule ITAL. Spalle H. Espalla
Hypochondria ὑποxόνδρια. AL. Das weich der seitten B. het Weecke æn de zyde
Hypoglossis pars quæ sub lingua est, ὑπογλωσσἰϛ.
Hypopia Ossa oculis subiecta. ὑπώπια, ὑποφθάλμια Rufo.
Iecinoris fibræ λοβοἰ ἣπατοϛ, & ἡπατίαι. supra quos sunt ἔριμεϛ, Galeno in glossis. AL. Leberader B. Leueraderen GAL. Les petites veines ou filets du foye ITAL. Le cordelle del fegato H. La cuerdillas del higado
Iecur hepar. ἡπαρ, ἴτριον Nicand. Schol. AL. Leber B. Leuer GAL. Le foye ITAL. Il fegato H. El higado, fegado Lusit
Ilia In imo ventre posita sunt inter coctam & pubem. Celso. γαγὼν, χενεών Gal. lib. 3. de artieul. λαπάρη. AL. Das weich des bauchs B. D'weecke van den buyck GAL. Les flancs ITAL. I fianchi H. Yares o interior de la yjada
Incoxare Cossim (quasi coxim) in sidere apud Pomponium, sarcinatorum in morem & Turcarum complicatis pedibus sedere. Pacuuius. Incoxanti pes obstupuerat. AL. Sitzen mit den beyden beinen vnder dem ars auff Turckisch B. Sitten op zijn cleermæckers
Infundibulum torcular, Concauitas cerebri in quam meatus desinunt. xοάνη, πύελοϛ, ληνόϛ Herophilo
Inguen βουβὼν. AL. Die scham am den weibern vnd mansbildern B. Huepen, eyghenisse GAL. L'aine ITAL. L'inguinaglia H. La ingle
Interfinium Isidoro, isthmus, Intersepimentum vel discrimen narium. Imbrex narium Arnobio scite dicitur. ἰσθμιον, στυλἰϛ, χίων, διάφραγμα. AL. Bandt dernaaszlocher B. Middenschot van de neusgaten GAL. La taille des narines ITAL. Il mezo delle ventagli del naso H. El medio de los narizes
Intercilium Isidoro. Intermedium inter supercilia spatium, vnde nasus incipit, estque depile. μεσόφρυον Rufo, quo in loco ammæ principatum olim statuit Straton, teste Plutar.
Intestina ἔντερα, ἐγμοίλια, ἔνδινα, xορδαί Aureliano, ἔγχατα. AL. Das gedarm, samenhaffte eingeweid B. De darmen, het inghewant GAL. Boyaux, les entrailles ITAL. Pancia, vantraiuola Bocc H. Entrannas, las tripas y assadura
Intestinum colon xῶλον, ἡ χάτωχοιλία Rufo, Polluc. νειαίρη Hom. AL. Groszdarm, veckerlin
Intestinum ieiunum Isidoro. νῆστιϛ. B. Vleeschdarm
Intestinum primum πύλωροϛ, ἔxφυσιϛ. AL. Der magendarm B. Den maghendarm
Intestinum rectum nonnullis longanon. ἀπευθυσμένον, θαχτύλιοϛ, αῤxόϛ. Hippocr. Philot. AL. Der arszdarm, mastdarm B. Den eersdarm GAL. Droit intestin ITAL. Longari
Intestinum tenue Celso. λεπτόν, xολάδεϛ Aretæo. AL. Dunne gedarm B. Dunne darmen
Iris Circulus niger quipapillam ambit. φῶϛ.
Iris Circulus pupillam ambiens. ἴριϛ γραμμή χυχλοτερήϛ. AL. Das cronlin B. 'Tcroonken
Iugulus iugulum Quinctil. λευχανία Homero. σφαγή, θυμόϛ, Poll ἀντιχάρδιον Rufo. AL. Gurgel, oder trossel am halsz B. Strot, storte GAL. Gosier, gauion ITAL. Strozza, gozzo H. Garganta o asilla
Labrum labium. labrum superius, labium inferius. Labram asinerum vult esse Tib. Donat. γεῖλοϛ, ἐρχοϛ ὀδόντων Hom. χελύνη. AL. Lefftze B. Lippe GAL. Leure ITAL. Labro H. El beco o labio de la boca.
Lacertus inferiorbrachij pars. ἀxχὼν. proprie. AL. Das vnderst am arm B. De nederste arm GAL. La souris du bras ITAL. Muscolo & la fors del braccia H. El morezillo del braco
Lacuna Lactantio, philtrum. Cauum in labro supertore sub naribus. φίλτρον. AL. Pfutzlin vnderhalb der naslocher B. Tvoorken in d’opperste lippe GAL. Ce peu de vuide qui est a la leure superieure ITAL. Quel poco di voto sotto il naso H. La caua de los narizes
Læua Cic. sinistra manus. λαιά, ἀριστερά εὐώνυμοϛ. AL. Die slincke handt B. Die slincke handt GAL. Main gauche ITAL. La senestra H. Yzquierda
Lanugo flos Virgilio, Pilorum ad tempora eruptio. xνούϛ, xνοόϛ Callimach. ἱ/ουλοϛ, οἰνάνθη Pindaro, γενειάδων ἀνάφυσιϛ Pind. Schol. Rufus & Pollux πάππον nominant inferiore in mento erumpentem lanuginem. AL. Gaughaar B. Vlassenbært GAL. Poil folet, la premiere barbe ITAL. Barbetta H. El flor de la barua
Larus πλευρόν. AL. Die seitte B. Dezyde GAL. Coste ITAL. Lato H. Lado, costado
Lien splen. σπλήν. AL. Miltze B. De milte GAL. Rate, ratelle ITAL. Lamilza H. Elbaco
Ligamentum quo ligantur ossa. σύνδεσμοϛ. AL. Bendel der beine B. Bandt des ghebeente GAL. Lien des os ITAL. Legatura delle ossa H. Atadura de los huessos
Limis obtueri Plin. παράφορον βλέπειν Luciano, παραφέρειν τόν ὀφθαλμόν. AL. Scheleren, vber zwerch sehen, einen blick geben B. Loncken, over zijdts sien GAL. Regarder de trauers, ou tourner la veue ITAL. Volgher l’occhio del trauerso, o trauersar l’occhio H. Mirat con el ojo tuerto o altraues
Lingua γλῶττα, πλῆχτρον Poll. AL. Zung B. Tonghe GAL. Langue ITAL. Lingua H. Lengua
Lisæ Venæ maiores gutturis, teste Donato, quibus intersectis animal confestim moritur, vnde elisum, quidquid ex tali causa mortuum est, dicitur.
Lotium vrina. οὐρον, οὐ/ρημα. AL. Harnbruntz, oder bruntzwasser B. Vryne, pisse, oft zeyck GAL. Vrine, pissat ITAL. Ourina H. Vrina
Lumbi yοαἰ, ἰκὐϛ, ὀσφὐϛ, πρότμησιϛ Poll. AL. Lenden B. Lendenen GAL. Le rable ITAL. Lumbi H. Lomo
Lumborum musculi interni ἀλώπεχεϛ, νευρομῆτραι, νευρομήτοροϛ Polluci, Rufo.
Malleolus Tibiarum processus imus. σφυρόν πέζα Poll. AL. Fersinen, verssenen B. Fersene, versen GAL. Le plus bas de la iambe ITAL. La parte bassa della gamba H. El basso di la pierna
Mamma mammilla, vber, Lactis receptaculum. Grammaticorum senatus curiosior vbera interiora, mammas ipsas eminentias dici voluit. μαζόϛ, μαστόϛ, τιτθόϛ, τιτθίον, μῆλον Suidæ, ob mali in rotunditate similitudinem. οὐ=θαρ Hom. ὑπήτριονSuidæ. AL. Brust, dutten, oder dutlin. Vter proprie pro vbere animalium B. Mamme oft borst in femina, wre in armento. elder in ouillo pecore GAL. Tetin ITAL. Mammelle, poppe, poppedine Boccatio H. Mammas, teta
Mandibula maxilla. γαμφήλη, σιαγὼν, γενυϛ, γνάθοϛ. AL. Kihnbacken B. Kinnebacken ITAL. Guancia Boccatio. masciella, gota, Petrarchæ H. La guixada
Manus xεἰρ, xεἰρ ἂχρα Galen. lib. De fract. AL. Handt B. Handt GAL. Main ITAL. Mano H. Mano
Medulla μυελόϛ. AL. Das marck im bein B. D’merch GAL. Mouelle ITAL. Medolla H. Tutanos, tuetanos
Medulla spinalis Macrob. μύελοϛ ῥαxίτηϛ, νωτιαῖοϛ διαυxένιοϛ, yωίτηϛ Galen. AL. Das matck im ruckgrat B. ’Tmerch int rugghenbeen GAL. La moelle de l’eschine ITAL. La midollo della spina H. El meollo del espinazo
Membrana ὑμήν. AL. Vehl B. Velleken GAL. Petite peau, taye ITAL. Tela H. Tela
Membrum caro artus tegens. χῶλον. AL. Ein glied B. Een lidt GAL. Membre ITAL. Membro H. Micmbro
Meninges Cerebri inuolucra. Barbari Duram & piam matrem appellant. ἐπιχρανίδεϛ Erasist. μήνιγγεϛ, εἰλαμίδεϛ Polluci : quarum altera περιχράνιοϛ, altera tunica περιόστιοϛ dicitur. AL. Hirnhautlin B. De vellekens dær de herssenen inghewickelt ligt GAL. Les couuertures de la ceruelle ITAL. Le tele del ceruello H. Las membranas que cubren el meollo
Menses Plin. menstruum Eid. profluuium mulierum Eidem. Lunare virus Ouid. profluuium genitale Plin. μῆνεϛ, χαθάρσειϛ ἔμμηνοι, ἔμμηνα, γυναιχεῖα Theoph. χαταμήνιον. AL. Der blutgang, weiber kranckheit, mon B. Det vrouwen sieckte, oft stonden GAL. La maladie des femmes ITAL. Il menstruo H. El menstruo, o purgation de la muger
Mentum ἀνθερεὼν, γενειον. AL. Kihn B. Kinne GAL. Menton ITAL. Mento H. La barba de hombre o muger
Mensa Dentium molarium pars latior, quæ cibum conficit atque comminuit, τράπεζα Rufo. at pars quæ ginginam contingit, μωμίσχοϛ Polluci.
Mesenterium μεσεντέριον, ἐπιxορδίϛ Aretæo. μέσαρxον, μεσαραῖον, μεσόχωλον Hippocr. ἀνοxεὐϛ, τῶν εντέρων Rufo, ἐπιxορδίϛ apud veteres, test A retæo. AL. Das mitten im imgeweid B. Het scheytsel der darmen GAL. Le milieu des boyaux ou entrailles ITAL. Il bel mezo delle interiori H. El medio de las tripas
Mesopleuria spatia intermedia costarum, μεσοπλεύρια.
Metacarpium torus manus, tubercula, Vnde exoriuntur digiti, μεταχάρπιον, ἂνδηρον. AL. Der berg in der hand B. Der berch in de handt
Mitra Testium inuolucrum. μίτρη Gal. ἐπιδιδυμίϛ Hippocr. AL. Hoden haublin B. ’Tvelleken dær de clootkens inne liggen GAL. La peau ou sont encloses les animelles ITAL. La pelle doue sono rinchiusi li coglioni H. Pelleja que cubre los cojones
Muccus vel mucus Catul. μύκα, λέμφοϛ βλέννα, χόρυζα Rufo. AL. Rotz B. Snot GAL. Morue, ou morueau du nez ITAL. Mucco H. Moco
Musculus Plin. μύϛ. AL. Die mausz B. De muys GAL. Muscle ITAL. Muscolo o pesce H. El morezillo
Nasi orbiculus pirula Isidoro, a piri forma, Orbiculus protuberans, cui subsunt nares σφαιρίον Rufo. Poll. AL. Das rond zapfflin der nasen B. Het tippeken oft balleken van de neuse GAL. Le bout du nez ITAL. L’estremo o la punta del naso H. La ponta del nariz
Nasus ῥἰϛ, μυχτήρ, ῥώθων. AL. Nasz B. Neuse GAL. Nez ITAL. Nazo H. Nariz
Nasus aquilus aquilinus γρυπόϛ, ἐπίγρυποϛ. AL. Habichsznasen, ein hohe naasz B. Een hauicks oft hooghe neuse, oft een domphoren GAL. Nez aquilin ITAL. Naso aquilino H. Nariz aquileno
Nauss resimus Ouid. sursum compressus ad modum simiæ. ῥἰϛ, ἀνώσιμοϛ Aristot. AL. Ein dumpffeter, oder vbersichtiger nasen B. Apen oft simmen neuse GAL. Nez recrochu, camuz ITAL. Naso ischiacciato, velut placentæ in modum compressus H. Nariz romo
Nates Celebri exiles & oblongæ eminentiæ. γλουτία Galeno. διδύμια, a testium similitudine.
Nates Hor. clunes Iuuenali. sedes γλουτό, ἐφέδρανα. AL. Die arszbacken B. De billen GAL. Les fesses ITAL. Le natige H. Nalga
Nates Nasi foramina seu fenestræ. μυχτῆρεϛ, μύκαι Sophocli, ῥάσθωνεϛ, θαλάμαι ὀ xετεύματα μυκωτῆρεϛ Rufo. AL. Naszlocher B. Neusgaten GAL. Les narines ITAL. Ventagli del naso H. Narizes
Natura Plin. muliebria Eidem. cunnus Hor. Virgil. hortus Ouid. in Metamorph. genetale aruum Virgil. vtrumque honesta metaphora. sic χῆποϛ Lærtio, νέμοϛ Hesych. interfemineum Apul. volua, porcus Varroni ad imitationem Græcorum. φύσιϛArtemidoro, xοῖροϛ, χλείϛ Rufo. σάχανδροϛ, άπόῤῥητοϛ μυxόϛ, xελιδιὼν Suidæ. δόριλλοϛ Etymol. βλήxων, τρῆμα, ῠσσαχοϛ, μύρτον, μέλαθρον Hesychio. χλητορἰϛ, φορμίσιον Aristoph. διασφάκ Eustathio, γέῤῥον, ἐπἱσειον, ἴχταρ Hippocr. lib. 2. De mulierum morbis. χένταυροϛ, teste Eustathio, apud Theopompum. ὀρθαγόραϛ, & βυσσόϛ Aristoph. γλωττοχομεῖον Eubulo comico, σινδιχόν teste Stephano, παιδοπόροϛ γενεσιϛ Epigr. δέλτα, σάραβοϛ. AL. Die natur der weiber, oder beermutter B. De vrouwelijckheyt GAL. Le con ITAL. Natura, mozzo, potta, cono, fringa, ficha H. Natura, conno
Neruus νευρόν, τόνοϛ Hipp. Galen. AL. Sen, flachs, oder spannader B. Zenue, pese GAL. Nerf ITAL. Neruo H. Neruio
Nictare Crebro conniuere præ metu, oculorum motu signum dare claudendo vel alterum vel vtrumque. σχαρδαμύττειν, βλεφαρίζειν. AL. Mit den augen wincken B. Wincken GAL. Cligner les yeux ITAL. Cennare, accennare H. Hazer o dar sennal con ojos
Nictare est & dormiturientium. γλοιάζειν Hippocrat. νυστάζαι, χατανυστάκαι χατανυστάζειν, συνελεῖν βλέφαρον. AL. Die augen kaum konnen auffhalten, oder voller schlaffs haben B. Gluyeren, oft gluyerooghen
Nubecula Albida vnguium puncta. νεφέλια.
Nympha Caruncula resultans medio interfemineo. νύμφη, μύρτον, χλητορἰϛ, ὑποδερίϛ Rufo, ἐπίδεριϛ, χέρχωσιϛ vbi increuerit.
Nympha Cauum inferioris labri. νύμφη Ruf. τύποϛ Poll. AL. Zwischen der vndern lepftzen vnnd dem kihnhole B. De hollicheyt tusschen de kinne ende d’onderste lippe GAL. L’espace vuide entre le monton & la leure de dessous ITAL. Il voto tra il mento & il labro di sotto H. Caua entre el labio de basso y el menton
Occiput Ausonio. ἰνίον occipitium Plauto. AL. Das hindter theil desz haupts B. Het achterhooft GAL. Le dernier de la teste ITAL. L’occipitio H. El postero o detras de la cabeca
Oculi emissitij Plaut. quihuc atque illuc excurrunt, omnia curiose ob seruantes. AL. Ein schiessendes gesicht, vmbesehende augen B. Ghesichte dat alle dinck can bewaren GAL. Yeux regardants en tous endroits ITAL. Occhio sagace, o perspicace, o prudente H. Ojo sabio y mucho prudente
Oculi momentum ῥοπή. AL. Ein augenblick, schwang B. Ooghenblick GAL. Vn clin d'oeil ITAL. Vn bater d'occhio H. El bassar del ojo
Oculi noctuini Plaut. qui & herbei apud eundem, quos felineos vulgo dicimus. glauci Plin. AL. Grasz grun augen B. Catten ooghen
Oculorum tunicæ quatuor sunt : Cornea, quæ alba est. χερατοειδήϛ xιτών. Vuea, ῥαγοειδήϛ, quod vuæ acinum externo læuore repræsentet, & xοροειδήϛ. Vitrea, ὑαλοειδήϛ, ab humore vitreo. ἀραxνοειδήϛ. quod tenuitate telam araneæ mentiatur. & a reticuli similitudine ἀμφιβληστροειδήϛ Heroph. Crystallina, χρυσταλλοειδήϛ, φαχοειδήϛ & δισχοειδήϛ Rufo Ephesio, quem de ratione nominum consule.
Oculus ocellus, ὂμμα ὀφθαλμόϛ, quasi ω)πόϛ θάλαμοϛ, vt Oppiani Scholiastes annotat. ὂyιϛ. AL. Aug B. Ooghe GAL. L'oeil ITAL. Occhio H. Ojo
Oculus lynceus Horatio. Aquilinus Plauto. miluinus Apuleio. λυγχιχόϛ Hom. ἐκυδερχήϛ. AL. Scharff gesicht, luchssenaug B. Goet ghesischte, scherpsichtighe ooghen GAL. Veue tres-aigue ITAL. Buona vista, occhio acuto H. Ojo agudo, y de buena vista
Omentum Persio, Inuolucrum intestinis obtentum. ἐπιπλοον. AL. Des ingweids netzlin B. Dat net GAL. La coiffe ITAL. Reticilla H. El redano de las tripas
Orropygium sacra spina Isidoro, Sacri ossis acumen, χόχχυκ, ὀῥῤοπύγιον, σπονδύλιον. B. Stuyte
Os ὀστούν. AL. Bein B. Been GAL. Os ITAL. Osso H. Huesso
Os sacrum quod finit spondylos. πλατὐ ἢ ἰερόν ὀστούν, ὑποσφόνδυλοϛ, τρητόϛ χόχηυκ. B. Het stuytbeen
Os στόμα, λογεῖον Poll. xάνοϛ Comicis, ab hiatu. μάστακ Homero. AL. Mund oder maul B. Mont GAL. Bouche ITAL. Bocca H. Bocca
Palatum cælum. ὑπερῶ|ον, ὑπερώ|α, οὐρανόϛ, οὐρανίσχοϛ Galeno. AL. Der rachen, oder himmel im mund B. 'Tghehemelde in den mont GAL. Le palais de la bouche ITAL. Palato H. El paladar, sentido del gusto
Palma Cicer. diducta ac dilatata manus Eidem in Orat. explicata manus Fab. θέναρ. AL. Ein flache oder offne handt B. Vlacke handt GAL. Paume ITAL. Palma H. Palma de la mano tendida
Palpebra a palpitando dicta. gena Plin. Tegmentum oculi. βλέφαρον, quasi τό τού βλέπουϛ φάροϛ, hoc est, visus tunica operculumve σχύνιον χάλυμμα. AL. Augbrawen, augendecksel, oder lid B. Ooghentalen, ooghenlidt GAL. Paupiere ITAL. Palpebra del l'occhio H. Parpado o pestana del ojo
Palpebrarum crepido vnde cilia prodeunt : extremæ oræ harum, quæ inter dormiendum se mutuo centingunt. Chelæ, xηλαἰ & στεφάναι Rufo vocantus : at crepidines ipsæ ἔλυτρα, ὀρxοἰ, ταρσοἰ Poll. εντριxώματα.
Pancreas Grandulosa & adiposa caro pyloro adiacens. πάγχρεαϛ.
Papilla Capitulum mammarum, quod papularum sit simile. θηλή. AL. Brustwertzlin, oder zepffel B. Speene tepel GAL. Le tetin, ou le petit bout de la mamelle ITAL. Capezzolo della mamella H. El pecon de la teta, o teta pequenna
Parastatæ Varicosa inuolucra, vbi in sperma abit sanguis. παραστάται Galeno, παραστάται Heroph. χερσοειδεῖϛ Gal. ἀδηνοειδεῖϛ Gal. γόνιμοι Rufo, παραστάται πόροι.
Patella Celso, Mola genu. χόγxη, χόνxοϛ, μύλη, ἐπιγονατἰϛ, ἐπιμυλίϛ Hippocr. μυλαχρίϛ Hipponacti. AL. Kniescheib B. Knieschyue GAL. La palette du genouil ITAL. Rotula del ginnocchio H. Rodillas
Pechys vlna, Maius os lacerti. πῆxυϛ, προπήxιον. AL. Die grosz splindel am arm B. De groote arm-pype oft spille GAL. Grand focile ITAL. Maggior fusello del bracchio
Pecten Iuuenali, pubes impubium aliis. ἢβη, ἐφήβαιον, ἐπίστειον, ἐπείσιον, ἡ=τρον Aureliano. AL. Scham haar B. De schameleheyt hayren GAL. Le poil des parties honteuses ITAL. Pettignone, li peli de la natura H. La mancebia
Pectus Quod sub iuguli clauicula est στήνιον, στῆθοϛ. nam στέρνον pars est pectoris, quo concurrunt costæ. AL. Brust B. De borst GAL. Poitrine ITAL. Petto H. Pecho. At στέρνον ITAL. Il sternon o l'ossa del petto, il scudo del cuore
Penis muto, coles, veretrum. Suet. fascinus virilis Arnob. caulis Lucill. neruus Iuuenali, tentum Catull. verpus, virile, virile membrum Cicer. scapus Virg. membrum genitale, cercolipa Catul. & sicula, a Sica. mentula, virga, priapus, cauda salax. σάθη, πέοϛ, ἀναγχα=ον Artemidoro, σαύνιον Cratino, ταύροϛ Suidæ, δέμαϛ Plato. in comm. ἔμβολον, βάλανοϛ Aristoph. & ἐρέβινθοϛ, οὐρά Eupolidi, μύχηϛ, σῖνοϛ, στῆμα, τύλοϛ, χάπρόϛ, αἰδὼϛ Hom. χωλή Aristoph. φλὶy γονίμη Epigr. quasi genitalis vena ῥοδονιά, yωλή, χορώνη in oraculo quodam. ποσθή Xenoph. χριθή, νεύρον, τριέμβολον, yοά, χορχούτηϛ, ἀνδρεία Artemidoro. AL. Der schwantz B. De manlijckheyt, oft s'mans toede GAL. Verge, vit ITAL. Coda, priapo, cotale, membro, faua, Piuiola, cazzo, rabo, la puga H. Verguenca genitale, carajo
Pericranium cutis capillum gignens Celso. περιχράνιον. AL. Die haut der hirnschaalen B. De huyt van 'tbeckeneel
H. El paniculo que cubre el casco
Perinæum Linea suturæ assimilis, medium scrotum intersecans, Polluci. Galenus tamen exponit pro loco inter scrotum & sedem, quem Aristophanes χοxώνην videtur dixisse & πύγαιον. Archippus προxώνην, locum sub pudendo, inter femora & nates medium, vti cum Polluce sentit Arictoph. Scholiactes.
Peritonæum Arabice Siphac. περιτόναιον.
Pes βάσιϛ Plaut. πούϛ, χῶλον Eurip. AL. Fusz B. Voet GAL. Pied ITAL. Pede H. Pie
Pileum naturale Lampridio, pro membrant quam in fantes nonnulli capiti obuloutam præferunt in ipso ortiu. Verba eius scriptoris sunt : Solent pueri pileo in signiri naturali, quod obstetrices rapiunt, & aduocatis credulis vendunt. siquidem causidici hoc iuuari dicuntur. at iste puer pileum non habuit, sed diadema tenue, at itaforte, vt rumpi non potuerit, villis inter se sedentibus specie nerui sagittarij. quo loco perperam legitur, Viris intersedentibus specie. Neruis agitari ferunt, etc. B. Helm agaleæ specie.
Pinna Cartilaginea pars auriculæ latio. πτερύγιον.
Pinnula Isidoro, Summa auriculæ pars.
Pituita phlegma. φλέγμα. AL. Gliedwasser B. Vlyme, fluymen GAL. Flegme, fleume ITAL. Pituita, flegma H. Flema
Pituita etiam gallinarum morbus est. AL. Der piptzt B. De pippe GAL. La pepie H. Pepita de las gallinas
Planta pedis Inferior pars pedis. πέλμα Aphrodis. πεδίον, ὂροϛ, πιλυόστεον. AL. Solen am fusz B. De sole oft bal van de voet GAL. Plante du pied ITAL. Pianta de e piedi H. Planta de los pies
Plechas Spatium inter crura & scrotum. πληxάϛ, πληγάϛ Gal. lib. De fracturis 2.
Podex anus, ani, πρωχτόϛ πυγή, ἀρxόϛ, δαχτύλιοϛ, βάταλοϛ Eupolidi, πότνιον Hesych. AL. Der ars B. Der eers GAL. Le cul ITAL. II culo, o fondamento H. Saluonor, rabo, culo
Pollex pollendi argumento. μέγαϛ Poll. ἀντίxειρ, quod toti manuisolus æquipolleat. AL. Der daum B. Den duym GAL. Pouce ITAL. Pollice H. Pulgar
Poples ἰγνύη, χώληy. AL. Kniebug B. Knieschyue oft hæssen GAL. Iarrer ITAL. Garletto, sotro el ginocchio H. Garganta del pie, rodilla
Præcordia φρένεϛ. itela cordi obtenta. AL. Das netz, oder eingeweid B. Het net, oft d'inghewant GAL. Les parties autour du coeur ITAL. Le parti vicine al cuore, le interiora H. Telas del coracon, o lugares y cosas propinquas del coracon
Præputium Iuuenali, Pelliicula glandem integens. ἀχροβυστία Euangel. ποσθή. AL. Die vorhaut des mannlichen glids GAL. 'Tcappeken van den hane, de voorhuyt GAL. Prepuce, la peau du bout du membre viril ITAL. Pelle nella punta del membro virile H. Capilla del miembro
Præsegmen vnguium resegmen Plinio, άπονύxισμα, ἀπόχομμα. AL. Dernagel schnitz B. Knipsel van de naghelen GAL. La taillure des ongles ITAL. La tagliatura delle vngia H. La mundadura de la vna cortada
Præsepia Ossa quæ dentes continent. φάτναι, φάτνια Galeno.
Pugnus γρόνθοϛ, πίτυλοϛ, δράκ, χόνδυλοϛ. AL. Die faust B. Vuyst GAL. Poing ITAL. Pugno H. Punno
Pugnus pro colapho interdum vsurpatur colaphus Terent. alapa. χόνδυλοϛ, χόλαφοϛ. AL. Backenstreich B. Kinnebackenslach, oorbandt, oft clincke, muylpeere, oft sofflette GAL. Soufflet, buffe, iouee ITAL. Punzone, sorgozone, sciapho, buffetta, pugno H. Punnada, palmada, boffeton y boffetada
Pulmo pulmones Cicer. spiramentum animæ Virgil. Carnem pulmonis παρέγxυμα proprio nomine vocauit Erasistratus. πνευμὼν, πλευμών. AL. Lung B. Longe GAL. Polmon, ou poumon ITAL. Polmone, lonza H. Leuianos, buetagos, bofes
Pupula Lucretio, pupilla Cicer. xόρη, γλήνη. AL. Augstern oder apffel B. D'ooghen appel GAL. La ptunelle de l'oeil ITAL. Pupilla del l'occhio Danti H. Ninna del ojo
Pus crassum & albidum, glutinosumque Cels. πύοϛ. AL. Eyter B. Etter, dracht GAL. La boue ITAL. Marza H. Podre
Radius Minus brachijos. χερχἰϛ, παραπήxιον. AL. Die kleinere armpfeiffe B. De cleyne arm-pype GAL. Petit focile ITAL. Raggio, minore fusello del bracchio H. Cauilla del braco
Radius Os tibiæ maius. χερχἰϛ Herophilo. στήριγκ. AL. Das groste rohr im bein B. De groote pype vant been GAL. Le grand focile ITAL. Raggio maggior de la gamba H. Espinilla maior
Radix vnguis ῥιζωνυxία.
Renes νεφροἰ AL. Nieren B. Nieren GAL. Rognons ITAL. Rognoni H. Ronnones
Rugæ frontis Cicer. στολίδεϛ ῥυτίδεϛ, ἀμαρυγαί Poll. AL. Runtzeln B. Rompelen, fronsen, kroken GAL. Les rides ITAL. Ruga H. Ruga
Sanguis anima Virgil. pro sanguine qui animæ vehiculum est. sic yυxή apud Aristophanem accipitur. αἱ=μα, ἔαρ Poet. AL. Blut B. Bloet GAL. Sang ITAL. Sangue H. Sangre
Sanies tabum. quæ Grammatici differre volunt : vt sanies sit mortui, tabum viuentis sanguinis, vt Seruius annotat. Celsus saniem varie crassam & coloratam, tabum vult esse saniem tenuem e malo hulcere exeuntem. λύθρον, βρότοϛ. AL. Eyter geschwer B. Etter, vervuylt bloet GAL. Sang gaste ITAL. Sanguaccio, sangue corrotto H. Sanguaza de la sangre
Scrotum Cel. ὂxεοϛ, παύροϛ, ποιρίν Nicand. Schol. τήνιρα & πηνάρα θοράην inuenio apud Erotian. fortasse rectius. πυρῖνα. AL. Der hodensack B. 'Tculborseken oft sacxken GAL. Gaillette, la peau exterieure en laquelle sont contenuz les genitoires ITAL. La pelle che pende sotto itesticoli H. La bolsa por de fuera de los cojones
Secunda Membrana alantoidem cingens. xωρίον δευτέριον.
Sepes maceria, Dentium series. φραγμόϛ Polluci.
Septum transuersum Cels. disseptum Isidoro, diaphragma. ὑπόζωμα Aristoteli, διάφραγμα. AL. Die leist B. Mittel rifte, de liese des lijfs GAL. Vne peau separant les parties interieures ITAL. Pelle che separa le parti interiori H. Pelleia apartadera de las entranas y otras partes
Sesamina ossicula quæ manuum pedumque articulis natura velut auctarium circumposuit, a sesami specie exili nomen sortita.
Sinciput βρέγμα, βρέγμοϛ. AL. Forder theil am haupt, der scheytel B. Scheytsel GAL. Le deuant de la teste ITAL. La parte dianzi de la testa H. La parte de lantera o primera de la cabeca
Sinus Virg. oculi peluis. Cauum oculi vocat Virg. non autem oculorum orbes seu palpebras : vt male sentit Sevuius. πυελἰϛ Rufo, χὀγxοϛ Polluci. AL. Das hol der augen B. 'Thol van de ooghen GAL. Le creux de l'oeil ITAL. Il fundo del occhio H. El hundo del ojo
Sinus mammarum vber Latine ἂσχωμα Rufo. χόλποϛ Poll. at χύαμοϛ, primum incrementum mammillarum in puellis, vnde χυαμίζειν hæ dicuntur, Sororiare Latine, vbi in tumorem primum attolluntur mammillæ.
Spatulæ scoptula operta Celso, Ossa quæ a tergo incumbunt. πλάπαι, ω)μοπλάται, ἐπινώτιοι. AL. Schulterblat B. 'Tschouderbladt oft been ITAL. Pallette della spalla
Spina dorsi ῥάxιϛ, χλονίϛ Antimacho, ἂχνηστιϛ Etymolog. AL. Ruckgrat B. Rugghebeen, ost de ruggræt GAL. L'eschine ITAL. La spian del dosso H. El espinazo
Spuma Ouid. sordities quædam ebulliens in saliua, sanguine, & vino. ἂφροϛ. AL. Schauwm B. Schuym, bruys GAL. Escume ITAL. Spuma H. Escume AN. Fome, frothe
Succingens membrana Tunica quæ costas intus præuelat. ὑπεζωχὼϛ ὑμηνἰ Aret. vel xητὼν ὑπεζωχώϛ.
Succus humor in corpore valente abundans, quasi sugus : quod eum ex alimentis membra sugant. xυμόϛ, xυλόϛ. AL. Safft B. Sock, sap GAL. Suc, seue ITAL. Succo H. Sumo
Sudor ὑδρώϛ AL. Schweisz B. Sweet GAL. Sueur ITAL. Sudore, succidume Boccatio H. Sudor
Supercillum Ductus pilorum supra palpebras. ὀφρύϛ, ὀφρύων γεῖσσα, τυλοἰ ἐπισχύνιον Poll. AL. Augbrawen B. Wijnbræuwen GAL. Sourcil ITAL. Ciglio H. Leja
Sura Venter obiectus tibiæ. γαστροχνήμιον AL. Waden am schenckel B. De kuyte van de schene, oft de bra van 'tbeen GAL. Le mol de la iambe ITAL. La polpa de la gamba H. Panterilla de la pierna
Talitrum Sueton. Conuolutis digitis impressio facta. χόνδυλοϛ, χρόμβοϛ. AL. Ein schnaltzer B. Eenen knip GAL. Chiquenaude ITAL. Friguocola H. Papirote, floretada
Talus ἀτράγαλοϛ Aristot. χώληy. Homero. AL. Knod oder knor am fusz B. Enckele, encklæuwe GAL. Talon ITAL. Talone H. Tornizuelo
Tempora χρόταφοι. AL. Der schlaff B. Den slæp vanden hoofde GAL. Les temples ITAL. Le tempia H. La sien
Tendo τένων, ἀπονεύρωσιϛ μυῶν Galeno. B. Geelhayr ITAL. Corda
Testes colei Cicer. & Martiali. vasa Plauto lepide vocantur, quod seminalem bumorem contineant ὀρxεῖϛ, δίδυμοι μίζεα Hesiod. μήδεα Hom. ὀρxείδια, ὀλχοί Oppiano. AL. Hoden B. Clootkens, sweserkens GAL. Couillons, animelles ITAL. Faue, coglioni H. Turme, cojones
Testudo Concamerata auriculæ pars, vbi foramen auris patet. χαμάρα.
Thenar Carnosa pars manus inter pollicem & medium digitum. θέναρ. AL. Die mausz B. De muys GAL. La souris ITAL. Muscolo H. Elmoresillo de la mano
Thorax Spatium intermedium inter collum & femur. θώρακ, ὂλμοϛ. AL. Die gantze brust B. Gheheele borst GAL. Poitrine ITAL. Petto H. Huero del cuerpo del hombre, peto
Tibia Celso. χνέμη. Crurisos suræ oppositum. AL. Scheinbein B. Schene GAL. L'os de la iambe, ou iambe ITAL. Gamba, o l'osso della gamba H. Espinilla o canilla de la pierna
Tonsillæ Cicer. Plin. glandulæ colli, quas Amygdalas chirurgorum vulgus nuncupat, ἀντιάδεϛ, μῆλα, a malorum sigura, παρίσθμια, σπογγοί Hippocr. quod sponigarum in modum humores imbibant. AL. Mandeln B. Amandelkens GAL. Les glandes au bout du gros de la
langue ITAL. Glandole o gangole o stranguglioni, Palli H. Agallas en la garganta del hombre
Torus Virgil. lacertus cicer. lacertorum totus Cicer. pulpa Persio. μυὼν. AL. Fleischmausch B. Spiere, oft een hyse est enim caro musculo inclusa sine ossibus. GAL. La souris, charnure, muscles de chair ITAL. Carnatura, muscoli carnosi H. Morezillo de carna
Tragus Quod conchæ extrinsecus respondit. τράγοϛ Rufo.
Tricæ Capillus intricatus. τρίxωμα AL. Verworren haar B. Mecre vlecht, verwert hayr GAL. Cheueux entortillez H. Guedeja en hetrada
Truncus Cic. pro corpore cui præsectum sit caput. σῶμα χολοβόν, χορμόϛ Eustath. AL. Der leib so zu scheiter gemacht ist B. Romp, d'lichæm sonder hooft GAL. Le tronc du corps, corps sans teste ITAL. Il trunco del corpo H. Cuerpo descabecado
Tubus sacra fistula, qua spinalis medulla decurrit. σώλην ἱερά σύριγκ. AL. Ruckpfeiffe B. Ruggen-pype
Vena φλὶy, ἐπανθισμόϛ Eudoxo, δεκαμένη Hesychio, quod sit canalis sanguinis. AL. Blutader B. Ader GAL. Veine ITAL. Vena H. Vena
Venter collatiuus Plauto, pro turgido & inexplebili. sesquipede extans, Persio, abdomen insaturabile Cicer. βοσχάϛ, νηδύϛ Nicand. AL. Ein grosser bauch B. Een grooten buyck, oft trijp-sack GAL. Gros ventre ITAL. Trippa, o ventraia H. Vientrazo gordo
Ventriculi fundus πυθμήν, ἡ χάτω χοιλία, νηδύϛ Hippoer. AL. Der grundt oder bodem des magens B. De gront vande maghe GAL. Le fond de l'estomac ITAL. Il fondo del stomaco H. Il hondo del estomago
Ventriculi os Superior eius pars. χαρδία proprie medicis. AL. Der mondt des magens B. De mont van de maghe GAL. L'entree de l'estomac ITAL. La bocca del stomaco H. La boca del estomago
Ventriculus Celso, stomachus, qualiculus. γαστήρ, ἡ ἂνοχοιλία, στόμα χοιλίαϛ. AL. Der magen B. De maghe GAL. L'estomac ITAL. Il stomacho H. El estomago
Vertex χορυφή, μεσόχρανον Orpheo. AL. Der wirbel am haupt B. Den top oft cruyne vant hooft GAL. Le sommet de la teste ITAL. La cima o sommita, & il vertice della testa H. La parte soberana de la cabeca
Verticuli vertebræ Plin. spondyli. σπόνδυλοι, στρόφεῖϛ, στρόφιγγεϛ, ἀστράγαλοι Hom. χύβοι Riano, horum primus a Polluce ἐπιστ ροφεύϛ, hoc est cardo, quod in eo caput circumagitur, Hippocrati etiam ὀδοὐϛ, id est, dens nominatur. Secundus proprio vocabulo ἂκον velut axis immobilis Polluci vocitatur, & πυρηνοειδήϛ ἀπόφυσιϛ. Sed extremus Atlantius nodus Plin. vt Græcis ἂτλαϛ dicitur, quasi qui totam molem sustineat. AL. Wirten, oder gleich des ruckgrats B. De knokels van den ruggræt GAL. Le vertebre, l'os de l'eschine du dos ITAL. L'ossa delle spalle, della schena & simili H. Huessos de qualquiere espinazo
Vesica Plin. χύστιϛ, οὐροδόxοϛ χύστιϛ Aphrodisæo. AL. Wasserblatter B. De blase GAL. La vessie ITAL. La vesiga, vescica H. Bexiga
Vesicula fellis sub sibris iecinoris delitescit. χύστιϛ xοληδόxοϛ. AL. Gallen heufflin B. 'Tgalblæsken GAL. La vessie du fiel ITAL. La vesighetta del fele H. Pequenna vexiga de la hiel
Vestigium Virg. ἴxνοϛ. AL. Fusztritt, oder stapffen B. Voetstap GAL. Marche, trace ITAL. Orma, vestigio Petrarch H. Pisada del pie
Vibrissæ vel vibrissi, Narium pili. AL. Nasenharlin B. Het hayr in de neuse GAL. Le poil du nez ITAL. I peli del naso H. Pelos de las narizes
Viscera exta, interanea Plin. σπλαxνα, ἔγχατα Etymolog. ἐγχοίλια. AL. Das gerick, oder eingeweid B. Inghewant GAL. Entrailles ITAL. Budella Bocc H. Entrannas
Vitalia Lucano, Cor, pulmo, cerebrum, iecur, vitæ inctrumenta. εντοστηθίδια πυεύματα Diodore. B. Incruyt
Vmbilicus ab vmbone. ὂμφαλοϛ ῥίζα γαστρόϛ Aristoteli. AL. Der nabel B. De nauel GAL. Nombril ITAL. Vmbilico, vmbiligolo H. Ombligo
Vnguis ὂνυκ. AL. Nagel B. Nagel GAL. Ongle ITAL. Vnghia H. Vnna
Vola Varroni, Media pars manus. δῶρον, χοῖλον xειρόϛ, χοτύλου, θέναρ Pind. Schol. AL. Gauf, oder mittelhole der handt B. De palme van der handt GAL. La paume ITAL. Palma H. Palma
Vola pedis Plinio, Concauitas pedis. χοτύλη, χοῖλον ποδόϛ. AL. Holle des fusz B. Het holle van den voet GAL. Le creux du pied ITAL. Ilvoto del piede H. La caua del pie
Vreteres Canales per quos in vesicam corriuatur vrina. οὑρητῆρεϛ.
Vrinarius meatus vel fistula, qualotium e vesica promanat, οὐραxόϛ, οὐρήθρα, πόροϛ οὐρητιχόϛ.
Vterus loci, matrix. δελφὐϛ, ὐστέρα, νηδύϛ Hesiode, & Hom. γουή Hippoc. μήτρα, ἀγγεῖον χυητήριον, Galeno. AL. Die mutter B. De moeder GAL. L'amarri, ou matrice ITAL. Matrice H. El vientre donde concibe la muger
Vultus os. πρὁσωπον, εἰδοϛ, φυή. AL. Gestalt des angesichts B. De ghedænte, d'wesen oft'tghelæt vant ænsicht GAL. Mine, trongne, viaire ITAL. Volta H. CaraDE PARTIBVS NAVIS.
CAP. LVII.
Catium artemon Iaboleno. Marius velum nauis. αῤτεμὼν in Actis Apost. AL. Das grosz sagel im schiff B. Het ræseyl GAL. Le plus grand voyle ITAL. La vela grande H. La vela grande
Acroteria plutei nauales. Tigna ad ornatum proræ puppisque eminentia. ἀχρωτήρια, Xenoph. ἀχροστόλια Appiano, ἂφλαστα Tarrhæo, χόρυμβα Hesych. ἀμυντήρια, παραβλήματα. B. Compange, opboeysel
Aluus nauis γάστρα, χύτοϛ, σχάφοϛ Thucyd. γάστρα Eustath. νηόϛ ἔδαφοϛ Homer. AL. Der bauch im schiff B. Den buyck vant schip, het ruyme, het hol vanden schepe GAL. Le creux, le ventre de la nauire
Anchora vncus Val. Placco. ἂγχυρα, ἰxάϛ Soph. νηοπέδη Nazianzen. ῠσπληκ Lycoph. εὐνή Homero, λίθοϛ poetice, quod saxi vsus olim loco anchoræ fuerit. xεἰρ, νεώϛ Epigr. ἕδρανον νεώϛ. AL. Ancker B. Ancker GAL. Ancre ITAL. Anchora H. Ancla
Anchora sacra ἱερά ἂγχηρα AL. T'plecht ancker
Anchoræ dens vncus. ὀδοὐϛ, ὂνυκ. Plut. AL. Der hack B. Der hant GAL. Lecroc ITAL. L'vncino H. El garfio
Ansa gubernaculi Vitru. Pars summa claui. οἴακ B. Den helmstock
Antenna Virgil. Lignum transuersum in malo. χεραία. AL. Die sagelstang B. De spriet GAL. Le bois trauersant le mas ITAL. L'antenna H. El antena que cruza el mastel
Antlia Mart. Machina haustoria, quæ e sentina attrabitur exinanitur que nautea. ἀντλία, ἀντλιαντλήτηρ Eustath. ἀντλίον. AL. Eins chopfzeug B. De pompe GAL. La pompe ITAL. Vn instrumento per cauar l'acqua H. Anoria para sacar agua
Aplustre vel amplustre, aplustrum Festo, Ornamentum nauis, quod summo malo imponitur. AL. Das fehnlin B. Het vænken GAL. La banniere ITAL. La bandera, o l'ensegna H. La bandera AN. A flagge
Bolis cataptorates Lucil. quod de prora demitti soleat ad explor andum fundum, marisque altitudinem. linea Plauto. βολίϛ AL. Ein grundklotz B. Grons, ost diepllot GAL. Vne sonde, Veneti scendaio dicitur, ab argumento desensus quo fundum petit H. La solda, o sonda
Calx mali Vitruuio, Ima mali pars. πτέρνα Athenæo. B. De voet van de mast
Carchesium Catul. Suprema mali pars. siue foramen per quod in summo malo funes traiiciuntur, vt Nonius vult. χαρxήσιον. AL. Das sagelloch B. De ton GAL. La hune
Carina Trabs ima nauis, eiusque fabricæ fundamentum Ouidio. στεῖρα, στείρωμα, δρύοxον Polyb. εντερόνεια Aristoph. Equitibus. AL. Ein schiffbodem B. De kiel, den schipbodem GAL. La carine, ou carene ITAL. La colomba. Venet H. Carena
Carina pro infimo aluo nauis, quem alueum vocat Sallustius, quem inuersum pro tuguriis olim habuisse scribit. τρόπιϛ, μήτρα, χοιλή ναύϛ Xenoph. χοίλη Athenæo. AL. Schiffbodem B. Schipsbodem GAL. Le fond du bateau ITAL. La carena. Ven
Chalmuci Marcellino, Machinæ tractoriæ quibus in litus trabuntur nanes. χαμουλχοί Polluci.
Cinctus subligaculum. ὑπόζωμα Athen. ζωστήρ Heliodoro, ἀμφιμήτριον. AL. Gurben krumbholtz B. Berckhout, dr ribben van 'tschip, de gorden
Clauus Virg. gubernaculum Cic. πηδάλιον, ἐφόλχαιον Homer. ὂλχιον & πλῆτρον Sophocli. οἰήῖον [οἰ, ῖ/ον] Apollonio. AL. Das stewrruder B. Het roer GAL. Le gouuernail de la nauire ITAL. Il temon H. El gouuernale de la naue, el timon
Columbaria Foramina in nauis lateribus, per quæ remi promicant, similia latibulis nidisque columbarum Isidor. ὀπαἰ Vitru. AL. Ruderlocher B. Roeygaten
Commissura nauis Fabio, συναφή, αῥμογή, ἀλληλουxία. AL. Ein fug B. Een voege GAL. Iointure ITAL. Giontura, conionctione H. Commissura, trauazone
Commissuras nauium feruminare musci coma Plinio. συνάπτειν. stipate, quasi stuppa infarcire. παχτούν τάϛ άρμονίαϛ Herodoto. AL. Die fugen stopffen B. Bræuwen, calfaten GAL. Calfatret
Contus Virg. Hasta nautica longa & robusta. χοντόϛ AL. Stackel B. Een kloete, oft boom GAL. Perche de matinier ITAL. Pertigon H. Cuento
Corbis galea Erasmo. B. De meersse GAL. Cage ITAL. La gabia H. La gauia de la naue
Cornua Virg. ceruchi Lucano, Ex tremitates antennæ. χέρατα, ἀχροχέραια, ἱστοχεραῖαι Orpheo, Artemidoro. τέρθρα Apollonio.
Detergere remos Liuio, Cæsari, defringere Liuio, in concursu nauium remos comminuere. παρασύρειν ταρσούϛ Diodoro, θραύειν ταρσοούϛ
Polybio, συνθραύειν χώπαϛ Dioni. τοὐϛ ταρσούϛ συντρίβειν Appiano. AL. Die ruder zerbrechen B. De riemen breecken GAL. Rompre & briser les rames ITAL. Rompre il palamento H. Quebrantar los remos
Dolon Minimum velum ad proram. δόλων. B. De focke ITAL. La trinchetta
Epidromus epidromum, Velum ad puppim. ἐπίδρομοϛ. B. De besane ITAL. La mezana H. La mezana
Fori Cicer. Tabulata nauium constrata. per quæ nautæ feruntur. ἑδώλια Herodoto, χαταστρώματα. B. De ouerloop GAL. Le tillac ou beisle ITAL. La corsia H. La corsia
Funiculus χαλώδιον, xοινίον AL. Schnurlin B. Een coordeken, een touken GAL. Cordelette ITAL. Nastro, cordella, funicella, cordicella H. Cuerda pequenna
Funis restis xοῖνοϛ, χάλωϛ Lucill. μήρινθοϛ Orpheo, ὂπλον Homero, xοινίον AL. Seyl, schnur B. Touwe, zeel, roop, bast GAL. Corde ITAL. Fune H. Cuerda, soga
Funis anchorarius prymnesium. Funis de quo stat nauis. Festus tamen prymnesium vocat tonsillam, palum ipsum de quo religatur nauis, non funem. πρυμνήσιον, ἀπόxειον, πεῖσμα, xαλινωτήριον Eurip. anchorale Liuio, Plin. retinaculum Virgil. funis qui nauim in alto aut vado sistit. AL. Anckerseyl B. 'Tancker touwe GAL. Le chable de l'ancre ITAL. La fune dell'anchora H. La cuetda del ancla
Armamenta nauis ὂπλα, σχεύη Xenoph. AL. Die zeug vnd rustung eines schiffs B. De rustinghe, ghereetschap, oft'tghewant van 'tschip GAL. La munition & les outils de la nauire ITAL. La munitione & gli stromenti dela naue H. La municion y lo que es menester en la nao
Harpago Pertica ferro adunco præpilata, qua nauis tenetur. άρπάγων. AL. Hack B. Schiphæck GAL. Croc, hauet ITAL. Vncino H. El cloque
Haustrum ita nomino lignum excauatum, quo hauriunt aquam ad irriganda vela B. Een ghieter
Inhibere remos Cicer. est vehementiore remigationis modo nauem ad puppim conuertere. πρύμναν χρύεσθαι AL. Die ruder auszhalten B. De riemen strijcken ITAL. Ziare Venetis
Mala lignea Seruio dicuntur orbiculi volubiles, qui malum circulo ambiunt, vt eorum ope facilius vela attollantur. B. rackclooten, paternosters, eo quod imitentur pilulas precatorias, quas indoctum vulgus digitis versat
Malus arbor nauis Paulo, ἱστόϛ. AL. Der sagelbaum B. De mast, oft mastboom GAL. Le mas, ou l'arbre de la nauire ITAL. L'arbol H. El mastel de la naue
Manus Lucano, Ferrea harpago pluribas vncis diuisa, qua naues in conflictu naualli colligantur. άρπάγη, xείρ AL. Ein eysener hack B. Een dregghe GAL. Croc, pour accrocher nauires ITAL. Mano di ferro H. Clogue, o garfio de naue
Modius Isidoro, Locus in quem malus immittitur. ἱστοδόχη Hom. ληνόϛ Poll. Athen. μεσόδμη Apollon. B. De koker
Nautea Plauto, Sordes putidæ, quæ in sentina sunt. AL. Stinckende grundtbruhe, oder wasser der schiffen B. De vuylicheyt die inden durck is GAL. L'ordure de la nauire ITAL. Le sporchezze & immondicie delle naue H. La suziedad delnao
Oculus Lous cui nauis nomen inscribitur, quam simam vocare licebit, πτυxἰϛ, πτυxή Tarrb. ὀφθαλμόϛ Poll. ἐπωμίϛ Epigr.
Orthiax Appendix insimæ veli parti quæ adiicitur. ὀρθίακ Epicharma. B. De bonet
Palmula Virgil. tonsa, a similitudine palmæ humanæ, extrema pars & latior remi. πλάτη, πτερόν, ταρσόϛ, πηδόν AL. Die laffen B. 'Tblat GAL. Le bout large d'vne rame ITAL. La paletta del remo H. La pala de remo
Pergula Excursu per totam nauem apertus locus ad nauis latera, ageam vocat Festus. AL. Geng in schiffen B. De wæring, den ganck in de schepen H. La tilla
Pes Funis quo transfertur velum. ποὐϛ B. De gærde H. La cuerda para guindar la vela
Phalanges phalangæ, puluini Isidoro, quibus nauis subducitur in portum aut litus. φάλαγγεϛ, φαλάγγαι, Poll. ὁλχοί Thucyd. Sunt autem cylindri quidam lignei qui vectibus promouentur ad transducendas naues. Cæsar scutulas videtur dixisse. AL. Schiffwalen B. Rollen
Pons Virgil. pro scalis naualibus, quibus excipiuntur, aut in terram exponuntur vectores. γέφυρα, τῆϛ νεώϛ. AL. Schiffleyter B. Schiplader, oft koebrugghe
Promptuarium nauis ταμεῖον, μαγειρεῖον. B. De combuys
Prora Nauis pars anterior. πρώρα. AL. De bieten B. De steuen, 'tvo orsteuen GAL. La proue ITAL. Proda Boccatio, nautis fere proa H. La prora
Puppis πρύμνη, ἂφλαστον Lycoph. Hom. AL. Der schnarren B. Het achter casteel GAL. La poupe ITAL. Poppa H. La popa
Pyxidicula nautica qua poli positum explorant. πυκίδιον. B. 'Tcompas GAL. Le compas ITAL. II compasso, il bossolo di nauigare Remi manubrium ἐγxειρίδιον Poll. AL. Der griff am ruder B. De hanthaue van de rieme GAL. Le manche de l’auiron ITAL. Il manico del remo H. La empunnadura de remo
Remulcus Funis quo religata maior nauis minorem sequitur remis actam. ὑπηρέσιον, ῥὑμα Polybio, παράῤῥυμα. B. Vuyrcable, de kreckabel
Remulco trahere ῥυμουλχεῖν Polybio. B. Boechseerden
Remus, tonsas Virgilius remos vocauit, a decutiendis fluctibus. χώπη, ἐρετμόϛ, σπάθη Lycoph. AL. Ein schiffruder B. Een rieme, oft roeye GAL. Auiron, gasche, rame ITAL. Remo H. Remo
Rostra Pars nauis primore in prora exporrectior, & cunei in modum acutior. ἔμβολα Plutarcho, xαλχώματα Eid. χορωνίϛ. AL. Schiffschnabel B. De snuyte GAL. Le bec ITAL. La ponta, il becco H. La ponta
Rudentes οἱ=σα, σπάρτα Suid. χάμιλοι Theophylacto, τοπεῖα Harpocrationi, χάλονεϛ Apollonio, οὐ=σα Lycoph. πρότονοι Apollon. πεῖσματα. Tarrhæus προτόνουϛ eos rudentes intelligit, qui malum confirmant ad proram & ad puppim : χάλωαϛ, qui ab vtroque nauis latere malum tenent : μεσουρίαϛ, funes, quibus velum demittitur : πόδαϛ, quibus transfertur, vt πρόποδαϛ bis proximos : τερθρίουϛ, quibus antennarum cornua adducuntur. AL. Grosse schiffseyler B. Hooftouwen, tæckelen, cabels GAL. Chables ITAL. Corde, fune H. Maromas cuerdas de nao
Saburra Plin. Quidquid nauem onerat, vt stabilior sit in cursu. γόμοϛ, ἔρμα, πλήρωμα τῆϛ νεώϛ. AL. Schifflast B. Ballast GAL. Charge d’vne nauire
Scalmus Cicer. Lignum teres, cui alligantur pensiles remi loro, quod struppum vocat Isidorus, stropham Vitruuius. Hinc interscalmium, Locus vacuus & intermedius inter scalmos remigum. σχαλμόϛ. at lorum ipsum τροπώτηρ Polluci dicitur. GAL. La cheuille de l’auiron ITAL. Forcola, palaschenno H. Eschalmo
Sentina Iuuenali, Locus quo confluit colluuies aquarum, quæ per commissuras exudat, & nauis sordes. δεκαμένη, γαύλοϛ Eustathio. AL. Ein losey B. De druck GAL. L’ossec ITAL. La sentina H. La sentina
Sentinare verbum non inhonestum apud Festum & Cæcilium, pro satagere atque eniti exinanire nauis sentinam. AL. Wasser auszschopffen B. Pompen GAL. Vuider l’eau ITAL. Cauar l’acqua H. Sacar el agua
Siparium Cicer. Velum in scena.
Siparum Isidoro, Velum quo iuuatur cursus nauis languescente iam vento. B. De vrede focke de lulle
Spira Inuolutus funium circulus Seruio. B. Een laghe touwen oft cabelen
Stamina costæ Plin. vel, vt Cæsar, statumina, Ligna arrectaria in interiore aluo, quælatera nauis suppingunt, σταμῖνεϛ, νομεῖϛ Hesychio, ἐγχοίλια Theophr. εντεριωνίϛ Aristoph. AL. Das jnnwendig holtz B. Het binnenste hout
Tabulata σανίδεϛ. B. De dennen
Thoracium θωράχιον Athenæo, Eustatio, ἡλαχάτη. Velum in summo mali fastigio. B. Het meersseyl, oft het topseyl
Torus Funis e loris contortus, qui toro, id est lecto, subtendebatur. τόνοϛ Herodoto. B. Roop
Transenna funis extentus Seruio, vnde etiam non inepte vocare posse existimo textum illud e funibus supra foros nauium, supra quod itur, quasi transienna, quod vernacula lingua bouenetum nuncupat. B. Het bouenet
Transtra Cæs. Remigum sedilia, quasi transuer sim strata. iuga Virgil. δέλματα, ζυγά χληῖ/δεϛ, θράνοϛ, σελιδώματα, ὑπηρετήσιον. Suidæ. AL. Ruderbenck, sitzbenck B. Roeyerbancken, dosten GAL. Les bancs des gascheurs, ou rameurs ITAL. Li banchi per vogar H. Los bancos de la galera
Trudes Tacito, Pertica robusta, qua vado inhærens nauis impellitur. B. Een schipboom GAL. Perche a pousser ITAL. Pertigon da spinger a forza H. Varal o pertiga para empuxar la nao
Tutela Petronio & Senecæ, signum in prora vnde nauis nomen accipit. παράσημον Luciano.
Velum linteum Horat. carbasum & carbaseus sinus Virg. suppara velorum dixit Lucanus, arma velorum sinus dicit Virgil. ἱστίον, ἃρμενον, ὀθόνη, φώσσων Lycophr. λαῖφοϛ Eurip. λίνον Lycophr. ὂπλα Oppiano. AL. Sagel B. ’Tseyl GAL. Le voile ITAL. Vela, velo H. La vela.
DE PARTIBIS PIS.
CIVM.
CAP. LVIIII.
ACerabula flagella, brachia Plin. chelæ, forcipes denticulati Eid. cirri Eidem. etiam sic πλεχτάναϛ reddenti. Forcipata brachia cancrorum Gazæ. xῆλαι, πλεχτάναι, χοτυληδόνεϛ. AL. Krebs oder scorpion scheren B. Scharen, crabscharen
G. Pincettes des escreuisses ou du scorpion ITAL. Branche o forcipi di gambari, grancele, & di scorpion H. Bracos y tenazas de scorpion o de gangrejo AN. Yklees of a crabbe
Branchiæ Plin. βράγγια Aristot. AL. Fischoren, kiewen B. Vischkaken, kuwen GAL. Les oreilles des poissons ITAL. Branche, che, barbole di pesce H. Les agallas del pesce proprie
Cirri barbæ Plin. πλόχαμοι, τρίxεϛ. Meo quidem iudicio cirri diuersi sunt a brachiis siue chelis, quod hæc manuum vicem impleant : at cirri contortos crines & voce & similitudine referunt plexiles, vnde & πλόχαμοι Græcis at τρίxεϛ quoque dicuntur, prominentque a capite ad modum corniculorum, quibus limaces & cochleæ iter prætentant. vnde & χέρατα ab Aristotele, a Gaza cornua nominantur : neque absurde Pliniana voce barbæ dici possunt, quas polypis tribuit Trebius Niger, nihil enim commune habent aut simile saltem cum cirrorum, aut capillorum voce, forcipes, siue brachia, quibus cibum prehendunt, alterius plane vsus
Lactes Plin. γαλαχτίδεϛ Prisciano, ἕγχατα. estque in signe marinum, vt ouafeminarum. AL. Milch, milcher B. De homme, oft den melcker GAL. La laite du poisson ITAL. Latte del pesce H. Leche del pesce
Ouum piscis ω)όν. AL. Rogen, oder roghel aliis B. Den roger, de roge, oft kuyte, oft kyte GAL. L’oeuf du poisson ITAL. L’ouo di pesce H. El hueuo del pesce
Pinnæ πτέρυγεϛ. AL. Fischfederen B. Vinnen GAL. Ouyes des poissons H. Las alas con que nada el pesce
Spina ἂχανθα. AL. der grat, ruckgrat B. Den græt GAL. Vne areste ITAL. La spina H. Espina
Squamma λεπἰϛ. AL. Die schuffe, oder schupe am sisch B. De schubbe oft schelffe GAL. Escaille du poisson ITAL. Squama, scaglio H. Escama
Testa ὂστραχον, χέλυφοϛ. AL. Fischschale B. Vischschulpe GAL. Coquille de poisson ITAL. Testo di pesce H. Teja del pesce
Tomus Plin. segmentum. τέμαxοϛ, τόμοϛ, ἀπόχομμα. AL. Ein schnitt oder stuck vom fisch B. Een snee oft moete GAL. Lopin ou piece de poisson ITAL. Schenale H. Cortadura o pedazo de pesce.
DE PISCIBVS IPSIS.
CAP. LIX.
ACipenser qui vulgo sturio dicitur. ἀχίπενσερ, γαλακίαϛ Galeno, γαλλαρίαϛ Athenæo, nisi locus corruptus sit. ὀνίσχοϛ Dorioni apud Athenæum. B. Een steur GAL. Esturgeon ITAL. Porcelletro AN. a Stuer
Acipenserem nostrum esse sturionem, id quod cum doctissimo Rondeletio censeo, vno argumento præcipue, ceu validissimo ariete labefactare, atque euertere se posse putant nonnulli, quod eum squammis ad os versis contra aquam nando maare scriptum reliquerit Plinius, & Rhapsodus Macrobius, maioribus tamen tibicinibus ea ratio consirmanda esset, nist vnus Rondeletius velut Aiacis clypeo munitus, omnium facile impetum excipere atque sustinere posset, inuictum aduersus oppugnantes vallum. Siquidem ab illis scriptoribus istud prolatum videtur, qui elopem cum acipensere confundentes (quos ex Ouidio Plinioque diuersos esse constat) singularem hanc notam elopi attributam, etiam acipenseri asscripserunt. neque veri videtur simile, piscem aduersis squammis cursum suum vel maxime remora aturis in aduersas fluuiorum vndas enatare, Accedit huc, quod eorum opinionem præcipue conuellit, quod acipenser cartilagineus est piscis (quod genus squammis caret) Athenæo teste, & perpetuam habet dorsi spinam cartilagineam, ad modum fluuiatilis murænæ, siue lampetræ, vt de eo scribit Dorion, appellatque ὀνίσχον γαλλαρίαν : nisi cum Galeno potius legas γαλακίαν. Adde quod Aristotelis testimonio refert hunc oniscum hiante ac patulo esse ore galei modo, nec esse gregalem, quod vtrumque nulli piscium melius quam sturioni nostro competit. Accedunt indubitatæ notæ, quas acipenseri idem assignat, porrectum rostrum, & corporis trigona species.
Acus aculeatus Plin. ῥαφἰϛ, βελόνη, ἀβλεννήϛ. B. Een geepe GAL. Esguille, orphie ITAL. Acuchia, agusigola, arguzella H. Aguilla, aguia pescado AN. Hornebeke, snacotfysshe, ganefysshe, pyperfysshe, hornfyssche apud Cimbros dicitur, tobias apud Saxones
Alburnus Ausonio. AL. Blick, roteugle, blieggle, zwybelfischlin, rohtaug, welszfischlin B. Een blye, Bleye, ruyssen GAL. Able, ablette ITAL. Pesguerel Ferrariæ AN. Bleie
Alosa clupea nonnullis. θρίσσα, τρίxιϛ, τριxίαϛ. B. Elft GAL. Alose ITAL. Ghepia, lacchia Romæ H. Saboga, sauolo
Anguilla ἔγxελυϛ. AL. Ein aal B. Ael, schafteling, nebbeling GAL. Anguille, pimperneau ITAL. Anguilla H. Anguille AN. Eele. apud eosdem prægrandis fausen eele, minima grigge, media scafling dicitur.
Aguilla decumana ἔγxελυϛ ὑπερμεγέθηϛ, ὑπερφυήϛ. AL. Grosz aal B. Palinck.
Apua cobitis ἀφύη χωβίπιϛ Athenæo. AL. Stint, stinckling B. Spierinck, stinck-visch
Apua phalerica ἀφύη φαληριχή. AL. Weiszfischlin B. Witvisch
Araneus Plinio, draco, dracæna. δράχων, δραχαινίϛ. B. Een pieterman GAL. Viue, araigne Massiliæ ITAL. Pesce ragno, tragina Neapolit H. Pesce arana. AN. a Quavyver
Ascarides, Lumbrici cucurbitini. ἀσχαρίδεϛ Galeno. B. Mayen, ærswormkens
Asellus ὂνοϛ, ὀνίσχοϛ, βάxγοϛ, xελλάρηϛ Athenæo. AL. Bolch B. Cabellau, bollick, græutken, gulleken, sed hipostremi minores sunt GAL. Merlu ITAL. Merluzo Roman. nasello Liguribus AN. Kodde, koddefische
Asellus arefactus AL. Stockfisch, gedutter bolch B. Stockvisch AN. Stockfisch
Asellus minor asellus Callarias Plin. ὀνίσχοϛ χαλλαρίαϛ. B. Schelvisch GAL. Egrefin AN. Hadok
Asellus mollis Argenteo splendore asellorum e genere mollissimus omnium. ὀνίσχοϛ αῤγενήϛ. AL. Witling B. Wytinck AN. Whyting
Asellus salitus ὀνίσχοϛ τεταριxευμένοϛ. AL. Lachs B. Abberdæn GAL. Labordean, moulue AN. Habberdyne
Astacus, cammarus ἃσταχοϛ, χάμμαροϛ. AL. Meerkräbs B. Zeecreeft, oft kreft GAL. Escreuisse de met, hommar ITAL. Gammaro di mare Roman. astase Venet. lombardo Genuens H. Gangrejo de mar AN. Creuis, creuysshe
Aurata, orata xρυσόφρυϛ, ἰωνίσχοϛ. B. Zee-brasem GAL. Brame de mer ITAL. Auraia Venet H. Dorade AN. a Gyltheade
Balæna φάλαινα, φάλου, ηνώδαλον, παρά τό εν ἀ λἰ χινεῖσθαι Pindari Schol. AL. Wal, ruszwal, walfisch B. Een walvisch GAL. Balaine ITAL. Capidoglio Rom balena H. Vallena AN. a Whule
Buccinum χήρυκ. AL. Auszgesputzte meerschnecke B. Kinckhoren GAL. Coquille sabotee. ITAL. Buccine, corneto Liguribus H. Bozios
Cancer χαρχίνοϛ. AL. Krebs B. Crabbe GAL. Cancres ITAL. Granchio, granzo Romæ H. Gangrejo AN. a Crabbe
Capito Ausonio, cephalus fluuialis GAL. Munier eo quod circa moletrinas versetur. vilain, ob victus sparcitiem : testard, a capitis magnitudine. ITAL. Cauezale apud Insubres AN. a Polard
Cete χήτη, ἀντάχαιοι herodoto. AL. Walfischen B. Walvisschen GAL. Les plus grands poissons de mer ITAL. Balene, & altri pesci grandi H. Vallenas
Chamæ xῆμαι Arictot. Conchærotundæ & circinatæ. ITAL. Biueroni, penerazze
Cochleæ χοxλίαϛ. AL. Meer oder seeschnecken B. Huys-slecke, oft horen GAL. Limaçon de mer ITAL. Chiocciole, maruza H. Caramuyo, almeja, caracol de la mar AN. a Wincle, or perwincle
Cochlea margaritifera AL. Perlmutter B. Peerlemoeder
Cochlea nuda, limax AL. Wegschnecken B. Huys-slecke, wech-slecke GAL. Limaçon ITAL. Limaga H. Limaça, bauosa
Cochlea Veneris vel concha Venerea, murex Mutiano, matriculus Enn. cuius vtrumquel latus se conuoluit atque colligit, quali vtuntur hodie pro clauium pendigine mulierculæ. xοιρίνη, διά τό xοίρω| τὼ| γυναιχείω| μορίω| τῆ| xίσει προσεοιχέναι. AL. Ein meerschnecke B. Porcelin GAL. Porcelaine
Conchlea opercularis quæ gypseo opercule per hiemem obducitur. χοxλίαϛ πωματίαϛ. AL. Rubenschnecke B. Wijingærr slecke ITAL. Limaga delle vigne H. Limaza de vinnas
Cochlea terrestris χοxλίαϛ, χόxλοϛ, σέσιλοϛ Epicharmo, Dioscor. AL. Schnecken B. Slecken mette huyskens GAL. Limaçon auecques la coquille ITAL. Buouolo, lumaca Boccat H. Ameja
Cochleæ domus Sammonico, calyx Plinio, χέλυφοϛ Dioscor. ὂστραχον Galeno. AL. Schneckenhauszlin, oder huttlin B. Tslecken huys ken oft horenken. GAL. la coquille du limaçon ITAL. Il tetto o la casetta del buouolo H. Casilla de la almeja
Cochleæ operculum πῶμα, χάλυμμα, ἐπιχάλυμμα, ἐπίπτυγμα. AL. Der schnecken vberhaut B. het decksel van der slecken, schobbe
Concha Omnis testa. χόγxη, χογxάριον. AL. Allerley schale, oder fisch mit schalen bekleidet B. Alderley schelpen, oft visch met schelpen bedeckt, ghelijck mosselen GAL. Conche, coquille, toute sorte de poisson en coquilleIT. Conca, capa H. Concha AN. Shelfysshe
Congrus, conger χόγγροϛ. AL. Conger, congerle B. Congeræl GAL. Congre ITAL. Broncho H. Gongrio AN. a Counger
Cuculus χόχηυκ. B. Zeehæn GAL. Rouget ITAL. Lucerna Venet. cocchou Neapol AN. a Gornart, a curre
Cynoglossus χυνόγλωσσοϛ. B. Een schartonghe, oft tonasken GAL. Pole.
Cyprinus Carpionis genus, sed latioris, apud Cimbros & Frisios Karutz.
Cyprinus vulgo carpio. υνπρῖνοϛ. AL. Ein karpffer oder karpfel B. Kerper GAL. Vne carpe ITAL. Carpana, rama Ven. bulbaro AN. a Carpe
Cyprinus latus barbari prasemum vocant, abramidem Bellonius. AL. Ein brachsem B. Brasem GAL. Brasme, breme ITAL. Scardola
Delphin, delphinus δελφἰϛ, ἱερόϛ ἰxθύϛ. AL. Delfin B. Meerswijn tumelær Holland. GAL. Vn daulphin, bec d'oye, marsouin. ITAL. Delphino H. Delfin, golfin AN. a Dolphine
Echeneis, remora ἐxενηῒϛ, παρά τό ἔγειν τάϛ ναύϛ, ναυχράτηϛ Suidæ. vide in Lampetra.
Encrasicholi Ex apuarum genere pisciculi. ἐγχρασιxόλοι, ἐγγραύλειϛ, & λυχοστόμοι Aeliano. AL. Entzeuen B. Antsouwen GAL. Anchoyes. ITAL. Anchoui H. Enchugas
Eruthrinus Plin. rubellio Eidem, a rubro colore. ἐρυθρῖνοϛ, ῠχχη Athe. GAL. Rouget, communi aliis nomine. ITAL. Phrangolino H. Pagel
Exos quod ossibus careat, vel vt alij legunt, esox Plinio. ANG. a Lax.
Faber Plin. gallus marinus. zeus Plinio. ζεὐϛ, xαλχεύϛ Athenæo. B. Spiegelvisch. GAL. Doree ab aureo colore laterum : trueie Massiliæ, quod suum more grunnit captus. ITAL. Citula Romæ H. Gal
Fiber, canis ponticus χάστωρ. AL. Ein biber B. Beeuer GAL. Bieure ITAL. Biuaro H. Biuaro, o biuerio
Galeus, glaucus γαλεόϛ γλαύχοϛ. B. toenhaye GAL. Cagnot bleu
Galeus læuis, hinnulus νεβρήϛ. B. Een haye GAL. Emissole ITAL. Pesce colombo Romanis H. Galliudas
Galenus stellatus siue asterias. γαλεόϛ ἀστερίαϛ. B. Een haselhaye GAL. Lentillat a maculis albis lenti non disparibus.
Gobius, gobio χώβιοϛ, χωθόϛ Numenio, χαυλίχηϛ. AL. Ein goet. B. Goneken, gouie GAL. Gouion ITAL. Gobio, paganello Venet. & go H. Gadozes gobi
Gouius fluuiatilis Ausonio, qui fundulus barbaris dicitur. χώβιοϛ. AL. Grundling, schmerlin B. Een grundel AN. a Gudgion
Halec vel halex Martiali. ἂλλεκ, μαινίϛ. AL. Hering B. harinck, oft herinck GAL. Harang, ou hareng ITAL. harengo H. Aleche, harinca AN. a Heryng
Porro de Halece id præfatum apud doctorum aureis velim, me visitato illi Cæsaris dicto inhæsurum, quod monet cum multis esse loquendum, cum paucis sentiendum, hoc est, me trita receptaque halecis voce vsurum tantisper, loco barbaræ harengi, dum definitum semel fuerit, consentientibus eruditorum calculis, quo nomine veteribus nobilis iste & inter coryphæos merito recensendus piscis dictus fuerit : alioqui non sum nescius halec proprie liquamen esse e tabefactis piscium intestinis apud Horatium. priscianus tamen & Sosipater cum Maritiali, pro pisce qui muria condirisolebat, accepêre. E recentioribus Massarius, vir apprime industrius & doctus, Leucomenidas siue σμαρίδαϛ, quas Gerres dixit Plin. Veneti girulos vocitant, esse Belgarum arengas autumat, opinionis non certus. quippe cum Thrissarum generi adnumerandæ hæ veniant.
Halex conditanea vel muriatica. ἂλλεκ τεταριγευμένοϛ. Sosipatro. AL. Pickelharing, rosch oder nohehering B. Peeckelharinck GAL. Hareng sale ITAL. Harengo salato H. harinca salada
halex infumata voce Plautina, vel passa, fumo durata. ἂλλεκ χαπνιστόϛ Athenæo. AL. Bockling B. Buckinck, bocksorinck, drogen harinck Flandris GAL. Hareng sore ITAL. harengo infumado H. Harinca rossa o seca AN. Redhearyng
Hirundo piscis. xελιδὼν, νυχτερίϛ, quod vespertilionem magnitudine ac maculis alarum æmuletur. ἡμερόχοιτοϛ Moschopulo, quod noctu escam quærens vigilet, interdiu quiescat. GAL. Volant, quod extra æquor ad lapidis iactum volet, Item papillon, a maculis papilionum in modum alas distinguentibus. Item rate penade, id est, vespertilio. ITAL. Rondella, rondola. H. Valador, a pennis quibus volare videtur. B. Zee-swaluwe.
Holothuria ὁλοθούρια. B. Quabben
Lamia λαμία, χαρxαρίαϛ, λάμνα Oppiano. σχύλλα Nicandro. B. Potshooft, cappert, a truncandis sagenis piscatorum GAL. Lamio ITAL. Lamia H. Lamia
Lampetra a lambendis petris, mustela Ausonio, muræna fluuiatilis, echeneis Oppiano, quod suctu suo nauibus affixa remoram inijciat. ἔxενηἰϛ, βδέλλα Straboni, a sugendi argumento. μύραινα ποταμία Dortoni apud Athenæum. γαλεώνυμοϛ. AL. Ein pricke B. Lampreye, oft een pricke GAL. Lamproye ITAL. Lampreda Bocc H. Lamprea
Leo λέων B. Ondocht quæ voce vilitas eius notatur : ex crustaceorum vel cancrorum genere piscis.
Leuciscus λεύχίσχοϛ. e mugilum fluuiatilium genere. B. Colfooghe GAL. Gardon. ITAL. lacha est & alter leuciscus, quem Germani Weyfischlin nominant. GAL. Vandoise, dard
Locusta χάραβοϛ, γραφαῖοϛ Athenæo. B. Stuercrabbe GAL. Langouste ITAL. A la gousta apud Ligures, lanchrina AN. a Lobster Lolligo. τευθίϛ. AL. Dintenfisch B. Zeecatte GAL. Casseron ITAL. Calamaro apud Venetos
Lucius AL. Hecht B. Snoeck GAL. Brochet, bequet ITAL. Luzzo H. Sollo AN. a Pyke
Lumbricus Celso, colubra cæca Columellæ, pro verme aluum humanum infestante. ἕλμινϛ. AL. Spulwurm B. Buyckworm GAL. Ver ITAL. Verme H. Lombriz
Lupus λάβρακ. B. Zeesnoeck GAL. Bar, lubin ITAL. Lupazzo, spigola Rom. varolo Ven. H. Sollo
Lutra, canicula ἐνυδρἰϛ, χύων ποτάμιοϛ. AL. Otter B. Otter GAL. Loutre ITAL. Loutra H. Nutria
Lytra Plin. Vermiculus in canum lingua, qui exemptus rabiem auertit. λύττα. AL. Taubwurm B. Hondenworm, tongeworm
Mæna Plinio μαινίϛ. GAL. Cagarel, quod aluum citet ITAL. Menola
Melanurus, ophthalmia Plauto, ab oculorum magnitudine. oculata Plin. GAL. Nigr’oil, oblado Massiliæ ITAL. Ochiado Rom
Midas Vermis quifabas exest. μίδαϛ Theoph. AL. Bonenwurm B. Boonenworm GAL. Ver des feues
Mugil, capito χεστρεὐϛ, γόμφοϛ Zezæ. AL. Groszkopff B. Harder Hllandis nobis dicitur, vela carnis duritie aridit ateque, vel quod vti pastorem oues, ita marem greges feminarum etiam in præsens capturæ discrimen sequantur, & e diuerso mares feminam GAL. Mullet ITAL. Cieualo Ven. cefalo Romanis, quasi Cephalo AN. a Mullet
Huius generis est xέλων Aristot. Labeo Latinus, & labrus Ouid. & μήκων. Errat autem turpiter, quipiscem nostrate lingua Schelvisch dictum, mugilem interpretatur.
Mullus, barbus Auson. τρίγλα, γενειατίϛ. AL. Barben, Barbel B. Barbeel GAL. Barbon, barbel, barbeau, surmulet ITAL. Barbo, trigla Rom H. Salmoneta AN. a Barb
Mullus barbatus Varr. AL. Ein barb B. Een Zeeconinck
Muræna, fluta μύραινα, σμύραινα. GAL. Murene ITAL. Murena H. Morena
Murænula AL. Neunaug B. Neghenooghe
Musculi μύεϛ, χόγxοι μελαινίδεϛ Sophroni. AL. Musschlen B. Mosselen GAL. Moules ITAL. Conchole H. Mexiles AN. Muscles
Mustela AL. Trusch B. Een Aelpuyt, pudde Frisiis ITAL. Donnola
Ophidium ὀφίδιον. B. Een valle
Orbis Cruyckvisch, quod cantharum capace aluo referat.
Ostreum, Ostrea Plin. ὂστρεον, τῆθοϛ. AL. Vster B. Oester GAL. Huistre ITAL. ostrega H. Ostia AN. An oyster
Pagurus πάγουροϛ. B. Steeckelcrabbe GAL. Crampella, squaranchon Prouincialibus H. Chabro ITAL. a Punger
Passer yῆττα. AL. Platteiszle B. Scholle, Pladijs C. Plye, quarrelet. ITAL. Plane, platuse AN. a Place, playse
est & passer quem Belgica nominat. Een Heilbut, oft Eelbut. GAL. Flatelet, Germania Ein Heiligbutt Angli a Hallibut.
Passer asper vel squam mosus yῆττα τραxεῖα. B. Een Griete GAL. Limade
Pastinaca τρυγὼν, ὀπισθόχεντρον Epicharmo. B. Pijlsteert, ab aculeata iaculi in modum cauda GAL. Raye, a similitudine quam habet cum Raia pastenago aliis ITAL. Bruccho Rom. forcaza Liguribus
Pecten e concharum striatarum genere teste Plinio χτείϛ. AL. Sant Iacobs Muschlen B. Sint Iacobs Schelpe GAL. Large coquille coquille de saint Iacques ITAL. Capo santo, romia, cappe Ven. AN. Coeles
Pectunculus differt Plinio a pectine χτειδίον vocare licebit. GAL. Petoncle ITAL. Gongole Romanis
perca πέρχη Galeno. AL. Bars, Barsich, Barsic B. Bærs GAL. perche ITAL. Persega
Phoca vitulus marinus. φώχη. AL. Ein Meerkalb B. Zeehont Flandris GAL. Robbe H. Lobo marino
Physeter φυσήτηρ, ab efflandis aquis. ITAL. Capidoglio Rom AN. Wyrlepole, horlepole, ab excitandis in aqua turbinis instar vorticibus
Polypus πολύπουϛ, ἀνόστεοϛ Lacedæmoniis. GAL. Poulpe, poupe ITAL. Polpo H. Pulpe AN. Pourcouttel
Porculus porcellus, cernua, vt volunt nonnulli. xοίριλοϛ, xοιρίδιον. pisciculus est porcum mentiens, continente spinarum serie, ad modum setarum : capite & cauda eidem animali non dissimilis, Hllandiæ & Cimbris notissimus. AL. Kaulbarsz B. Posch, Post AN. An ruffe
Purpura pelagia Plin. Piscis e turbinatorum genere, πορφύρα. GAL. Burez ITAL. Ognella Venetis, roncera Genuensibus
Raia βάτοϛ. B. Roch GAL. Raye ITAL. Pesce raza H. La raya pescado AN. Thornback, a spinoso dorso
Raia clauata B. Steenroch GAL. Raie bouclêe, ronsee ITAL. Perosa, vel petrosa
raia oxyrinchos βάτοϛ, ὀκύρυγxοϛ. B. Vleet, Snuyter GAL. Alesne ITAL. Sot, giliora, perosa rasa
Rana βάτραxοϛ. AL. Frosch B. Vorsch, Kickert, Puyt Flandris GAL. Raine, grenouille ITAL. Rana, ranocchio H. Ranas AN. a Frogg
Rana viridis χαλαμίτηϛ, βρέκαϛ, δρυόφυτοϛ. AL. Loubfrosch GAL. Croisset, verdier, a colore
Ranarum foetus μολουρίδεϛ Nicand. γυρίνοι Arato, βατραxίδεϛ AL. Roskopff, Rosznagel, Kulpaugen, Kaulkroten
Rhomboides ῥομβοειδήϛ. B. Scharde
Rhombus ῥόμβοϛ, B. Tarbot GAL. Turbot H. Rodanallo pescado AN. Turbet
Rubeta φρυνόϛ. AL. Graszfrosch B. Loofvorsch, Loorvorsch GAL. Grenouille de buisson ITAL. Raua san martina, rospo, botta H. La rana de los çarçales
Salar Ausonio, Salmo exilis : nam e Salare fit Salmo. AL. Salmling B. Iongen Salm GAL. Saulmonneau ITAL. Salmoncello H. Salmon pequenno
Salmo AL. Salmen, ein Lachs Saxonice B. Salm GAL. Saumon ITAL. Salmone pesce H. Salmon pescado AN. Salmon, samond
Sarda τριxἰϛ, τριxίαϛ. B. Plasken, sprot, Sardijn GAL. Sardine
Sco inbrus σχόμβροϛ. AL. Maccarel, Macrel B. Macreel Flandris, Mackereel aliis. GAL. Macquereau ITAL. Scombro Venetis lacerto aliis H. Cauallo, aliis el aleche pesce, ob similitudinem cum Alece
Sepia σηπία. AL. Blacfisch, Meerspinn B. Spænsche Zeecatte GAL. Seche ITAL. Sop H. Xibia AN. a Cuttel cuttle.
Sepium σήπιον. restum Colum. Solidum illud quod in Sepia continetur. quo aurifices vtuntur. AL. Fischbein B. Zeeschuym H. El huesso de la xibia
Silurus σίλουροϛ. AL. Schaid vel Weller
Solea lingulaca Plauto, βούγλωσσοϛ, σανδάλιον. AL. Zung, Zunglin B. Tonghe GAL. Vne sole ITAL. Lenguata Rom. sofia Ven H. Lenguado AN. a Sole
Squatina ῥίνη. AL. Meerskate B. Schoerhaye GAL. Ange ou angelot de mer ITAL. Squadra, squaia Ven. angelo Liguribus H. Lixa AN. Skate
Squilla gibba χαρἰϛ, χαρίδιον, χωρίϛ Simon. χολύβδαινα Epicharmo. B. Garner GAL. Sauterelle, cheurette, guernette ITAL. Gambarella AN. a Shrimp
Stella σταύριϛ. B. Vijfvoet, a quinque pedum numero
Sudis Plin. sphyræna. χέστρα Attice. σφύραινα. GAL. Spet ITAL. Spetto H. Spetto
Tænia Plinio ita enim restituenda illi est verior lectio, pro tineæ, lumbrici teretes, lati & longi, fasciæ nonnuliis. ταινίαι, ἕλμινθεϛ πλατεῖαι, χειρίαι. B. Kinderwormen
Tellina mytulus τελίνα, μύτλοϛ Athenæo. ITAL. Telline Rom. capparozzole, capparole Ven
Testudinis operimentum xελώνιον, xελειον Nicandro. AL. Der Schilt B. Den Schilt, oft de Schelpe
Testudo xελώνη, ἐμύϛ Hesych. μύϛ Aristot. AL. Schitkrott B. Schiltpadde GAL. Tortue, tortugue ITAL. Galana, tortuga H. Galapago AN. Schelcrab
Thynnus θύννοϛ B. Tonyne GAL. Ton, tonnine ITAL. Ton, tonnina, tonno H. Atun AN. Tuny
Tinca Auson. merulam lacustrem putat esse scaliger. χόσσυφον λιμναῖον. aliis creditur esse φυχίϛ. Fullo. γναφεὐϛ, yύλων. AL. Schley, slye Cimbris B. Zeelt, schoenmæcker GAL. Tanche ITAL. Tinca o tenca H. Tinca o tenca AN. Tenche
tomus aselli Lenuior aselli, ventri & abdomini præsecta portio. ita vocari potest Pliniana voce, quam Belgæ nominamus Roodschær.
Torpedo νάρχη. GAL. Torpille, dormiliouse Massiliæ. ITAL. Ochiarella Rom. torpedine, tremorize Liguribus. H. Hugia
Trocta, truta, varius Isidoro. sunt qui salarem vocant. τρώχτηϛ. AL. Vorn oder Vari. AN. Burntrout
Trox Vermis quilegumina erodit. τρώκ.
Turbo concha Virg. στρόμβοϛ, στράβηλοϛ Athen. στρόβιλοϛ Suidæ, χόxλοϛ Pausaniæ. Cochlea marina qua ad buccinandum vtebantur. B. Kinckhoren H. Caramuyo, caracol, almeja AN. wylk
Tursio phocæna, tyrsio. φώχαινα. B. Bruynvisch GAL. Marsouin H. Marsopa AN. a Perposs
Vmbilicus Cic Conchæ tortuosægenus.
Vranoscopus οὐρανοσχόποϛ, ἡμεροχοίτηϛ Oppiano, νυχτερίϛ Eidem, ἂγνοϛ Athenæo, χαλλιώνυμοϛ. B. Hosemont GAL. Tapecon Massiliæ
Xiphias gladius Plin. κιφίαϛ, γαλεώτηϛ, & χύων Straboni. AL. Schwerdtfisch B. Schweerdvisch GAL. Emperador ITAL. Pesce spada AN. Swordefysche.
DE POLITICIS.
CAP. LX.
ccola Cicer. finitimus Liuio, conterminus Colum. χαράσμιοϛ Haliearn. περιναιέτηϛ, προσόροϛ. AL. Nachpawr B. Ghebuerman GAL. prochain, voisin ITAL. Vicino H. Morador cerca algun lugar
Actor Cic. accusator Eid. διώχον, χατήγοροϛ, χρίνων, αἰτιώμενοϛ, εὐθύνων γραφό μενοϛ. AL. Der Klager B. Den ænlegger, ænspræck, oft clagher GAL. Demandeur, ou accusateur ITAL. Actore, accusatore H. El que demanda o accusa, en iuyzio
Adsessor Digest.qui a magistratu vel præside in concilium adhibetur, quod assideat in iure dicundo πάρεδροϛ. AL. Beysitzer, Rathgeber B. Assessoor, bysitter, rætgeuer, rætsman GAL. Assesseur, conseilleur. ITAL. Assessore, o il giudice a latere H. Assessor
Aduena Cicer peregrinus Eidem externus Liuio. κένοϛ, προσήλυτοϛ, μέτοιχοϛ ἔποιχοϛ. AL. Ein Fremdling, ein Auszlender, ein Frembd herkommender B. Een vreemdelinck, een vreemden, een buyteman, een wtlander GAL. Estrangier ITAL. Straniero H. Estrangero, aduenidizo
Aduocatus Asconio, qui ius saggerit, & præsentiam suam amico commodat, vt eo præsidio ab aduersarij iniuria se tueatur. Vlpiano vero Aduocatus vocatur, quicunque agendis causis quoquo modo operatur. causidicus Cicer. patronus etiam Asconio, & causæ patronus vocatur. πρόδιχοϛ, συνηγόροϛ, προστάτηϛ, κυνηγόροϛ. AL. Ein Fursprach, Anwalt B. Een voorspræck, aduocæt, patroon, procureur, tælman GAL. Aduocat, patron. ITAL. Patrono, aduocato H. A quel que defiende en cosa criminal, quogado
Aedilis Cicer. qui ædium sacrarum priuatarumque curam habebat, vt sartæ tectæ, nec ruinosæ manerent : viasque etiam publicas idem curabat. ἀστυνόμοϛ Papiniano. AL. Bawmeister, Bawherr B. Boumeester, erfscheyder, roymeester, roymeester, quod ædificiorum parietes ad libellam exigat. Kerckmeester. GAL. Voeyer, maistre des oeuures ITAL. Il mæstro delle fabriche, quel ch'e sopra le fabriche H. Iuez de los edificios
Aedilis Cerealis Pomponio, qui annonam curat & mensuras, vendentiumque rabiem coercet. ἀγορανόμοϛ Vlpian. ὀ ἐπόπτηϛ τῶν ω)νίων τῆϛ, ἀγορα=ϛ, σιτομέτρηϛ. AL. Ein Brotweger B. Een brootweger een keurmeester H. Fiele del pan
Aerarius scriba Cic. librarius Festo, qui rationes publicas in tabulis scribebat, & monumentis publicis, qui proxime dignitatis erat a tribuno ærario. AL. Rechenschreiber, Buchhalter B. Reeckeningen schryuer, boeckhouder van den ontfanck GAL. Qui tient les liures de comte de quelque seigneur ou marchand ITAL. Che scriue & riuede e conti H. Que tiene el libro de cuenta
Arbiter Cicer. disceptator Eid. Liuio, qui facultatem & arbitrium totius rehabet, bonæque fidei iudiciis datur. διαλλάχτηϛ, διαιτητήϛ, μεσοδίχηϛ μεσίτηϛ. AL. Ein Mittler, Entscheider Schiedman B. Middelær, pæysmaker, scheedman, fegsman GAL. Arbitre ITAL. Arbitro, mezzano H. Iuez arbitrario, o arbitro
Arbiter honorarius Cicer. quem honoris causa controuersiæ suæ iudicem pars vtraque constituit. διαλλαχτήριοϛ, διαιτήτηϛ. AL. Willkunlicher Richter von ehren wegen auffgenommen. B. Een reuisoor, een ouersiender van beyde partyen GAL. Vnreuiseur ITAL. Reuisore H. Reueedor
Arcarius dispensator qui arcæ & nummis domini præest.
Argentarius Plauto, Quinct. nummlarius, collybista, qui quæstum facit foenerandis permutandisve pecuniis. mensarius Cicer. ἀργυραμοιβόϛ Suidæ χαταλλάχτηϛ, ἀργυρογνίομων, χολλυβιστήϛ, τραπεζίτηϛ Demosth δοχιμαστήϛ, χερμοδότηϛ Nonno,χερματιστήϛ, xρυσαμοιβόϛ, ἀργυροπράτηϛ. AL. Ein Wechsler B. Een wisselær oft banckier GAL. Vn bancquier, changeur, argenteur ITAL. Banchiere H. Banquero, cambiador
Beneficiarius Plin. iun. in beneficiis ad ærarium relatus Cicer. qui ob nauatam præclare operam muneris vacatione donatur, stipeque annua. AL. Ein Prouisoner B. Een die gegaster is, oft jærlijcksche penfioen heeft. GAL. Qui vit de quelque pension annuelle ITAL. Ch'a prouisione o pensione chiascun anno H. El que tiene su prouision para biuir.
Caducarius qui fit hæres in eius bona, qui hærede caret. B. Val int goet
Censor Cicer. Magister disciplinæ & seueritatis, & morum magister a Cicerone dicitur. reformator vulgo vocatur. τιμητήϛ, τιμητίαϛ. AL. Schatzmeister, Egaumer, Zuchtmeister, Zuchtgaumer B. Regiment heere, reformatoor GAL. Reformateur de la police, & des meurs ITAL. Reformatore, censore H. Censor Censoriæ notæ erant : Senatu eijcere senatorem : Equum adimere equiti : Tribu mouere plebeium : In ceritum tabulas referre : quod erat sufferagio aliquem spoliare : & Aerarium, velære dirutum facere, hoc est, militaribus stipendiis orbare.
Circitor, vel circuitor Vlpian. qui vestes mercesque distrahendas vicatim circumfert. παλιγχάπηλοϛ, παλίμπωλοϛ, ἀναπράτηϛ. AL. Feyltrager B. Een wtdragher, een meersman GAL. Mercier, porte panier ITAL. Chi va per le strade con vn cesto a vender
stringhe & cosi fatte cosuccie H. El que anda a vender porlos carillos
Ciuis Cicer. municeps Vlpiano, sed abusiue πολίτηϛ. AL. Ein Burger B. Een borgher, oft poorter GAL. Bourgeois ITAL. Cittadino H. Ciudadano
Cliens ouid. litigator, qui patroni opera indiget & vtitur. πρόσφυκ Nazanz. πελάτηϛ Plutar. AL. Einer der eins Schirmes bedarfft, vnd begert B. Een die des voorspræcken hulp en bystant versoeckt GAL. Celuy qui prie l'aduocat de soustenir sa cause, mis en la protection d'vn autre ITAL. Cliente H. Encommendado a algun auogado
Cliens fiduciarius quam Barbari vasallum nuncupant. AL. Vassal B. Vasal GAL. Vassal ITAL. Vassalo H. Vassallo
Coactor vocaripotest, quem collectorem aut receptorem particularem dicimus. συλλογεὐϛ, ἐρανιστήϛ, ἀργυρολόγοϛ : alioqui Coactor Cicer. & Horat. est, qui argentario in auctione operam dabat, vt administrer, nummosque a circumforaneis cogebat exigebatque, qui collectarius vulgo. AL. Vngelter B. In maner, ontfanger, receueur, penningmeester GAL. Receueur ITAL. Che recitando li debitori che pagghino H. Recebidor de deudas
Cognitor Cicer. Asconio, qui præsentis rei causam nouit & vt suam tuetur. AL. Beystender, Rathsfreund B. Rætvrient, die cen partie ten besten rædten bystæt GAL. Procureur qui a son maistre present ITAL. Procuratore che ha il suo patron presente H. Procurador que tiene su amo en presentia
Colonus Hora. Villæ conductor. ἂποιχοϛ. AL. Lehenmann, Meyer, Bawersmann B. Een pachtenær, een hoeuenær, een lantbouwer. GAL. Metaier, fermier ITAL. Colono, castellano, villano, contadino H. Villan, labrador de la tierra
Commentariensis, carcerarius χομενχαρήσιοϛ Etymol. ἀρxιδεσμοφύλακ. Carceris præfectus, & qui carceratorum nomina in commentarios refert. AL. Der Lochutter oder Stockmeister, der Blutschreiber B. De steenwærder, stockmeester, suppier, clerck vanden bloede GAL. Geolier ITAL. Guardiano della priggione H. El carcelero
Commentariensis Paulo, cuius manu acta subnotabantur, quoties apud fiscum agebatur. AL. Ein handlung Schreiber B. Een die alle dinck opreeckent GAL. Qui note & escrit toutes choses ITAL. Che descriue & nota ogui cosa H. Qui escriuey senna todas cosas contegodas
Consul Cic. a consulendo reip. ῠπατοϛ. AL. Burgermeister B. Burgemeester GAL. Lebourgmaistre, le consul ITAL. Il console o il borgemæstro H. El consul
Consularis exconsul Isidoro qui consulatu abiit. ὑπατιχόϛ. AL. Der alt Burgermeister, der Burgemeister gewesen ist. Den ouden Burgemeester GAL. Le vieil bourgemaistre ITAL. Il vecchio console H. El consul viejo
Conuenæ Cicer. qui diuersis e regionibus in vnam sedem confluunt. συνήλυδεϛ. AL. Ausz mancherley Landen zusammen gelauffene Leut B. Vergadert volck wt allen hoecken GAL. Gents meslez de plusieurs lieux ou pays ITAL. Le natione H. Las naciones
Curator Festo, qui pupillo loco tutoris datur. ἐπίτροποϛ, ὀρφανιστήϛ. AL. Schirmvogt, Pslegvatter B. Besorgher, voocht GAL. Curateur ITAL. Curatore H. Curador, que se da al menor
Curio Mart curiæ (Romæ autem 35. erant, in quas diuisus erat populus) præfectus, cuius munus erat in theatro recitare, coram principe aut magistratu postulata aut supplices libellos alicuius. AL. Zunffomeister B. Hooman, ouerste van een hoomanschap
Dardanarius Vlpiano, annonæ flagellator Plinio, qui annonam incendit & vexat, vt quam carissime vendatur. Occasio nominis a Dardano profligatissimo mago, quod maleficis artibus annonam in granaria sua auertere, mensuras in admetiendo minuere, fraudemque facere crederetur σιτοχάπηλοϛ, τιμιοπώληϛ, παντομε τάβολοϛ παντοπώληϛ. AL. Hudler, der das Korn hinder sich halt, der redlich mit dem Iuden Spiesz sticht B. Een corenbyter GAL. Vsurier qui cache le ble, & recele, attendant la cherte ITAL. C'ascoude lo frumento in sino alla carestia per venderlo tanto piu caro H. Vsurero de grano
Duumviri capitales ad quos capitalium causarum animaduersio spectabat. quo vocabulo nominari possunt simulquos scultetum & baliuum vocitamus.
Expromissor Pomponio, qui alienam obligationem in se vel fideiussione, velnouatione, vel delegatione suscipit. AL. Ein Mitburg Mitrgult B. Mitborge, die eens anders obligatie op hem selfs stelt GAL. Qui promet pour autruy de payer ITAL. Che piglia il debito sopra di se H. Que dize de pagar por otro
Fiediussor Vlpiano, qui suo periculo ac fide, alterius promissum in se recipit, in re nummaria præsertim. ἐγγυητήϛ, μεσεγγυητήϛ. AL. Fursprecker, Vertroster oder Burg B. Die voor een ander spreeckt, borghe GAL. Pleige, ou respondant ITAL. Sigurta o respondente H. Fiador de los dineros
Frumentarius Cæs. Plauto. πυροποίληϛ, σιτοχάπηλοϛ, σιτοπώληϛ, σιτηγόϛ. AL. Kornkauffer B. Corencooper GAL. Marchand de ble ITAL. Mercatante de frumenti H. Mercadero de trigoy grano Frumentator Liuio, pro eodem accipitur, & pro eo qui frumenta in castra conuehit. σιτοφόροϛ.
Hæres fiduciarius Iaboleno, qui velut per fiduciam hereditatem suseipit, alteri traditurus. fidei commissarium vocant. AL. Ein vertrawter Erb B. Testamenteur GAL. Testamenteur ITAL. Fideicommissario H. Fideicommissario
Hera Terent. domina Cicer. δέσποινα, δέσποτειρα Sophocl. δεσπότιϛ Eurip. AL. Hauszmutter, Frauw im Hausz B. Vrouwe van den huyse, meestersse GAL. Maistresse, dame ITAL. Donna de casa H. Sennora AN. Maitres, ladie
Herus Terentio. δεσπότηϛ, χύριοϛ. AL. Hauszherr, Meister B. Huysheere GAL. Maistre, sire ITAL. Mæstro H. Sennor
Hospes Ouid. κένοϛ, qui hospitio accipit. AL. Wirt B. Weert GAL. L’hoste. ITAL. L’oste, hostiero H. El huesped
Hospes pro eo qui accipitur. diuersor Cicer. χαταλύτηϛ, κένοϛ. AL. Gast B. Gast GAL. Hostelier ITAL. Il conuitato H. Elconbidado
Incola Cicer. ἔνοιχοϛ, ἐγxώριοϛ AL. Einwohner B. Inwoonder GAL. habitateur, habitant ITAL. Habitante, qui habita constanza H. Morador
indigena Liuio, genitus eo ipso in loco. αὐτόxθων, ἐγxώριοϛ Thucyd. AL. Ein ingeborner Landtmann, ein Inlen discher B. Een ingheseten oft ingheboren man oft wijf, een inlantsche GAL. Ne & natif du pays ITAL. Nato nel pæse H. Naçido en aquella tierra do el esta
Inquilinus Cicer. qui alienam domum incolit, aut in alieno priuatim habitat ἔνοιχοϛ, ὁ ενοιχῶν εν ἀλλοτρία οἰχία|, vt Appianus exponit. AL. Ein Hauszmann B. Een huysman oft huerlinck GAL. Louagier ITAL. Fituale H. Que mora in casa alquilada
Institor Vlp. Quæstuar negotiationi præpositus, sicat Procurator, negotiationi non quæstuariæ, πολητήϛ, πρατήρ παλιγχάπηλοϛ. AL. Desz Kauffherrn Factor oder Kreiner B. Een Winckelknecht, factor, oft kramer GAL. Vn mercier, ou facteur d’vn marchand, reuendeur ITAL. Merciero, o fattote H. Regaton mercadero, vendedor, merzero
interpres qui exterorum interpretandæ orationi adhibetur. ἐχφάντωρ, ἑρμῆϛ. AL. Ein Dolmersch B. Eeen voorspreecker, een tælman, oft tolck GAL. Truchement ITAL. Interprete, truchemanno H. Truchaman, farauto de lenguas
Iudex Cicer. qui causæ cognitionem inquirit, eaque habita fert sententiam. χριτήϛ, διχαστήϛ. AL. Ein Richter B. Een rechler, oft Schepen GAL. Le iuge ou escheuin. ITAL. Il giudice H. El iuez
Iudex edititius Cicer. διαιτητήϛ. quem altera tantum pars eligit : qui ex æquo & bono æstimat, quomodo actori satisfieri oporteat. AL. Ein Richter von einer Partey allein angenommen B. Een oordeeler oft richter van een partye gecoren GAL. Iuge aduoue d’vne partie tant seulement ITAL. Giudico capato dell’vna parte H. Iuez elegido de l’vna parte
Iudex pedaneus quasi imi subsellij iudex, qui plano pede iudicat, neque tribunal habet. xαμαιδιχαστήϛ Theophilo. pedarius Cicer. vel qui facile sine arbitrando in aliorum sententiam abit. AL. Der leichtlich Vrtheilet, vnd seine Meinung mit kurtzen Worten eroffnet B. Die een cort bescheedt geeft, die segt dat een ander segt GAL. Qui passe de la partie a coste de celuy qui contredit, quiiuge legierements & qui approuuel opinion d’autruy ITAL. Chi giudica alla prima instanza H. Iues de la primera instancia
Iudex selectus cicer. ἀπόλεχτοϛ, ἔχχριτοϛ. AL. Ein commissari, ein erwelter Richter B. Een commissaris GAL. Vn commissaire ITAL. Commissario H. Commissario.
Iudicum princeps Cicer. Asconio : Iudex quæstionis, qui primus iudicum sententiam fert.
Legatus Cicer. orator Liuio, qui cum mandatis aliquo mittitur. ἀπόστολοϛ, πρεσθβύϛ. AL. Machtbott, Gewaltbott, Gesandtbott, Tager B. Messagier, ambassæt, oft bode van machte, een bode die machtich gemæckt is GAL. Legat, ou ambassadeur. ITAL. Legato, imbasciatore H. Legado, embaxador, nuncio
Libripens Boetio, Plin. quiexplorandis ponderibus præfectus est. ζυγοστάτηϛ. AL. Wagmeister B. Wæchmeester, wegher GAL. Maistre du poix ITAL. Mæstro del peso, o della dogana H. Mæstro para pesar.
Proprie vero Libripens, quistipem, hoc est militare stipendium, ponderabat. AL. Geltweger B. Geltwegher GAL. Qui poise la monnoye ITAL. Chi pesa la moneta H. El que pesa la moneda
Lictor Cicer. Liuio, qui fasces ac secures præfercbat consulibus & prætoribus, qualis est quem prætorianum ministrum vocamus. ῥαβδούxοϛ. AL. Ein Scherg, oder Stattknecht, oder Oelberger B. Eens schouten dienær, een dienær, een stadtknech, een sergeant, een diefleyder GAL. Sergeant ITAL. Saffo Venetis
Magister Cicer. qui bonis debitorum distrahendis communi creditorum consensu præfectus erat. AL. Schultherr, verordnet die Gutter desz Schuldners zu verganten B. De heere, die ghestelt
is om de schuldenærs goeden te vere...open [reading uncertain : print faded] . GAL. Leseigneur qui prend & vend les biens du debteuir ITAL. Il podesta che fa vender li boni del debitore H. El alcalde que manda vender la ropa del deudor
Magistratus Cicer. οἰ εν τέλει Halicar. ἀρxοί AL. Ouerheyt GAL. Magistrat ITAL. Magistrato H. Mæstrasgo
Magnarius Negotiator qui mercimonias omnis generis in solidum vendit. μεγαλεμπόροϛ, αἰγινοπώληϛ. AL. Ein grosser Gewerbsmann B. Grossier GAL. Qui a grand maniement d’affaires ITAL. Grossiero
Manceps Cic. publicanus generali vocribulo dicitur, teste Asconio : quisi decumas quæstus sui gratia redimit, decumanus Cic. vocatur :si portum, portitor Cicer. Terent. si pascua publica, pecuarius ἐργολάβοϛ. Manceps ergo siue publicanus, qui vectigalia publica & tributa suiquæstus causa conducit. τελώνηϛ. redemtor Horat. & Labeoni. AL. Ein Zolner B. Een tollenær, excijsmeester GAL. Fermier de ferme publique ITAL. Gabellaio, dogannero, daciere H. Peajero
Portitor Hollandis priuatim etiam Pælmeester & boommester dicitur.
Mercator cicer. qui exportandis & inuehendis mercibus quæstum facit. negotiator Cæs. Videntur autem in hoc differre, quod Mercator domicilium & familtam habet, Negotiator peregrinatur incertas sedes permutans. quanquam Horatius id confundit. ἔμποροϛ, παντοπώληϛ, αίγινοπώληϛ Pindari schol. qui omnis generis merces distrahit, quo mihi vocabulo proprie accipi posse videntur Solidarij Budæo dicti, eo quod Aeginæa omnia magna haberentur :in hoc genere, Negotiator ærarius, ferrarius, vinarius, leguntur in Mar. Ant. AL. Ein Kauffmann B. Een coopman GAL. Vn marchand ITAL. Mercaute, mercatante H. Mercadero, negociador
Monetarius Firmico, qui monetæ publicæ cudendæ operatur. ἀργυροχόποϛ, ἀργυρηλάτηϛ. nam xρυσοxόοϛ proprie est qui in formas massasque aurum diffundit. AL. Ein Muntzer B. Een munter GAL. Monnoyeur, forgeur de monnoye ITAL. Monetaio, monetario H. Monedero, foriador de moneda
Monopola qui ius monopalij, vt solus certas merces diuendat, impetrauit.
Municeps cicer. pro ascito & adscripto in ciuium numerum,, atque ita munerum ciuilium participe. AL. Ein Mitburger, ein Frembdet der Statt Freyheit genosz B. Een medepoorter een vreemden die de stadts vryheyt gheniet
Nomencalator aut vt alij. nomenclator Cicer. qui transeuntium nomina aut salutantium domino suggerebat. ὀνοματολόγοϛ. AL. Ein namser, oder der Namen Anzeiger B. Een namer,die alle man by zijn name en toename can noemen GAL. Qui sçait le nom de chascun ITAL. Nomenclatore, chi sa li nome di ciascuno H. El que sabe el nombre de cada vno.
O Economus οἰχονόμοϛ. AL. Hofmeister, Schaffner, hauszknecht, hauszverwalter B. Hoofmeester, huysknecht, dispensier GAL. Maister d’hostel, despensier ITAL. Mæstro di casa, maggior domo H. Mayor domo
Oppidanus Cæs. ἔμπολιϛ Sophoch, ἀστόϛ πολίτηϛ. AL. Ein Stattmann B. Een steetsman GAL. Vn citoyen ITAL. Oppidano, cittadino H. Ciudadano
Paterfamilias Cic. στεγανόμοϛ, ἐστιοπάμμων Dorice, στεγάρxοϛ, ἑστιούxοϛ, οἰχοδεσπότηϛ, ναύχληροϛ Polluci, χλήτωρ. AL. ein Hauszvatter B. Een vader des huysghesins GAL. Pere de famille ITAL. Patre de familia H. El homo en casa, el sennor de casa
Patricij Liuio, Senatorum, qui patres dicebantur, filij, quod patres ciere possent, teste Velleio Paterculo : vnde eorum error manifestus fit, qui pert literam Patritij scribunt. πατριχίοι, εὐπατρίδαι. Plut. AL. Der Rathsherrn Sohn B. Der Rærsbeeren Kinderen GAL. Les fils des senateurs ITAL. patricij, i sigliuoli delli senatori H. Los hijos de los senadores
Persecutor ἐχδιχητήϛ, ἔxδιχοϛ, qui iudicio experitur contra eos qui reip. pecunias debent.
Populares Suet. quos Barbari compatrioras nominat. δημότηϛ. AL. Landsleut B. Lantslienden, lantsman GAL. D’vn mesme pays ITAL. Pæsani H. Los del mesmo pueblo
Præco Cic. Cæs. qui in actione ad hastam stabat pretiumque oblatum nuntiabat. Eiusdem munus erat in concione audientiam denuntiare, citare ad suffragia, & præeuntis scribæ verba recitare. χῆρηκ. AL. Ein Auszschreyer, Auszruffer, Auffkunder B. Een wrtoeper GAL. Crieur public ITAL. Quelle che grida all’ incanto H. Pregonero
Præs Cicer. qui satisdat reipub. & præstitarum se promittit, quod alter, pro quo se interponit, tenebatur. Ausomus in re nummaria prædem dari ait, tia a Fideiussore in eo dissidere videatur, quod Præs in rebus, reditibusque populum & rempub. spectantibus, fidem suam, prædiis latifundisque oppositis obstringat : Fideiussor vero in priuatis contractibus idem præstet. Ea est de hisce vocibus mea sententia. ἐγγυητήϛ. AL. Ein Vertroster, oder Burg B. Een borghe, die zijn goet voor een ander obligeert ende verbindt GAL. Celuy qui respond & soblige pour autruy. ITAL. Celuy che risponde & sobliga par altruy H. Abonado en biens de rayes
Prætor Cicer. Iudiciorum moderator, qui ius dicebat. ἂρxων, ἑxαπελέχυϛ Polybio, quod sex vteretur lictoribus. AL. schultheisz, Amptman, Richter B. Schout, Meyer, Amman Brab GAL. Preteur ITAL. Lo podesta H. El alcalde mayor de la iusticia, o el alquazil Erat autem prætor vrbanus & peregrinus : ille in vrbe ius dicebat inter ciues, hic inter peregrinos, quem Gallico vocabulo baliuum vocant. B. Balieu Flandris GAL. Baillif Prætor etiam dicitur, qui exercitui præest, qualis legatus, vt ax Cicer. patet, vbi ait : Epaminondas Thebanorum imperator, ei qui sibi ex lege successerat prætor, exercitum non tradidit, στρατηγόϛ. AL. Feldherr B. Een Veltheere, een Ouerherre ouer het Krijsvolck GAL. le gouuerneur d’vne armee ITAL. Il general del campo H. El general del campo
Proconsul qui consulis vice cum potestate extraordinaria in prouinciam mittitur. ἀνθύπαθοϛ. AL. Eins Burgemeisters verwalter, oder Stathalter B. Een Onderburgermeester GAL. Le lieutenant du consul, ou du bourgmaistre ITAL. Proconsole, il luoco tenente del console H. El proconsul, o luegotenente del consul
Procurator causarum Asconio. vin dex Boetio, qui negotium vindicandum suscipit ἐπιμελητήϛ. AL. Verwalter B. Procureur GAL. Procureur ITAL. Procuratore H. Procurador
Propala Varr. Lucil. Cicer. qui merces quasi de palo appensas venum exponit. Palus enim multis in locis rerum vænalium index ante domum erigi solet. Est autem vox mere Latina, id quod syllabæ longæ ratio, facile euincat, cum si peregrina fuerit, Propola, necessario breuianda sit. commonstrat hoc Luciliy ille versus : Sicuti cum primos ficos propala recenteis. Protulit, etc. AL. Der auff dem Laden Gut feyl hat vnnd setzt B. Een openbær vercooper, die zijn goet voor zijnen winckel wt te coope voor doet GAL. Bouticlier, ou marchant qui met hors la monstre de ses biens ITAL. Che mette publicamente a vendere e suoi boni H. El que vende publicamente su mercaderia
Propola qui merces prior emit, vt pluris reuendat : dictio pure puteque Græcam originem referens. προπώληϛ Aristoph. προπράτηϛ Lysiæ, προπράτωρ Isæo, προτένθηϛ Aristoph. μεταπράτηϛ παλιγχάπηλοϛ. AL. Furkauffer B. Voorcooper GAL. Reuendeur ITAL. Regatiere H. El regaton Budæus propolam exponit, minutarium negotiatorem, qui a solidariis coempta pluris diuendit. GAL. Regatier qui etiam μεταβολεύϛ dicitur Græce. vt Solidarius sit, qui in solidum vendit. AL. Der im grosz etwas verkaufft B. Grossier GAL. Grossier ITAL. Grossiere, mercante in gorsso H. Gruessero
Proxeneta Mart. mediator Apuleio, pacarius Senecæ, Conciliator in contractib. προκενήτηϛ, προπράτωρ Dinarcho. AL. Vnterthediger, Vnterkeuffer, Thedingsman B. Een mæckelær, oft pays maker GAL. Courtier, moyenneur ITAL. Vn senzale Boccat. coratiere H. Corredor de la mercaderia
Quæstor ærarius Varr. qui publicas pecunias conquirebat ærario inferendas. χοιαιστώρ Moschopulo, ὁ συζητῶν χαἰ ἐρευνῶν ἐπἰ xρήμασι, ἀποδεχτήρ, προσόδων ταμίαϛ Aristot. ἀποδέχτηϛ. AL. Ein Renntmeister B. Rentmeester GAL. Thresorier ITAL. Tresoriere maggiore H. El contador mayor Quæstor etiam, siue ærarij præfectus dici potest, quem generalem financiæ barbaro nomine appellamus.
Rabula Cicer. tametsi simpliciterpro causarum patrono exponat Nonius, is proprie est, qui verbositate nimia, & rabie quadam in agendis patrociniis vtens, aures radit atque percellit. consarcinator litium Ammiano, vitilitigator Cantoni, canina facundia exercitus Sallust. togatus vulturius Apuleio : hirudo forensis. ἐγγλωττογάστωρ Aristoph. χόπιϛ Eurip. ῥωποπερπερήθρα Comicis. χρατήρ διχῶν, διχολέχτηϛ, διχοῤῥάφοϛ. AL. Ein Schwetzer, ein Tauber vnnd vnsinniger Schreyer am Gericht B. Een krijscher ende tierder voort recht, een cakelær, een swetser, oft pleytvoghel GAL. Criard, plaidoyeur, plaidereau ITAL. Chicalatore, ciacciatore, ciachierone H. Pleyteador, picapleytos
Recuperator Festo, Liuio, qui inter ciuitates controuersas de reddendis priuatis rebus per iniuriam extortis cognoscit. AL. Ein Commissari von der Obrigkeit wegen B. Een commissaris vander ouerheyt wegen GAL. Iuge delegue par le roy ITAL. Il commissario o messo della signoria H. Alcalde de las alçadas
Reus Cic. defensor Eidem διαδιχαζόμενοϛ, γεγραμμένοϛ, χατηγορούμενοϛ, αἰτιαθεἰϛ, ὁ εν αἰτία| ὤν, ὁ αἰτίαν ἔxων, χρινόμενοϛ, χινδυνεύων, ὁ εἰϛ ἀγῶνα χαθιστάμενοϛ, ἀγωνιζόμενοϛ, ὁ φεύγων, ἐγχαλούμενοϛ. AL. Der Beklagt B. De verweerder, de beclæchde GAL. Le defendeur, eeluy qui est accuse ITAL. L’accusato, il defensore il reo H. El accusado o demandado en iuyzio
Satelles Cicer. stipator Eidem. spiculator Tacito. latero. σωματοφύλακ, πευσσίνιοϛ, δεκιολάβοϛ Euang. σχήθηϛ Polluc. δορυφόροϛ,
αἰxμοφόροϛ Themistio. prætorianus miles Plin. AL. Gwardyknecht, Trabant, Herrn. Diener B. Een trawant, artsier, hallebardier, sheeren dienær GAL. Archier de la garde, halbardier ITAL. Satellite, halebardiero, arciero H. Alabardero, arcero
Scrutarius Lucill. qui scruta, nulliusque pensi merces vendit :qualem fracti ciceris & nucis emptorem Flaccus vocat. γελγοπώληϛ, γρυτάριοϛ Aristoph. interpres. ῥωποπώληϛ Eustath. friuolarius Bud. γρυτοπώληϛ γρυτάρηϛ. AL. Spengelkremer B. Poppencramer, poppenmæcker, een die oude vodden ende snuysteringhen vercoopt GAL. Quinqualier ITAL. Ferrauecchio H. Buhonero
Sector Cicer. Plin. qui damnatorum bona veli redimit, aut per calumnias ea inuolat, aut confiscatis iis fruitur, ex insontibus plærumque. AL. Ein Kauffer der verfallen Gutter B. Een die de gheconfifkeerde goeden coopt GAL. Qui achete les biens confisquez ITAL. Comparatore delli beni confiscati H. Comprador de los bienes del desterrado
Senatores Cicer. patres Sallust. vel ab ætate, vel a curæ similitudine. βουλιφόροι, βουλευταί. AL. Die Ratsherren B. De Rætsheeren GAL. Les senateurs ou conseilliers ITAL. I senatori H. Los senadores, y regidores de la ciudad Patres autem patricij generis erant teste Festo, patres adlecti, qui senatorum in numerum ex equestri ordine propter inopiam assumpti fuerant :at patres conscripti, qui in senatu scriptis erant adnotati, quorum in tabulis extabant nomina.
Senatus Cicer. amplissimus ordo Eid. & Digest. γερουσία, βουλή. AL. Der Rath, oder versamlung des Raths B. Den Ræt, oft vergaderinghe van de rætsheeren GAL. Le senat ITAL. Il senato H. El senado, el regimiento de la ciudad
Sequester Asconio, & Plauto qui de pecuniis apud se depositis inter altercantes iudicat. μεσέγγυοϛ προσαγωγεύϛ, quasi conciliator controuersarum partium. ἐργολάβοϛ AL. Scheidmano B. Scheyder, oft middelær GAL. Appointeur, moyenneur, courtier ITAL. Sequestro, mediatore H. Tercero
Sponsor cicer. qui quauis ratione promissi nomine tenetur. AL. Ein Burg, Burgschafft, Verheiszer B. Een borghe, die zijn belofte schuldich is GAL. Pleige, prometteur ITAL. Sigurta H. Fiador
Tribunus ærarius Asconio, qui erogabat pecuniam attributam ex ærario quæstoribus prouincialibus, & secundum Varronem, militibus adnumerabat. ταμίαϛ, ἀποδοτήρ. AL. Schatzmeister, Seckel oder Pfenningmeister, der Zalmeister B. Den ontfanger generæl, oft de penninckmeester, oft den penninkmeester, oft den thresorier GAL. Le receueur general, le thresorier. ITAL. Il tresoriero, o thesorario H. El tresorero
Tribunus plebis Cicer. Magistratus sacrosanctus, qui tribubus plebique auxilio erat, eamque tutabatur, quo nomine noctes diesque patebant eius domus fores. δήμαρxοϛ Diod. AL. Obrister Zunftder Gemeenten quoa nomen illius magistratus, quem consules vocitamus, munus apertissime exprimit, qui burgimagistri, quasi oppidi aut ciuium, plebisque defensores, magistrique, hoc est præfecti, vulgo dicuntur. ITAL. Confatonero, conseruatore Rom H. Iurado sesmero del pueblo
Tutor Cicero, Pupilli defensor. ἐπίτροποϛ. AL. Vogt, Pflegvatter, Vormunder B. Momboor, momber GAL. Tuteur ITAL. Tutore H. Tutor
Vas vadis Cicer. Sponsor pro altero in re capitali, apud Festum. AL. Vertroster, Burg am Leib B. Ein borghe alst lijf ængæt GAL. Pleige en matiere criminelle ITAL. Sigurta in cose criminali H. Fiador de la persona
Viator Cicer. stator Eidem. qui absentes accersebat, apparitor publicus. ῥαβδούxοϛ, χλητήρ Aristoph. AL. Ein Stattknecht, oder Diener, ein Weibel B. Een stadtbode, een stadt dienær, een corte roede GAL. Sergeant, messagier ITAL. Cursore Romæ H. Andador que va acitar.
DE POPVLIS.
CAP. LXI.
Accusij Gall. Narbon. populi. Gratianopolis. Grenoble.
Aduatici Cæsar. qui nunc Hannonij. Hennewiers. Los del cantado de Henao.
Aessui Populi Gall. Bell. hodie Athenses. Aeth.
Agenates, Agesinates Plin. Aquita. pop. Agenois.
Agyrinenses Sicil. pop. Los de S. Philippo de Agrione.
Allobroges Gall. Narb. pop. Sabaudi hodie & Delphinates. Sauoyens, & Delphinois. Ambiani Gall. pop. Amiens
Ambiliates. Pop. Britan. Gall. Durance.
Ambiuariti Brab. pop. qui nunc Antuerpienses, voce alludente ad vetus nomen Ambwarten, velut Andwerpen.
Andegaui Andini, Gall. pop. Angiers, Angeuins.
Angruarij Germ. pop. qui nunc Antuerpienses, voce alludente ad vetus nomen Ambwarten, velut Andwerpen.
Andegaui Andini, Gall. pop. Angiers, Angeuins.
Angruarij Germ. pop. pars VVestphaliæ. Westfalen.
Arecomici Plin. Arecomij Ptol. Nemausiensium territorium in Narbon. Gall. Territoire de Nismes.
Areuates Lusitan. pop. prope Cluniam. Marquesia.
Astures Hisp. op. Asturias
Atrebates hodie Artesij, Artoysins, Arras.
Aruerni Gall. pop. Auuergne.
Aulerci Lugdunensis Gall. popul. Nebrissensis Rotomagenses ita nominari putat.
Ausetani qui & Oxitani Cataloniæ pop.
Bactriani Pop. Scythis finitimi. Zagatai.
Barduni Pop. Alpini ad Duriam flu. De Osta.
Bastuli Basistani, Hispan. pop. Granatenses.
Batani βαταβοί. Betowers, & Hollanders. Hollandi.
Betasij. Pop. Brabant. de Peelanders.
Bituriges Gall. Aquitanicæ pop. quorum oppidum Auaricum. Bourges en Berry.
Bodini Popul. Pedoliæ in regno Polon. Podolia.
Borussi Prutheni. Pruyssen.
Brannouices Gall. pop. Brianson.
Breuni Bauar. pop. Perlacher Haid.
Brigantes Britaniæ ins. pop. Eboracenses, Yorckshyre.
Brigantes Hibern. pop. Ganaford.
Brutij Calabria inferior. Calabria inferiore.
Bufactores Gorm. inf. pop. Tlant ouer Ysel. sic interpretatur Christophor. Pyramius, sed perperam, cum sint verius Westphaliæ portio.
Cadurci. Gall. pop. Cahors
Callaici Hisp. pop. Ptol. Galizia.
Cangi Pop. Angl. Tacito. Gannocli.
Caninefates Batauiæ pop. quasi Cuniculipeti, quod cuniculorum captura ibi copiosa sit, Kennemerlanders.
Carni Ital pop. quorum regio Corinola.
Caspij Pop. As. Strama.
Catti Germ. pop. Hessia.
Cathiclauni. Angl. pop. Buchinganshyre, & Herforshyre.
Cauci maiores.
Cauci minores.
Cenomani. Ceux du Mans en France.
Centrones. Alpini pop. Tarentasi in Sabaudia.
Centrones Belgicæ pop. in quibus censetur. S. Trudonis oppidum, vulgo Sint Truyen. at Meierus Centrones iudicat esse Gandauenses.
Chamani westphali.
Charitiui Germ. pop. wirtembergenses ita nominat Pyramius.
Cimbri Holsatij, & Slesuicenses.
Condrusi Pop. ditionis Leodiensis, quorum caput Hoyum ad Mosam amnem, Condrotz.
Coritani Angl. pop. Lincolnienses.
Damnij Angl. westermerlaudi.
Damnones vel Dommonij. δουμνόνιοι. Ptol. britanniæ populi. Deu onia Comitatus, Deuonshyre.
Dardani in Epiro. Albanoissen.
Deuani Angl. pop. Cestrenses.
Doruentani Angl. pop. Derbienses.
Durotriges Britan. pop. nunc. Dorestria. Dorcestershyre.
Ebrodontij quos Plinius Inalpinos vocat. Gall. Narbon. pop. Ambrun.
Eburones Belgicæ pop. Liegeois. Leodienses.
Egutti Hisp. pop. Los de Medina del rio seco.
Elymiotæ Græ. pop. Placano conttado.
Exui Belg. pop. La comte de Eu.
Exitani Hisp. in regno Granatæ populi. Salbrenna.
Falisci Thusc. op. Monte Fiascone.
Fertini Carnorum pop. Feltro.
Frisij maiores.
Frisij minores.
Frisiabones waterlandi in Holland.
Gaballi Gall. Narbon. pop. Geuaulden.
Germani
Getæ qui nunc Tartari vocantur.
Gorduni Belgicæ pop. Oandauenses putantur esse. Meierus repugnat, Cortracenses esse scribens.
Grudij Louantenses putantur esse, cum sint Leuaci potius dicendi. Grudios Burgenses vocat Goropius.
Gugerni Germ. infer. pop. Iuliacenses. Gulickers.
Gunduni Huberto Leodio vocantur Gandauenses.
Hedui Burgundi. Bourgoigne.
Heluetij Switsers Suiços.
Hermunduri Misnenses.
Iazyges Metanastæ, Septem castra, Transiluania, Pop. Hungar.
qui Iaz hodie vocantur, & habent peculiarem vocem.
Iceni Angl. [correction of the transcriber ; in the print Anhl.] op. Essex.
Ilergetes Hispan. citerioris pop. Los de Vrgel.
Insubres Mediolanenses. Los del Ducado de Milan.
Lucetani Laltani postea Gotholani. Hispan. pop. Catalogna.
Lazi Agathiæ olim Colchi λάζοι.
Lemnij. λήμνιοι, σίντιεϛ Homer, σαπαῖοι Steph. vide Lemnos.
Lemouices Gall. pop. Limosin.
Lepontij Plin. Alpini pop. Grawpunter.
Leuaci & Grudij, Brabant oppidum & academia. Louanienses,
Leuci Lucemburgi, & Campani.
Lexobij Lexouij, Fall. Lugdunensis pop. Lisieux.
Lingones Belg. pop. Langres.
Lutiburi qui & Silesij hodie Germ. pop. De Slesner.
Marcomanni Cæs. Moraui hodie.
Messagetæ Mauritani vno nomine Alarabes Hispanis dicuntur.
Mattiaci Populi Batauis vicini, Tacito. Zelandi.
Mediomatrici vel Mediomatrices, Diuodurum Tacito Westreicher, Metz.
Menapij Belg. pop. in quibus sunt Cliuenses, Geldrij, & Iuliacensium pars.
Morini Belg. pop. Terouanenses.
Murotriges qui & Sumotriges, Britan. ins. pop. Somersethshire.
Narisci Boiariæ pop. Voithlender.
Nemetes Spirenses.
Neruij Becano sunt Oudenardenses, alij Tornacenses & Hannonij.
Nictiobriges Gall. Narbon. pop. Le territoire de Montpeliers.
Oromansci iuncti morinis & Gessoriaco. S. Odomari opp.
Pedemontani Piemontesi.
Petrocorij Aquitanicæ Gall. populi. Pierrergort.
Pharodini Ptolom. German. populi Mogaloburgenses. Mechelburg.
Pictones Gall. pop. Poictiers.
Pleumosij Cortracenses, Flandrenses.
Quadi Bohemorum olim gens. Marckferders.
Rhinucij Plin. Rhingower.
Rhodij ῥόδιοι χολοσσαεῖϛ Eustath. a colosso famoso.
Roxolani qui hodie Russiam rubeam, siue Rutenicam, & Russiam meridiolanam habitant sub regno Poloniæ, quos Tacito Bestarnas dictos putat Willichius. Reusszen.
Sabatij Alpini pop. Sabaudienses.
Salentini Territorium Hydruntinum. Terra di Otrunto.
Salij Geman. pop. Suollenses, & Sallandi.
Samnites Abruzzo.
Sanctones Aquitan. Gall. pop. Xainctes.
Scordisci Bozuachi hodie.
Sebusiani Gall. pop. aliis Subaudienses. Les Bressants.
Sebusij germ. pop. wissemburgi.
Segusiani Gall pop, Forestz pais.
Sequani Burgundia.
Seueriani Angl. pop. wylsbyre.
Sideni Territorium Stetinense. Steliner Landt.
Sueui Cæs. & Tacito, qui postea Alemanni Saxones hodie dicti.
Suiones Tacito, hilleuiones Plin. sed vitiosa voce, qui nunc Suedi Sueden.
Taurici Norici, quos Carnos prius dictos refert Plinius.
Teutomarsi Dietmarsi.
Triballi Pannonus vicini. Burgari.
Tribocchi Strab. Triboni Ptol. male. Elsatij.
Turdetani Turduli, & Bastetani, Hisp. pop. quorum regio vocatur hodie Andaluzia.
Turdetani veteres Lusit. pop. Algarues Clusio.
Vangiones in Sueuia. Wayblingen pop.
Vascones Gascongners, & Nauarroys.
Vbij Coloniensis ditio.
Velocasses Gall. Belg. pop. Veugassin.
Vernicones Angl. pop. Northumberlant, Tarazali Ptol.
Vindelelici Guman. pop. Schwrben, aliis Bayern.
Zygi Asiæ Sarmaticæ in Chersoneso Taurica populi. Corcassi secundum Iul. Scaligerum.
DE PORTVBVS.
CAP. LXII.
ORTVS Maritimus locus, quo nauibus appellitur, λιμήν, χέραϛ, στόμα. B. Hauen, Poort GAL. Port, ou haure ITAL. Porto H. Puerto
Amphimaleus portus, in Creta. Suda.
Argous portus in Ilua insula. porto ferraro.
Arsinoe Portus rubrimaris. Suzzia.
Baianus portus vide in Sinus. Besippo Hispaniæ portus ad Mellariam. Puerto de S. Maria.
Brundulum Plin. Portus quem Athesis fluæius facit. Broadolo.
Cassiope Chaoniæ portus Casopo.
Cauconæ portus Ptol. Caucones Procopio in Sicilia. Scalambri porto, & de S. Croce.
Cesana Piceni portus. Cesnadigo.
Cressa Cariæ portus contra Rhodon insulam. Potto malfetan.
Cypantha Plin. Peloponnesi portus in sinu Argolico. Stylo.
Delphinus portus in Liguria Plin. Porto fino.
Doris siue Daruenum, Portus & traiectus Britanniæ insulæ. Doeueren. Douures.
Portus Edron Plin. Clugiarum portus. Porto di Chiozza, Vicesimo a Venetiis miliari.
Erycis portus portus Delphini portus Plin. in Liguriæ. Porto fino, della speza.
Erycis portus qui & Veneris & Lunæ dicitur maris Ligustici, Porto di Luna.
herculis portus in Hetruria Porto Hercole, puerto d'Ercole.
herculis Monæci portus in Liguria celebris. Villa franca.
Iccius portus Icium nauale portus Morinus, Fregellæ Floro Caletum in confinibus Gall. & Fland. Cales. Meterus contendit esse Stapulam portum in eodem littore.
Labron Cic. Liburni portus, in Hetruria. Porto di Liuorno.
Lechæus portus sub ipsa Corintho. Porto de S. Demetrio.
Lissus Portus Cretæ, Phionissi.
Magnus portus Mauritaniæ op. Marzachibir.
Magnus portus in Britannia insula Porsmuyen, portismouth.
Magnus portus in Hispan. Albuferta.
magnus portus in Africa. Seren porto.
Medoaci portus non procul a Venetiis. Malamocco.
Menestheus portus & Mnesthei portus, in Bætica Puerto de S. Maria
Minoa Cretæportus. Altemura.
Mysocoras Portus Africæ Goze porto aliis Tencedor.
Naustathmus Siciliæ portus, Catij pari amni vicinus. Fontana bianca.
Naustathmus portus Plin. Phoenicus Ptol. in Sicilia Vindicari Aretio. Fontan bianca.
Nouus portus in Britannia insula Ptol. Rye.
Olani alter portus Padi Plin. Vollana.
Onchesimus Epiri portus & promont. Santi Quaranta.
Pachini portus Cic. in Sicilia. Porto Longobardo.
Phalisci Portus Hetrur. Monte fiasco.
Piræus Terent. Portus Athenarum & emporium. Porte.
Populoniæ portus Marit. Thusciæ oppidum. Porto ferrato.
Portus Edron Plin. Venetæ ditionis oppidum. Porto di Chiozza.
Portus Filonius in Corsica ins. Porto Fauone, aliis porto vecchio.
Portus Hannibalis H. op. Albor
Portus Illicitanus H. opp. vide Alone, Alicante
Portus Mauritius Liguriæ op. Porto Moriso.
Portus Moenici Liguriæ op. littorale. Monaco.
Portus Pactorum in Taurina Chersoneso. Calamita.
Portus Romatinus in foro Iulij marit. op. Porto gruaro.
Portus Syracusanus in Corsica. S. Bonifacio.
Portus Veneris Gall. Narb. op. marit. Cap. de Creux.
Portus Veneris Liguriæ opp. Porto venere.
Portus Veneris in Pyrenæo monte. Puerto Vendre.
Sanctonum portus Rupella. Rochella.
Selinus portus Oppid. Africæ marit. Porto Alberto.
simbolus Portus Tauricæ Chersonesi. Sibula.
Sphragiæ portus supra Methonem in Peloponneso. Sapientia.
Telamon Portus Hetruriæ Porto Telamone Annius dicit ess. il capo del monte argentaro.
Traianus portus Hetruria apud Volaterr. Porto sangoso, quasi lutulentum dicas.
Vlyssis portus in Sicilia prope Catanam. hodie portus Logninæ vocatur.
Zuriga Africæ portus. Ptolom. Goz porto.
Zygis Africæ portus. Golfo di li Arabi.
DE POTV.
CAP. LXIII.
CETVM ὂκοϛ εἴδοϛ. Poll. AL. Essig B. Azijn, Edick, Eeck GAL. Vinaigre ITAL. Aceto H. Vinagro
Amurea Plin. sanies oleæ Eid, ἀμοργή, στρύκ etiam teste Polluce. AL. Oeltrusen ol haaf B. Droesem oft droesen van d Olye GAL. Lie d'huile ITAL. Fece d oglio H. Alpechin, borras de azeyte
Amystin vela mystide bibere, obducere Arnobio, ducere Horat. educere Plaute. ἂμυστίζειν, ἂμυστινέχλάπτειν Aristoph. ἂμυστιν ἐλχύειν
Eurip. σχυθεστἰ πίνειν, ἂμυστιν προπίνειν Anacreonti. Nicander circunscripsit periphrastice ita : ηυ+/τε ταύροϛ xανδόν ἀμέτρητον δέxεται ποτόν [πότον] AL. Trincken wie in Kuh B. fonck drincken, oft sonder snuyuen wt trecken GAL. Boire tout d vn trait, sans reprendre son haleine ITAL. Bere tutto senza respirarne H. Beuer todo fuera, de vn guelpe, y sin respirar
Amystis Horat. Potio qua affatim hauriebant, in hauriendo optima fide non respirantes, vt Plinij verbis describam, sic dicta παρά τό μή μύειν. quod non commissis labris affatim biberent. ἂμυστιϛ Anacreonti, δραχία πρόποσιϛ Polluci vnde Threiciam Amystidem dixit Horat. ἢ ἀ. πυευστἰ πόσιϛ AL. Starrken Trunck vnnd ohne schnauffen B. Een stercken oft fonckdronck, en sonder snuyuen GAL. Le boire sans respirer ou reprendre son haleine ITAL. Il bere d vn tratto & senza respirarne H. La beuida de vn guelpe sin respirat
Bibere in orbem circumpotare Cic. περισοβεῖν τήν χύλιχα B. ront om drincken
Circumpotatio Cic. lib. De legib. pro conuiuio funebri, quod ante funeris elationem in orbem biberetur. περίδειπνον. cuiusmodi ritus Batauis solemnis est in foemineo coetu, vbi post elatum funus ad mortui ædes reditum fuerit.
Coagulum quo cogitur spissaturque lac πιτύα, τάμισοϛ Theocrito. AL. Der Magen, Lypp, Kaszlypp, Kymulypp B. Lebbe, Holl. Rinsel, Brab. Melckrinsel GAL. Pressure ITAL. Caglio H. Cuajo, coalho
Colustrum vel colostra Plin. lac nouum Virgil. hoc est, quod post foetum mulgetur, Seruij testimonio. τροφαλίϛ AL. Bienst B. Biest, nieuwe Melck GAL. Lait caille ITAL. Quagliaro H. Colostro de leche nueua
Cyceon Arnob. Miscellanea potio. ηυχεὼν, παρά τό χυχα=αν. AL. Supplin B. Suypen, Candeel, quæ vox a χανδύλη. Græcorum non abludit olim in deliciis : cuiusmodi est & Frisiis recepta Warmeiaute, quod sonat Calidum donum, quasi θερμέδιορον.
Decapulare oleum Plin. deplere. χατεράσαι, μεταγγίζειν. idem quod in vinis elutriare. AL. Oben abschutten B. Bouen afghieten, oft verlaten GAL. Desemplir, survuider, mettre d vn vaisseau en l autre ITAL. Tremutar l oglio d vn vaso al l altro H. Trassegar el ezeyte de alpechin
Defrutum Vinum musto ad dimidias decocto factum. ἔyημα, παράxυμα, γλυτρίϛ Athen. quæ vox reponenda est in Lærtij Polemone pro γαύσιϛ, vel certe γλυχύϛ, vt citat Suidas. AL. Gesottner Wein, Traubenmusz B. Ghesoden Wijn, dicke Mist GAL. Vin cuit ITAL. Vino cotto H. Vino codizo
Fex sanies Plin. Crassamen Colum. & crassamentum. τρὐκ, ἱποστάθμη. AL. Trusen, Hapffen B. Hef Hollandis, ghest, ghist Flandris, Droessem, grontsoppe, moeyere, hoc in vino præcipue GAL. Lie, fondrille, bourbe, limon ITAL. Feccia, bibia H. Hez, borras de vino
Fex vini vasta barbari tartarum vocant σφέχλη Aeginetæ. B. Wijnsteen
Flos lactis cremor lactis, pingue lactis Erasmo. πύον Eustat. πῖαρ τού γάλαχτοϛ Epigram. ἀπάνθισμα AL. Der Nyder, oder Ramen, Milchraum B. Room Hollandis & Flandris, Zæn Brabantis GAL. Creme ITAL. Capo di latte, cima di latte, cao di latte Ven H. Flor de la leche
Hydromeli plin. aqua mulsa Eid. melicratum Aque melle mista ὑδρὀμελι, μελίχρατον. Volunt autem hoc esse discreminis, quod melicratum sit recens mistura aquæ cum melle repentino vsui parata : hydromeiy vero vetusta, & ad vsus recondita. AL. Meeth von Honig, Hippocras ausz Wasser B. Honichwater, meed van honich en water GAL. bruuage d eua & de miel ITAL. Beuanda d acqua & mele H. Meloxa delagua miel
Lac Plin, γάλα AL. Milch B. Melck GAL. Lait ITAL. Latte H. Leche AN. Milke
Lac pressum Virgil. ἐχπιεσθὶν, πεπηγόϛ γάλα Epigram. B. Plate Keese GAL. Fourmage mol ITAL. Ioncata H. Queso fresco o cerrion
Lac serosum agitatum. γάλα ὀῤῥῶδεϛ. AL. Rurmlich B. Botermelck, Kernmelck GAL. Lait beurre
Mulsum Plin ἂλμη, οἰνόμελι μελίζωρον. Nicand. AL. Weinmeeth B. Ghonichde Wijn, Wijnmeed GAL. Vin mielle ITAL. Vino melato H. Clarea de vino y miel
Muria Martiali, salsugo vel salsilago Plin. ἂλμη άλμεία, άλμυρίϛ AL. Saltzbruhe B. Peeckel GAL. Saulmure ITAL. Muria salmora aliis H. Salmuera, o salmorejo para adobo
Muria dura Scribonio & Celso, quæ acerrima est, & saliendis conseruandisque cibariis aptissima. ἂλμη σταχτή.
Murina Plaut. Festus nectar exponit : Varro passum μυρίνηϛ, & μυῤῥίνηϛ Diphilo. Vinum erat odoramentis & pigmentorum illecebris factum, quidam dulce reddiderunt. AL. Lieblicher, susser vnnd wolriechender Wein B. Lieflijcke soete en welrieckende Wijn, oft Hippocras GAL. La boisson d vn Roy ITAL. Nettare, beuanda de principe H. Clarea, pocion que puede beuer el Rey. Mustum Plinio γλεύχοϛ, δεύχοϛ, Tarrhæo, xέδιον πότον Epigram. AL. Most, Weinmost B. Most GAL. Moust ITAL. Musto H. Mosto
Mustum lixiuum Colum. protropium Plin. quod in lacum fluit priusquam prælo pressum sit. οἲνοϛ πρότροποϛ Polluci, ὀ\ ἐχρυεἰϛ πρἰν ἀποθίβεσθαι. AL. Vorschutz Wein, trupff Wein B. Leeckwijn, Most van selfs gheleckt GAL. La mere goute ITAL. Vino mosto de giocoia H. Mosto o vino del tintin
Mustum tortiuum Colum. quod post primam pressuram vinacorum exprimitur. AL. Wein vom nachdruck B. Most lætst wt geperst GAL. Vin ou moust de preslurage ITAL. Mosto d'vltimo torchio H. Vino de mosto torcido, o que sale del husillo
Oleum ἔλαιον. AL. Oel B. Olye GAL. Huille ITAL. Oglio H. Azeyte
Oleum acerbum qestiuum, candidum Plin. omphacinum Eid. crudum, ex immaturis oliuis expressum. ἀμοτριβὶϛ, ἔλαιον ὀμφάχινον. H. Azeyte de oliuas en agraz.
Oleum balaninum Plin. oleum glandis vnguentariæ, e myrobalanis confectum.
Oleum cibarium Colum. quod in cibos adhibetur esturque.
Oleum cicinum Plin. ricininum. ἔλαιον χίχινον
Oleum de Ben pharmacopolis vocatur.
Oleum rancidum e rancidis & veteribus nucibus expressum ταγγόν ἔλαιον Cassiano.
Oleum viride Suet. pro recenti & musteo vsurpari videtur.
Oliuum Horat. ἔλαιον AL. Baumol B. Boom olye, olye van d Olyue GAL. Huile d oliue ITAL. Oglio d oliua H. Azeyte de azeytunas
Omphacium ὀμφάχιον AL. Agrest B. Veruys GAL. Agrest, verdjus ITAL. Agresto H. Agraz
Oogala Puls ex ouis & lacte. ω)όγαλα AL. Eyermlich B. Melck met Eyeren gheroerr
Oxygala Plinio, veluti acetosum lac. ὀκύγαλα AL. Sawr Milch, Rurmilch, Anckenmilch, Dicke milck B. Suere melck, dicke Melck geklonterte Melck, Opruetels, Opruytels AN. Souwer milke
Posca Plin oxycratum. ὀκύχρατον. Potio ex aceto aqua permisto. AL. Ein tranck von Essig vnnd Wasser zusamen gemischt B. Een droncken van Water en Azijn GAL. Bruuage d eau & de vinaigre ITAL. Mistura d acqua & aceto H. Mezcla de agua y vinagro
Potio Cic. effertur fere de medica potione. AL. Truncklin, Artzneytranck B. Droncxken, medecynen dranck GAL. Breunage ITAL. Beuanda H. Beuida o xaraue para se purgar
Potus poculum Virg. ποτόν πόμα πόσιϛ. AL. Tranck B. Dranck GAL. Boire boisson ITAL. Beuer H. Beuida
Promulsis Cic. Potio conditanea e mulso.
Salgama Colum. Conditanea quæuis in doliolis ad vsum conseruata : cuiusmodi oliuæ cucumeres, pyra. ταριxηρά, τά εἰϛ ἀναστόμασιν βρώματα Athen. ἀναστοματιχά quasi appetitum irritantia. quæ & ὑπυβινητιῶντα Menander dixisse videtur. AL. Compost B. Compost, gepeeckelde Ware GAL. Toutes choses salees & confites ITAL. Qualunche cosa condita & assaggionata, & acconciane vasi H. La conserua que se guarda en cartido
Sapa Plin. Vinum muste ad tertias decocto factum. σειραιόϛ. AL. Wein bisz auff den dritten theil eingesotten B. Wijn tot op den derden deel ingesoden GAL. Vin cuit ITAL. Sapa vin cotto. H. La meloxa o arropa
Serum lactis serum Plin ὂῤῥοϛ AL. Schotten B. Wye, Weye GAL. Ser du lait, megue ITAL. Siero, o acqua di latte H. Suero de leche AN. whey
Sicera Vox Hebræa, quamuis potionem quæ inebriare possit complexa. vinum e po mis factitium Plin. AL. Apffeltranck, oder Wein B. Appeldranck GAL. Sidre H. Vino de manzanas
Temetum Liuio, Graue vinum, quæsi tentans mentem. μέθυ εὐ/τονοϛ ἐ\ ἀνδρεῖοϛ οἲνοϛ Erotiano. AL. Krafftiger, vnd starcker Wein B. Stercke en cractighe wijn GAL. Vin fort & puissant ITAL. Vino grande & gagliardo, & ceruelloso H. Vino resio y fuerte
Villum Terent. οἰνάριον AL. Weinle B. Wijnken, cleyne oft sleche Wijn GAL. Vinot, vinet, petit vin ITAL. Vinaccio
Vinum οἲνοϛ, τρύκ Cratino, πηλόϛ Tryphiodoro. αἱ=μα ἀμπέλου Clementi, βρομίου αἱ\θωy, φλογμόϛ Thespidi, βάχxειον να=μα Aristoph. AL. Wein B. wijn GAL. Vin & H. Vino
Wein B. Wojn GAL. Vin ITAL. & H. Vino
Vinum acescens vappa Horat. marcidum Statio. ὀκίνηϛ, ἐχτροπίαϛ, ἐκεσηχώϛ, quod odorem saporemque genuinum exuit. AL. Verrochner vnd verdorbner Wein B. Verschælde, suere, verdoruen Wijn GAL. Vin pousse & corrompu ITAL. Vino suanito & guasto H. Vino robetado, desuane cido
Vinum annosum edentulum Plaut. vetustum πολυετήϛ οἲνοϛ AL. Alter Wien B. Oude Wijn GAL. Vin vieil ITAL. Vino vecchio H. Vino viejo.
Vinum Apianum Falernum. φαλερῖνοϛ Athen. AL. Moscateller B. Moscatel vijn GAL. Vin moscatel ITAL. Vino muscatello, moscatella.
Vinum aromatites Plin. ἀρωματίτηϛ οἲνοϛ, θύεστον πότον Herodoto, velut aromatica potio. AL. Gewurtzter Wein, Hippocras, oder Claret B. Hippocras, Claretwijn GAL. Hippocras
Vinum Aruisium Virgil. Creticum, Chium, monembasites. ἀριούσιοϛ Athen. χρητιχόϛ, μονεμβασίτηϛ AL. Malfasey B. Maluezye GAL. Maluesie ITAL. Vino maluatico, maluasia H. Maruisia. Est autem Aruisium, vnde nomen habet vinum, promontorium in insula Chio, vulgo dictum Maluasia vel Maruisia
Vinum asperum ἂγρίοϛ AL. Harter Wein, der rauch, vnlieblich vnd herb ist B. Straffe oft harde Wijn GAL. Vin rude, desgouteux
Vinum atrum Plauto rubeum. AL. Diker rohter Wein B. Roode Wijn, Wijn tint, Wijn van Alicanten GAL. Tinture ITAL. Vino rosso o negro H. Vino tinto
Vinum Bibactrense quod Belnense vulgo a Bibracte Sequanorum oppido, quod Belnam hodie vocant. AL. Belnerwein B. Beane GAL. Vin de Beaulne
Vinum bimum Horatio διετήϛ οἲνοϛ AL. Zweyjariger Wein B. Tweejarige Wijn GAL. Vin de deux fueilles ITAL. Vino di duoi anni H. Vino de dos annos
Vinum consistens ferens ætatem, firmum Plin. & Virg. αὐτόχραϛ, πράμνιοϛ οἱ=νοϛ, ὁ πρόϛ παραμονήν ἐπιτήδειοϛ. AL. Bestandiger Wein B. Duerachtige Wijn GAL. Vin durable ITAL. Vino di lunga dura H. Vino que se puede detener
Vinum dilutum lymphatum. ὑδαρήϛ AL. Gewasserter Wein, Vermischter Wein, Wein mit der wasser stangen geschlagen B. Ghewaterde Wijn, Wijn dien t hooft ghespoelt is GAL. Vin trempe ITAL. Vino con acqua, acquato Romæ H. Vino aguado
Vinum elutriare Plin. Vinum de vase in vas transferre, quod & transuasare minus vsitate dicitur. μεταγγίζειν τον οἱ=νον, χατεράσαι, χατασταμνίζειν. Poll. AL. Wein ablassen oder abzeihen B. Wijn verlaten, van de Moeder trecken GAL. Frelater du vin ITAL. Tramutar il vino d vn vaso al l altro H. Trassegar vino
Vinum factum Varr in dolia conditum, nec turbulentum amplius. doliare vinum Vlpiano, nouum nec dum veteranum ac proinde vilius. AL. Furhwein, gefaster Wein B. Voeder wijn, gheuætte Wijn. GAL. Vin pare
Vinum fragrans odoratum, flos liberi Plauto & ennio. ἀνθοσμίαϛ ευώδηϛ, νεχταροσταγήϛ. AL. Worliechenden Wein Wijn van goeden ruecke. welrieckende Wijn GAL. Vin de bonne odur, sentant bon ITAL. Vino di buon odore H. Vino che ole echando de si odor
Vinum fugiens Cic. exolescens dubium, in vitium inclinans, ætatem non ferens. ἐκιστάμενοϛ, τροπίαϛ AL. Wein der abfalt, vmbfalt, absteht B. Afgænde Wijn, ende die niet dueren en mach GAL. Vin altere, & point durable ITAL. Vin cotto, che se guasta, che non puol durare H. Vino que no se puede detener bueno
Vinum generosum nobile Horat. [correction of the transcriber ; in the print Horot.] ἐπαγωγόϛ AL. Heblicer Wein B. Leckere Wijn GAL. Vin delicat & friant ITAL. Vino delicato & piaceuole H. Vino delicado
Vinum heluolum Colum. & Cat. Medium inter album & ruffum χιῤῥόϛ οἲνοϛ. Galeno etiam κανθόϛ, quod tamen vir doctus annotat esse rubei coloris, sed erroris non vacuus, siquidem Galenus exponit πυῤῥόν ω)xρόν. hoc est rufum pallens. AL. Schiller, oder schileter Wein B. Pijlget vel pillet, voce a Gallica detorta, quæ est Paillet. Wijn claret. GAL. Vin clairet ITAL. Chiarello H. Vino claro
Vinum hispanense AL. Spanischer wein, Romaney B. Wijn Sec, Romenye
Vinum honorarium Cic. γεράσμιοϛ οἲνοϛ, γερούσιοϛ Hom. AL. Schenckwein, Verehrungwein B. Presentatie Wijn, Stadtpotten wijn GAL. Vin d honneur ITAL. Vino da presentar, o far presente H. Vino de honra, y que se da, quale principibus aut exteris legatis offerri solet honoris ergo
Vinum hornum hornotinum, οἲνοϛ αὐτετήϛ AL. Heuriger oder jariger Wein B. Iatighe Wijn, oft Wijn van desen jare GAL. Vin de ceste annee, ou vin d vne annee ITAL. Vino di questo anno, vino d vn anno H. Vino de vn anno, o que esta cogido este anno
Vinum igni iliquatum vini latex. AL. Brandtwein B. ghebrande Wijn GAL. Eaue de vie, eaue ardente ITAL. Acqua vite, acqua di vita H. Agua ardente
Vinum ignobile cibarium Værroni. φαύλοϛ οἲνοϛ AL. Schlechter vnd ringher Wein, Tischwein B. Slechte Wijn, Tafelwijn GAL. Vin ordinaire. ou de table ITAL. Vino picciolo, de tauola, ordinario H. Vino ordinario y de mesa
Vinum merum meracum Cic. purum putum, ἂχρατοϛ ἀ μιγήϛ, εὐ/ζωροϛ εὐ/ζωρον μέθυ Eurip. AL. Lauter, vnd vnghemengter Wein B. Louter, pure, suyuere, ende ongemengde wijn GAL. Vin par clait, point mixtionne ITAL. Vino schietto puro H. Vino puro y sin agua
Vinum molle Virg. lene ἢ μερίδηϛ οἲτοϛ Plutarch. AL. Milder Weir. B. Milde, mondelijcke oft liesijcke Wijn GAL. Vin sauoureux et amiable. ITAL. Vin gustoso, saporoso, di buon gusto
vinum mucidum Mart. AL. Konachtiger, nuchtlender Wein, Wein der nach dem Fas schmackt B. Kænachtige, Kiemachtige, oft vætsche ennd na t Vat smæckende Wijn GAL. vin chansi, moisi ITAL. Vino moffo, o che sa di moffa H. Vino mohoso
Vinum operarium Plin. quod operariis exprimitur. AL. Botten oder Knechten Wein B. Dranck voor de Boden ende Wercklieden GAL. Vin de manouuriers, ou de famille ITAL. Vino de famiglia H. Vino de obreros
Vinum passum e passis & sole siccatis vuis factum. παράxυτοϛ οἲνοϛ, ὁπό xυτοϛ οἲνοϛ Lærtio. AL. & B. Bastært GAL. Vin bastard H. Vino bastardo
Vinum patrium vinum indigena Plin. ἰθαγενήϛ οἲνοϛ & Hipp. αὐτιγενήϛ Athenæo. AL. & B. Landwein GAL. Vin du pais ITAL. Vino della patria H. Vino de su tierra
Vinum pendulum quod lentescit. AL. Zaher Wein B. Langhewijn GAL. Vin relant ITAL. Vino che fila H. Vino liento, y lo que hyla
Vinum præcium Virg. præliganeum Catoni siue quod præ ominibus legitur & vindemiatur, sive quod in vsum familiæ operarumque ex vuis ante iustam maturitatem collectis sit. AL. Der erste Wein im Herbst B. D eerste Wijn, Vroechwijn, Voorwijn GAL. Vin premier vendange ITAL. Vino della prima vindemia H. Vino de la primera vendimia
Vinum saccatum Plin. σαχχίαϛ Poll. σαχτόϛ Eupol. AL. Durch ein Sack abgezognet wein, Hippocras B. Door eenen Sack gedæn oft ghegoten wijn
Vinum sacco castrare Plin. sacco frangere, sacellare Nebrissensis ponit vini vires emedullare σαχχελίκειν, Plutarch. εὐνουxίζειν οἲον. Eid. AL. Wein durch ein Sack abziehen, auff dasz jme die stercke vergehe B. Wijn lecken
Vinum secundarium Plin. lora Varroni, dilutum vinaceorum : expressi namque acinorum folliculi in dolium coniiciuntur, aqua quibus affunditur. δευτερίαϛ Atticis. τρύκ Galeno, στεμφυλίτηϛ Eid. τρυγηφάνιοϛ Poll. AL. Trafstwein, Lawrenwein, Lawr. B. Afgespoeltwijnken, Lower oft Luerwijn, Doorspoelinck GAL. De la beuuette, vin de despense ITAL. Vinaccia, vino de dispensa H. Vino aguapie, vino de racion
Vinum tortiuum βοστρυxίτηϛ οἲνοϛ AL. Preszwein B. Presse, oft gheperste wijn GAL. Le pressoirage H. Vino de mosto torcido.
DE PROMONTORIIS.
CAP. LXIV.
ROMONTORIVM Plin. Mons in mare prominens. ἂχρα ἀχροτήριον, ῥίον Apoll. xήλη, ἐρίπνη Hooft. Cape, promontoire, Capo proMontorio. Cabo.
Abyla Africæ promontorium ad Gaditanumfretum. Alminna in Barbaria.
Acamas Prom. Cypri. ἀxάμαϛ ἂχρα Ptol. Capo de S. Epiphanio.
Acra Iapygia vide in Salentinum.
Acritas Prom. Elidis in Peloponneso. ἀχρίταϛ ἂχρα. Ptol. Capo Gallo, o Capo de S. Gallo.
Aegitharsus Sicil. prom. ad occidentem. Capo di S. Theodoro, alij Capo di S. Vito.
Ampelusia Melæ, Mauritan. prom. ad fretum herculis. ἀμπελουσία. Cotes Ptolom. La punta de Alcazer. Gerardus Merc. interpretatur Capo Spatello.
Antiuestæum ἀντιουεσταῖον Britanniæ prom. in Cornubia, Belerium Diodoro. βολέριον Ptol. Peuthyngnæd, aliis S. Burien.
Aphrodisium Veneris promontorium, Hispan. Tarraconensis prom. ἀφροδίσιον. Creux, o cabo de Cruz.
Apollinis promont minoris Africæ. Rasamusat, aliis cabo Zafran.
Apollonij Chersonesus Prom Sicil. Cabo Milazo.
Aræ solis Ptol. H. prom. post Nerium promont. Ca. de Mongia
Araxos peloponnesi prom. Chiarenza.
Argenum Lesbiprom. e regione Chij insulæ. Capo stellaro.
Arietis frons Criu metopon. χριού μέτωπον. Promont. Cretæ Hermico.
Arietis frons Tauricæ Chersonnesi promont. Famat.
Aromata Africæ promont. Ca de Guardafu.
Artabrum Galiciæ prom. quod & Nerium, & Celticum. νήριον Cabo de finis terræ, vel S. Maria de finis terræ.
Artemisium vide Ferrarium promont.
Aruisium Chij ins. prom. Maluisia.
Asaborum promont in regno Ormutij regis. Cabo Mochandan.
Assum Troadis prom. S. Quaranta.
Asteris prom. inter Samum & Ithacam. Didascalio.
Athenæum Promont. Campan. ἀθηναῖον. Campanella.
Atlantis promont in Africa ad Oceanum Atlanticum. Ca. de Alguer.
Auarum Ptol. Hispan. prom. Cabo de Viano.
Barbarum promont Hisp. prom. Ca. de Spichel.
Boræum Afric. prom. Ca. Rasausen.
Brutium prom. Calabr. Bursano.
Cænis Hetrur. prom. Ca de l arme.
Caledonium quod & Epidium, Sco. promont. Themul. of Cantyre.
Candidum promontorium Numidiæ Cabo Ferata.
Caphateus Euboiæ
Carambis Galat. Prom. Ga Pisello.
Carapula Prom. afric. Batalic. Poenis vocatur Gira flumar.
Carsinum Magnæ Græc. prom. quod & Cocinum dicitur. Capo di Stillo.
Carpasia Cypri prom. S. Amona.
Cassiope Corcyræ ins. prom. Casoopo.
Celticum prom. vide Artabrum.
Cenæum Euboiæ promont. μηναῖον. Cabo Litar.
Cepias Cræte prom. Ca. monaster.
Ceruaria Extremus finis Gall. Narbon. versus Hispaniam. La corbiere.
Caridemum prom. Ca. da carbonero.
Charidemi xαριδήμου ἀχρωτήριον Ptol. Prom. H. ad mare mediterran. Ca. de Gates
Cholonates Peloponnesi si prom. Castel Torneso.
Chersonesus Apollonij Septentrionalis tractus Sicil. Caba Milazo.
Chersoneusu Aurea Asiæ regio. Malaca.
Chersonesus Cimbrica xεῤῥονῆσοϛ χιμβριχή. Dania, & Indtlant.
Chersonesus Taurica Procopia, vbi Capha.
Chrysoceras auri cornu, Thrac. promont. ad Byzantium. xρυσόχεραϛ. Pera.
Cimarus Cret. prom. Cocus.
Cibrorum prom. Scagen.
Circeium Hetrur. prom. Monte Circello o S. Felicita.
Claudia Gaudos Melæ, Cretæ prom. Gozo.
Cnidos Prom. Cariæ seu Doridis. C. Crio.
Cocinthum Syllaceum Plin. Magnæ Græc. promontor. quod & Carcinum Ca. de Stillo.
Collaicum Cori Ptol. Cochi. Arriano, Asiæ prom. C. de Colle.
Comaria Asiæ prom. Ca. Comari.
Corax Cretæ prom. Cambrussa.
Corij Asiæ prom. Capo Canamcina.
Corium Cretæ prom. Cambrasia.
Crin metopon χριού μέτωπον. Cretæ prom. Ca. Leone, aliis S. Iani.
Cromnium Cypri prom. Ca. Cornachieto.
Cumerum Plin. Piceni prom. Monte d Ancona.
curianum Gall. prom. Sollac.
Cyamum Cret prom. Cabo Spado, aliis Chizino.
Cymeria vide Cumerum.
Cyparissum Peloponnesi prom. Ca. Conello.
Deorum vehiculum θεῶν xῆμα Afric. prom. La punta de Lope Gonzales, aliis Sierta Siona.
Dianium vide Ferraria.
Didyma Sicil. prom. Salini.
Diomedis promontor quod & Hillis, Illyriæ. Ca di Cista.
Dion Cret. promont. Capo della Frachea.
Domna vide Rubeæ.
Drepanum Cypri prom. δρέπανον ἂχρον Ca. de Trapano.
Drepanum Cret. prom. Ca. de Melecha.
Egitharsus Sicil. prom. versus Septentrionem. Cabo S. Vito aliis Cabo di S. Theodoro.
Epidium vide Caledonium.
Erythræ Leucimne, in Ionia. Cabo Rosso.
Erythræum prom. Cret. C. Rosso.
Etythris Asiæ minoris promont. Ca. Rosso.
Falacrium promont. Sicil. Raza culmo.
Ferraria hemeroscopium Strab. Dianium, & Artemisium, Hisp. promont. ἡμερισχόπιον. Cabo Martin, vel Denia puerto de Valencia
Focatiæ prom. Flam. Monte de Pesaro.
Frons Africæ Melæ, hodie. Capo de buona speranza.
Grammaria extrema Afric. promont. ad mare Atlanticum. Cabo de Non.
Gobeum Gall. prom. Le four, aliis S. Matthieu.
Graniacum Corsic. prom Amanza.
Hemeroscopium vide Ferraria.
Heracleum Promont. A siæ ad Pontum Euxinum. Cacari.
Herculis prom. Africæ ad Oceanum Atlanticum. Cabo Cantin.
hermæa mercurij prom. Afric. prom. ad mare mediter. Cabo bon aliis Cabo de Nubia.
Hesperion ceras ἑσπέριον χέραϛ. Afric. promont. Cabo blanco, aliis verde.
Hillis vide Diomedis prom. Iangagnorum promont Angl. Gogarth.
Iapydium Magnæ Græc. promont. Salantium, alias Acra Iapydia Plin. Capo de S. Maria.
Iurganum Asiæ minoris prom. Capo de S. Maria.
iccium prom. Gall. ad mare Britannicum. Blackenesse.
Isannium Hibern. prom. Porrmuk.
Isthmos Estrecho de Morea.
Itanos vel Itanum, Cret. prom. Paleo castro.
Iunonis prom. Puerto S. Maria.
Lacinium Hetrur. prom. Ca. dell a lice.
Lacinium Magnæ Græc. prom. hodie Columnæum. Capo delle colonne, columnas.
Lectum Prom. inter Aeolidem & Troadem, Plin. Scorpiata.
Leo Euboiæ prom. λέων Ca. Mantello.
Leucimne Prom. Corcyræ ins. C. bianco.
Leucopetra Brutiorum prom. Spartauento en Calabria, o capo delle arme.
Lilybæum Prom. Sicil. versus occidentem λιλύβη Dionys. λιλυβαῖον Strab. Capo di boei, Siculis vocatur oppidum in ipso promontorio. Marsala.
Lunæ pro mont in Lusitan. Rochan de Sinna.
Lnnarium promont H. de mare mediter. Ca. de Vallis, aliis Ca. pala figuel
Magnesia Prom. Macedon. Ca Verlichi.
Magnum promont H. Ca. de Cascau
Malea melopon. prom. Maleum. Ca. Malio.
Massici Montis promont. in Campania felici : Monte dracone.
Mega Prom. Africæ. la guarda.
Mercurij prom. in Sicil. Capo buono. Cabo bueno.
Mercurij prom. & Pulchri prom. circa Clupeam Africæ minoris ad mare mediter.
Mercurium Plin. Hermea Ptolem. Ca. bono.
Metagonites vel Metagonium, Numidiæ prom. Cabo de tres forcas.
Mineruæ prom. in Campan. Ca. de Minerua.
Misenum prom. ino ora Campan. Monte Miseno.
Nerium prom. vide Artabrum.
Notium Austrinum prom. Hibern. Cabo de mar.
Nouantum Scot. prom. Ardemoutheade.
Odyssea Vlyssea, Sicil. prom. Ca. Marza.
OEason H. prom. iuxta illud quod hodie vocatur Fontarabie
OEnanthia A siæ prom. ad pontum Euxinum. S. Sophia.
Onæum Dalmat. prom. Capo Cumano, o Sabionello.
Onchimus Epiri promont. Santi quaranta.
Pachynus Sicil. prom. πάxυνοϛ. Capo passaro. H. Cabo pacino
Paneus Chij ins. prom. Phanale.
Panceus mons Thrac. prom. Malaca, & Castagna.
Panormus Achaiæ prom. Raphei.
Panormus Cretæ prom. Voulismeni.
Panormus Epiri prom. Panormo.
Parthenium Tauricæ Chersonesi pro. occidentale. Rosophar.
Pascum Cretæ prom. Spata.
Pedasium Cypri promont. Ca. de la Griega.
Pelorus Sicil. promont. Ca. de la torre del faro.
Phalacrinum Sicil. promont. Rasoculmo.
Phanæ vel Phaneus, Chij proont. Capo Masticho.
Phrurium φρούριον ἂχρον Cypri prom. e quo præcipitabantur , qui aram Apollinis attigerant. Capo bianco.
Pictonum Promont. Gall. Vornoc.
Plemmyrium Sicil. promont. Cabo massa Vluuieri.
Poecilasium Cretæ ins. prom. Pentalo, aliis Selino.
Populonium hetrur. prom. Porto baratto, al. Capo Campana.
Posidoniate Promont. Lucaniæ. Capo Leucoso.
Psichium Promont. Cretæ Sichino, aliis Briotisa.
Pyxentum Prom. Luca. Capo de Pisciota.
Raptum Africæ promont. Ptol. Magale.
Phium & Anthirrium, Duo græciæ prom. quibus clauditur sinus Corinthiachus. El stretto delli castelli de Lepanto.
Rubeæ Prom. Liuoniæ ad Balticum mare. Dagherort, Becano vero Wardhausz in Scandia.
Sacra petra Cretæ prom. Ca. Orso.
Sacrum prom. in Lusitania. Cabo de S. Vincente.
Sacrum prom. Lyciæ prom. Cap. Chilidoni.
Sacrum prom. Corsicæ. Seghe, aliis Capo Corso.
Salentinum Apul. prom. quod & Iapygium, & Salentum ἂχρα ἰαπυγία. Capo de S. Maria.
Samonium Cret. prom. Ca. Salamone, vel Salamo.
Santonum Gall. promont. Maluason, aliis Blaye.
Scombraria prom. H. Bætic. Ca. de palos
Scylla Calabr. scopulus. Scyllo.
Scyllæum Peloponnesi prom. Ca. Scylli, vel Ca. de Sygillo.
Scyllæum Brutiorum prom. Garofilo en Calabria.
Scyllaceum vel Scyllatium caput. Magnæ Græciæ prom. Ca. de Squillaci.
Scythicum Prom. Cantabrorum. Cabo di Figo.
Sepias Macedon. promont. Capo Manaster.
Sextiaria extrema Africæ prom. Galba.
Sigæum Troadis σίγειον ἂxρον, Promon. e regione Tenedi insul. Ca. de Ianizzari.
Solis mons Africæ promont. Ca. Cantin.
Solis promont Africæ Cabo de Bosador.
Sperchia Promont. Macedon. ad sinum Maliacum. Pthelia.
Sumarium Ligur. promont. Capo de monte.
Sunium Atticæ prom. Ca delle colonne. Ca. de colomnas.
Syagrium prom. Arabiæ felicis. Ca. Risalgate.
Tænarus Laconiæ promont. ταίναροϛ Ca. Matapan, quod & Ca. Maini.
Tapsus Virg. Thucyd. Chersonesus Siciliæ. Manghisi.
Taurus Sicil. promont. Ca. de S Croz, o Croce.
Tilossum Prom. Corsicæ insul. Cabo Reuelar, vel Cheuelar.
Tretum Africæ prom. Ca. ferrato.
Trierorum Sicil. prom. Ca. Mesurata.
Triton Numid. promont. Ca. Brueramel.
Xanthonum vide Santonum.
Xiphonium Sicil. promont. Cabo de Molina.
Zephyrium Locrorum prom. Capo de Bursano in Calabria.
Zephyrium Cretæ prom. Ca. de Mirauello.
Zephyrium Cypri prom. κεφύριον ἂxρον, punta Malota.
Zephyrium Græiæ prom. Spartiuenti.
Zygæum Africæ montis prom. Cabo de Ianizzari.
DE QVADRVPEDIBVS.
CAP. LXV.
ELLO Ouidio, ἀελλώ. cognomento vnius ex Harpiis : ab impetu ἀέλλα, hoc est procellæ, non absimili. AL. Fleiche B. Vliech. Aglaodos Ouid. ab insigni dentium nitore, quasi ἀγλαόϛ τοὐϛ ὀδόνταϛ. lego tamen in manuscripto ἀxριόδουϛ, a ferinis dentibus. B. Vlicktandt
Agnus ἐyίγονοϛ ἀμνόϛ ῥήν ἀρνίον, ἀρνειόϛ. AL. Lam, Lammerlin B. Lam, lammeken GAL. Agneau ITAL. Agno, agnello H. Borrego, cordero AN. Lambe
Agnus cordus Plin. Serotinus, tardeque natus ἐyίγονοϛ. AL. Langsam gebornes Lamb B. Spædgeboren lam GAL. Agneau tardif ITAL. Agno chi nasce tardi H. Cordero que nace tardimente
Agnus subrumus Varroni. ἀρρνειόϛ γαλαθηνόϛ, νεογιλόϛ Hom. ἱπομάζιοϛ, σηχίτηϛ, ἂρν' ἀμαλήν Hom. dixit quoque ἡδύπνουν Hesychius. AL. Seuglammerlin B. Suychlam GAL. Agneau tettant, ou de lait ITAL. Agnello qui tetta H. Cordero ahijado
Agri Ouid. ἂγρη, ab ἀγρεύειν. Venatica canis. Iaghun din. B. Iachtken. Alce Ouid. a roboris præstantia verius quam ab alces animalis similitudine AL. Starck B. Sterck
Alce Sunt qui Tragelaphum esse existimant. ἂλχη. AL. Ellend B. Een allant, eelandt
Anyte ἀνύτη Epigram. ab ἀνύειν, a perficiendo, quod herilibus votis in venatu respondeat. AL. Fleisz B. Beschiegen
Aper χάπροϛ, πτέλαϛ. Lycoph. ἐῤῥωόϛ Callim. xλούνηϛ, πόρχοϛ Lycoph. AL. Wildtschwein B. Wildt vercken, oft beer.. GAL. Sanglier ITAL. Porco siluatico, cingiale H. Iauali, puerco montez AN. Aboore
Argus Hom. Vlyssis canis, a candore vel a velocitate cursus. ἀργόϛ AL. Schnell oder geschwindt B. Snel, rasch
Aries χριόϛ, ἂργειοϛ Hom. χορύπτηϛ, a χορύπτειν Etymol. quod cornu feriat. AL. Widder B. Ram GAL. Belier, ram ITAL. Montone, ariete H. Carnero AM. A ramme.
Aries admissarius χριόϛ ὀxεῖοϛ. H. Carnero para casta, carnero morueco
Aries mutilus χριόϛ χολοβόϛ qui cornibus defctus est. AL. Gestutzter Widder B. Een ram sonder horens GAL. Mouton sans cornes ITAL. Montone scornuto, senza corni H. Carnero desmochado sin cuernos
Asbolus Ouid. a fulgineo nigrore ἀπό τῆϛ ἀσβόληϛ. AL. Moor B. Moor, morelle
Asinus ὂνοϛ, χάνθων, χίλλοϛ Dorice. AL. & B. Esel, GAL. Asne, baudet ITAL. Asino H. Asno borrieo AN. Asse
Asinns Indicus vnicornis monocero Plin. μονόχεροϛ, ὂνοϛ ἂγριοϛ Ctesiæ. AL. Ein horn B. Een horen GAL. Licorne ITAL. Vnicorno H. Vniceruino AN. A vnicorne
Bos βούϛ AL. Ochs. Rand B. Os oft koe rindt GAL. Boeuf ITAL. Boue, bue H. Buey AN. Oxe
Bos camurus qui conuersis incuruatisque introrsum cornibus est. Seruio.
Bos castratus βούϛ ἐχτομίαϛ. Aristotel. proprie quem nos vocamus Een os. Boslactaria Colum. AL. Milchkuhe B. Melckoey GAL. Vache a lait ITAL. Vacca di latta H. Vacca de leche
Bos licinius qui cornibus est sursum reflexis Seruio.
Bos patulus Seruio, qui diuersa habet cornua, terramque spectantia. AL. Ein Ochs mit einer breyten Stirn B. Een os met een schoone croone
Bubalus βούβαλοϛ. AL. Buffel B. Buffel GAL. Buffle ITAL. Bufalo H. Bufalo AN. Bufill
Gabullus χαβάλληϛ Hesych. AL. Rosz, Hengst, Gaul, Pferdt B. Een peerdt, oft guyl GAL. Cheual ITAL. Cauallo H. Cauallo arrocinado
Camelopardalis χαμηλοπάρδαλιϛ. GAL. Giraffe, beste ressemblant au chameau & panthere ITAL. Giraffa H. Girafa, animal raro
Camelus χαμήλοϛ. AL. Kameelthier B. Kemel GAL. Chameau ITAL. Camelo H. Camello AN. Camelle
Canache Ouid. χαναxή, quod latratu perstrepat, παρά τό χαναxεῖν. AL. Blufferlin B. Basserken, guytere
Canis χύων. AL. Hund, oder Hundin B. Hont, rueken oft teue GAL. Chien, ou chienne ITAL. Cane, cagna, cagnuola H. Perro y perra AN. Adogge, ot bytche
Canis Gallicus Ouid. sagax Cic. odorus vel odorisequus. εὐ/ριϛ vel εὐ/ριν, ῥινηλάτηϛ apud Tragicum ὀσφαντήριοϛ, quem & plaudum vocant nonnulli auribus flaccidis ac pendulis. AL. Spurhundt, Wachtelhundt B. Spoordt hondt, bracke oft bloethondt GAL. Bracque ITAL. Bracco H. Perro ventor, que saca de rostro, sabueso AN. A thierhounde, a hounde
Canis hybris vel hybrida, ex venatico & gregario natus. AL. Halbe Windt B. Een bastarde Winde GAL. Vne lice
Canis molossus Horat. μολοττίϛ. AL. Ein grosser Hundt, oder Englische Dogh B. Een dogghe GAL. Matin, chien dogue ITAL. Mastino H. Mastin AN. A mastine
Canis pecuarius Columel. pastoralis. Eidem, qui oues a luporum iniuria defendit. AL. Scheffers, Hirds oder Meyerhund B. Bandt, oft schæpherders hondt GAL. Chien de bergier, gardien des bestes ITAL. Candelle mandra, il guardian delle pecora H. Perro o perra de pastor, para guardary defender las bestias
Canis venaticus Gallicus, χύων θηρευτιχόϛ Galen. AL. Iaghundt, Hirsschenhundt, Windt B. Hasewindt, wiindthondt jachthondt GAL. Leurier, chien de chasse, ou de venerie ITAL. Cane venatico H. Galgo para liebres AN. A graye hound
Canis villaticus Columellæ, domesticus οἰχουρόϛ, οἰχόθουροϛ Hesych. AL. Wachtundt, Hauszrechel B. Een huys wachter, wachthondt, huysrckel, korre GAL. Chien d'hostel ITAL. Cane domestico. guardiano H. El perro de la guardia AN. A kurre
Canis villosus λασιόϛ, λαxνώδηϛ. AL. Wasserhundt, oder zotterer Hund B. Een waterhondt, oft rouwe spuglion GAL. Vn barbet ITAL. Can, peloso H. Perro velloso o peludo
Canterius quasi carentarius, quod semine careat, Varrone teste. spado Vegetio Equus castratus. AL. Eein verschnittens oder vngantz, oder glubs Rosz, Hengst B. Een ruyn GAL. Cheual chastre, cheual hongre ITAL. Cauallo castrato H. Cauallo castrado AN. Gelding
Capella xίμαιρα, βήχη. AL. Kitzlin B. Gheytken GAL. Cheurette ITAL. Capretta H. Cabritta o cabra pequenna
Caper Hircus castratus. τράγοϛ. AL. Heilbock B. Ghesneden bock GAL. Bouc chastre ITAL. Becco capro sannarizo, & aliis caprone H. Cabron o cibo castrado
Capra αἴκ AL. Geisz B. Gheyte GAL. Cheure ITAL. Capra H. Cabra AN. A goote
Caprea δόρκ. AL. Rehe, Rehegeisz, oder Rehebock B. Ree, oft wilde gheyte GAL. Cheureau, cheureul sauuage ITAL. Capriolo H. Cabronzillo montez AN. Roo, reebock
Catellus Melitæus χυνίδιον μελιταῖον. AL. Iungfrawen Hundlin B. Een ioftrou hondeken, Yslandthondeken GAL. Petit chien de damoiselles ITAL. Cagnolino di Fiandra, o di damigella H. Pertizillo de las damas AN. A pretty littel dogge
Catulire dicitur canis ἢ χύων σχυζα=|ν quando in Venerem prurit. AL. Lrufen, treibig oder hitzig sein B. Spulcx, tritsich oder hittich zijn GAL. Demander le masle ITAL. La cagnæsser calda H. Estar la perra cachonda
Catulus & diminutiuum ab eo catellus. χυνάριον, χυνίδιον, σχύλακ. σχύμνοϛ. σχυλάχιον. AL. Hundlin B. Een hondeken GAL. Petit chien ITAL. Cagniolo, cagnolino, cagnoletto H. Perro pequenn, perrillo AN. Lyttel dogge, alyttel whelpe
Cercophitecus χερχοπίθηχοϛ Caudata simia. AL. Mærkatz B. Meercatte GAL. Marmot ITAL. Catto maimone H. Gato paus AN. Marmosett Nebrissensis hunc esse χῆβον. Aristotelis, hoc est cebum putat.
Cerua catuliens ἔλαφοϛ σχυζαμενη. AL. Aufahen zu lauffen B. Beghinnende te ruen, oft te ryden GAL. Commencant d'estre en rut ITAL. La cerua che e calda H. La cierua que esta cachonda
Ceruus cerua ἔλαφοϛ. AL. Hirtz, Hinde B. Hert, hinde GAL. Cerf, & vne biche ITAL. Ceruo, cerua H. Cieruo Cierua AN. Harde,
stagge
Charon Aeschylo. xάρων, quasi Leunculus, ἀπό τῆϛ xαροπότητοϛ a fuluedine leoni peculiari. AL. Lowlin B. Leenken
Corax Aeschylo. χόρακ. a coruina nigredine. AL. Rab B. Raue
Cuniculus λαγιδήϛ, δασύπουϛ Aristot. γεώρυxοϛ, λεβηρίϛ Strab. & Erotiano, χούνηχλοϛ Polybio, Galeno. AL. Kunglin B. Conijn GAL. Connin ITAL. Coniglio H. Coneio AN. A connij
Dama δορχάϛ πλατύχερωϛ. AL. Deinlin. Damhirtz B. Daynken GAL. Dain ITAL. Daino H. Gaino, corza AN. Fallou diere, a doe
Dorceus Ouid. δορχεύϛ a persequendis damis, quas Græci δορχάϛ vocant : vel ab oculorum acie, quasi Derceus, a δέρχω. AL. Sihe auff B. Gautgen siet toe, scherpsiet
Dromas Ouid. ob cursus pernicitatem. δρομάϛ. AL. Lauff B. Snel, looper
Ebur vel ebor, dens elephanti, Plin. ὁδοὐϛ ἢ μάλλον χέραϛ ἐλέφαντοϛ Philost. χέρατα dentes elephantorum iuba nominauit, eo quod a temporibus enascantur. Philost. ἐλέφαϛ quoque AL. Helffenbein B. Elpenbeen, oft yuoor GAL. Yuoir ITAL. Auorio H. Diente de elephante, marfil AN. Yuorij
Elephas elephantus Plin. Cic. ἐλέφαϛ. AL. Helffant B. Elephant GAL. Elephant ITAL. Lionfante H. Elephante AN. Olyphant
Equa ἡ ἱ/πποϛ, ἱππάϛ Oppiano φοράϛ Hesych. AL. Ein Stutt, Merch, Gurr, Motsch, Mutterpferdt B. Een merry, oft meere GAL. Iument ITAL. Equa, caualla H. Yequa o caualla AN. Meare
Equulus Cic. equulus Iulio Obsequenti. nouellus equus, pullus equinus Quintii. πῶλοϛ ἱππάριον. AL. Ein Fullin oder Roszlin, oder junges Pferdt B. Een vuel, oft ionck peert GAL. Polain ITAL. Cauallino H. Potrico
Equum calceare Suetonio, Calceum ferreum equi vngulæ inducere. AL. Das rosz beschlahen B. T'peert beslæn GAL. Ferrer le cheual ITAL. Ferrare il cauallo H. Hierrar il cauallo
Equus ἱ/πποϛ. AL. Rosz, oder Pferdt B. Perrdt GAL. Cheual ITAL. Cauallo destriero Aristo H. Cauallo AN. Horse
Equus admissarius Plin. Varroni, qui sobolis procreandæ gratia admittitur. êmissarius Plauto. ὁxευτῆϛ Absyrto ὁxεῖον. Aristoteli. Straboni, ἐπιβατήριοϛ ἀναβάτηϛ χήλων Hesych. AL. Spring oder Stalhengst B. Sprenckhengst GAL. Estallon ITAL. Stallone H. Cauallo garannon AN. A stallyon
Equus agminalis Vlpiano, qui exercitum sequitur ad conuehenda impedimenta. νωτοφόροϛ de quo vide in Iumentum.
Equus calcitro Var. calcitrosus, qui calce ferit. λαχτιστήϛ AL. Hinden auszschlagends Rosz B. Een peert dat achter vtræt GAL. Regimbeur, rueur ITAL. Cauallo che tira delle calcie H. Accoccador
Equus cernuus Virg. qui faciem quasi in eam partem quam cernimus, cadit, vt Seruio placet : vel qui capite in humum impacto secidit.
Equus cespitator suffossus Virg. AL. Streuchlends Rosz B. Een peert dat struyckelt, oft stronckelt GAL. Qui n'est seur du pied, trebuchant ITAL. Cauallo sdrucciolante o slizzeggante H. Tropecador
Equus desultorius de quo facilis est desultus, non ophippiatus AL. Ein Rosz ohne Sattel, oder blosz B. Een ongesadelt peert oft peert sonder sadel GAL. Cheual non selle, sans selle, ou deselle ITAL. Cauallo ignudo, senza sella, oue non e missa la sella Nebrissensis non recte exponit pro equo saltatore H. Cauallo de brida
Huic opponitur. Ephippiatus equus AL. Gesattelter Hengst B. Ghesadelt peert GAL. Seele ITAL. Cauallo guarnito con la sella H. Cauallo emparamentado
Equus helcyarius Martiali, qui helcyo munitus naues molitur, subducitve. AL. Ein Rosz dasz die Schiff ziehet B. Een treckpeert GAL. Cheual qui tire ou nauire ou autre chose ITAL. Cauallo che tire o la naue o altro H. Cauallo que træ arrastrando
Equus meritorius conductitius. μίσθιοϛ AL. Leyhrosz B. Huerpeert GAL. Cheual de louage ITAL. Cauallo di nolo H. Cauallo de alquiler
Equus pauidus yοφοδεήϛ χραυγίαϛ ἱ/πποϛ Hesych. quod ad clamorem expauescat. AL. Forchtsamer Hengst, schewes Rosz B. Schouwe, schouwachtich oft steech peert GAL. Cheual peureux & retif ITAL. Cauallo spaurito, o spaurato H. Cauallo detrasero, o que anda de tras
Equus refractarius duri oris, Ouid. στημίαϛ, ἀμφηναστήϛ δύσφιμοϛ, ἂστομοϛ, δυσγάργαλιϛ Xenoph. σχληρόστομοϛ Aeschylo : ἀπειθήϛ, δυσάγωγοϛ, ἐτερόγναθοϛ : Polluci, δυστήνιοϛ, δυσυπόταχτοϛ. AL. Hartmaulige, oder beissig, starck im Maul B. Hart in de mont oft bijt GAL. Cheual dur en bouche ITAL. Cauallo ostinato, & de mala bocca H. Cauallo que tiene la boca perfiada
Equus sternax Virgil. qui sessorem excutit ὀρθόπληκ, χατωμιστήϛ, ἀναxαιτίζων, ἐχτραxηλιστήϛ, ἀποσείων. AL. Kurzlichs Rosz, das gern abwirfft B. Ketelich, ofr ketelachtich peert GAL. Rueur, cheual retif ITAL. Cauallo griccioloso H. Que derriba
Equus scutulatus Palladio AL. Apffelgraw er Hengst B. Een appelgræu peert GAL. Cheual pommele ITAL. Frison
Equus strigosus Liu. male habitus Agellio. ἂτροφοϛ. AL. Ein Magers, nicht wolgehaltens, vnnd straubachtiges Rosz B. Magher harst, oft magher hein van een peert GAL. Fort maigre ITAL. Cauallo magro H. Cauallo muy magro y consumido
Equus succussator succussarius Lucillio. succussor, tortor, Nonio, crucians Ausonio & Plauto AL. Ein Traber, ein Rosz dasz hohe vnd hart trabet B. Trotter, drauer, d’welck eenen harden draf heeft GAL. Trotier qui va le trot, & galope dur ITAL. Cauallo che trotta, va il trot, & schuote l’huomo H. Cauallo que saiude & da del lomo
Equus suspiriosus anhelus Ouid. σθματιχόϛ. AL. Erstickts, dammffig, hertzschlechtiges oder hinsch vnnd gichtiges Rosz B. Dimpich en corbortstich peert GAL. Poussif ITAL. Cauallo bolzo o sinatico H. Gauallo aceroso
Equus tolutaris vel tolutarius Senec. gradarius Lucil. asturco Plin. cui mollis alteriio crurum explicatio glomeratio est. AL. Ein Zeltner, oder Zelt B. Een telle, oft hakeney GAL. Hacquenee, tracquenart, guilhedin ITAL. Acchinea, vbino H. Cauallo amblador, hacquinea, traquenart AN. Amblyng horse
Erinaceus eres Nemesia echinus ἀχανθόνωτοϛ, ἀχανθίον, ἐxίνοϛ. AL. Ein Igel B. Een egel, yseren vercken Hollandis GAL. Herisson ITAL. Riccio H. Erizo AN. Hedghogge
Felis αἴλουροϛ παρά τό αἰόλλειν τήν οὐράν. a certo caudæ vibramine σπατάλη Suidæ χατοιχίδιοϛ ἢ χατοίχιοϛ γαλῆ Zetz. AL. Katz B. Een katte oft kater GAL. Chat ITAL. Gatta, gatto H. Gato AN. Katte
Eorda Ouid. Colum. horda Varr. foeta. γἔχυοϛ ἢ ἐγχύμων βούϛ Ouid.
Forda ferens bos est, foecundaque, dicta a ferendo. AL. Kalber oder tragende Kuh B. Een koe die kalf dræckt GAL. Vache qui est preins ITAL. Nacca pregna H. Vacca prenna
Glis a gliscendo dictus : quod somno pinguior reddatur, teste Seruio. μύοκοϛ, ἐλειοϛ, χαμyίουροϛ Arist. AL. Relmausz. aliis dicitur Haselmaussz B. Veldtmuys GAL. Gleron, rat gleron ITAL. Gliero, galero H. Liron AN. Fyldmouse
Harpalus Oui quasi abunde rapax, άρπάζων ἃλιϛ. AL. Grieff B. Grip
Harpya Aechylo & Ouid. ἀρωυία, άρπαχτιχόν χύνα, exponit Hesychius. cognominis Harpyiis arapacitate simgulari. AL. Wolff, Frasz B. Slock, Hylactor & hylax Ouid ύλαχτωρ χαἰ ῠλακ a latratu. AL. Bruffer oder schnarch B. Basser, Wachter
Hylæus Ouid. quasi sinaticus. ἐν ῠλαιϛ ἂγων.
Hinnulus Plin. hinnuleus Horat. Ceruus iuuencus. νεβρόϛ, ἐλλόϛ. χεμάϛ Tarrhæo AL. Rehe, ein iung eines Rehes oder Gembsen B. Ionckhart GAL. Faon ITAL. Figliuolo di caprioli, dami, di caualli, & simili animali H. Enodio, ceruatillo
Hircus τράγοϛ, ἀνήρ αἰγῶν. Theocrito, vt Virgil. AL. Bock B. Bock AN. Bock GAL. Bouc ITAL. Hirco H. Cabron
Histrix xοιρόγρυλλοϛ, Suidæ γύλιοϛ άχανθόxοιροϛ, quod spinis in modum erinacei horreat. AL. Stachelschwein, quasi Sus pungens Dornschwein, Taran B. Een dicr gelijck een eghel GAL. Porc espic ITAL. Porco spino histrice H. Puerco espino AN. Porkepijne Hyæna, Petro Bellonio creditur esse animal ab odoratis excrementis notum, Ciuetta dictum.
Hoedus ἔριφοϛ, xίμαῤῥοϛ. AL. Bocklin, Kutzlin B. Bocxken, ionghe gheyte GAL. Cheureau ITAL. Cauretto, ciauarello, capretto H. Cabrito AN. A kyd, a yonge goote
Ibex Rupicapræ alterum genus, rota Varroni, vt creditur, quam vocem sunt qui in Platycerota commutarunt ά\κ ἱ/καλοϛ Hom. AL. Steinbock, ybsch Geisz, & ybschen Heluetiis B. Wilde gheyte, steenbock GAL. Vne espece de cheureul ITAL. Vna specie di capra seluatica H. Vn genero de cabra montes
Ichnobates Ouid. ἰxνοβάτεϛ, feræ vestigiis insistens. AL. Spor B. Spoor, spoorvolgher
Iunix Teneræ ætatis vacca, bucula δάμαλιϛ, βοῖ/διον, πόρτιϛ. AL. Ein Kuhlin oder junge Kuhe B. Hocklig oft veerse GAL. Ienice, genisse, ieune vache ITAL. Vacchetta, vacca giouane. Vachilla AN. Heffar or yonge ku
Iuuencus ἦνιϛ AL. Zeitochs, ein jungher Ochs B. Een ionghe beeste, ionghen os, pnick GAL. Ieune beste ITAL. Bue giouane H. Buey nouillo AN. A yonge oxe
Labros Ouid. λαβρόϛ, a rapida velocitate. AL. Huy, wind B. Vliech, snelle
Lachne Ouid. λάxνη, quasi villosus, ab hirtis villis. AL. Zotet B. Ruygert, ruychhayr
Ladon Ouid. ab indagando & capiendo, παρά τό λάζεσθαι vel Lagon, vt Lugdunense exemplar profert, a leporum venatu. AL. Hasewindt B. Hasewindt GAL. Leurier
Lælaps Ouid. ab impetu turbinis in morem veloci. λαίλαy. AL. Windt B. Winde, vliech
Læthargus Epigram. λαίθαργοϛ Clanculum mordeus. AL. Lawr B. Sluymer
Lamparus λάμπουροϛ Theocrit. a caudæ nitore, vel potius a vulpina specie qua multi inueniuntur : nam vulpes inter cetera etiam λαμπουρίϛ dicitur. AL. Weiszwadel B. witsteert
Leo λέων, θήρ Hom. xάρων Lycoph. AL. Ein Low B. Leeuwe GAL. Lion AN. Lion T. Leone, lione. H. Leon
Lepus λαγωόϛ, πτώκ. AL. Hasz B. Hase GAL. Lieure ITAL. Lepore H. Liebre AN. A hære
Lepus capitur aut δρομαλόϛ ἢ δρομαῖοϛ, in cursu. AL. Im Lauff gefangen B. In loop geuangen GAL. Prins a la chasse ITAL. Preso nella caccia H. Tomada o topada corriendo aut εὐναιόϛ in lustro siue cubili circumuentus. AL. Im Langer vbereylt B. In zijnen nest oft nachtleger ghevonden GAL. Prins en son giste ITAL. Colto al suo nidio H. Halado dormiendo
Leucon Ouid. λευχών a pili candore. AL. Weisz, Schnee B. Witten, witken, blanck
Lupus λύηοϛ. AL. Wolff B. Wolff AN. Wolff GAL. Loup ITAL. Lupo, louo H. Lobo
Lycisca Ouid. lycitas Aeschylo & Ouid. lycas Simonidi. λυχίσχη, λυχίταϛ, ἂγρωσσα, λυχάϛ Sim. veluti lupi progenies. AL. Wofflin B. Wolf ken
Lynx Lupus ceruarius. λύγκ AL. Luchs B. Los oft lochs GAL. Loupseruin ITAL. Lupo ceruiero H. Lobo cerual AN. A los
Maialis Varr. Verres exsectus vel castratus. χάπροϛ ἐχτομίαϛ Athenæo. δέλφακ. AL. Barg oder veschnittener Eber B. Berck, gheuoert vercken GAL. Porc chastre ITAL. Porco castrato H. Marrano, cochino de vn anno AN. Borrowe hogge, libd hogge
Mannus Horat. equus pumilus. ἱννόϛ. AL. Ein kleins Roszlin B. cleyn peerdeken, negge GAL. Cheuallet ITAL. Runcino H. Cauallo euano AN. Nagger
Martes ἲχτιϛ. AL. Marter, Buchmarter B. Mater H. Foine, martre ITAL. Foino H. Marta AN. Marter
Melampus Ouid. μελάμπουϛ. nigripes. AL. Schwartz fusz B. Swartvoet H. Pienegro
Melaneus Ouid. melanchætes Ouid. quasi atripulus a nigris villis. μελανεὐϛ, μελαγxαίτηϛ. AL. Schwartzet, zoteter Mohr B. Swartgen GAL. Noireau H. Nigrillo
Meles officinis tassus vel taxus. AL. Dachs B. Das GAL. Taisson, grisart ITAL. Tasso H. Texon AN. Gray, broc
Mulus ἡμίονοϛ. AL. Maul Esel B. Muyl GAL. Mulet ITAL. Mulo, sed & his. macho H. Mulo, sed & his. macho AN. Mule
Mus μούϛ, μούϛ χατοιχίδιοϛ. AL. Mausz B. Muys GAL. Souris ITAL. Torpo sorge, o rato di casa H. Raton AN. A mouse
Mus agrestis nitedula Seruio, forte nitella Plinij μούϛ ἀρουραῖοϛ. AL. Feldtmausz B. Veldt oft eerdmuys GAL. Souris de champ ITAL. Topo di campaigna H. Ratoncillo del campo
Mus aquaticus AL. Wasserratzen B. Watterrat GAL. Rat d’eau ITAL. Sorgio morgange H. Raton de agua AN. waterrate
Mus araneus μυγάλη AL. Harmele, Mutzer ITAL. Toperagno H. Murganho
Mus maior ῠρακ Nicand. AL. Ratz B. Ratte H. Rat AN. Rat ITAL. Sorge o ratto di casa, pantegana Venetis, source Romanis H. Raton
Mus odoratus peregrinus Hieronymo B. Moskellæt katte H. Almisquera AN. Muske catte
Mustela γαλῆ, σπονδύλη. AL. Wisel B. Wesel AN. Wesel GAL. Bellette ITAL. Donnola, ballottula H. Comadrejr
Mustela Alpina alba. B. Armelin GAL. Armelin ou hermine ITAL. Armelino H. Arminno AN. Hormine
Mustela Scythica martes Sckthica. AL. Zobel B. Mærters GAL. Sable ITAL. Martorello H. Marta
Nape Ouid. νάπη quod saltus, qui νάπαι dicuntur, inerret.
Nebrophonus Ouid. νεβρόφονοϛ, παρά τό νεβροὐϛ φονεύειν, hinnulorum pernicies.
Onager ὂναγροϛ. AL. Waldt, oder wilder Esel B. Wildt esel H. Asne sauuage ITAL. Asino saluatico H. Asno siluestre
Orestrophus Ouid. ὀρεσίτροφοϛ montibus innutritus. AL. Berghundt B. Berchhondt
Oribasus Ouid. ὀρείβασοϛ. montiuagus. παρά τό ἐν τοῖϛ ὀρεσιβαίνειν. AL. Berg oder Hugelsteiger B. Berchlimmer
Ouis pecus Plin. πρόβατον ὀῒϛ, ἀμνάϛ, μῆλον, θρέμμα. AL. Schaaf B. Schæp GAL. Brebis ITAL. Pecora H. Oueja AN. Schepe
Ouis reicula Varroni, quæ vel ætate vel morbo grauis est, aut saltem minus idonea ὀῒϛ ἀποβολιμαῖοϛ. AL. Auszwurffling B. Wederdeege, worpeling
Pamphagus Ouid. πἀμφαγοϛ. omniuorus. AL. Slocher B. Alvræt, slock
Panthera pardalis πανθήρ, πάρδαλιϛ. AL. Leupard, lefrat, pantherthier B. Lupært, lybært GAL. Leopard ITAL. Lion pardo H. Leon pardal AN. Lybard
Podargus Epigr. a pernicitate pedum. πόδαργοϛ. AL. Bald auff B. Snel
Poemenis Ouid. qunsi pastoricia canis. ποιμενίϛ, gregis custos. AL. Hirdtshund B. Schæpwachters hond
Pterelas Ouid. πτερέλαϛ, quasi alis actus. παρά τό τοῖϛ πτεροῖϛ ἐλαύνεσθαι. in manuscriptis est Pherelas, quod esset appositissimum nomen feras agitantis canis, si e pateretur compositio corripi, φηρελάϛ enim ἀπό τού ἐλα=ν φηράϛ diceretur. AL. Fluchs B. Vliech
Porca AL. Sam, Loosz B. Suege, soch, gelte GAL. Truye, coche ITAL. Porca H. Puerca AN. Souwe
Porcellus nefrens Varroni porculus Plauto, quasi qui frendere fabam nondum possit. δέλφακ, χόλαβροϛ, Suidæ. xοιρίδιον, xοιροφόρημα. ALEMAN. Fehrlin, abgeseugtes, Frhlin. B. Speen oft brætvecxken, bigghe GAL. Cochon, porcelet ITAL. Cochino H. Cochino AN. Pigge
Porculus siue porcellus subrumus, lactens, ὑ=ϛ γαλαθηνόϛ, δελφάχιον. AL. Sengfehrlin B. Suygende vercxken GAL. Porcelet tettant, cochon de lait ITAL. Cochino che tetta H. Lechon AN. Soucking pigge
Porcus xοῖροϛ, xρόλλοϛ. AL. Schwein oder Heimich B. Vercken GAL. Porceau ITAL. Porco, ciacco Florent. Aristot H. Puerco AN. Hogge
Porcus colluuiaris Festo colluuione alitus AL. Ein Schwein mit allerley Bnflat gemast B. Een vercken met spoelingen gemest GAL. Porceau nourri de laueure des escuelles, ou d’amas d’ordures ITAL. Porco notrito del lauature delle scodelle, o d’altra sporchezza H. Puerco que come qualquiere suziedad
Porcus saginatus Propert. δέλφακ σιτευτόϛ, σιαλόϛ, σύϛ, λαρινόϛ, σεταλίϛ Athenæo. AL. Mastschwein B. Ghemest vercken GAL. Porceau engraisse ITAL. Porco ingrassato H. Puerco ceuado o engordado
Porcus serarius Catoni (apud quem non recte sectarius scriptum inuenias) qui sero Pastus est. AL. Ein Schwein mit Schotten gemestet B. Een vercken metweye ghemest GAL. Porceau repeude mesgue ITAL. Porco pasciuto col scolo di latte H. Puerco pascido de suero
Rupicapra Plin. αἱ/γαστροϛ Appiano AL. Gembs, Gembsen B. Wilde gheyte GAL. Chamois, ysard ITAL. Camuccia, camuza H. Vn geuero de cabra montes
Sciurus Pli. σχίουροϛ, χαμyίουροϛ. AL. Eichhornlin B. Eeckhorenken GAL. Escurieu ITAL. Schiriuolo H. Harda o esquilo AN. Squyrell
Scropha γρωνάϛ γρομφάϛ Suidæ. AL. Mutterschwein B. Een soch met ionghen GAL. Truye ITAL. Porca fattrice, scrofa treieta H. Puerca parida AN. Souwe with pigges
Sim ius simia, a simis & depressis naribus. Clunam etiam ab attritis clunibus veteres dixere πίθηχοϛ, μιμώ, ab imitatione hominum æmula χέρχωy a cauda. χαλλίαϛ Dinarcho & Atticis AL. Ast oder Affin B. Simmel oft scheminckel GAL. Singe ITAL. Marmono, bertucia H. ximio, mono AN. Ape
Sorex AL. Ein Mutzer, Spitzmausz B. Slæpratte GAL. Vne souris ITAL. Sorzo, rato, topo H. Raton pequenno AN. Dormous
Sticte Ouid. στιχτή, quasi maculosa, & punctis interstincta, παρά τό στίζειν. AL. Pfleck B. Schimmel
Subulo Plin. Ceruus, cui prima erumpunt cornuum tubercula, & quidem simplicia. πατταλίαϛ Aristotel. AL. Sprieszhirtz B. Ionge hert, speetken GAL. Brocart, ieune cerf qui a les cornes simples, & non point forchues ITAL. Ceruo giouenetto, delle prime corna H. Corco
Sus ὑ=ϛ AL. Schwein oder Saw B. Vercken, oft soch GAL. Porc ou truye ITAL. Porco, o porca H. Puerco, o puerca AN. Hogge, or souwe
Sus grandinosus ὑ=ϛ xαλαζώδηϛ. Aristot. AL. Vngantz Schwein B. Gortich vercken GAL. Porceau ladre & surseme
Talpa ἀσπάλακ. AL. Maulwurff Schermausz B. Molle GAL. Taulpe ITAL. Talpa H. Topo AN. Molle syuant
Turus ταύροϛ, βούϛ τέλειοϛ χαἰ ἐνόρxηϛ. AL. Stier. Farr, Farren, Mum melstier, wurucherstier, Bullen B. Stier, varning, varre, bulle GAL. Toreau ITAL. Toro, buy rezio AN. Bulle
Theron Ouid. θήρων. ferinus, sine a feræ indagine, siue a truci aspectu.
Thous Ouid. θῶοϛ. pernix. B. Snelle
Tigris Ouid. τίγριϛ, e velocitate sagittæ simili, quæ Tigri rapidissimo Hyrcaniæ amni nomen creauit. AL. Windt B. Pijl, snel, vlielch
Tigris τίγριϛ. AL. Tigerthier B. Tiger GAL. Tigre ITAL. Tigra H. Tigre, hembra del pardo
Tollutim incedere Varr. tollutim carpere incessus Plin. glomerare gressus Virg. ad numerum colligere vngulas Martiali. ἱποχρένειν. AL. Ein Zelt gahn B. Ambelen oft tellen, oft een telle gæn GAL. Ambler ITAL. Ander a lambro, vel ad agio, vel il tracco H. Amblar
Diuersum huic est quod barbara voce Gallopare dicunt : quod Pelagonius γυμνάζειν τόν ἱ/ππον δρόμω διά χάλπηϛ, τω| λεγομέν ο τριπήδω|. Plutar. χαλπάζειν, alij χαλπα=|ν dicunt : ita vt χάλπη ea cursus citatio sit, quam velut concatenatam πέδην vocat Xenophon, ἱππασίαν χυχλοτερῆ Poll. exponit Vernacula lingua forte ronden draff, velut rotundum cursum. At vocem τρίπηδον (vnde Tripedarios dictos apud Vegetium autumo equos, pro Trepidariis) exprimit incessus, a Germanis peculiariter dictus. Dryschlag.
Tragelphus τραγέλαφοϛ Hircoceruum quidam vocitant, qui villosis armis est, & mento promissa barba hirto, cætera ceruo similis. ἱππέλαφοϛ Aristot. AL. Brandthirtz a semiusti ligni colore, animal in Germaniæ saltibus Boemiæ vicinis notum, quanquam de re, quæ nusquam in rerum natura exstet, Græci prouerbium finxerint : τραγελάφουϛ πλάττειν, id est, Tragelaphos comminisci. quod exstat apud Nazianzenum & Aristophanem. Putauit autem & Nebrissensis Tragelaphum esse animal fictum.
Prouerbium hoc apud nos quibus animal hoc incognitum fuit non immerito & nasci vsurpari potuit. Nec enim necesse fuit animal hoc in rerum natura non esse, licet aliqui prouerbium hoc vsurparent.
Vacca βούϛ, βουθήλεια. AL. Kuhe B. Koe GAL. Vache ITAL. Vacca H. Vaca AN. Cowe
Veredus Martiali, equus viatorius, qui publica via ibat, cursusque publici causa præbetur. πάροxοϛ ἱ/πποϛ Theodoreto, qualis quem nunc postum vocamus, quasi equum dispotum. cum Suetonio. AL. Ein post oder kutschen Rosz B. Een postpeert GAL. Cheual de postillon ITAL. Cauallo de la posta, o di cocchio H. Cauallo de la puesta, o del correo
Verres Porcus non castratus. ὁ μή ἐχτετ μημέν οϛ xοῖροϛ. ita enim legendus est Plutarchi locus in Cicerone, vbi falso legitur τόν ἐχ τέτμημ. etc. In quo errore tenetur vir doctissimus, qui Dictionarium Latino-Germanicum dedit, Verrem eisdem quibus Maialem nominibus donans. AL. Vngeschnittener Eber B. Beer ontgelubt vercken GAL. Verrat ITAL. Porco maschio, verro, porco non castrato H. Verraco, puerco no castrado AN. Boore, vngelded hogge
Vertagus Martiali. Canis qui sua sponte exit, domumque prædam reportat. AL. Ein hundt so fur sich selbst jagt B. Duynhondt GAL. Chien qui de sa nature chasse ITAL. Cane che va da se stesso alla caccia H. El podenco que træ a la mano la caca y caca de su natura
Veruex Aries castratus. χριόϛ ἐχτετμημενοϛ. AL. Hammel, virschnitener widder B. Hamel weer GAL. Mouton ITAL. Montone castrone, castrato H. Carnero castrado AN. Werher
Veruex sectarius χτίλοϛ Dux gregis. ὁ τῆϛ ποίμνηϛ πρόπομποϛ xειροήθηϛ χαἰ ἣμεροϛ. AL. Herman, Wider so voran gehet B. Belhamel, herman, belleman GAL. Mouton a la sonette ITAL. Il capitano de la mandra H. El manso a quien siguen los otros
Vitulus μόxοϛ. AL. Kalb B. Calf GAL. Veau ITAL. Vitello H. Bezetro AN. Caulffe
Viuerra Plin. ἲχτιϛ, γαλεά ἀγρία Strab. AL. Fret B. Foret, frette GAL. Furet ITAL. Foretta donnola H. Huron AN. Ferrette
Vrsus ἂρχτοϛ. AL. Beer B. Beer, hors GAL. Ours ITAL. Orso, vrso H. Osso AN. Beare
Vulpes ἀλώπηκ, χερδὼ, θαμικ Hesych. βασσάρα, χίναδοϛ, χοθούριϛ. AL. Fuchs B. Vos GAL. Renard ITAL. Volpe H. Zorra, raposa AN. Foxe
DE REGIONIBVS. CAP. LXVI.
ACHAIA in Peloponneso regio. in qua Nauplium. Romania.
Adiabena Assyr. regio. Botan.
Aegyptus αἱ/γυπτοϛ, ἀερίη. Afric. notissima regio. Egypto.
Aegyptus inferior quæ & Delta, a triangulari specie vocatur, quæ vtrinque Nilo prætexitur, ab oriente Bechria dicta, vt ab occidente Eirif.
Aegyptus superior quæ & Thebais : hodie Sahid vocatur.
Aegyptus Mesec in scripturis, a Meserem Chami filio. xάμ σχηνώματα. dicta est etiam Aegyptus, tabernacula Cham.
Aemathia Regionis pars, quæ nunc, Macedonia Phtiotida.
Aemylia ITAL. reg. Lombardia di qua del Po.
Aethiopia Hebræis Chus, quæsi nigra vel nigreda, Regio Africæ.
Aetolia Regio inter Acarnaniam & Phocidem. αἰτωλία. El despotado.
Africa minor cum vtraque Mauritania. Barbaria hodie. Barbarijen. Barueria.
Albania inter Colchidem & Armeniam Asiæ regio. Seruan. Sipiche Castaldo, alij Zuiria, alij sic annotant, in Comania Tartarorum regione contineri Colchidem, Albaniam & Hiberiam.
Albania quæ & Britannia minor, vel secunda, hodie Scotia, regnum.
Analitiorum regio Gall. Narbonnensis. Prouence.
Anthemusia Asiæ reg. Aliduli.
Aprutium Regio inter Picenum & Apuliam. Samnium Abrusso.
Apulia Daunia ITAL. Regio. Puglia piana
Apulia Peucetia ITAL. regio. Terra de Barri
Aquitania Gall. reg. versus Hispan. Aremorica. Guyenna.
Arabia felix Asiæ regio. Aiman, vel Ayaman.
Arabia deserta Hebræis Cedar. Beriara.
Arabia petræa quæ & Nabathæa Plin. & Strab. Palæstinæ contermina, Asiæ regio. in sacris literis eam incolunt Amalechitæ Barra ab, aliis Bengancal.
Arachosia Asiæ reg. Cabul.
Arachoris Asiæ reg. Chesmur.
Argia Peloponnesi regio. Saccania, aliis Romania.
Aria Regio Asiæ. Sernere Mercatori aliis Corazant
Ariace Asiæ regio. Decan.
Armenia maior Asiæ regio, quæ & Basilisena. Turcomania.
Armenia minor quæ & Leucosyria Procopa Asiæ reg. Anaduole, aliis Pegiam. Armorica Britannia Galliæ, sonat autem super mare. vide in Insulis. Bretaigne.
Armuzia Regio Asiæ ad fretum sinus Persici. Ormuz, regnum.
Asia minor Natolia hodie.
Asia propria Asiæ minoris reg. Sacum.
Aurea Chersonesus As. reg. Malaca.
Bactriana As. reg. Carassan,
Bætica a Vandalis Hispaniam infestantibus Vandalia dicta, hinc Andaluzia.
Barbaria Aethiop. reg. Ptol. Quiloa forte.
Basilisena As. reg. Turcomania.
Bithynia Regio As. minoris. Bursia.
Bodini Regni Poloniæ regio. Podolia.
Bogdomantis Regio Asiæ minoris. Chiutaie.
Boiohemum quasi Boiorum domicilium, vulgo Bohemia, Behem.
Brutium ITAL. reg. Calabria
Cambria Britan. reg. Walia.
Campan felix, ITAL. regio. Terra di lauoro, Lauorini campi
Cantabria H. reg. Biscaia
Cantium Britan. reg. Kent.
Cappadocia Asiæ minoris reg. Amasia.
Carmania As. regio ad sinum Persicum Reyno de Narsinga.
Carmania felix Asiæ regio. Turque stan.
Carmina deserta As. reg. Dulcinde desertum, Narsinga Iouio.
Carnia nunc Carinthia. Crani.
Celtiberia Hispan. reg. Reyno d'Aragon.
Chalcidica Græc. regio. Iamboli.
Chaldæa As. reg. quæ & Babylonia, Azamia Belonio.
Chaonia Epiri ditio. Cannina.
Cilicia hodie Caramania, quod ad Amanum, sic dictum, quasi atrum montem, propter exustas cautes, iaceat. Cara magna.
Colchis As. reg. Mengrelia.
Comagena Syriæ reg. Euphratisia.
Corinia Britan. insulæ regio, a Corino palæstrita nuncupata. Cornubia aliis. Cornewalle. Cornouia etiam.
Cyrene Cyrenaica regio, quæ & Pentapolis. Afric. regio. Corena.
Dacia Scyth. regio Moldauia, & Walachia.
Dacia mediterranea Ripensis. Siebenburg, Herdel Hungarice. Transiluania.
Dalmatia Illyrica regio, Liburnis contermina. Slauonia de mar.
Dardania Europ. reg. Bossina, Bossen.
Daretis Reg. As. Adilbegian.
Epitus ἣπειροϛ. Græc. reg. Cimera, Albania.
Flaminia ITAL. reg. Romagna
Forum Iulij Friuli.
Galatia quæ & Gallogræcia, As. minoris reg. Amasia hodie. Chiangare Castaldo.
Gallecia Regio citerioris Hispan. Galizia.
Gallia γαλλία, vel χελτογαλλία. Aquitanica. ἀχοιτανία. quæ montes Pyrenæos attingit. Belgica βελγιχή. quæ inter Sequanam est & Scaldim. Bracata, quæ & Narbonensis, Delphinatum continet cum Prouincia, & terra Languedocæ. Transpadana, ITAL. reg. Lombardia di la dal Po. Cispadana, Aurelia, vel Aemilia, Catone teste, olim etiam Bianorea, a Bianore O Eno. Celtica, quæ & Lugdunensis. λουγδονησία. Comata, habet Celticam, A quitanicam, & Belgicam. Togata Plin. Cisalpina Plin. Lombardia Cispadana, Romandiola nunc, Romagna, Nebrissensis Lombardiam complectitur. Transalpina, quæ & Celtogallica.
Gedrosia Asiæ reg. Gest, aliis Gusarate.
Germania vide in Germani.
Græcia Eurip. regio incolis Græcis Romechi vocatur, Turcis Horomeli.
Haginoia Belgij regio. Henegouwe.
Hetruria Thuscia. τυῤῥηνα. Pelasgia. Tyrrhenia. Toscana.
Histria olim Iapidia, teste Plinio, ITAL. regio. Istria.
Hispania Iberia, Hesperia vltima, ἰβηρία Ptol. Vlterior, seu Bætica Andaluzia. Citerior, quæ & Tatraconensis, & Lusitania.
Hytcania As. reg. Diargumont, aliis Straua, & Mesandaram.
Iberia Pars Hispan. Ibero fluuio proxima. Reyno d'Aragon.
Iberia Regio As. Colchis finitima. ἰβηρία. Georgia.
Illyris Illyricus. ἰλλυρἰϛ. Esclauonia.
India extra Gargem As. reg. Heuila Hebr. Mucini.
India intra Gangem As. reg. Indo stan.
Ionia As. reg. Quiscon. Turcis.
Italia O Enotria, Ausonia, Hesperia, Camesena antiquitus. αῤγήσσα Lycoph.
Litium ITAL. regio. Campana di Romana
Lectorum Regio, in India extra Gangem. Regnum Pego.
Liburnia λιβουρνία Ptolem. Regio inter Illyridem & Dalmatiam, nunc Croatia, Crabaten, Croace, el contado di Zara.
Liguria It. reg. Riuiera de Genoua.
Lucania ITAL. reg. Basilicata
Magna Græcia Iapygia, Mesapia, a Mesapo duce. Salentina, Apulia, Calabria superior.
Margiana Mediæ regio, Ieselbas, aliis Zagatai.
Marmarica Aegypto & Lybiæ vicina. Barcha.
Mauritania vtraque cum Africa minore, vno nomine vocatur Barbaria.
Mauritania Tingitana Reyno de Marocho.
Mauritania Cæsariensis Regnum Thremesinum.
Media μηδία, ἀσπραχανία Cedreno, Asiæ regio ad mare Caspium. Seruan.
Melitene As. reg. Aracghelaram.
Menapiscus pagus Belgicæ reg. Flandria.
Mesopotamia As. reg. Aram neharim Hebr. quasi Syria fluuiorum, quod hinc Tigri, hinc Euphrate amnibus inclusa sit. Diarbech.
Messapia vide Pamphylia.
Moesia vel Mysia superior, hodie Seruia & Bosna, & aliqua ex parte Rascia, vt vult Petrus Ranzanus.
Moesia inferior Bulgaria, & Walachia.
Mysia As. minoris regio. Bursia.
Nabathæa vide Arabia.
Nerigos Plinio, quæ nunc Noruegia. Regio Scandinauiæ in Arctum late excurrens. Nortwegen.
Nicomedia As. minoris reg. Comidia nostris. Nicor Turcis.
Noricum pro Austria, pro Bauaria. & parte Styriæ. νωριχόν.
Numidia Afric. reg. Biledulgerid. Regnum Tunetanum.
Numidia noua Reyno de Bugia.
Ophir Hebr. Vrphen Eupolemus vocat. Peru regio.
Palmurena As. reg. Arden.
Pamphylia quæ & Messapia. As. minoris reg. Parthenia, Setilia.
Pannonia superior vel prima ἡ ἂνω. quæ & Valeria. Austria inferior cum Styria.
Pannonia inferior Polonia ἡ χάτω. Hungaria.
Paphlagonia As. minoris regio. Anadoule.
Parthia As. reg. Arach.
Parthiene Parthiæ pars. Delin.
Persi As. reg. Farsi.
Peucetia Reg. ITAL. vel Apulia Peucetia. Tietra de Barry
Phygia As. minoris pars. Sarcum.
Phrygia magna φρυγία μεγάλη.
Phrygia minor φρυγία μιχρά. quæ & τρωάϛ, teste Ptolemæo, ἡ εν ελλησπόντω|. Eustach.
Picenum ITAL. reg. a Pico Martio dicta. Blondo etiam Marca Firmiana. Marca d'Ancona
Pieria Regio in finibus Macedon. Aemathia ante dicta. Lacosichia.
Rhetia prima vel superior. Swauen Sueuia. Schwaben.
Rhetia secunda vel inferior, Pars Bauariæ.
Roxolania Ptol. quæ hodie Russia rubea, Ruthenia, & Russia meridionalis vocatur. Reussen, sub regno Poloniæ.
Sacarum Regio in Asia. Desertum Belor.
Saltus Galliani Plinio in Flaminia Italiæ regio. Galeata.
Saltus Prouinciæ Narbonensis Cante de Sault.
Samnium Abruzzo
Sauia Pannonia Europ. regio. Slauonia.
Scythia inter Taurum As. reg. Mongal.
Serica Regio seu pronincia Asiæ. Cataio. aliis Cambalu.
Sincæ As. reg. China.
Sogdiana As. regio. Maurenbær, aliis Corasina.
Susiana As. reg. Cusistan, aliis Susay, aliis Cus, aliis Zaque ysmal.
Syria συρία, εὐφράχτιϛ Steph. ab Euphrate amne. Soria.
Taurica Chersonesus Europ. pars. Perocopska & Gesara, aliis Gazaria. Dominicus Niger eius partem meridionalem Gothiam vocari, vt septentrionalem Gazariam, annotat.
Theria Regio Alpina, hodie Comitatus Tirolensis. Tirol.
Thessalia θετταλία. Græ. reg. Comenolitati, aliis Lamina, & rectius.
Thracia quæ & Perca olim, & Aria, & Scyton. Europ. reg. Romania.
Troglodytica Aethiop. reg. Reyno de Melinda.
Turdetania H. Bæt. reg. Reyno de Murcia
Valentia Ammiano, Reg. Angl. Wales.
Valeria Pannon. pars, in honorem Valeriæ Diocletiani filiæ nominata, teste Marcellino, hodie Styria, quæ & Pannonia interamnensis. Steirmarck.
Venetia Marca Treuisana.
Vindelicia hodie Bauaria. Beyern.
Vmbria Ducato de Spoleto.DE ROSA ET PARTIBVS EIVS.
CAP. LXVII.
Alys Plin. alabastrus Eid. Rosæ globus nondum explicitus & patens totus. sed conuiuens. ἀγxούϛ, ἡ χάλυκ, χάλυκ ῥόδου μεμυχώϛ, cohiuum, vel, vt alij, coniuum, vocari vetus Lexicon Turnebo teste, loquitur. AL. Rosenknopfflin B. Een roosen knopken GAL. Bouton des roses non espanies ITAL. Bottone o boccolo di rosa prima ch’ella se spanisca H. El nudo de la rosa antes que ella se abre
Capillamentum Tenuia stamina in rosæ medio. σταμἰν.
Caput Globulus inferior rosæ, lanugine refertus. χεφαλή. B. Het hooftken van de roose
Flos Quod capillamentis croceum insidet, barbaris anthera dictum. ἂνθοϛ. AL. Das gelb oder die bluhe B. De bloeme GAL. La fleur, le iaune de la rose ITAL. Il fiore, il giallo de la rosa H. La flor.
Rosa ῥόδον, θρόνον Hom. & Theocr. schol. AL. Rose B. Roose GAL. Roose ITAL. Rosa H. Rosa
Rosa Alabandica Plinio, albicantibus foliis. AL. Leibfarbige rosen B. Prouensche roose, roosen van Prouencien ITAL. Rosa incarnata
Rosa alba ῥόδον λευχόν. AL. Weisz Rosen B. Witte roose GAL. Rose blanche. ITAL. Rosa Damascena, rosa bianca H. Rosa blanca
Rosa canina siluestris Plinio, χυνόῤὁοδον, χυνόσβατον, χύνα κυλίνην oraculum dixit, Plutarcho teste. χυνόχεντρον Hesychio, χυνόμωρον Galeno vt creditur. AL. Hagenbutten, hanbuttel B. Eglentier GAL. Esglantier, rose sauuage Hunc florem Rembertus, vir de re herbaria optime meritus, rosam Græcam Plinij, siue lychnidem esse existimat. cui quo minus subscribam, facit odoris præstantia, quem flos iste reddit, cum nullum rosæ Cræcæ tribuat Plinius itaque eglenterium eam esse autumo rosam, quam e rubo natam & siluestrem vocat Plinius : & Gesnerus acutissime recentiorum controuersias refellens, cynorrhodon, siue cynos baton esse censet, Rosam vero Græcam non aliam quam Lychnidem esse iudico, inodoram, stato foliorum numero, violæque albæ magnitudine notam : quam ob coloris saturitatem Rosæ nomine dignatus est, vt mihi persuadeo.
Rosa coroneola Plinio, pallida, odorata, fortassis illa, quam delitiæ hominum mosschettam nominant a musci odore, quem mangonio acquisiuit. B. Mus ket-roose GAL. Rose autumnale
Rosa Milesia Plin. cuius ardentissimus est colos. rosa purpurea, rubra. ῥόδον πορφυρούν, μιλησιαχόν. AL. Rothe rosen B. Roode roose, oft bruyn roode roose GAL. Rose rouge
Vnguis Pars infima folij rosæ albida, quod & fortex a Nebrissensi dici annotatur. ὂνυκ. AL. Das weisz am rosenblat B. Het witte van cen roosenbladt GAL. Le blanc en la fueile d’vne rose.
DE SAPORIBVS.
CAP. LXVIII.
Cerbum Cicer. immite Plinio, quod contrabit & stipat quodammodo tactum, vt cornum. ἂστομον Dioscor. στρυφνόν. AL. Grun B. Sap, tærtich GAL. Verd ITAL. Garbo H. Agro por madurar
Adstrictorium Plinio, Genus est commune acerbi & austeri, quorum vtrumque contrahit, piros densat, reprimit, siccat, qualitate frigidum. στύφον, στυπτιχόν Dioscorid. AL. Das zusammen zeugt B. Nypendet samen treckende GAL. Restraintif ITAL. Ristrettiuo H. Cosa que restrinne
Acidum Plin. Mordicans citra caliditatem, vt oxalis. ὀκύ. AL. Sauwr, sauriecht, esselechtig B. Zuer GAL. Aigre, sur, tirant sur l’aigre ITAL. Acetoso H. Cosa azeda
Acre quod mordicat & rodit valido calore, vt piper. δριμύ Galeno. AL. Starck, heysz B. Heet op de tonghe, sterck GAL. Aspre, hisnel ITAL. Agro, brusco H. Agro, fuerte
Amarum Cicer. detergens adeo vt etiam exasperet. πιχρόν. AL. Bitter B. Bitter GAL. Amer ITAL. Amaro H. Amargo
Austerum Colum quod asperum sensum commouet, in profundum subiens. ac veluti humorem depascens, vt mespilum, αὐστηρόν. AL. Rauch, herb B. Straf, wreet, amper GAL. Aspre, austere ITAL. Aspero, austero H. Aspero
Dulce Cicer. amaro contrarium, quod manifesta voluptate linguam imbuit. γλυχὐ, γλυχερόν Homer. AL. Susz B. Soete GAL. Doux ITAL. Dolce H. Dulce
Pingue vnguinosum Plinio, quod linguam sine voluptate inungit. λιπαρόν. AL. Olachtig, feyst B. Vet, vetachtich GAL. Ointeux ITAL. Ontuoso H. Vntoso
Salsum Virg. linguam detergens. άλυχόν, ἀλμυρόν Theophrast. νιτρῶδεϛ Praxagoræ. AL. Gesaltzen B. Ghesouten, soutachtich GAL. Sale ITAL. Salso, insalato H. Salado
Suaue Virg. quod blandum & gratum linguæ occurrit, ἡδύ. AL. Lieblich B. Lieflijck, smæck elijck GAL. Souef ITAL. Soaue H. Suaue, delectable.
DE SERPENTIBVS.
CAP. LXIX.
Nguis senecta Plin. vernatio Eidem. exuuiæ Virgil. spolium serpentis Lucretio. σύφαρ, λεβηρίϛ. vestis serpentis quoque dicitur. AL. Die abgestraffte schlangenhaut B. Verworpen slangen huyt GAL. La despouille d’vn serpent ITAL. La pelle della biscia H. Holleja della culebra
Basiliscus Plin. regulus serpens, βασιλίσχοϛ. AL. Basiliscus B. Basiliscus GAL. Basilisque ITAL. Basilisco H. Basilisco
Bufo Virg. tubeta Plin. quod inter rubos degat. φρυνόϛ βάτραxοϛ xερσαῖοϛ. AL. Krott, gartenkrot B. Padde GAL. Crapaut ITAL. Rospo, botta, zatto, babi, buffo, buffa H. Escuerco, sapo AN. a Tod, a padde
Cæcilia Columel. Serpentis genus cæci, τόφλαινα, τύφλωy Nicandro. AN. Blindtschleicher
Coluber Plin. Serpens qui nemorum vmbras incolit. ὂφιϛ. AL. Hauszschlang B. Huys-slanghe GAL. Couleuure ITAL. Serpe, serpente, biscia H. Culebra
Draco δράχων. femina dracæna, δραχαινίϛ. AL. Track B. Dræcke GAL. Dragon ITAL. Dracone H. Dragon
Hydrus Horat. chelydrus Lucano, natrix. Cicer. ῠδροϛ. AL. Wasserschlang B. Waterslange, nater GAL. Serpent d’eau ITAL. Biscia che se mantiene nell’acqua H. Culebra del agua
Lacertus Plin. lacerta Horat. σαύροϛ, σαύρα. AL. Heyder, heydochs B. Haghedisse GAL. Lesarde ITAL. Lacerta, lacerfola, liguro, zamatro H. Gartija, lagarto, lagardiza AN. a Lysarde
Salamandra σαλαμάνδρα, μόλγη. AL. Olm, molch, malen B. Salamandet, molck GAL. Salamandre Vascones Mirtil nominant, Allobroges pluuine, quod pluuiam portendat. Alibi in Gallia vocatur sourd, surditatis argumento ITAL. Salmandra H. Salmanaquesa
Scorpius & scorpio Plinio. σχορπίοϛ. AL. Scorpion B. Scorpioen GAL. Scorpion ITAL. Scorpione H. Escorpion, o alacran
Serpens anguis Virg. ὂφιϛ, ἐρπετόν. AL. Schlang B. Serpent. slanghe GAL. Serpent ITAL. Serpe sorda H. Serpiente AN. Serpent
Vipera excetra Cicer. ἔxιϛ, ἔxιδνα. AL. Nater, hegknater, brantschlang B. Adderslanghe GAL. Vipere ITAL. Marazzo, vipera H. Vinora, bicha.
DE SILVIS.
CAP. LXX.
Rduenna sylua in Gallia Belgica. Bosch van ardenen. Lutticher waldt. Germ.
Algidum Nemus mediterraneum Latij. Selua del Aglio.
Silua Hercynia Cæsar. Orcynia silua, Martiana silua. ἑρυνία ῠλη Iuliano. Schwartzwald, hartzwald.
Silua Mesia in Veientibus. Bosco de Baccano.
Silua Semana. Bacenis Cæs. Selua de Turegia. Thuringerwald.
Lucus Vulsinius in Hetruria, Bosco de monte Fiascone.
Ingriones German. silua. Der speszhart.
Vitulonia silua Hetrur. silua. Selua Verletta.
DE SINVBVS MARIS.
CAP. LXXI.
Inus horat. Incuruum littus, quod mare complectitur. χόλποϛ. B. Inham oft boesem der zee GAL. Goulfe de mer ITAL. Golfe del mar H. Guelfo del mar
Sinus Adrianus vel Adtiaticus. ITAL. Golfo de Venetia H. Guelfo de Venize
Adrumentinus sinus Afvicæ. ITAL. Golfo de Mahometa
Ambracius sinus In Epiro ad mare Ionium. ITAL. Golfo del arta, vel de Larta
Amphimalites sinus Ptolom. Sinus in Creta insula. ITAL. Golfo de la Suda
Arabicus sinus ἀραβιχόϛ χόλποϛ Ptol. mare rubrum Europæis dicitur. ITAL. Mar rosse, mar di Mecca Mauris Bohar Corsun, quasi mare inclissum.
Argaricus sinus in Asia. ITAL. Il golfo di Bengala
Argolicus sinus maris Aegæi in Peloponneso. ITAL. Golfo de Napoli in Romania
Astacenus sinus in Propontide. ITAL. Il golfo de Nicomedia
Baianus sinus & lacus Baiæ. ITAL. Bagni di Tripergola
Balticus sinus ad Chersonesum Cimbricam. B. De beldt
Barbaricus sinus vel mare asperum. Golfo de Melinde.
Buthrotiorum sinus Ptol. Butrunto.
Carcinites sinus χαρχινίτηϛ χόλποϛ, ad alterum latus Tauricæ Chersonesi. Golfo de Negropila.
Casalus sinus Ptol. in Corsica insula. Capo di porto.
Casilites sinus Ptolom. ad Corsicam insulam. Golfo di S. Florentio.
Ciliciæ portæ qua Taurus patet ad Antiocham. Golfo de la grazza.
Codanus sinus Plin. B. De Sundt
Corinthiacus sinus qui & Crissæus. Golfo de Patras.
Coronæus sinus Plin. χορωναῖοϛ. Golfo de Coron.
Erycis sinus in Italia. Golfo de la speza.
Gageticus sinus Castaldo, Argaricus Mercatori. γαγγητιχόϛ. Ptolom. Maris Indici sinus. Golfo di Bengala.
Hipponiates sinus qui & Vibonensis, & Napetinus, ac Teriuus. ἱππωνίατηϛ χόλποϛ. in mari infero Neapolitani regni. Golfo de S. Eufemia in Calabria.
Illicitanus sinus in Hispania citeriore. Golfo de Alicante.
Issicus sinus in mari Mediterraneo. Golfo de Layasse.
Magnus sinus Ptol. Chryse Plin. Sinus maris Eoi. mare Cin.
Maliacus sinus in mari Aegæo. Golfo del Ziton.
Melas sinus μέλαϛ χόλποϛ, in mari Aegæo Thraciæ adiacens. Golfo de Caridia.
Messeniacus sinus in mari Aegæo, a Messene Peloponnesi vrbe, qui & Coronæus. Golfo di Coron.
Nicopolitanus sinus in Propontide. Golfo di Montanee.
Pæstanus sinus Lucaniæ adiacens. Golfo Agropolitano en Basilicata.
Pelasgicus sinus Golfo del Volo.
Persicus sinus περσιχόϛ χόλποϛ, Mare di Mesendin.
Polaticus sinus Melæ. Flanaticus Plin. in Mari A driatico ITAL. Quarno, vel golfo di quernero vel carnero, quasi carnisicina hominum, ob crebra naufragia quibus infamis est
Rizonicus sinus in Dalmatia. Golfo di Cataro.
Sabaracus sinus maris Indici. Golfo Sauolas.
Sebinus lacus Plinio in Lombardia Transpalana. Iseo lago.
Strymonius sinus in Macedonia. Golfo di monte santo.
Tarentinus sinus Mar grande.
Thermaicus sinus in mari Aegæo Macedoniæ adiacens. Golfo di Salonichi.
Venedicus sinus qui & Curiensis a Curiorum regione. Curischer See.
Zygis Asricæ sinus. Colfo delli Arabi.
DE SVPELLECTILI VARIA.
CAP. LXXII.
Bacus, repositorium Plinio. ἂβακ, θύβη Athenæo, ἐγγυθήμη. AL. Credentztisch, buffer B. Aenrecht-tafel, rechtbanck tresoor, buffet GAL. Buffet dressoir, vn chapelet ITAL. Bufferto, credenza H. Elaparador
Absis, curuatura rotæ Ouid. ἀyἰϛ, ἴτυϛ, σῶστρα Polluci. AL. Der bogen am rad B. De cant vant rat GAL. Le tour d vne roue Item ferrum rotam ambiens. χάνθοϛ. AL. Ein felgen am ein rad B. Yser æn een rat GAL. Iantes
Accubitum Lampridio, an aclinterium spartiano, Lectulus in quo interdiu quiescitur.ἀναχλιντήριον. AL. Faulbett, Lotterbett B. Een koerskan, lodderbeddeken GAL. Petit lit pour y dormir de iour ITAL. Letto doue si sorme di giorno H. Cama para dormir sobre ello de dia
Acicula spina Tacito hb. De Germ morib quia committunt tegimna : AL. Hafftle, gufen B. Een spelle goespingle, quasi sinula. ITAL. Spillerr, ago da capo H. Alsiler
Acies cultri ἀχμή, στώμωμα. AL. Der schnit, oder die Scherpffe am messer B. Tscherpe, d'egghe, ost stæl, ende de snede van 'tames GAL. Le sil, ou le trenchant ou taillant de couteau ITAL. Il silo o taglio del coltello H. Elhilo o agudeza del cuchillo
Aclides Virgil. Teli genus, quod amento longe iaci potest, ita vt peracto vulnere reuocari possit. tragula eius generis est apud Cæsarem. ἀχόντισμα. AL. Schaffelin B. Iauelijnken GAL. Iaueline ITAL. Iauelina H. Azagava
Acmotheta Lignum in quo firmatur incus. ἀχμοθέτηϛ. AL. Amboszstock B. Ambeelt block
Actophysium ἀχροφύσιον Thucyd. ἀχροστόμιον τῶν ἀσχῶν. Follium extrema pars, quæ fornacis aut fusorij infundibuli ori inseritur.
Acrophyssium spiramentum sollis, Extremum follis rostrum.ἀχροφύσσιον.
Acus Cicer. βελόνη, ῥαφίϛ. AL. Nadel B. Nælde GAL. Esguille a coudre ITAL. Ago H. Aguia AN. Niedel
Acus Babylonia Martial. acus Assyria Claudiano, acus Semiramia Marciali, qua pingere solcnt. AL. Sticknadel B. Stip, oft sticknælde GAL. Esguille a picquer ITAL. Ago di racamar. H. Aguja de boslar
Acus foramen τρυμαλία Eustath. ἡ τῆϛ βελόνηϛ ὀπή, χύαρ. AL. Nadelor, oder eugel B. De nælden ooghe, oft d'ooghe vander nælden GAL. L'oeil d'vne esguille ITAL. L'occhio del ago H. El ojo del aguja
Ad libellam & normam exigerePlin. Vitra. AL. Nach dem senckel etw as machen B. Opt waterpas mæcken GAL. Dresser selon le niueau ITAL. Fare a liuello H. Far obra segon el niuel
Ahenum aut, vt alij scribunt, ænum Virg. caldarium, quod supra focum pendet, in quo cale sit aqua. θερμαντήρ, xαλχεῖον, ἰπνολέβηϛ. AL. Kessel B. Ketel GAL. Chaudron ITAL. Caldaia Boccatio caldara H. Caldera
Alæ sagittæ Virgil. πτερά ὀῖστού. AL. Die federen am holtz oder pfeil B. De vederen æn den hout oft pijl
Alueus pro ligno excauato ad condienda salsamenta. μονόκυλον. AL. Ein multen B. Een moude ITAL. Concha nonnullis
Amentum Plinio, Lorum mediæ hastæ obuinctum, quo iacitur. ἀγχύλη, ὂxανον βέλουϛ. AL. Der riemen am pfeil B. Pijl-bant GAL. Le lien d'vn dard ITAL. Il legame de la lancetta H. Amiento para tirar dardos
AmesHoratio, Pertica aucupalis tendiculam sustentans.στάλικ, ἰκευτιχόϛ χάλαμοϛ. AL. Stachel die man braucht das garn damit auff zu spannen B. Voghelers stock, oft garenstock GAL. Perche a oiseleur ITAL. Verga o bastone d'vccellatore H. Palo que sostenta la red
Amussis Funiculus creta aut rubrica illitus, quo dirigunt saxa aut ligna. σταθμή, σταφύλη. AL. Richtschnur, senckelschnur B. Coorde, richtsnoer GAL. Cordeau ou ligne de charpentiers H. El hilo del almagre AN. Carpenters oder masons rule
Anceps securis Vide Bipennis.
Annuli loricæ χρίχα. B. Pantser, mællieu GAL. Mailles ITAL. Maglie H. Mallas
Annuli velares Plinio, qui & cortinales. χρίχοι εἰϛ τοὐϛ στρωματεῖϛ Theoph. quibus aulæa & contrahuntur aut expanduntur AL. Sergen ringlin B. De ringhen vande gordynen GAL. Les anneaux de courtines ITAL. Gli annelli delle cortine
Annulus δαχτύλιοϛ, a digito. AL. Ein ring B. Een rinck GAL. Vn anneau ITAL. Anello H. Anillo AN. Ryng
Annulus Ferrum orbiculare, quod inter modiolum & embolium obijcitur, ne modiolus atteratur. δαχτύλιοϛ. Pollisci.
Annulus pronubus quo ceu arrabone coniugij sides obligatur AL. Ein trawring B. Een trourinck GAL. Anneau de foy ITAL. La fede H. La fe
Annulus purus lunula Plauto. δαχτύλιοϛ ἂλιθοϛ, ἀπείρων Eustath. σφαιροειδήϛ. AL. Ein gedenck ring B. Een dræt, een hoeprinck, een latte, een rinck sonder steen GAL. Anneau sans pierre ITAL. Anello senza pietra H. Anillo sin piedra
Annulus sigillaris vel signatorius Valerio Max. qui signandi causa habetur. δαχτύλιοϛ σημαντήρ Iosepho. AL. Pitschierring, pitschier, sigelring B. Signet, seghel-rinck GAL. Anneau, ou cacher ITAL. Anello sigillatorio, sigillatoio H. Anillo para sellar
Ansa Virg. Prominens poculi pars qua prehenditur. λαβή, οὐ=ϛ, λαβή ἀμφίστομοϛ Sophocli. AL. Ohren handthabe B. Oore oft hanthaue GAL. Anse ITAL. Ansa H. Asa
Ansæ, forpices vncinati Vitru. Ansa quibus pondus pendulum mordicus prehenditur. λαβαἰ. AL. Steinzangen Heluet exsenen hagken. B. Hæcken GAL. Crocs ITAL. Rampsini H. Garfios
Ansæ ferreæ Vitru. quibus saxa implumbata ligantur. λαβαἰ σιδηρέαι. B. Bindtysers, sleutelen
Antilena προστερνίδιον, Lorum ante pectus equi. AL. Brustriemen B. Het voorghetuych GAL. Poictral ITAL. Pcttorale H. Petral de bestias. Antlia Mart. Haustoria machina, quæ arte attrahit aquas e cisternis aut colluuiariis. ἀντλία, ἀντλίον, ἀντλιαντλητήρ Eustath. ἂντλον B. Een waterpompe H. Bomba para sacar agua
Aqualiculus Ligneus alueus porcorum. AL. Sewtrog B. Verckens troch, zeunie GAL. Auge ITAL. Albio, albuolo da porci H. Baxo, barriga, dornajo
Aquiminarium Pomponio, nasiterna Verr. a trium nasorum, quos exprimit, forma trichilum Colum vas aquarium ansatum, patens, in quo stanno incrustato potoria supellex & eluitur & resi igeratur per æstatem. yυχτήρ Suide, λέβηϛ ἀτόειϛ Eustathio.ἂπυροϛ λέβηϛ Hom. ἀναθεματιχόϛ Hom. schol. hoc est, λευχόϛ ἀπό xεύματοϛ χασσιτέρου, vt Eustathius ait. ἂxραντοϛ πυρί apud Ionem. AL. Ein fasz zum kuhlwasser B. Een coelvat, spoelvat GAL. Hacquet, cuuiere a culpæ similitudine. ITAL. Vaso per metter il vino in fresco H. Vasa para metter el vino en frio
Aratrum ἂροτρον. AL. Pflug B. Ploech GAL. Araire, charrue, a curriculi similitudine, quod duabus rotis incedit ITAL. Aratro H. Arado
Arca camerata Vlpiano, fornicis instar arcuata. χιβωτόϛ χαμαρωτή. AL. Kopffer mit einem gewelbten lid oder deckel B. Een ghewelfde koffer oft kiste met een ront decksel oft lit GAL. Casse a couuerture ronde ITAL. Cassa col cuouerchio rondo H. Caxa que tiene la cubierta redonda
Arca poliinaria ἀλευροθήχη, ληνόϛ Menandro, πλαθάνη AL. Beutelkast B. Buydeltroch
Arcus, cornu Virg τόκον, χέραϛ Epig. AL. Handbogh, bogh, armbrust B. Boghe, hantboghe GAL. Arc, arbalestre ITAL. Arco, balestra, quasi balista Et sunt qui arcum brachio chalybæo instructum balistam chalybeam vocant, vt Nebrissensis arcubalistam. Belgæ vocamus Stalen boghe, & Voetboghe, quod pedibus dum tenditur, deprimatus. AL. Stahlin bog, & Fuszboge H. Arco, balestra AN. Bowe
Argutari pedibus eleganter a Titinnio comico dictum est de fullonibus, quando telam laneam rudem subigunt pedibus subsultando identidem : quod & conciliare dicitur, συμπιλούν, ἰπούν, πιέζειν, συμπα τῆσαι. Talisque saltus a Seneca fuloniue vocatur, contumeliosiore vocabulo quam saliaris. B. In de com tredeu, vollen GAL. Foulet
Aries Cic. Cæs. tormentum murale Virg. Trabs funibus tensis suspensa, quæ retro ducitur, vt impetuosius feriat muror. χριόϛ, χριοδόχη Vitru. vnde χριοχοπεῖν Polybio, muros arietare, siue ariete quatere. De quo vide Ammianumlib. 23. B. Muerbreecker
Arma Cunctarum artium instrumenta, quomodo arma cerealia, rustica, & nautica Virgilio, coquinaria Plauto, tonsoria Martialis dicta. ὂπλα Polluci, ἃρμενα, ἐργαλεῖα, ὂντεα. AL. Allerley rustung oder zeug, rustzeug, werckzeug B. Alderley rusting, tuych, ghereetschap, wercktuych GAL. Toute sorte d'instruments & outils ITAL. Ogni sorte d'instromenti, masseritie & arnesi H. Instromentos de qualquier arte
Armilla Liuio, brachiale Plinio, Prisciano, Ornamentum circulare brachiis circumdari solitum. βραxιονιστήρ, yάλιον Halicarn. περιχάρπιον. AL. Bracelet, ermelzierd B. Bracelet, arme-cieræt. GAL. Brasselet ITAL. Braccialetto H. Manilla, o manija
Armillæ Vitru. Annuli siue vmbilici ferrei quibus cnodaces ceu vertibula quædam inseruntur B. Pannen
Artopta Palauto, Vtensile assandis torrendisque panibus accommodum. αῥτόπτη Polluci. AL. Eysen da man kuchlin inne bacht B. Wafel-yser
Ascia Plin. ab abscindendo, Fabrile in stramentum, quo materia fabricæ dolatur & exasciatur. κυλοχόποϛ Xenoph. AL. Ein beyl, breitax, zimmerax B. Een byle, breedbijl GAL. Hache grande ITAL. Manara grande H. Azuela grande, seguron
Assulæ Plin. schidia Vitru. Partes materiæ ascia abrasæ aut securi truncatæ. σχινδαλμοἰ, xιδία, πελεχύσματα Aetio τρύμματα. ramentorum crines Plin. lib. 16. AL. Span, spalten schindelen. flugspan, hobelspan B. Splinteren, spænderen, hou-spænderen GAL. Coupeaux ITAL. Aslette, orli, stellette di legno, fruscule H. Astillas de madera AN. Chyppes
Assulas inspicare Virgil. In acumen tenuare assulas, ad aristarum speciem AL. Schindelen zu spitzen B. Pennen, priemen oft spyen mæcken
Aulæa Virgil. vela regia Tertulliano. aulæa Attalica Val. Max. & propertio, purpura & auro intexta. αὐλαῖα. aulæa Babylonica Martiali, quæ diuersos colores picturæ intextos habent, inuento Babylonis & nomine, pt Plinius textatur : quæ nunc palma ad Flandros transiit, vt merito & genitum vna confessione gloriam sibi is tam vsurpare possint, quam Alexandrinis attribuerat Martialis :
? Victa est
Pectine Flandrico iam Babylonis acus. AL. Tapeten, Turckische Teppich, Heydnische tucher. B. Turcksche tapisserye, tapisserye. GAL. Tapisserye Turquesque, tapisserie. ITAL. Tapezzaria Turchesca H. Tapetas
Auræ αὐραἰ, quasi samulatrices, vel εὐραί vt apud poll. scriptum est, Ferramenta, quæ axi immissa prohibent attritum eius. B. Asysers
Aurea Frænum retro aures.
Authepsa Cic. Olla ænea quæ sua slonte coquit, substratis semel candentibus prunis. A lij existimant vas esse eiusinodi, quale subij cimus lancibus escariis, cum prunis, ne cibaria refrigescant. Cui illorum sententiæ astipulator esse non possum. Quod postremum Budæus batillum mensarium nominat, sed quam proprie, alij iu dicent : siquidem Batilli munus ab hoc diuersum est : ego Foculum potius dixerim, de quo paulo post.
Axis Virgil. circum quem vertitur rota. ἂζων, ἂντυκ. AL. Achs B. Asse, as GAL. Essieu ITAL. Axe H. Exe de carro
Axungia Plinio, Vnguen quo axis inungitur, ptrota facilius circumagatur. ὀκύγγιον Aeginetæ. AL. Karrensalb, schmer B. Waghensmeer oft smout GAL. Oingt ITAL. Assungia H. Vnto anejo para vntar exes
Baculum sequitur iam stanti.
Baculus baculum Ouidio, bacillum Cicer. ῥάδικ Nicandro, βαχτηρία. AL. Steck B. Stock GAL. Baston ITAL. Bastone, mazza frusto H. Cayedo, bordon, palo
Balearis funda Vide Funda.
Balista Liuio, Tormenti bellici genus, quo lapides & iacula mit tebantur. βάλλιστρα. de qua Ammianus lib. 23. AL. Maurbrecher, boler B. Muerbreecker H. Trabuco
Basis Trebatio. Orbiculus cui vasa vinaria & escaria mensæ illata imponuntur, ne mappas polluant.
Bartillus Plin. Instrumentum ferreum, quo cineres & prunas tollimus, alioque trans ferimus. πύρανον Polluci, πυρφόρον, πύρανοϛ Hesychio. AL. Feurschauffel B. Vierschuppe GAL. Vne paletre a feu, pælle, ou poale ITAL. Badile H. Badil, pala de hierro
Batillus cubicularius ignitabulum, Instrumentum æneum, in quod coniectis prunis candentibus excalesiunt lecti. πύρανον Etymol. πυριατήριον, θαλπόλεχτρον. AL. Glutpfann B. Bedstoue, bedpanne GAL. Vn eschauffoir de lit ITAL. Scaldaletto
Baucalium apud Aphrodiseum in problem. vel, vt alij, caucalium, Vasculum angusti oris βαυχάλιον ἢ χαυχάλιον, στενόστομον τεύxοϛ Aeschylo. videtur esse hinc detorta vox vulgaris apud Italos, hocalum, quod vitreaminis genus est, siue poculum angusto ore. B. Bocæl ITAL. Boccale
Bidens a duobus dentibus plinio, bipalium Varr. Fossorium instrumentum, quo terra aperitur in iis locis, quæ aratrum non admittunt. δίχελλα Phocylidi, σχα πάνη Theocr. AL. Grabstickel B. Vorcke met twee tanden GAL. Houen fourchue ITAL. Piccone H. Pala con dos dientos
Bipennis Plin. anceps securis Ouid. vtrimque secans securis. ἀκίνη Hesychio, πέλεχυϛ δίστρομοϛ Eidem. πέλεχυϛ ἀμφίστομοϛ. AL. Ein beyl so zu beyden seitten hauwet B. Een bijl æn twee zyden, scharp houweel GAL. Besague, hache ITAL. Scure da due tagli H. Hacha
Bombylius Vas angusti oris, inter bibendum bondum sonitumque edens. βομβύλιοϛ Polluci, βομβύλη Tarrhæo, qui στενοτράxηλον ἔχπωμα exponit. AL. Kutter, engster B. Een cruycxken dat clockt, een potteken met eenen nauwen hals
Bractea Virg. Tenuis lamina, & dum plicatur crepitans πλόχιον. AL. Blach B. Bleck, spanneken H. Chapa
Buccula Iuuenali, Buccarum tegmen, per quod spiritus ducitur. παραγναθἰϛ. AL. Helmisier, der bart am helm B. Tvisiers GAL. La visiere ITAL. La visera H. La visera
Bulla Calpurnio pro ornamento bracteave extuberante in cingulis muliebribus. AL. Spang am gurtel B. Doppe, bladerspanne H. Bolton de cinta, chaton de cinta
Bulla Cicer Ornamentum erat aureum vel deauratum pueritiæ, intus cauum rotundum, in cordis speciem efformatum, vt Macrobius, vel, vti Plutarchus ait, bullæ in aqua surgenti simile, quod de collo suspendebatur. vnde inquit : βούλα περιδέῤῥαιόν τι ὂμοιον πομφόλυγι. AL. Bysemknopff, bull, eingeschlossen halszzierd B. Agnus dei, herteken, bruecke, ronde baghe GAL. Bague ronde ITAL. Bolla, bagua ronda H. Bolton de cuello
Bulla Cicer, pro capit e claui vmbellato, in bullæ modum fastigiato, quo superbarum ædium fores configi solent, interdum deaurato. AL. Taffernage, trugnagel B. thooft van een uaghel, rondt ghelijck een top GAL. Teste de gros clous, esleue en bossette H. Clauazon de bollones
Bulla Virgil. Ornamentum rotundum & concauum ex auro, argento, aut ære, quod equi cingulo additur.
Buris Virgil. bura Varr. Curuamen aratri quod vomerem excipit. ἕλυμμα. hanc cum stiua confundunt Grammatici, & pro ea interpretantur male.
Cacabus Plin. Olla in qua pulmentaria coquimus. χαχάβη Gal. χάχαβοϛ, λεβητάριον. AL. Ein achrenes kesselin B. Een coperen ketelken oft potteken GAL. Chaudiere ITAL. Laueggio H. Caldera
Cadurcum Iuuenali, pro candido tegmine lecti, nimirum stragulo linteo, vel cortina ac peripetasmate lecti candido. AL. Sagel vber ein gulteren, oder ein Weisz bedtdecke B. Witte gordynen, omomhangben, oft Slæplaken, oft Speerders GAL. Voile, ou courtine de lit ITAL. Cortina, o cuouerchio bianco del letto H. Pauellon blanco, o colchon de cama
Candurci nomine potest nuncupari tegmen, quod in pompa solenni velat, & ab æris iniuria defendit monarchas : vel vbi Eucharistia circumfertur. AL. Der Himmel B. Den Arck, den Hemel GAL. Vn polie Cadurcum, pro tabernaculo institutorum, sub quo merces suæ venum exponunt. AL. Krammerladen oder Gaden B. Græm GAL. Tente ou logette de mercier, hayon, magazin ITAL. Magazzino H. Botiga de mercero
Cadus Virg. Vas vinarium χάδοϛ. AL. Weinvasz B. Wijnpype GAL. Cacque ITAL. Bota Vasija de vino.
Cælum Fabio, Instrumentum quo argentarij aliive opifices cælant in ære argentove, aut etiam in ligno saxove sculpunt. γλυφίϛ Etymol. γλύφανον Theocr. ἐγχολαπτήρ, ὑπαγωγεὐϛ, γλυφεῖον, λακευτήριον. Thucyd. quod scholiastes διδήριον λιθουργόνexponit. τύχοϛ. proprium est latomis cælum, quo lapides cædunt & poliunt. AL. Grabeysen oder Stickel, Treibpuntz, Gudzer B. Græsijser, steeckijser, formoir, groefijser GAL. Burin, instrument a grauer ITAL. Burino H. Buril, sinzel AN. Grauing yron
Calamistro erispare comam comam in gradus frangere plin. Iun. vibrare ferro crines Virg. vstulare crines candente ferro Pacuuio. πλέχειν τόν χορυφήν Phocylidi, ενουλίζειν τοὐϛ πλοχάμουϛ, πλέχειν, χαλλωπίζειν τήν χόμην ἐμπλοχῆ| Straboni. AL. Krausz Haar machen B. Het Hayr doen Crollen GAL. Grediller ou friser les cheueux ITAL. Crespare li capelli H. Crispar los cabellos
Calamistrum Varr. Acus maior, qua crispatur in annulos capillitium. χαλαμἰϛ, χάλλυντρον acus Iuuenali. AL. Pfriem da man das Haar mit krausz macht B. Nælde oft Priem om T’hayr te crollen GAL. Poinson pour grediller & friser les cheueux ITAL. Ferro da incrispare li capelli H. Hierro para encrespar los cabellos
Calamus Martiali, pro virga aucupis, quæ visco solet illini χάλαμοϛ. AL. Leimruth B. Lijmroede, oft stock GAL. Gluet ITAL. Verga inuischiata H. Leno enligado
Calamus Pro eo qui suspendit hamum, ne fundum petat. χάλαμοϛ. B. Dobber ITAL. Massachera
Calathus Virg. qualus Hor. quasillus Cic. Corbis in quem netrices pensum & fusos componunt. τάλαροϛ, χάλαθοϛ, χάνηϛ. AL. Geflochtener Korb, Spillenkorb, Spindeltruhle B. Spillen corf, oft Nævmandeken GAL. Panier pour les fuseaux ITAL. Sesto delli fusi H. Canasta, canastillo, altabaque AN. Hamper
Calcar Virg. calx ferratus Sillio, πτερνιστήρ, λαχτἰϛ, πλῆχτρον, ἐγχεντρἰϛ, χέντρον, μύαy. AL. Sporn B. Spore GAL. Esperon ITAL. Sprone H. Espuela
Calix Varr. Poculi genus, quo calidam olim potionem bibebant. χύλικ. AL. Becher, Glasy, Trinckgeschirr B. Beecker, kelck, glas GAL. Goblet, calice ITAL. Bicchiero, calice H. Vaso para breuer
Calix vitreus Martiali, θηρίχλειον Suidæ. θηριχλέουϛ τέχνον χύλικ, χύλικ ὑάλινοϛ, ὑάλινον ἔχπωμα Aristoph. AL. Trinck glasz, glaseren Becker B. Drinckglas, glas, glasen beecker GAL. Voirre ITAL. Bicchiere di vedro H. Iarro di vedro H. Iarro de vidrio
Calliblepharum Plin. Medicamentum quo supercilia denigrantur ad ornatum mulieribus. χαλλιβλέφαρον. B. Swertsel voor de wijnbræuwen
Candela Iuuenali, lucerna Cic. lychnus Eid. λυxνόϛ, λυxνία, λυxνοχαῖ/α Herodoto AL. Kertz, Liecht B. Keerse, Licht GAL. Chandelle ITAL. Candela, vela H. Candela, vela AN. Cadel
Candela sebacea Col. AL. Vnschlitne Kertz B. Een rueten Keerse, Smeer Keerse GAL. Chandelle de suif ITAL. Candela di sebo, o di seuo H. Candill di seuo AN. Tallowe candle
Candelabri scapus Plin. B. De Stele van een Candelær
Candelabrum Cic. lychnuchus Plin. λυxνεὼν, λυxνίον, δηροπήγιον. AL. Liechtstock, Leuchter, Kertzenstock B. Candelær GAL. Chandelier ITAL. Candelaro H. Candelero AN. Candelsticke
Canistrum Virg. Vimminea sporta, qua panem expediunt, & mensæ reliquias excipiunt, χάνεον, φέρνιον, χόφινοϛ, ἂῤῤιxοϛ. AL. Brotkorb B. Brootcorf, brootmande GAL. Panier ITAL. Paniere, canestro H. Canastra AN. Basket
Canterij Vitra. Ligna lingulata, quæ materiarij fabri pro adminiculis subijciunt materiæ serra dissecandæ. AL. Tillbaum, Trom B. Schætsen, schragen GAL. Cheuallets ITAL. Caualli, caualletti
Cantharus Plinio, vas vinarium cum præcedentis idem fere, nisi quod Baccho fuerit cantharus peculio sacer : vt in Scypho adnotauimus antea, quod præter Macrobium & Athenæum etiam Plinius docet lib. 33. Marium liberi patris exemplo cantharis potasse scribens. χάνθαροϛ. AL. Weinkanne B. Wijncanne
Canthus Persio, Ferrum quo absis munitur. χάνθοϛ, ἐπίσωτρον Hom. AL. Die eysin Radschinen B. D’beslach van t’rat GAL. Le fer au tour de la toue ITAL. Il ferro attorno alla rota H. El cincho de la rueda
Capedo Cicer. vas Samium, (vt indicat Cicero lib. De repub 6.) a capacitate dictum, nisi mauis d capiendo, quod esset ansatum, vt ita facile prehendi posset, vt & capidula & capula & capis Plinio fit & e
ligno tornatum ansa extenta, cuius siguram repræsentant antiqua nomismata, estque Sarmatis peculiarissimum poculum. χυλίσχη Halicarn. AL. Holtzlin Trinckgeschirr mit Handthaben, Gon, Kellen B. Een nap met een hanthaue oft oore
Capistrum Virgil. xειλωτήρ, φορβεῖα, περιστόμιον. AL. Halfter B. Halfter, muylbant GAL. Licol, cheuestre ITAL. Capistro H. Xaquima, cabestro
Capsa Plin. arca Cic. cista Eid. χίστη, γλωττόχεμον, χοίλη, λάρνακ, ζύγαστρον. AL. Kast, Reiszkasten, Kist B. Kiste, Kasse GAL. Arche, casse ITAL. Cassa H. Arca, caxa de guarda
Capsella capsula, cistella Plut. Exigua capsa, a capiendo dicta. γνωσσόχομον, χαyάχιον Hesych. AL. Ein Truhle oder Ladle, Korble B. Een Doose oft Lade, een Cabas GAL. Layette, boite ITAL. Cassetta, scatolina H. Caxa pequena caxita
Capsella fictilis χερματήριον, παρά τό τηρεῖν τό χέρμα. B. Een Spærpor ITAL. Saluadenari, pro capsula figulini operis, in quam pueri nummulos asseruandos conijciunt.
Capsus rhedæ Vitra. Locus rhedæ in quo victor sedet. AL. Desz Kutschen Knechts Sitzs B. Krat dær de cotsevo eder sit GAL. La ou est assis le cochier ITAL. Il luogo doue sede il cocchiere H. El lugar do assenta el cochero
Carbo Persio, Pruna extincta. ἂνθρακ. AL. Kol B. Kole, dooue Kole GAL. Charbon ITAL. Carbone H. Carbon
Carchesium Virg. Pochlum circa mediam partem compressum, ansis, a summo ad infimum pertinentibus munitum. χαρxήσιον Cratino. AL. Kopff, Krausen B. Kop, oft hoogen Kroes GAL. Hanap a boire ITAL. Coppa H. Copa
Carnarium, furcula Liuio, furca, qua carnium pulpæ & succidiæ suspenduntur. AL. Gabel B. Vleeschgaffel
Carpentum Liuio, Ouidio, Matronarum vehiculum, vt ostendit in Fastis Ouidius : cum Pilento fere idem πορεῖον Plat. φορεῖον.
Carrus Cic. carruca Plin. biga Virg. biiuge curriculum Sueton. AL. Karr von zweyen Rossen gezogen B. Een karre met twee peerden GAL. Charrette a deux cheuaux
Catapulta Liuio, Machina bellica omnis generis iacula effundens, χαταπέλτηϛ.
Catheter ænea fistula Celso, Chirurgicum instrumentum, quo immisso vrinam morantem, obstructo meatu vrinario, proijcimus χαθετήρ. Galeno, σίφων Aeginetæ. GAL. Sonde
Catinus Hor. seruiebat pulmentariis & insculentis. τρύβλιον, λεχάνη Poll. AL. Blat, Schussel B. Een Commeken, oft diepen Schotel GAL. Plat, escuelle ITAL. Piatto, scudella, a scuti, vel potius parnæ forma H. Plato, escudilla
Cauterium Plin. instrumentum vstioni idoneum, quo putrida vlcera, & defluxui obnoxia loca inuruntur. χαυτήρ Apsyrto, χαυτήριον. AL. Breneisen B. Brantijser, cauterie GAL. Cautere ITAL. Cauterio
Cento Cæs. centunculus Plin. χέντρον. Stragulum e discoloribus pannis consutum. ῥαπτόν. AL. Gestuckelte, Decken B. Særse, vergaderde Decken, Kleet van stucken ende stollen vergadert GAL. Couuerture de diuerses laines, bureau, loudier de plusieurs pieces ITAL. Schiauina H. Repostero de remediendos
Centrum Cic. Pes alter circini immobilis. χέντρων.
Cereus Cic. pro candela e cera, vel funali φανόϛ. AL. Wachskertz B. Wassen keerse GAL. Chandelle de cire ITAL. Candela di cera H. Cirio AN. Waxe candle
Caruical Iuuenali, quod seruici confouendæ substernitur. ποτίχρανον Theocrito, ὑπαυxένιον Luciano, ὑπηρέσιον προσχεφάλαιον. AL. Hauprkussin B. Hooftpuellouwe, Peluwe, Hooftpuel GAL. Trauersin du lit, cheuer ITAL. Cauezzale H. Cabecal
Cestra Malleus ferreus, siue, vt volunt, armatura lunata, qua in perfringendis hostium armis vtebantur equites, atque hanc esse proprie Amazoniam securim volunt nonnulli, quo cataphracti equites vtuntur. χέστρα. AL. Reit oder Fausthamer B. Heerhamer GAL. Masse de fer ITAL. Mazza d’huomo d’arme H. Elmartel o maca de los hombres d’armas
Cheleuma xήλευμα Hesychio, ἀχέστρια Attice, ἠ πήτριον Suidæ, ῥάπτριον, pro canabino filo setis præpilato, quo calceos consuunt, ita enim accipio ω)=| ῥάπτουσι, non pro subula, vnde dixit Eupolis, σχύτινα xηλεύειν, pro calceos consuere AL. Schusters Faden, oder draat B. Dræt, caftele GAL. Le fil de cordouannier ITAL. Il filo de calzolaio H. El hilo de capatero
Cheonia Vitru. Ansæ quædam arrectariis tignis affixæ, in qua succularum cardines coniecti versantur a vectiariis, xελώνια. AL. Die Zugstelle, Zugschenckel, oder Balcken, darinn die Welle vmgetrieben vnd gehalten wird B. Den voet oft gat oft balck, dær dat windæs oft rar in omloopt
Choragium Cicer. Instrumentum generice omne, & apparatus quiuis. xορήγιον. AL. Rustung B. Toernstinge GAL. Equipage, & appareil quelconque ITAL. Qualsi voglia apparato H. Qualquiere aparejo.
Aloqui apparatus omnis scenicus velamentorum ita dicitur Festo teste, quod Siparium scenicum Seneca & Tertullianus dixerunt. est enim siparium velum mimicum xορήγιον. AL. Rustung zu einem Schawspiel. B. De cieragle ende ghereetschap van eenich batement, camerspel GAL. Les ornements & l'equipage des farces ITAL. L'apparato d'vna comedia
Chrysendeta Mart. Vasa ex auro illigata, quæ crustas habent aut torques ex auro nexiles, vti voluit Bayfius : at Turnebus gemmata vasi quæ consertas auro gemmas, hoc est, λιθίσχουϛ xρυσενδέτουϛ, teneant, erponit xρυσένδετα.
Chrtropus Ollæ sustentaculum. xυτρόπουϛ, ἐπιστάτη Aristoph. AL. Dreyfusz B. Drievoet, Treeft GAL. Trepied ITAL. Trespedo H. Hierro de tres pies, para ponar la olla a cozer AN. Tryuette
Ciconia tolleno Plinio, Machina putealis, cuius hæc structura est : Trabs alte solo dep angitur, cui altrinsecus altera longior transuersa immittitur fibula adstricta, pondere vnam partem prægrauante. χηλόνειον Aristoteli & Basilio, ἀντλητήριον. AL. Brunnenschwenckel B. Wippe GAL. Bascule, grue ITAL. Grua H. Cigonal
Cilicium præter significationem propriam alibi a nobis dictam potest vocari textum e pilis, percolandis liquoribus, multi in coquinatio instrumento vsus. χιλίχιον, χνησέρα Hippoc. AL. Haarin Reytter B. Een Stamijne, een Hayren Seefken, een Hayr GAL. Estamine ITAL. Stamegna H. Cedaco AN. Straynour
Cinolia terra Plin. creta, Terra alba qua fullones vtuntur extergendis pannis AL. Walcker Wascherde B. Volders ærde, waschærde B. Croye pour nettoyer le drap ITAL. Creta per cauat le macchie de e panni H. Creda para alimpiar manchas
Cingula Ouidio, Lorum canabinum ventrem equi succingens. μαxαλιστήρ. AL. Roszgurt B. Cingel GAL. La ventriere ITAL. Cinta H. Cincha de la filla
Cinis Virg. τέφρα, σποδόϛ, σπληδόϛ Nicand. AL. Aschen B. Asschen GAL. Cendre ITAL. Cenere H. Ceniza
Circinus Plin. Instrumentum fabrile, quo circulos ducunt. διαβήτηϛ. AL. Ein Circkel darmit man circklet B. Een passer GAL. Compas ITAL. Circino, compasso H. compas AN. Compas
Circulus Cicer χύχλοϛ. AL. Ring, Circkel, Runde B. Circkel, rondeel, rinck, ront perck GAL. Cercle, rondeau ITAL. Cerchio H. Circulo
Cirnea Plaut. Vas vinarium e quo vinum miscetur & infunditur : dicta παρά τό χιρνα=|ν, vt videtur. χάλπη, χαλπἰϛ, τρίπουϛ ἂπυροϛ. AL. Schenckkandel B. Schenckpot, tuytkanne GAL. Pot a verser le vin
Cisium Cic. Vehiculum duabus rotis nitens. δίφροϛ [δῖ/φροϛ] . AL. Kutschen B. Cotse GAL. Cocche ITAL. Cocchio H. Cocho
Cissybium Poculum quoduis, siue quod primi pastores e cisso, hoc est hederacea materia, passim obuia pocula confecerint, siue quod potum contineret. χισσύβιον, παρά τό xεῖσθαι ἐϛ αὐτό τό πίνειν. AL. Ein Trinckfasz B. Een drinckpot nap
Claua Pro baculo quo cuniculos necant. ῥόπολον B. Hasenkneppel
Claua ῥόπαλον, χορύνη. AL. Kolb B. Kudse, Knodse, Kolue GAL. Massue ITAL. Claua H. Porra
Clauus Plin. clauus ferreus Cæsari. ἦλοϛ AL. Nagel B. Nagel GAL. Clou Chodo Petrar. chiouo. H. Clauo
Clauus Capitatus Varr. AL. Schlosznagel B. Sluytnagel GAL. Clou testu
Clauus muscarius Vitru. vmbellatus, rotundo capite insignis. AL. Grosser hauptnagel B. Tætse, oft groothooft nagel
Clauus vncinatus Vitru. qui vncum capitis loco habet, de quo genere panni solent suspendi B. Clawier
Glimacter Instrumentum in gradus scansile, de quo ahena & lebetes suspendimus χλιμαχτήρ. B. Een Hanghel, Hengel GAL. Gremeliere
Clitellæ Horatio Sellæ dossuariæ iumentis imponi consuetæ ad onera commodius gestanda. ἀστράβη, σάγμα. AL. Saumsattel B. Scheensadel GAL. Le bast ITAL. Basto H. Albarda, o ensalma
Clypei ansa vel capulus, quo tenetur ὂxανον Plutar. πόρπακ Soph. ἀναφορεὐϛ τῆϛ ἀσπίδοϛ. AL. Die Handthabe am Schild B. Tvatsel, oft D'hanthaue van een Schilt GAL. Le manche du bouclier ITAL. Il manico del brochiere GAL. La manga del broquel
Clypeus Argolicus Virg lib. 3. Aeneid. pro magno & rotundo, totumque obtegente corpus accipi videtur, qualis ἀσπἰϛ ἀμφιβρότη Hom. ἀσπἰϛ ἀργολιχή Halycarnasseo. Ammianus lib. 24. indicat pinnis qutbusdam aut turriculis in orbem exstantibus assurgere.
Clypeus Virg. Clypeum Liuio, Scutum maius & oblongum, eo quod clepat, hoc est celet, totum corpus, vt Charisius ait, vel παρά τό γλύπτειν, quod in eo imago & facies cuiusque redderetur, teste Liuio, originis virtutis argumento, θυρεόϛ, a facie ianuæ. Porro clypeum peditum esse, vt scutum equitum, voluit Soruius. AL. Schirm schilt B. Langhe Schilt, Terge GAL. Targe ITAL. Targa H. Targa
Clyster clysterium, Instrumentum ipsum quo aluus perluitur. χλυστήρ. AL. Ein Clistir B. Clistereye GAL. Clistere ITAL. Clisterio H. Cristel ayuda
Clyster oricularius Celso, quo medicamentum auri affectæ infunditur. αὐλόϛ Aeginetæ. ω)τεγxύτηϛ AL. Klein Rholin, damit man etwas artzney in die Ohren thut B. Oorpijpken, oorspuyte GAL. Syringue
Cnodaces Vitru. E ferro rotundæ quædam fibulæ in extremis scaporum capitibus adactæ, aut plumbo affuso sirmatæ, quæ in armillis versantur. B. Duymen, speenen
Cochleare Martiali, quo liquida sorbemus. χοxλιάριον, μύστρον Athen. μυστιλάριον Poll. χοxλιώρυxον Poll. δοῖδυκ. AL. Leffel B. Lepel GAL. Cuillier ITAL. Cuchiaro H. Cuchara AN. a Spone
Colla gluten Virg. glutinum Sallustio & Varroni glutinum ferunt Dædalum inuenisse AL. Leim, Gleister, Pappen B. Pap lijm GAL. Glu, colle ITAL. Colla H. Cola, engludo
Collimare Cicer. vel, vt alij legunt, collineare, lib. 2. De diuinat εὐστοxεῖν, στοxάζεσθαι σχοπού Polybio, εὐστόxιοϛ βάλλειν, pro ferire scopum aut signum. AL. Den Pfell oder Geschosz auff den Zweck, oder auff das Zil richten B. Op de Pinne schieten GAL. Tirer ou toucher au blauc ITAL. Trare al bianco H. Tirar an el senno
Colum virgilio, per quod liquor dimanat & percolatur, τρύγοιποϛ, ἠ θμόϛ, ὑλιστήρ. AL. Syggeschirr, Sienen B. Sijvat, Cleynfer, Sijghevat GAL. Couloir ITAL. Colatoio H. Coladero
Colus Virgil. Instrumentum ligneum, quo pensum sustinetur. γέρων Poll. ἀτραχτυλἰϛ, ἠλαχάτη Homero. AL. Kunckel B. Spinrocke GAL. quenouille ITAL. Rocca, conochia H. Rueca AN. Rocke, disselstaffe
Concha labrum, peluis tonsoria. Vas marginis latitutine carens. χόγxη, πύελοϛ. AL. Scheres becken B. Barbiers becken. scheerbecken GAL. Bassin a barbier ITAL. Bacino H. Bacin
Conchæ martiano Iurisc. Testæ in quibus colores suos pictores reponunt. χόγxαι. AL. Muschelen B. Schelpen GAL. Les coquilles ITAL. Guscie H. Conchas
Conopeum Horat. Iuuen. Textile tentorium, quod lectu imminet, arcendis muscis comparatum & culicibus, quos χώνωπαϛ Græce vocant. χωνωπεῖον, χωνωπεών Epigr. AL. Vmbhang oder zeit ob einem Bedt B. Vliegennet, Vmbhanc oft Pauilioen ouer een Bedde GAL. Courtine au tour d'vn lict, pauillon ITAL. Padiglione o cortina di letto H. Pauellon contra los mosquitos
Conus Virg. galeæ apes Eid. Curuatura in apice galeæ, cui cristæ superponuntur. λόφανοϛ Suidæ χῶνοϛ. AL. Federror am Helm B. 'Tsoppeken an eenen Helm, dærmen de pluymen inne, oft op steeckt GAL. Le coupet d'vn heaume ou se met le plumard ITAL. La cima del elmo H. Ciomera del yelmo
Corbis Cic. sporta Sallustio. Colum ἂρριxοϛ, σπυρἰϛ, σπυρίxνιον, χόφινοϛ. Vas vimineum. AL. Corb B. Corf, Mande, Mandeken, Brootcorf GAL. Panier, corbeille, cophin. ITAL. Corbe, corba H. Cesto AN. Basker
Corbis dossuaria qua enehitur fimus & transfertur, cuius in vineaticis montibus vsus est apud Germanos. AL. Butten B. But Flandris GAL. Hotte
Corici vt in manuscripto Nonio lego, non autem corisci, Virg Leuia missilia in modum sagittarum. Coricique leues humeris
Cornua arcus Ouidio, Bina cornua, quorum crenis immittitur vtrimque neruus χορώνη, alio qui cornu Virg pro arcu dixit, quomodo curuare cornu. Quid lentare cornua Stat. dixere. quod lunare arcum ouidio, & sinu are : Græci χερουλχεῖν. AL. Den Bogen ziehen, oder spannen vnd krummen B. Den Boghe intrecken. buyghen oft spannen GAL. Bender ou tendre l'arc ITAL. Tirar l'arco, o bendar l'arco H. Tirar el arco, tender el arco
Cortina Hieron. velarium Stat. περιπέτασμα. AL. Ein Serg B. Gordyne GAL. Courtine ITAL. Cortina
Cortina Plin. Tinctorium abenum, siue lebes in quo lana suffecta succum imbibit. τρίπουϛ, λέβηϛ Luciano, θερμαντήρ. AL. Farbkessel B. Verwers Ketel GAL. chaudiere d'vn teinturier ITAL. Tinaccio, o caldaia de tintori H. Tina de tintor
Cortina striata AL. Ein Serg mit falten B. Gheuowen Gordijne GAL. Courtine fronsee ITAL. Cortina piegata
Couinus Mart pro curru camerato & contecto, o iucunda couine solitudo. sed Melæ Lucano, Currus bello accommodatus cuius axes falcibus vtrinque muniebantur. Vnde Sillius dixit, Fulcifer couinus.
Corytus Virg. Theca, repositoriumve arcus. Errore enim imbuti sunt Grammatici non pauci, qui sagittarum thecam, quæ Pharetra est, sie appellari autumant. τοxοθήχη, γωρυτόϛ Hom. quasi xωρυτόϛ. AL. Kocher darin man den Bogen legt. B. Den Koker, oft de custode van den Boghe GAL. Carquois a mettre l'arc ITAL. Carcasso del arco H. Carcox o goldre del arco AN. Bovve casse
Crater Cicer. cratera Virg. Capax poculum, ἀπό τού χρατεῖν, a capiendo, vel a miscendo vino. vt alij volunt. idem cum scypho,nisi quod scyphus religione quadamconuiuiis consecratus fuerit. χρἀτήρ. AL. Ein grosser Becher oder Geschirr B. Een grooten beecker GAL. Vne coupe, ou tasse ITAL. Coppa H. Grancopa
Crates Liuio ταῤῥόϛ AL. Hurd B. Horde GAL. Claye H. Carso
Crteuterium pro ferro, in quo veru vertitur. χρατευτή Hom χρατευτήριον. Poll. hoc discriminis est, quod rudi ille sæculo lapidibus nonnihil excauatis inter assandum verua imponebant, quæ in ferreis ansis nane vertuntur concinniore vsu. AL. Brateysen, darinnen man den Spis vmbdrahet B. Wend, oft Brantijser
Cratis ferrea craticula Martiali, in qua cibi torrentur. ἐxαρίϛ. AL. Ein Rooszt B. Ein Rollster GAL. Le gril ITAL. Graticula H. Parilla AN. Rostyngyren
Greacentrum Baculus præpilatus, quo carnium frusta configunt ac prehendunt coqui & lanij. χρεάχεντρον. AL. Ein Fleischhack B. Een Vleeschpriem, een larderpriem, een Vleeschhæck GAL. Vn croc, vne lardoire AN. Flesshe houcke
Creagra fuscinula, Fuscina extrabendæ ex abeno feruente, carni accommoda- χρεάγρα, λύχοϛ, ἐκαυστήρ, άρπάγη. AL. Ein Gablin. B. Een Vorcxken, oft een Vleeschgaffelken oft Riecxken GAL. Fourchette ITAL. Forcino H. Arrexaque para sacar carne AN. Flesshe houcke
Crena Plinio, Incisura sagittæ, quæ neruum admittit. γλυφίϛ, & incisura cornuum arcus, cui neruus inseritur, dum teditur arcus. AL. Krinn, Beil, Kerb B. De nocte, t'kerfken in de Horenkens, oft Pijlen GAL. Le cren ITAL. Scaluatura della sætta, triglipho H. Empulgnera del arco o balestra AN. a Nocke
Crepido lancis aut catini Extremus margo ἂμβη Ionice, vt Galenus exponit, & ἂμβων. sic Comicus quidam parasitum mordet τῶν λοπάδων τοὐϛ ἂμβοναϛ περιλείxοντα. crepidines patinarum circumlingentem. Emendandus obiter hic mihi est Galeni locus in Commentario De articulis : vbi perperam scriptum est περιέxειν pro περιλείxειν. AL. Das Borr B. De Bort oft de Rant vander Schotel GAL. Le bord d'vn plat ITAL. L'orlo del piatto H. El borde de la escudilla
Crepundia Plauto, Puerilia lodrica. χοροχόσμια, πλάγγονεϛ Hesychio, οἰχούρια. AL. Kinderspiel, vnd Kurtzweil, Docken vnd dergleichen B. Kinder huysræt, spel, poppen, ende diergelijcken GAL. Tous ieux des petits enfants ITAL. Tutti giuochi de bambini H. Diges o iueguitos de los ninnos
Creterra apud Cicer lib. 2. De natura deorum. ea est enim verior lectio, quam Craterra, ex manuscriptis, atque ea admonet meloci im Mario Victorino deprauati, qui in excusis libris ita legitur : Ferunt pulchras ære terras, aureasque lepistas. cum sit legendum, creterras, pro duabus vocibus, ære terras, vt id obiter indicem. Nonius ait idem sonare quod Situlam. quod vero Lepista sit, hariolarilicet, sciri certo nequit, fictile tamen aut æneum vas templis vsitatum fuisse, Varronis testimomo apparet. fortassis a squammarum ordine, quas Græci λεπίδαϛ nominant.
Cribrum Cicer. incerniculum Plim. a cernendo dictum, quod pollinem a furfurum recrementis separet : olim, vt & hac tempestate, e crebris foraminibus pertusa ac confossa membrana fiebat, & e setis equinis. quod setaceum cribrum Galliæ inuentum, nam excussorium e lino & pollinarium Hispaniæ monstrarunt σινίον & σινιατήριον Hesych. χόσχηνον. AL. Sib. Beutel, Beutelsack, Rijteren B. Seuen, Sifte, Teempst, oft Teems GAL. Crible ITAL. Cribello, aliis criuello, sedacia H. Cedaco AN. Strayner colander
Cribrum pollinarium vide in Cribrum
Crista galeæ Virg AL. Federpusch auff den Helm B. Plumagie, Vederbosch GAL. Le plumard ITAL. Pennachio del helmo H. Cresta o pennachon del capacete
Cubital Horatio, Puluinus tomento aut plumis farctus, cui inter coenandum, cubito innit ebantur
Cucullus Martiali, Inuolucrum quo aromata clauduntur. AL. Puluerhauszlin Papeirinhornlin B. Papieren huysken GAL. Cornet ITAL. Scartoccio, sachetto de specie Venetis H. Alcartaz, emboltorio de especias
Cicirbotioa Calso, qua sanguis cute scarificata educitur, vel spiritus, si cutis intacta & integra manserit. illam σιχύαν μετά χαταxασμού, hoc est, cum scarificatu, vocant, hanc χούφην Aurelianus aliique nominant. AL. Ein Kopff, oder Ventausz B. Een vencose oft cop GAL. Ventouse ITAL. Ventosa H. Ventosa
Cudo Silico Italico Galea ferarum tergoribus inducta, cuiusmodi priscis sæculis in vsu fuit, duratque etiamnum apud feram gentem Hibernos. χυνέη Homero, χτιδέη Eidem. AL. Lederin Beckelhaub B. Leederen Beckeneel GAL. Sallade de cuir ITAL. Elmo di cuoio H. Yelmo de cuero
Culcita Cicer. (ita enim absque r in vetustis exemplaribus Nonij, Iuuenalis & Martialis scriptum inuenio, lectionemque eam olim comprobauit Politianus) Stragulum omne plumis tomentove fartum atque inculcatum. ἐφάπλομα, τύλη, τυλία τυλία, χλινοραφήϛSophocli, στρωμνή. AL. Gulteren, Gulterbett, Polster, Vnderbett B. Volster, Culckt, Tijcke, Onderbedde GAL. Coite, coutil ITAL. Coltre Boccatio H. Colcedra, colchon, colcha
Culcita lanea vel tomentitia λναφαλῶδεϛ στρῶμα, ἢ τύλη. AL. Polster, oder Bedt mit Scherwoll oder Burren auszgefult B. Materas GAL. Lit rempli de bourre, materas ITAL. Materazzo H. Matelaz
Culcita plumea Cic. plumis inculcata. AL. Federbett B. Verenbedde GAL. Lit de plumes ITAL. Piumaccia H. Colchon de plumas
Culcita stramentitia χαρφῶδεϛ στρῶμα. AL. Polster oder Sack mit Stroo aufgeschopft B. Een Bult, een Stroosack GAL. Sac rempli de paille ITAL. Paglia riccio, saccone a dormir H. Sacco de paja
Culcita subalaris Lamprid. ὑπαγνώνιον στρῶμα. Poll. AL. Ein Kussin vnder die Achsselen B. Een Cussen oder den Arm, oft onder docxelen GAL. Coussin dessous l'aisselle
Culleus & culleum Varr. Coriaceus saccus, quo vinum oleumve
deportabatur. AL. Lederin Sack, oder Fel B. Lederen Sack GAL. Sa de cuir ITAL. Odero H. Odrina
Id nominis conuenit & corio consuto in sacci speciem, quo viuam e flumine aquam Londini in Anglia coctores cereuisiarij efferunt. vter Cæs. ἀσχόϛ. B. Een Lederen Watersack
Culter μαxαιρίϛ. AL. Messer B. Mcs GAL. Couteau ITAL. Coltello H. Cuchillo AN. Knijfe
Culullus Horat. Vrceolus, vel sictilis cyathus AL. Ein Krauszlin oder Irrdin Becher B. Een eerden potteken oft croesken GAL. Pot, ou vaisseau de rerre ITAL. Vasetto di terra H. Iarro de barro para breuer
Cunæ Cic. cunabula. Eid. Lectulus infantum, alueus Liuio. Sunt qui cunas volunt esse culcitas in fantium : incumabula, lectulos in quibus reponuntur. Equidem crediderim potius cunas & cunabula esse ligneos illos lectos, quos aluei nomine Liuius intellexit, quibus impositi lectuli & culcitæ, incunabula vocentur. quo facit plautilocus Opus est cunis, incunabulis, σπάργανον σχαφίϛ Halicarnasseo. AL. Kindtswiegen B. Een Wiege, Kinderwiege GAL. Berceau, maillot ITAL. Cuna, culla Petr. & Boc. H. Cuna AN. a Cradle
Coneolus Inflexum linamentum, base ampliore, cono angustiore. σφηνίσχοϛ Aegin.
Cuneus Cicer. σφήν. AL. Weggen B. Wigge, item beytel GAL. Coing ITAL. Cuneo H. Cunno, cunna
Cupa Ctc. Lucano, dolium Cicer. tina Varroni, vas grandius condendis vinis par atum. πίθοϛ, πιθάχνη, πιτύνη AL. Weinstande, Weinfasz, grosse Fasser B. Wijnvat, Toelast, Cuype GAL. Cuue, cuuette, tonneau ITAL. Cupa, tinaccio, doglio, botta H. Tinaia, vasija grande, tonnelada, cuba
Cuspis inuersa hastæ quæ mucroni opponitur. σαυρωτήρ Hom. οὐριαxόϛ Eidem, xρόσφοϛ ἢ γρόσφοϛ Eustath. στόρθυγκ Homero, στύρακ Suid Thucyd. schol. οὐρά δόρατοϛ.
Cyathus Aureliano, quod & laureolum vocat, Instrumentum chirurgicum e forcipum genere, quo glandes, spicula, ferr amentaque eximuntur. χύαθοϛ. crediderim tamen ita potius vocandum in strumentum illud, quo in formam exigui cochlearis concauato glandes plumbeæ e selopis elisæ e vulneribus eximuntur.
Cyathus Plin. Pocillum quod vno sorptu exhauriri potest, vnde etiam ad decem drachmarum modum in liquidis translatum est, χύαθοϛ. AL. Becherlin B. Becker, oft croesken GAL. Goblet ITAL. Bicchiere H. Vaso pars breuer
Proprie autem cyathum fuisse autumo poculum quo tanquam situla potum hauriebant, vnde Etymolog, auctor & Moschopulus ἀντλητήριον exponunt, Athenæus ἀντλητῆρα & ἀρυταίναν. B. Nap
Cylindrus Virgil. Lapis teres & oblongus quo complanatur area. χύλινθροϛ. AL. Walstein, Trenschlager B. Cylinder, rolsteen GAL. Cylindre ITAL. Cylindro H. Columna rolliza
Cymbium Virgil, Poculam procerum concauum, ad cymbæ similitudinem. χύμβιον. AL. Ein Trinckgeschirr, wie ein Schiffle B. Een Schale gelijck een scheepken GAL. Vaisseau a boire a la facon d'vne nassele ITAL. Vaso di bere in foggia di nauicella H. Vaso para beuer che semeja vn scife
Dactyliotheca Plin. Annulorum repositorium, siue sondendis annulis theace comparata δαχτυλιοθήχη. AL. Ringtruhlin, oder Kastlin B. Rinck kistken, oft kasken GAL. Cassette aux anneaux ITAL. Cassettina d'annelli H. Caxita para serbar los anillos
Decempeda Horat. Virga qua agros metiuntur, decem pedes longa. δεχάπουϛ Plat. ἂχαινα Apollonio dicta, quod sustulerit occasionem τού χαίνειν ἀλλήλουϛ, id est se mutuo necandi, in Aegypto enim confusis exundatione Niliagrorum limitibus, adhibita hac virga. suos quisque agros dimensos accipiebat absque cædibus & pugnis μέτρον δεχάπουν exponit Tarrhæus. AL. Ruth darmit man das Erdreich auszmest B. Roede, erfscheyders roede GAL. Perche a arpenter les terres ITAL. Misura di diece piedi H. Medida de dies piez
Decipulum Apuleio, Laqueus quidam aut machina irretien dis auiculis, aut capien dis bestiis comparata. παγή. Sunt qui transennam nominant, caueam ferreis interseptam longuriis. AL. Vogelschalg, oder ein Fallen B. Knippe, Vogeislach, oft Valle GAL. Vn trebucher ITAL. Trabucco H. Orcuzelo o copo para tomar aues o otras fieras
Dentale est & instrumentum ligneum triangulum, dentibus ligneis distinctum, quo semina aruo iniecta obruuntur, idem cum pectine iam dicto, vt opinor.
Dentale Virgil. Lignum ad quod vomer includitur. γύηϛ. dens Varr. referebat autem furcam ferream ligno infixam. AL. Pflugholtz, Pflughaupt
Dentata serra quæ incidendo altiora crenarum vestigia relinquit, quam Barbarus & secuti eum alij runcinam nuncuparunt. πρίων ὀδοντωτόϛ Galeno AL. Grosse Sagen B. Houtsagers sage GAL. la scie des scieurs de bois ITAL. La sega grande H. Calaboco de hierro AN. Whypsavue
Dentifricium Plin. Medicamentum poliendis exterendisque dentibus comparatum, vel in puluisculum solutum, vel in oblongam cuspidem solidatum. ὀδοντότριμμα Galeno, σμῆγγμα ὀδόντων Dioscorid. AL. Artzney die Zen zu reiben, damit sie weisz werden B. Puluer oft yet om de tanden dewryuen. GAL. Poudre pour frotter les dents ITAL. Poluere per inbianchire e denti H. Poluos para fregar los dientes
Dentiscalpium Martiali, Instrumentum exesis dentibus eradendis nitidandisque accommodum. ὀδοντοκέστηϛ Poll. ὀδοντόγλυφον, ὀδοντογλυφίϛ. sit autem vel e metallo, vel lentisci ligno, vel præcuspidatis calamis. AL. Zangrubel, Zangschaberle, Zanstarer B. Tantstoocker, tantcrabber, tantceuter GAL. Curedent ITAL. Curadenti, stecco H. Mondadientes
Digitabulum digitale Varroni, quo digitorum oras muniunt feminæ aduersum acus. δαχτυλήθρα. AL. Fingerhut, Fingerling B. Vingerhoet, Vingerlinck GAL. Doitier ITAL. Ditale, diseale Ven H. Dedal AN. Thymbel
Dioptra Plinio, Instrumentum geometricum, quo distantia & altitudo locorum e longinquo deprehenditur per minuta foramina transmissa oculi acie, & interuallum colligente. διοπτήρ, διόπτρα. at foraminosus ille caniculus, qui visum dirigit, διαυλίσχοϛPolybio dicitur.
Diota Horat. Vas potorium qualecunque, binis ansis munitum. AL. Ein
Trinckgeschirr mit zweyen Ohren B. Een Croes oft Drinck vat met twee Ooren GAL. Vaisseau a boire auec deux anses ITAL. Vaso da bere con due orecchie H. Vaso para beuer con dos orejas
Crediderim tamen diota significari magis ab Horatio amphoræ, siue quadrantalis genus, quod Italiæ familiare, binis ansis prehenditur & succollatur a baiulis vinariis, vulgo nominatum Barillum. ITAL. Barille GAL. Baril H. Baril
Diploma duplex vas Plin. quo alteri cacabo aut aheno impositum, eius feruentis calore concoquitur. δίπλωμα Gal. Dioscor. διπλούν ἀγγεῖον Gal. διπλούν σχεύοϛ. Balneum Mariæ vulgus pharmacopoeorum nuncupat. Eodem vocabulo non male vocari posse videtur olla fictilis, quæ incrustata tectorio vitreo duplicique tunica est, vt exud are aut transmittere liquorem non possit. AL. Verglaster oder verlotter Hafen B. Een glasen Pot, een vertinde Pot GAL. Pot estaimme
Diploma prolinteo complicato. πτύγμα Aeginetæ, πτύγμα ῥάχουϛ, δίπλωμα Hesych. plagella Cælio Aureliano. B. Compres, geuouwen bant, een opgerollen bant
Dipyrenum Aureliano, Specillum chirurgicum vtrinque in extrema cuspide πυρῆνα, veluti nucleum quendam teretem atque oblongum in modum sansæ oliuarum habens. Dipyrenum autem in angina immittit in fauces Aurelianus, capite (sic πυρῆναnuncupat) lana molli prætecto. Est autem πυρήν non cuspis specilli in acumen exiens, (vt annotari perperam a medicis nonnullis video) sed oblongam nuclei sansæve speciem referens in summa cuspide glans, quæ in auriscalpiis nostris excauata visitur : id quod Galenus lib. 9. Anatomicῶv initio clare ostendit, vbi dipyrenis σῶμα λεπτόν χαἰ προμηχίϛ attribuit, hoc est, oblongum & exilem exitum.
Discriminale discerniculum Nonio, acus Martiali, acus crinalis Apuleio, crinale Ouid. κανεῖον, χνηστίϛ Plutarch. βελόνχ. AL. Pfriem damit man dasz Haar ziert, scheidet, vnd krummet B. Een Priem om 'Thayr te scheyden GAL. Poinson pour faire la creste des cheueux ITAL. Scriminale, cernecchio H. Aguja para hazer la crencha, partidos de los cabellos
Dolabella Colum, dolatorium Hieronymo, Runcinæ paruæ genus. xειρομήριον Hesychio. AL. Ein Heblin B. Schæfken, het lofferken GAL. Doloir, rabot ITAL. Pianolino H. Acuela
Dolabra Colum. qualigna dolantur. σχέπαρνον Galeno, qui ait esse instrumentum, quod in extrema sui parte, qua lignum incidit, leuiter in supercilium curuatur. AL. Diechselax B. Dissel GAL. Doloir ITAL. Ascia, o dolatoio H. Seguron para dolar AN. Chyppe axe
Dolo Sueton. Baculus intra quem latet pugio aut ferrum, a dolo nomen habens, quod decipiat ligni specie : veluti thyrsus hasta cuspidem sub hedera occultans. Varro exponit contum ingentem cum spiculo breuissimo. δώλων Hesychio. Plutarchus interpretatur κιφίδιον λῆ|στριχόν. AL. Ein Iacobs Stecken, ein heimlicher Tolch B. Een Palster, een Doll, een Sweertpriem GAL. Bourdon, dans lequel est vn estoc cache ITAL. Bordon, doue e scoso vnstocco H. Dalle que tiene el hierro cubierto
Dorsuale Capitolino, straturm, in stratum, quod equi dorso insternitur. ἔποxον, ἐπινώτιον, ἐφεστρίϛ. AL. Ein Ruckendeck B. Rugdecksel GAL. Couuerture du cheual ITAL. Cuoperchio del cauallo H. Cubierta del cauallo
Echinus Horat. lib. 1. Sat. 6. Olla ingens vasto ore. ἐxῖνοϛ Hippocr. xύτρα μεγαλόστομοϛ, vt Erotianus exponit. Horatiani interpretes echinum interpretantur pro aquiminario vase, in quo calices lauantur. AL. Weiter Hafen B. Een wyde Pot
Echinus Instrumentum setaceum, setis vndecunque exstantibus asperum, quo poculorum aluum defricamus. AL. Bursten, Wusscher B. Borstelken, Quispelken
Ellychnium Plin. Funiculus stuppeus aut xylinus, qui candelam mediam secat. ἐλλύxνιον, θρυαλλἰϛ, μύκα φλόμοϛ Polluci. AL. Taacht B. Lemmet GAL. La mesche, lumignon ITAL. Stopino, lucignuolo H. Meche del candil AN. Mattche
Emblema Cic. & Vlpiano, Ornamentum exemptile, quod pro lubito vasis
argenteis aureisque innoxie domi rursusque reponi potest, cuiusmodi sunt sigilla aut rerum flosculorumque simulacra adfabre facta. ἔμβλημα, ζωωτόν δαίδαλμα Eustathio. AL. Spenglin B. Spenghel, spange GAL. Attaches pour enrichir lex vaisseaux d'argent ou dor
Emunctorium quo ellychnium superuacuum candelæ emungitur. AL. Schneutzer B. Snuyter GAL. mouchettes ITAL. Meccatoio H. El alimpiadero AN. Snuffer
Endiæum Festo, Lineum filum, quod in extremo clysterio relinquitur, meatum obtur ans, quo subducto enema inijcitur, be quid flatuum admittatur, a similitudine foraminis, per quod sentina exoneratur : quod ενδιαῖον Græci vocant.
Enema Ibidis Aegyptiæ inuentum. ἐνίχμα. id quod per clysterem inijcitur.
Ephippium Hor. Sella equi. ἐφίππιον ἑδώλιον ἱππιχόν. AL. Sattel B. Sadel GAL. Selle ITAL. Arcione, sella H. Silla
Epichysis Plauto, Vas vinarium e quo in cyathos vinum affundebatur. ἐπίxυσιϛ Athen.
Epistomium dici etiam potest obturaculum, quod ori dolij inseritur, illudque obstruit. B. Een Duyghe oft Spongie eo quod e materia spongiosa & subere plerumque constet : cocone nonnullis ITAL. Cochiume
Epistomium Varr. Senecæ, quo versato patefiunt vel obturantur fistulæ, vel siphunculi doliis emissi in promendo. ἐπιστόμιον, στρόφιγκ. AL. Der Han B. De Hane GAL. Robinet
Epizygis Vitru. Foramen arcus balistarij, in quem inseritur vncus arcus. ITAL. II forame doue si inchiaua la nozetta
Ericius Sallustio, Machina milit aris vndique præpilata, ac verutis binos pedes longis horrens, aut clauis ferreis extantibus. B. Yseren Vercken
Ergata Machina tractoria axe recto, quæ obtinentibus & in orbem euntibus vectiariis rersatur : qualis est qua in emolienda anchora vtuntur in onerariis nauibus. ἐργάτη, κυγόϛ Aristot. AL. Windenbaum, vellbaum B. Dræyboom, windboom, capestand ITAL. Argano
Ero vel vt alij scribunt, hero. Digestis tit. locati, quanquam alij pero legunt apud Plinium pro coriaceo sacco. Vitru. lib. 5. in fine, eronibus ex vlua. Digest. Heronibus aut alta cupa clusum. Plin. 36. Heronibus arena plenis, Donatus, a phormione sparteo, quem nos eronem dicimus.
Escale Iuuen. Sat. 12. ea enim vetustissimi codicis lectio probatior mihi habetur, quam escaria, quod adiectium est vbi ait :
Adde & bascandas & mille escalia. vas escarium Plinio. τεύxοϛ, xεύμα. AL. Schussel, Platten mit Speisz Poll. B. Schotel oft Plateel (vt Flandri loquuntur) met Spyse GAL. Plat de viande ITAL. Piatto di viuanda H. Plato o escudilla
Excipulæ Septa viminea in profluente aut vndis, piscium insidiæ. ἐχδοxεῖα. B. Schuttinghen
Excipulum ego vocitabo, pace eruditorum bona, vasculum quod subijcitur a chirurgis, dum sanguinem detrahant scalpello, ab eius vasculi vsu, quod subijcitur doliorum fistulis. ὑπόθημα Poll. ὑπόστατον, ὑπόχυχλον. AL. Laszpfandel, oder Scherben B. Lætpenneken oft schotelken, t'saucierken oft commeken dærmen t'bloet inne læt
Excipulus Plin. lib. 25. cap. 7. Vasculum qualecumque quod excipiendo liquori subijcitur, siue vter sit, sine aliud quid. ἐχδοxεῖον. AL. Fursatz, oder Dropfffasz, Gutteren B. Leekvat, Ondervat GAL. Receptacle
Excipulus Pli. Rete inter excipulas piscium in sidiis expansum. AL. Fach feimer B. Vuycke
Falcula Colum. instrumentum falcis modo recuruum, quo vuæ e vinea eximuntur. άρπίδιον. AL. Rebmesserlin B. Wijngært snoeyere GAL. Sarpe ITAL. Runce
Falx dens Saturni Virgil. secula Varr. δρεπάνη, ἃρπη. AL. Sichel, Sageissen B. Zeeckel, zeyne, seyyssene GAL. Faux ITAL. Falce H. Hoz
Falx arboraria siluatica κυλοχόποϛ δρεπάνη, δρέπανον ὐλουργόν Halicarnasseo AL. Hagmesser, Schneidmesser B. Houmes, heepe GAL. Sarpe ITAL. Manarino H. Hocina para cortar lenna
Falx foenaria Cat. foeniseca. χραστήριον. B. Zeysene H. Laguadana
Falx messoria adorea, qua frumentum inciditur. AL. Sichel B. Zechel GAL. Faucille ITAL. Falce H. Hoz para segar
Falx putatoria vineatica Varro. qua vinitores putant vites. χρώπιον Pherecydi, χλαδευτήριον. AL. Bindmesset, Rebmesser, Gertel B. Snoeymes GAL. Serpe ITAL. Ronca H. Hoz pedadera
Fascia Celso, fasciola Cic. anadesmos apud Horatianum, qua vulnera obligantur. τελαμὼν, παραίρημα Thucydidi, λαμπάδιον Suidæ, ἀνάδεσμοϛ, ἐπίδεσμον, σπειρίον, ὀθόνιον, τελαμὼν σινδωνιτηϛ Poll. AL. Windeln, Bindlin B. Windel, bant GAL. Bande ITAL. Fascia H. Faxa
Fauilla Terentio, quasi excinctus cinis abstrusum ignem fouens. αἴθάλη, φαyέλοϛ, μαρίλη. AL. Glunsen, erloschner Gneist, Aschen darin das Feuwr vertrochen ist, ein trochner Glut B. Ghereeckent Vier, heete Asschen, ghebluste Gheestere GAL. Cendre chaude ITAL. Fauilla, cenere calda H. Morcella de centella muerta
Ferramentum concisorium Vegetio, quo vngulæ iumentorum conciduntur. σμίλη. B. Besnoeyere
Ferreus hamus Plin. pro ferreo pectine, quo linum pectitur. AL. Hacklin B. Heckel Fibula Cels. lib. 5. ἀγχτήρ Fibula, qua oræ vulneris committuntur, quo minus lata sit cieatrix postea. AL. Helftlin B. Heft, hæxken, crammeken GAL. Houcle ITAL. Fibia H. Heuilla
Fibula Vitru. Axiculus vel clauus, qui per tignorum capita traijcitur, vt ea contineat. περόνη. AL. Holtzen Nagel B. Houten nagel oft spys GAL. Cheuille ITAL. Chiodo di legno
Fidelia Persio, Fictile vas ad vsus varios accommodum. χεράμειον, στάμνοϛ, σταμνεῖον, βίχοϛ. AL. Irden Kruch oder Candel B. Cruyck, steenen Cruycke GAL. Vaisseau de terre ITAL. Vaso di terra H. Iarro de barro
Fiscella Plin. qua boum iumentorumque ora capistrantur, ne tenera germina præcerpant. φιμόϛ. AL. Maulkorb, Roszgeschmuck B. Muylcorf GAL. Museliere
Fiscella Viminea sporta, in qua pisces ad vsum seruantur. φέρνιον Menand. σπυρἰϛ, σπυρίδιόν, σπυρίxνιον Polluc. AL. Fischers Korb B. Visschers korf GAL. Osiere de pescheur ITAL. Corbe di piscatore H. Capacho
Fiscella Virg. Vas vimineum, per quod defluit serum, dum caseus exprimitur, τρασιά ταρσόϛ, τάλαροϛ, τυροχομεῖον, τάλαροϛ πλεχτόϛ Homer. χρεμάθρα, αἰώρα, χρεμαστήρ Eustathio. AL. Kratlin, Zeinlin
Fistuca Cæs. Ansatum lignum : quo sublicæ ac pali alte in terram depanguntur. AL. Heyen, Batz, Hund B. Heyblock GAL. Vne hic ITAL. Becco mana H. Maco grande para hincar vigas
Flabellum Ter. quo ventulus fit. ῥιπίϛ Epigram. AL. Wadel, Wayerle B. Wayer GAL. Esuentoir ITAL. Flabello, ventaglio H. Vieldo AN. a Flabelle
FlagellumTeres lignum, quo frugum fasciculi excutiuntur. τυχάνη. AL. Schlegel B. Viegel GAL. Fleau
Foculus eadem ratione in strumentum dicetur æneum ferreumve, aut alterius materiæ, in quo ignis mensæ infertur ad concoquendum calefaciendum ve cibum. AL. Glutle B. Cassoir GAL. Chauffoir
Foculus Cicer. pro domo sua. ignitabulum Festo. Ignis receptaculum, quod tempestate frigida transferri potest, prunas candentes continens, quod hodie & ferreum & fictile in vsu est ἐxαρεών. AL. Glutpfann, Glut B. Vierpanne, Vierteele, Lollepot, Vuystere GAL. Reschaut ITAL. Focarello H. Pequenno hogar AN. a Feyr panne
Follis Virg. φύσσα, πυρήνεμοϛ ῥιπίϛ Epigram. AL. Blaaszbalg B. Blæsbalck GAL. Soufflet ITAL. Mantica petrarch soffione Boc. soffiatoio. H. Fuelle para soplat AN. Payre of bellovuys
Follis Virg. φύσσα, φυσσητήρ. AL. Blaszbalg B. Blacsbalc GAL. Soufflet a souffler ITAL. Folle, mantica per soffiar Petrarchæ H. Fuelle
Follis fabrilis Liuio. AL. Schmidbalg GAL. Smits blæsbalck
Fomes Virgil. Materia arida, quæ de facili ignitur suscitabulum Nonio, igniarium Plin. ἔναυσμα, ἐμπύρευμα, ζώπυρον, ὑπέχχαυμα. AL. Zundel, als Schwemle, Pslockspan B. Vonck, Vierdoeck, squamme GAL. Le drap d'vn fusil ITAL. Esca, scheggia H. Yesca para encender fuego
Hinc Rapere in fomite ignem. πύρ ἐκάπτειν, ζωπυρούν, πύρ εναύειν.
H. Feur schlahen B. Vier slæn
Fomes igniarius Vide Igniarius fomes.
Forceps quasi foruiceps, quod foruum, id est candens metallum, capiat, teneatque σιδηρολάβιον, σχάλμη Hesych. AL. Goldschmids Zang B. Goutsmits tanghe GAL. Tenaille ou pincette d'vn orfeure ITAL. La tenaglia d'orifice H. La tenaza de platero
Forceps Virgil. quo prunas aut candens ferrum prehendimus πυράγρα. AL. Zang B. Tange GAL. Tenaille, espincette ITAL. Tenaglia H. Tenaza AN. Tonge, fyertonge
Forceps forpex dentatus. Bisulcum instrumentum, quoclauos emoliuntur fabri. τομεύϛ nonnullis, quod ego ad scalprum sutorium pertinere puto. B. Nijptange, trecktange GAL. Tenaille ITAL. Tenaglia H. Tenala
Forfex celso lib. 7. odontagra, Forcipicula euellendis dentibus comparata. ὀδοντάγρα Aegin. ὀδονταγωγόν Erasistr. dentiducum voce non infeliciter composita Cælius Aurelianus nominat : Varro etiam dentarpagam voluit appellari teste Nonio. Memorabile est, quod auctoritate Erasistrati refert Aurelianus, in Delphici Apollonis templo ostendit μολύβδινον ὀδονταγωγόν, hoc est plumbeum dentiducum, quo significetur, eos tantum extrahendos esse dentes, qui sint mobiles, & eductu faciles, aut certe quibus satis esse queat plumbeæ odontagræ conatus ad eximendum. AL. Ein Zanzang, Vberwurff, oder Pelican B. Een tanttrecker GAL. Pincette ou tenaille pour tirer vne dent ITAL. Tenaglia die cauar vn dente H. Tenaza para sacar vn diente
Forfex Colum. qua pannum lineum laniumve scindunt, τομίϛ. AL. Scher B. Scheere GAL. Forces, ciseau ITAL. Forfice H. Tiscera
Forma Vide Modulus.
Forpex dentatus Vide Forceps.
Forpicula forpex, qua pilos incidimus tondemusque. χουρἰϛ, τομἰϛ, yαλἰϛ, μαγαιρίϛ Cratino. AL. Scher, Scherlin B. Schærken, knipschærken GAL. Ciseau, ciselet ITAL. Forpicino H. Tiseras para tresquilar
Frænum Virg. xαλινόϛ, φιμόϛ yάλλιον. AL. Zaum B. Toom GAL. Fraim, bride ITAL. Freno H. Freno
Framea Corn. Tac. Germanicam hastam esse dicit angusto breuique ferro' sed acri & habili ad vtramque pugnam, siue cominus siue eminus pugnare libeat. Isidorus pro gladio ancipiti exponit. ῤομφαῖα. AL. Een spitzige Gewehr, oder langer Pfriem B. Een scherpe Gheweere, oft lange Priem GAL. Iaueline ITAL. lauerina H. El tiro
Frontale Plin. Ornamentum frontis, præcipue tamen equorum. AL. Stirngeradt B. Cieræt æn t' Voorhooft GAL. Frontier ITAL. Ornamento de la fronte H. Paramento de fruente
Frontale Plin. quo caput equi hinc inde reuincitur, vel equi in fronte ornamentum. χεφαλόδεσμοϛ. AL. Stirngerad, stirnriemen am Zaum B. Cieragie ænt voorhooft GAL. Fronteau, frontier de bride ITAL. Frontale H. Frental
Fulcrum trapezophorum Cic. τραπεζοφόρον, τριπόδιον, τρίπουϛ. AL. Tischstollen oder Fusz B. Tafelschrage GAL. Treteau ITAL. Trespedo, trespo caualleto H. El pie de la mesa
Fulcrum Virgil. fulmentum Varr. (vnde natum prouerbium a me primo explicitum, & lectioni genuinæ restitutum, Fulmenta lectum scandunt) ἔρεισμα Theocrito, ὁρμἰν, χλινοπόδιον. AL. Staaglen, Betstoll, vndersturzung B. Bedschragen vande Bedstede GAL. Chaslit ITAL. Li cuælletti delletto H. El armazon
Fulmentum præcessit proxime in Fulcrum.
Funale Cicer. fax Eidem, teda. δάϛ, λαμπάϛ λαμπτήρ, φανόϛ, θέλετρον. Eustathio, πυρσόϛ. AL. Torsche, Fackel B. Fackel, Tortse H. Torche, flambeau ITAL. Doppiero AN. a Torche
Funda Virg. balearis funda Eid. σφενδόνη, πετρόβολον Diodoro, xερμαστήρ Suidæ. AL. Schling B. Slinger GAL. Fonde ITAL. Cazza frusto. Bocc H. Honda
Funda Virg. reticulum, rete iaculum Plauto in Asinar. & Seruio, Retis genus quod in orbem funditur, spargiturque. βόλοϛ Seruio, ἀμφίβληστρον. AL. Feimer B. Worpnet
Fundus ollæ χύμβοϛ Nicandro. AL. Der Bodem B. De Bodem GAL. Le fond ITAL. Il fondo H. El hondo
Fungus Virg. quod in lucernis concrescit circa ellychnium μύχηϛ Arato. H. Panesa
Funis ductarius qui per trochleæ orbiculos traijcitur. ἱμονία. AL. Ein Zugseyl B. Reep, treeckcoorde GAL. Corde d'vne poulie ITAL. La corda o la fune della zirella per alzar H. Maronia o cuerda para alcar
Furca Horat. qua stramenta feruntur. AL. Gabel B. Gaffel, vorcke GAL. Fourche ITAL. Forca, forcina H. Horca de dos gaios o puntas
Fuscina Cicer. tridens Plin. quo pisces aut anguillæ confodiuntur. τριόδουϛ Aristoph. τρίαινα, ἱxθύχεντρον, τριόνυxονδόρυ Lycophr. τρίστομοϛ αἰxμή Epigr. AL. Stachel, Fischergabel B. Elgher, een crauwel, een driespilsige gaffel GAL. Fourchesiere ITAL. Tridente, foscina H. El arrexaque de tres puntas
Fusus Plinio. χλωστήρ, ὂνοϛ Polluci, ἐπίνητρον Eidem, ἂτραχτοϛ Eidem. AL. Spindel, Spill B. Spille GAL. Fusequ ITAL. Fuso, fusiolo, fusaiolo H. Huso AN. Spyndle
Gabatæ Martiali, Lances escariæ & scultellæ. AL. Schuszlen Blatten B. Plateelen, Schotelen GAL. Plats, escuelles ITAL. Scudelle H. Escudellas
Gæsum vel gesum Virg. Liuio. γαισσόϛ Sibyllæ, Telum aut hasta propria Gallorum, vt pilum Romanorum, sarissa Macedonum, framea Germanorum, Seruius virilem hastam exponit, quasi Gesos viros strenuos Galli dixerint. atque a Gæsisγαισάτουϛ dici Gallos a Polybio lib. 2. autume, non quod (vt ipse autumat) vox illa mercenarios milites stipendiariosque denotet. B. Pertisæn, vel similis armatura, aut venabulum
Galea Virg. cassis. Cæs. χράνοϛ, χόρυϛ, τρυφάλεια Hom. τρυφάλη Hesych. περιχεφαλαία, πήληκ χυνέη Homero, στεφάνου. AL. Helm, Bickelhauben B. Helm, Helmet, Beckeneel GAL. Heaume, salade, bassinet, armet, cabasset ITAL. Elmo, sellada H. Yelmo, capecete AN. Helmette
Galea exploratoria humilis erat absque cono. χαταίτυκ Hom. οἲον ἡ χάτω τευχτή, ἂφαλοϛ χαἰ ἂλοφοϛ Hom. Eustat. Seruio στεφάνη, χυνέη. Galea bellatoria, cono instructa erat, cristisque decora, aut dentata. illa ἀμφίφαλοϛ, τρυφάλεια, τετράφαλοϛ, hæc,ὀδοντωτή. Erat & oppugnatoria galea, qua in oppugnandis vrbibus arcibusque vtuntur. AL. Eysenhut, Sturmhut B. Stormhoet GAL. Morion, bonet de fer, testiere ITAL. Morione, sellada H. Morion
Gausape Persio, amphitapa Vlpiano & Lucill. ἀμφιτάπηϛ, ἀμφιμάxαλον, ἀμφιμίτον Poll. AL. Serg B. Een rouwe Deecken, Særse, Carpet GAL. Couuerture velue ITAL. Cuonerehio peloso H. Cubirta vellosa AN. Carpeite
Gladius ensis. κίφοϛ, φάσγανον Hom. μαυλίϛ Theocrito. AL. Ein Schwerdt B. Een Sweert GAL. Espee ITAL. Spada H. Espeda AN. Sworde
Gladius anceps Lucill. δίστομον κίφοϛ, ἢ ἀμφίστομον, ἀμφιδέκιον Euripidi, κίφεϛ ἀμφηχέϛ Theophr. σπάθη. AL. Ein Schwerdt dasz an beyden seitten schneidet B. Een Rappier oft Deg die van beyde zijden snijdt GAL. Espee ou glaiue trenchant des deux costes ITAL. Spada che taglia di due bande H. Espada aguda en ambos o dos partes
Glaus Luc. Pilaplumbea. σφαιρίον, σφαίρωμα μολύβδινον. AL. Kugel B. Loot GAL. Boulet ITAL. Ballota H. Pelota
Guttus Plin. gutturnium, aqualis Varr. Vas angusti oris, vnde guttatim aquæ latex manibus affunditur. πρόxοοϛ, προxουϛ. AL. Tropffgeschirr, Gieszfasz B. Hantvat, lauoir, lampet GAL. Gouteron esguiere. ITAL. Orciuolo d'acqua H. Agnamanil, cano
Habena Virg. retinaculum, Frænum quod manu retentum equos regit. ἰθυντήρ Suidæ, ἡνία ῤυταγωγεὐϛ, ῥυτήρ αὐ/ληρον Epichar. ῥυτόν. AL. Zugel am Zaum B. De breydel tuegel GAL. La rene d'vne bride ITAL. Briglia H. La rienda
Hama Digest. instrumentum arcendis restinguendisque incendiis accommodum. B. Een branthæck
Hamus Ouid. vncus ἂγχιστρον, ἀγχυρομήλη. AL. Anghel, Fischhack B. Angel, hæck GAL. Hain, hamesson ITAL. Hamo H. Anzuelo
Hapsus Celso, lib. 7. Sacculus, tectoriumve e lana, lino tomentove, quo plagæ proteguntur. πίλημα Galeno in Therapeut. σχέπασμα. AL. Locken, Wollen, oder Flacs B. Lompe oft hant vol vlas om de wonde te bewaren
Harpagium ἀρπάγιον Aphrodisæo, Vas aquale foraminosum, quo hortorum herbas & puluillos perpluimus, nome habens a suctu aquæ, quam ad se rapit. Sunt qui clepsydram vocent. AL. Gieszkrug da man den Garten mit sprutzet B. Een Ghietvat, oft Bespuytcruycke GAL. Vne chantepleure, vaisseau pour arrouser le iardin ITAL. Clepsidra H. Hurta agua, escaruidor
Harpago Plauto, lupus, Vnius quo e puteis deciduæ situlæ extrahuntur, λύχοϛ, ἃρπακ. AL. Hack B. Hæck, dregge, peckhæck GAL. Crocq ITAL. Vncino H. Garfio
Harpe Lucano, falcatus ensis, acinaces, gladius Persicus, nunc Turcicæ genti familiaris. σάγαριϛ Xenophonti, ensis Scythicus incuruus. ἂρπη, ἀχινάχηϛ. quiuis gladius incuruæ acie : vt Belgis Half houwer, Cromhouwer, Cromoort. GAL. Semitaire ITAL. Simitatra H. Semitierra
Harpedone ἀρπεδόνη Critiæ, Epigr. Rota glomeratoria, qua fila rotando conglomerantur. B. Garencroone ITAL. Arcolaio
Hasta Cic. farissa Curtio, lancea Plin. ὑσσόϛ Appiano, σάρισσα, δόρυ Xenoph. λόγxη, σαύνιον Diodor. δόρυ ἀγxέμαxον ἢ ὀρεχτόν [ὀρεχτον with circumflex accent], μελία Homero. AL. Spiesz, Glan, Schaffelin B. Spiesse, Lance, Pijcke, Iauelijne GAL. Lance, picque, iaueline ITAL. Lancia H. Lanca
Hasta amentata Cicer. παλτόν, quæ amento excussa vibratur. διηxχυλημένον ἀχόντιον Xenophonti.
Hasta præpilata Plinio, ferream habens cuspidem. ἔγxοϛ λογxωτόν Bacchylidi, τυλωτόν δόρυ. AL. Ein Spiesz mit einem spitzigen Eysen beschlagen B. Een Spiesse met een scherp Yser beslagen
Hasta pura Virg. ferro non munita.
Hasta velitaris Liuio, leuis, quæ eminus etiam iaculi vice emitti possit. ὀρεχτή μελία Homero. AL. Ein geringes Schaffelin B. Een Tornoy Spiesse oft Lancie GAL. Lance de tournoy ITAL. Lancia di giostra H. Lanca para tornear
Hastarum theca σύριγκ Hom. δοροθήχη Poll. δοροδόxμη.
Hastile Virg. Scapus hastæ. κυστόν. AL. Das Schafft an einem Spiesz B. De Schacht van een Spiesse GAL. La bante ou le fust d'vne iaueline ITAL. Hastile H. Hastil
Haustrum pro cyathi genere, quo vinum hauriebant, bibebantque. ἀρύταινα, ἀρυστήρ, ἀρύστιxοϛ, ἔφηβοϛ. Athen. & Poll. οἰνήρυσιϛ, χύαθοϛ. AL. Ein Krauszle, oder Romerie B. Een ront Croesken
Haustrum Vitru. Situla in tympano aquam exciptens, & in altum efferens, Nonio teste. ἀντλίον. AL. Wasserschopffer B. Schepper, Waterschepper
Helepolis Vitru. Obsidionalis machina, ab expugnandis vrbibus nomen adepta. ἑλέπολιϛ. De qua lege Ammianum, lib. 23.
Hemicyclus Cic. Sedes semirotunda, dimid atiorbis formam repræsentans. AL. Bogensessel, wie ein halber Circkel B. Tonnenstoel, een half ronden stoel GAL. Chaire a demy ronde ITAL. Sella mezzo ronda ITAL. Silla medio rodonda
Hydria Cic situla Plauto, modiolus Vitru. Aquarium vas quo hauritur aqua. ὑδρία, χαλπίϛ. AL. Wassereymer, Eymer Schopffeymer B. Een Eemer GAL. Seau ITAL. Secchia, secchiella H. Herrada para facar agua
Hypomochlium id quod vecti subijeitur, vt obnisu suo vectem adiuuet. ύπομόxλιον.
Iaculum Virg missile Lucano, Liuio, nubes belli Virgil. quod in altum coniecta iacula prætexunt cælum, & nubis instar obducunt. παλτόν, βέλοϛ, τηλεβόλον, & ἐχηβόλον βέλοϛ Artemidoro, ἀχόντιον, ἀχόντισμα, αἰγανέη Homer τράπηκ κυστόν. AL. Wurffpffeil oder Gewehr B. Worppijl GAL. Dard ITAL. Dardo H. Dardo
Igniarij supina pars. στορεύϛ peculiari voce dicitur, teste Tarrhæo.
Igniarium Budæo, ignitabulum Solino, (ita enim accepisse videtur vbi apud Pyrpilen insulam ignit abula reperta fuisse ait) Instrumentum e ferri acie attemperatum, quo ignis semina excudunt. πύριον, πυρεῖον, πυρήῖον Apollonio. AL. Feurzeug B. Vierslach GAL. Fusil ITAL. Acciaiuolo Bocc. focile, batti fuoco H. Instrumento para hazer fuego
Igniarius fomes aut igniarium ex Plinio vocari potest spartea
materia e lino stuppave conuoluto, qua milites sclopetarij vtuntur in alendo igne. AL. Lont B. Lont GAL. Lonze. Igniarij autem voce Plinius vtitur pro lignea materia, quæ facile ignem concipit AL. Brennholtz B. Wigvier
Ignitabulum vide Batillus cubicularius.
Inauris Monile quod aurium lobis inseritur, & appendet, Plinio. ενώτιον, ἐλλόβιον, ἑλυχτήρ Poll. ἕρμα Hom. διόπη. AL. Oorenzierd, Oorengeschmuck, oder Ringle B. Oorenringhen, Rinck oft ander costelickheyt diemen æn d'Ooren hanghet GAL. Bague pendant au tendron de l'oreille ITAL. anello o bagua d'orecchio H. Cercillo de oreja
Incendiarij siphones vel incendiariæ situlæ aut hamæ. σβεστήρια χωλύματα Thucydidi & Plutarch. vno sub nomine appellantur omnia ea instrumenta, quæ restinguendo incendio seruiunt. B. Branspueten oft Eemers
Incoctilia Plin. Aerea opera aut fusili stanno incrustata, ad obliterandum saporem æris. AL. Kupfferiner Kessel oder Hafen, der velotet ist B. Vertinde Vaten, Coperwerck dat vertint oft verloot is GAL. Vaisseaux estaimmez ITAL. Vasi stagnati H. Vasos estannados
Incus Virg. ἂχμων. AL. Ambosz B. Ambelt, zenbeelt GAL. Enclume ITAL. Ancude H. Yunque del herrero
Indago Lucano, Virgilio, reticulata indago Bud. Series plagarum saltus cingentium & feras includentium. carbaseum septum Budæo. ἀρχυστάσιον, vel ἀρχυοστάσιον Xenoph. & στωῖxοι, περιστοιxισμόϛ. AL. Garn dasz man auszpant das Wild dar ein zu treiben oder zu jagen B. Panden, gespannen, garen GAL. Toiles pour enuironner vn bois panneaux, rente de filets ITAL. Rete da pigliat le bestie seluatiche H. Red paratomar las fieras
Insilia Lucretio, Ligna pedibus textorum subiecta, quibus telæ alternis contrahuntur & aperiuntur. B. Schamelen
Instrumentum Cicer. Apparatus omnis fundi, tabernæ, domusve, quo instruitur. χατασχευή, σχευοϛ. AL. Alle Rustung, Werckzeug, Hauszrath B. De toerustinghe van een huys, een hofstede GAL. Equippage, instrument ITAL. Instrumento, stromento, apparato, apparechio H. Instrumiento, apparejo
Inuolucre Plaut. Linteum quod tonsores circumponunt humeris contræ decidua capitllitij præsegmina, περίβλημα, περιείλημα ω)μόλινον, quasi humerale linteum. commode etiam περιδερίδιον dici possit. AL. Schertuch B. Scheerdock GAL. Linge d'vn barbier, enueloppoir ITAL. Touaglia di barbiero H. Touaia para el cuello
Irpex Festo. Rastrum dentatum, ad extirpandas herbarum radices comparatum. πρασοχουρον, ὀκίνη Hesych. AL. Karst B. Klouwe
Iugum Ouidio, ζυγόν. AL. Ioch B. Iock GAL. Ioug ITAL. Iugo H. Yugo
Labrum pro margine & ora poculi, corona, στεφάνη, xεῖλοϛ Eustath. vnde ἐπιστέφειν, & Hom. ἐπιστέyασθαι χρατῆραϛ ποτού quod Virgilius dixit, Coronare vina, & cratera corona induere. quod more suo per epexegesin interpretatur poeta, implere mero. Eustathius ad summum vsque marginem implere. vnde χρατήρ ἐπιστεφήϛ sine ἐστεμένοϛ οἴνου apud Chrysost. Crater vino coronatus, pro pleno qui & ὑπερxειλήϛ. AL. Das Bort B. De Boort oft Rant GAL. Le bord ITAL. Bordo H. Borcella
Labrum Virg Cic. Vas patens, lauando aptum. λουτήρ, ἀσάμινθόϛ, ὁλχαῖον. AL. Waschzuber B. Een tobbe, oft cuype oft waschvat GAL. Vne tinne ITAL. Tinacciolo
Labrum eluacrum Catoni in, De re rustica dicitur, in quo sordes eluuntur vestium. B. Waschtobbe, oft cleertobbe
Lacus Virg. Conceptaculum aquæ fabrorum, in quam metallum candens demergunt. B. Smitsback
Lagena Martiali, Vas figulini operis, condendis vinis accomodum. λάγηνοϛ Athenæo. βίχοϛ. AL. Flasch, oder Lagel B. Flessche GAL. Flacon, bouteille ITAL. Fiasco H. Flascon
Lampas Virg. Lychnus pensilis. λάμπάϛ. AL. Ampel B. Lampe GAL. Lampe ITAL. Lampade H. Lampara
Lanx magis Fenestellæ, discus, Apuleio. πίνακ, δίσχοϛ, μαγίϛ. hæc asis instruebatur & dicata orat, vt iurulentis catinus. AL. Ein breyde Schussel B. Een vlacke Schotel met breede randen, een Schotel tottet Ghebræt GAL. Plat ou escuelle large ITAL. Disco H. Plato
Lardarium quo coqui carnes configunt immisso lardo. B. Laderpriem GAL. Lardoire
Laterna Cic. laterna Punica Plauto, cornu Eidem, quod corneis lamellis circumclusa sit, vt ventorum flabra arceat. viæ ducem scite Martialis vocat. ἰπνόϛ, ἐσxαρἰϛ πυρόϛ Aeliano. AL. Latern B. Lanteerne GAL. Lanterne ITAL. Lanterna H. Lanterna AN. Lanterne
Lebes Virg. vas oeneum quo coquuntur obsonia. λέβηϛ. AL. Aehren Kessel B. Coperen Pot oft Ketel GAL. Chauderou ou marmite ITAL. Chaldaia, caldarina, paiola apud Senenses H. Caldera para cozer la comida
Lecti erant aut discubitorij tricliniares Lampridio dicti, in quibus inter coenandum discumbebant : aut cubiculares, in quibus somnum capiebant. Lectus Cic. torus Virgil. λέχτρον, εὐνή Poetice. λέxοϛ, χοίτη, χλίνη. AL. Bodt B. Bedde GAL. Lti ITAL. Letto, lettuccio, letticello H. Cama, lecho AN. Bedde
Lectus genialis Virg. qui nubentibus sternitur. AL. Ehelich Bedt B. D'bruyloft Bedde GAL. Lit du sire & de la dame de nopces ITAL. Il letto del sposo & la sposa H. La cama para los casados
Lecythus Ampulla olearia, capsax Cyprian. guttus Agellio & Inuenali. λήχυθοϛ, ὂλπη. AL. Oelkrug B. Olycruycke, Knærgie GAL. Buirette a mettre huile ITAL. Vaso a l'oglio H. Cangilon de azeyte, azeytera
Lemniscus Celso lib. 7. Linamentum in longum implicitum. μαχρόϛ μοτόϛ Heraclide. AL. Langer Meissel B. Lange wiecke GAL. Tente longue H. Mecha luenga
Libella explorat altitudines, norma angulos, regula longitudines.
Libella perpendiculum Cicer. Instrumentum quo filum plumbo appenso explorat structuræ in altum rectitudinem. διάμετροϛ, χάθετοϛ μολύβδαινα. AL. Bleywag, Sencket B. Pasloot, waterpasset GAL. Niueau ITAL. Liuello, arcipendulo H. Niuel AN. a plum lyne
Liciatorium Hieronymo, iugum Ouid. cui stamina obuoluuntur, ἀντῖον. AL. Wendelbaum eines Webers B. Windboom, læckenboom GAL. Rouet ITAL. Telaio
Ligo Horat. ama Vlpiano, instrumentum ferreum, quo terram refodimus, radices detegimus, qui vel latus est & quadratus, velin acumen exit, quod ligonis dentem periphrastide Columella dixit, neque enim ligo, dentem habet, quod tamen vir doctus scribit. σμινύη, μάχελλα, σμῖνον Nicand. σχαφεῖον. AL. Grabschauffel B. Graue, spade GAL. Hoyau ITAL. Zappa H. Acada
Ligula Colum. pro pharmacopoeorum spathula, Instrumentum oblongum primore sui parte adlinguæ modum latiusculum σπάθη AL. Scheuffelin B. Spatel, schuppeken GAL. Espatule ITAL. Spatula H. Espatula
Lima Fabio, Instrumentum fabrile, quo ferrum aludve quid exterendo politur. ῥίνη, ῥινάριον Aeginetæ, πρίβειϛ, σιδήρειον, ὂδοντα dixit Epigrammatarius periphrastice. AL. Feylen B. Vyle GAL. Lime ITAL. Lima H. Lima
Linamentum carptum volsum ve, e linteis concerptis. τιλτόϛ μοτόϛ, διάσυρτοϛ Aeginetæ, τίλμα Apsyrto. B. Carpije, ghepluckte wiecke GAL. Charpie
Linamentum lucernarium μοτόϛ ἐλλυxνιωτόϛ, quod ex ellychnio consit.
Linamentum rasile e lanugine linteorum erasa. κυστόϛ μοτόϛ, κύσμα, Erotiano, ἂxνη ὀθονίου Hippocrat. B. Gescharpte wiecke, carpije
Linamentum saniarium Concerptum linamentum, quo vulneri vlcerive immisso sanies exinanitur. ἔμπυοϛ μοτόϛ Hippocrat.
Linamentum tortile e materia contorta. στρεπτόϛ μοτόϛ. B. Ghedræyde wiecke
Linea Agellio, Filum vel funiculus quo signant materiam deasciandam, aut in segmenta diuidendam fabri materiarij. γραμμή. AL. Richtschnur, Linien B. Linie, rijchsnoer, richtsnoer GAL. Ligne ou cordeau de charpentier ITAL. La cordella del legnaiuolo H. Linea y cuerda del carpintero
Linea Plin. seta Martiali, pro funiculo setaceo, qui hamum cum esca demittit ὁρμιά. AL. Angelschnur B. Hengel, angelsnoer GAL. Ligne de pescheur ITAL. Spago del piscatore H. Sedal del pescador
Linea margaritarum apud Scæuolam, Margaritæ linea, funiculo aut chorda tratectæ, ad modum sphærularum præcatoriarum. AL. Ein Perlin Schurn, wie dann ein pater nosterlin B. Een peerlen paternoster GAL. Vne paternostre de perles ITAL. Vn filo di perle H. Hilado de piedras pretiosas
Linter Virgil. Lignum excauatum, ex quo aquantur pecora & iumenta. alueus. πυτίστρα Suidæ, τίσρα Eurip. ποτιστήριον Genesi, μονόκυλον. AL. Weidling B. Back
Lixiuium lixiuia Colum. Caustica spuma Mart. & spuma Bataua. χονία σταχτή. AL. Laugen B. Looge Lessiue, lixiue. ITAL. Lexiua H. Lexia de ceniza
Lixiuus cinis Plinio, cinis lixiua Scribonio. AL. Laugenaschen B. Loogaschen GAL. Cendre de lexiue ITAL. Cendre di lixiua H. Cernada de ceniza
Lodix Iuuenali, Lecti operimentum, stragulum Martiali. σίσυρα, ῥῆγοϛ Hom. ἐπίβλημα, στρῶμα. AL. Bedtdecke B. Deecken, Beddecleet, Særsie GAL. Loudier, couuerture du lict, parement ITAL. Couerchio, cuoperta, couertoio del letto H. Cobertor o cubierta de cama
Lorica Cic tunica etiam Virg. est autem proprie corporis tegmen e loro factum. quo maiores in bello vtebantur, Seruij testimonio. μίτρη, xάλχεοϛ xίτων Hom. στρεπτόϛ xίτων Eidem. AL. Lederin Goller, Pantzer, Bragendin B. Pansier, Pragesijn, leeren Koller, Ringcrage, ab annulis ferreis a quibus lorica conserta constat GAL. Halecret, cotte de maille, brigandine ITAL. Camiccia di maglia, panziera, asbergo H. Cota de malla AN. Maale koote
Loricam priscos fecisse de crudo corio, Varro auctor est, vt a loris origo nominis sit : postea ferreis lamellis squamatim consertam in vsu fuisse apparet, quæ λεπιδωτόϛ vocabatur. deinde succuderunt Galli ex
annullis ferream tunicam, quæ χριχωτόϛ est : aut hamis commissam, quæ ἀλυσιδωτόϛ Polybio, ἀλυσίδετοϛ Hesychio, ἀγχιστρωτόϛ, nostra ætas etiam ceruinis e tergoribus & bubalinis pectoralia parat.
Lucerna simplex Mart. λυxνόϛ μονόμυκοϛ. AL. Eintachtige Kertz B. Enckel Keerse, oft een Keerse met een Lemmet GAL. Chandelle a simple mesche ITAL. Candela d'vn lucignuolo H. Candil d'vna mecha
Cui diuersa est Lucerna polymyxos, quæ e pluribus constat myxis. AL. Kertz die vil Dacht hatt B. Keerse met veele oft dicke Lemetten GAL. Chandelle a double mesche ITAL. Candela a doi o piu stopini H. Candil que tiene mas de vna mecha
Lupatum Virg lupus Ouid. murex, Asperrimum frænum : ἐxῖνοϛ, λύχοϛ, τρίβολοϛ, χημόϛ. AL. Scharpffet Roszbisz, Wolffsbisz B. Scherpghebijt GAL. Mors de bride for rude ITAL. Morso duro H. El freno de coscoja
Lupus Isid. harpago. ἃρπακ. quo aquam e puteo subducimus. AL. Brunhack B. Pethæck, puthæck GAL. Crocq ITAL. Vncino H. Garfio
Lupus Palladio, serrulam manubriatam intelligo, quæ læuius secat : quæ πρίων μαxαιρωτόϛ Galeno dici videtur. AL. Handsagen B. Handtsage
Lychnuchus pensilis vel pendens Lucretio pro candelabro quod de laquearibus aut contignatione pendet λυxνούxοϛ φανόϛ. AL. Een Kron B. Een Blæcker, oft een Croon
Machæra Plauto, Iuuenali. Gladius longus ab altera tantum parte acutus μάxαιρα χαινίϛ Moschopulo. AL. Ein Schwerdt, Degen B. Ruytinck GAL. Glaiue ou espee ague d'vn coste ITAL. Spada scianonesca H. Espada que corta solamente de vna parte
Mactra Agell. Arca panaria μάχτρα Nicandro, χάρδοποϛ. AL. Brodtkorb, Brodkast, Brodtkubel B. Brootkiste GAL. Vne may, ou huche ITAL. Mattara arcella B. Arca para guardar pan
Mactra pro alueo in quo panis subigitur, a μάττειν, μάχτρα, σιπύη, μαγἰϛ, σχάφη Poll χάρδοποϛ, άρτοθήχη. AL. Multer B. Moclie, backtroch GAL. Huche a pestrir le pain
Macula Clc. pro retis foramine, vbi plectitur. ἀyἰϛ λίνου. AL. Masch, oder Loch eines Netzes B. Schæckel, oft t'gat van d'net GAL. Mailles, maches ITAL. Bucho de la rete H. Mallas
Malleoli Cicer. Manipuli spartei pice & sulphure illiti, qui inflammati de muris in hostes deuoluuntur incendendi gratia . stupeam flammam vocauit Virg. lib. 8. B. Vierhoepen, Reepen oft Hoepen met Tar ende Peck besmeert
Malleus Varr. σφυρά, ῥαιστήρ. AL. Hammer B. Hamer GAL. Marteau ITAL. Martello H. Martillo AN. Hammer
Malleus stuparius Plin. quo lini virgæ arefactæ in saxo tunduntur. AL. Blewschlegel, Rattschen, Hanffpluwel B. Garenclopper, vlashamer
Mantile Ouid. mantelium Varr. quo manuum sordes abstergimus. xειρόμαχτρον, ω)μολινον Eustath. λάσσιον, ἐχτριμμα Athen. xειρεχμαγειεν Apollonio. AL. Ein Zwahle, Handtzwale B. Een seruecte, seruiet, hand wæl, droochdoeck GAL. Seruiette ITAL. Sciugamano ascuigatoio Boccat. mandil Ven H. Panisuelo de manos, manteles AN. A touwelle
Manubrium Cicer capulus Virg λαβή, χώπη, προλαβή. quod male a Suida etiam μύχηϛ exponitur quum μύχηϛ proprie sit caput manubrij, fungo non absimile. sic Plutarchus vsus est ὁ μύχηϛ τούϛ λαβῆϛ τού κίφουϛ. vulgus pomum vocat, ab orbiculata specie, quæ hoc sæculo vsit atior fuit. B. De Appel AL. Heft B. Hecht. Heft GAL. Manche ITAL. Manica di coltello H. Manga o cabo del cuchillo
Manubrium apiatum Walbercken hecht. Vide inter geuera Mensarum.
Manubrium securis Vide securis manubrium
Mappa Hor Linteum quod me sæ insternitur ὀθόνη. AL. Tischtuch oder Lachen B. Een tafellæcke, een ammelæcken, een dwale Flandris GAL. Nappe ITAL. Touagli H. Touaia AN. A table clothe
Marculus Plin. Mart. Aeræriorum proprie malleus. a Marte nomen habere videtur, astipulante Capro vetusto Grammaticotita vt analogia & etymi ratio euincat scribendum esse martulus : quod vocabuli vestigium dura etiamnum in tribus linguis, Itala, Hispana & Gallica. AL. Kupffersch midts Hammer B. Drijf oft Ketelers hamer GAL. Marteau ITAL. Martello H. Martillo
Marra Columell. Ferreum instrumentum excidendis herbis inntilibus comparatum. AL. Iatbouwen B. Houweel GAL. Matre, bisnoire ITAL. Marra H. Marra
Matella Plinio, matellio Festo & Varroni, ενουρήθρα Sophocli, οὐρήνη Aesclrylo. AL. Bruntzglasz, Wasser geschier B. Vrinæl GAL. Vrinal ITAL. Orinale H. Orinal
Matula Plinio, scaphium Iuuenali, trulla Martiali οὐράνη Aeschylo, οὐρητρἰϛ, ἀμἰϛ, σχαφίον λάσανον, οὐρηρόν ἀγγεῖον. AL. Bruntzkachel, oder Scherben, Seichkubel B. Pispot, Seyckpot, oft Teyle GAL. Pot a pisser, vaisseau a faire l'eau ITAL. Matula, boccale da vrinare H. Vaso para meyar, orinal
Mensa τράπεζα, quasi τετράπεζα, quod veteres quadratis vsi fuerint mensis, θύωροϛ Callimacho, quanquam improprie. AL. Ein Tisch B. Een Een tafel oft disch GAL. Table ITAL. Mensa, tauola H. Mesa
Mensa apiata Plin. densa quadam quasi granorum congerie crispata aut inter sparsa : sic dicta forte, quod apum excrementa passim aspersa imitetur. B. Een tafel van walbercken houte
Mensa Delphica Cic. mensa tripedanea, vt ego censeo a Delphici tripodis similitudine, vnde conuiuiis ministrabatur. δελφιχή, τρίπουϛ Antiphani, Athenæo. AL. Runder Tisch, dreyfossiger Tisch B. Een ronde tafel, tafelronde, drievoetighe tafel GAL. Table ronde, table a trois pieds ITAL. Tauolina a trepiedi H. Mesa redonda
Mensa pantherina Plin. in paruos vertices crispa, (sic enim lego ex antiquissimi exemplaris indubitata fide apud Plinium) vel crespo ac intorto macularum discursu variegata, cuiusmodi est de ligno nostris hominibus Prouinciali nuncupato compaginata, a pantheris sic dicta, quæ minutis orbiculis siue oculatis e fuluo circulis distinctam habent tergi suppellectilem, vt apud Solinum legas. AL. Ein Tisch von Prouentzen holtz B. Een tafel van Prouencen houte GAL. Table de bois de prouence, table de bois madre
Mensa perpetua Virgil. longa & a capite atrij coenaculive in extremum recessum excurrens. AL. Ein langer Tisch B. Een lange tafel. Table longue ITAL. Tauola lunga H. Mesa de sala
Mensa tigrina Plin. oblonga venarum discursu maculosa, aut in venam crispa : a tigride, quæ fuluo nitet, nigrantibus segmentis interundato, vt Solinus ait. Sic nuncupare non abs re fortasse liceat, quam cupressinam vel acernam cum Ouidio dicimus. AL. Ein Tisch von Eypresz [sic], oder ein Masz holter Tisch B. Een cypressen tafel, een mæshouten tafel GAL. Table de cypres, tables de bois de lut ITAL. Mensa di cipreso, tauola d'acero H. Mesa de cipres o asre
Mensa vndulata vndatim crispa Plin. quæ pauonum caude oculos imitatur : qualis e buxi radicum ligno constructa fuerit. AL. Ein hubsch geblumbder Tisch
Merga Colum. Furca qua frugum manipuli eleuantur. AL. Korngabel. Haberraff B. Corengaffel GAL. Iauelier ITAL. Forcola H. Horca para trastornar manojos
Miliares clauiculi qui velut emblemata parmæ inseruntur. χεγxρώματε Eurip.
Milli mutices Aspredines & aculei, qui millo induntur ad arcendos canum irruentium morsus. περιδεραίου τρίβολοι. AL. Die Nagel im Halszbandt H. De nagelen inden halsbant GAL. Pignaux es colliers ITAL. Chiodi de collari H. Garrancas
Milliarium Colum. Vas æneum procerum & angustum a pondere, non autem a milio dictum, in quo aqua calesit, aut aliquid maceratur. cucuma Petronio arbitro, a cucumeris, vt apparet, oblonga forma. ἰπνολέβηϛ. AL. Aehrenin Geschir hohe vn eng B. Een Waterpot, oft Ketel GAL. Pællon d'airain ITAL. Caldaia stretta H. Caldera de cobre estrecha
Millus Varr. Collare canum δέραιον, δεραίαμβοϛ, περιδερἰϛ, περιδέραιον, χλοιόϛ Plutar. λαιμοπέδη Epigr. AL. Der Iaghunden Halszband oder Ring B. Halsenbant GAL. Collier aux chiens ITAL. Collaro de cani H. Collar del can
Mitella Celso, Linteum in quo brachium læsum sauciu suspenditur. AL. Vinden B. Armbant, armswachtel, d'wale dærmen den zeeren arm inne dræcht
Modiolus Celso lib. 8. cap. 3. Ferramentum concauum teres, imis oris ferratum, per quod medium clauus interiore orbe cinctus demittitur, cuius vsus est in excidendo osse paruo. xοινίχιον, xοινιχίϛ.
Modiolus Scæuola, Paruum vasculum potorium. xοινιχίϛ. AL. Becher, Kraussen, Romerle B. Clein Romerken, oft Croesken GAL. Petit goblet ITAL. Mozol apud Venet
Modiolus situla, haustrum, χάδοϛ, χαλπίϛ. AL. Einer B. Eemer GAL. Seau ITAL. Secchia H. Herrada AN. Bucker
Modiolus acceptatorius Frontino, qui puteo immersus aquam haurit. AL. Schopffeimer B. Schepeemer
Modiolus rotæ Plinio, cui infixi sunt radij, rotæ medium. xοινιχίϛ, τόρμοϛ, πλήμνη. Hom. AL. Die Nab B. Tuyt, vele van t'rat, de naue GAL. Le moyeu d'vne roue H. Maca de la rueda
Modiolus erogatorius Frontino, qui in altum elatus aquam refundit. AL. Geiszeimer B. Stort oft gieteemer
Modulus forma Hor. mustricula Fest. Lignea forma, in qua inductum corium nouus sit calceus. ἰδέα, εἲδοϛ τού χαλτιχίου. AL. Schuchmachers leist B. De leeste GAL. La forme du soulier ITAL. Forma H. Forma de los capateros
Monile Virgil. Gutturis & colli ornamentum, quod & sementum, teste Seruio atque idem etiam Valerio Max. videtur esse. ὂρμοϛ Hom. περιδέραιον, βουβάλιον, μάννοϛ Theocr. ὁ περιτραxήλιοϛ χὀσμοϛ, ἰσθμιόν Hom. ἐπιτραxήλιοϛ χόσμοϛChrysostomo, σειστόϛ Maximo Grammat. & Moschop. AL. Halszbandt, Halszierd B. Hlscieræt GAL. Bague qu'on pend au col ITAL. Colliero, monile, bagua del collo, collana H. Collar
Monile baccatum Virg ὁρμίσχοϛ διάλιθοϛ, δαγόϛ Theoc. νύμφη. AL. Halszbandt mit Perlen B. Een halszbant met peerlen GAL. Bague du col auec perles ITAL. Monile con perle H. Cadena de oro y de piedras pretiosas
Monopodium Liuio, Mensa vno solum pede stans suffulta. AL. Tisch
mit ein Bein B. Tafelken op een pickel, een beende tafel GAL. Table a vn pied ITAL. Tauolina sopra vn piede H. Mesa que tiene solamente vn pie
Mucro Cicer. cuspis Virgil. pro gladij hastæve parte in acumen desinente : quæ alicubi Plin. Ouidio etiam acies dicitur, spiculum in hasta Q. Curtius vocat. αἰxμή, ἀχίϛ Chrysost. πώγων poetice, ἀχωχή, χνώδων Sophoc. στόνυκ Lycophroni, στύρακPoll. & ἐπιδορατἰϛ, στυράχιον Thucyd. AL. Der spitz am Messer, Spieszeysen B. De point, oft de punte, ende t'spitse vanden Messe, het yser van een Spiesse GAL. La pointe d'vn couteau ou glaiue ITAL. Ponta di coltello H. Punta de cuchillo
Mulctra Colum. mulctrale Virg. mulctrum Horat. Vas excipiendo lacti dum mulgetur, accommodum, ἀμελγεύϛ Theocr. πέλλη. AL. Milchkubel, Malchteren, Milchgeschirr, Brenten B. Melcktobbe, melckstoop, melckeemer GAL. Vaisseau a lait ITAL. Secchia per molgere H. Iarro o herrada para ordennar
Murenula Catena, collaris, ex auri lentescentis segmentis flexibilis ἑλιχτήρ, ἔρμα. AL. Ein gestricktes Kettelin B. Een ghebrey delt ketenken, een keten met schæckelen
Murices Q. Curtio, & Val. Max. triboli siue tribuli Veget. Machinulæ ferreæ tetragonæ, aculeis exstantibus infestæ, quæ spargi solent aduersus hostiles eruptiones. τρίβολοι. AL. Fuszeysen B. Voetangels. Minckysers GAL. Chausses trappes H. Abroios de hierro
Muscarium Martiali, quo muscæ abiguntur. σόβη, μυοσόβη. AL. Fliegeneadel B. Vliegelap, Wæyer GAL. Esuentoir a mousches ITAL. Caccua niscge oaraniscem risca H. Moscadero
Muscarium pauonaceum aut pauoninum. πτερινή ῥιπίϛ Epigram. AL. Ein Wadel van Pfaufedern gemacht B. Een Wæyer van Pauwenveeren oft Pluymen ghemæckt GAL. Esuentoir fait de plumes de paon ITAL. Ventaglio fatto di penne de pauoni H. Vieldo hecho de plumas de pauon
Muscarium setaceum scopæ e setis comparatæ ad extergendas vestes. χάλλυντρον, μισχόϛ, χορητρόν. AL. Kerbu sten B. Cleerbessem GAL. Verges a nettoyer, vergettes ITAL. Scuoua delle vesti, setola. La escoba pata limpiar la ropa AN. wythe brusshe
Muscipula Var. qua mures capiuntur. μυάγρα Aristoph. γαλεάγρα Demosth. ἱπόϛ AL. Mauszfallen B. Muysevalle. Southciere, ratiere ITAL. Trappola H. Ratonera
Muscipulæ partes sunt Obes, siue paxillus, qui in muscipula stat erectus. σχανδάληθρον Polluci, σχανδάλον Hesychio, quod labendi occasionem præbeat (in maiorum bestiarum decipulis ῥὀπτρον vocatur) funiculo appensæ : quum funiculum μήρινθρονet σπαρτίνην illi nuncupant. Ligellum vero siue vncus, vnde tanquam de humo appendet esca murium illex, δελεάστρα Nicophonti, ἀνδρωμέδα Cratoni Comico vocatur.
Mustricula Vide Modulus.
Myrothecium Cicer. Vasculum pigmentarium, in quo vnguenta reconduntur μυροθήχιον, ἂγγοϛ μυρηρόν, μυροφόρον ἀγγεῖον, μυρίϛ Poll. μυρηρά. λήχυθοϛ, χυάθιον Pherecrati, ἀλάβαστροϛ alabastrum Martiali. AL. Wolriechendes ol, oder salben buchszlin, oder slaschlin B. Busken oft flesken van welrieckende olye oft slaue GAL. Boite ou voirre ou vaisseau pour y mettre dedans onguents & senteurs ITAL. Bossolo o fias chettino, d'vnguenti o d acque odorifere H. Vaso para inetter en el toda suerte de olores
NartheciumCic. Martiali, Theca vel capsula medicamentario destinata vsui : olim e ferulæ ligno, postea ex ebore comparata, vt Martialis ostendit, vit narthecium medicæ artis ebur nominat : νεωτερισμόν enim sapere videntur, qui pro medicamentario libello narthecium accipiunt. ναρθήχιον, χυλιχἰϛ, χυλίxνιον Aristoph. AL. Salb oder Artzneybuchs B. De salf busse GAL. La boite aux onguents ITAL. Il vaso doue sono li vnguenti & mdicamenti H. Vaso do estanlos vntos y otras medicinas
Nassa Cicer. Vimineum textum, vbi esca piscibus reconditur, vnde ingressis effugium non patet. ἐxέτλιον Nicand χύρτοϛ χέλετρον. AL. Fischer reuslen B. Houwer GAL. Reseruoir ITAL. Nassa H. Nassa, garlito
Neruus arcus Virgil. neruus equinus Vit. & Acti apud Varr. Neruo equino concita tela ἰππιχή τάσιϛ, νευρά τού τόκου. Hesych. quod e caudæ equinæ pilis conficeretur βιόϛ, νευρή Hom. νεύρον, ἂεμμα Callimacho, ποδάχνη Polluci, άρπεδόνηEpigram. ἰππιχή βάσιϛ Hesych. AL. Die Soennen am Boghen B. De Pese GAL. Corde d'arc ou d'arbalestre ITAL. Chorda d'vn atco H. Cordon AN. Bouwe stringe
Nimbus vitreus Martiali, pro vitreo vase angustioris, vndeliquores & vnguenta diffunduntur. AL. Ein gliserin Geschirr oder Flaschlin zu wolriechenden dingen B. Een glasen phiole oft ampulle met rieckende water oft salue GAL. Vne phiole de voirre ITAL. Ampollina di vedro H. Redoma, o ampolla de vidrio
Norma regula, Instrumentum fabrile, quo structuræ longitudinem an respondeat, exigunt, quadram vocant. χανὼν, γνώμων. AL. Winckelmesz, quadrant B. Winckelhæck, winckelmate, rye, keeper GAL. Esquierre, reigle ITAL. Squadra H. Esquadra de cantero
Nouacula Cicer. culter tonsorius Eid. κύρον, κυρόϛ, κυστήρ, μαxαιρίϛ Ammonio μάxαιρα χουριχή eadem licentia a plutarcho in Dione dicitur, qua culter tonsorius a Cicerone, siquidem tondendi ratio nouaculæ aliena est *docui autem discrimen inter κυρεῖσθαι, quod radi sonat, & χουρεῖσθαι quod tonderi, in commentario nostro. De coma) AL. Schermesser B. Fen scheer, oft scheermes GAL. Rasoir ITAL. Rasoio H. Nauaja
Numella Colum. Lignum impedimentum, quo canum aut pecorum colla includuntur χυφον, χλοιόϛ.
Numella Var. Lorum, quo canes copulantur aut retinentur πλεχτή plat. χυνούxοϛ, AL. Koppele, Windstrick B. Coppel snær GAL. Lesse, ou laisse du collier
Obba Varr. Poucli lignei genus vult esse Nonius : ego ligneum illud poculum, quo intabernis & cænbiis potus circumfertur ad supplenda exhausta vascula, intelligi puto προxωῖ/ϛ B. Kitte GAL. Coquemart
OEnophorum Cic. Mart. Vas ferendo vino proprium οἰνοφόρον. AL. Weinkandel, Kanne, Golt, allerley Weingeschirr B. Alderley. Wijnpot, als Kanne, Stoop GAL. Pot. a vin ITAL. Qualsi voglia vaso por prtar vino H. Qualquierre vaso para trær vino en el
Olla Persio aula Plauto. olla fictilis Colum, xύτρα, λάσανον Epuigram. AL. Ein Hafen B. Een Pot GAL. Pot de terree ITAL. Piguata H. Olla de barro
Onager scorpio σχορπίδιον Suid, cuius componendæ machinæ rationem pete ab Ammiano, lib. 23.
Oescyphium Poculum in oui formdm oblongum, qua specie effigiantur nuces Indice ternis argenti laminis inclusæ apud nostrates ω(οσχύφιον Athenæ : tametsi discrepet illis Asclepiadæ descriptio a nostræ. B. Een note ost een Calcoensche note, quod nomen a Calecuto Indioe emporio clarissimo fluxisse autumo. B. Een note dærmen vt drinckt
Operculum Colum. πωμα, ἐπίθημα, ἐπίπτυγμα, χάλυμμα Aristoteli, ἐπιμάλυμμα. AL. Deckel B. Decksel GAL. Couuercle ITAL. Guo perchio, couertoio H. Topadero
Orbis Mart. χύχλοϛ poll. AL. Ronder Teller B. Ronde teliore GAL. trenchoit rond ITAL. Incisoio, rondo Venet AN. Rounde trencher
Orca Persio, cadus salsamentratius Plinio βίχοϛ ταριxευπιχόϛ ἀμφορεὐϛ Eustathto, in quo salsamenta, pisces carnesve muriatæ conduntur. AL. Herington, Fasz da man Fleisch oder Fisch einsaltzet B. Haringtonne, Vleschcuype, oft stande GAL. Vne tonne a hareng ITAL. Barile de tonina H. Vn barillejo de enchugas
Orca Var. Vas vinarium teres βίχοϛ Xenop. οἰνοδόxον ἀγγεῖον. AL. Butten, Muten B. Smalle Ton, Pype GAL. Muy, vaisseau ITAL. Bottacio Boccatio
Orea Catoni, Frænum quod ori inseritur σιελιστήριον Apsyrte στόμιον, xαλινόϛ. AL. Das Bisz am Zaum, Gebisz, Brechzaum B. T'gebijt GAL. Le mors ITAL. II morso H. Freno
Orisicium Apuleio os Fabio Vasis os summum, στόμα AL. Loch, oder Mund B. De Mont GAL. L'orifice la bouche du vaisseau ITAL. La bocca H. La boca
Oxyhaphum Vascutum aut catini genus in quo acetum siue embamma apponitur acetabulum ὀκύβαφον, ὀκἰϛ, ἐμβάφιον, χύμβιον, Nicand. schol. AL. Zinlio. Essigschusselin B. Een saucierken
Pala Catoni, infurnibulum Plin. Instrumentum, quo pistor furno panem immittit. πάλεθρον τράφηκ. AL. Brotschissel oder Schauffel. B. Pale oft brootschuppe GAL. Pale ITAL. La pala de fornaio H. Pala de horno
Pala Plin. qua solum vertitur, a pangendo dicta, cuius in iuncosis agris vsus est. teste Plinio AL. Schauffel B. Schuppe, schæffele GAL. Houe ITAL. Pala, padile H. Pala instrumento para traspalar
Pala annuli Cicer. Latior annuli turgidiorque pars. cui gemma aut symbolum insertur σφενδόνη, πόελοϛ, σφράγἰϛ, δαχτυλίου ἕλικ Iosepho, σφραγιδοφυλάχιον. AL. Kast an einem Ring B. Rinck casse GAL. Chaton, teste d'vn anneau ITAL. La cassa del anello H. Cabeca del annillo
Panarium Suet. & panatiolum Martiali Specula in qua panes reponehantur. ἀρτοθήχη, χάρδοποϛ. AL. Brotkorb B. Brootcorf
Parazonium Isidoro, Pugio de zona pendens. παρακωστρίϛ AL. Slosztegen, Weidner B. Byhangende dagghe, oft Poniært, een Hanger, een Stootdeegen
Parma Virg. scutum breue cauus orbis Virg. ἀσπἰϛ περιφερήϛ ἢ χυχλοτερήϛ. AL. Ein kleine Rondelle. Feschtschijld B. Beuckelær GAL. Bouclier ITAL. Brochiere H. Broquel AN. Bucler
Paropsis aut parapsis potius Martia lib. 2. si manuscriptis exemplaribus fides adhibenda est, cum catino (vt autumo) eadem est : nescio tamen qua se ratione impensius mihi posterior lectio probat, vt origine nominis ad ἀyίδα referat : qua obtinuerit nomen a forma apsidi siue fornici contaria, quæ in catinis spectatur, hic incurua, illic connuexa nam vt ab obsoniis deriuetur vocis etymon, publici iuris ratio, quod cum cæteris illi commune esse arbitor obstiterit. παραyίϛ vel παροyίϛ Isidorus quadrangulum fuisse vas ait.
Pastinum Colum Vineaticum instrumentum bifurcum quo in scrobes dimittuntur semina . AL. Hauwen B. Houwe GAL. Houe
Patella Horatio πινάχιον λεχανίϛ. AL. Ein Pfanne, oder Topffe
B. Een Panne GAL. Payelle ITAL. Padella H. Plato
Patera Virg a patula forma ἀμφιχύπελλον, ἂλεισον Homero λεπαστή, αῤυστήρ, ἔφηβοϛ. AL. Ein Trinckschalen B. Een schale GAL. Vne tasse ITAL. Patera, tazza nonullis, coppa H. Copa
Patera filicata Festo & capro, ad filicus herbæ modum colata.
Patina Horatio, a patendo. discum fuisse amplum & repandum existimo. μαζονόμιον. AL. Ein Platten B. Groote Schotel, Viresche Schotel GAL. Grnd plat ITAL. Piatto grade H. Plato grandazo
Pauicula Columell qua sola & silices pauiuntur AL. Schlaher, Schlegel, Breitschlegel B. Stamper GAL. Vn batoir, vne bate ITAL. Becco da pianar le strade H. Pison para pesar, para tapiary maconar
Paxillus embolium obex qui rotæ præsigitur ne excidat ἔμβολοϛ Eratostheni. ἐπίβολοϛ Gorgiæ, ἐνήλατον, παρακένιοϛ Poll. ἀμαζιδόνιον B. Delunds
Pecten Ouid. Cratis dentatæ genus stylis ferreis ligneisve confixum ad colendam terram AL. Egen B. Egge GAL. Herce
Pecten ouid. Instrumontum textorum pensile, quo tela appellitur, densaturque, σπάθη Phililio AL. Blat AL. Weberblat B. Lade AN. Theslaye
Pecten Plauto pro instraumento stylis ferreis constante, quo lana carminatur. χτείϛ. AL. Kam, Stral B. Een cam, kemsters cam GAL. Lame du tisserand
Pecten Plauto, quo comæ discriminantur & pectuntur. χτείϛ AL. Kam kampel. B. Cam GAL. Peigne ITAL. Pettine H. Peine AN. Komme
Pecten pro instrumento fullonum, e carduis conserto, quo pannos rudes confricant, & in villos attollunt, στροβεύϛ Polluc. χνῆστρον, χνήστη Aristoph. Schol παρά πήν τού φάρουϛ γνάyιν. AL. Karten karterschen B. Een cærde dærmen mede rouwet
Pectorale Var. θωράχιον AL. Krabs, Rustung Brustharnisch, lederen Koller B. Crijchkolder, Borstharnas een Buffels oft ledere Koller GAL. Halecret, armure de la poictrine, poictral ITAL. Pettorale, armatura del petto H. Armadura del pecho
Pedum Virg. λαγωβόλον, ῥάδικ Nicandro, βάχτρον Epig. χαλαύρωy. Pastorale incurum baculum AL. Hirtensteck B. Schæpherders vorcke, Flandris & GAL. Houlette ITAL. Ii bastone del pastore H. El gancho o cayado de pastor
Pelta Virg. cetra Liuto, scutum Amozonicum Nonio πέλτη, ἀγχύλη. Peltam clypeolum quodratu facit Thucydidis schol, lunatam ei speciem tribuit Virg. Xenophon amazonicam peltam hederæ folio assimilat. Halicarnasseus Thraciam peltam similem esse scribit clypeo virgulato arctiora latera compresso. AL. Halb runder Schildt wie der wachssende Mon B. Half ronde schilt ghelickt de nieuwe Mane GAL. Pauois en facon de lune croissante ITAL. Rodella a guisa di luna crescente H. Adarge
Pelluuium Festo, Bas lauandis pedibus aptum, ποδόνιπτρον AL. Fuszbecke, Fusz wassergeschir B. Voottobbeken, vætbeken GAL. Vne gede, bassin a lauer les pieds ITAL. Bacino per lauar li piedi H. Bacin para lauar los pies
Peluis Sinus aquarius, in quo varia perluuntur λεχάνη, πύελοϛ AL. Becke B. Becken GAL. Bacin, bassin ITAL. Bacino H. Bacin
Penicillus Cic. peniculus Quint γραφἰϛ, ὑπογραφίϛ. AL. Pensel B. Penseetl H. Pinceau ITAL. Pennello H. Pinzel
Penicillus tectorius Plin quo albarium inducunt parieti AL. Weispensel, darmit man die mauren wersset B. Witquisepel, witquast
Peniculus Terent. Oblonga spongia, qua sordes rapiuntur, calcei tergentur, a caudæ similitudine, quam penem latini vocant, demque quocunq. aliquid extergitur AL. Wuschlumpen, oder Huder B. Vodde, dweyle, Wisch wisdoeck, Cladder GAL. Torchon a torcher, descrottoir, escouillon proprie quo furnus extergetur ITAL. Stranzzo da mondat le sacarpe H. Spongia para limpiat capatos yooto
Peniculus penicillus qui penem refert, πριαπισχωτόϛ μοτόϛ AL. Spitziger Meilstel B. Scherpe, Scherpe, oft spitsighe wiecke ITAL. Tente ague H. Mecha aguda
Pericharacter Aureliano, Ferramentum quo gingiuarum caro a dentibus eircumquaque separatur in dentium dolor.περιxαραχτήρ.
Peristromata Plauto, velaria Iuuenali, uelamina, περιστρώματα, περιπετάσματα peripetasmata cic. AL. Furhang, Vmbhang B. Voorhangen oft Stoffersel van een Camer oft Bedde GAL. Tapisseries, ou forniments de lict ouchambre ITAL. Fornimenti di camera, o di letto H. Paramentos de la cama, o de camera
Petorritum Horat, essedum Eid. Vtrumque vehiculi Gallici genus est, aut Belgici virgtlio teste : Propertiue etiam Britannis tribuit : quid vero mirum si diersis nationibus idem genus vehiculi familiare fuerii ? AL. Zugedeckter Wagen Niderlandischer Wagen, Rollwagen B. Bedeckte Waten, rollwagen GAL. Chariot de Flandres ITAL. Carto Flandrese o cuoperto H. Carro de Flandesy cubierto
Phalanga, vel Palanga Baculum quo in deferendis onerilus vtuntur baiuli. σχυταλίϛ Iosepho. φάλαγκ σχευοφόριον Plat. τανάφορον. AL. Ein Stang B. Een boom Phaleræ Virg. Equorum ornamenta. φάλαρα AL. Roszgezierden B. Peerden cieradie GAL. Bardes des cheuaux ITAL. Abigliamenti de caualli H. Los iæzes de cauallos
Pharetra Virgil. ἰοχόχη Epig. ἰοδόχοϛ Hom ὀῖστούxοϛ Eustath. ὀιστοθήμη, ὀῖστοδόχη, βελοθήχη, φαρέτρα, quasi φάροϛ τῶν τραυμάτον, hoc est, operculamentum vulnerum. nempe sagittarum ad facieda vulnera comparatarum quo modo spargere vulnera, dixit Statius de sagittis, ὂγχιον, φαρέτριον Moscho. AL. Pfeiltkocher B. Pijl coket GAL. Trousse ou carquo is de fleiches ITAL. Turcasso, carcasso delle sætte, pharetra Petrar H. Carcax oaliaua AN. A quijuer
Phiala Iuuenali, Planum & repandum poculum, φιάλη quasi πιάλη dicta, ἢ τό πιεῖν ἃλιϛ ἔxουσα, ἐχπέταλον ποτήριον. AL. Schalen B. Fiole, schale, cop GAL. Phiole tasse ITAL. Tassa, phiala, inghistara caraffa H. La redoma
φιάλη ἀμφίθετοϛ Hom. duplex phiala, vel ambigua potius, cuius pars altera alteri imponitur, vt nihil referat vtram substituas. cuiusmodi de auratas in principium aulis videre licet, paris capacitatis : Apollodorus eam significari dicit, quæ caret pythmene, hoc est fundo, siue (vt hodie nucupamus) pede cui insistat, ita vt inuerti eam oporteat. B. Een clocke, oft een beecker diemen niet neer setren mach. vbi obiter notandæ sunt binæ poculorum partes, a Græcis nominibus suis donatæ, πυθμήν etστόμα, illam fundum vel solum, vel etiam basim poculi, vocarelicebit, cui insistit : banc os, cum Fabio, quæ labris admouetur.
Pila Plin. mortarium Eid. mortariolum, Vas concauum in quo farra olim, nun c aromata herbæ & semina contunduntur : dictum autem mortarium quasi moretarium, in quo moretum comminui miscerique solebat. ὂλμοϛ, χάρδοποϛ Nicand. λίγδοϛ, θύεια Gelen. θυείδιον. democrati. AL. Morsel B. Mortier, Vysele GAL. Mortier ITAL. Mortaio H. Mortero AN. Morter
Pilentum Virgi. Vebiculum pensile, quomabrone vebuntur. λαμπήνη, Suidæ. ῥήδιον περιφανόϛ. AL. Hengender Wagen B. Hanghende waghen, stætwaghen GAL. Chariot branlant ITAL. Caretta de gentilodnne H. Carro de damasy senoras
Pistillum Plauto Instrumentum quo franguntur in mortarium coniecta. ῠπεροϛ, τριβίδιον, ἀλόπριy Epigram. χερχίϛ Lamponi apud Galenum radius etiam Plin. AL. Stosser, Stossel B. Stamper, Stooter GAL. Pilon ITAL. Pestello H. Majadero, majuello AN. Pestylle
Pittacium Celso Pannus modicus, qui medicamento illius, affecto loco imponitur πιττάχιον, πλάτυσμα, quilatior videtur, vt spenium σπληνίον, oblongiorinam splenium, Plinio, a splenis figura longiusculum proprie emplastrum est. AL. Pflaster, Zuglin B. Wondplæster GAL. Emplastre qu'on met sur vne playe ITAL. Empiastro d'vna ferita H. Emplastro
Plagæ Cicer Rariora retia, ἂρχυεϛ, ἂρυνα AL. Iager Garn B. Wand, iagers garen GAL. File, ou rez de chasse ITAL. Le reti della caccia H. Redde grandes mallas
Plaustrum vel plostrum Colum quo fimus conuebitur. AL. Mistwagen B. Mistwaghen GAL. Tombercau ITAL. Carro per condurre illetame
Plutei Vegetio in militariopere tabulata quædam in vnam deuexa parte, compluuiis oedificiorum similia, ciliciis crudisque coriis intecta.
Pluteus est & marginata tabula. B. De lijste van een tauereel. vnde pluteale sigillum cic. pro imaguncula inclusæ intra margines tabulæ B. Beeldeken in een ræm oft tauereel ghestelt
Pluteus suetonio, Fulcrum lecti a ceruicali. Pluteum interiorem lecti partem, vt spondam exteriorem annotat Cornutus. AL. Haubtbrett vnderbedtstatt B. T'hoofden eynde
Pluteus Tripedaneum lignum, cui tabula, cum pingutur, innitur. ὀχρίβαϛ Pol. χαλύβαϛ. B. Knape. Holl Esel. Brab
Puculum ποτήριον, ποτήρ, Eurip δέπαϛ, ἔχπωμα, πήσιον Hesych. χύπελλον. AL. Trinckfasz, oder Geschirr B. Drinckpot GAL. Hanap
Poculum ansatum ω)τόεν δέπαϛ, ἔχπωμα δαχτυλωτόν Ioni Comico. οὐατόειϛ σχύφοϛ Simonidi, ἀμφωτόν, ἀμφιχύτελλον. AL. Ein Trinckfasz mit Handhaben B. Een beecker oft drinkpot met ooren
Poculum aureum ex auro fabricatum xρυσότευχτον σχύφωμα dixit Aescbylo, a quo diuersum xρυσόχλειστον Callimacho vocatum, quod alia ex amteriafactum auro includitur. AL. Ein gulden trinckgeschitr B. Een gouden drinckpot oft beecker
Polubrum Festo, malluuium, trulleum, Vas quo aqua ex ablutis manibus polluta excipitur. xειρόνιπτρον Eupolidi, xερνίβιον Lysiæ xειρόνιy Epicharmo λέβηϛ Hom & xέρνιy. AL. Handbecke, Haundwasser geschirr B. Hantbecken GAL. Bassin aluer les mains ITAL. Bacino de mani H. Bacin para lauar los manos
Postilena Plauto, Lorum crassum sub cauda iumenti. ὑπουρίϛ alij lignum incuruum sub iumentorum cauda exponunt. AL. Schwantz Riemen, oder das hindergrat, hindebug B. Den achtercroppiere GAL. Croupiere, culiere ITAL. Croppera H. Grupera de la albarda, elataharre
Postomis Nonio, Frænum quod equino rictui iniicitur ad cohibendam eius duritiam ἐπιστομίϛ. AL. Mauleysen B. Muyl-yser, kin-yser GAL. Gourmette
Potistris ποτιστρίϛ apud Zezen dicitur vasculum potorium, quod auiculis
cauea inclusis apponitur. AL. Vogeltrinckhornlin B. Vogeldrinckhorenken, een horenken dærmen de vogelen mede drinck
Protelum Plin. lib 18. cap. 18. Tractus boum, qui locus emaculandus est. nam male illic legitur porcellis pro protelis, Vocabuli vsus est apud Catonem Protelo trini houes aratrum vnum ducent : & Lucillium, Hunc iuga multorum protelo ducere centum Non possunt.
Pruna virg. Viuus & candens carbo. caro Plin. θυμάλωy. AL. Glut. gluhende oder hrennende Kol B. Glæyende Cole, glimmende Cole GAL. Briaise ITAL. Braza H. Brasa, carbon encendido
Pugio Cic, clunabulum Isidoro, vel vt Festus habet, clunaculum, quod ad clunes religetur. παρακιφἰϛ, ἐγxειρίδιον. AL. Tolch, Stecher B. Daghe, Poniært GAL. Poingnard ITAL. Daga, pugnale, spuntone H. Punal AN. Dagger
Pultarius Colum. in quo farra & puls friguntur. φρύγετρον. AL. Brey oder Muszpfan B. Een paneken tot Pappe, een Mæs oft Breypannekent GAL. Poille a pappin ITAL. Padellina per far la menestra H. Puchero, o olla para cozer puchas
Puluinus & puluillus Cic puluinar Iuuenali puluinarium Liuio. ὑποχεφάλαιον Erotiano πιλωτόν προσχεφάλαιον. AL. Kussen, Hauptkussen B. Oorcussen GAL. Oreillier, orillier, coussinet ITAL. Origliero Bocc. guanciolo, ab incubitu maxillarum siue genarum, piumacciuolo, a plumis infarctis cossino H. Almohada del estrado
Purpurissum Plinio, Factitius color, quo genus sucant mulieres. ἀνδρείχελον Aristot. στίλβωμα. B. Blancketsel, vernissinghe, root coleurken ITAL. Rossetto. Ven H. Alconcilla afeyte
Proboli Tela missilia ignita πυροβόλοι AL. Peurpfeil B. Vierpylen GAL. Fusees ITAL. Rochetre
Pyulcus πύουλχοϛ. Gal lib. 2. ad Glauconem. Instrumentum quo pus exinanitur.
Pyxis Fabio pyxidula vel pysidicula Celso, quode buxo ferme constaret. πυκἰϛ, πυκίον, πυκίδιον, ἐκάλειπτρον. AL. Buchs, Buchslin B. Busse, smeerbusse, salf busse, busken GAL. Boite ITAL. Bussetta, bossletta H. Buxetta
Quadra mensa Virg. πιναχίσχοϛ Poll. AL. Vierschroter Taller B. Vietcante teliorie GAL. Assiette ITAL. Tagliere H. Tajere AN. Færsquared trencher
Quadriga currus quadrigarum Cic. quadriiugi currus virg. τέθριππον. AL. Wagen dar an vier rosz ziehen B. Een wagen met vier peerden GAL. Chariot a quatre cheuaux ITAL. Carro o cocchio a quatro caualli H. Carro con quatro cauallos
Quadrigæ Cic. Quatuor equi ad currum iuncti τέθριππον τετράρυμον Xenoph. τετράωροι, τέτρωρον. AL. Vier Rosz an einem Wagen ahngespannet B. Vier peerden in eenen waghen GAL. Quatre cheuaux atrelez ITAL. Quatro caualli in vn carro o cocchio H. Quatro cauallos de vn carro
Qualus Virg. Corbis vimineus, per quem liquatur vinum calcatis vuis. ταῤῥόϛ. AL. Sygkorb B. Een corf ken dærmen wat doorstjget
Radius cic Tuscul. 5. Virg Virg geometrarum, qua linearum ductus indicant.
Radius Ouid. Virgil, quo stantes telas percurrunt. panuellium Varr. πηνιόν χερχἰϛ, χρέμβολον. AL. Weberschifflin, Spulle B. Spæle GAL. La nauette ITAL. Nauicella H. Lancadera. Sed argadillo H. est sistula in medio radio inserta
Radius Paxillus seuligneus cuueus, qui iugi foramini inseritur, vt subiugalora cohibeat, χερχίϛ Poll. ἔμβρυον, ἔνδρυον.
Radius Plauto, hostorium, quo mensura æquatur. ῥόxανον. AL. Streichholtz B. Strijckstock GAL. Racloir, rouleau ITAL. Randa GAL. Rasero
Radius rotæ χνημία Poll. χνήμη, χερχίϛ AL. Radspeich B. Speecke GAL. Rayon d'vne roue ITAL. Raggio della rota H. Rayo de la rueda
Rastellum Plin. quo stipulæ raduntur, & sænisicij cumulo adduntur AL. Karstlin
Rastrum Virg. quo glebæ confringuntur : dictum a radenda terra. βωλοχόποϛ. AL. Karst, Rechen B. Een eggeclouwe GAL. Rasteau, ratteau ITAL. Rastro H. Rastro
Rete Cic. Cassis Ouid. δίχτυον ῠφοϛ Epig. & παγἰϛ, λίνον Homer. ἕρχοϛ. AL. Netz, Fischergarn B. Net, t'want GAL. Rez a pescher ITAL. Rete, lacciuolo H. Rede
Rete iaculum Præcessit in Funda.
Rete rarum virg rete grandi macula Colism AL. Netz das grosse Maschen hat B. Net met wyde gute schæckelen, oft ooghen
Reticulum Vide Funda.
Retia casses sagenæ ἐνόδια λίνα, δίχτυα. vt ante.
Rheda Cic. Leuis & expediti curriculi genus, a cisio, non alienum ῥήδιον Suidæ.
Rhombus Ouid. Machina quam agitando tramam glomerant in circulum ῥόμβοϛ. AL. Garnwinde, Spulrad, Spinradie B. Sopelrat, Haspel. een Weilken GAL. Rouet a filer, devuidoir ITAL. Haspatoio H. Rueda della hiladera AN. a Rayle
Riscus Seruio teste, Fenestella autcapsula intra pariete apparata AL. Fensterle in einer Wandt B. Een blinden Velnster GAL. Petite fenestre en la paroy ITAL. Qualche fenestrinan nel muro. H. Ventana pc:queiia c:n la pared. ’- ~ilèus rn·•""· cijl’a cor•• rontrl1a, Du,4to ufl~,pf<T~U~r Jlntipf,ani. AL. Reifzrruhe oder Kaa mir Leder vberzogc:n. B. Een Lec:rc:n · Kill:e, oft Coffet met Ledcr ouemocken. G. Colhe couuert de peaux. lT. Calfa cuoperta di cuoio. H. Caxa cubierta de · cucro. Roftnam ~!lingula,r.m "’ftûil ’l"" JÎib onU~.fobd.tu•· & hypomocl>liQ ’ infiiltl ,..., .,.;,;•. Rota o,;,l, xvJUoOrl-lomtt·. ’lfJ)ft· AL Rad.B .Rat,wieL G. Rouë. · IT. Rota.H. Rucdo. R uJis C.e. Scip•• ’}Htm "'"1"" M>mrrnlu gl.4autOI’IblU gtjlabat, .,, cha· ’ rifisu txponit ./tuM aut(don.Jti à tlmlirauom• ntetjlitAtuxclMJtbiÎttfr, Ranci na Plm.bb .16.Dolatori""’ maisu,’JtfDi.tlligAnhfrpolitff~t~Wrjw af fom. F4llllnhfr B~~ri>4r~M,4Üi<jllt , <JNiforram rrwttri4riol’llm tlMffilem •aam & magn.tm liAc-~ Mftgnari à l’linio ntllmant in iiUI - . erbil: , ofd """tos l’llnci""""" r"f’*·,*’l"e -.m "ft~S411texprtjliHs po- luit ovJJ,n incitationmtiÎIU injlrumenti. Scr~~p,J, Î,Wilff J.blt4- tioltif om111m so.ltl .AmobiJU,.obfoJ’IIAtor proprittAtNm MCtfNtijl~tt~JU, - ybigmt•l•I•JU ob~CJt[1111UIAcr4f~~a.groJihù r..fo, JifcobinatAlimit,nm- ciJt•.rum l-"lli,tt;at.t dtpl,tnis . ..bi poftrtma -,bi [ujpfEia inibi babttur, ’l"""’ tamm jine-rtttrH codlcu •/non""["" mnwè immura~.,_,,. alï, tts4m pv)’)!i" jèTibHitl, AL Hobd.B .Een groote fchauc:. G.Raboc.IT. Alèia. H . Seguron. Runcina p/;,, Ligo ~xmlmdu JHmetu Ae•Jiet7ncror. AL . flauiVC:. B. Houwc:LG. Sardc.IT . Ronfa· H . R.ofa· R uu czfa Ylpi4~tt~, ’1"" t 111’4 no ... tmcntur, nec Jfrufltb opff’t ttflorio- .. ,t.Non probo. NtbrsO~nfir txpojitJontm, •Jui ru ra exfa dom lU oriiA- mml4 mttr’}>rtt4tur·. AL . Fahrender Haufzrat, was nit mit vnd Nagel begreifft. B. Tilbaer h.mt. noch c:crJvalt, noc:h nag~l· walt.G. Vtentilc:s mc:ubles.IT . Malfc:ririe mobili. Rutablllum Colum. quo •gntm f>ro,.,lfi/’.CIIIf ’~'JIImâiJl’atia. AL.Fe- wdleckc:o,Ofc:ngabd,Of’enkrucken.B.Ouégaifel,koolcrab- bel’,takclllock.G. Roüab.le, patrouïlle, fourgc:on. 1T. Ruea- .. uolo.H . Hurgenero. . R utcllum Llltlllw,ln.Jh’llmttum ligneum, q•o frHmentuna rorT11it11r con- ge•·it,.rq•• ;, cullt11r11 aut mod•um.Jic t~m ait: FrllmtntAriiU t_fl m<~ dium bic (emm At’l"( rutrlu•ns l’llltm af/trt. AL . Korofchauftel. B. Corenlè:hnppc:. Rutrum L111io, 1-’tjfo,tlnftrllmtlltNm, ’l"" ti’HÙIII’ ali~J,;d, "’ft "’""" -,tl Jimili>~. autfoluJn compwtWtlll’, ""œtfiar. AL . SchauJFcl.B. Schup. R!c~~m rjllio, lnftnuntntum <JUO[ubigiftc.cmtnt4r~ intritam,II’JU&.ftOY. AL. Ein l’ftalterhauwen. B. Schuppc.G.Rabar,roiiable,rable, IT .Il badile. H . Badil. S:~ccus frumenrarius,quoji’llmtntumconJihfJ’.AL.Kornfack.B.Co- rc:nlack G. fac à blé.lT.Sacco di frumëto.H. Sacco Je gr:tno. Saccus niuarius,colum niuarium Mart.ftr’]...n• nims 11onniliil ,·on- tsnmttm,..,;,.,, . col.Jbatll>', ..,,.,,. •Jlllmfn:{’J•Iatt fl4etrrt. Sic eus vinarÎllS,’)UO"'finll>n .1 r~CibUI IXCOI4tl41’ ;,. mtt<e f··~n-1111 Jejin::,. _ mc:ra inuerfa tlu·i potrft. llao·bal’lf Manic:t Hippocraris w,,,..,., TfU)<)nnlf ,• 7 nuy•ltnlpÎtf’oU. AL. & B.LeecklJ.ck. Sage na M.miltopr·opr·û rttugm.u, qu~pt{r~s t na~:, .rufé•·u?tll>',.1utr·t - tu ftnuf-yiJJe fXII’t llt’JIItUnt. Gll(’)rJuiM )’~l!pO~ )’p11f!J~ 1nlfii0C Ci.1/, ,.xf· ~lAM’· AL. Zuggarn. B. Schepnc:r, c.:n neckner.G.V ne fei ne, vnc: rr:linc.IT.Sagena. Sa"itta rrgttio,Pbltbotomllm,qllo -yttrrinN iMmtlltijvr [.Jngui< tltti'AI>i- ~... ·. B. Slachvlic:m. Sagitta1Yirx. c:alamus liid. arun<lo r.ilk>u, ’l.,Qd tx arHnJini_bsu con- {ictrmtllf’ olim t;,..;tt.,, fiptcnlum l’irg. Outd. arma volattca 1Ûx1t . J"o •., ’ Pa11rp•·•fl" prof.•gittu. ~"• P,tM,uvor, Clt.re«~<JOC Tl•uCJdld,, ôïs-or,~. f61J~.Tuf6lop.« E.llrip.AL . Pfc:il. B . Pijl, fiirlè:, llour, Schic:rpijl. G. Heiche.IT. Sac:tta,quadrc:lla Petrar·cf,..:,firalla,fliua,frezza rwetil.H. Saetta AN. Arrow. darre:. Salinum Pt~jio falillum p[.,, .to. AL . SalrzfaCL, S3llz.bticholin. B. Soutvat. G. Salierc. IT. Sali no, Calier a, H. Salero. A:-.:. Salt- fc:ller. . Sarculum pb,. capreolus col.ft>Tansmlllm J,jc,,·,~, ’]HO com,llollttur terrA ÀfanvtiJI,,itleflfotlimt/o. ~lt.11~aA.i~, DJ(CA.I!J!~IOY Tbtoet·its fthol.AL. Iarhawen. B. Houwec:I.lethouwd. G. Sarclet, far- cloir.IT. Zappa. H. Sac:ho de: hic:rrc:, . _ Sarracum thes Mit ,..z;. pottrJtwl>~e..Z..m ’"""fur~1uo oMr.,fllbw- E1411t. vc:hic:ulum uufarilefll~tt ,.,;.,o’"""’l· ll- ( :ur.tc-w aggc:n. G. Bruettc:.IT.Carro de vcttura. · Sarraeum Yitrw. plaullrum, l’thic..l""’ '}ND onrr.• 0’ molrs ..,,/,"."1"’:· e.e~;uxror,~f.UI’· AL. Achlfc:n. B. Lafiwa~ho:n. G. ChJ~Jot a porter.bois ou pierres. IT.: Carro pc:r contlurrc: lq~na o prc- ue. H. Carro di cargo. 1 • _ Sart:~go Pl•n. frixoriom, P4telll• 110 ’l"a fn,’{"'"" ’""’"',.’""" camn. ... A,..if,.,-nl,.U .r, T.Q«t~r,.,.)ll~eôf"’ Poli~·· fpvy6Jr ·’Peu~r· ~ PoU.std ltcc poftnma. làrraginc:m dtnota~l, ’" ’l"" fan·., tol1’tntur·, 1uam farrc:um JI,.;J]• pt;,;,. ••iJ~,,. A.llJUCt AL. BratpfJ n. R oltp- tan. B. Brac:tpanoc:, Ro?ftpann~. G. Poille ifrire, ou .i fri~ caffcr. IT . Padella da frtgc:re.fnzzor~. H. S:arr~n para fwr. "cabellum,fupped.lneum. üa:D.nor,O"Xt~>v8elor,eeœrtor. AL .!la ne k- ’"'--
---- -
-- YA R I.A~ ÇA_p . LXXII I6J Jin,fchamci,Fufzfchamel. B. Voetbanck, fch:tbc:llc. G . Mar- chepied,efcabclle. I T. Scabello,banchctto. 1-I- Bar" 1vi Il o. 1t~m q..Jfow~ bn.mali t~mpor~ p~tl.busfuJmciril f•mm~ . . .: ae a: v o v s..htlilfum,"""t«. ~ .:., ~ ·~•oe,rtlljèdlkfolle/Il pde., c-~ .x~ lecix.At~.B. Ecn lloofken. Scafpdlum vmbilicarium i~f«Ais-~e PoU, ’JIID obfhtrix pr.(cidit ir1 {"’"'., . .,bilicos. Scalprum col.m • ., .nts fvs-~e• l’"*P)r, A.H’or 1’o/l. AL . Ein Schab- metfer. B .Schaefmes.li:haefyfer. G. Trenchcr.lT. Scarpello. H.R .afpa. Scalprum chirurgicum Cclj~. fcalpdlus ,_,J. phlebotormtm rjiJ. fMCôrtp•,~œ;Jc,fUpi~ .Ammumo.~œ~el~ ôtvP,oAIÎ~ H lf’P· Go~lmus fAtP,o’rtp• nommat. 11km fo’«.~pi.h. SIJ8offlii -yorat, <JUod <T~-UAior ’J4’S'POffl~t Go~lm~M,nmurum cusiU -JiU1 .,lit,., 141 1orfit & -vëtt·>Jiur’. AL. Latzeyfen,lantzlin, 'l"afiwnuola1 'l"am ctj]>sdt mmMur. B . Vlic:m, Jancc:rrc:. G. Lancc:rre. IT. L:IDcetra. H . Lan cet a del fangrador. Sc.llprum futorium Hmtt .cuiter fulrorius, fmilium, or·lllcul.ttmn [<r·r .•mmtuiii,’JIIO corsa & pell.ts polJIItJt,Au•’ <JIIO corsum conodunt «e- P,tA.os N~eandro, trp.iAv,TDPibewiki (d) Pl4toni,•rt~~f. AL. Schuhmef- 1i:r Kneypmelfer,Strec:ker Jamit tic: <las Led er zu bercirc:n. B. Schoc:nmakers mesJiJymes,crom mes,fchaefmc:s. G .Tré~hcr. 1T. Rafci.uo r. H.T dnc:etta,rafpa.rafcador,c:fcaruador. Scamnum. ep.fror,eet.üvr,.,.ftA.« Nic4ml. AL .& D.Banck.G . Banc. IT .Banco.H . Elèano,banco. Scapus Lun·ttio ..,;Jetur cfft Lici>~too·it•m,de <]110 dixim111, quod il•te•· tc- xmdumfowt. -yudt dt x tt ,Sc•pi<Juefmamn . Scimillay;,:g-.q~~<t èfibre""’ •g,.,.,,.;., <mlcalau-JVOn~· .U""i!.UIIpu)’~ Pld· M•i. AL . Glus,Funckle,Gencifi. Il . Ecn Vor11:k~,ofr Ghc:fic:rc:. G. Efiincdlc:.IT. Scinrilla.H. Cc:nrcl!J. Scipio l.llliJ,fflti1nl•,P..XK~or Lptg•··ull. aJU,rrÙtor-Src.:k.Stab. Kolb. D.Staf,Stock orn op te ll:eunen,Crucke.G .Il.Itlon .l s’appuyer. IT. Vn haftone de fullem:trli.H. Cavdo.- - Sclopusfiut ftlopus l’e•Jio. tr<~wfol’lur ad ;nmm· . , l•umt~ao·tlo>'llm gmt•··• ajiE1stlo[uno, <JIIICQifl}’l•fts buws tti•tHr. ?rueoP,o;v,c r l. !Hdbùchf.. fen,Haken, oft Rohr. B. Hantbuffc, otè Cmckrocr. C. H1c· quc:bure, arqucbulè:.IT. Arcabuzo.•J""fi lor., mmQf""’ d1c~ ar· ,., .mJÏHt ’l"ipcr tubulrma’fltttlt. - Sel opus "'OtArJpouft 0 tul>ulU1 r[4mbum•u b::;no,•JUO pum rbJ·’ glamle jlllpp.a ftrtpitllm cHut.CÎiptnle~o•. B.Ciarerbufft. Seo bina P011. lnslrummiHm j:.brsû, 'l"" >~ffimlmts [.;:u•ga11t, piv~. AL. Feillen.B . Vyle:. G.Lime.Ir.& H. Lim:t. Scolopomachxrium. <TII4Ao1f!Jf.UI’)!!i.e•or G4l. !lb. trt. ’l"" -,/, mm• radlm excind.nt,·. Scopa:,flot··IIIJéet~~eeov."t(HifA«• 011teo•, oiptA~or, oqJIAf.UI’ ~Plllf.UI’· AL. Bc:fc:m,Kc:c:rbc:fc:m. B. Beefcm, Bdfem. G . Balay, verge à ner- toycr,ramon.IT . Scob.1, fcoua.•ilis-H . Eli:oba. Scrinium tlor4tio. euA.œt,JUP.o,.;or. q>ao-t<».OS,)(!IA.k lj)OfiOI,UÙC vfpol- /,m,.AL.Kopffer,kopffc:rle. B.Coff.:r .G. Coffrer. elcrin, cahi; nc:r.IT . Scrigno,calferrina. H . Caxita par .;a gu.ud.1r co liu pre· tiofas. AN. Coffre:. Scrut.J IIOI’.!t.l .lltiU. friuola vtp •. mo, fT;trra &fi·a(ia(wptlltÜÛ•·•· )’PU111, l’evr«e•œ AL. Schlechtcr Haulua1h. B . OuJe prcinJc- linghe,llc:chren huylrJc:t.gruet.l .i . Vieux outils. h . Fcni vc:c~ chi.malfcritic: vccchic,lhazzc:rii!.H .Muchas colas ’lC):tS mcf’- cladas. Scurale Lillio, Corium f.,,J_ . , cui [.,pis ’-"""""’J"’ tmponitHt’. AL Schlingleder. B . ’iltnghcrlcdc:r. G. Le cuir Je la fonde. 1T. Il cuoio Jclcazu frullo. H . El cuero de la hon.Ja. Scutdl.o~ Cictroni, fcutula Afa•·t•Al•,4r-oiH,Jil 4tt {cHtifimni. AtJCd~•ov. AL.Sc:hulfd.B .Schorc:I.G.ECcuclle. 1T.Scudclla. H. Hcu.!Jlla. Scutica,I~~M. ftaac:Iham.Üs-f~xis :.,~....,}~.i..«c ~"’t·A L.GeilTd. B. Swepc,gec:lfcÎ mc:nroeye.kletfoirc:. G . Foüer, c:rgerte, fleau, gaulle. fT. Scutica,fcoriazza. H . A~orc,~uriaga. Scurula Yih·, Babfl•J’orAJntn.~7fw7Dl V’/t.-u u•o. Scutum, Plm.àfnn•forma ,..,,,.<(,,, -v11de o (<·utuLtt., tt/.14r·ant-", -wl 4<TxÛTDt: <JIIDd corio ’lW"’"'". ri:œlc, <TtXII4C. AL . Run,!cr Sch•lr, Rundei.B .Een ronden Sc:hilt,ec:n Rondclle.G .Ucuffi111,Efcur, pauois,ronJelle.IT . Scudo, rondella. H . Ekudo, pau cs. AN. Shyldc. Scyphus 1’11~~·Capax (’oculum,ll~rct~ll propnè {.ICrHm ,,, c.1nd•.uus ri- bo·u f4tri.II'JtUtf>U oP4"’J4Ji, '"utf>o~.,; JI""""’" , o-><Ûtf>w.uac }f.(: c!J_)L.,<T~tvtf>Îor linct Sttfi.- l,.,•o,II’XU?rtf>og flejiua·•. AL T rrnckkol’tf• grofz Becher, Trinckfchalen. B .Een co p. drrnck(èhJle, bcec- ker,nap.G.Taffe i boire,coupc,har.ap.IT .Tnza Ja bcerd-1 . Gran copa. .’iccuricJz rm"ll. Sllbj;lldum gm111 à focuo·il (ornlol: IU~1Î <]’US m.r!, t cfrdu- tl ;,focwrJtAte lfll4m rr.A:jl.1t .1(11b1M • <JH1blf.1 ,;110 l ’.. _ ’{U•’ lilltl" _, ._· l ’UJ:’ItfiJ .. . tur.B. Sleurelen.G. Tenons,clefs . Securiscic.,-iA.uwc .AL .Axt,Bcyi.B .oilfd of[ hiji.G.Coign~c. Ir, Seure Bocco~t.manarino,manera,ccua. H.Scgur. AN .Byllt:. Sec:UIÎS AmnolliB./~•J"I’I' 111 ji rum lt uma11.1, Sc:culis anceps/rsdr n~rr·mw. Sccuris for amen S"IIAR«. ’11Atltt<l~, à’iln Jll nr St ’11-m.u ;_.. · : : . x. 1 o .~ o Y .,;tvAo•L>sflo~thiO. o iiii / l) • 164 .. _ .~~<?_ M_Pibewiki (d)-Pibewiki (d) T_0_~--Pibewiki (d)1. --~~N._Ç~-- seCllris mnnlbrium. ç -4Aùs, ç-V,Rdv, Homrro,oifiJmo.At.Der Axk rechie.H.Ioftrumcnto paralimpiar las orcjas.
- landrbab. u. Ddl
- c:clc van ecn bijl oft dilfcl G. Lo manche Spccillum ctlfo, fpccillum yulneranam, fN ..,., .., .. .ji~
d’vnc coignéc:. lT. 11 manico dc:la n1ancra. H . La manga de MtiiWftrtt•tMIIr.rilkfffr~U~kllu/fr .._ rifHMiSpccium f"’ la tegur. .
. . · ’"f{HnJfPMtlflifll.tJiA•T’pflll,.,..,.,...o.l..;l"Jf.IIMH~,i s.·curis Romana. AmazonJa rc~currs Hmtt,ljiiAm rilltltlitll[""/’n' ttllt#lt.Mimf!!i_t_ . ,._ ,t:Dtam ’lW..,, AL siidacrlin. Yn- y<(l.m dmt. quiris bipennis.Af .. Ein Hellcbarten. B.Ecn Hal- deyfco. B . Yoodrijlh. proefJfcr, ccnrcn7fcrkcn. G. Efprou- KhaerJc. G .Halcbarde. IT . & H . Alabarda. ucrrc. lT.Tcora. H . Ticnra ~ calade dnigiano. Scdcs,fcdilc,lèlb,cathc:dra Mar.Up•,ilp..,. . . .ele•,tP,.r,e&uc. Spcc:illum J’Ar. oculariam fpccillam.coofpicilium pW,,, ~,;~, A L.Stut, Sclfcl, :,m.ll:ul. B . Ecn ftocl oft fctd. G. Siege, feUe, J’ollllri.AL. Jkil,Beilleo, Ageafpiegd.B . Bdllen, O. LUDerres. thairc:.IT .Sedia.tè:lla.H. SiDa. afficnro. IT .Occhiali. H. Aocojos. segcllria rrft",Ptllts na•tic~,’l"’lnu indornu•ntlle"•· B . Buire. Spccillum lacum Ct!(i,Cpachomcla M.m.’•~ EIIIJirico. ~~Ail•Aœ7’ti’, sella F::rmiliaris p.,, .. 1’ttfo1’Att# folk~ r~JJmJo AiNa J,plltt#IA. ~r Hit1otr·....,"’"" G4k,.,,,;o;,;,., .tllitpH4(pcciUum Pllit.AL . i’lecc ;.,.e,’Ti~IOJ Slli.J.~ xe,:,~:~ttd• ~’lrllmnDr.AL.SruJ mir einem EinSpaneJin. B . Spadelken. rpaey.kcn. G. PaJerre pour faire Mun dloch, Kindsllul. B . Kinderftoelkcn, kackftoel, tonne- le1 emplaftre1. IT.Palerra di fàre li empiaftri. ll .Palà por vn- ftael. G . Selle percée.IT .Sella di c:amera.H.S11la de la camerG. tarcon ella. Sella ne(btoria suri. gc:tlatorium Eili, fofiiov. AL. Ein Tragfdfel. Speculum Cit. ,C71neor. AL. & B. Spiegcl.G. Miroir.IT .Spec- Jl, ltn dlacchll:oeT oft fctci.G . Vne lc:llc à portcr.lT .Sella di c:hio,fpcglio J’tw.H.Efpcjo.AN.Glas. • porr~rc•.H . Sella ,de}leua~ ~ela perfona. . Speculi checa. "’t;;.,. AL. Spie2dbftle. B . Spiegelcaffe. G . La Sella phcaulJS ......... ,.,, . . . ."’""’ tlftq«<· AL. Em Srul den man zu- calfe d11 miroir. JT, La éan"add fpe"hio. H . Cua dcJ e- fumcn falren kan,B.Vouftoel,ofr preeckltod.G .Selle à plier. fpejo. lT. Sella fac1le : picgar.H .Si!la que lè puede plegar. Sp1nrher. Fiblll.c illltllrmill.egrmu ;,fil-b•m. FilnJ..b.,., .. Seria Liuio l’... -v mt~ rum jiüllt oblong~< rn, ’]uoâj11b w·ra J(rè J.cfotli [ole- riam txponitJ’rifritmfll,tO’jW illlrYO.,wgilro H"PHimt.r atitplitru .,/~ bAt AUi:ru.mdt< """· •Jw’ mos H•jJ>Anu 4JIJ,c obf.., .uAtiiJ’, p,;,., .d ajh·ingtoM..mflo/4. <llll’lrtlfe.AL.Armge:r.ierdr der W ci- Serperafira (’sm·.r .. . · .mfti’J•mmta,’j•ttgmir•li< n·u•·•b•fil"P"~·o,.,.m ber, Gùlden oder SilberoSpang. B.’Sc:hoaéfcrgefpc. G. Bou- alü:t;a>~tur,dt~m,rmb,/.u·eJsj(,mt,ne.,Arif.mtttut compernrs.u. -n- c:le ou agraphe de femmes.IT. Fibia• H. Rcuilla,o can• t~f>;lfll Orth.to. dado. Serra L!Cret .argmx lamina Îcrr a: re•·ip/,·ajll(è Pirg. 71({411r.AL. Si- Spinthcr &ipottfl & "’lfratli monililgt-. <J•od i• b•7lfff’ÏI tAbtllArij gen,::iagc.U . .üghe.G . Scie. h. ~erra, fcg:.. H. Sierra. A N .G . C1’ct~411cto~~t0ffsgmmt,AL.DicBùchfeo,oderStadtwapen,B.De La vue. buffe, oft ftadtwapeo .G.Blafoo. Sica cictr. occult.u P"gi.rumbu. ti:poç umi’ÔA’li’IOV !lerodJa11o. Aœ&e«itt. Sponda Pirgil. SattralilJfrlllhwa ltlli.tor}fc Thtocrito,AL. Ortbret• ’lriiCfDI{Iq>fç llrflcbso. AL. Verborgner Tolch oder S~echcr. B. ter cines Spanbets, Bedtbret. B . De Spond~:~ Bedplanc:ke. G. Moerrpriem.G. Yne dague. Ir. Daghctta. H .Cuc:h1llo fecre- Cafte du !Kt.IT .Spoada.H. Orilla. to para macar. . .". . . . Spongia Milrfiilli-, IJ’H' ’lflf"fl. fortllf<J"’ llh~11r • ..dl’,.oi Al. Sigma Ma•·t;o~lt, ’!-.: mfa Grttc.t liw·~ rapst~lH pr!fw .,Jitatt tff’J•rrn,."t- Scliwam,Badfc:hwam. B .Spooc:ie,Spoogte. G. Efpobge.IT. Jërensf’6.,,.~ c fiut .l•,~Jf··m: "Pnlk •Ile "’<J"st, ~f wpt ÛIII41Nmp·•- Spongia,fpongoa.H.Spoogia.AN. Spooge. . pt11m ttjrndmc sigma.~a m ,., f"Uuntuo·,’J"’ -,u~Jat.e littr·tt S. fim•la- Squamz Pitx. torre" "Hl ptllwiùs IMMilltftrrt.,,r qllibJU tugnki’o~~n- cro expnj]àm mmfam fi.P’rArl cxijbnumt. AL. Ein Tifch wie ein t11r ptfloro~~IU.-ttt;..clypnu.,,.p.mor#.lltlaporo1Dtf’V..01 E.~~rip. halber Mon gemac:ht. B. Een ta fel die maenwijs ghemaeck At’ll’i.At.AL Sc:huppen an den Pragcodineo. is. G . Table~ la fa~on de lune. 1T. Tauola à guilà. di luna. H . Sralagmium Ftfto,PL.•to,(7 C~cilH,iiJ4IIIrillmtl"’" •ffcn·•diJMim ob- Meîa que parc~a la media luna. lon:{"m,txbacc.& ptn411L., 4grm~ f~milit•J;,.,, <]•",.~l’OC Grt~ffi Si 1npulu m c 1c. V a~ m’?"’at•m f•,dt~s,tcftt P dl’t'ont ,in cuiw !oc11m in Jie~tur ’PiiHisè ""’tm Stalaginum C7 Sralagnium ;,. Dillio,., .;;, cunu 111ii< Jimeffcriteplchyfis. Feff111 tbcit •/ft ?iU pAI’IIIIm nondif?•- jèriptami,_,;., hdnC..,, .tm,AL. Oorenperle.B.Peerlen die aco nuln~atiJO .q••o .,,,, .,,nfaO’Ijie~u l1babo~~tNr.B. Pulle. d’Ooren han~hen. G. Perle pendante i I•oreille.IT . Perla Sinum, vcltinus.primalo,ga P"J Pr~:;•l. Pauo111nd11m & rapace al- ntraccatta à 1orc:cchia. H. Piedra pretiofa atrada à las ore- 11o: r~<:ujinnddtt’t iltit11r llrabantsral’llrn mulltl’culttt’llln wlgJU in dt- jas. . port andv/." fe. l iros .A !i, fi oum mwprttiiiJIIIr., .u, ’Juô.l vsni fl•llici- Stapia,i, Ytt11jlu inftr.;ptionib114.& ap11J D.Hin"olf!JIIIIIm,fubex peda- cl•o ""’rmu!~ Jipl»<lzml~>[ubliCJtNr, ’l"od Excipulum clui admo11ui- ne us B..d~o, fiapes Gro~~pllldo• .Q ..IIidji PliniiiiW Yoctttiilm ftaticu- wul. 1um dieat IJIIH 4ji,.,J.,;, 9110 pttksjirmAIItllr 0’ tjll4jiflat, commo- S inn m ; ~.di~ ,.irg. ,-. u in ’JIIO lAc "’"lfi’m ajftruat11r llll«q>l~, ;a;.> ..o;. dtorif .,,Ef,.tioiiÏI ,r-atia.ère~~CoAtus. S11itl. AL.Die StegreifF.B .Ste• AL.Lm Mulcedin.Mulcen,Naptf.B .Ec:n mcltktcyk,ccn mou- gclreep.G . Eftnere.lT. Sratfà.H . Eftribo,eftafa. · dc,cco melcknappe. Scaticulum Plinio,pro ?tltiCIIligrnwt pmjilil. Siphon J•’umttli,c ..put t,b,li,.,biliq,o>' •xprirr~~111r èJolio, a11t A’Jua è Sei ua Pirgil• .AI’411’i ,.., .;,,, ix’rAa. AL. PB.ugftcnz, Handthabe (onte, 11l~p111•,1•«9>~TIIs. AL. Eio fprurzc,Ror. B. Ecn buyle, ecn defz PJlugs,die Gcirzcn.B.Dc ploechlleen.G .Lc manche.IT . Crane. G. Tuyau. 1T. Canon. H. Agu a tocho. Manic:a cfel ararro.H . Man:tcra del arad o. eftega. Siphon. t~lf<tJ~ • ..4pl•rod•f.to r1Ïlzc,w.~ii• ne;, olio, t.~· Jnjhwmtn· Storea J’lin. teges colllm.marra osliJ. t•P~~.-I-l1118es pl1r01 AL.Mat- ’""l"o vmumt dolsH .itplrtur· & tranf•afatur, .,dquo-,illumf,gm-
- ten.B . Matte.G.Nacta. lT. Stora.H. Eftora.
Jo attro~IJitur: ’l"a r.ttsollt Epigtammatarilll c•lius crlqiOJ«t .,.s Stragula veftis Cie. hoc ,.,,.;,.,ctll{tlllllr to~~pttn, ...Lw, pn·iflromat4, voco1t, -vrlul 1xuU"r";:mguinultumani, ’l" tm promu[Ciat tro~~hrmt. tjlliiCII"’JW ,.,gro~~ti.a ;., .ftt,.,;;,., ., lnimo,kOif.rw,jis, Allt tU po~~- Siphunculus 1’/i,.,ru,,. pro ffh•la,’f"s. JoiH> imm,U4l•']IIO>'tm mld•t .11/- rittiblllflfjJ1mllsi,., .M cirCIImttn4ulw. f<tJ’· AL. Zaplf.B . Tap ofc Craen. G. Fontainc,faulfct.IT . La- Strigil, firigilis, llorat.llffJnlm,.tlmt.,_,’Jfl’tfiiÏSÏIImtntorNm thiaue. H . Canon. txttritlfr,fo•·dtfiJ.w eraJ,.IIIr.J.Ire--Jvrlr,r’Air)’lt,RA)’lt.AL.Stric:· S irpiculus t>Ltut. pro n.:gûu .,,[lfo•·t,L., firpta. tu&A«et~"or. AL, Ein gel.é. Rofcam.G .Efirille.IT .Strigile. H . Almohaça. Km blin von Bmîen .B . Ecu manekeu van bicfen. G. Voe cor- Strophus, Colllort- ..,;,ç,.,,..J.,, cfif’nugi4Ji,., tfJ’PtMtl, f’fO· bei)le de ioncs.l T .Sportdla di giiichi. H . Efpuerta de iuncos. q~os Homtro.&o~t•"f"’n, AI. GeSochrencroder gebrcyc• SmcgmaPlill.~id<Jui•l tmac•Lit e7 abflergitfortÜso~~ccipilllr profopo- ter Gürrcl. B . Gebreyde R.teme ofr Gordcl, Hancxcle. nr. îapo Pim. matti:.ca pila ’Mart. né....,.,, 111-’~IA/Il, ’IA~Ail. AL. Subiugium lorum C41.1JIIHoll4 t,.,, .,,. i.gulüg..,,r.fv)Oilt~#’IIV, Seyffe.B .Zcepc:.G.Sauon.IT .Sapone. H . Xabon. Aiftchor Homtr.ix’,..,"•IIUdl>lor, J’oll. AL. locbriemen, joch Solium rropriè ftdts rtgalH,tX’Pntlfolow liglfi,CIIilll Y{lll[lljt lllfttljllilm holmen. B .lac:kgordel. fhpmnbus.frpire la lw cœp~·a11f 8poror,flq~eoc>I(P8ilp•.u8élfll i,u- Subfc:udes Yitr:rabt"1ur lip1., <JIIiblll 11/[ts 11111 mattrùl compi•s-ntllt’. 4l’"i;>.:tMc SJ"•fio. AL. !::in herrlicher Stuel.B.Een lec:nfiocl.G . AL.Holtzinbandt,Heernleyfien. B. Swaluwe fteerren, woech Chai re: appu irelfe. IT . Soglio. ftecrten.G . Trioglc,queuës d’aronde. 1r. Tauolcttc: pc:rcon- Sparus ri~·!;.Prai1 ùiftarmurt~um ttl11m. B. Enghelfche Dyle. iuogncre è Jegnami enlicme.H .Tarugos. Spa t! 13. de l>.u inter C··’lui•wria Jiximlll. S ubfcudes ferrez Yilr.Fib..Lr tjiiWJU pn- anf• traitllu tt·abts cortuitr- <;1’3La Plm. rudi•ula c..Zjo, ligula Colllm. pro r~~J>'l"" jJJ11mAm J,J,,;_ cU.nt••·c,mpar~tihfllwttritin.npJ,.u. B.Anckcrs.G .Ancres. m•:1,,::; · ’I"·~ cor;~tulltU!’f"P"gntmagitllmlll. -«ew.AL.R.urfierck. Subula Mart.l .r’lr-ml- ’J,.jôllfmcAictipnforalll.&’llc J’oll. h~ · Rude .S;’ltm1, '>uchei.Schaumkellc:n.B .Vifc:hfpaen,Schuym- 7m S•iU.~,Pibewiki (d) 2 août 2013 à 12:20 (UTC) Esd. KAm1’11psor Lllcilllfo, llA~fiOV Gillmo,p«qJiov fpcn, i~c.erito~k.Spard. G. Elèumoir, eîpatule. IT. SpatJia. Hippocr. &P,tJ.inue 9>w1r0eot Xtt~~ph. ’JIIOtlt~wP,II.sor S11itl.u exponit. H. Eti>.ttn b. AN. ~ Scumer, la del. AL.Seulen,Aiîen.B.Eifen.G . Alefne, pointe.IT . Sublia,leftna Specillum c<r>, micularium îpccillum, aurifcalpium ’Martiali. H. Alefna.AN . Avule. wno-;Au~i • «•t11ori< n,,.,/~ JEgin, IAfOh<tJtJt’ÎS Gal.auerfum fpec:illum Succula Ptgrt. Mt~china lro~~t1orio~~.tn·tt;.ligno conflans J11obtu .,,[l,b~>~ Ctl,'i> .so ·tl:oll; ’ ·. " ,. ••~ ’ <<tHIOIIJ à cyatlt~Ji..:,WAioi;,Arc 1W118l11uc G~lr- traité1o 1tii’CIIIfl ’1"""’ a,a,.•’" [•ttif ob.olllifur. ~ns .Ariflot. ’"'"t no,v :’"')"’ ,. J{.?fur,’"'l"rof’Pofi•a pa•·s p~A•c -xvp~JGAltnotlmtH>' 4 -. [114 ;., . attollmJu trabibNf, & jï.b,..bmdn tx Apntlsua .,;n>., ..,b> ’" tu rh·· ::a mule• JFn ;r . "" xy!mum aur lAna tortllmuolui fout. AL. duobou Al’f'tEiarii.,tjlltt Ab anltriJe[11{tiMt11r, h’anf•crf_ . pouitu•·fucw- 0 r.:ngrubel.oorleffcl. B .Orlcpd. G .CureorciUe.IT. Curao- l.~,irotmlsclollia d,n.,foti/11 AL. Ein Zugw’ellc, ein Welle die DE SVPELLECTILI - . m:ln mit heblen vmbtreibt. BEL . Spitle,of~C!en windaes dac- men mer ftockcn omdrayec. Sudes. ,dfadis Y•rx· ’l"" prl{ertimpruftAfopts,;,œ. AL.Scbwi- re, ftaog, zauofteck, B. Tuijoftaecke. G . Pieu, perche. Ir. Palo. fi. Palo de foco. SufHamen , __li , ’~""" rot• illiicit11r, ,. in p•·urpsferat.r "’"'*, ,;. ""XM~s.~ll’fHerodi.Attico. AL. Radfpcrrc 1 fpanoftrick oder kenen. B . Racfperre,fpancoorde ofc keten. G.Eonyoir. H. Ellornija del exe del carro. Sulph11racum M4f’tiali, rtamentNm[..Iph11rat11m, ’1"’ fiA-ifomi- u ercipim.u .lA&l,. ’Nicand1·o, AL. Schwebelholc·de. BEL . Sol- ferfteck, folferpriem F’-irif,fweudlloaken. G. Allwnene. IT. Solforioo. H . Palillo C:DfUÛado. Suppellcx. ’IIIIC)’Jml’iGI, cirA~(r41C, wnrAMMIJ’nlllrX61i~. AL. Haufz- raht. B. Huyfraet,huysftoffe,haysftoffcrioghe. G. Le mefoa- ge,les meubles. IT . Supellellilc:. H. Alhaja de cafa. T alea Y an·oni, cetfera Plin. Pla11to. T 11leola 1111tipm ,_ . ,lr., . .m , ;,. ’JIIIIauept.e fis""""’,.,,. •pprimituf’ wL.J;..tlltllr•A«rftor Po- /yb.(vMf’"· AL, Beylen,kcrbholtz. B . Kcrue, kerffiock. G . Taille de bois. Tapetum, tapece, & capes Pirgil. Ptrjicolor ttrtllmprop•·it,’]IIOtl /111- mi[olo m.Jf’trmt~~t·. nl’llllt, ’l""fi ..fi’111ft.) ..finAr. Nom.u t:tponit ra- petem, ttgPibewiki (d)tn -,, .;tè, (ita mim ltgi tltbtt, ttt~n "Vnict, ..,, wlg.) ltgt- liatllr) piéfilmJnariucolwib. AL. Teppich, gewurckt cug. B . Tapitferye. G, Tapilferie. IT. Tapete, tape7.7.eria. H . Al- hombra,tapetc,tapezeria. T elia, Cimsl.u cribri. n!Jcc ~~ riflopl1.1tU~tAos ’""";,.. AL.Tamis. B . Teems. T c:lum Cirer. ’JifD Yim ""’"'· P,Uor , ~u.vnlpsor sw.boni, inet so- phoc. inttt·pret. Nev, mir~ ë,.wmte•or, p.tAtl’"' ’Mofcbo , 4,~ ~ :7tACII Xtnopb. ~’.An-Mno, ,..,., cominw & tmmHI p11gna- tll>' · AL. Gewc:her. B . Ghcwec:re 1 dacmeofc:hieceooftwor- penmach. G.Toutefortedc.dard. lT.Armadidefeofa. H . Tiro._ · Temo 011idio, Lign~~m <JHotl ad i11:;um int•r ttp~ouJut~rrit. pvJUI , nl- fi’)II’CC Lyji.c,&meiœ .Ac/1-(o, AL.Deichlfel. B . Dilfc:L G. & H. Timon. IT . Timone. T endicula, ’-"’~"’"' ’JifD Ctt"ui capiumur. â .e’lfli"•""All’P"’•""As-e« .- 1>• Hyptridi & Xt,phonti. T endicula,nebula1 nebulofum rece, pro wi, ’liMHI twrJi, & galliaa- gi""m grMiim Mrt ttndit11r, ntt-".At;né~c ""’f.J>W""’· n- ,.;,, BEL. Vlume. Terebellum. AL. Borerlio 1 nipperlin. B.Een fpijckerboorken. G. Vibrcquin, •illebrequin. IT . Triuellioo. H. Barteoa pe- quefia. AN. Whymblc, percer. Terebracoz.m,ll.nrJft’•'lf"--·~’· AL. Borer,nap- per, eber. BEL. Eeo boor • ec:n fpijckc:rboor, een auigeer. G. T ariere, caraut. IT. Verrigola, tri11ella. H . B:lrreoa. AN G. Augour. Teftudo c.cf. Tab11latHm è mAttl’ia ciliciil cot’Ü.Jii•t ,...,J,b111 conlte?t.m, atlMrf.ujlalflmam Cr inciWI’tntiA[~~:~ta ,f..b ’11111 tllttU mtks m11ros ttn- tabat, ~Ïcpfi)llflt. Hallucinantllr ’fiiÎ c11m Jlritteconf!•ndNt , ’1"""’ JIri"[11b TtjfNdiiJt afJIIf m11rosfte~~ri.u •ncswfortt. Telludo Li11io , Cratts [c11tor11m continHta, ’1"" JisblatÏI .Jispra capita j(11tH, prottmptdstts fogsttatwmaw foronim ,..btm -,itab.m . vWJIII- ""’~~’I'K, & w(ÔbA•I’«· p/,.tarch, AL. Schilttach. BEL . Sdtilt- dack. T cllum Colum. fcpium. fl’~'#loY Jlrifl. s,z,JMmiilMJ infopia, ’jllllllllri- Jicts "’"""in txpr11mndu mwm fontlt..J ., ·um fo,.,,.., Tcllus Cat. Fiflilt [11b ’1"11 ttftuu• & placmt~ concoq1111nt11r ,f,.bit- Efo impofitoqw igni. "’U!Jertt Dori« & "’A«,ér• PQU,PlmiJU tti.fm
- rncum reffum agnofcst. I’A.i/b<llrot, ’Ytl "fiP,ccw. AL. Ein fladen
pfan. BEL. Smoorpanne, een vlaey oft rac:rtenpaoo~. GAL. Poile à tart caux. IT. Padella pat far torce. HISP. Ttello de barro. Theca cultcllaria, t•qloAxifor. AL. Melfeczeug. BEL. De coker mette metfen. G. La gaine ou cuftodeà coullcaux. IT. La cuftodia,o catfa de colrclli. H . Caza de cuchillos. Thermallris. ete~A«relc. P aft..I~~m tPibewiki (d)rifiril c•ncro f~mtk, concaum, forû ;,. ’J"II "’l"" Mtftforia f.,· .U ..m rb..lüt. Thorax fcrreus, thora.c zneus Pirgû.e.J .pat, -,l.wu, ::rAor Pind. [cbol.foltbatap•tlmaiortl thorax [ol..ptllwtobttg""t, <JNJ ,.,/lsu tr."! tj{tt""" ,’Y I ait StatifU. AL. Bruftharnifch. B. Borfihar- na~. G.Harnois,cuiratfc. IT.Coranina. H .Coraças. AN. Harnas. Tibicincs, TtxtoriA fulcra trlam fujtwntia, ld110JI.s Poa.J’iAom~ Eitl. B. ’T'«’ecftouwc. Titio, Celfo. Torru txtmUHs fomiurlu1 • ..&Air. AL. Aufzgdefchter brandt. B. Ecn brant die uytghegaen is,een uytgedooft houe ofr cole. G . TJ!on de feu dlcint. IT . Titzone che non ar Je:. H.Tizon. Tormenrum a:ncum, bombJl<ll Bilrbat·Îf ,i;bombo,.,v~i~tP,oA.ords urr l~erb1t cum .Aphrod’)/:Co, -. ei., .VfqlOf011• à{..Jmine i,’{"eo, ., e[ ~-rro ’"'·"•~· AL. Gclchutt, o.lcr andlcrey. B . Anilleryc:,oft ghc- V AR 1A. CAP. LXXII. 16) fchur. G . Piece d’artillerie. IT . Artillc:ria. H . Artillcria. Tomices, prJM,IJj l11na pilisYe fi.,·ti, 'l"'b>UYtttl’lno•·um colla m.. ,, .,,,, . ,., oblAJantiW. AL. Halfzbùlllerlin oder küll.liu. BEL . Gorce- Ica. Tomiccs.f’ut& reflts ~ r11dtranabt fP4•·toYt obiter· tortil. AL. Gto- bc! hao&eyl. B . Reepen. G . Chorde de chan ure. IT . Fune di canape odi fparro. H. Tom~za de cafiamo oef"parto. Toral &: roralium Ho•·•tio,lellicaria find on No11 Tora! Alltrm,’lsN,d eo injhm4111f’ tor.u, 0.61müor, 6Ur..ë’or , t’#l,oA•or , tln>fiiiiMJC. AL. Gulterdecke, leilach. B . Slaeplaeckcn, fpreeder, bc:ddefpree- der. G. Linceul. IT . Linz.uolo. H . Mamc:l. Tornus Pil’g. lnjhwmtntllm, ’l"o rbilr & llgtta m orbtm aOapolsuntur. ,Oeroc,,.er61Jnpstr. AL. nayeyfen. B. Dracy-yfc:r. G . Tournoir. lr.o -H.Torno. Torquis Proptrtie, ONitl. Circ..I.u illlrttU jkxilir collllmamlnt,. txor- IIAM. s -e- . ,;,, iAixnle, u:t~~Aelr, iJ.A•m, ""e•fxrr, w6&"fGCX~""’• Mlti’CC· AL. Guldio kettcn. BEL. Gouden ketten. G. Chaine d’or. IT . Carena d’~tro. H. Cadena de oro. AN . Chayne. Torris Pirg•l. Lignumadl1uc candrm, M~M~l wveifM1t7K .Atftbi/o. AL. Glùhc:nder brandt. BEL. Ecu brant vicrs, barninckhout. G.’l'ifonallamé.lr. Tan.onecheardc:. H . Torrezno. Tragematotheca, ’"'l"" tt·agrmata rtfocillandu "gratis ajftrua11tu•·. ’7fCII)III.c«’7D8t!IUI. AL. Ein k:illlin mit fchlc:ckercy. B . Suyckcr- laeykeo,c:en lac:yken met confijr. G . Boit"C aux confitures, a- uc:e fucre. 1T. Scattola di confeui lloccat1o. Tragula Plin.l{,ttt ’]IIDtl [11bert j11{lmt11tum imwtat. ,,d, 1’Ùni.u {ubr- ru YJ~~m ait elfo in pi{clltlhllm lra~rt~lu, & cado!’lnll obtummmlis, B. Scha~d. G. Traioeau. Traha wltrahea ri":{il. ,.vbAaptor f[’~'{· a~~viNM Hrfyc/1. AL. Lchlit• cen. BEL .Slede,fiidde. G.naincau. HISP. Micua, narria, rallra. Trapczophorum Pitie Fulcrum. Tribulam Yirgi!. Ytl>iclll•m <JUO m4tul’4 fuge• in an’ t•·runtu•·· AL. Schleiff. B. Dorfwaghen. Tridens. fl’t'lolllc. epCrart, -rrir•t, "fl’"r«, trriColo.o~. AL. Ein gabel mit Jrcyen uhnen. B .Een vorcke met dric tan den. G . four- che à trois dents. IT . Forca. H . Ho rea de: tres gajos. _ Tripus, Olla triftdanea, in ’l"" rl11rnd.s prd,btH "’l"" caltjitbat, <Tt’i-;rrs~ il’svesbmt Hom • ..,,.,, E1dtm. ’l""fiab igne cantltm. AOI’Tfoxôot t.ufliltb.- ;rvponin• Demetrio Triclsmo sn sophoclu commmt ·’l"’ tt•am A9,ccror il prrhtnjiont anfota Jin amwto~t: mfi •lüc pot1111 tr Wlllf1H inctl’ti a11.’1oru fcholiis MllliCror, -,ocrolL~r~• ]igmjicanre, lrgmd11m ,.,_ dt11tur. "fl711S IÏ~’f'{-Kveos sopl1oc, AL. Hafcn mir drcyen fur- fen. BEL . Coperen pot met dtie voeren. G . Pot d’airain i trois pieds. Ir. Pignata di rame con uc piedi. H . Olla con tres pies. Trochlea polylpaflos l’,,..,,.,, ’l"a t/,., ·" orbmd, [ln.ll• "Vetjantr .... trr•’<!’Ai« "’AÛ.œ«Sl>~. GAL. MouRe où font plulicl!rs pou- lions. T rochlea, rc:chlmUs l’itrNuto, Tr.tlloria m~cluna , c•m .m ·o l•.’{"t~w Of’bicHio, qw C1rc11m a.YICI41Nm wrjatlll’ .ji11r rot11la jlrJat.t, -rro’<!’A.i«. AL. Winde, fcheibc. B. CJterol1 fchyue, pJkye. G. Moufle, en quoy on met vne poulie. IT . Cuzdla 1 zirclla, raglia. H . Carillo à polea engenio. Trulla Cicer. in Y err. r .u Yi11ariHm pororiumYt,& lforilt. AL.Trinc- kopffl trinckgefchirr. P . EL . Dtinck cop. G . Coupe ou tatre: pour boirt. IT. Coppa o tazza pcr berc. H . Coppa para be- uer con ell;~. Trulla, ,,n., ._ ,., .,m c.emmtarioi’Nm h-igllnHm, •juo cal.. em aJa[[,,,. /Arll illtJ>ÎIIf!H’I• coagrntJ>!•nt, ttflor•a’lue illmu,.t . AL. PAaficr- kellen, mortc:rkcllen. B. Trouweel, truffel. G . nculle. Ir. Cazzola, trulla. HIS P. Inllrumento para acauiar cianienro y hazarrar pared. Tubus rota:, FOf’Amtn IIIIHboli, in q110 ~~:~tis ’Ytrfotur. ,. .;tl’l't PollHci. Tudes Ftflo. 4 tiHJk,J;, ma/[,111 lsflw. mateola C11t. Plm. ’l""fi mattriola • nimi111m ligntUf ma/[,IU, ’JIIO AJ.gat•r auq,;d, AL. Holt· zin hammer. BEL.Beuckhamcr,bcllcker, houtenhamer. G. Maillet. ITAL. Marcello di lc:gno. HISP. Martillo de le- no. Tudicula Col~~m. Cocl.learemai~M, 711fU", êù..t -rfiCtnor, Nf.c.r,r Ni• c.mtl. 6i’e)ll PoU. tDf)ll· AL. Koéh oder kolloffc:l. BEL . Pol. lepel. oft por-Icpel. G. Grand cu illier. h. Cuchiaro gr:JDdc, H. Mc:fcdor. AN. Laclel. T udicula1 pro ;,.rm,,,.,o ti.Eitnwm ’]1111 pa""01 inficimdos drmtl’glllll. wrf4nt’]llt, ldrt8f4" PoU. p~AN, vruû ~....l~v apud rundem, p•’G ..,..tl.. acm;.p~. ’ ’ Turuoda r•rr.Iinamentum cr/(o.. pannus Col,.m, #>l’tu 1 tpf.U’/OV AL. Lumple,mcitfel von fchleall’en. B. W Jecke omm Je won- . de re fteecken. G .Tc:nte à mettre é5 playes. h. Lino carpho. H. Medta à tor~ida pa ta curar hcridas, Llnamtlllllfffll yari.e[""’~cits,ll {rga1·a plmC’JIIe mditt~ Tympanum Pirgû. regrs ’JifDcllrrlfl optt’itllf’. AL. Dcc ken, oder hauben. B . De huyue van ecn waghcn. Tympanum ,.;,.,,,rota F..dem. lngmu·ota ’l"" .1 cal .. wt•b,., ""-
• 1 t: . ,, " • • 166 N0MENCLAT0R VI11. L1NG. mbm cil·culf04giru,·, a- JSxi< [,.,.. ob,.,buttw, & •ffirt inah•m -.•ft• o!ltrA, ""’..,, .tu .... tt<am "’1""""’ obius. vcrfarilc rympaoum y,,., )!tpcmr. ti,u11ie6Vcm Ym·""· ~,.ft~ Eultm. AL. Stcinrad, it~ WalfcrraJ, BtL. Cracn, oft waccr-mculcn rat. G . La roue d’vne grue,de quoy on bauffe les fardeaux. IT.Timpaoo. H . Tt’mpano. . • _ . , Tyrocndlis, .An~•·•m & for-fom ’"p.o."’~"’"" ’J"’ mfo•IHm di- jfmm.u Al•quul & fti"""· Radulam q•i ..,oc.,,..,,~;, Llllin~, mN ’l"idtm illdicio """’""...,,À radtruio, ’TVef"fllf’lt, 4 cafoi ftiAtiWA, """"’ t’oU. JCnlSII Ho111w .1niir-eor H•ppocr. No,ul.11 Platom Comico: mji - . .u.rafcript~~rA fit pro "•Aor. ne•’"IUS fAJIC~t’"· AL. Rci- ber. BEL. Ry~c:r,rafpe. G. Vnracloir. IT.Rafpa, graticula. H. Railo. AN.àGrarc. Vaccrra Colum. Stlf’ts ad q•tm alligatur ;, flabulo l""’· AL. Ein ftangdar an man _dafz_rofz. im ftall bi oder. B . Eco ft~eck daer men ’rpeen acn b10dr tnden ft al. G. P•~u,auqucl on he le che- ua! à l’eftable. H . Eftaca para atar belhas. Va gina Virgil. JCIIAt~r ...M~r,(t~oeftiiJI, AL. Schcid. BEL. Schccdc. G. Fourreau, gaine. IT . Vagina, vaina. H . Vayna del cu- chillo. VallusYtl"il. TWntiorpalUI, palusCiur. r;,v;n•maltwa p~~rttac•hlm !"’" c~efi~..J..m. -re«.-t . ..., ..t, xcie~X~. AL. Pfaal. B. Pacl. G. Paeu,pal. IT . & H. Palo. Vanousl’rrg•I. venrilabrum Col. q•oactrt< o J-nti rttrimmta ad ’YtntriiMm txcut•unt•r Ô’ rtp•rgantur. AiJCtor ,li.IJC..,Or, ’Jiluor Ho- mw.AI~fiOt,AIII,IIjiT!j’lr,eeir«t· AL. Wann. B. Wanne. G. Van. IT . V anno. H . Caran da, haruero. Vara: wi va ri’·"’"""’ valli, pertic:r, ribicine plagarij, F••·c .J.t <JUi- b.u r~tiA feri< tr~’(""’"r. ~MW ~>.iAc. tivl’lleiJls :<mop/1. ~.- .r~,...,.. ç-olf'>'ru Polluc.lli.l -’4'us. tv>e«« ’"""’"'""· AL. & •B. Sraogcn. Vas. cl!,.r,, à:f)’H'or. AL Ein vafz. B. Eco var. G. Vailfeau. IT . o- H. Yafo. v:IS coquinarium Plmi<>,c..W .. . P•-opnum_ Ill(& V~~ l-’4'1’4!’""{’: ~L. Ku- chcngcfchirr. B . Kcucken varen. (, .. Vadfc:au de cuahne. IT . Maferiria di cugina. H, Yafo de eozma. Yas fiélilc Plm. Samium C~tn. figlinum Pbnio,lotcum, rcftaccom Plmio, 1•». Arctinum ’!lfartiAb ,Ah .AniD Htti’IWi.t oppido ftè1.Ubru nob,I.t . . to •’1•• modo Tufcum fiélilc ~•titm f•i’t•, ·o - Tufeus ca- tiuus luutiWuJicit•r.""6Vot, rcap~4or, )«>f«· AL. Irden ge· tèhirr. BEL . Ecrdeo var, tuyr-por,cc:rden por,c:crdwerck. G. Potdcrcrrc. IT . VaCodircrra. H. VaCodcbarro. Vas futile .,, .flmb111 S~n~io & DolfAio, Y M ob Angwflwm Cl’ "’"hlm jimJ-, "1"’ ol pa,J,., . ,flAIY impos, infocrH ,, l’tflt~ ..,{IIAtllm, tj"OJ mimffri focror•m """ .bto~~ebant, prcpttrtll <J..OJ ipfo pojitio,. t~JtrUbatllr. itA clici pottflpotor,_ . ., .,. , ’l"’d p.de cartns fi de man• Jepon.u, ewrtitHr, ~• nomiM potorib.u ~xpnitHm, * ’IIID ;, Phiala ,., ,;/uldiximlf4 , ,,;,.fmodi tjt& Crarer philotclius, "emp ~~- 1,;,.,.,, ’1"" ;, jimcimd.• a...Kitia .,,.,;,grlltlllati<>,ib.u ..,,,.,, .,, <JNnnf’o"" "tq•••trH. AL Ein wilkumbechcr_ oder glas ..B. Eco willccom beeeker, crocs oft glas. G. Vo1rrc pour botrc la bien vcnuë. Vas incrollarc scribot~io & lllcillio .p•·o mtdi(ato fopo••t ""’ focco ;,fi- rtrr. Yterq•t m1m calicc:m ioc:rulhre d1x1t, pro f•cco lm-b~ tmg~ t·t: "’""" hoc f•CIIio dt!JCatiorts poCIIiof’Hm la bra trprrffo mal• ntrt• J11cco imb~~trt confiH•tr~~rt ad concilia,J..m ..,;, oJorilK’41iAm. "l"’ IrA ttiam Ho•·Attj loc.u . . .,b,, '>inccrum vas iocruftarc cupimus, ait, arâpi.., .JmtNr: ,;,,r.,m pro Yltiofo imlnu~ fwco. AL. Dafz rrinckgcfchirr mir crwas fchmackcos fchmircn. BEL . Hcr glas oft den crocs met war ricckepè- cruyt , ofc anders bc- linccrc:n. GAL. Oindre le voirrc au cc chofc de: bonne odeur. IT. Dar qualque bon odorc alla razza. H. Pcrfumar cl jar- co. Vas opercul are Col•m. of’trelllo optrirt. Vllf.IAII-rl~«r , "’"'.u«r~t• .A,.;. flot. AL. Zudccken, mir cinem deckcl ~umachcn,cin dcckcl vbcrlcgcn. BEL. Toc: macckcn , m~r c~n bom deck~n. G. Couurir à vn couuerclc. IT · Cuopm d vn cuopcrchao. H . Tapar. Vas pellicularc: Col""’· Corio ["’ prl~ obrtn.,. AL. Mer c:ncm fel vbcrzichen. B . Mer lccr oucmockcn. G. Couurir dt" quel- flUe peau. IT. Cuoprir di corame. H . Cubrir con pcllcjas à cucros. Vafculum Fabio.œ,.r..n ... AL. Vàfzlc:. BEL . Vacrkcn,kinnekcn. GAL. Perir vailfcau, vailfclct. IT . Valerro. HIS P. Yafo pe- queiio. Vetlis. <ÏrOCfoptÙt, ,u~Aor. AL. Ein heckle, fparre. BEL . Hcck, boom. G . Leuic:r. IT . Sun~a. H. Barra de hierro. V célis Y itr~~. P11l111 hgw114 ftrrrli[..,t • ’J"’ """""’[""’!"’" traitll.J a•t fwnola. IWJ(Alttr. AL. Windcnftang. B .lloom, fpaeck. G. Barre. IT . o-H. Barra. V cfris rollratus p/i,io, l’tfli< 01m ftrrto roflro. - "oXAIX P"’t~,o~. AL HcbcyCen,cyfenhcbel. B . Hcfyfer. V chiculum Cictr. vcélabulum .Agrlilo, currus Yirtil, ci~t~. ii~l-’4',
- )fi, *’)l!fAJIC,cnltrlrGr Hom.pft PoU. AL. Karr,oder wagc
- n. B .
K~rrc.kane ofc •agheo. G. Charior. IT. & H. Carrct. Vehtculum camera rom Y lpw1111, arcera .Ag•IJH, y,/,;""- ..,.J;~ tjiH ttlhun & lllllllllllm arùlllk Airü inilwù, ’l* ft•s & ~gy-;,..-. ,.., . . .,,leética rllfltiJAli, gcftatorium SIHtiJII. f•piior, IIAmflt• lftpot~f’O'· AL.llofzbahr,oderfêoffie. B . Rolbaer. G.Litiere. IT .Leaica. H .Letiera. Vehiculum meritoriom s~ntot~.’lfUilmtrrt*ZH""’r· AL. Roll•a- gcn die man au&lcydct. B. Hucrwaghcn. V cnabulum Yirpil.Ciccr. TtÛim"H,., ., .liltofmo.11f.CIA1tt Pb~ !fr4to. AL. Ugerfpicfz , fchwcinfpiefz, kncbelfpicfz. B. Ecu iaechftock, f•ijofprier, fwijofpir 1 lcocuclftoclt. G .- Vougc efpieu de chaire. IT . Veoabulo. H . Vcuablo. ’ Verriculum & eucrriculum Cie. ’l"oJ ..,,;,.,tr.hlhlr’J'U ,,,,• .,;_ ••,.eo•. ,-,.r«.-. ,.~r7«_.... ~·~ AL. Zugarn. B. Slcypncr, oft rrcckncr. G Fd~. vcrucd, fc10c. IT . Rerc che httira poco à poco. H. Rerc barradera. Verricillus Plin. verriculum. ,~.;,.,.,A,r 1 r-e -’61/r. AL • .Ariflopb. •"’"!· AL. Spiowirr, fpinwinle. 14 . Yorud. G. Pefoo ver- toi), IT. Vcrticolo. H . Tordcro del hufo. AN. Wherl;, Veru Yiwl. "•...Or. AL. Spifz, braerfpis. BEL . Spit, braerfpir. GAL. Broche. IT. Spcdo, fpco Y•Mtil. H. All’adero. ANG. Spyrre. Veruculum pJ;,_ Parwm ..,,, ., ., Ji•tlig-,fuu f~~•"’· o’tA.t’crwr. - AL. Bratfpillc. B:Spcdckcn. G .Brochcrrc. IT. Spcdino. H . Alfadcrillo. VcrurumC.tf. vcruina Pla•to. Ttl..m br,., o- aaz-flwm. fic rnim ., _ p..J NoiUIIm lt~t~tl•m ’jf,pro Allllllm, (m-o ;,R.,, . ., agt’fto p1· •· p•lAt•m.l(&s-tor· AL. Spirzigc gcwehr. B. R yfwcerr. G. Dard court comme vnc broche. IT. Dardo corto come vn fpedo. H. Arma à manera dcall’ador. V crutum, ’l"fdft ita M~"’, ’l~~’IAI"- Poi:Jbi"’ «;x;,;,. E .pi- tomt. <J»>d ., ., .{g-4rrtn· folium lam10amve ,,. ~ """""’""’· <J•oJ ad"’"" form4m 1.1c~dat proxim~. AL. Klinge. B. Le manet. G. Lame. IT . Foglio olama. H . Lama. Veftigium cqui PLn. folca ferrca C41111lo, C4lctfllt’]l’i. AL. Rofz- eyfen ,huffcyfeo. B. Hoefyfer. G.Fcrdcchcual, IT. Ferro del cauallo. H. Hierro de cauallo.
Vindicta Cicer. lj•• & fcftuca PIA.,,y;rgAfj114CAf#timpofit•fm.., man,.,llttiJdiH blwrtat.,. Map;,b..t.
Vinea Cicer. opp.grwtoriA rot~t•b.l..ti.JiftZ..im trflo ,..,;,.,~fi· m,/,ttr cont.Jn.l.lt• , f..b ’1"" trfl• mililts AIIMrf•"’ mifoliA OfpiJ.mo- ,.,,.. ,’ ~~ "":"’tbb..m’" .fobmol~..,.. l.wwAer .ApoLtl4ro, c.- ~,. IMffll. Hoc nomine ,J,,.~ pojf-111 pro tTIIII{wrforiü foflil, f~r ’J- f•nJstom propn1H matJ14 [flbt•.t 1 tgt!1.e ttrriC Aggt’!'t . trffi.
Virrea Plinio, ~irreamina PA11lo. Ü4l!AIIf)ÏÏ· AL. Glàfcr. BEL . Gia- fen. G. Voures,vaJifeauxdevoure. IT.Vcdri. H.Vidrios.
Vmbella Iuuenali, Galtt·w -~Hnmt, ’]•• folnn & a~ru;,;..,-;.,, 11, -. ant. crJUœ.DOJ, pnrlr, t.,icrJUor ,lb.4c, 8oAo4/ir ’111.i)!IMt .Arijtopb. [cbol. AL. Sch•nhur,werrerhur. B. Ecn Brabants oft Vlacmfch hocy ken. G . Chapeau de femme. 1T. Capello di paglia. H . Sombrero de paja.
Vmbo LÎIHD.’M~d,..clyptip;mnniMrJtior.’r"TVr,)AiœA.or. AL. Das mir- relit im fchild. BEL . Den heuuel vao eco bcuckcleer. G .la boiTe d’vn bouclier. IT . La brocca o cl mezzo del brochicrc. H. La copa del broqud. . Vncinuujf &bA~, m•,., IJ<Ido, armat.u . O,.JUvor. <JIIAlttjf fem•t pta-,, <J"’d ~or S••tl. & uli.IUif-~f· tAl•uftci.uJA iJIA trinodù Hrr- cNIH. Vacinus hamus, pro,..cronr fi’g#Urtfltxo. Z)’!Wt Homm~. ::rw)(Ur P,Wir poitu’t. BEL. Doppe mer ftralcn, eco y fer mer wce!- haccxkens. v ocus, fibula. ;, 4f’(fl , .. .; ,,r- bAbil.. cblayl.u tb,,.,, o/Jtl#f.., ..,, _ c•{- ham’"·IJ•i ’t•t;«i mo.Ntt#ar, """"""P’rr~ti,~t. o)ltki,.,. n{lf· B . De nore van eco ftalcn boghc,’l*fi-c,./amdu·n·" · G . Coclne,noix. IT . La nozerra,la coccha. H. La uuz. Vngula. irvt Hipp«rAt. Yttei11114 tMcnu/omm.o {111111i tomp. - rasu<. embryorcaus rtrhllli.mo JK,,., . IJ,. Dt aimA , llifi piArrM to loco t’rfDMrt tX Gill, i,.aC:pvotAiSJrr, fu mnn illt -itul, 41Jt Ï,C.’pWAIIOr tjll4 ’Yott HippiK1’. - .tittw, ti ’l"’ ;a,. irtJfr-mtrlm ttiAm ÎA»fro{,/ ’""’""s-rorLb.n~-u.m~>.u, o- ;x_et~. a,,;,,., · Volfcl,la ctlf. r - vulfella. ’nf!’»"""""". ’JIID pilns prtllmfos radùi- IJU ec~ ’"fh’J'""! •IMfJir-"plor , Tfl)eJ.otCls .A’xi"· Tfl’)el!ACioV. AL. Em rupFdllghn. B . Eco haycrtrc:cker. G. Pincette. IT, Tcnaglia, par tirar li pdi. H . Tc:nas-uda o pin5:1 para pcbr ù facar el pel o. Voluolus, ..,, t """’•fc•-ipto p[,iol~’{o,I.b.t?. cap.ro.<JIIOd.tltj volgio- lum fmb..nt, log- ’"'• inf1Arry/I,J,.,, ’JIID ’YolNto A’jut11rfol•m. p~•w urtr ltlho ~ 1’1'~’" "-""’ f"" rtlfondtt. Occam ..,;,J,,,.,. Cot-~a.,..,,.,,.,, AL. Walbloch. B. Rolblock,w·cllc. Vomis w/ vomer C~etr. dc:ns vne us p;,..,._ .Aratn fen·•m 1, 0J [11.u dwit.l:" "’f"lt ~-""vAôxpof Orpl.,o. 6 AL.W agey fen, pRugey- fen,(char. Il. Ploech-yfer, ploechcaurer, fchecL C.. Coulrrc, IT. Mana. H. Rej a del :~rado. D.E TEMp-0RE. - C;A-p~ ·L XXI1I. 16] . mcfc: H. El primero dia de qualquier mes. Vrceas PL.to 1 tfli• -.,.,;, vrceolus cor- . aqaalis Y.,. .,;, YM,...,.. i•fimJitr.r. u,.;.. 1 ., ,. ,., , AL. Wafferkrug. B. Warercruyck. G . Cruche. IT . Orciuoletro. caraffa guiftar- da,guaftadcttad’acquutcr, inghiftua Yttut, HISP. Agua. muu. Vcenliliacol...~MINII9W;,:rf...,;,.t.~.Pibewiki (d)"et•·XP-" t’"• ,;..,.,. .,. ., ~ ...,... .. ’""· AL. AUerley breuchliche Cling, haUf:uahr. B. Hayfracr. G. V renfiles. IT. Ognicofa aeccfl’aria • noftro yfo. H . Azuar de cafa,alhaja. Hillt Jiwr{11 follt /n.efiiMCf’.. IIICA6. GrMil Jil111 , C’ ~ft,.. ’J""fi ~ ntortM, Holl.cnJùt ,.ftr• c- Ci.mbril ;mpnp;,., .ul ofleltùtio- - ~ .u;,,- .ul .,r- comp4rMII, B. Huys afgodeo, pronck-werclt. Vrer PH. Ptllil , tr1i .,;,.,. ole.tmw i;tJI’-.fo"’ hport4frW ..., il/{t1’114tllr. ia~Pt,~,.,;, ,..u,,. Lt]copbr. pwiplw.p. AL. Schlauch. B. Een bockvcl om wijn ofcolye in cedoen. G. Ouyre, cheure. lT. Odero, pelle. H. Odre. Xiphomacbzra, romphza ’HJwiff.ltf., -)lflpGC Poa..c. AL. Ein fchladdchwerdr. B . Ean fiachhveerr. G. Efpée à deux mains. IT. Spada o•padou à duoe mani. H. Efpadon que fe roma con ambosa ioslos manos. Xyrotheca, C"{{J4 -’""’"" lveJiw.Anflopb. fvpo8~JCII. AL. Schcnncd’ct fcheydeo. B . BarbicrHoker,fcheercoker.
·----~--------------------
DETEMP0RE. cAP. LXliII[, A 1 a. A 1 pro trmp.,m txorJiil aptHI cbro.,gr•phos arcip; -,i. tln. . 4ftasYirgil.ab11fl».e’eor. AL. Sommer. B .Somer. GAL. Ellé. IT. L’cftata. H. Eftio. 4uum o..;J. Ptrpttr~it111ttmpori4. ,.;,:,,, AL. Ewig, immerwerend zeit. BEL .Eeuwichcyt. GAL. Erernité. IT. Etcrnità. H . E - ternidad. · Anaalis clauus Ftflo, cr..., tp~i pagrb•t,;,p•rittib.l[4Cr4rvtr~ tt- t/i,.,, fi~Hlihtt 1111110, t.Mx ..,, .,, ., .;. .J,.,forè moJ- • · t.JCIWIIÎIIm.A:riptm-;,..,J, ,_Ï/Ïifo~tWpuilli4111f4- lu, ttflts.., _, .,, .,.AMiflrlpt":fo/4lrlif110 prll{llnit. 1oni parres, borz, annalia œmpora v#fWfiMno. a ani temporom vices. ~P• tft)., wiltji.. AL. Dicti-et zcit des ian. B . De: vier crdcn des iaers, oft l’atoencn. G . Les quatre faifons ou par- tics de l’au. lT. StaJioni. H . Las qaatro partes del ano. Anoa’S Cicw. ’1""fi.,., .’J'Nil;, ft rYtllrrtlllib.., mtnjibw rPIÛat prr [Nwftigi4. a anus vcitèas Cicw. b1, o,,.w,;, Hom. ; .Atw ~Jhr, .,Aif•r JrAto, Z,p.. Hitf’". AW,C.r Orpb,., "ft’* .4ndro"JJi, ob 9"AtHr ,.,..;[’llrttJAI~r. AL. Ein iar. B. Eco iaer, ront iacr. G . L’an. IT. L’anno. H . El aiit:». Anous illbileus.l•’•"*tt Mofrl>o[’_Nlo, &f’"""’ .;,,lW,:.. Aprilis, ,J, A[’trN.J .tmA. )ff)IIAI~r .Athm• .Z -n.)OmcAr, ’l"..figmi- talii,CyprtÏI,p.u"’"' Dtlphù,t•••u• MacttLlnib,.s, ~"~el .Ae- g"J[’t. AL. c- B. April. G. Auri!. IT. Aprilc. H . Abri!. Ci>ttbrirè Farcmganet, boe tjf, w>JNjhu mtnjiJ, ’l""tl tNnr fit forrM- f-fom* A/flllll. Augullus, ab .A11gt~jfo Cttf. Scnilis Horat. P.••leo,utf.r .Athtn. >OP- WIIÀ•c .Athl... nC~or cyf>riil, ~"•el .Ar:;Jptiu. AL. Augtlmo. nat. BEL. Oollmaent, wiOogft.maeot, À[’om~mm prowntu & mtftu. G. Aougfl:. IT. & H. Agollo. Aurumnus Pir;g. ~&IYo’i•por,n,;,pœ[’oitic~.,..,l-wœeor. AL.Herbll. BEL. Herffi. G . Auronne. lT. Aurumno, au ronno. H . Au- ton:~da. Aurora Yirgal. ,;.;,, , i.: .r, lt8f4’· AL. Morgenro’ht. B. Morghen- ftonr. morghenroot. G . L’aube du iour. IT. Aurora, l’alba dd iourno. HIS P. La maiiaoica. Biduum TnYnt. D11or11m tlkmm fl>atiNm. AL. Zwen gantze ta- gen. BEL . Twee d~heo lanék, den rijt van twee dighen. G. L’cfpace de deux iours. IT. Il fpatio di duoi glorni. H. Efpa- cio de dos dias. Bicnoium Cictr. JliTtt. bimatus Plin. AL. Zwey iar. B . Twee ia- ren. G. Deux ans. IT . Duos anni. HISP. El efpacio de dos anos. Bruma pL.;,, "Mttlu.lrynns,fiut brr11ijlim111 ti.u tbrs,'l""fi P>e«xùs ti.ul- f"’· - ,t-,.lt Stmilfl, fol!litium brumale Col.m . ~omri X4"’('1r.U . AL. Der rag der Sonnwendc:, mimvinter. B. Midwinter, den corr!len dach van den jare. G. Le plus coun iour de l’an. IT . Il folfl:itio brumale:, il piu corto giorno del anno. H. El me- nor dia de todo el :~iio. C:ùendz Hor•t· Prim oH cNillf’J»t mtnfls dus , À calanJo, itl rjf Yocando, ptAtl tfiiiC Smatffl conllocarttNr, -,1 ,,.oJ t~~ne Jtb,lorts calar~ntllr[’tr f’NCDMsatltlijJ’ol~~tttdAnomitW.If!1.AJar.A..c PZ..tar. AL. Dercrltrag eins jedichen monars. B. Den c:~rfl:c:n dac:h ~cs ma~nrs. G. Le premier iour d’vn chafruo moss. IT . Il pnmo gtoruo del C1~er~ ~til tHtfJÎIIo [’•·~- ~itm.llftipitntil ’JN.ulr·agtfim• , ’1".’ font1s ,,_’~"’ ~fol.lmfag•i4tAhS hllnNitUiâoc,.,nto, .,, cog•ttmru 4 9111b"’ """" ortt • ,.J ’J••rn IIDif fopwbiAm int•m.fcAmHI. AL . Der A(chtag,dcr alfchermitwocb. B. Den Afchdach,deo alfchen• woenfcfac:h. G . Le iour des Cendres. IT .Il giorno della Ce- nere. H . El dia de las Cenizas. Conticinium pr,.,,,; Pl’lmA i’""’ noflu, feconda vigilia. ’"'"~~ à.e’)(/1. AL. Der erft fchlaff, nachttlille, anfang der nachr. B. Voor- nachc,den ecr!len fiaep. G. Le premier lomme. IT. JI primo fon no. Crcpufculum plJI,to, Plmio, dubia lux Ou1J. ’"tf«r f’olJb. ~ Atlx- ’"lif«c Htt’IJtLlto, AL. Mougel. B. SchemeniJt, fchemc:rin- ghe. G.lour faillant, encre cHien & loup, ’l""fitkfi"" ttmpou, 1n ’J"D tk canu acl•pi colort colftroNtrfw pof•’it tOe. IT. T ra’J chiare el fcuro. H. Entre lubricano, oentre dos luze: s. Decc:mber Gmulif mtnjis ’""’"""’" ’l"aflNtptllni’" ..At/un. à."’A- NÜ•r ’Mactd.lf!1.e’ Î411711J -wleœc Galtno, Ttlfltjintm frcum anmadfo- rtns . .l(IJc!•e61Js Cy[’rlif, Pibewiki (d) .At~pt;u, AL.Chrillmonar, à chr·J - fli natab dit. & w olfmonat, ’l""fi lupariUf mmfi<. n. w intrr- mac:nr, Hoerc:mac:nt, à fcor·tor»m ge mo oper·o~rarum l.tj,’mi.t. G •. Decembre. IT . Decembre. H . Decic:mbre. Dies. tJJ’Épœ, i1.u~ HtfioJo. fliot Ca/l,naclw, cpf.,fo~. Anfl. AL.Tag. B. Dach. G. Iour. IT . Giorno,di. H . Dia. Dies a ter Pirg1l. infclix, die rn rc:ligiofum rtlam clici infamcm & infau!lum annot at DonatiH. tbro1Jip•h riJ’t(’«· AL. Yn•dùckhaf- tiger t.ag. B. Onghduckighen dach. G ._Iour m~{’heurc:ux; IT. Gaorno malfortunaro. H. D1a dc:fd1chado o aziado, o malauenturado. • Diescaoicuhares,’Jifibtu Jl.s.’S'·"t sinJU. fisni rabioli rempora Ho- rat.IWJOIIU,II«TTi.AthtlfAo. AL. Die hundsrag. B . D~ honrfda- ghen. GAL..Les iours caniculaire:$. IT. 1 giorni c~niculari. HISP. Los d1as mas calorofas de todo el dtlù ,los canicula- res. Dies ciuilis J’lin. tpi-,igànti tjNAtuor hor.u romp!tt. AL Burgerlicher tag. B . Ronde •olle dach. _ Dies comirialis Cictr. ’l"’ Ji•nt r~miti.l, a»t ’J"D co11utmtur ad fortn- Jumf,Jfi·agiHm. œp~eta1œ1t" tu{ear,ncnl>"elf. AL. Ein landrag, reichstag, geferzter rag den landrag zuhabcn , oder landuge- meinden zuuerfamlen. B. Rijcksdach,ofr landrdach. G.Jour appointé pour confulrer des alfaircs. IT. Giorno di confi- glo,di coofi!lorio t(.omA. H . Dia de con fe Jo. Dies compiralir.ius Cictr. ftjhu dJ,., ’JH’ dro compuo,..,m (’r.cjhti c&- brabatllr, E’JNidtm ,..,. alium [»i/fo a11tumo, ’l"""’ 'l"’ encznia, ’J""" Ji initiale< ftri.c , INJ.cu tbrtbatHr, aiHmt•ationr ttmpt.. iy .udmll. de- Jicationisfcfl:umn»IICllpant. AL. KirchIO·ciht.~ng. BEL.Kccr- milfc:. G . Dedicarion de I’Eglifc:. IT . Dc,licatwnc della chic- fa. H . Dedicarion de la Y glc:fia. Dic:s criricus, .,,[ dc:cretorius, •f’"d mtd•rol, ’J"• tx•t•j .a ut ;;,t,.r., no- t.c a[’pamot. ~teia•Mc tiu{p- . Dies Dominic:us, vtl Soli s. ""f’"""· : ""’""’~· AL. Sonrag. BEL. Sondach. G. Dimcnchc:. lT.Domcnica. H . U domingo. ANG. Sonday. Dies c:mortualis Plauto , Dit~ ’l"" ’l";. dirm ob•t. !)«vtm<cpoço; ~.uiect, J’opariMIJ :1’~ Homrro. AL. Tag des rodes. B . D.1ch des doors, ftcrfdach. G.Iourdclamorr. IT.llgiornodelamorte. H . Dia tn que muerc ca da vno. Dies fallus 0111J. iudicialis.lt,$alfMC oi.ule« Mmo~ntfr•, <JNo ~’" rxt~· ubatur. AL. Tag daran man gc:richr hal rer, genchmag. B. rcchtdach. G . lour plaidoyable, ou de: plaider, iour de rolle. IT. Giorno di giullitia,giorno di lirigar. H . Dia en que cs li- ciro iuzgar. Dies integer Horat. folidus Fidem.q»o m/,i/ t~bi pot U<l’t gufl.rrit ’]Nil- piam. iiim•m tjf franger• tbtm. E1dtm. Dies intercalaris Plinio, infiririus Fid. ’l"; quarto quo/,btt anno inttr- ridit &inttt’foritNr. ÏI.ICOAA/Mc Îll’lf"· AL. Zugeferuer ug,fchalr tag. B.Schrickeldach. G. Le: iour de biffexre. IT.Ilgiorno intc:rcalarc, à il giorno del bilfdlo. H . El dia que le c:nrrepo- nc en el biffic:!lo. Dies louis.Adr. AL.Pfingll:rag,oder tonne~llag .. BEL . Donder- dach,’J114JÏto~t~~ntif tbts. G. feudy. IT . G10ued1. H. Ellucuc:s. ANG. Thurlldaye. Dies iufii .Agtllio, ’jNi confo/[a .r•·ù ronmluntiW co"’luimod.c (’tcun’- caufo. ’l"ib’" 11ihol cNm to ag;l~etboJt. B. W rfemngdaghen. Dies Lunz.OAlrurœ,.;,. AL. Dermonrag. B. Maendach. G.Lun. dy.IT .Lunedi. H.Ellunes. ANG.Moon~aye. Dies lufiticus Slltfonio,’luolMJf•·..baturmf.. m, nom m’l"’ ,l/, crr4batur· • . Jta nos appojitt -,.orabimiU J""’•'J"O tmUur p11rr lujh·al•b. v11clo~ 11omm acâp1t, oro,w«~e•o~ Na:tJ-’11-t· AL. Der taufrag. B. Dooplcld~ch G.Lc iourdu baprc:fme. IT. llg•ornoddbamfmo. H .EI dia del baptifmo. .. . Dies Manis. ~e""s. AL. Zinsrag. B . Den d!Jif~ndach, d1Jfdac h, oftdinghesdach,’J""fi l•t•g"’ d.rat.• . G . Mar,ly. IT. IlmJ.rt<:- di. H .Elmmes, AN:Tcwefdayc. .. " • 168 N0MENCLAT0RVI1I.L1NG. D1•:~ Mercurij. Ïf~W· AL. Mirrwoch. B.Woenfdach,abi6 Gocnf- ,!.Jch. G . Mc1crc:dy. IT .Mcrcordi. H . El mic:rcolcs. ANG. W cnd1tdaye. 1)ics n.ualis C•ar. natalis, & natale, & naralitium Ciur. f’liniu,
- htiA•"· AL. Tag der gcborc , gcbormag. BEL. Ghcboort-
,jach,Jach Jcr ghcboonen. GAL. Iour de la natiuité.lTAL. G10rno Je la natiuir.l, natale. H . Dia del n:llcimiento de ca- da vno. Dies nefallus ou.J .’I"" n<{M eral /’I'Afut·i ,,.,.,.,,.,·ba rrof4t’i. AL.Aulf- gclèblagnc oJ~:r vcdèhlofnc rc~h~tag,,Jarau man k~in recht lllircr.fcynag. Il . Vacanue. (J, Vacancc,IOUrfcnc. IT .o- H. VacJuu.&. Dio ~.&turni, - .ellabbali "eorw. AL. Sambfiag. BEL Satc:rdach, • 1ua(i s,,,.,.,, Ju;. G . SamcJy. 11’. ~ahbato. H. El fabado. A t..JG ’iattrl.!aye. Pies Vcnrri. àr~eoJinu. AL. h"cyra~. D. V ry•bch, qu•Ji pr«Aif· ’"'"’ .f,,.. CAL. Vc:n•lrc:.l y. lT. Venerdi, 11. U viernc:s. AN. l1 yJayc. , •.. , ._ DIIuculum Cw r.lw... ~.l.eo• II,Uej~llomtro. ~op8fOY Tl•uryd. oetpor JI mmoniu, J’{.;, 1f(w:œ Su1d.c, CÏ,U'J>IA.UICM rut llumero, (tamtrji /,oc aJ crt’fll{c.Jum, vit::~,.; ,WIICW’)Itt, ,J.:Iof’JHI"III GrAmmalt(Oillln parr) ÀV- "o<flwJ Homu. AvltiW’)Ir, lhX.<WfOV. 4J•oll. ’luod ,.,., ..,, 1d ~fl rnAIHimH fort>b"’·" "’""’ Jittm•pu•. A L.l ). -r morgcn , anfJng dc:fz.rags. 1. Den .laghc:r.wr. (;.le polllét elu iout. lT. L’alba del gior- no. Il. Alu:~, ma drugada. . Dionylia, 1acchanall:t,l.•hcralia, .i 84<"1111 f._llutr.wff~~mptonomme J’" puUt’llld ba .. c.mJHw~, d,,,l,. ,,n lllj:Jn;tlltlum {(·1 l.i. , ’]NA- 'l"adragt>- Jinultttmpu• rr..: .tJ.,,t, Jlor~"’"'· AL. Fafinad.c . BEL . Valt~n auc:.nr, olt valtdaucnr. G. ~:udi)lC: prenant, ou quarchnc: entrant. IT . Carncualc./~n]’" vi, v. ,/orrm , lw. - ’ft prtllllm (,,,.,.,. mauu ,inft""’" ’""’ 'l""""’,t:•Ji"’"· H . Cames tuhcnJas. ANG. hrofry<lc. 1’tmammtl•vre ""fl"’ '" Hila1 ia,l.~ptœ, al•/,lamat·t frriù ,a., drl••- ••, uvm;n.,,·;, ,,1 to .,.,~fort pu;]t , n•Ji ’JUI-f uuuJCn 1flHcl rtj~t,·t YtÛt j11o ar[,,,,..,,, ad ,/,m ,/Z,m Z,x,., jàrr.rtlllll, ’1"’ nt{’{l(t -. Hat .. ,· Den vcrloorc:n macndach , .,,J Koppc:rkcns Jach , .,,1 Koppcr- kcns g,ac:ndach. GAL. Lc10urdc painpcrJu. IT .Gioucdi . grafTO_. l’• . •••’ .. , • , . Lp1ph:ama, re: ga 1a, t?l’lipœrta "’ c&)u& ftlf <flw"llôiHeen Nava11vno, ’l,..Jp--~</trllw jiiA ll"tJ M•g• attt/tMIf•rnnt tXort111ftnwtom Clmjb, Ait~rum jlulj}t opinor f CoujiittlltÛM tiCCtntUntÛ tanJ./ .u totldtm1<JHUI Ji•trt Ma’{i: ’l'" ruur P"f•m ob(trNatlfr ,.,/w m luci6. AL. Drey Ko. nigcn t~g. BEL. D1ie Coningl~cn dach,J?cnhi~n dach_ . G. le iour dc:s Rois. IT .ll g10rno J1 rrc: Re, o Mag1. H . El d1a Je: los Reyos. AN. 1’hc:ilcai_cn daye s. Fcbruarius,;, r~br.iu>.·piAtorPibewiki (d) niAIIIIIm [Ac,·u, <J"ùd to mmft morrui1 infm.uf.•Elil..Wnt: v.- 1;, f<br11o t>lwtone, ’l""" pla(abtJIIt ,Ï.Aœf•JI.u- oJrZ.r. iA«q...c p,,,.,,, ’l"od fllnc tonNIA micUJDI (ft’lll. ~Trot Mt~u J"mbw, )p,.:ç-tot LAt~mblfl .p~or t)pri;,. AL. Hornuog, der Rcbmonar. B. De Sporckclle, Spo"kdmacnt. G. febu1icr. IT. Fcbraro,l"cbraio. H . Fcbreto. DAnH CliHbnhut Blytlcmaocc, ’l""fi lularir mwfis d1(itur, ob r..u - c/,4...Ji.,m pdNlanl 1411». . lc:ri:r,Tt,lfllf ’l"" ntgull••fvrmji!n.f &_;,,., IÛ(HIIdofuprrfc~rballt. d1es otiohas cu. AL. l"ry rragcn. B. V rerJaghcn,vacanrJC daghen. G. Vac:lnccs, iou1s l~ucz.. IT. ferie, vacantie. H . Vac:anrias. AN. Holyday~:. . Fcri.r anniunlà1 i.e c ... vvc.•l•<~lo, llJta: v.lllauux Man·ob•• .qu p... loi /,a/~111 dJt!,mtlyt/;J"’ •juvt,miJH ruut"I"CIII<·J : ’]II.ÙH NatalH Cl~r• Jh. A1.. <icfct_zte vnJ ge~ ilfe fcynagen._ Il . Ghefcttc: vic:rJa- ~hen,or<linaue fec:llcn. L. Pelle.~ ordinaires. IT. Fc:lle ord1- na1 ic. f 1. Ficllas que: no le muJrn. fer ix co nccptiuz M"o·ob••, ’l"" •J~•’""n" co,..-. p,,ntur !n JJtr art•• mctrlt’fv•: C>uujmo•l• Bul»~<Jf Pajci>AIH {rjbom. mob1ha feil a """" w. AL. Vnllir fcy1ug: BEL. Verloopeode fc:ellc:o. GAL. hiles mobiles. lT. l’elle: mobili. H . Ficllas mudablc:s y vo- luntarias. Fer ix clurialcs Pla"to. YlÎP~>" ;,~ipllll- AL. Falttag. BEL . Vaftel- .!ach. G . Iour de: iculne. lT. Giorno de ic:iunar. H. Dia pat a
- ~yunar.
Feriz imperatiua: ’MAcrub. ’J"M nw~•JlrAtllf prurbit•·io iDIÛàr, ob..,;. clon.1 ,.,,,..m ""t fri~~tif" ,...U.tt,., AL. Fc:ynag aufz. z.ufallcn- der noth gc:bouc:n. B. Gbc:bodc:n vierdaghc:n. G. Fdlc: or- donnée: pour quc:lquc: furuc:nuë. IT. l -e fic: corn mandata. H . Fic: !tas mandadu. Fet ix P’~ci.Janc::r, - . ulgo dies vigiliarum ’}•.cfolmnn fr~·i.ultg>tim.u p•.cccd .. nt. AL . Heilig.Abcn,l. BEl.• Heylichauont, oft vallc:I- ,Jach. G . Vigile. IT . & H. Vigifia. Fc:ual1.1 n ..J . fel.)( ua f1J. Ftri~< pr•k(,,..’1o,...m manibJM l’tiWÏœ. AL. Aller feltlt"nlag. 1EL Aider lielen Jach. G Le iour de tous les trrlpalfa. IT li giorno delle ani mt". H . El dia de: codas las a ni Illas. Callicinium . 4fHI< 10 • .Q!!a11.a ~···~"’ "'f, s , •)wando aunrAm n11111>at CIIIIIN,’;AUm. crM~<rfvo~"it~~,~éopefor Al. D1c zcit "’an d1c ha- J nca krihen. B . Ais de hanc craeyr. G. ~nille: coc:q chante. IT. ~ndo ilgallecanra. H . Alli que cl gallocanta. 7<ltlmjfmjis ptrftt’Am pro mttliA noElt ~xpo11it , film fit fllb ftMm ,.{lu. Nox fublufuis l/orAtio,lidc:ribus illullrisTArito, AL. Haytc:rlecbr. B. Sterre-lichc wc:der. G. Vne: claire: nuiét. lT. N ottc chiara. H. Nochc: dan. Hc:bdomada & Hebdomas C~etr. t/>AJM{r. AL. W oeben. BEL. Weccke. G . Scpmainc. Ir. Sc:ttimana. H . Scmana. Hdta Citer.;,•. AL.Stuod. B . Een ure, ofdlond. G. Heure. lT. & H. Hora. Hyemsciter-x~•,xft’,.,c opp;,u. AL. & B. Wimc:r. G . L’hy· uer. IT .lnuerno, inucrnata. H. Inuic:rno. Ttmpor""’ •• ’l~HH~bbtt trua fer; /,,J,,, Üfcri1tmua ap11d GrAtoJ p•riter & WiiNr tUI{lorrs: w, Vcr primum Pli.-iu,nouum Ylrg.l. iniens Cieer. r(amr, ""’ " i.., ,pro lllill. wril. AL. Der an fang des Glcntz.c:s. B . Hct b~iofcl der Lcncc:n. G. Commencemcot du Printemps. IT . & H. Primauera. Januarius, 4 ,_ /Hftule, Uli rtr""’ prirKipi• -r<tlljtM fom•w•·•t. , __ j10111’.10:.t .At"7::{.Jn. • AJ,.U,JIJ,.J,IU, 1.8111 Cypr•ÎI, 4tlfr,;ot (7 rvxJ"’ MAtt ’"•Av., ., E.e,-i.n,.I.A~XJJitiil, AL. Der len- nc:r. B. Laumamt, • com.giMih’" kgiblfl. ’1,.. "’"' fokm ,.., .,, .è contrA bi . ., gamelion, .à ""}’tiÎI: tpHm.J. & Cimbrica Cbtrfo,_ f~M Klugmanct, ~-biif, ..ocAt, G. Ianuic:r. IT . Gc:naro, ge· oaio. A. El mes de: Encro. Idus Cie. oa . . .. . . . tÛtr pojt’HllJJM, ab ;d,anJo, <j..Od J.Dèrtt mmfrm, .., _ dr ab llmlliu pmplw•flict ’rotatur,Dm d.ff•tkm m••Jtm: & ttl> Ha- /,(Arn. ~,ulwit ,j~{eœ. lulius, tÙ1 J.lij CA[At’H n.~t..li . · olim ~nétilisdiilJM apud Cietr. 1111 · Tllt).T’~' .All.en .lllUn&f"’ C)priH , nl"" Maetdonib. t’ll"l<fli ,/1~ g]fllH, AL. Hewmonat. B . Hoymaent,;, f ..•u ,.u~lf•on~. G. luillct. lT. Iuglio. H .Julio. I unius, à’"""’""’ hoDDr~, - . el illuwnt.a dr": tut;, lu non~, ..,,J~ 111114- nllu mmfo Fefto Juitlll’ & o.ud•o. llfll . n~.uJ.•,:,, .Atbtm~nfwlll• .a .Zos l•ii-pho & Galtno,ltiiJtt ’M.,,,Jo,.biH. ;.,-7111lfO~MOI Bœotm, •rOnot 1’/ur. -i iri.Argyptw. AL. Brachmonat. B. Bracckmac:nt,atv- pajfmando. Wcidmac:nt , 4pmnbUJ m F·tft••• mttttndif. G . Iuifl. h. Giugno. H. lunio. lufiitium Lullo,’JIMfi iNrir Jl•t•o , .,b,;, i11r~p•bbrt Jm•ndo uf{a"’r ,[rd rr/IJIOit~ <j~ 0’ lrijfiMirl maJon"’J txp~fiAtHIK AdJiflfllm • -rt e Lwrano & Lj,io {M1lt d.JcM, Ji ’r<UJ. JItl -. t toturr~111 c.clo Gt·am - matiCl , ad o1111m ,u.Jf~•·•at""’;, III:WIU, ’rocAb•li..,;,., tr.bmt~J. u ... ’1,. iufiitiumf,ent, -,Lw•ll•ti [Amr 1111mÛE111mtjt ,Alli rtJP.op- preD"· Lu fi ru rn L111iu, T ~mpw ’l"’"" Alfllllf’llm t:ttaEforllm, ;,., .,, ’]f’irtto .,., ., conJmt•r I•Jfrwm. - .. Je .W .[IIJ obti~tPibewiki (d)t, ..,, pr• ’l"’., . .,., .; .f-P~ tmdt po"""· tAv~.,-,,às, AL. Zcinoo oric:riamfoll. B. Tijd’ van vier iarc:n vol. G .Temps de: quatre: ansaccomplis. lT.Lu- fho. H . Tic:mpo de: quatroaiios llcnos opaflàdos. . Autfi malim"’ , ___ Gram,...tico,...m ilfttrpmA,.J, ..,;,, i"fi- flm, Lullrum. lftmnpls. AL. Funtliirigcz.cit. B. Vijf-jarige ujt, cc:n njt van vijfjarc:n: G. Temps de: cinq ans. IT . Spauo tic: cm que: anni. H. Efratio de cinco anos. Mai us, à m•ionb~U, wl.i M•U. "Aitre•mj matre, ’rtl à MAitflat~ HoM· ru fit. a, ttJI~ o,;J,.,, "’.,:,kt’f'~’ .Atht,., ..;,.,.c c..,prm. œpn,., .a•o• 1r•pl•tJmo, -,;.r .A~g-»tiir. Al. Der Mey. B. De Mey. G. Le May.IT .Maggio. H .Maro . • . Man ms, a "l.la•·tu lllltlA.J .lllfV")fw•,.At_htDunjibu•, «feol•a•ot f’o•TY· no, Jv>eo~ -111tlttdD..,b..,. fi~ .A~t:Jptur. AL. Der Merrz.. B. De Maerrc:, oft de: Mcenc:. GAL. Mars. IT. Marzo. 1 -HSP. .Março. C"rmbn, i T ormaanet1tp""ji•ria.. m~•fo,ob - .. .’1w• in ?.""J’·· .,;•Jima/• "l-tmJ•ore afl’tr•t.Jimt AC u-IIAtcm. Medium vet, & adultum TAtit•, pro mt.Lo -.,m, ,.., ., .,: <lirc~tov t«f· AL. Mm rn Jc:s Glennes. B. De middel Lente:. G. Mi- lieu Ju Printemps. h. Mc:z.z .a primauc:ra. H . Media prima- uera. M(ntis Cutr. ’]HiA null{a .ffati4 ronfe~t, J.Eiu•., . .r,;. AL. Ein mo nat. B. Ec:n macnt, ;,,_,,r(,_ G . Mois. IT. Mele. H . Mes . Mcridic:s Ttrtrtt. ’l""fi mtdilfl Jus ~~UYJ4ti•, ~iinr ,;~tp&. AL. Mirtag. B . Middacb, nocne. G . Midy. IT . Mcno gwrno. H. Elmcdiodia. Momc:ntum Ilur. mo men Jixù l~~erttitU, pro mimmo trmpo. -is mttr- ,..,Uo.«uek AL. Augcnblick, ’l""fi oc11b ,..a,,. d.c.u, B. Oo- ghc:nbli~k G.Moment.lT.o-H.Momc:oco.. Natalis Chrilli. hof«"a Na~~.. , )4fl8Aia.,-ii aUinpu~ EJd<m. AL. Chtillnacht,Wc: inachr, id ~fl. SiW’A tl<’x,.,ti[AO·ata: jiut ']ui>.l uu[/t ""’"' _(èr•b•t11r Cbt~jhu. Ji~~e ’l""d ,[f,[tUrA ru•fw~la akbrall- ,.,,.. BEL_ . Kc:.rfJach. G. Jour de: Noc:l. _I T. Natale, il giorna Je!la natiUita d1 Chnilo. H . El nafcimtcnto de Chrillo nati· uidad. AN .Chrillmulre. ’ Nonx, •JIIOd ,,, to ’" nollem numtl"tniNI’ ild Jtl,... vorrcu Pllllas·.- 1,, qum- IHf tlur mtnfir: [td tn Mo~rt1o, Mt1Jo,l11mo & O{/obn ftrt•m•J. N oucmbc:r. à:rOH’If•wr .A tlm•. J’io~ 11t.,crdomb . .,.A .,evlfl)(’n!C cyp.- ;, &eve .A•gy • DE TERRI S. tite~e ..Atg’Jptiil. AL. ’ïntermonat. B. Slachtmaent, à folmni ’""HiatJoM ptcorum &boum. G . Nouembre. IT . Nouembre. 6 . H. Noutembre. c""’"·"l Slachtmaanet,ltoc tft, illgt~lAttriu<.
- -..l oX Virg. r~t. 6Jfeort f.1mpuu, oeq>râ; Eidtm,tc~}’lC Ot"f’/~to,ob <JUÙttm
& .ltjilwmcorpori-t. opn malè in Ltxici-t pro oecpvv. AL. & BEL. Nacht. G . Nuit. IT . Notl:e, none. H . Noche. N olt illunis .Amm•ano, pro obfcuo·a, <JN41N1J lucet ""’· ti.a/JuJoc vù~, )’roqi.:.J’Iu. AL. Nacht ohne monfcheyo vnd finller. B. Nacht londer maenfchijn. G. Nuit fans lune. ~olt intemr~lla J’ir;;. nolt concu~ia_ Plm: l!oncubiu~ t>fa•t. n?- Ll:is mendtes Y arrom, & notl:ts ltlenttum Lum. ~rvl & «- ~tporvxlœ,l•li", à terrort, vùt .iniA’ll’l)’lt’111t1~cwuJtT•or. AL.Mirr- nadot. BEL . Middernacht, G. Minuit. IT . Mena norte. H . Media noche. N undinz CICtr. Ditl pa:;alflltWm & i11jlitorum mircib.utlicati. ’ll’tD{,- ,...,e••· .rL.larmarckt,mefz. B. Iaermarckt, melfe. G. Foires, marchcz publieqs. IT . Pi’era. H. Feria,à mercado. Otl:ober. ’ll’v.m{IC:.v .Atl>tnitnf. • -rr•or r.œotiil, hP<~~P~l~)’oc, wlut Triburiti.u cypriu,cp"Co~e[ .At:;yptril. AL. W einmonar, à,;,.. dnnia, BEL. Wijnm:Knt. GAL. Otl:obtc. IT . Ottobre. H . Otobre. ( )fchophoria,ramalia,verbenalia Bud.~fJOfN"• .l palmarum •·ami<, ’luur cl,.ifto .buwm pr.ctukrt lu.Ui. AL . Der palmenfontag. Il. Uen palmfondach. G . Pafque fleurie. 1T. La dominica lie lie palme. H. El domingo dclas palmas. . . Paganalia ouicl.It-Jiicorumferi.c . AL . Bawren ktrchtag,oder ktr- we,dorffkilwe. B. Boeren fee!le, boeren kcrmilfc. G. Fe fie de village. Pandieularis dies Ftjfo,qllil omnil11u Jiuü commun#erfacrum fi ebat: cu- i.u -victtn ""’" obtiMt, .aJtm Mn •bfurdè fort•flil nomme nuMupan- dum.Omhlumfantl:orum.fdlum. AL .AIIerheiligcn rag. B. Aider hèylighen dach. ~:Le iour de rous faines. IT .Il gior- no d’ogni fanti. H. El dtade todos los lantos. . Pafcha,pafchalis dies.,: ~)’orn~,rt~-&le«,: ti.r"’~'IU ixvn~ "~ S’IIe•ov syM[JO. AL. Ollertag. B. Paell’chen, Paefdach. G. Le iour de paC.]ues. IT. & H.l’afqua. AN. Ealler. Pithœgia,Maninalia.<r,r,eoi)’«• P•·oj,o tefte ,frjtum ’JIIO rtlsntbant pie- na muflo do lia : ,,; ;, ?.la•:twltb. paft•m obftruan ..,,dmJ,., h.od.t. A . L . Sant Martins tag. B. Smre Mertens.dach. GAL. Le ’?ur famr Martin. IT . llgiornodefan l.btttoo. HISP. E.ldta de fan Manin. l’urificatio, lullratio, 1ychnoc:1ïa. A~)(.VD~N, 11erotlot~ ’l'oc~ • Av)Cio- lttWTict. AL. Liechtmcfz. BEL .Ltchtmlll’e,onfe lteue Vrouwc lichrmilfe. G . La chandeleur. IT. La purificatione. H . La fidladelapurificarion. AN. Kaoddmes. Robigalia,ambarualia,ambu!balia,CoiJti~.c trts feria, quib.u{ 11/’· plicabatlll’ ad-,-/,~, agronlm, & fegetu calAmitatts auwtend.u ,ad to- rum txtmplum lt•ftituti{11pplicior11m ,f.,Jiplication»m-u dits 11od.e nl•- ,’{i•fi l.abrntNr. AL. Creurzragen: B. C~u.yfdaghen. G.I?ur des rogations. ITAL . Le rogauom. H . Dtas de la ruegac1on, las rucgaciones,quando fe an da con las cnn..es .. , , Sreculum ’l'tl fcculum C1c .po·o annoo’llm cmturw. """• Pibewiki (d).A rumi- duo’O,’J"·""lu""’l-o tr~’"'" a11not-um jfatto 110n male exportdt.Ar!ttm- dorUI, & ex Ou•dio patebitin S1lryll.c a11nu. AL . Hundcrqange zeit. B. Een ti)t v:m hondert iarcn. G Siecle, efpace de cent ans. IT . Secolo,licclo,feclo. H . Sieglo,edad. cptembcr,’ À (tpwna elA/ft. quam à ’Molt’tto, ,tJdr ~UJ~~Um aujfic~h""""’ R. om.nu . obi met. p<UJ.UI’ten<e•C:.r .Atl~rn. 1.o~t Gal mo, <Ï;II."’II."" .owtr l’«otil<, cWntl<e<XT~~eu’o~ C)pnu , v:neJ’otfiT...OC f’tt-gamiiiU, 8w8 JIc- ’!1/’flll, AL. Der Hcrbll:monat. B. Qe Herfrmaent, ..AutNmr.a - · 1;, mwft s. Spclrmacnr,Gerllmaenr, à [arru ltordti’]ut meff’r. GAL. Septembre. IT . Sccrembre. H . Seuembre. Sclquihora rlmio IUMilt’l . AL. An.lenhalbe ftund. B. Andenhal- uc ure. G.Vne heure&. denue. IT. Vna hora&. mezza. H. V na hora y media. . . ’iigillaria sutton. Dw ~.,,[,,., Jï.-;•IJ.a & imaguncul.c v.cnibant, rd ’1""" l10ducomp1talit111 fimcun(.~tu•t.AL. ’W1en mandas dockcnwerck verkaufft. B. Alfmen de poppcn vercoopt. . '>olllitium Vn:g•l. O.mjôl ’" oéf.~ua cancri parlt fntm fae~t ~u.1rt~ du- nom. ’lfo-’ et emu. AL. Sonnwendc , der len~!l rag tm aar. B . Den lanckften dach inc iacr. G. Le plus long tour J~ l’an. IT. Il piu lungo giumo del anno. II. El mas luen go dra de todo el aÎio.
oceria para(ccucs dies. ctornie•"· ’luôtlu tlm f.. lut.u·c pi.u:ulum pro
11 ubu ,:... " "fF..:um cl•njfum 0’ ohi.uum wltnt. AL. Der k:uf1 cy- r~g. II.Oegoc.lcv•y.!ach. G .LcvcnJrcdy !’.une. IT.llvcncr- dl !.lllto. H. l .l ncrncs l.llltO. lconpust ~>tLXIIUilol ··~.;·xévcr. AL. Zcit. 1~. Tl)t. C .Tcmp. 1f. Tempo. !l .Tocon:’o. . .. rcollpus !ioccitiuuon (·,,.’ . ,! ’vt ’·1.·~.~(’110 ~ ,{.uurwret’ iubkct- uum, . 1,..,j,.,.,,’)): 11 ,. , ,,io:« /"l’t'.;}"’."~"· .,."'"P><’•·. AL Ncbcn- ’ICH,veoltolnc,z.c•t vonn<>t•~cn s;dd1dhcn. li <.lodtolcn CIJC. C:.. Tcmpsd(lù~h,.! l’AL. T~o:lllpo rubtwo. li. Trcmpo CA P. LXXII II. ~om~do fucra de.orro.s negocios y hazienJJs. Tnenmum.c•.cer. tnctens Stalw.’lft~TIIel~, trftlToç. AL Drey i;u DEL. One taren. G . Trois ans. 1T .Tronni. Ticmpo J~: tres anos. ’· Ver ~’"'l!l. Lv,., lt1/lfl Oppiano, ~p, f.ltYjl"~ ~eœ. AL. Fniling, giC’nt .... D. De lente. G. Pnntem~s. IT Primauera. H. Vcrano on- ’ ’Ji. •• ,, mauera,’luo,.proprrt ~ cat no••"’f· per nounm. V er c:nremum CICtl’, pra:ceps LJ11io, pra:cipitans C4 lèncfcens . . Ammi11no. Aii)oCir. 1111Wo,414rtr, .Ï11’ior, film f’oll. pro ,cr,. fi"’· AL . Dafz. abnemen des g!ennes. B. Afganck, ofr cijnde dc:r len- ten. G . La fin du pnntemps. IT . Il fine ddla primaucra. H . .El fin de la primauera, Sic dt rtliqui• cmfondMm, & dr du ipfo. Vefpc:r Ctcrt·. Vefpcra Li11io, Po·ima fa•, ’l"""do rtjferugo, fut rmr- t’u fldla luart it~t•p•t: i=leœ, cWII.11c Q:;,;e, notl:ifcrum catull. J,_
- nt. AL~ Vef(~crz.ctc, abcnd. H . ~enauonr, vefpcrtrjr, auonr-
ftour. (,, Vclpre. IT. .ScCJ. H. farde. DETERR1. cA 1’. !.Xx111r. A Rgemi.~odina,fiurarge~tarium metallum.«p~e?éov :mort•. AL. Stlbcrgrub. Il . Stlucrberch,filucrgraucn,liluermyne oft CU)’I• G. Miniere d’argent. IT . Minera d’argenro. H.Mi- ncro d’e plata. · JI d•ar~.Um r.1tiontm orrmi< gmr~·j, mrtall.i {vJHu apptiLtiontm {or- IIUrltur . .Jf .raria f’lmio. ,./,, ..:• fuclltHI’: nicraria f’lm. - ,huutrum: ful- ~huraria, vl•t jùlj·lm•· ’"'""’]"",.: cororia. Jf lpl>mv , lu•·1é ...b, col cr jocl,untuo·•.. Aurifodina Plm. aurarium mcr.11lum f.~tltm. aur:~ria .,.,,cito,,l>ia 11 - ,., .mtJ!v,L.tuo· . ) (pV<TÊio• Tluopl>r. )(pV<Tweux.iiov Str.:bon•. AL. Gol- dc:~t’L. ~· Go~t~erch,,goutgraucn, ecn my.ne van gour. GAL. Mtne d or, numere d or. ITAL.Mmerad oro. H.Mmcro de oro. Claufura: "Pel clufur.r, 111 ;,. , ., a ccifillntur pro lmtitum c11jlodm. O;’(!’f~ ~711& ~ J)œP,cÉowr S11i~~. AL. Klaufen. li . Cluyfen. G . Cio- les, ou efclufes, defiro1t. IT. Cluufurc, feale. H. Claufuras, efcalas,llaos. Cœnum Pirg.lurum Hor. P,ùeCo~<, m111.;r, ;;"’~· AL Kohr,lerr. B . Slijck,dreck,vu ylnis. G . Fan!;c,bourbier, boul’,bourbc. IT . Luto,fango. H. Crcno,lodo. Collis Ci. - . tumulus C.<j: monciculus. 1.ofoç,Aoip•~,)tw.o~ov rlrton·. )’~1.ocpoc, eew<T,uor /lomt>·. P .~ ·· ~ .....,uoc. IUIA<d•oc . 1{,61.otr,;. AL. Berglio,bûhel,reln. BEL . Heubcl, heuude,ln:rchfken. c. Montaignerrc, re me. IT . Poggio, monticello. 11. CollaJo, cerro. Confragofuslocus tiuro,confragus Lucano,aj]>tt· . :: .- po· . urpt u•. ’Tf". x~r.~«eœ,.f.:.hr ·x«fŒ!eœ HtrO.l,to, AL. Schroffachciges vnJ rauches ort, gancz vnd sar vneben. B. Scharpc,rouwe en on- effen plaet!e. G. Lieu at pte, dcfrompu, pierreux, rabboccux. IT. Luoco pctrofo &. alimo. H. Lugar afpero. Continens Plmio,Ttrr.1 ~u..: ab)~"’ maruwnallrg.tt•outcommt.lfum p.a- t•tur in trts mHnd• /’"~"·tel ram firmam nu"’"/’""’· ~"4e•~ Strabo- ,;. AL .Steter<hic!t. n . Valllandt. G Tcncfcrme. IT .Tcr- ra ferma. H . Terra firma. Conuallis t.ruto, l’ail" ,,J"l"’ coU.Lm .tut motJtrl" iruluf~. ctrwa’l'"4~ Tl•topl•. trwtt)’lt4«·~.ry«)’X4« Homt1’, q~Œp«’l't ,uu~~ TW opiwv Xc- trop/,. AL. Rundthal. B.Ronde valleyc:. G.Vallée enuironnéc de monts à rous collez.. IT . Valle cltcon.laca dai mon ri. H . Valle eercado de mo nees. Crater, cami nus l’u-gtl. fpiramentum cauernr lufli,o, r "·"’""· fi• Ut fau(tl 1JIOIH, ( ’JUal~ JI tt/laC>',. r/èuu<) ’Jifa Jp»lJl>•raculA t’<.’fNNtJI (t. "e""f· F .p•g•·am. IT .lllpiraglw della cauerna. Crepido 1’11-gil. Ext,- .m,ttU fi..ro•·a alli’"/f.a ·• · "e•"i~. "’=~. ŒmP. p11t, ÏfÎ’li’V•, O~f~C Homtro. NebnffènjÏJ Gram>,.tt ••u• """ pœn•tmd... crepidinem txpomt faxum prom’"· AL.Vhcrh.lll•’endcr fchro- fen. B .Ouethanghende cluppc. G . Roch1cr p~nchanc. JT. Rocca penfiua,o penfilc, ,; pcndenre. 11 .!’,·,-u cutllca•l:J. Crecaviwl. TttTa cambd.a. AL . Krc).lcn. ll. Lr!Jt. Li.<.."’)~. IT. Crera. H. Greda. Cryptai’Jtru. .lptrr«comamtr.atu<.•<eufil~. AL. 1lol~c db vntcr der er den. B. Een ghewclfdc lpelunckc. G . Caucm~.: vour(·e . IT. Grotra. H . Gr ur a, eue ua locrcrana. Cuniculus C•f. MtatUifiobteo.,..,,.,,... (. .JJ~[u• .lrtrU,OI’-Cl 1oj;p/,u, rlmq.i ’Jf.:r,.ll.lf, q>UIII.tor, oeU)’,...o< P~lylr. AL. Can~ vntn ,!cr re den, l.111g gcgraben loch, ti:hluptf. B. My ne, g.111ck onJcr .t’Jcrde. (,. Clappier, taſniere, mine. IT. H. Mina. Diœceſis CJc. idem cum territorio, ab adminiſtratione uf{· ’f , o·t 1 , , "’ J- num," un·ort,tJNO IHdt’Y . .. ., , ., ,, . 1 11 ;.., t ,{,cuiJJu. !tv.’w.+:CJI’: mwc f <"~ c 1.·- (u>patuo·,po·o to ,,.,,, lu,rn ’l""" 1u< ··r•fiopu• t•nr·, rr. A1.. K1 r’ ,.,. "nb Clll D11lhumb. ll .!lit;[om ·hOCl’f(’,IIJIIi’Jo,loc v’"· ,·"l,.!l~l"·r ., " • N0MENCLAT0RV11I.L1NG. G. Diocefe. IT. Dioccfe. H. La tierra do el Obifpo tiene fu admini!hation y iurifdicion. . Dinbitorium Piln. Loou"’ '1"" lllflr.Jtur C11’ t"uenfotur ex·trrit.u ,fli- pmdsum’}ut msuti pttfolMitllt’, AL.Mufierplatz. B .Monflcrplaet- fc. G . Ltc:u où on fait la monl1:1:e. ITAL. Luoco doue 6 fa la monfira. H. Lugar don de fe haze la muefira à cl alarde. Ditio C1c. in qu.sairtrt i’"<J"is;~ufl, imperium.cicrt·. ’""’"P*T4CII Xe- "•P"- AL. Herrfchaffc,gcbsct, J;ewalr,gencht. B. Hecrfchap- pye,ghcbiet,ghewclt,aommamc. G . Seigneurie, empirc,do· maine. IT . Stgnoria,imperio. H. Senona. Dorfum montis l1Nio, cliuus Cietr.!AtiU monlis -ewe{œ 1’olyb. u- ?!"WP4" lltfycl>io. IC.AITUç. AL. Rug oder grac cines bergs. BEL. ’Thanghen van een berch. G . La defcence de la montaigne, ou la colle. ITAL. Il doffo à la co fia della monragua. H . La cuclh del monte. Eluuics Cut’tio, vorago F.iJtm. Tm·.s impttll "’ ,.; A<JU.SI'IIm 1>4Nfla. ’ nApiç Hrfjcll. p~Xf’oç Homtro. B. Een water poel. G. Lauagc, efgout d’immondices. IT . C:ma d’acqua fangofa. H . Alua- nar de agua fc:a y limofa. Fauces Vll’gsl.ttmml angufl.s Gy pmlla,inttt·molllrs, angufiia: mon- cium, 5trk,cuixlvt~,llm>Joto, noljiilo. T<TU.Oil. AL. Enger eingang, kluffr,klau!ê:n. B. Cluyfe,cnghen inganck. G. Entrée ellroi- tc. IT . Clufa firetta della montagna. H . Efclufa, ellrecho de los montes. f odin a 1’/mio, ·mJr aliquiJ. tj{oJ.imr. ~fV)’,uŒ· AL. Ertzgrub. B .My - ne,aerdgrauen. G. Mine. IT . Minera. H .Minero. . Fouea f’lm.z:,wtu.1tum alu.u fodundo folum "d dmrmuLu fmu.f>o8e••· AL. Gruben. B. Graue, dijck, cuy[, hol. G. Folfc. IT . Fofia. H. Huclfa, caua, hoyo. Grumus Colum. Vitt·11. rerrx tuber, Fgtflio ttl1’" tumulo inftrior ,,,_ iufmoditft-.,l>i l11pu1 f,.Z,{f.sri.u pan:{itut· , 1111t qualts .i talpis t,’{trH,.tllr, eeô'I>'Ctr, ’l'llMqloS. AL. Erdtfcholle. BEL. Hcuuclken,een mol- hoop. G . Taupinierc. IT . Monticello di terra. H. Mota ù monton de tierra. Harena, w/,-. ,t al•j mrli.ufcribllnt, aren a, l’i•:-;il. ~,u,ui", ..j ..i!A«eos, lt,.&~c. AL. Sand, gricfz. B. Sant, gruys, graudc. G. Arene, grauois, fable. IT . Aren a, rena, DAnti, Pt’tr.m/,, noccatio. H . 1 Arena. ! Hiatus terra: Citer. difccflio terra: Eid. voratrina terra: Jfmmiano, ’ labes Cie. xJ."~• P"’Xf’OC. AL. Klack,fpalr, der erden fchlund, ,eingefallen loch. B . Schcure oft openinghc der aerden. G. Ouuerturc de tcnc:. IT . Spaccatura à apertura della te ua. H . Abertura de ti erra. HucJl>rlfat qwoJ Cictro tL.’I:it, T «rram ddiderc, pro concidtrt, & l>i4tlldeNDr4ri.,u.cllftZY~r. AL. Vnter!ich fincken. B.lnfinckc:n. G.s’affailfer, abyfmer,enfoncer. IT. Affondarfe. H . Enhon- darfc,o caer en el hondo,à en la huelfa• lnfulaVir;_~il. TtrTa falo.slltA’}IIH incl•fa· y~goç, AL. Infel. B. Ey. landr. G. Ille. IT . Infula, ifola. H . Illa. ’lnterueniuRl l’itl’ll. lnur·mtdium inttrwn.u ttrr.e fl>atium . .4’40’0~1-i Csov. AL. Die wei te zwifchen den adern dcfz erdtrichs. n. De wijddc rulfchen de adcrcn tlcr aerden. ’lfthmus 1’/m. Tt rra angt~jfa inttrdllll m,ari.s . i~~c, )’~ a,U1!)10a.<XOJ’or. AL. Ein auffgeworfkn crdrich zwifchcn zweyen Meeren, 11. Een enghen luis landts tulfchcn twcc Zeen. G. Ellroit emre deux Mers. IT . Suetto ua doi Mari. H. Efi1ech.1 que tienc agu a & cella la Mar. Latomia Cirtr.lautumia sm. lapicidina Ciccr. la pic :edina Iul•.sno Iurifcon. rJ.sm l~tpid~einA -.itio_(llm tfl. saxifodma,-. ln l.tp.dt> txcidlln- tut·, At»TPI-’i«f’wt. Acc.,:~J.~cr. AL. Steingrub. BEL . Steencuyle, fieenpur. G. Qgarrierc. IT . Minera de: fa!ll. H . Minero de , canros, cante ra. ,Limites l’llfoclof. cod. ora: Jl’it-gil. finesiiuio, co nfinia Srnt’c.l, regi o- ~ nes CIC~r. o’pot, t<)etTI.Ù, "’e••e•(f,wti. Plutarc/10. AL. Landrmarc- 1 ken. grentzen, an llo!fen, kreifz cie er [andr fchaffr. B. Limy- ten,palc:n des landts, frontieren. GAL. Fronrieres,lilieres dY rais, fins & limites des conttées. IT . Limiti, fronticri, confi- l ni. H . Lindas à terminos . .Li mus ri•;r;li. Ccrnum mo/li~~&,’]uod l1J",( r.,,-/,;d.t drpon11nt. iAÙo , TÜ- . ~· ?rnAor. AL. Mur, fchleim,lcrr. B . Modder, moeyer, !lijm, llibbe. G. Bouë,fange. IT. Fango,limo. H . Limo. .locus palufiris c.cf go,uq~whr ’)<!PJVOr. AL. Supff, fumpffachrig,
- mo!rc:chrig. B . Moyerachrigc:,vodlige gront,bolle. G.Lieux
- marefcagc:ux. IT . Luocopaludofo. H. Tierracc:nagallc.
.Lufrum rn;. _,l. fpela:um ferarum J-idt·"!· cu bile fera: Colum, ,,. _ l’~'~~"’ dsc1um ’JuodparwmiU..flrtt••·. )(,!MOr Nic.t,dro,fi.uoç ApoUo,. x.qx Nic.m .l . ~~AO)I!Ç Homtr, fÏ.ior, xfie~ .. ’ fl lt t’Uffl, "]IID{trl. a ut ,;.,pwtr•Jiabulant. Al . Hole, o~er !.iger der wildcn thieren. B ’Tiegher ’Jn wilde dieren oft Oanghen. G.Cauc-rne de befles fauuages. ITAL. Cauerna delle fiert·,& beflic fcluatichc. H . Cueu.1 de bs fiet.J~. 11 br~a Plmso, Tnr.t ca,.d ..l .s,rrrt.e infi’ar, J!trcorandu agro-Jiruim< cre• t.l foflîti.l r.m· AL. G - B. Mergel. G. Marnc. 1MonsCJCa.orc·, ;,..~ ~crt><.". Al..’Berg. U. Fen berCY. C. Mon- , • b rai~ne,Jllonr. IT. Montagna, monte. H . Monte. Monus iugum C~f. caeumen CAtNil. leofor.IÏIII.:.P4"•1rt•#of#A~ Epi- gr.sm.II .Amt,ldA.IIf•ts pioY Thtoerit, Mnls Thtocrir.,ifl..., . Nit•nJ. • AL. Der fpit7. an eincm berg. BEL . Den tOp oft hct hoochfie van cen bcrch. GAL.Le fommet ou couperd’vne montaigne. IT. La cima de la montagna. H . El eumbre del monte. Montis fupercilium Lillio, i’Jie~ç n Sew• EPibewiki (d)tng. E.mintntior monti1 "Ht’tt:t. -t~ Homtra,Jrt•.:,, Ht[UJJ.., AL. Dcrobcrft gipffcl cines berges. B . Den punt oft het oppcrftc toppcké van den berch. G. [e plus haur coupct de la montaigne. IT . Il cupolo de la cima del monte. H. La ccja del monte. Mundus Cicw. orbis Plinio,orbis terrz Cirer. ’l";J’l,;J c.Io ,.,.,;,.,,.• ,c~,,/lll,lc’ftle,., ~i.c Homn-o, ob rot11nJit11ttm. AL. Die wclr. B. De’IVcrclt. G . Le monde, l’vniucrs. IT. Mondo, l’vniuerfo. H.Mundo. Murex r;rg;L. 1’th’A in littou •flwt·a: wl,..,t Alij .acNmtnfco,.U lllltf,axi’ ~CA.~.~. AL. Die fchcrptfë cines fchrofens, B.Scharpe cluppc ofr ftrande, oft een fcharpcn hocek van een cluppe. GAL. La pointe &:l’afprcté d’vn roclaicr. IT. La punta dc:l fcoglio. H . Roca à pefia alpcra. · Peninfula I.i11io, Ttrra "’J"H ftrmt"mmiiqNI incinll-a, iflhmo t11ntl.m con- rintnti.ulnex•. ~vtnr. AL. Garnach cin infc:l .. B.Een plaer- fe bycans omghlfinghc:lt met waccr. GAL. Lteu enuironné prcfque de cous caftez d’eau. IT .Peninfola. H .Q511l ilia pc· nifcola. ’ Planities Ciur·. campus c ~r. zquor campi Cicn·. a:quor apertum Vi~. LOCIU plan tu, in longt~mr•n[l~U, "’lior, cU17~t )(;;,pee, 7l’i - /ô(;oAtY,dli,.,;,, strabo,;,,;,., ., 11 nero• )(Goroç s.;J.c. AL. Eben fcld cbnc,weit fcldt. B. Pleyne,effèn vdr. G. Plaine,champ. IT: Pianura,campo. HISP. Llanura. Pnigiris terra, <JIHIIII. ~ige am crc:tam 'Pf>Cant. AL. Schwarne krey- den. B .Swartcn)t,fwartc acrdc. G .Croyenoire. IT.Crc- da ~~gra,lapis.negro. H. Grcda negra. P ra:c•pmum ~mt, loc'"J>t’"'"l’""· -,ndtfacil~ ’J"H pr•ups,abirt pof- Jit. "f•.uror Hrrmo~niJr...O>tpfiJA’"' Cebtti, ÏIIP"l’/ol«• ,.l’«'l’l Bafilio, At’II’IXl. AL. Ein ftotzigcs on gefehrlich zufallen. B . Steyle plaerfe,fiec:ge plaerfe,periculoos oft forghelijck om afte val- len. G. Lieu haut&: dangereux dccheo1r. IT . Luoco alto & periculofo da caderc, luoco precipitofo. H . Lugar pcligrofo para caer. · Promontorium 1’/m. ’At ons in mArttXCIIIf’l'tm,àpromi~~tniLI. «.,m- e•ov Str11b. piov Apolloll. tfi?rPIJ Th.srrbù,nprt ,0 ~ o;mÏ.:Jru,’J"Oc/ - . . minmti< obnox•.u fit, llxe"’, ’Jf/,At. AL. Vorberg. B. Hooft 1 c~pe. G. Promoncoirc. ITAL. Capo, promonrorio. H. Ca- ho de ti erra. Prouincia C~etr·. Il. t,::N pt’OcNI btllo acquifita, ’l"J pr.etor e~~m o(ficio mit- trbt~tllt’, ’i11’11teJ<,i"’.•’o~s. AL. y- ogtey,beuogtct lan.d. B . Voocht- fchap, proutncte. G. Pronmce. IT . & H. Proumcia. Radiees montis, c.e[ pcdem "’IICAnt. Jr(v,urwf•"’ Hom.et’O. 7r(0.Jl~ oetiÇ. FIJ. ~,~liNicAnd.lt,/<’01 DiJymo.np~o~« Htfycl>. AL. Das vnderfie am berg. B . De voct vandcn bcrch. G . Le pied d"vn mont. IT. Il pic della montagna. H . El pic del monte. Regio CICtr. tratlus Ei.klfJ, plagaStntCA. xwe«· AL.Landtkhaffi, gegne. B . Landtfchap, contreye,landr. G. Region, contrée, païs. IT . Paefe, contrada, regione. H . Region. Rcgnum Cie. tJNH rT-JJibw contiiHhlr.rtgkpN f’Artt. ~wiœ. AL. Kdnigreich, reich. B . Rijck, Coninckrijcke. G. Royaume, regne. IT. Rcame, regno. H . Rcyoo. Rupts C.ef. petra 1’bnio, eau tes Yirg,1’r..,.J1111m & in~~ccr!Ju,[4Xum. anpp111t ?r~’Tf« Polybio, JI.{7111Ct &ripiJi• ., . . . .., . .Apollon . .Z,.,uOc N•- canJro, ~rftt/’Ott. Ïf~t (!1’1J)Itllic.aiJJ..IC.AtmC, li,,,.,,cuç ?rt- ’f"lll lllci.mo,Œm....,t tt1UJ’Jr1!.. . Apollo,., AL. Schrofen,hartcr feil:.. B. Clippe,!leenrootfc. G. Roche, rothicr. IT. Roccia, rupe. H. Pena, penon. Sabulum f’liJO. fabulo Colllm, Ct’AÇIOr.Srtna . ...,c...-""’ · .J«~eor, rxlo’- /UC• AL. Sand, griefz. B. Saud. G . Sablon. IT . Sabbionc fabbia. H . Tierra arc:nifca. SJ!c:bra Cie. afpretum J.iNio, infolc:ns locus saU..fho, ..;rjptt· & itu- ’l"ali• /oclll, ’)IHm [[[Utilisateur:Pibewiki|Pibewiki]] (d)tfaltiiiiOtJ f’oflH tranfmittt!Y. tltrl)’,uŒ , p01)’ ... n, P~l-’;,ç ,eprtt~,uot •’Tf«x.:.r, Pibewiki (d)1-’«t· AL. Rauch fchrofàchtiges ort. B .Rouwe en de oneffen plaetfe,een fteen rootfachtich. (";, Lieu afpre. IT . Luoco afpero & rocciofo. H . Camino pcdc· grofo. Salinx t•lmio ’,,,f.sl t1’UÙUI’, aut concre(Cit. <IUt tli.tm t.’CO’]Uitur, a.c ?l’~)lor Str·Jiooni, AL.Salrzgrub oder brunn. B.Sour kret,fout · backofrpur. G.Salinc.lT.Salina. H.Salinas. Salinarum llrues CICtl’, ..J(m·ui f.1/UC011f!fli. (fOpei a.oc. AI.. Y: ir: haullèn falt7., fchcibc:n f.1lrz. B . Sour-hoopen. G. Monc~JU:<: de fe:!. IT. Monri di fJ[c. H . Sa[ emmotado. S.utapia Plm. rÔ,w>c Hrrotloto,fo•·tr, quod prculiam l~al•c.11 1., -:;r<. hx’f'- xi~ prxfc:.’lma AL. hidlenthumb. R. Landrrchap. Vo11len dom. C. . Sci~neuric. IT. Principato. H . Principado. Scopuluç Outd.faxunl J"lrrr., ~;;,{ t-:z:~ntf ,jêu n~f’ri Cm.rn fUJIIJt’Hl .rrKO- ~-. - . ’}l"r ,(lf l :ro’lÀ" ~ ~ 4ft!~n é.:-.yJ~ Jfl/1[:,,1. , l:{ l IIIUf ’r'U’ .ffV’J . , . tt ~~. d{ " • DE VERMlBVS. CAP. LXXr. .... 171 ~ 1Jor{umimm41U m.tt·ifommo. p:Axlt~ ~nlm,<Juafi p«x]s, J,aa fic -:rll.rtnt~Ar.,V At·ato iHatituJiM. ~~ p«~. Üncll.u ~’lfC’tr, ’l".,Jo j..b "’1"" <tquort l<~ltt. AL.Fclfz,fchro- feo. B . Rootfe,cluppe. G . Rochier, cfcueil. IT . Scoglia. H . ’ Roca, pc fia, Scrobs l’il:·"’ 'JND pan!ffnturpl.1nt.t .P,o&vror,;p)et Tl•tocr. fcl•ol. ;eii)’- IA" fcrobiculus Pl~~t. AL. Gniblin. B. I::cn put, of"uyl. GAL. Folfe. IT . Folfa. H . Hoyo. Secclfus Punio, l.DcHI ruri .1 Jl,.,pitu Yrba~~e~ & turba ftparalfll. i~T~~ •Iftfc/,ni;XJe"~’ô'. AL. Abgefundcrt orth. B . Venrc:ck alleen. G. Lieu où. on fe retire à part, retrait. ITAL. Luoco foUrario in villa. HISP. Lugar do puede elar el hombre fuelo y fin compania. . / SolicuJo C..cj.erc:mus, fc:eelfus Pirg. ·~T,a& _ . . ,,e•IA’t SJntfw, ieH· ~Ai«, i~Tià Bajiiio, iev,ur. pt-o inhab1tata & r:xtra/,mitJMtiJ"nfu•· - tlumfrpojitaplag•’· AL. Wildc,dnode,cinfante. B . Woellyne, wildernilfe. G . Deferr. Ir. Deferto. H. Deftcrto. Solum Cie• r. pro tma. xewr }.Ü«, oi"onAr. AL Erd. BEL . Acrdc, g•ont. G. Tc:tre. Ir. Tc:rreno. H . Suclo. · ~ol um accliue V ll’giUO , -,bi planitits campi ltMittr in tNmMlMm aj]ùt’J}I & innmtatn. oi/AÔr >!’elov Galeno trfle , 1I(OIIll(nt~. AL. Stonigc:s c:rduich,obfich ochiJet: BEL. Opgaende hoochtc. G . Val· Iée, terre panchfnte. lT. Poggicuo. H . Tietra cuelta aniba, ùemmotada. Solum cxuccum Smtc.t,litiens col. fiticulofum & peraridum Co· lwntU. ficcaneum E1drm • .n.JAi~ Tan·l’""’ pt•e•r,.n~ios, t•eôç lai! èlv.,.eo~ Th top/•. iC«ll.tor, tip«~fUS, cuis-Aios .ApoU..n . AL. Trucknes, durrcs ohnfaftiges vnd vnfeuchres.erdtrich. UEL. Droghc groot, fandiihe gront. G. Terre feche. IT . Terra fccca. H . Tic:rra feca. Solum herbidum lJMio. M~.,.,:,s ,:.,.,, Homwo. Atut!Jr. AL. GrafL vnndwafzc:chtiges crdtric!t. B . Groeo vclt;garfichoft ger{:. achrich V’tlr. G .l .ieu verd Ile. herbu. IT . Luoco oterre no ver- be è herbofo. H . Campo verde y llcno de ycruas. Solum pingue P’;sil. argillofum Parr. terra: vber Vit;gil. ?rlflpi#. }ii, IW«rci!UM&t """’ poj:t~eè. AL. Fruchtbares crdtrich. B . V ette, deyighe gront. G. Lieu fertile. IT. Tertagralfa. H. Tieua gorda y fertile. ’ Solum vliginofbm Plù1. irriguum, vdum 11orat. quod[tmptrnatjuo fuo llllmort,IIIIIJijll4m itlMd dtjtrtntt, l11•rmdMm tjf, ~nofuos Nicandro, mill’~ ’l'tl ~io~ fDtJIU Hum. F.tynol. tÏ"f’tVH A poU. Homw. iJ~~MC~ Aos DM>fc. tfll’."or,,Jtvleoc ,.ii Pol,&.~,;,, .neèutAfi’~'· AL. Erdtrich das allzcit fcucht ill. B . Vothtighc aerde ofr groot. G. Terre rouliours humide ou moite. IT. Terra fempre vmi- Ja,& bagnara. H. Ticrra gue efta fiemrrc mojada. Specula Li111o, pro wco, ndt indmum fit acctnfo ~· ~veooue-rf«,Te""" nlpto•· • • lime non dJfcrrpat multum ~ha rus, aliiM "Pf114 fuit nolhwno 11t1uium c~~tf.Uignts ojlemure ad pr.CnontiandA.., .Ja ,ttftt PlinUJ, l•oc tantum ~ d.jèt·im>lm eft, <jdd spuul.e YjiU JitlocN mttltttrraueÎf &.adut’i'[utl~n fttm; Pl•a•·i Ytt’il in 1714rit1mif , & aJ indJcantl11m f•il exurüque pot·· tMm,tutûmq~~e acceJ[um, "ego txijbmo. 9~0~ Herod. AL. Z innen JarauiF mao lugt wer kommc. B. Vierboete,baeckc:n. GAL. Efchauguctte, fanal. Ir. Faro. H. Faron para lumbrc de los · marincros, atalaya. Specul:~ pj’X'l.l .DtHI etlitmljUicMIIljiH,’YtuU ~ciiLlri quif pottjf.IIJCD11~. <11141~1tt HPibewiki (d) 2 août 2013 à 12:21 (UTC)Jer ••fllvn Luciano. AL. Lug ins landt, wart, oder hohes orr,fchawthurn. B . Een wachr-roren,coertoren. GAL. Beffroy,guct. Ir. Specula,guardia;rorre di guardia. H . Ara- laya, guardia. .'>pecus 1 · ..;g,t. fpclunca Cim. fpelxum PiTI.IIntrum r:.id. cauc:rna Cictr.laribulum E11l. iltr-Jfo•, ’JfW)’ll.l, ,.û . .M• f..tJmol. ""os, -r.- Acuov.}fotm Nic,.,d. ""’"à.~, ""’,""’~-’«• c:ar.IA"l’t Apollonio, )11f«p.os t•hoc:JZ.tli, I(,IÛio~ lft[wdo , ~t61.8/A~f ApoU.I(,Iv8p,:,v Hom. 1/.woo Sol’.l· bo11i, pJtm. AL. Holc:,grub,fchlupff,kluffr. BEL . Eco fpe- loncke,een hol,c:cn cuy!. G . Cauerne,creux. Ir. Speco, fpe- lonca,grott:l. H . Cueua. . .. Spiraculum Pirgil. CautrnaptfliferMm u:l,alam j]•mtum. Ch:1ronea fe robs ~lm. ~f.;."~’ A rtt.to , ~pt!,r~er ~8por Ga/m. lib. 7. Pt ’~fu partJUm:’llb• male >!’e«r4or legltNr.cc~eo"tor,ab A c/,rrolltt:ljuo- "’odo fpiraculum Diris ""X· ’I'OC4M#. Charonium, achat’DIItrfa- bulofo it~fti’Orum portitorr. AL’. Ein loch der erden darion grau- Camer vnnd ftinckenderr;~uch aufzgeht. B . Een fiinclù:nde gat der aerdé ~acr c:en qu~dc; en pdlilenri~che lochr uyr conn: G. Trou par ou fort vn au mortel & pelltlenr. Ir. Bucho J1 terra doue c:fce qualche aere,pellifero. H~ Hor.aJo ~c: rierra, don de aniba vn ayre muy malo y morta! o pelhlermal. rafconium f’lmio, crcta Talèonia,Ttl’l'4 ..u. .. tlr_r;•U...fmu/ .. ,; ’]Ua.,,._ nfcwm catim, ’l'"bu•mct..:ll.. txo"l"’", confi..unt/11’, II. Talqur, b’.lrro de los cri foies. Tell us rlm. r.:rra cim·. humus sm<’<.<, rii,,«Ï<t, ..ÏtX.. ~m-4eGqurticr. AL. Ard::n,crdcn,ths crdtrich. B. De actd.:, JJt .ICttrijck. G . La terre. h . L:tterra. H. L:uierr.t. · r err~ Cilllolia, C[Ctola Cimoli oui,/ ’"'·’ (..t:;•:rs ill c!uwd•’P·""’ TtuntNr J Ci~lo infi.la,JUf.ANJll.i« }ii Tliofcoric/."" AU.U~Jl’ îç )’li Tl•ropùr.l- fto, Ct moha crera. DI141KTit ,. ;; llippoc, terra fullunum. AL. ’alckerd ,1itferd, walche,dc, wal kc!cr. B VoiJcrs aer de -. . ·afchaerde. G . Terre à !auer .. Ir. Terra de fu !lon•, rt:rr;~ d; lauarç. H. Tic: rra para lrmpiar y lau ar p.:ÎJOs. Terra fcrax Cicn·. fcrulis Eidtm ~op os )’ii, tiiq>oeo;, tifKap?~VI, i)’;wo~. AL. Fruchrbare landtfchafft. B . Vrud~tbac:r lanJr. l,, Tcnc fertile, Je grand rapport. IT. Terra fertile. HlW. Tien~ fer- tile. Terra figul.uis. Col, .m. argilla Cictr.ligillaria,,’luinl a•lft:;illa & ~>n.1 - gumcul.u mu fit -vf’"· Creta fi&ularis rlm. "’f«/UI Plat. IGlf:«!o’Ïn• ’)<ii PaU.~e)lMI A rljfidJ. IICp)lAtilhr )ii,l(.( e«~o~~KOÇ 7tlllOÇ. AL. T han J lcim. B . Witte potac:rdc,lec:m,klc:yc. G . Argtlle. 1T. Argtlla. pancone rlormtmù. H . Arzilla. Terra Pharmacitis c:,v Ampclim rlm. folliria nigra,a!fulof.1, ln tu• mmi Jimdu. ttfA11U.ÏTir, f"",.ult"ÏTJS }ii. Su11t '1"' [uj>itw> carbullt>', affulojos, <]Hi ètttu ’Y:jèmbu• rruuntu!’, ll~t·os, bllummu modo .mlm- trs. •1Ji- Yol••nt, ’l" os faxc:os carbones ,., .{;ri> duimm. AL. '>rci nko- lcn. BEL.Srcencolcn, tinirscolen. G. Pchonllcapud l:bum•.J, charbon Jes marcfchaux. 1r. Carbone Je ma1 ctèlulclu. H . Carbon de los herrere s. lv!Jiiraetrur aut arOe«I(!IIS AIOW t 4~ cum rlm[’/,.·.r,7., dmrdw {,il. Terra:: curis rlmio, fupcrJicit·s C1w· . b,’"'An nç ’l'~’· AL.Dn ober- bodcm dc:fz erdricbs. B. l kr oppctlh: v.1n r ~cnrijck, calouw aerJe lloll. G . Le dctfus de la teuc. h. LJ tin>crficie della ter- ra. H. La fobrchas Jeb tiena. • Tenitori!Jnl Cie. Pumrunlo. 1’IUIH’ ., f it.1J .agro1·um intra rui&l-’~J’If âui· talir fi .. d. ~eiov. Al. Landtfchatfr oder g.cbJct cinc:·JtJtt. 11. ’Tghcbict un cen lladr. C. Tc:nitoirc d’vnc vdie, trait d
p:tïs. 1T. T crritorio,giuris dirione. H . Tcrritorio T cf.i .JUa l.Nct~no, Cic.l11cuila c .. d;j)ie~l~aloct~. civo!ioc, 1au,.:. .v, ~~,ré~. Diofi’ot·id • .AL Einf.i,lc.uuhc wilde. J W 1ldc ruychtc:, quacr en woetl bndr. l;. Licuxafprcs. IT . Luoghi alpni & rudi. H. Lugar dono fe rue Je aJHbr ny morat. Tumulus areoarius. el•, eiv .JDi~A.UM tj:u~, j!>Kr~~ {«.u"’;;,J):s. AI.• Ein fandbuhel. n. Du yne, làmduyne. G. Tc mc ou monçc:a• de fable. IT. Poggio 0 mucchio di labbionc. H . Collado Je aren a. VallisYn;_çi/.p.ij...,."• ~«ll.ov runr·"l""’• 11411ck AL. Thal. BEL . Dal,valleye. G . Vall~e. h. Valle. Il. ’ali~. v ena Hn·tio, rlm. Sul>ttl’l'o11JCII< ,,. _,a, ... t ""l' "’•'loi!;.. contm<f,’J"à"’ •;ui in agn> aut c.tmfi> vi" nu• {cTt .rlmm>llml. ~M"ov,ipll.if. AL Grubcn. BEL . Ader,mync. G. ’C'iuc. 1T. Vcna,miucra. 1!. Minero. Vor:~go CIC. barathntm r .. g.l.tmmm(~ rrofimcl!l.ttH ’"""· r ’1"0 ni- lill e::ijftt’t pottjl p•·t tups lnalltf~ ’l"o /,,,, · w1Jtm· tl’"'m J!u mma. P,tXe«- eeov,p.lpt8po•,é&Cua.Jor ’J<i-11’1-’«· ru"’f"’· AL. E111 gruudlo!ès, o- dc:r bodemlofes,ridf•·s loch, khlunt!. Il . Ecn gron dofen cuy!, c:cn bijller groote dic:prc. G . Gouflic. 1r. Vora~ine, b:~ratta. H. T ragadcro,ù rem olmo de agu;a. DE VERMlB’~. CAl’. LXXV. A Carus, Tertdo ,fiuc t:n:;u111 ycrmuul•u, ’]Hi (i•i·ttt’ cu1im ero,J,t agil’]'" cu meu/us m tnm:; mojis mambur. Bl: L. [en ticrc:, ofc fier ken. G. Ciron. IT . Pcdtc.dlo, ù (vol<·~rmrnrc.~·ul~o) 1- docchietto. H . Elarador. " •· Ar:tm:u~.aranc:a.àe&x.v•. AL.Spinn. B .'>l’inue. C.Araignc. IT . Ragno, ragna. H. Ar~iù. A;. ~pydcr. Afdlus, cu rio ..pu cl l.rrallum Un?c•·:cum .porcdl !O """"!;,·,,& mul- ti pcdJ. /ltjflo/,t muJt Ire.<, jii/JWk’l'(; calùl’l! ./u. li 1•/ 1,’:,111 c}:’ rrcu {j,m 1 ,,1d cout.1d11111 fe m orb cm p1l11l.c ji.w!o11 , a/1/I.J , •, . 1 11 a< ra fi: lu:: nt, ~·l S<n- l>olliul & Ga/mul •lcfmlmnr. Tyll!s f’lww. k~C(tr/~, àri11~1 (;,llm", UV«J-Wr A)Îahw, 11Vll.lJ11MC Cr I(!JnutiJ)or OIOC ’, ,, ( , ,. ,, ’, ..;~ ’~ rlw. .ic.1/locutijipu .lurit1.1. AL. Elel,holU. .itlltk. 1. PJITdJI.’ddc, luegc: Rr.tb, G. Cloporre,doli:l’ortc,po".:dlcr. IT. l’orcdkr- ro. AN .Chclèlippc. Blatta f’/111. tinea JI Jl’. lt, l’ermiw[,H /•Oro> ()’ l <f1i,Ji<’JI/d m ./oH. aiA · q>•, TÏIipK LMciano, a~~ Tl>eopi"··•JL·. t L. '>d•.•"ahcllmarc,lèhaben. B. Morte, fchietcr. G. Teigne. IT . I:Lma,ti;,Y,nol.l,rarma. 1! . Polilla, tapacOUiJ, tina. Bombyx 1’/m.J’ttwuculm lmui]"i~.t f/.t ducrn:. f·~,«Cvt. (/,ment.<//,· ’
- l·andtln* ~ Bomlryu -veTuu t.nflcn: jènbit ".’1 utaus c.t ,npe,. ·, wde let .
tul mrtamt:wplloji noHum ...~’g,; JirtHnJ.l)US pJo,uC UA,oc: vorctur. a lu) ll. ~tu..f.tll.oç J,<fHI. ’ Ji l l ftncol J’ .l i i Urlol, lrfH ·ll’oiiJ~<II’IIIIl fÏ"!I/1<1, t • YI Il i · traJ.at. AL. ScidcmvUtm. BEL. SyJcnwotïlt. ·c, ’ L: .’1 ln~ c IT. Bombicc. II .CutJno,lcllafc,IJ. llttprefiis rlm•o, Ammal (.· llrûb.colongjptdl F~<llc . l’ .,,,Jj, :"’" ’/ .. : ., rx•l•a!r. P.iintv;lç, p.~Ai"~ 1/e/jdn••. P .. L Kno’iln, ah•· ~ ..~::,. ka~1 il.:r. H. Arebcnta Ullt .. i’ •’ [; 1 1 • • N0MENCLAT0R VIIl. L1NG. C’.imcxt’li1J,J’el’111ilodorttttl’o,"op•r· AL. Wantzcn. B. Wantoft ,v;,!luy~, wecchluys, ’]lliitlin !fondU /,flor11m ilflltmAhlr. G. Pu- luife. lT.Cimice. H . Chifme. 4N.à Wallyfc, Conuoluolus. ridt Voluox. Colfu~ Plm. tercdo, f~rd<’m, termes St!’llio. J’<rmU<JIIj ÜgnApingllio- ,.. , ,:;v P"' ::;men< eo·odit & offa. ne•lô.r, tel+, tvAif$,_ • . AL . l Iolrz.wurm,holrzmade. B. Houcworm. G .Ver de bois. IT. TJrdo, vcrmedi Jegno. H, Tarma. ANG. à Tymber wor- ll1Co CurcuÜo, - .elcurgulio J’4n’Dm, J’trmù frumcnt4 txina~titm. "i~. AL. K ornk:ifcr, wibel, kornmilbcn. B . Calander. G. Calan- dre, charcnfon, chattepclcufe. IT . G:alandta. H . Gorgojo. Cutio. 1’1dt Afcllus. En11:a Columtl. campe F.itlrm. J’mtJH holot’llm hortmfPibewiki (d)mft•tictsinfr flaw e,- eo’Oilml,.JJA’IPI. AL. Ru p. grafz oder krautwurm, rau- pen. B. Ruype. G. Chenille. Il. Brucho. H.Oruga. formica. ~·~e.""t, netoc Crati,. AL. Ameifz. B. Micrc, mier- fèick. G .rormic. IT.Formica. H .Hormiga. Fullo, rermismiuua..dain bifurcum m•n·orttm txsr. ~eœP,oc. AL. Orcnmit:cl. BEL. Oorworm. G :~!ba, v1mm.,/, ulum rxigwm <jllotl in tFulù nafcitllt’, interp!Yte Slltt!_- JUO. 1I imdo ll~r. fanguifuga f’lin. p .,tlJI&•, A•~riim r/,rocrito. AL. A - ~le. Il. E<>el,lackc, .... a Lijckdakc IJI’t~balttu. G. Sanfue. IT . San~ucttgla. fanguifuca, magnJtc. H . Sanguiffuela. ANG. Bludfucker, horfelcche. Inteflioa terrx.lumbrici. ’l'ii’ irneœ.cr"C:.ANrt.u . AL.Rcgenwurm, metre!. B. W ormen,picrrcn,eerd oft reghenwormen. GAL. Vers deterre. IT . Lumbrigi. H. Lumbriz. lnooluulus. Vidt Voluox. Lens Pim. ICOrrs. AL. Niffe, Lin Cc. B, Nere. G. Lende. IT. Len- dinc. H . Li.:ndro. AN. Nytte. Millcped:a, centipcda, hirfuta Col. Vt~·mil tm·~ pilo[U~.mNIIÏs pttl.b!44 • ,. .c .b· ’ ar"Mttnt rtptns, tx ~t’ltcoio·um gtMt’t'. o•oc, •~.>.ocllttJ’ 10, ?IIIAu,-~r. B. Rupfcn. G. Chattepelue. IT. Cento pie di ver me. HISP- Cicntopies. Multipc:Ja. J’•J~ Afeil us. 'l>cdiculus rlm. ~eàp, t}’"~ Eujbt/1. quiidin ct1pitt inttr pilos fl·•l•ult- tllr. ll’lioeœt. AL. Laufz., B. Lu ys. G. Poulx. IT. Pcdocchio. H. PeaJO. AN. Lyfe. . Pcdiculus inguinalis, q•orl p~m & ;,.,’{"ina in{tjfer. AL. Flltz- burz.. B. Pladuys, àlatit~~dmecoi’J'oril. G. Morpion. IT. Plat- talc qu,bujdam. H . Ladilla. l’orcellio, Pïtlt Afcllus. Pulex pl;,, +uJAœ. AL. Floch, Aol,, B. Vlo oft vloye. G. Pulce . Ir. Pulce. H . Pulga. AN.Flee. · .· · rulex aquaticus, .AmmaltiiZ.m rotundllm, nigrllm, pulirt pa..Lo moVHf, quod (•p··a JfanttÙ4<JII.U -. elonf?imo mo tu citiiiY, raro <JIIÎthlm. Can- tharisttÏAmNtbr·iffm. B . Warervlo. H . Mo feas que andan en cl agua y reluzen. Ricintss J’tm’Dni, Colum. J’mnis c.mib.u infrjf,u,fttd~M, li11id111,& fon- ,’{'IÏ"’plm.u . x .uJJcl,.wrœ, "e,;., .,,, x.uJJoe•i’nc. AL. Hundslaufz, zack,holn.bock. BEL. Hontluys. G . Moufchedcchic:n. IT . Zeca. H . Garapara,rczno. Scolopendra Plinio, & feps, Multiptda efl cxitiofo~, <JU<t nonarC’U4f’Nt•, illttt· latc’t'tJ fit• [qtM!ltMtis fi-t<JIItnl. ITJUl.O"!eœ. AL. Langer orcnmirrel. B. Langhc:n oorworm. Termes Ftffo, ?tl,- . t aiq , termus. J’wmi• ’l"i carnibHf ingmerat•r. AL. Fleifchmade. B . Vlcyfchmade. Tipula r/alltO, J’tt’111il ’"'ifimiU J11ptrA’J1141 CJit’!'tnS. AL. Waff<"r· fpinn. B. W :Jterfpinnc. IT. Capra d’a•1ua. H . Gufano que corre fobre cl agu:a. Vermis. II!UiANt. AL. ~urm. B. Worm. G . Ver. IT . Verme, vermino. H . G 1fano. AN. à Worme. Voluox Plin. vo c acol11111. & inuoluulus,conuoloolus, Ymnù q•i -.iw tro t. ~. t+. B. Wijngaert worm. G. Lifet, ver co- uin, hu rb qui ronge lc:s bourjons de la vi~ne. IT. Voluo- lo, tc ti rode le rene: ri pampini delle vin. H . El gufano rebolton. DE VEST1BVS. cAr. LXXV1. A Balla, Tllllic.tf11Jfolt4 & tluplt:r,’l't -vult Sef’lli.u, duplicem ami- tl:um Vis-gilj, pro abolla inttrpJYtatlll. Nom.u ac r ,,.,.,mil.. t.mm wflnn a,z;no[c11nt, ’JM ami[l; ad btlli mlfniA perjfartnt , adiurfus frigoris inillria111 tHtiom. ciCo!llGI.AtTiano, .nc.Aor XA41ÏM Poli. X"~ fAAX>eo’· AL. Gefüdert klcydt. B. Gheuoeycrderock. G. Ve. ftementdouble lC fourré. IT .Vcftcfodrara. H .Vcllidura en- forrada. A.ciaCt/foi.I•.S · F•IHmaCHf,?tlfutNra. VÎÎ!A«·~I-’«· AL. N:tt. B.De Jraet van der naelden,oft de nac:t. G .Efguillc de fil,ou la cou- ,; frure. IT. Il refe dell’ aguggia, Z, la coftura Botcatio. H. I.:/ bilo de la aguja ola coficlura. . ~ Aci~rium,pro Toc..Lo ;,. ’l"o "’*tpo"""’"· plllf•loe,. _ . B. N aeldenJ coker. i Albogalerus FtSf~,PiltHf c~piru, ’l"o FwmiM: Di4üs -.ubA~J~»i:crâ’f-1 ftrr• pot•Jf•tlmscram cpsfcoealem. UUtrllll. AL. Bifchoffs hut.j B. Een !Jlyter,oft biffchops hoet. G. V ne mitre, chapeau d’E-l uel«Jue. lT. La mitra, capcllo di Vefcouo. H. Sorp.brero dei Obsfpo.
Ahua, PeUiscomintl4ta atl c.aktos, ali4- . eoptra. AL. Li nd leder. B . : See~cnlecr, bcrcytlcdcr. G. Cuiraccoullré. IT. Cuoio a-; concto. H. Cuero adodabo.
Amid;orium Mat’t. Vnrt, h,., .os p~~tflAyys optrims, & ttxfllm pt- i aorak. 4rœC..>4t. «~"’XOVIDV. AL. Halfztuch. B. Halfdoeck : oftlampcrs. G. Collier de fin lin. IT, Boccaffino à ilotrana’ 1 ’b 11 ’1 o onanc o. H. Velo con que la mugcr eubrc fus cCpaldas yi teras. 1 Amiculum Cicw. inrJVj.e«, Ï’ll’tr.A:ncc, •CoA«l" Halica,.,, Alnnt. : AL. Vberkleydr. B. Ouerdeer, oft rock, Spenfche cappe. G. 1 V ne cappe, ou manteau. IT. Cappa, capuccio Boccat, H. Ca-;. pa, capote. · Amiculum fcrale, lmltll.cr~~m linnlm cllll.~~tralt. -’fe", 7h8•~: trru~c slliu. AL: Todrenklcid. B . Dootdect, ..,.,,g.. Bat-- ,,., Zingua W oack. G . Le drap où cil cnuclopé le corps mon. IT. Panno otcla doue f-acconcia dcntro il morto, H.Morta- ja, vellidura de muenos. · Am.ic~lu~ linteum,.Ap~ yeflis ~nea! religiofaq_uc Sllrfomo, - .ntle hnsgen l1111tnali. •w-•C•A•OJ "’"", A1ro1o At’Ï!or llanDr Hom. AL. Einlcinen Chorklcydc, vberrock. B . Eco coorc:lcet, & ouer- flop Fl4ntlris. Apex Li•~· galcrus ncuminatus,Piltlll ;,. com fA/tigitlm •ff~m. eo- Aiœ E»ftatbio, HUfCuiœ, .ll’ll’1l ’li’ÏAot JtMr~l"c Halicarn. Albanum i1oc tjf E.jliritiCIIm, pileum YOC-IU hotbt, WÎAIIj.e« ’ll’llf)fltOr Str4b, AL.S;ichfiffcherhut. B.Albanois hoet. G.Chapeaud’Alba- nois. IT. Capello di llradioto,è d’Albanefe. H .Sombrero de Albanez. Afcopera S11tton. mantica H or. Ptra -.iatoria, in ’1"""’ ptCII..W ""’ ... tmfilia -.;,rom rrpotPibewiki (d)m, cÏo’IU’ll"’!tGC,tuAGIIIfs. AL. W aatfack,wàt- fcher. B . Lc:cren fade, wetfcher,aeffack. G. Efcarfc:llc:,gibbc- ciere. IT . Scarfella. H . Bolfa ~e c.unino. Balr~eus Li11io. Mi~taireci~’-·r~P· AL. Breitter gürtel,wehr gurtel. B. Rap•e! gor~cl, een nem mctten hancltfel, rappier ncmc. G. Baudner,ccJnture d’cfpée. IT, Cintura di fpada.H. Vanda de caualcro. Bardocucullus ’Mart. Paluj !;’"'" c~~e~~Uttm ,,.., .,, atlita-, é pa,11 crajlHIIY,CIHIU?jlll fre’JIImS tf!4f~ nAIIfM &altrigM ,aJcflilll{ot’- mAnl acuJJtpaUUm. , <JIIOd Hsfpanscum 4gmtt iiNifflh’ict 1JIIIInlf4- mHf. Sagum cucullum coZ.,, AL. Gugelkapp. B.Couelcappe, pye•. G. Coqucluchoo,cappc de marinier, ou de chartier. IT . apuccio di marinari, à de caretieri. H. Capote de marine- r delos carcteros. Bombycinu ’JIIOJ Mnt bombym -vtrmiculi , -xlwltr~A« P>etH-"" 11 t- JjchJo. P,o~Cu ror. AL. W urmfcidcn. B. Spinfydc. G, Le fil Ju ver à fo • T. Sera del bigatto. H . Scda de ajucl gufano. Brach:r 011· • COYJs. T4cit. barbarum tcgmc:n .,or•t. AL, .Brùch. B. Brocck. G. Braye. Ir. Braga. H . Bragas. Bylfus, Tm•ifimilinigtmu. P,v11101, Aiu10 Atli!àr&~om~r. Homtt·. AL. Aller kd!Hichller vnnd fcinifter leinwaat. B . Seerfijn Iywaet. • G. Crcfpc,fin lin. h. Bylfo. H. Lino muydclicado. Calandca Cietron. T~n capitis m.titbris in b_s.,[’JIIt tlcmiffum. &~’ll’v[. AL. Ein fchleyer. B. Caproen, koeuel. G. Chaperon, calote. IT . Culfia. H . Cofia. Calce~s,calce:amentum, folea Protmio. mh,uc,w-lltJ.Jr,ipp.d.c, ~ - ’4,alifpjbœll.or Hrph.tftioni,ap•d ’JIItm malt lt7}t~~rllv~P,oA.n,p.Ti JUos, YOct LAtin.corigilti .,;cilliort. AL. Schucli. BEL. Schoen. G. Soulier. IT.Scarpa. H .çapato. C:alceus feneftrarus. ’liiiA"’-!Itc, ’liDAveveo• û.Oitr,..a, ’""ilFIII s~. ’J"otl rimis & fmtjftllis IJ’IibllftlAm bûms tfficiat - . t pts p•Z.rrelllr. AL . Aufzgcfchnitten fchuch. B. Ghefoeden fchoen. G, Soulier efcolt~,ou chicquet6. IT. Scarpe ragliate. H . ~apato tajado. Calceus laneus, foccus. ü .rl(.6f’l'&r, cicncifœ Z<’CJ,’IfiA~or .A~fcb:Jlo. ’li’ÏMrCr•tino. 71111fÏorCriti4. i<ltmc11m Pcduli fnt. Al . Socken. B. Socke. G.Chaulfon. IT . Socco,focconc. H . ~ucco. Calceus linteus .Apllk~.IJIJ. Villes vdonem •ffiputat, pal’llm reer( mta <JIIidtm fontmtia: cwm v do maiDrllm gemi11m Grammat•w fit palli11m Allt ?tjfimt:tttlfm atlMrf.., ;mJ,.; .., ;,.; .,, .; ., . tomparatum,’]uod .,PrtUls Pl4toni. AL. Lijnen fdckc. B . Lynen fockc. G .Chaur- fon de toile. IT . Scarpetto Ji cela. H . ~ueco Je te la. Calce us lunatus, ’]liA s·ationelunatam pl.tntam dix il Martialu.Svle/J,mt tmm patrwj IMn•Lu addtrt allt(ubttxet·e calceiJ rx alulft f.JéiiJ, ,, 111- lltnalu imLcat,antiquit.HIJ 6ml•ola, ’J'Mji q~ti rum Ao·radJbru fr /mr.z f.iÎOI’t'Ji.z[/ao’t'nt,allt cmtttJ.!I’IJ llllllltl’l fi.r;mfir,ltiOIIf 1 ’JIIÎ Î11 patrif•UI _ tuer.Jt, ?t I{uloro f’l,zM. v7!1lJt_.. a lollwoEIJ’i 1 Pl1Jlujlr.ttv. AL. R:lth 1 • herm, vnJ des aJ,!s fèhuch, fd:uc!, mir htirn~r. D. Sdwc·n n1~r DE VES’I'IBVS CA P. Lx x v r. I7~ , tuyten, Tuytenfchocn. G. Souliers à corne~. , Calicndrum Hor ..Arnob.Ttrtlll.Capitù fnninttrumoptt·immlum,’luafi JUi~tW’Jfor. ttt2•e 1ta cum ’Ntbt·i!fonfl âorJ•f!imJU T•t·nt#nls ~re«· nr. LAmbmJU at’lue alq nom•u/U appolititiam -comam t>tpoJtNnt. AL. Gcmaccbt Haar. B. Ghcmaccht oft ontlecnt Hayr. G . 1 Perruque. IT . Capello p’olliccio. H. Tocado alto de mugcr. Caliga; Tt.f:"""fllm m•lrlm’t tibiarwm ,.Al)’«. Dion txponitso,.- r••· T,,J,~wo/,1’«· AL. Hofcn. B . Hofeo,Kauffcn. G . Chauffe, chaull’urc, botinc. IT . Calze. H . Calfas. Caligz follicantcs Hm·on.laxz brachz LIHAJJO. AL. Bloclcrho- IÏ:n. B. Schippers Bocxcn, wijde Kou!rcn,ofc Bocxen. G . Chaull’cslarges ou maronieres.IT . Calct’marinarefdic. H. Bragas marineras, ocalças arrugadas .. Calones ftjt.lignei calcci,baxca: Plau. & Ttrtf4l. ca lui pl•ilofopl•o- rum prop1·Îj, ’JUOS ugntoS fu1fft 1 ’YI "J.alttudini <I’J'IHrtS , txijlirrul: <JUO- I’NIPI .,fum rmJ114jhcos nojfros plnlo[opbos truri mot’4itiU ;, huM ’Pjque ditm ijUtt{optrmanJU rradit~~m .,,Jm,JU, AL. Holczfchug. B.Pla- tyncn,Cloppers. Stillcganghen , ptrantiphr•fiiJ À tae~to ÎMtff;,,.. G l’arins. IT . Zoccoh. H. Patino. CalopoJium,,dtm cum calomb~~<,folea lignea Cie .1f!1.ii.Ô7f•~,lfP.m JtOV. B . Slompe,Clompe,Holblock. G . Sabot, galloche.IT . • Zoccoli. H . Galocha de made: ra. Calopodium fc:rratum. ~- Schrickfchoen FIAndru, SchauerJy- nen Brab. Schaen.e . oftScbouerlinghc 1/ollandH, ’l"o~Ablln•u•· noftt·atts ptr ..djfril1M glllcit "’1- mira de>tttritatt & ctltritatt in- md,bol•. AL. Eifzfchuck. G. Saboc de glace. 1T. Zoccolo di ghiaccia. H . Patino para corer fobre la claJa. Calypua. ~A.dlf«, ,.; .Avl'>lfo«· Yidttllr ~ntt·au~~< ~ffe - . oc .bulum ad opmmentll C"/’itil fm~~rum ~U<tUH. AL. Ein weibèr fiurcz. B . l’alie,Huicke. G. Faille. Campdlrc Hor.S~~tcinlfwi.,.<JIIll in t4111fo ad p.alum ludmtts[ucrintli p..dtndM pttrm .,tL.b.tnt ·~•.w&,l•«t.:,~, A tbm. cl’•4i~»oC’« su•. d.c,lf!l.’rotlevpts ;;c,.,,;r., ..,lft’.it Theop-;-o~tl eo in b.alneu "’tmn- tur. AL. Vnderwaat. B . LynenbrocclèoftBoc:xen. G.Hau- te chauffe de toile. IT. Braca di cela. H . Bragas de rclo. Campc:fire fcricum. vWJ«~Cne lofrpbo, I•~•P• fi.e foblig•c•lum ’l""d p.Je,J. wLat1 t bJ!Jo Mtll ttxtum, in CJIIDtlptits "’tinftm~Walia lmmitiUntllr, ..,tip{finttrprttlltll!’, SÏC 1’DC4ri pojf1111t fetÎCI fubJi- garia, <JifibMI principeniri ,_ . ., .,, ., ., . , morub Hifl>Aiti• ""’ .A- fir4niltrttMo. AL. Nidderkleidt von Seiden gcmacht. B . Ecn fei den broeck,oft Syden Bocxkcn. Cio La fiauce chau!rc de foye. IT. Braghe di feta. H. Bragas de,eda. Canabina vcnis•raclt. AL. Hcnffen Kleyd. B . Ecn canifaffen cleet. G. Habitdccaneuas.IT.Ha’bitodicaneuaccio,&dc caneuazzo ,., . .a,, H.Veftidwa de caiiamo. Capillare,/llntq•i"lllM•rtùlnn"ffIMIIttfft tt~tllm t crinib~ confrr- tum [11/"’•' capilütillm mlllHtwrll, ~·od lft’IX,IIiifn Gr•ci dieu nt. Caf.itium YfiaM,MIIlitbr~tapitifttgmtn. AL. Ein Haupuug. B. - looftdoeck,ofc Huile. G. Couurcchef. ou chaperon. IT . Vclodicela. H . Vclodecabcça. . Catbafus Plm-*fC•a•~· LinigtnJUmir• trnuitatif. AL. Fein Tog. B. Fijn oft dun Doeck. G. Fin lin. IT. Lino fin o. H. Li- no prcciofo. Cafiola l[.doro.pallium ~crum.«.utitvpœ u..llra•·n.iteà. i~.Jç. AL. Kafc:l,McfzgcwanJt. B. Cafuylc,kerfuyfd. Callula Nonio, PJ.lliolllm pr~~ei•Eht•lkftiiJIII’Nm, ’l"" inf• paptU.u p•·•- cingtb•nJNr ,.,J.c.pra:cinélorium, fin us •tor~ or, s-eo’quov JI ri- ftoph.ibi ~ s-eôf’" Aveir,~ .put& ,w ’l'"nil", "ÔA’ll’14/oi4,,.Po"iA- ,.,., Jl>'ft-’ntto. AL. Eio Scurtz,ein Schof:z:, cin Schurczllcckt. B. Een Bacddocck,oft voorfchoot.Schortcclct,ofr Scone. G. Tablier ou dcuanticr. IT. Grembiuolc Bocr.Aliil grcmbiale & crauerfa. H . Cinta larga para cubril cl vicnrre. c hicothcca, manica Pun. ; .,., x.~eo’""•· AL. Hindfchuch. B . llantli:hocn. "«’ante. G. Gant, ganteler. ITAL. Guanto. H . (.;uancc. ( •hlamvs, ’lollllta•·i• -. tflu pa/Uo oftri{fior bt-euiorqut. )(,A«tAÙ~ , A.Uq,~ ,..œr.r’~. Jlrttmid. (7 P,ippov. AL. Ein Rimr kleid, ein kurtz Kriefz.kleydr. B. Ecn Ruyters Mantcl,ccn Crijchfmans belr- cappc. G. Cappe Je fou.Iart. IT . Velle militare,capporo Ji toldato· H . Capa de foldado. Cilicium CIC. Ttxtum èp•IH hlrcorum & ’aprarumto.,Jil.b~~<,’J"" in 1’11- ftrù aàuttf~~< igm11m altmmta ’Jottbantllr , <Jlli 11[~~< tliattmum du•·at ap.d ccn~i[tArio~eolforts, <JUod ll~c..c l~a À J•i/., ,., .,;nat Een Hayr. Gal. V ne haire~~tAl"l•• PriiUrettetia" - . eflimctolum; folis . . . pra rut ~•. AL. Ein Harin Klcydc. B. Eco hayrcn Clcct. G . Ve- lle ment Je poil de chcures: IT. Cilicio,& vcftc Je pili de ca- pra. H . CiliCIO. y vellidura ac lana clc cabras. c inélus Pltn.L•ta ~.,,.,:~e«e• Pollll. tw~«. e<:’""’" •~Çw,uœ,r,~· ’"·AL. Gun,Gdrtd. B . Gordd,brcede Rieme. G . Ceinél:, . :einture. IT. Cioto,cintura. H . Cinto,cenidura. Cinélos Gabinus rn:~· Toga fic in lt>~m rtit[la (ubtt•· .d~, vi., .,_, t•H< IAcmia à ltr,’{o rtuocttta homintm totum amb.at. AL. Rock vn- ,!erdic Acb!felen durch vmbgefchla~en. B.Manrcl ton dt om fliJfgelle~en. G. M:mteau qui par 11dfous l’atlfcllc cnronil- ·- "-, ... le toutlccorps. IT. Cappa che di (orro l’afcelb circonda tu· t’cl corpo. H . Capahcchada de baxo & (obaco roJea wJ,, cl cuerpo. Cingulum r•riZe•••· AL. Riemle. B. Riemken. G . Ceinture. IT . Cintt5la,einrurclla. H . Cinto,correa. Coaéilia Ylpi••• , crtdunlur ~Dr itJ11olucra inuo/umd" opporltma cir. cumf~r.ndlfii•• ’YrJhbiU, Coc~inum Martiall, cocci na vcfiis, quifquiliata vellis. uoJCII4Ca. fil~. AL. Scharlachcn Klcydr. B. Een !charlaken clcet. G .Ha- bir ~’efcarlare. IT. Di fca!lato. H . V cfiidura Je grana. oCoJ~btum, TlltliCII mamcH dejdf41tKflantll>us tXII’A cam brachiii :t.11, nam’lw - .t t tt ·ts..,tebantur,nt imptdlltot·cs tf[mr, ~ ,.;; uoAoi:ii du{! a ’Yoct. ’YndtcOIIMIIÎllm i~d Yirg. Troian" ~lmc1Nm, qu6d lnuic.c tpjù- urmmamc.ul~abtrrnt. & Yan·o f•culi fu• morcsnotam,cmnsn.Jiur <]HU manicatu talanblif~ue -vttrenturlunicis, uoAoC~tr i~w~i~, -, 0 ce l!tiam L4tlnlr•Jitataa.mbJU, E1omis inpttACi~Ao; X,mv su.d . AL. Klcydr ohn Ermcl. B. Eco Cleet oft Rocxkcn fondc 1 Mouwen. G. Habillement fans manches. IT . Velle fcnza manichc. H . Vcllidura fin mangas. Colobium lèorrcum.uoAoC:.ov lte,uch•vor. AL Ein liJJerin Kol. !cr. B. Ecn lederco KolderG. Cuiucc:, IT. Collc:tro. H. Ci- ’holerrc,coraça. . Corrigia cal.cea~emi, Cic~r. ob~ragulnm f’lm.lig~b calceorum
- tart1al•. «)"tlJI,l,uœs nr "f";!’"' Htryclno, ~HA",uce, trtPtJUew.
n!.e ,.V ~7rlll{,fM!T•s Na:t~an’{_. i,uàç,ée.uoe .i~.àç ,..;; ù7tTJI{,!-’It’Tos. AL. bnSchuch nemen. B . De Ricme ofr Nefiel. oft Veerer aen de Schqc. G. Courroye.IT .Corrc~;ia,loro.lcgamc di cuioio. H. La correa, ANG. à Larcher. Corhurnus. calctH<’Yh’I<JHt prdiColl,. _, ·uml,IIDBDprot. AL . Pofz.h:. Il. V~llèkijn.G. Brodequin. IT . Bor.t .achino. H. 1olzcquin. Creptda Cut•·· fandalium r- .· wr. ,.,,,.Ir, P,Atwriov.m••lctAror. AL. Pantoffc:lin. B . Pantoffcl, Sloodfc. G .l’antoullc.IT . Pa mo- falo. H . Chapino al c01·quc. ,’ Crcpundia f’IIA.lib,n. pro fajim ’l"’b.u in’""" wuolulfii/HI’ inf.~nltJ. AL. KmderTuggeroder B;indel. B . Luyercn, KinJerbindrd. G. Drapeaux & lmges de petits enf.1ns. IT. le farcie dec: bambini. H . Paiialc:s de los niiios. Crnmena luutllA/i, marli1pium Plaut. viJulus •••.tm ri.. ut .faccul us . A’jèomo,loculus.llorat. >~ummot·um rutplacul•tm, II’IIIIUIÎov, foAltetri- lriOV JIpoll:idoro,àfvCrdAO~ A riflopl~atll,ie·Ç’~e f/tj’lt lno,ti!’}veoOtÎiltt · JI nt•pltam,mantt.:a.AL.’ieckci,Tarchcn .B .Borfc. oft Talfchc. G. Bourfe.IT. Borfa. rafcha,li:arcclla. H . Bolfa p;uadinc:ros. Cucullus lllfltn. AL. Ein Gu gel oder I·bltzkapp. B . Eeo Kouei, oft Cappruyn,Capilic. G . Co<JUcluchonppclucllQn .IT.Cu- culla. H . Cogulla. . C udo sll!io,Pilrum cori.JCtum Fut ptlltlum.trllurlfoc -;r ÏAo<. AL, I.ed- dercn Hûr. oder Spirzhaube,Polniti:hcr !!tir. B. Ecn Lccrm Hoet,een gevocderJcn Hoct. G .ChapcJu de cuir,ou fourrl’ .. IT. Capello fodraro tli penne, ù Ji cuoio. H. Capclo ,)lom- brero de cuero y en forrado. Cu n:tbu la PIAut. f d{à.r pam•i<Jur ,•nf.rntii4m muolucra m cu nu , ’""’ la ’lt4 ’l"àm linta,fali:ia: Pluuo. =~Pl’"'"’·ôet!oru! , ’""e"f.;,uttrtt, n- AIII,.;;;rt,,t,.icl’t.,l’"'· AL. W indleu,KindsbinJcn. B. Ki msdoec- ken,Windfcl,Luycren,en Schwachtcls.G.Linges &drJpeaux. IT. Fafcic. H. l’axas ofaifas. Cyclas, YtflH long.1 fl’.tttofa. f'>'>peo·t. C)cliidr!ot’.Ç" wrm lrumum. llv· "M~,Jtu’""" suidA",ir"v"Mv .Jtnflopl•. CÎri~olf’derr Jl/cxandrmo. ·· u m - . oce,fic ,.,, t><ponit olympiodoi’UJ llVItAttrt,<IOV )’Vf<UilEfOV. A 1.. Sockeney,Bogenrock. Il . Een Bouwen. G. Corillon. IT Gonna Donli,gonncUa Bocc.tt~>. Dalmaricalfoloro,Tunica ,.,,d,tL f~cerdotalo;. Damafcena,Damafcmloptril..,c]l",non m.zle aa’ fl’tl:tll !JrJtn,•]rt.c ’l' .t- ,.;;,formu lllxuriat,re[m·i p•O’ ""/"r. AL. V on P.unan. B. Va 11 Damall. G. De Oamas.IT. Oi Danufco.ll . De Damafco. Diade ma Cicn· . capli" l~fri., /me a P"’f"•l llltCJ’lt’X/.1 f’_mrm• :luc ou- jit.J, rtgHm gtflAmm. cl’t«l~~-’"'· B. T rcck. Diplois, Vtflù nullt.zt·ir •IMpl•catiC:qualu tft tmmfùianjillm ,uiJwm,tll- utntum n11perum: tadtm meo ’]Utdtm •u.licw , nrm Abella. J’,., ll.o; •, cl’i,.1u( ~,., .Apo/Lmio. AL. Ein doppel M.ultcl,o,Jcr zwcyfo~ch Kleydt. B. Ec:n dobbcl Manrcl,oft geuocyerdcn Rock. G. Manteau Joublé & fourré,manteau de rci!tre tll.tmnum-.u{~;J. IT. Mantello foJrato,o Jobhio.ferraiuolo nonnulu•. H.Man- tco cnforraJo oJoblad o. Eocentris, Stllfts [- .1·atH<, aut fnuir ml4rrmrf,.,, co11FxrH, ’]Uo -viii li- t••· qui /..bric~~rnglacitm clllcant, -. .o c an polrft.iJr.~r’Jfic. AL.E i!TTpo- rcn. B. Voetjfcr,ijsfpore. C. ECperon de glace. IT . Sp1onc("’ nanttJ)Ji ghi.:accia. H . Hpuela para cl yclo. Endromides PoU,Fxp~J,,, ad ru•fum calm ,cO,f~o~i!!’ l’o/;,.,j, 1«>vim. !ts Cltmtnt> , quodpropttr ’"'btaltm foltarllm "’ !WIIIt.tlcm , F’ d,·, junt lt•,rn,pulutri<]!lt pr•/’""JNI, 61:14creiS1ç rurtplll. ""’""’ ll.ot" m1t, oC’OfÔftA,Ucr u?lll/,;,u«m, quod "l’lllc•t J"lcll fini (i•f/’·' Al Lackeyfchuch. B . L .1ckeyfchocn. c: Souht< .i limpk ILollcl- le. !T. Scarpa de vna lùola. H.~apato de vu.• tud.1 . Endrom is :la11 .J’ollnf" "’]'•• ,’jHa ’" norji. (" <fi• ,," , "’""!" 1 / oL··’ . " 11J ,, t: ~ ri i.. ’1
- J~
,. • NOMENCLATOR V 1 I 1. LING. ’"'iigot·ib~M. eÔipofl’ic. AL. Ein Wincercleedt oder Rock. JI. Een Pye. oft W inccrrock. G, Habillement yeJu contre J•hy- ucr. IT . Vdlcpc:lofapellinucrnata. H . Vcftiduraquefe pu ede naer en clutuierno. ’ . fp1rogium ~in[1.p.,/Jium ’l"’tl tog<~ foptt-intl.âtflr. AL . Em Vber- manrcl. Een Ouermancel. Epomis, ’luafi fupcrhumerale. t"KIII.Uic. AL . Leidckapp. B. Roll, ecn rouwe Cappruyn. G. Chapperon de du cil. IT . Cappuz- zo,o capuccino di corrano. H. Cogulla di luno. l.dèia: crurales, -. rlcruralcs Ylpiam~, Tyrrhena vinc:ula Pirg,tM (uiff~ 4Ntumo fafliM,t.rni4f- .r longM, 1JIIiblf4 ilfiiOliiiM tjiiA/d.tftA»[J- 1<> a:;gefli• ,,., . ., tibi.if’J~~r .tljlt·ingebA,.t, conttgeb.uu .p .r, ,.Ji.lfflllil[K · c o mg•.u tl.e~.l l’itgilio,’J»ibiU in c<~lcrAtll - .ubAntNr,Ail ..,,nnr.JM,m dJfjlutt·ent,c41rr111MntDrum(okM. Strlliflf Thufca calc:eamenca rx- pollit, dt’juibflfmox. AL . Hofenb~del. B. Hofebandcn. G . larrcticres.IT .Iarretieri. H. Fans de pi erna. Fibula. "’fo’,.,i,..M!Vp"K;s C•Uim. AL. Ein Riocke,oder Hafde. B . Ecn geff’· G . Boucle,bouclecre,agraphe,crampon.JT .Fibia. H. Heutlla. Filum .. ,:;;l’œ,,cli,.s ,;;IP"""’"'•"""’ç-nf.J’~fV~&«.xM"1111f~ PoU..ci. AL.Fa- den. B. Dracc,Garen. G . Fil, til cc. IT . Filo, re fe. H. Hilo. Fimbria, f.xtt"tmitM ..,tl or• -. rflu•’l'"c concitlitllr. l.i’)', "ffUOI, #IV/Ill· Cor pott le~, eo<1111ns. AL .Geli:hitnc Lciftc oder Bore. B . Ghcfne- den Lij!le ofc Boort. G. Ftange,ou botd.IT. Banda,o fran- gia. H . La bordadura de la veftidura. Flammeum LNc4n. Lut•Nm ttgmrr' 'l"" >IP"" ""P’" "Ptl..b4atur.lfll. .o)rt. AL. Ein geel Schlcyer. B . Ghcelc Sleyer. G . Voile iaune. Hll- iiH -. {llltii41Jitlllm ,J,,·At 4/’.J ltAIM m4trrl , <JUill. jil1111 foM hijèt 111’11 ob,.b,at. IT. Vcio de la fpofa. H. Antifn de nonia. Floccus. JCpoJit. AL . Flock,Locken,W olten. B . ’VIockc ofc nop- pe van Wolle. G . Lopin delaine, ou flotquct. IT . Fiocco. H. EIBueco. Focale Jl!!.inEI. StMc, <JUD -.altt..Ji,.,·~ cm~ictm circumciAnt atl,f., at:ril & fi·igo•·il injunam.weosy~actil•oJ. AL. Ein Halfzkoller. B. Ein Timp/~. Cornette. IT . Fafciadelagola. H. Becaal cucllo. Folliculus Cot’lli/iâo,fcorcca,CorcActflff.ctclll.fCUJt~llloJ. AL. Lide- rinSeckd. B. Lcd~c:SackoftTalfche. G. Sachcc.IT.Sa- checco di cuoio. H . Farde!. efdauina. Forma caiGei D•g. AL . Leift. B . Leeftc. G . Forme. ITAL . & H. Fonna. l"un da Macrobio,SArclllll4loculH.frt f’triiiJÏA rtf’orttntLt ath’•butlfl .follis /’egetio,rcriculum Hor.ro ’J"DJ .Jmotlum ’!tU inttXtl"ttllr .CÎfl’l'vro- O~It·· AL. Diebfa<:k, Beyfeckel. B. D1effac:k,ofi: gebreydde Burfe. G. Beface.IT .Sachctto. H. Mochila,talcga. Galerus.pecafus, vmbell~,c:aufi, p;U., - .iatori114{okm iltfintlms . ., ., _ . , .,os Diofc .crll.l~l..r,•wHI,JCu.uii sophor ,.,.,Ail•or Demo.fth.wiAIIf./ .111 CAllim .l’nt)~ ·•w.ciA«<fII.IIJ Sud. "lr(TIIAOJ E.f’igtlllfl,fiiCippor .AltKU, etlli•TI,~aito. AL. Schynhür,fchachuc. B. Vilcenhoct.Schijn- hoct. G . Chapeline;chapeau. IT . Capcllo. H . Sombrero. Gal lica paiiU·t•rtiali. ttftAtr~r mim CICtro "Yirosttiam ill G1111ia - . fos fwi/fo p•ILt. x•Tiir ~s-ôr Sh’.b .PoU. AL . Kiuel. B. Cafack,oft Kecl. G. Cafacquc. IT . Cafaco, c:afachino. H . Cafaca. Gallicz Citrr.C al~"""""’"' pill11io ttmpori 11«ommoJ11m t 11,’{1’0• .,, ..,o. lunt •Ntbriffmfls ..,. .lt rffi rx f4Uifll, G•llir~~m IJOmt» ftrt ’1"4dr4rt /11< - .Hlttllr, Galloches. Cenualia Ou•tl.Pine~~l.a f ..fcw-rr ’l"ibu1 [..btrr popliw rAlig.e f..bjln>~ .~,.,.,.,’1"" & crurules fafciz. tÎ,uf•liu. AL. Hofcnbândcl. B . Hofenbandeo. G. larrctieres. Globuli; daui. oltniÀ Hom. ?nllpœTo oiit:tru Tici.vTI~tt<-i &.,.; f.u- fl.lth. AL. Knopff. B. K11oppcn. G . Bourons,orfres. IT . Bo- roni. H . Borones. Globus bnz Hor<~tio,c:oagmentum lanz. nAu<r11. AL . Ein hauff Wollen. B. Een hoop ofrvacht Wollen. G . Peloton delai- ne. IT. Palla opemo di lana. H . Go mo de lana. Glomus. Œ)oc8ls,J’tcr,... AL. Ein klunle Faden. B. Een fi rente Garens,een Clouwen. G. Peloton de fil. IT. Gemo di filo, gomicolo.gomifcello. H . Ouillo opelota de hilo. Goffypium Piln.:lylonEihm.ip•~tvAtr. AL.B.:IUmwoll. B .Boom- woi,Cotcoen,Bombelijn. G . Du c:occon. IT. Cotone. H.Al- godon. Gr alla: r 41’f"oni,f’trtic<l ligrttiii.,’J"Wifl 4ltilf4 à trrr• t:r.Jimllt".IUIAÎCoc- QeOI .Arttmitloto. AL . Stclncn. B. Stelcen. G . Efchatrcs. ANG. Stilces. charches,crowches. Hippopcr3 St~J’clll., bul~a frjfo, ’l"; Ait G4/Lcam tf[t -rocrm ,[4cr~~l11m [<ortrum fa:;mficanttm,’]UO "JIIitrs wttJforiA circNmfttwiJI .i1iT?r J,.,;p.x, q><lol’o.o~. AL. Bulghco. B. Malck,Bouget. G. Male,maleccc, bougercc,pochene.IT . Vali gia. H . Afforja,arguena. lmpilia Plm.llb .t9. -. b1 mAÜ in~AtH cotlicibiUlrgitllr mapalia, pt- Jmn fu nt ttgn•in4 é’""" co<~Efil: ’J"" & coatlilia & vdones Cili- cij "/’ua ).J4rtio~ltm. t,cl,. -[luœ HrlJcl, • .,.,JJ,,.wma 1r1AVTZK m#4111711C, rocx""’ Htl)chi11,oi ~ ,.js ?IDol·,riAol)ltocl’fi•. B4Jf* Pedalia, 1111t -w riorc lt.?iont pedulia -,oillitrtporttrt •p..J Plia;,.,. /oro ~~ntè Clt11to. 1;•·.11nm.ttici 11on infimi fubfoUij -rulunt •·tftlnn ef{e fcull’ooias Pl411to l’ & P••-roni,tlefJ"’b"’p""lop~ft. AL. Filafc:huch. B. Vilten,Vil- tenfc:hoens. G .Souliers de feutre. IT .Scarpe di felrro. H.fa- paros de fieluo. Iodufium P•rr. fubuc:ula Hor. v .Jms D~Jwo, ICunm, ·;rlv,u111 F...P""’·Xf’lll"i•~Ut. AL. Wulliobcmblio. B . Nacbcroaken, Lijfroc::dtco, W oUen ofr ghe~~eyr He_mdc. G . ~hemifolc de latoe ou de cotton.IT. Camtgtuola dt bambagto. H. Cami- fade lana. lofula, fll{ci• focrrtl4t- tl;.,U,.,;, •tl motl.m •mtlrns , 4 ’J"" -,trj,. _ ’JIN -.ittA hptnhb4nt,trflr Str11io & I[llloro,’J""m laneamf<~cit p;,. _ gil.ibi. LluN4 tlMm nnutfrircumdAtur i-fuLnitt•.luf~olt.u~J~. AL. Ein Infe1 oder Bifc:~offs_Huc. B_ . E~n in fel. ~· Vne mitre d’euefque. IT. La mttra dt vefcout. H. El velo o roca del facerdoce odi:’! obilpo. luftira,limbus Pitg. orntjm, fA[ti.t ’P'" m4tro1Mb-. rfti [.bt~ffllitllt. ~eor,llii,Z.•. AL. Bord, Belegc,oderSauman Kleydern. B. Zoom,o6: Boorr, G. Bord.IT . Lembo. H .Borde de lave- fiidura. 1nuolucrc PlAIIt. l.iMfll torr{_, ., _, , ~ h•mtt"ÏI cirNimf’o"""’ •IMtrf’" c.pilhtij tr.eftpRM c.Jn.IU. wQIICA..-, ,.Q~,éA...,.., Zl.uo- Amr,ftè,/tpls,_. ,.,,; ,.Qtlicipotrft. AL. Scherrug.B .Scheer- doeck. G . Linged’tn barbier,enuelopoir. IT . Touaglia di barbiero. H. ’fouaia para cl cuello. Lacerna , pcnula. YejfN ’1"" ,.,ir., mJ.ciurr .J.tr[111 MrH ini11ri4m. - rrlC"’Afl’,:.,.,,’ft’;C...,I)•.6Atr.pcriU.. AL. Ein Rcgen, W ctter oder Rcinsmanrcl. B . Een Regcnmantcl,een Reyf- rnanccl. G. Manceau contre la ploye. ’IT. Mantcllo di cami- no, gaban lrJf""’ilnH rrwxirM •!•tbttdiol.llllljis. H. Mantco à capa de c:amino. Lacernaobfoleta,crita dcpcxa. neef,THA(fw ~. AL. Zcrrif- fen oder Bcdcrsmantcl.o B.Bcdclccrs Manrel,Mantel,ecn ou’ vcrfieren Schabbckcn,cen nrfchedrrManrelken. G . Man- teau vf~. vicii.IT. Mantcllino omancclleco vecchio, vefta pc- lara & fruftra.Ji . Capa vieja y gaftada. Lacer na pin~is 1-IMh,r aafliorr Lu..JiU~ c•nttxt•. f’mgws tPibewiki (d)tj..,JoL.cw- ~t•"’""ntA tog11 • mi crAfl’JIH c•/orH. SK SIHhnJnvfllgujfPpin- guem togam Jixitpro ct·4jf., ttxtllr111111t J.;licAt.r,CIÙIIfm.Ji Pl•t. . ,T1m.eo x~ru wpOCA.IA" ""Ht4t, ’l""ft ttgimm .tl .nf,h:Jmail in- illriAm. AL V~ grobem Tug gclchnirren. B . Ecn groue Mantel, van gdlfLakco gbemaecht. G.Maoteau de quelque gros drap.IT .Manrcllo ogaban de contradino,& di qualche panno grotfo. H . C~cli villano, y de panno sro«"o. . Laciniz,fious,Ttfilts,~CII. AL. Lciften. B . Ltjfien. G. Les plis ou bords. IT. Le faldc,o li orli. H .Las haldas,o trepas. Lzna Cicrr. fagum villofum , fagum Ckfr.l~r•, nl).os liUut Str..b.x.A~nls. AL. Ein Vbcrrock oder MantcL Hofcckèn. B . Rouweoppercléec,oftMantcl. G . Clappe velue oupclue. IT. R~~onc, à c:apotio pelofo. H . Caporetillofo y pcludo. Lana,lanmum Yirg. ( tillllttjipr.l4tMMcifiSnwifii~At, mAlimt•- mrniiDt f’ro lAN •Pific••proutiii!Hpu ’"tf.i·) Ïf’or,’hi~IGr,·~v Homrro,’"'miCf"’ tlixit4itlm•mhici1JIIiÜm.ncp& ~ nt’lr~’ ~. «.e· ~œ,’jNOtl llgnM’ t~t -ï.itiJW &:Jmol. MHI . Arftb:Jl.;, F..llmt1JI- dlb1H.AL. Woli.B . Wollc.G .Laine.IT.&H. Lana. Lana anferina Ylp.AL . PJiaum Fedcrcn. B . Pluym Bedcrcn. ldtm ,_ToRHnto LtueDIIKo, ""Hl twtltNif-- tmpf, Lana fa!la , -. rl nera Y/piAno, nliAh o,;J;, radis opponitllr,non tam n·•ff•• ’JII4m ""Hlu~tp.ffitA ( "Yt c.-...~) "Ytl inftEIII. ÏfiOV . "~o’r. AL. Gefpunneo,gcbrtcrc,odcr ~ccc WoU. B. Ge_fponnen. ghckcnde gébcrdc ofc gcliccc~~ldc V’ olle. C . . lame c:ard~c. 1-T . -Lanr. Tc:ardata. H. Iada pcmada. Lana fuccida Z•,..’Mart.t .AIMillotA & fmlih•iulh.trnhJ,, ;mlmt.t. AL. IVngew~lë:hoe Wollc .. B . Ongewaffchen W olle. G . Lai- ne aueclc fwu. · Leuidcnfacim- . p. ... ,., ;~ ,.. ,. . &tutt«hl,plwor/Ptl.uc. AL. Lantfcckcn l!l~todunn gcwcben Tug. B. Grof Laten, Baey. G. Drap grofliëi & dnal pris. IT. PalUlo grolfo & di poco pretia. H . Pano baxo y gructfo. Licium.~uoJ~LimiNiigM. nceuelln:lll. AL . Gereyfz. Il. Druy men, ber flilfcl. G . Le fil de la trame. IT . Licio. H .Liz.o de la cela. Ligula adlhietoria, adlhigmentum,ligula , [omplicittr j,.,, .a/i. crt)•eme. AL . Nellel. B. Neftelen,Neftelinck fiAntlrfi,Vcc- tet Hol. G . Lacs, cfgnillettes. IT . Stringa. H . Agujctca. AN. A lingell. L-igula cruralis,fafcia, perifcdis,.crl’i~-lc,&.~·l•~ A rifl•p1. ...6i31.- """"’"""’· AL. Hofcnb.iodcl. B. Hofcbant,Roulfcblnt. G. Iarrctiere. IT. Iarreccierc Hetr~~fcu. H. Axor ca de picz. Li mus Sm•~ & C•pro,pt·o ""Hjlt, ’l"" ab -mJ,,t.co atlf>ttUl - .f’l; Jnmffa, putl1tla pompat·u(l•oc rjl tort> ’l";focroril pompa Juctb.ît)"Pti.tbantur:Ji•· JiEIA,’]Nit m txtrrma ,,... purpur.i llm4m fltxiiOJ.’m'l; l>abro·tt affutttm. Linum f’lm.M.ttn·i4 omMtltxtt"ill4 "lanta ,fillt t contufis m.tcm•tif.Juc lm·b,.,fiurfutiCIIm la1JII_siner"’1"·1.irov. AL . W as lich fpinncn DE VEST.IBVS CAP. LXXVI. I7)j la’l. B. Alle fpinbaer Materie. G .Tont ce qui fe lailfe filer.IT. Ogui matc.ria de fi lare. H . Todo lo qoe fe puede hilar. Ma:ander Pirg .ln -,ejfe acu pifl~ apm l4h:Jrllsll>ar~~m •d[JnN111 co intx- mcab.l" jil.tn- .. m .,, ., etiam clauo>vm ’i,.; ilùg~ltt,.r J.éhu. AL. Ge· flechee Seich oder Werck. B . Borduc:rfel t’welck in malcan- dcr loopt , ghelijc:k een minneknoop oft defgelijc:ken. G . Bordure d’hibillement enrorrill~e. IT. R ..icamo à rronchi . Ari. H. Borde rorcido en la veltidura. M.imillare Mart •.AmiclllU quo m4m.u adjfring;ft, s-weJ/.,por,Ï7111Af!C- s-il•ov. AL. Halfzkoller,Brufl:cuch oder fleck, Vbcrmdder.~B. Coliere.Colecre, Halfcleer,Borlllap. G . Gorgerette, gorgias. IT. Velo dac:oprire le ~melle. H. Fa:raparafuar fis tetas. Manica.x4els.ilievt. PoU. AL. Ein Erme!. B. Een Mouwe. G . V· ne manche.IT. Man ica. H . La man ga de la YeftidiUa. Malhuc:a CIC .Peflù peUitA, SA•·ti~Jr-pfWM•,litebitit.a IIJ’}'elltm t lM- porii w,’"o->•,;m1; ptlliblll WIJtfl.u’Hjlrl, <J•ibw b:Jttnl ’Jtihlr lltlbiütM. B. W olfspe s.q,.ib~M ’i"’ -,t,lttllr,il Cicero’" Maftruc!àti Y«AIIIIIr. Mucciniu .Arnab1a dlcllllr •pta -,o,.,b.lo, ’]"’llwNnw•pfOfit’i wcAmJH fudarium: ErA{m~~s llrophiolum, q•o,.,, .;,,,. m~tetlfm twpimw. p•- vo1-’~"rror. AL. F .arzoede. B. Neus oft SnuyccJoec:k. G .Mou- choir. IT . Fnzuoletto.fazzuolo. H.SœdaricS. !l(ulfeus Fefto,c,tlll. Titinmo.caluiUAltofo/4, ..,, lfûÜrM{mbit, olim t·egum,f’ofle•patritiot·~~m~jfllmen, """’ IÛlkAtonnn lu1mintm, wc~ antl"it•temm/Dûntt. AL. Mùlen. B. Muylen. G. Mules. IT . Muli. H. Mulas.JISCtrt,.mnro mibieft, ,,1Jinepiftu color,Anpt·t · ti11m immam m~~/Uu nomeniÛlmt. Multitia ,,_, ., ,,.._ ,.,.,m f.btilibiU filù ""’m "’i'" optt’Dfom. At-zr,:J.U,., tlifoc Htjjc/t.At-ntrw’/Or Elllntlo.AL. Vokleiner Lein- wat,hùbfch vn fein Gewand, weiche vn zarte Kleider. B. V.10 reyn Lijw-aet ende fijn Laken. G. Habillemens ou draps fub- tils & delicats. IT. Vefl:e finilfune. H . Velliduras c:le feda muy linda$. . . · Nebula lineâ Pttrollio .Arb•.Am.ic.lllmlint~~m pr.c teiJIIilattpe!lllctm "’ ra,.,.:’lllllll & venrum textilem poitiû Nllm Y«llt. togea vi- trea p ArJ’om,to qlldJ llimiAtxiliutt ..,;,.;;,. ~ptO.tt4t.Al. .Fein vnd dunn Leinwath. B. Fijn een dun Lijwaec. G . Toile fine . &: menue. IT .Tela lina&: forrile. H. Tclamuy linda y fotile. Ocre a."’""’;,. AL. Scilftl. B .Lecrfc. G . Hoofcau,bore. IT . Sri- ualc, botta, vofa. H . Bora. . OEfypum Plin.folox lana JMilüo.ofca P•rrolli,s~riÛs ct immlmJi- tiA ~ fllkrrptc,J,nlaii.J/utrms.J fnr2 août 2013 à 12:22 (UTC)~ &•lM. otnfts, B. . Hec vet YID onghcwall’chco Wol. G. Suin de laine. ’0ffendix Fejfo. N .ellM ’JIIIIA/’-'-" . .., z..U•,;, rltÎIIII•r 4/lt rrmiltitut·, Jiir.c ;,ua,,(k Jilf•,’JIIOJ ,,_, .,;10 .. , ., ., . tjf, offin4At. AL. Der Knopffam Bàndcl. B . De Strick,ofiKnoop. G.Le neud, ou bouton. IT. Il nodo. H . El nudo. Orbiculus. b~. AL. Ringlc. B .’Maclie. G.Maille. IT. Maglia. Palla, PeftH promil]i. ""’Ütnlm IIMgU pMJt’Yii"MII•· wt7t1Ur. E•Jflltll. tJtporttm ’Hjlmt m»>Hbrtm Dorico m.ri 411trorf- J;,;f-, qwnodH jibllilf’lue pt..ribt~~.Jflrùtg.att~r. AL. Ein Hufacken,oder Sc:hau- be,oder fonlllaoger Frauwen Manre!. B . Eeo Samaris, ofc Kners. G. Vn paleror, vne Camarc.IT .Gonella,gonelluc:ia,fa- mara. H. Camana. 1’ allium. ci.u:nxofiOr,«,ucplor.«. .utitcrp«,JCvn2r.cp4eos. AL. Ma nt cl, langea Rock, oder Hufac:ken. B . Mante!, lanck Ouerdeec. G. Manteau, ou robe longue. IT. Pallio,Borcat. roba Eiaem, mançello,.) foprauefta. H. M;uua. · • · !’aludamentÜm,PAUilfm inf’6'" ~Uic»,o- ;mperAtDrllm .Z . .Cumqw pro- pt~llm,"’i arbitior mfi$"i4 a4.M114tî: foi/fo 4Jull-A.q~~t~ t/ignoft• po0it. ’JYD m~o Pompe""" tütrAflb pa~ltto,"Hl( ..,tC•far llit) IÛtrAEfu mftgnibUI impl,..,ttn·H f•gijfo poftJfr•grm Pb.nfillic.am ùgim111. n~illf moJ, tti.amnil ,.;liti.e -,tiiiJtllr ..,;,; priltCipts. tcptoflt,ci-plilftl’IÜ utile rl11tar. AL.Ein W apenroc:k. B .Een W apë ofc Herauts Rock. G. Corte d•armes,J.ocqueton, courriban. IT. Soprauellicci- uolo delle arme. H . Maoreo con las armas. n . ., J, , ’ b•• " :ll..,, .f , 1 an m. pct.M~II,riiU&r.~J.UCTIIUft’V)C.II•TP"X"" s~p . A II IJU• tc"’ '!J•vr t.a:crœp- )’œllll su11l.pr.~)’•A.« lfo’th’f• Hom. AL. Fier! in. B. Lappen, lappc- keos Docks. G . Picces.IT. Peui. H. Peda~iros. Paonicularia Ylp .Captilli ~"’" C’ rrs tiiJIIil,mo@ ne ’J*n<JIIe .,,_ no,., ., prdillm exwLu. AL. Nichrige Kleydcr. B . Arm ofc dun Schabbeken. G . Poure habir. rf". Habita vile & fquarciato. H. Veftidura de pobres. · Pannus’l,., . .,fli-,r,f,.eiAMIH{-fitliMIIl "kenr. AL. Thug. B . Lac:cken oft Doeck. G . Drap,drapeau,lingcrie.IT .Panno,re- la. H. Panode lana,à de lino. . Pdnnus fubdiritius,u,. -er.l’mr Straboni. AL.Futtertug. B.Voeycr- lac:c:kcn. G. Doublurc.IT . .fodra,panno Ja .odrar. H. Pai10 para enforrar. • Pannus villofus.1 -’GC.’Ao;c,..GC».oic J’GCcrvr. AL. Rauch Tug,Kotzer Tug. B . Gcfrifcert Lucken,lockachtich, nopachtich:. oft rou L.1eken. G.Drapcotonné,Jrappc:lu. IT. Pannocotonato. frit’.lro. H. Pano peloîo y velludo. ’ {’anus Noma,T•·. tm.c muol11m11n. AL. Xr ;~’bcrfp<ilin. 6. D’riofl.lch li poele ·- "-· Pafceol~sPIA•t:facclliiUe~•t..tA [afltU,..,tYIIt’ro txpo,;t. AL. Ein.j Ledcnn Tafche. B. Seemen Burfe. G .Bourfe de cuir mol • .A- N~ntt/folocttlMmilltl·•marfllfi»m. B. Jluyclken. Patag•um , .A"""’ cla•JH ’1"; p•·etiofis wjfibJH •mmiw .Met. ejf enim rtjhtrle,U,,hAC Afllll No,.;,m k{l;o ex ’Ht..pi codicu fide, -,bs h4llenw ü{f~~m[llit,allrra cbta,.,s. AL. GUlden Knoff. B."Go~den Knop. G. Boucon d’or.IT . Botone d’oro.:H. Boron de oro • . 4t Bm11IJIU t:ltponit o>71ATMnti grn111 ,’ qtffltl fumma in camifw rircA cri’Uiçes 4{{u111tt mul1eres crijfiflim»m & [11111at11m, ’l"otl habtt .A . p•leiiH. AL. Knifz. B. Lobben. G . Le crefpe. IT .Il crefpo. H. 1 El crefpo. 1 Pedale, Cornel~ Frontonis tt/Nmonia, -,ikt,.,· ’ejfi laneUI talwu, qui 1 pl.mtu t~nqu~tmfolum quoild,m adtt~tfusfi’S:•; .., fobfl"mtur: ..-r mû l <MfhU t lana co4Ela. - ,trba eius font: Pedule fob ped.b,. pt·:C~at ..,. · t1l1tatem. YltUtiiJ’411tmu·epomn4Aelfoe• -,ox ap11â T’lp11m11m.jf. Dt 11111-. & "’X'"toltg.?roliior. rbrop. AL. Wulleo Sdcke. B. Wol- ten Socke,befuijne ofc Vielt. l’c:nfum, l.11n.c lini-,e manip11l1H colo 4""!’-r_/hH, q11i in filA carpitur, ,., .{J_ : ’"'· AL. Ein Kunc:keten,oder Joderen W ercks. G .Een Roc· , ken. G . Vne quenouillée,la fil ace. IT .Guarzuolo. H. La ma- . fOrea orerea del hilado. Penula gaufapina "Mat·tial., (;aufape. Peflwvi/Jafa. xoer.üor .Arlio I>~anyj~ ,IGCcr~r ~ .’U:.’ACd!OS l<’TII,,.Ï,Utpmnror,à.utpi1-’GCJAor. AL. Etn Kot~,oder Wincercleydr,dafz aulfbeyden ti:irré gefatzet 1 Ill:. B. Frtfeerde Mante!. G. Manteau velu,manreau ae brim· beur .IT . Gauardina,capena di pau no contonato , Schauina. H. Vellidura vellofo Jencro y fuera. Penula fcorcca Martj.,/i,coriacca.l•tGie"’•"’"vp«,!!>.U1ll D>>·ic~.A L. · Ledder111 Mantet. B. Ledcrcn Mantel.lint Iacobs Mant el. G . Brodes. IT . Mantello di cuoio. H . Càpa de cuero. Pera, FoUic,/144 propr1t p.tjfor11m ,in 911em •·econâunt rib•tn J,,,.nllm. " .:, • ev,or,.,..,e•>’Hiw"e«,ttvr~xos F.ujfath. AL. Bilgcttafch. B . Knap- fac:k, Sc:haepherdes taffc:he,Acll’ack. G. Gibbeciere. IT .Pera. H. Talega,~urron. Pero Psrg.calctUI ,., .ftuus ècrllllo corio.7f’IIA.oCDCT/,,’1n!M1t’D(Tit Hippon·. <P«~uétrtor F.mped. à.pCu1.~ Hippocr., 1_,C«Tfn Xtnopl>. AL. Bauw- ren Stiffel, Bundfchuch. B . HogheSchoen,hoghc Boten. G . Guellre. triquehoufe. IT. Scharpa vilaoefcha. H . El abar~a. l’ha:caûum lllllln4li, Calceammt11m a/b,.,n fam{rcu propm11n, ’Ptt x . Appiano M.f. bel.ciuil.âij(imJH, CUIII[moli F.pifcopi ùulu111tt111’. cp .a . Nfi-cr•or. AL. W eiffcr Bilèhoffs fchuch. B.Een witten Bilfchops tè:hoen. G . Blanc foulier J’euefque. lT. Scarpa bianca di prc:- laro. H. ~abato blanco de obifpo. Pileus,pileum. w/Mr- AL. Hùt,oder Barret. B. Hoer,ofc Bonne- ce. G.Bonnet,chapeau.lT. Bcrrctta, capello. H. Gorra,fom· brero. Plaga,Grantlc capitH trgmmlmttum,cui ..finoâs -,tuntur-,rjl.,leJ "’.el a- t~. AL. Weit lcioen Hauptcug. B. Lyoen fulie,:bagynen fa- he. NaniiU IAmm txpomt p•·o tora li f- kflica,·iA ftndonclynenfa- ken,Siaepclaken oft BcJdelaken. G . Le voile des nonnains. IT. Il velo delle monachc:. H . Vclo de las no nias. Plagula, P tLitnencap’t" lmmnl minHI, q•o no_(traus fnnm~ fer~ c.tpita integwnt. AL. Tugle. B . Doeck,Doec1keo. Przfegmina corij KIITJ’U~ .Ar~jfoplt.-zrt.flu"’"' Dot·ict Mo(cl>opu- lo.AL.DieSc:bniczc:l vom Leder. B . ’Tfoippc:linghe vant Leer. G. Les rongnc:ures de cuir.IT . Le relique Ji cuoio. H .Peda- fÏtos y cortaduras de cuero Redimic:ulum 11111en. ra: nia, rincut..m ’JIID -,itt« nolantur . .U:JAWJ· fJfor.Q:,.oJ’wpot,ti:rJtcr~, r.avi111. AL. Hauben oder Schleyer zipffci,Schwenckel vnod BanJc:l an der Haubcn. B. Voor- bi nJ, Vlechrfc:hnoer.it.t O.Uli111 Acccp•t ibi: 1trlimic!IIA pefl~rr pttNÜnt. ’1"’"" & fafciam crinalem li" rlpian.~ vi~tx rxniam Pirg•ull1, G. Bendcau. IT. Fafcia,benJa. G. Fau,o vanJa. Rc:ticulum,capillare MArt.’J"o coma adftring•tll>". ~tllceu~OCA.or, •en- cl’tfo’r~r,ti:rc&I,,4Ui,dAos-6poror ,.,;,lw Sophoclts ât.’Cit. AL. Ein ge· firickre Haube. B. Ecn Huyue. G . Vne cotffe. IT. Co ffi a, fcutlia. H. Cofia de mu ger. Rheno C«{.Ytlame,-,illofoml>llmtrDIPtlhO.fJ; ;,,,~m-~ & plwwr, 11bag,_, ptllsbJH( ..,, .,,ut»,·)J,,’J,m. salluft. Germani i~te{lllm rl>t- nonibJH terp1H teg-nt. Arnacis P arroni . ..am Patnacts ~p,J Na- nium rorrupt~ ballenJH legtbatll>". p~v,.,, «.e’"'"{r . .AL. Em Bcltz, oderBelrtrock. B. Wolfsmanrel,l’ds.Samam,Pclsrock. G . Manteau fourré. IT. Pclizza. H. Camarro,ô vefiidura de pellcjas. Rica, ricula Ftflo,Peli gmtiHJIIO raput trgit~r, idem cum piagu la. ne - ’l"unim Nolfii explitat1o plaret ,pro fudauo. .. . . R ici ~um Cicer.’Hl ricinium. J,àJ,m’l"Od m dorfum rt~Cit,.,·, rr-’t']ue anti’i11it111 q11.JrAtUm. ’Non a/.osrt f~rte flcebit ira. nuncupa•·t raUu1m lltJP•nitwn lillum,.’JIIOd 111 tt-t:gurn plertlm<J"e rer!" il geftant•b,., J•- ler. AL. SP.:aoifch Kapp. B. Spaeofche Cappe. G . Cappe ’lpa- gnole. rf: Cappa Spagnuola. H. Capa. Riciuium,-,el recmium, ..,, al~ [mbunt,propriè -vrflimmtum mrd•e.·um lu.: .’Ubr·e, ’]lfod l’oii"I "U indi,,!J /1i1 -,,r/,; Pt dum fuj’r.J ,,_. , .,,,, r;jrt,IIP · {’ Il’1 ,.. -- 1i 1i 1 1·, 1•, 1’ r, •. li,,· _, .. ’t •! !J 1 1 l , • ·-- ~-. 167 N 0 MENCLATo.R V1II. LING. mu lugtl’mt,& rutfU4: ?.tulitrts inadlltrfo rtbllftiC luE1ib111 omntm - vtflJtUm Mlualiol"<tllj>Onllnf, ricim.e {N-nl.’ Ru~a p[;,.plica,llria.1iJu~,ifuXI’"'· AL. Fait. B . Vouwe oft Ploye. G Plie. IT.1’1cgha. H . Hald.a. tteba. Sagum. Militare indumentum quod armis superinducebatur· .m,.os Strab. .,C&9wpc&Xilru• plut ar. ’-'"’ ç-e•rrurrlx~. AL. E.in Filtzmaorcl, od~r Hocketen. B. Ecu Rijnock,een W apenroc;k. G. Sayon d ·a rmes,accoullrement ou hoc~ueton de guerre.IT. Saglio, faio.habiro Ji guerra. H . Sa)·al o albornos. Sculponea: t>l.aut. (Y P a>- .Conuammtrgm,.. à ficl.tia "OU fonNm fi- ~mfi.iiu, YI Tllrntbo dol/ rjirmo ..,;,·o ..,;dttur. ’l"’"' ctrÛfa,_ rtpr~t j;.,,, .,, frrt calctrlrgmr, ’l"ibHI tmurorn ..,,,, .,,, . l11btt·no ttmport. ( ’ Jolldo lrg11o exjèulpt><,..,uk fort"jfe 11omtn J/lu 4 ftulpmdo ..,tl’illf,<JNàm à jèolpo -.rljclopo,cu•ufmodr Gr·,ui à jh·tpitu *’""’ & •eti’""’"'• at- ’]'U tl iam lptnri~111.1 ·'l"" f>aufomas & EuflalhrU4 lignees Bœotr~grnti _(: 111"/w c.rlceos rxpunuul .foieas ligne.as -vueal Cre .B.Huelllen. Scgmenra,f’robru upomt faftiol.u qu.t <~j]ut.t e~trl’lriH - .tjiNim orH, or- II.Jmtuto jrmt mdummw mululmbU1. pcmculamcnra Nonro, to ’l"od prmculs,/loc •ft conctrpt~ lan~ iufl•"" Jint ’l"odammodo c•rmina- t.z.x~otTITOi,lrliCeazenl’a:rr.t· Tl1ucyd. AL. Saum oder ~c:legc. ll. T1angicn. G . Frange:. IT. Frang1a. H . Borde tapdo camo lana carmonaJa,frall7.a . Semicinéhum Mart•·•’•·’J""d & fuccinflorium.ü..O~"’"'" AL.Fur- fchuuz. ll. Voorli:hoot,oft Schoorsvel. G. Tablier. Sc:ricum,mataxa.fcrica blatta Cod. Tl~toduj. "’f'X;,,"’""~~GI,ITNf""~’ rl;.urt sud.L ’l""d .i JtnbU1 wrmrculu ttxarur m Jil.s J,.{/um. AL.Sci- dcn. B. Sydc. G. Soyc.IT. Set:l. H . Scda. SinJon,ex imo A’!,’""~/", ’luod dicrolfon -vocatur, -,tlum fobtrlt. tm- a.:,,.A L.Feine Lcmwaat.B .Fijn lijnwact,oft SinJael.G .Crc:f- pc:,l~nh~ for! .tclliê.IT .I;enzuolo fottilc:. H . Lic:nço furil. Sole;u,ub.::upiJ!v.u« · AL. Em Sole. B. De Sole van Je: Schoen. G.Semelle. IT. Solea. H Sucla Je ppato. Spira,Caprtu ornammtum fmunrNm:tx au•·o & g_mmw, rctt:k adflri,gt folitwm •.Afton.IfiJor.>JI.If)’is.J’DI)'Ur Tl>eomllfc/Jol. Al . F .tn Perim Haarband. B . ’ren W ronge,ecn l’ceri en Hayrbant. G .Rubcn J’at & de perles.IT. Fatèia d’oro~ di perle. H. Fna de per- las y de oro. Spi ra Iuumalr, Funiculru conto~t"f aNI cmuolut~, qui g.rltrum aNI p_;- lrttm(;,bmmtoobjlrmg•t.aJTHflt.,f’ùU. AL. Bmden vmb cm Hur. B. !Ccclbanr,Coorde,Snocr oft Krans. G.Corde,ou bendeau cmortilié. IT. Cordelia. H . Vamla. S ramen .s-n,uc.>r,r>il’"' f’lAtoni. AL W àbzetrel.Kunckletcn. B. Hct Schew>arC:,Y cf.G .Efrain de laine.IT .Stamc.H.OrJiembrc. Srola,om~corporu tegummuflr,Nonio.culrus. SJ>An. AL. Allcrlcy Klcydung. B. Een habijr. G. Habillement. lT. Habita. H . ~lquicr vcllidura. Strophium, ra{cldptUoralH tlfmo!’empapiiLrrum cvlllbtns, vt tx Cinn.c li’J"rl yer/iclllo: Strorlrw Lll.tnle< ciro.:1ot papriLu seotfltor. AL. Brufrbendd, Bru- firiem,oJer Brufrug._ B.. Borlllap;o~t collere,halsdoeck. G. V n gorg1as. IT . Fafc1a da petto. H . 1~axa del pech o.: Stupa LiNio,lana cra{lwr & t"t<rttnmtJtra,a (lrpando. S’V?rltor.AL.Ab- wcrch. B . W crck, gros VIas. . . . Subliuar Mari. fubligaculum Cre .femora!ta Sutton femmaha,su- ptr~r br~cl111ntn1 pars p...L:ndA 0 fnnor·a obtrgtns. <ir«tveîltc,lfo- JiTIII’ Eudo:o:. AL. Bruch. B. Opperbroc:ck. G . Brayes.IT.J.ita· ga. H Bragas.mullos de c.alças. . . . Subtc:mcn -. er•ot·rjèrihtNra ’l"""’ (ubtegmen,’J"JJflamm• fubrtlt,H ’ 1" , , ., r a,·o.•iplacet. Tranl3,<JNOJ ulAm tramrat. """"’•-~" "f’"l’a, 6tfi~C, P!Atnni. AL. Eintrag,W afel. B . T’wcrp. lnfiach. G . La trame .IT. Trama. H. Trama de la rda. Sudarium S•rt•"·’l""fwdo,·tm txterg;mJU !n~tflNaNI balnto. ~{•J’ew . ,.,or, n,u,.,.ûJ<C•o• .Arif’opl•. AL. Schwe~fzrug. ~· Droochdc:’eck, Sweetdoeck. G . Suaire. IT. Sugaroao,ruJ.mo. H .Sudano. Supparus, fupparum PlaNt. I.rnrum iudufiu"~ ’l""{Nftt"JnJ,,,.t ft ft· mm.c,ad ta los - .fil; dtmiffNm:tamttfi 1-"tjhH ,,. fubucula rllud confim- tlat :n~êc.:.;Utor mtrrprttatwr Pr•fiianiH. AL. Kittd,luppenfchurn:. B. Lynen Kde,lupgrn,een Schorte.G.Roquer.ou rocher.IT . Trauerfa pm. H . Vefridura fobrana de lino,luenga halla en tierra,ccnnida robre cl omblii1jo· ’ . S ynrhdin <JNirxiflrmAIIt-. tjhmtntult> rjft dsfcolorrb~MJ>annu ronfHium ai<]Ut compo[rtum , n.e illi ctntonttn propemod11m conjlarr "" -vrdm. ,,.,. 1 ()-ad pannor11m t"tfJ>Iftrt U:>:turam, cùm -. o cabuli ot·r.~o rr{t~·rnda fit ad compofttw•·am & a.~~ftHnm~ ..,,ft,,m ord,.,b,.. crr{i·tntl’m at- ’l"’ fuffultam : ’l"odmuurrt clat"< mrh• ..,,drtur rpr:;rammatarru<, ..,b, art: SIC’" compofit•• pt~luctnt pr.clalAcN"tll’, SIC mieat mmrmrn< ~rculA flniiJtjibiH · ~..,., /.1t.t culr~t """’-,,x •J!Vgtrr poDt put.mdu< tfl,qur Liurram, c·:’<pomt -voct Gall.ca di[cvlormJ ..,tftrm Ji..t"anlt : "l"’ aHdrtndut tf1 Ntbrijftnfo, -. rfltm dt~plicalam at’)"" alttriU4 panni cofla fwppaaam aboll.am S,nthtfin tflt qui md•t. Symhelis scuo/A-,ocaturYnriiNjil vtfli< in-nflrano[tclu{a & compofi. t.t . 11 vrOivrr. AL. Fin hauffen Kleydcr,oderGcwandt. B. Fen hoop cleeren,gbewade,llapeloft timmer van clecdinghe.G. Vn tas d’habillemc:os, vne gatderobbc. IT. Vo meodo de ve- fiimenri melli inlicme.la guardaroba. H. Muchas vclliduras que ellan iunros,como la guada1opa. Syrma, TraéfiU femrnt.e ..,tflil ""’""’ -,rn-r1u. VVP/-’«· . AL. Der Schwann.s an Kleydern. B. De Slcpc. oft Slypc,oft de Steen . G. La queue trainante.IT . Lo llrafcicoFlmnt. T znia ’TIICYÎGI PoU.AL.Bendel,odet fchnwle.B .Kifnoer,rijchverer. Ta:nia P•rgil.F.xtrtmit•nitt.cdtptntbrtJ. AL.Haubcn Zipffel oder Bende!. B. Huyye bandekens. G . Bandelencs de coitfe. IT . Lc~ami della benda. H . Cordillas para lcgar la venda. Tc:la IS"ftHom.?fll"IT#(/E, vtpu. AL. Gew;ippe. B. webbe. G. Toi- lc.IT .& H. Tcla. Theriflrum, J1fti,.i- .fU1..,.rjlil. AL. Ein dtinn Kiule, oder V nder- rcicklc. B .Een Samer Sic:lken. G. Vn carillon d’cfré.IT .Gon- ocllina leggicrc,o J’ellate, H. V efridura para cl cftio. ThoraJ;,propelloruttgmint& amiflw.e~e«l· AL. Wammcs. B. Wambeis. G. Pourpoint. IT. Giuponc. H .Iubon. Tiara,ciJaris, Infignc CAfitÎI ornamentwm,’Jwalif hodic T11rcù ;,...,[, tft.TIIr.e«,JLÎiœe•• ôetltJ"U•.u« PIMt. AL. Ein Turckifcher Tur- banc. B. Eco Tueif. T ibialia Sutton.C.Iig.c tlllzt,.,a ..,fqw ptrtingtnttJ,Ifl’tAt.l,(Jl(eAC•pœ t.t1dox. AL . Sturnpff,Halbhofcn. B.Nedcrhofea,Onderkouf- fen,Afghefnedcn Koulfen. G . Chautl’cs batl’cs, chautl’cs iuf- qu’au genouil.IT . Calzette,calze ragliatc. H.Medias calças. Toga, Comm11nu ..,,rotwm & {tmlltarNm h4bitw, .llfto•io ttjh Aiilot PoU. nCmot .Arttmidot·o. AL. Langer Rotk,odcr cin bûrger- lich Kleydt. B .Langen T acbberr. G. Robbc longue. IT.Toga. H. Vcllidura luenga. ~de varones co mo de las muge res. Toga pal mata Mar·tialt,palla .Awfomo, trabca YirgtL1’r·•pl•alM •- rat ..,tflu & •·tgum,CNiafinodi rfrmonarrb"""" , CO -nllwt arro do- naio•·u .m. à.Atle}l~ pt,, niC’" ~e•urr, f’"'IIO’IIIIEfv<Por Ilali. AL. S•egklcyJ. B. Sractrabbacrt, Gdlden,lics Tal>bacrr. G. Robe de l’ordre. ITAL. Habito di re. H. Veftidura para el rey. · T oga Pbryxian:a Plin.Smtelt /rb. Dt btntjictH,’fH rrijpos co~r·tofqut &txtanflom -,,/los habtt,2ualtm")’Ülofam dki poffi p•to, Prdt m Penula gaufapina. T oga pra:rexra , ’l".c p~~rpurt.e or11 11mbit11m llllbfb.-t,tr~it’]flt bontjlo- ,.,m /’Ntt’IWIIm ad ann11m -,(’lut dttim""’.{ip~ , & ""’J:flfr"""’"' ’J""’l"’. J&me41"!’" PU.tarc ho.ncevfi,,ô- "’"" c-JJ.t weabu- lo tmeltfiOS 1 ab iJIItXtnU jimbri.c ~--~ .,. . ..ft11fOC 1 & ’llllCeOIA"Pl’~' PoU. AL. Ein langes K eydc mit ctoem Pljrpuren Bocd vmblegc:t. B. E .en lanck Cleet met ceoen Purpurcn Boort. G. Robe longue bocdée d’vn bord de pourpre. IT . Velleliffata di purpura. H . Vcfiidura qucticne cl borde de cacmelina. Toga pura Cie. virilis FHI.’lwam fumtbiUitdtp-.Ji111pr~ttxiA, .,.,., ~ tati< lvt.du,rfo.pNrp•r• omnH 'xptrtn>~,<JNII Cl7- candida P/m, Mil• xo~,n,lmf,oll.oA6ùJ<ot.PoU.m~veo~,TL~os,_,...,tJp~b.iq . l’erx" iva~r Dion. ti•!eiéor ;~.,.,., PINt. H~tc toro~& ..U ,.,_ ptu unfu N"at. Tunica cugofa,pl~eu inwolMt~t,!riara.’itll.ll"’;' prPoU..- .AL.Ein Kock mitvil Faltco. B. Eco Rock vol ploycn. GAL. Sayc à plis. ITAL. Sayo con faldc. HISP. Sayo quetienc muchas haldas. T omentum Sutton,l.AIW br·n~J.{..mpib141 dtfol1•. -t in politndo àfui- /ont dt pa,.,;, ru dib. awl interpolAtu tÛJM[1a • ’l""’ ittflfrr;,ntur culn- t , .., <J ifalt{c t~"’J"’ ·’JI’~Ao •,.,itf ii&Mr Pol.nAII ~ .AL.Scheer- wolle, Bolller, G. Bourre. IT. Stopaccio,laoadematarnzi. H. Lana llcl colchon, almohada,o cnfuoda dura. Tomentum Circcnfe ’Aiart. Pl,.,._ tr•t • t p•lns•,.ndinihrlf"~"t roncifiJ fArtrlm. Tomenrum Leuconicum Martial. à "’;ul.rJipr~tjtAntia nomtn forti- tum,t lanA tllnJiÛ,CrrJidttoim ew. Ntbrif}tttfi dici ita pofftfortMtJam illAmpt.mtAM,tpM tllkitrM kilo[<J’"i•ftmilltw. AL . Fcdern z11 Betten odet Volftcro.B.Pluym vcederen,Stopfcl,Stopfcl van Flock. G .Les plumes du lit .IT . Le penncdcllctto. H.La plu- ma de la cama. Tunica,PtjtHf-,.,.icJ,. )(!,..,:,,, AL. Rock,Lcibrock ohn Erm- Ien. B. Rock fonder Mouwen,Palrrock,Kercl.G .Sayon,faye fans manches.IT. Tonica, tooega..Jd. Sayo fin mangas. Tunica intima .A"g.U .interior r.rl.Max. interula,tunica[""/’liriter ONrd.ixtcJIIIfiU’ x,mlrm .A"Ibtn. x,mmipror Mtnantl. t)>XVXAo• 1,,_ flatl •. -.,.,.,..,..;~ Pa~nuc,lror• .UtXP• ’l'".:m,’ .l’lnx~, ~A.tft.v,~ .An- Jrnph. ""v’~ ., .,l;;eu )(!~"";X’.;’ ;X’"'"’ )(.mJrinoc .A" ··ifl<~nr ro. AL. Ein Hembd. B. Hc:mde. G. Chcmife. IT. Camiccia. camigiuola. H . Cami fa. Tunica lati claui SNtton,lariclauia JI’ .JI. · r. M•x. larus clau us Cvl’n. 1"acito,tunicz purpura larior Plm. tnftgnr ’rat Srttalo•’f ordmi<, -vt t<]lltflri< ru mca an:;,wfl• rlaHJ, ’]"4 <"OIIttnlum fuoffi: ?.l~tctnAitm prodr- dll relier ru Pattr<"Hllf1 hu -,crbu: ’/lt..:cm .u ’<J"tJln!o!J>ImJ,do,’;t- """< ""’"' ,-vrxit anguft• cLru• f"’" co11tmtu1. , .f,; rll.tprue ,J tJttulsflt . . , , .{t/Hr fu(,,JUJ,rndo tunr,am rll.rm >:!ruva -:rlu.1vo•~v Strabo J,. / • L SVESTIBVS. CAP. LXXVI. 1 17? --·-· xit. Ita votit11ri pote•·it foltmnu m~~gijh·11tibU1 paftim in Bt{gio wflu a1-gt4ftu b•·aEftH inttrpunEfa. AL. Eins Kathsherrn Kleydt. B . Eens Raersheeren Cleet. G . Habillement d’vn·fenateur. IT. Habito di îenatore. H . Veftidura Je fenador à confe· jero. Tunica manicata ciar: manuleata PIAI#to. ~1.:.rx.«prlt~~r.:.c Strab. AL.Rock mit Ermlen. B. Paltrock met Mouwen •. G . Sayon, faye à manches. IT . S:~yo con maniché. H . Sayo con fus mangas . .Tunica ralaris c". ad talo1promiff4. ?rD.P~e•c,-n~oq>o'eGc>"IIV~••(· eo~Aoc,I(9Cf’ll’ldTor in lib. Jttgt~m tn~I"/Wrf;,. PoUuci ne.wo•s )!"61’ Htjiodo. AL. Ein bngcr Rockbifzaulf die Ferfen.B. Rock rot de Voc:tc:n toc lanck. G . Say on long iufques aux talons. 1r. Tonica longa, à Greca, infino oe piedi. H . Sayo lueogo balla los piez. T utulus Fulgtntio eft pallium. ~uofan·o facimdo raput ttffabllnt. CjHtm Phrygium amid:umdixiOe ..,;dttur J’irg.ibi: F.tcaJntaantt atM P~iovtlamut·amiéfu, ( alittrcmftt Ftjflll,~e ’]HO fHo dictmlllloco) ftdljllia dilHtio•· mil>itft aHffO!’itM Fulgmt’1, fuffibulum ilùHl"’locabocHm l’rf"o, 2"odeftvtftimmttlmalbHm pr.e · trxtHm,tj..adra~m, oblong-, ’luod ;,. capite jiurijicllnW IMbt- b.mt, P"d Bt{g.cnominamlll Een amid:: niflpotitH il/a fit plaga alba oblonga pr~t.tt:JdA,tjNA nontJiflZU inlocn injh·atA lmme!’ls ant "’lertici,ca- lici. optmtl•mfacrifieru foftjmt. Tyrrhc:nicumf.,., Hetrufcum fandalium,eftmpid.egemu ltalufe. minn at’jiH Hijfanü ..,[Jtatum, tdito adnuJtlum folo, <JHOd HtjjchiHf c/,n-tfatU intPibewiki (d)it.nHrw..Jr nt.r .A:iArOf,JUé.ffVJœC Tl u+KAov. dirit11r aH· um rvpPuAJI"~’[11uuditélo.nppiMI•"ournltAA1ev Cratmo , rvpplw11e· ,_,,, tjiiOd PhûuLu fr~~. PallatliatldiJit. T:Jn-hma ..,;ncula it,, txponit Sn’llilu ap..d Pirgilir~m. AL. Hifpaoifche weider Pantolfd. B . Hooghe ~ft Spaenfchc ~antoff~Je, Suppinen. G . Sapin, pan- toufle Efpagnolc.IT . Sappino.H . Chapino. Veftimcotum Plp.!eftis,indumentum Cictr. amiélus Eitl. i"’nr, ~.s.,lA", irJ,IA’IC, ~ •.,., ..,.,, «,uq,ft"IA’IC, -ieor Homtro, l~mv, A~’IIVI A.:,’llll ..Apo/lDnio, f~C poitÏI, l’li’[CAJIIfJ! , -"e’/«"’ Suitk. AL. Klcyd,Kleydunj;.B · Clec:t habijt.G. Vellc:ment, habille- menr.IT . Vellc,velimento.H.Vdl:idura, velle. Veftis acu piéla,Phrygia, Phrygiana Plin. ;,J,IA" ’JIUI/lAAII,:,, AL. Gefticktes tleydt.B . Gellic.ltc oft geboort cleer. G. Habille- ment ouuré à 1efguille, ou de broaerie. IT . Vcftc ricamata. H. Vellidura labarada de broderia. Veftis amethyftina, ,tb:x/fi colm in -,illAm ~gmtr41Jtt Pibewiki (d) li- . ci680>IYOr •Ame thy!lina Pibewiki (d)tmtro ,.r,;t.Jinil Jixitl""tnalil. AL . Violbrauner R.ock.B.Peerfch violetten cleet.G .Habillement violer. Vc:ftis atcalica Plimo,ab .Att~tlo ~~Ami rtg~’•<J"i prim111 """’"' wfli- blll mttxllit;ii..flGCAnl" ~"r, XjiiiCJOliiiC<;VS, XjV"OA/AH HalKar. A"· XfV"oc •.4’t't’Wno. AL. Ein gülden Stdck. B . Gouden laken. G . Drap d’or.IT . Velle dibrocato, drappo d’oro. H . Panno Je oro.AN .Cloth’c ofgoldc. . · Vell:is bombycina,~fttA ’1"""’ bomb;ym nmt. co a Proptt·tio, P.• l"’"· xin. p;,,$ putiù talfetam ..,,lgartm ita nuncupAmlam t/[e. AL.Sei- dc:nkfc:yd. B .TaiFeta, oft tafcaf, fijden cl cet .G. Habillement de foye.IT . Velle di fcta.H.Vellidura <le ~cda. Veftis ca:oatoria, ta::natorium Mm·tiali • fn. qua ~~re~~babant rrm.e • ttmportlt«nÏrlt ~Al!. DiDni. AL. Naclmock. B. Rachttab- baert,tafcltabbac:rt. G. Robe de nuit.IT . Tabarro, o vellic- ciuolo di notte,& che s’vfa per cafa,foprauclle. H . Ropa para tracr en ca fa. Vc:ll:is difcolor, ’J'Ut di~~trft ..,,1 conh·a•-ij tfl rolo•·i<, .,./ .L .o!’Hm po till< coloNim.llx.ellc. AL. Le brey Klc:ydung, oder Klcyd von ’Z.wey oder mc:hr Farben. B . Lc:uc:rc:ye, leuc:rc:yc:n cleet. G . Liur~. IT. Liu rea. H . Librea. Vcll:is goll’ypina, :rylina. tvAu. ov ;~rro~’ Cttft<~:. AL. Ein Kleydr von Barchet, Baumvollc: oder Bo bafin. B. Een clect van cotcoen, bombclijn, ofi: fullaioen lec:t. G . Habillement de full aine, ou de cotton. IT . Velle di l&rnaccia, di guarnel, o di bombagina. H . Vellidura de full:eda. V ellis heteromallalanra. po.I’OIA&.ori..,~c. AL. Ein Kle}d von Bubcnfammet. B. Een trijpen oft bafiaerdluweclen clec:t.G. De tripe,de chamois vcloqté. IT . Di vclluro de tripa. H . De velludo de tri pa. Vell:is holoferica, fe rica heteromalla. o"’"'"f"’J", O’lf’"o• ineô- l"«.~ov. AL. Ein Sam mets Kleyd: B. Een fluwcden cl cet. G . De: vc:lours. IT, Di vc:luto. H. De velludo o de: tcr}o- pclo. ’ V c:ll:is inrc:rpolis, vefiimenrum interpolum rlp, tx ..,rtt•·• nou,.m •·tdditum Ïtorrn6Voc;Jv;~l""’· AL. Ein altc:s Kleidtdas clltlc- werr, gewendet vnd widcr duffgebut7.t. B. Ec:n opgchaelt cl cet. G. Habillement radoubé , fripé & regraté. IT. Velle adobata,rifata,o rinouara.H . Ve!lidura .lfcytada o adobada, y rcnouada. 1.’ ellis la~c:ra, pannof.tp~rtoJ’vroe ~A.t rur•r· AL. Zcrrilfco,~c A1ck vnJ hudlachrig Klc:id. B . Gc!i:hcurt en de ghc:l.1rr clccr. ,_ .. __ G. Veftcmcnt dcfchiré,& rapeull’é. IT. Sruccio, ’elle fqu<~r-. fiata à ~~acciara & rappczzlta. H . Capa dcfpc:dapda. Vdh~ lacmtata, ~imfDjàm w~•’P':ctantrw ~ mJimu collttl.zm, I)H.t & ftrJ3li > a10 pofltto fJOtl p/actt ljiJ.ori ’xpojrtio, f1’~ ta ’JU .( i.tCHS f>abr.,; : quadm toutim picnmt i11textu1taHt acu pi{los , c11m à Lacinill 110n à 111m vox duU~ftt. AL. l’altachtig Kleid, voll falren. B. Ecn . vol.tlegen --:•1r clcct,ende vol vouwen. G. Robe plilfée, ou plemc Je phs,vc:ll:cment fortlargc:. IT . Vc:ll:ito largo & pie- . no di faldc:. H. Vcftitura Ilena ac ha!,las. Vdl:is lanca -’e•iiv Ï:q>o~ Dio(c.’nJLII/uroY o<rOw,u.x . AL. w · ulli n Klc:yJr. B. Wollcn deer. G. Habillcm~nt Je laine. IT . Velle: di lana. H. Vellidura de lana. Vdlis timea Cictr.P.ni<v i,J’v.u«,.lvoüv ~60.ou,..AL. tcinen Kit- tel oder Kleyd. B. Lynen oft ty ..v:ucn keel oft cl cet. G . Vc- Hcment de liugc,ou de toile:. IT . Velle di tel a. H. Veftidura de lino ù tda. Vellis pel lita r•·optrtio.pellicea Paula t,IL110t~ror d.U"· AL. Gefut- terc Klc:yd.c:in Pelrz. B . Mer vellen, bonr, wilde: voedc:ringe ofr pcls gcuocdc:rt cleer. G . Vell:cment fourré de: peau de rc:- n:uJ,ou d’autre bcllc,vnc pclilfe, vn pclilfon. IT . Velle: fo- dr:tta di pcnn~,pclliza, 0 pellizzon. H. Vcll:i<lura tapada ,Je rdlcias. Vellis pexa,l}ifftt ttxtu•·.t,’]II.C tonftot~em F1·t . al~ .,.,ai-s oblongu lmjir- ta•n e:rponunt:ita ’Vt Jf.fmmif tr.lm.t’]Ht ttxiHJ’,:Iattatoculos, v1ll1< o- pcrt.I,Cif; opponitllr.trita.bil5li:;rt"71)~.«"ro~<«~cç. Strab. AL. V011 guren Lindifchen Tuch,daîz man wol belèhc:rcn mag.B. Van dick laken datmcn wei tèheercn m:~ch. G. Habillement d’vn drap efpez. IT . Habito .i Jung hi pc il. H. Vellidura de rafo. Vctl:is piéta. eui intexr.e jimt.m:md111m fômz.r & flafèuli, <JIIIt thue•).c. •ft ab acu p_iél:t.id ’l"’d l’lmij tcjh111omo c!.ll’tftlt d.cmt!s: Piélas ve- !~es i.tm apud Jfomrrum Ji~tJ]’e, ’Vndr triumpha/(s t~otr.o. ..4’ mfartrt: ul rln:v:;rs;,;um"’Unt,iaro•J’"' P hrygiana: "ff’tll.tufunt:eA tmm a(· fermda rftlte1io ’" m.mu(cripto "’"o•·. «vJ’•vn i .. a,;r .1/•·temidoro, lill’· -n:Î.ôli<’JOI)IJ. , ;, , r<d<dT?wJs !rw~~. AL. Ein KleyJ das im weben mit Blûmlin,mit Figuren vnd Thicren. oder :1nder Gem:ihlt, gemacht vnd geciert :ire!. B. Eco ghebloemt ofr ghebéelc cleet. G . Habillement à Acnrs,:i figures,& peintures, on ’!dri. bi ables ornemens. IT. Velte rica man tao lano rata de fiori, figure,pinture,& coli f:mi ornamenti ù bei di tègni. H . Ve- fi•dura la brada dt Aores,figuras,piotur:ts,o femejantes co fas. Veftis polymita P/m. verticolor Eid. ·m[Kolon•H1 !.cm ttxtA: fo•·• c 1 t’.Jdtm cHm Baby lon ica (cu1Hl D .dtearo & arg.lrg. ft mmtio )nAn• Bab:Jltn,Plimo ttflr,diutYfos rolom p•élurA intn:trt iujl.t,.it. ?IUAIÎ- f’t!Or,""""’"oxewi.AL. Bildechtig vnd geAugelc KlcyJ , fo aulf viderlcy Sclu:mcl Gc:wcbcn ill. B. E"cn canianten,wecrfchy- nichenJc vc:clvc:rwichclcct. C . Habi!lemc:nr bigarré,com- me de: c::hangeant : ou de <]udquc n~atic:rc on il y a diuedité de: couleurs. IT . Vcll:c Ji can~iaare,o fara di qualchc: marc- ria,doue concorrono ~u colon. H . Vefiidura hec ha de quai- chier pan no tc:xi,Jo de diljerfos colores. Vellis promc:rcalis S11rtouio, ’l"" p.tn’if.,m•I..u J..prmaranta wnu,., JeportatH!’ :i propo/11 (J" nw~zonibJH. ~rzor t:n,,ua.. AL.Kleydt da fi m:1n :1ufllragc von,) fail ill. n . Clc:c:t dattnen ter marckt fende oft wtdraecllt om re vercoopen. G . Vcflemenr mis en vente, à vendJe.IT . Veflc: da vendre, & c.hi fe port:~ al marcaro. lI. Veftidura para venclc:r~. ••. Vellis pu lia Cic.lusul>ris. ffinebre vetlimcntum Cie. amiculum nigellum r,,,., ., ~eqmm i-’n; Poli. q>œc~, t.vn ..4’ ··•flop/J. ~œ . . .,. .. m;r.or EHrip. :;rive•~~ ~tmmoni, iptl"rn .w’lnl ..4’foilomo, ~.=nc ’ ’-1•’ • ’ d’ , 1
- r~7r.~DU ..4’ l}wp ’·l"t.atv ct,u~oor SUl .r, 7rtv911"QY ~v;.er fi" •c.:•··
AL. Trawr,Leid. Leich oder Klagklcyd. B . Rouw-e cleet. G. Robbc de dueii.IT.Vefl~ de corrorro. H 1 S 1’. Vcllidura ,Ic- luro. Vcll:is pu ra 1’ir_;il. ’]"·’ (.rcrum ctlcbratlll’tH dubu• fr{fi; amiàrbatuo·, ’]liam canduLtm [H•Oè aut•mro. ., .. Vetl:is purpurca, ollrina f’ropmio, Tyril r11g. conchyliata Plm Sarrana, perfufa ollro rirg. :1rdens mu riec l’altr. f’l.rr. ?ID~ipu• plv, ?IDf~veoP..«IP~f# L. Purpurn Kleydc. B. Purpuren ofc car- mc:lijnen cleet.GfH:~,billc:ment de pourpre, ou de: cramoilin. lT.V cftc: porporea ouero chrcmclina. Il. Vdlidura de c:~• melino. V ellis feu tula ra, tr-. :tH..a plagi• difhnfla , ’/"aie• ;,. .n ·.mea•·u, trlis ,.j. fontud~O’.U~I <ri<OTII.<ilOI .lfm.tno. !- .in Kleplt darinn IUJ!l viel rundç Circkc:in ficher. n . Ecn cie~r mer veel ronde fchil· dekc:ns ofr circkclcn. G. Habillement ou lècmblc à voÏl Il toile Je: l’araignée. 1 T A L. Vell~:: ,Jou~ p:tr che fi veda b rel:t . Jcl ragna. H 1 ~ P. V cflidUl.l do puefee de vec:r b rç’
- 1rana.
Vellis fegmcntltl, qu.( {;~~lllflllH J’lll’['lm: ,r!rmu(vc Tll,llcl’i.( 11117 • ’. & -vtt71•icu/dto optre compojitu ,aurriipu YJ•gts wufrl: f.: <’,. ,tt ,cr,,~.t (_ . . comprol•at JjidorHf, l~gmcmatam r:>:punms zon" ’7": 1•: . . l .:m ( ·· ’l"·•fi frgmm/11 om;rtam. 6imievq>II, 116èi~xm. •fot:tl’·•· ’""’ '/"’ fimbriatam, npummt . /wc rfh,po~>JwTluÎ. Jil•m’ · ··"" l’l ’ t~ .1t.1"’ lUIoJ,nt 5diiH lf,,ltol’ A1..FinK!c’ J ,1 1’ .,, . t !ii:;r:1(’ : • • ’ !t! . l . ’ ! Goldstriemen durch vnnd vberzogen ist B. Een cleet met carmeslin, oft gout door oft ouertrocken GAL. Habillement ou il y a du cramoisin, ou de l’or parmy tissu, et par filets laboure ITAL. Veste oue e in guisa de ricami tessuto dentro qualque filo d’oro, o de chremesino H. Vestidura trepada con su hilo do oro, o bossada de cramesina. Hanc vero Pliniana voce. fimbriatam si accipiamus AL. Mit Gold vnnd solchem Geschmuck verbrembt B. Mer gout, etc. beleyt oft geboort cleet G. Bende d’or, ou d’autre richesse, d’ouurage IT. Bendata, et listata d’oro, di chremesino o d’altro H. Que tiene en cabe oro o cramesina
Vestis serica σηριχόν, βύσσηνοϛ ἐσθήϛ. AL. Ein Seiden, oder Attlasses Kleyd B. Een syden, satynen, oft arme synen cleet G. Vestement de soye, d’armoisin, on de satin ITAL. Veste di seta, d’armosino H. Vestidura de algodon o seda
Vestis subserica tramoserica. ἱποσηριχόν. AL. Ein Bursates, oder halb Seiden Kleyd B. Van Cypers satijn G. De satin de Cypres.
Vestis viatoria ὁδοιπορηχή ἐσθήϛ. Herodia. AL. Reiszkleyd B. Reycleet G. Qui sert a vn voyagier, pour cheminer. Vesticciuolo per caminare, di camino, di viandante H. Vestidura para el camino, para caminar en ella, capa de camino
Vestis vitrea Varronis pro vitri instar pellucida ac tenui.
Vestis vndans, quæ in incessu crispatur, præsertim dum succussatur corpus: qua ratione vndantes habenas dixit Virgilius, quasi vndatim crispantes, dum ab auriga vommouentur. falluntur enim qui remissas interpretantur. Plautus illud docet in Epidico: Suam qui vndantem chlamydem quassando facit. AL. Ein Kleydt so sich in zwanck faldet, vnd rauscht, wie dann eins Fuhrmanns Kittel B. Een cleet dat op ende neer valt in ronckelen, cleet met froncelen G. Habillement ondoyant ITAL. Habito ondeggiante H. Vestidura que ondea
Vestis vndulata, ab vndis in ea expressis υνματουργήϛ ἐσθήϛ. AL. Schameloten Kleyd B. Cameloten cleet, een cleet van ghewatert camelor G. De chamelot a ondes ITAL. Di zambeloto H. De camelote
Veteramenta χαττύματα χαλήμπηγα, παλινδόρια. AL. Alte Schuchflecken B. Oude Schoelappen G. Sauates IT. Sauate H. capaterias
Villus Cicer. Virg. λάxνη, μαλλόϛ. AL. Fotz B. Lock, Noppe, Hayr G. Poil IT. Pelo H. Vello
Vitta. Velum erat lineum, vt ex Ouidio liquet in Fastis, quo comas adstringebant, sacerdotum insigne, quod innuit Seruius. AL. Ein leinen Haube, oder Hauptbinden B. Een lynen huyne, oft hayrbant. Vne bande ou ruben de teste ITAL. Benda de la testa H. Venda ò ornamiento de la cabeça
Vmbella Iuuen. vmbraculum Martiali, Capitis operculum ad defendendum solem aut imbrem comparatum σχιάδιον. AL. Schijnhut, Schaubhut, Schathut, Wetterhut B. Hoet, Hueyken G. Chapeline ITAL. Capelletto H. Capelo
Vncinulus, quo vestis astringitur. ὀγχόϛ Homero. AL. Hackle B. Haeck, Weerhaeck, Schorhaeck B. Crochet IT. Rampino, vncino H. Garsio o corchette de vestidura.
DE VITE ET PARTIBVS
EIVS.
Cap. lxxvii.
cinvs acinum, acinus vinaceus Cic. ῥάκ χόχχοϛ. AL. Beerle, Traubenbeere. Wijnbesye, beye G. Grain de raisin It. Acino, grano d’vua H. Granillo de razino
Extenditur hoc nomen latius ad fructus munitiores arborum fruticumve spissius crescentes & coactius, vt sambuci, hederaeque.
Bacca est quæ rarius crescit, vt in olea et lauro, ἀχρόδρυον. AL. Kleine Frucht vnd Beeren der Baumen B. Besyen van olijfboom, oft laurierboom, ende diergelijcken G. Grain ou menu fruit des arbres ITAL. Qualunche fruito minuto delli arbori H. Qualquiera fruta minuda de arbol
Baeca lauri δαφνόχοχχοϛ. AL. Lawrbeere B. Bakelaer GAL. Grain de laurier
Capreolus Varr. clauicula Cicer. Col. viticula Plin. crinis Eid. Coliculus viteus cincinni in modum contortus, quo locum serpendo capit annulus vitis, Aureliano. ἔλικ. AL. Gablen an Weinreben B. Clauierken GAL. Fleaux ou vuilles de la vigne ITAL. Viticcio o tralcio che lega et se ella vite alli pali H. Fisereta o carcillo la vid
Corymbus Vuae hederae acinis stipata. χόρυμδοϛ. AL. Epphewdeere B. Besyen van eeclof, van clijf, oft van eertsvel GAL. Grain de lierre ITAL. coccola d’allera H. Vuas de yedra
Flagellum Summa palmitis pars et cyma. AL. Gerten B. De bouenste ranck GAL. Sion ou menu bout de la vigne ITAL. Capo de la
vite H. Ramo alto de la vid
Folliculus Corium vnae. AL. Das Heutle B. De huyt van cen besye
Malleolus Nouellus palmes plantationi idoneus. malleolaris virga Colum. AL. Iunge Rebschosz, Hurling, Knebel B. Loot, ionghe ranck GAL. Prouin ITAL. Pampano H. Pampano
Propago Virgil. Vetula vitis humi depressa, quo ex vna plures emergant, ἀπώρυκ χληματίϛ Anatolio. AL. Ein alter Rebstock wider eingelegt B. Oude wijngaert stock weder in ghelegt GAL. Prouin de vigne ITAL. Prouana della vite H. Prouena del sarmiento de la vid
Palmes focaneus Colum. qui in bifurco medius prosilit. AL. Ein Schoszlin in Aschsseln, Hurling, Beygerten. Een rieffen oft byscheute GAL. Le reietton qui croist entre la forchure de la vigne H. Sarmiento sopeton
Palmes fructuarius racemarius, flagellum vitis fructuarium Colum. GAL. Ein fruchtbar Schosz B. Vruchtbare scheut GAL. Reietton fruitier
Palmes orbus Colum qui nihil parit. AL. Blinde Rehen, ohne Rebaugen B. Blinde scheute daer niet aen en comt
Palmes pampinarius Colum. pampinarium Plin. colis, qui primo anno frondem sine fructu fundit. AL. Rabschosz ohne Trauben B. De ranck die niet dan bladeren voorbrengt GAL. Sarment qui porte fueilles seulement sans fruit ITAL. Tralicio, del primo anno foglioso H. Sarmiento que no lleua fruta
Palmes sarmentum Colum. Praelonga luxuriantis vitis virga. χλῆμα, χληματἰϛ, ἀγχαλίϛ. AL. Die vbrige Gerten an den beschnitten Weinraben B. Wijngaerten Ranck, welcke blijft om nieu hout te schieten GAL. Le vieil bois de la vigne ITAL. Palmite, o tralcio H. El sarmiento de la vid, el pampano
Pampinare cacumina defringere, Col. coles enatos e sarmento tollere Catoni Frondium luxuriem tollere βλαστολογειν Theophr. οἰναοίζειν. AL. Reblaub ab oder zerbrechen B. Wijngaert loof afbreken GAL. Esbougeonner, et effueiller la vigne ITAL. Spanpinare la vite, stralciare H. Deshojar los pampanos
Pampinus Cicer. Folium vitis quo vestitur. οἴναρον. AL. Rebblat B. Wijn gaerblat GAL. Pampre, fueille de la vigne ITAL. Pampano H. Pampana, hoja de la vid
Pampinus Colum. Horat. Ramus foliosus a palmite exiens. χλῆμα. AL. Reblaub B. Wijngaert scheute GAL. Bourgeon de la vigne, ieune bois de la vigne auec sa fueilse, pampre nonnullis ITAL. Pampino H. Pampano
Racemus Virgil. scapus, proprie ramulus vnde acini dependent. βότρυϛ, botrus, botryo Mart. AL. Der rapp oder drapp am Trauben Kam, Steertzel B. Een druyue GAL. La grappe ITAL. Racemo, grappolo H. Cencerron de las vuas
Resex Col. palmes subsidiarius Eid. Sarmentum annotinum quod putatur ad fructisicandum. praesidiarius palmes Colum. palmes vinarius, et custos Varroni. AL. Ein Gerte am Reben gelassen, ein geschnittene Gerte B. De ranck die ghecort is, de ranck die gesneden wordt H. Sarmjento del cuerpo de la vid
Ridica Colum. pedamentum vitis Eid. adminiculum Cic. sudis, statumen Colum. pertica, palus. σφυρά, μόσxοϛ. AL. Rebsteck B. ijngacrtstaecke GAL. Eschalas de vigne ITAL. Palo de la vite H. Rodrigon para la vid
Tradux Varron. rumpus Eid. Propago vitis ab arbore in arborem traducta. AL. Vberschuszling B. D’ouerschuete, die haer in de hooch de en int breede wt streckt GAL. L’auantin ou longue branche de vigne ITAL. Rampollo H. Sarmiento para pronena, mugron de la vid
Vinaceus Varr. vinaceum Columell. Granum acini. γίγαρτον, πυρήν. AL. Kerne B. De keeren, oft karle, oft steen van een druyue GAL. Le marc de raisins ITAL. Vinacciuolo H. Granillo de la vua
Vitis ἂμπελοϛ, οἴνη, οἱνοφόροϛ, οὑμερίϛ Horat. AL. Weinreb B. Wijngaert, wijnstock GAL. Vigne ITAL. Vite, vigna H. Vid
Vitis arbustiua quae maritatur arboribus, ἂμπελοϛ ἀναδενδράϛ. AL. Reben am Baumen gezogen B. Wijngaert aen een boom gevolchten GAL. Vigne mariee aux arbres, ou qui rampe contre vn arbre ITAL. Vite che rampega sopra li arbori H. Vidabracada con arbol
Vitis compluuniata Plin. tecti in modum longe lateque fornicata. AL. Reblaub weit vnd breit zerlegt B. Wijngaert galeryewijs ouerdeckt ost gheleyt GAL. Vigne lieeau long du rayon ITAL. Vite ligata et condotra a guisa d’arco, di volto, o di fogna H. Vid parrada de patio, en arco o boneda
Vitis iugata canteriata Colum. quae pedamentis canteriisque transuersa iugatur. AL. Weinreben an einem gehald mit Zwerchstangen auffgericht B. Wijngaerten met latten oft recken, dwers geleyt GAL. Vigne Eschalassee, soustenus de perches trauerses ITAL. Vite sostenuta da pertiche trauersate H. Vid sostentada de pertigas atrauersadas
Vitis lachrymans δαχρυῤῥούσα, δαχρύῤῥυτοϛ Sotioni. AL. Ein trieffende Reg B. Een druypende wijngaert GAL. Vigne qui pleure, ou degoutte vne sorte d'eaue IT. Vite que lagrima H. Vid que llora
Vitis luxurians ἂμπελοϛ ὑλομανήϛ. AL. Vberflussig schiessend B. Weeldige wijngaert GAL. Vigne croissant trop abondamment, qui iette trop de branches ITAL. Vite suprabondante, che cresce troppo H. Vid superflua, demasiada. que crece mucho
Vitis ordinaria Colum. in quincuncem ferè disposita. AL. Nach ordnung Gepflantzet B. Op. de rye, oft vervolgens gesel GAL. Plantee par ordre IT. Posta o plantata per ordine H. Puesta y plantada en orden
Vitis pedata statuminata Plinio, palis perticisque firmata. AL. Reben gestrutzet BELG. Wijngaert aen stocken oft staecken gefet GAL. Vigne eschalassee, ou munie d'eschalas ITAL. Vite sostenuta et appoggiata sopra pentiche et pali. HISP.
H. Vid puesta en estado, y sostentada de sus rodrigones
Vitis pergulana Colum. AL. Reblaub BELG. Wijngaert lueif, ouerleyde wijngaert GAL. Vigne qui est faicte en treille ITAL. Vitre fatta in guise di pergola HISP. Vid sobre percha
Vitis siderata Plinio ἀστρόπληκ ἂμπελοϛ Baßiano. AL. Verdorrete Weinreb BELG. Verbrant doort onweder GAL. Nielee et gastee du temps IT. Vite brusciata et guasta parla tempesta H. Vid pasmada
Vitis vidua Catul. Horat. non associata nec maritata arbori.
Viuiradix Plin. Vitis quae cum radice pangitur. μόxευμα. AL. Setzling B. Wijngaert met den wortel gheset G. Vigne plantee auec la racine IT. Vite piantata con la radice H. Vid baruada con rayces
Vua constat scapo et acinis, ab vuido, qui latex est, dicta. σταφυλή. AL. Traub, Traubelbeere, Weintraubel B. Druyue, Wijndruyue G. Raisin IT. ☞ H. Vua.
NOMENCLATOR, E DVOBVS GLOSSARIIS vetustissimis collectus, Latinograecus. (latin-grec)[modifier]
E DVOBVS GLOSSARIIS
vetustissimis collectus, Latinogræcus.DE CÆLO. ΠΕΡΙ’ ΟὟΡΑΝΟΎ.
Ælum, Ούρανόζ.
Stellæ, Άσtέρεζ.
Nubila, Νεφέλαi.
Nebula, Όμίχλη.
Serenum, Εύδία.
Subnubilum, Έπiνέφελον.
Nimbus, Όμβροζ.
Pluuia, Βροχεtόζ.
Stillicidium, Σtαλαγμόζ.
Ros, Δρόσοζ.
Guttæ, Σtαγόνεζ.
Nix, Χiών.
Gelus, Παγεtόζ.
Frigus, Γύχοζ.
Scoruscatio, Άσtραπή.
Tonitruum, Βρονtή.
Fulmen, Κεραυνόζ.
Nox, Νύc.
Tenebræ, Σκοtία.
Sera, Οyέ.
Mane, Πρwi+/.
Hodie, Σήμερον.
Cras, Αὓρiον.
Dies, Ήμέρα.
Lux, Φῶζ.
Pruina, Πάχνη.
Gelus, Παγεtόζ.
Stella, Άσtήρ.
Hiemps, Χεiμών.
Ver, Ἔαρ.
Aestus, Θέροζ.
Autumnus, Φθiνόπwρον.
Calor, Φερμασία.
Annus, Ένiαυtόζ.
Mensis, Μήν.
Dies, Ήμέρα.
Nox, Νύc.
Media nox, Μεσονύκtiον.
Gallicinum, Άλεκtρυφόνiον.
Post prandium, Μεtα’ άρiσtον (Μσtα άρiσtον).
Meridie, Μεσεμβρία (...εiέλ...).
Vespera, Έσπέρα.
Tenebræ, Σκοtίαi.
Aequinoctium, Ίσονύκtiον.
Solstitium, Ήλiοσtασία.
Tonitruum, Βρονtή.
Fulgur, Άσtραπή.
Fulmen, Κεραυνόζ.
Canicula, Κύwν.
Corona, Σtέφανοζ.
Arcus, Ίρiζ.
Tempestas, Θύελλα.
DEARVM, ΘΕΆΩΝ.
Dea, Θεά.
Iuno, ’Ήρα.
Luna, Σκλήνη.
Diana, Άρtεμiζ.
Venus, Άφροδίtη.
Minerua, Άθηνά.
Mater deorum, Μήtηρ θεῶν.
Terra, Τή.
Opis, Ῥεα.
Ceres, Δήμηtρα.
Concordia, Όμόνοiα.
Latona, Ληtώ.
Furiæ, Έρiννύεζ.
Isis, Φαρία.
Camænæ, Μοϰσαi.
Muneta, Μνημοσυνη.
Iustitia, Δiκαiοσυνη.
Honor, Τiμή.
Salus, Ύγεία.
Vestia, Έσtία.
Felicitas, Εύtυχία.
Fortuna, Τύχη.
Spes, Έλπίζ.
Prouidentia, Πρόνοiα.
Proserpina, Φερσεφόνη.
DEORVM NOMINA, ΘΕὮΝ ΟΝΟΜΑΤΑ.
Deus, Θεόζ.
Saturnus, Κρόνοζ.
Iouis, Ζεύζ.
Sol, Ήλiοζ.
Mars, Άρηζ.
Neptunus, Ποσεiδῶν.
Vulcanus, ’Ήφαiσtοζ.
Cupido, Ἔρwζ.
Amor, Πόθοζ.
Liber pater, Δiονύσοζ.
Mercurius, Έρμήζ.
Erculus, Ήρακλήζ.
Incubus, Πάν.
Sacerdos, Ίερεύζ.
Iterum
DE CÆLO, ΠΕΡΙ’ ΟὟΡΑΝΟΎ.
Cælum, Ούρανόζ.
Nubes, Νέφη.
Caligo, Άμαυρία.
Nebula, Όμίχλη.
Stellæ, Άσtέρεζ.
Ros, Δρόσοζ.
Nubilum, Έπiνέφελον.
Imber, Όμβροζ.
Vapor, Άtμίζ.
Vmor, Ίκμάζ.
Pluuia, Ύεtόζ.
Pluuit, Βρίχεi.
Serenum, Εύδiα.
Tranquillitas, Ταληνή.
Frigus, Υύχοζ.
Nix, Χκόν.
Niuet, Χiονίζεi.
Glacies, Κρύσtαλλοζ.
DE HOMINE, ΠΕΡΙ’ ΆΝΘΡΏΠΟΥ.
Homo, Άνθρwποζ.
Mortalis, Θνηtόζ.
Immortalis, Άθάναtοζ.
Viuus, Ζwόζ.
Vita humana, Ζwη’ άνθρwπίνη.
Aetas, Ήλiκία.
Spiritus, Πνεϰμα.
Alitus, Άσθμα.
Corpus, Σῶμα.
Respirium, Αναπνοή.
Vox, Φwνύ.
Loquela, Λαλiά.
Sensus, Λἲσθησiζ.
Sensus quinque, Αίσθήσεiζ πένtη.
Visus, Όρασiζ.
Gustatio, Υεϰσiζ.
Auditus, Ακοή.
Olfactio, Όσφρησiζ.
Tactus, Άφη’.
Infans, Βρέφοζ.
Paruulus, Νεογνόζ.
Puer, Παίζ.
Impubens, Άνηβοζ.
Aduliscens, Νεανίσκοζ.
Aduliscentula, Μείραc.
Vir, Άνήζ.
Iuuenis, Νεώtεροζ.
Masculus, Άρήν.
Foemina, Θήλεiα.
Mulier, Γυνή.
Medietas, Μεσήλic.
Senior, Πρεσβύtεροζ.
Senex, Γέρwν.
Anus, Γραϰζ.
Anicula, Γραi+/δiον.
DE MEMBRIS HVMANIS, ΠΕΡΙ’ ΜΕΛὮΝ ΆΝΘΏΠΊΝΩΝ.
Homo, Άνθρwποζ.
Membra, Μέλη.
Vitalis, Ζώσiμοζ.
Vita, Ζwή.
Anima, Γυγή.
Vox, Φwνή.
Corpus, Σῶμα.
Caput, Κεφαλή.
Vertex, Κορυφή.
Caluaria, Κρανίον.
Cerebellum, Ένκέφαλοζ.
Membranum, Ύμήν.
Capilli, Τρίχεζ.
Cincinni, Βόσtρυχοi.
Crines, Πλόκαμοi.
Cirrus, Σκόλλυζ.
Frons, Μέtwπον.
Tempora, Κρόtαφοi.Anguli, Κανθοί.
Supercilia, Ώφρύεζ.
Palpebræ, Βλέφαρα.
Oculi, Ώφθαλμοί.
Auriculæ, Ώtία.
Nasus, Ῥώθwν.
Bucæ, Γνάθοi.
Maxillæ, Σiαγόνεζ.
Barba, Πώγwν.
Labia, Χείλη.
Ginginæ, Ούλη.
Dentes, Ώδόνtεζ.
Palatum, Ούρανίσκοζ.
Lingua, Γλῶσσα.
Mentum, Γένεiον.
Rostrum, Σtόμα.
Saliua, Σίελοζ.
Ceruix, Αύχήν.
Collum, Τράχηλοζ.
Gula, Φάρυγc.
Guttur, Βρόγχοζ.
Iugulum, Καtακλείζ.
Humeri, Ώμοi.
Brachia, Βραχίονεζ.
Lacerti, Μύεζ.
Cubiti, Άγκῶνεζ.
Manus, Χείρεζ.
Dextra, Δεciά.
Sinistra, Άρiσtερά.
Digiti, Δάκtυλοi.
Vngues, Όνυχεζ.
Pectus, Σtήθοζ.
Cor, Καρδία.
Mamillæ, Μασθοί.
Venter, Γασtήρ.
Vmbilicus, Ώμφαλόζ.
Dorsum, Νῶtοζ.
Spina, Ῥάχiζ.
Latus, Πλευρά.
Ilia, Λαγόνεζ.
Lumbi, Ιχία.
Renes, Νεφροί.
Coxæ, Κοtύλαi.
Nates, Πυγή.
Culus, Πρwκtόζ.
Veretrum, Αίδοίον.
Testiculi, Όρχεiζ.
Femora, Μυiροί.
Poplites, Άγκύλαi.
Genua, Γόναtα.
Tibiæ, Άνtiκνήμiα.
Sura, Γασtροκνημία.
Crura, Σκέλη.
Tali, Άσtράγαλοi.
Pedes, Πόδεζ.
Nerui, Νεϰρα.
Venæ, Φλέβεζ.
Ossa, Ώσtά.
Medulla, Μυελόζ.
Stentinæ, Ἔνtερα.
Sanguis, Αίμα.
Fel, Χολή.
Alipe, Σίχαρ.
Omentum, Έπίπλοον.
Caro, Σάρc.
Pellis, Δέρμα.
Iterum
DE MEMBRIS HVMANIS, ΠΕΡΙ’ΜΕΛὮΝ ΆΝΘΡΩΠΙΝΩΝ.
Membra humana, Μέλη άνθρώπiνα.
Artus, Γυία.
Caput, Κεφαλή.
Capillus, Θρίc.
Capilli, nigri, rufi, flaui, cani, Τρίχεζ, μέλαiναi, cανθαi’, πυρραi’, πολiαί.
Lanugo, Χνοϰζ.
Cicinni, Βόσtρυχοi.
Crines, Πλόκαμοi.
Caluaria, Κρανίον.
Membranum, Ύμήν.
Vertix, Κορυφή.
Tempus, Κρόtαφοζ.
Tempora, Κρόtαφοi.
Frons, Μέtwπον.
Cilium, Έπiσκύνiον.
Supercilia, Ώφρύεζ.
Palpebræ, Βλέφαρα.
Genæ, Ύπώπiα,
Oculus, Όφθαλμόζ.
Oculi, Ώφθαλμοί.
Lumina, Ὃρασiζ.
Pupilla, Κόρη.
Anguli oculorum, Κανθοί.
Lacrimæ, Δάκρυα.
Aures, Οὒζ.
Auriculæ, Όtάρiα (Ωεtάνα].
Auditus, Άκοαί.
Summa auricula, Πtερύγiον.
Lannæ, Λοβοί.
Trumæ, Παρwtίδεζ.
Facies, Ώyiζ.
Vultus, Πρόσwπον.
Ruga, Ῥυtίζ.
Lentigines, Φακοί.
Nasus, Μυκtήρ.
Nares, Ῥίνεζ.
Infranres, Μύσtαc.
Cartilago, Τράγανον.
Mala, Παρεiά.
Bucca, Γνάθοζ.
Buccæ, Γνάθοi.
Maxillæ, Σiαγόνεζ.
Os, Σtόμα.
Roster, Ῥύγχοζ.
Labium, Χείλοζ.
Barba, Πώγwν.
Submentum, Άνθερεών.
Lingua, Γλῶσσα.
Sublingua, Ύπόγλwσσον.
Palatum, Ούρανίσκοζ.
Dens, Ώδούζ.
Dentes, Ώδόνtεζ.
Canini, Κυνέδονtεζ.
Molares, Μύλiοi.
Maxillares, Γόμφοi.
Gingiuæ, Ούλα.
Risus, Γέλοζ.
Occipitium, Ίνίον.
Ceruix, Αύχήν.
Collum, Τράχηλοζ.
Vua, Σtαφυλή.
Tussillæ, Παρίσθμiα.
Fauces, Φάρυγγεζ.
Gurgulio, Λάρυγc.
Gubila, Λαiμόζ.
Iugulum, Καtακλείζ.
Vmerus, Ὣμοζ.
Scapula, Ώμοπλάtη.
Conscaplium, Μεtάφρενον.
Alæ, Μαχάλαi.
Hircus, Τράγοζ.
Brachium, Βραχίwν.
Cubitus, Άγκών.
Lacertus, Μϰζ.
Lacerti, Μύεζ.
Musculus, Μυών.
Manus, Χείρ.
Ossa, Ώσtά.
Medulla, Μυελοζ.
Liniamenta, Συμβολαi’ άρθρwν.
Vena, Φλέy.
Neruus, Νεϰρον.
Neruia, Νεϰρα.
Color, Χρῶμα.
Articulum, Άρθρον.
Articula, Άρθρα.
Dextra, Λεciά.
Pugnus, Γρόνθοζ.
Alapa, Ῥάπiσμα.
Colophus, Κόνδυλοζ.
Digitus, Δάκtυλοζ.
Media manus, Άκροχείρiον.
Vngues, Όνυχεζ.
Pollex, Άνtίχεiρ.
Palmus, Παλάμη.
Interdita, Μεσοδάκtυλα.
Pectus, Σtήθοζ.
Mamma, Μαζόζ.
Mamillæ, Μαζοί.
Papillæ, Θηλαί.
Venter, Γασtήρ.
Dorsum, Νῶtοζ.
Latus, Πλευρόν.
Membrana cerebri, Ύνiν.
Cerebrum, Ένκέφαλοζ.
Circulus oculi, ίρiζ όφθαλμοϰ.
Barbatoria, Πωγωνοκουρία.
Guttur, Βρόγχοζ.
Tules, Παρίσθμiα.
Ilia, Λαγόνεζ.
Mentula, Γωλή.
Natura, Πρόσθεμα.
Mutunium, Πέοζ.
Genitalia, Μόρiα.
Verpa, Δρέμη.
Culei, Όρχεiζ.
Vessica, Κύσtiζ.
Pectines, Έκtενίοi.
Cunnus, Κύσθοζ.
Landica, Έχαράδiν.
Stalis, Άρχόζ.
Veretrum, Αίδοίον.
Calcania, Πέλμαtα.
Varix, Κiρσοζ, Κρiσόζ.
Commissuræ, Άρμογαί.
Semen, Σπέρμα.
Cutis, Έπλεροθή.
Apparitio, Έπiφάνεiα.
Talpa, Γεωρiθίθεζ.
DE STVDIIS, ΠΕΡΙ’ ΦΙΛΟΜΑΘΊΑΖ [ΦΙΛΟΦΥΝΙΩΝ].
Orator, Ῥήtωρ.
Declamatio, Άναφώνησiζ.
Lectio, Άναγνωσiζ.
Narratio, Έcήγησiζ.
Disputatio, Δiάλεκtοζ.
Fabula, Μϰθοζ.
Auditores, Άκροαtαί.
Condiscipuli, Συμμαθηtαί.
Verbum, Ῥήμα.
Liber, Βiβλίον.
Titulus, Ἔλεγχοζ.
Versus, Σtίγοi.
Causa, Δίκη.
Iudicium, Κρίσiζ.
DE LVDO LITERARVM, ΠΕΡΙ’ ΓΡΑΜΜΆΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑΖ.
Ludus, Δiδασκαλείον.
Scola, Σχολή.
Auditorium, Άκροαtήρiον.
Auditores, Άκροαtαί.
Magister, Δiδάσκαλοζ.
Præceptor, Καθηγηtήζ.
Doctor, Έπiσtάtηζ.
Doctrina, Δiδασκαλία.
Discipuli, Μαθηtαί.
Discipulæ, Μαθήtρiαi.
Disciplina, Άγωγή.
Condiscipuli, Συμμαθη Ταί.
Pueri, Παίδεζ.
Puellæ, Κόραi.
Virginis, Παρθένοi.
Eruditio, Παiδεία.
Industria, Φiλοπονία.
Docet bene, Δiδάσκεi καλῶζ.
Exercet, Γυμνάζεi.
Exponit, Έκtίθησi.
Librum, Βiβλίον.
Manuale, Άναλόγiον.
Litteræ, Γράμμαtα.
Syllabæ, Συλλαβαί.
Versus, Σtίχοζ.
Pagina, Σελίζ.Capitulum, Κεφάλαiον.
Scriptura, Γραφή.
Lectio, Άνάγνωσiζ.
Fabulæ, Μϰθοi.
Sententia, Άπόφασiζ.
Prouerbium, Παροίμiον.
Narratio, Δiήγiσiζ.
Oratio, Εύχή.
Figura, Σχήμα.
Poeta, Ποiηtήζ.
Orator, Ῥήtωρ.
Accinctus, Πρόζ ζώ σtοζ.
Similitudo, Ώ μοίωσiζ.
Pronuntiatio, Ύπόκρiσiζ.
Comparatio, Ίσωσiζ.
Parabole, Προοίμiον.
Laus, Ένκώμiον.
DE MILITIA, ΠΕΡΙ’ ΣΤΡΑΤΕΊΑΣ.
Castra, Παρεμβολή.
Milites, Σtραtiῶtαi.
Pedites, Πεζοί.
Equites, Ίππείζ.
Sagittarij, Τοcόtαi.
Desertores, Λεiποtάκtαi.
Speculatores, Καtοπtαi.
Tesseratij, Κραμμαtείζ.
Signiferi, Σημεiοφόροi.
Dux, Ήγεμών.
Præfectus, Ἔπαρχοζ.
Tribunus, Δήμαρχοζ, Χiλίαρχοζ.
Centurio, Έκαtόν tαρχοζ.
Euocatus, Ταcίαρχοζ.
Decurio, Δεκάδαρχοζ.
Pax, Είρήνη.
Exercitus, Σπράtευμα.
Legio, Τάciζ, θέμα.
Lancea, Λόγχη.
Hasta, Δόρυ.
Iaculum, Άκόνtiον.
Spata, Σπάθη.
Gladius, Ζίφοζ.
Scutum, Λ)σπi’ζ, καi’ Σάκοζ.
Sagitta, Βέλοζ.
Arcum, Τόcον.
Hostes, Πολέμiοi.
Pugna, Πόλεμοζ.
Rixa, Μάχου.
Tumultus, Θόρυβοζ.
Insidiæ, Ένέδραi.
Fuga, Φυγή.
Captiui, Αίχμάλωtοi.
Custodia, Φυλακή.
Præda, Ληίδα.
Spolia, Σκϰλα.
Obsides, Όμηροi.
Protector, Ύπερασπiσtήζ.
Auxiliatores, Σύμμαχοi.
Socij, Κοiνωνοί.
Lectio, Έκλογή.
Agmen, Τάγμα.
Expeditio, Όδονπορία.
Impedimenta, Έμπόδiα.
Prælium, Παραγαμηφiζ.
Explorator, Καtάσκοποζ.
Arma, Ὃπλα.
Armati, Όπλίtαi.
Classis, Σtόλοζ.
Armiductor, Όπλοδiδάσκαλοζ.
Fundibali, Λiθοβέλοi.
Campidoctor, Όπλοδiδάκtηζ.
Ballistæ, Καtαβεiαi.
Lorica, Θώραc.
Balteus, Ζωνη.
Galea, Περiκεφαλαία.
Clipeus, Σάκοζ.
Aquilifer, Άεtοφόροζ.
Circitus, Περiοδεία.
Cohors, Σπείρα.
DE CIVITATIB. ΠΕΡΙ’ ΠΟΛΕΩΝ.
Ciuitas condita, Πόλiζ έκtiσμένη.
Vrbs, Άσtυ.
Oppidum, Πολίχνiον.
Vicus, Κώμη.
Murus, Τείχοζ.
Turris, Πύργοζ.
Pinna, Ἔπαλciζ.
Moenia, Περίβολοζ.
Propugnacula, Προμαχῶνεζ.
Porta, Πύλη.
Vallum, Χαράδρα.
Via, Όδόζ.
Via publica, Ώδόζ δημοσία.
Forum, Άγορά.
Tribunal, Βήμα.
Basilica, Βασiλiκή.
Porticus, Σtοά.
Statua, Άνδρiάζ.
Imago, Είκών.
Ambulatio, Περίπαtοζ.
Curia, Βουλή.
Aerarium, Ταζεφυλάκiον.
Ars, Τέχνη.
Suburbanum, Προάσtεiον.
Carcer, Λάc.
Custodia, Φυλακή.
Cloacarius, Δεσμοφύλαc.
Popina, Πανtοπωλείον.
Cauponium, Καπηλείον.
Pistrinum, Άρtοκεπείον.
Officina, Συνεργiον.
Taberna, Έργασtήρiον.
Textrinum, Κουρείον.
Cripta, Βαίγη.
Quadruuium, Άμφοδον.
Platea, Άγυiά.
Ruga, Ῥύμη.
Angiportus, Σπενωπόζ.
Transitor, Πάροδοζ.
Biuium, Δίοδοζ.
Triuium, Τρίοδοζ.
Ascensum, Άνάβασiζ.
Descensum, Καtάβασiζ.
Conatio, Ἔρανοζ.
Populus, Όχλοζ.
Semita, Άtραπόζ, Τρίβοζ.
Tramis, Δίοδοζ.
Furnus, Ίπνόζ.
Fumarium, Καπνοδοχείον.
Horti, Κήποi.
Publicum, Δημόσiον.
Locus salubris, Ύγεiνόζ tόποζ.
Cuttina, Ἔμβασiζ.
Perfusorium, Περiχυtήρiον.
Balneum, Βαλανείον.
Asacella, Άφiδρωtήρiον.
Fullonium, Γναφείον.
Sutrinum, Σκύtiνον.
Macellum, Κρεωπωλείον.
A litorium, Λαχαiοπωλείον.
Perfusorium, Έπiχυtήρiον.
Seplatiarium, Μυροπώλiον.
Mons, Όροζ.
DE VENTIS, ΠΕΡΙ’ ΆΝΈΜΩΝ.
Ventus, Άνεμοζ.
Venti, Άνεμοi.
Flatus, Πνοή.
Flat, Πνέεi.
Sufflat, Φυσσά.
Vulturnus, Εῦροζ.
Auster, Νόtοζ.
Fauonius, Ζέφυροζ.
Aquilo, Βορέαζ.
Africus, Λίy.
Terrester, Άπόγαiοζ.
Strepitus, Γόφοζ.
Clamor, Βοή.
Sonus, *)=ηχοζ.
Terræmotus, Σεiσμόζ.
Iatus, Χασμα.
Procella, Καtαiγίζ.
Septentrio, Άπαρκίαζ.
Subsolanus, Άφηλiώtηζ.
Circis, Κiρκίαζ.
Equalis, Χώροζ.
Turbines, Θύελλαi.
Eurus, Εῦροζ.
DE NAVIGATIONE, ΠΕΡΙ’ ΝΑΥΤΙΛΊΑΖ.
Nauigatio, Ναυtiλία.
Portus, Λiμήν.
Naualia, Νεώρiα.
Mare tranquillum, Θάλασσα γαληνή.
Litus, Αίγiαλόζ.
Fluctus, Κύμαtα.
Insula, Νήσοζ.
Vnda, Κλύδων.
Arena, Άμμοζ.
Nauis, Ναϰζ.
Longa, Μακρά.
Piscatoria, Άλiευtiκή.
Tutela, Παράσημον.
Carina, Τρόπiζ.
Remus, Κώπη.
Puppis, Πρύμνη.
Antemna, Κέραζ.
Arbor, Δένδρον.
Funes, Σχοiνία.
Vela, Άρμένα.
Segestrum, Δiφθέρα.
Sentina, Άνtλία.
Nauta, Ναύtηζ.
Vector, Έπiβάtηζ.
Onus, Γόμοζ.
Ripa, Όχθη.
Fluuius, Ποtαμόζ.
Pons, Γέφυρα.
Iterum
DE NAVIGATIONE, ΠΕΡΙ’ ΠΛΕΎΣΕΩΖ.
Nauigatio, Πλοϰζ.
Mare tranquillum, Θάλασσαγαληνή.
Tempestas, Ζάλη.
Spuma, Άφρόζ.
Fluctus, Κϰμα.
Portus, Λiμήν.
Traiectus, Δiαπέραμα.
Litus, Αίγiαλόζ.
Nauis, Πλοίον.
Carina, Τρόπiζ.
Malus, Ίσtόζ.
Antemna, Κέραζ.
Velum, Ίσtίον.
Trocleæ, Έπiδρομίδεζ.
Funes, Έπiχοίνiα.
Armamenta, Άρμενα.
Ancora, Άγκυρα.
Gubernaculum, Αύχένεζ.
Gubernacula, Πηδάλiα.
Gubernator, Κυβερνήtηζ.
Proteta, πρωρεύζ.
Mercator, Ἔμποροζ.
Vector, Έπiβάtηζ.
Remus, Κώπη.
Negotiator, πραγμαtευtήζ.
Sentina, Άνtλία.
Puppis, πρύμνη.
Remiges, Κωπηλάtαi.
Lapides, Λίθοi.
Lapilli, Λiθάρiα.
Cuneus, Σφήν.
Maceria, Τρiγχόζ.
Textrinum, Γiρδοποίον.
Cauerna, Τρώγλα.
Androna, Άνδρών.
Culina, Μαγεiρείον.
Granarium, Σitοβολών.
Horologium, Ώρολόγiον.Arbor, Ίσtόζ.
Carina, Τρόπiζ.
Prora, Πρώρα.
Onus, Γόμοζ.
DE PISCIBVS, ΠΕΡΙ’ ΊΧΘΎΩΝ.
Piscis, Ίχθύζ.
Lupus, Λάβραc.
Bucini, Κήρυκεζ.
Polypus, Πολύπουζ.
Anguila, Ἔγχελiζ.
Mulus, Τρίγλη.
Asellus, Ώνίσκοζ.
Sepia, Σηπία.
Gobio, Γωβiόζ.
Lolligo, Τευθίζ.
Aurata, Χρϰσοφρυζ.
Capito, Κέφαλοζ.
Dehtex, Κοδόνοc.
Locusta, Κάραβοζ.
Iterum
DE PISCIBVS, ΠΕΡΙ’ ΊΧΘΎΩΝ.
Piscis, Ίχθύζ.
Thynnus, Θύννοζ.
Lupus, Λάβραc.
Mugilis, Κεσtρεύζ.
Ræa, Βαtίζ.
Murena, Σμύραiνα.
Asellus, Ώνίσκοζ.
Solea, Βούγλωσσοζ.
Rubelliones, Έρυθρίνοi.
Mullus, Τρίγλα.
Scarus, Σκάροζ.
Aurata, Κρύσοφρυζ.
Anguila, Ἔνχελiζ.
Polypus, Ώκtάπουζ.
Lucusta marina, Κάραβοζ.
Apua, Άφύη.
Delfinus, Δελφίνοζ.
Testudo, Χελώνη.
Vitulus marinus, Φώκη.
Turdus, Κίχλα.
Vmbra, Σκiά.
Saxatiles, Φεκiζ.
Turpido, Νάρκη.
Tructa, Τρώκtηζ.
Sardina, Θρίσσα.
Mustela, Γαλενή.
Perca, Πέρκη.
Silurus, Γλάνiοζ.
Coruus, Κορακίνοζ.
Lolligo, Τευθίζ.
Sepia, Σηπία.
Cancer, Καρκίνοζ.
Musculi, Μύεζ.
Ostrea, Τήθεα.
Salsamentum, Τάρiχοζ.
Scorpios, Σκορπίοζ.
Albula, Ίκtαρά.
Salmo, Άttακεύζ.
Belua marina, Κήtοζ.
Capito, Κέφαλοζ.
Rubri, Έρυθρίνοi.
Catelli, Γαλεοί.
Oclata, Μεμάνουροζ.
Murices, Κήρυκεζ.
Gobio, Κωβiόζ.
Scillæ, Καρίδεζ.
Balæna, Φώλη.
Murina, Άλμη.
Lacerti, Κολοί.
Pelamides, Πολiπόζ.
Melmarinum, Άφύαi.
Concilæ, Δάνδεζ.
DE AGRICVLTVRA, ΠΕΡΙ’ ΓΕΩΡΓΊΑΖ.
Ager, Άγρόζ.
Casa, Καλύβη.
Silua, Ὗλη.
Lucus, Άλσοζ.
Segetes, Άρουραi.
Spica, Σtάχυζ.
Frumentum, Πυρόζ.
Triticum, Σίtοζ.
Ordeum, Κρiθή.
Lenticula, Φακή.
Cicer, Έρέβiνθοζ.
Papauer, Μήκων.
Pratum, Λεiμών.
Foenum, Χόρtοζ.
Mannue, Δέσμη.
Vindemia, Τρυγηtόζ.
Torculare, Ληνόζ.
Granatium, Σitοβολών.
Ortum, Κήποζ.
Rusticæ, Άγροiκοi.
Operarij, Έργάtαi.
Fossor, Σκαφεύζ.
Grex, Άγέλη.
Pastor, Ποiμήν.
Saltuarius, Άγροφύλαc.
Circitor, κελευtήζ.
Iterum
DE AGRICVLTVRA, ΠΕΡΙ’ ΓΕΩΡΓΊΑΖ.
Agricultura, Γεωργία.
Ager, Άγρόζ.
Salubris, Ύγεiνόζ.
Predium, Χωρίον.
Possessiones, Κtήμαtα, Χώρα.
Regio frugifera, fertilis, Χώρα καρποφόροζ, εὓφοροζ.
Iugera, Πλέθρα.
Nemus, Νάπη.
Pascua, Νομή.
Pratum, Λεiμών.
Silua, Ὗλη.
Saltus, Δρυμοί.
Campus, Πεδίον.
Mons, Όροζ.
Speculatio, Σκοπiή.
Præceps, κρημνόζ.
Vallis, κοiλάζ.
Colles, Βουνοί.
Terminus, Ὃροζ.
Fines, Όρiα.
Spelunca, Σπήλαiον.
Saxa, Πέtρα.
Ripa, Όχθοζ.
Precipitra, κρημνοί.
Glebæ, Βῶλοi.
Lucus, Άλσοζ.
Semen, Σπέρμα.
Seminatio, Σπόροζ.
Spicæ, Σtάχυεζ.
Seges, Λήi+ον.
Fructum maturum, immaturum, καρπόν ώρiμον, άωρον.
Messis, Θερiσμόζ.
Messores, Θερiσtαί.
Mannæ, Δέσμαi.
Manipuli, Δράγμαtα.
Aceruus, Θημών.
Granatium, Σitοβολών.
Granum, κόκηεζ.
Frumentum, Σίtοζ.
Ordeum, κρiθάρiον.
Spelta, Όλυρα.
Alica, Χόνκροζ.
Legumen, Όσπρiον.
Faba solida, κύαμοζ.
Faba fresa, Έρεγμόζ.
Lenticula, Φακή.
Pesum, Πiσόζ.
Cioer, Έρέβiνθοζ.
Milium, Κέγχροζ
Aerum, Ώροβοζ.
Viccia, Άφάκη.
Auena, Βρόμοζ.
Lupini, Θέρμοi.
Fenumgræcum, Τήλiζ.
Papauer, Μήκων.
Git, Μελάνθiον.
Fenum, Χόρtοζ.
Paleæ, Άχυρα.
Fenile, Χορtοβολών.
Herba, Βοtάνη.
Columbare, Περiσtερεών.
Vilicus, Οίκονομοζ.
Saltuarius, Άγροφύλαc.
Colonus, Γεωργόζ.
Rusticus, Άγροiκοζ.
Circitor, Κυκλευtήζ.
Exactor, Άπαitηtήζ.
Operarius, Έργάtηζ.
Mercenarius, Μiσθωtόζ.
Indigena, Έγχώρiοζ.
Aratrum, Άροtρον.
riuus, Ῥείθρον.
Carrum, Ἃμαcα.
Timo, Ῥυμόζ.
Iugum, Ζυγόν.
Rotæ, Τρογοί.
Cantus, Έπίσωtρον.
Betus, Παλαiόν.
Axes, Άcονεζ.
Capsum, Πλενθίον.
Ferramenta, Έργαλεία.
Vinitor, Άμπελων.
Putatores, Κλαδευtαί.
Fossores, Σκαφευtαί.
Vinitores, Άμπελουργοί.
Vindemiatores, Τρυγηtαί.
Propagatio, Προκαtορυήμόζ.
Vua, Σtαφυλή.
Racemus, Βόtρυζ.
Maturum, *(/ωρiμον.
Immaturum, Άωρον.
Grana, Ῥῶγεζ.
Cofinus, Κόφiνοζ.
Cisterna, Δεcαμενή.
Calcatorium, Ληνόζ.
Mustum, Γλεϰκοζ.
Dulci, Πίθοi.
Oliuetum, Έλαiών.
Vindimia, Τρυγηtόζ.
Vindimiat, Τρυγάtαi.
Horri, Κήποi.
Areæ, Πρασiαί.
Apiarium, Μελiσσαiόν.
Apes, Μέλiσσαi.
Mel, Μέλi.
Pomerium, Παράδεiσοζ.
Pastor, Ποiμήν.
Caprarius, Αίπόλοζ.
Subulcus, Συοφορβόζ.
Porcarius, Χοiροβοσκέζ.
Asinarius, Ώνηλάtηζ.
Equiriarius, Ίπποκόμοζ.
Armentarius, Βουκόλοζ.
Armenta, Βουκόλiα.
Bobile, Βούσtασiζ.
Equile, Ίππόσtασiζ.
Ouile, Ἔπαυλiζ αiλέαi.
Auriga, Ήνίοχοζ.
Agitator, Έλαtήρ.
Vomer, Ὗνiζ.
Stumbulum, Κένtρον.
Grex, Άγέλη.
Gregarius, Άγελάρχηζ.
Tubera, Ύδνα.
Vadus, Δiάβασiζ.
Torrens, Χείμάρουζ.
Flumen, Ποtαμόζ.
Fons, Πηγή.
Puteum, Φρεάρ.
Molinea, Ύδραλέσiα.DE ARBORIBVS, ΠΕΡΙ’ ΔΈΝΔΡΩΝ.
Rami, Κλάδοi.
Folia, Φύλλα.
Laurus, Δάφνη.
Edera, Κiσσόζ.
Pinus, πίtυζ.
Sappinus, πεύκη.
Mitta, Μυρσίνη.
Pirum, Άπiον.
Pruna, Κοκκύμηλα.
Nux, Κάρυον.
Ficus, Συκή.
Sorbus, Μελάνδρυζ.
Vrairone, Κόμαροζ.
Buxus, Πύcοζ.
Malum, Μήλον.
Palma, Φοίνic.
Vlmus, Πtελέα.
Salice, Ίtέα.
Vinea, Άμπελοζ.
Vitis, Κλήμα.
Oliua, Έλαία.
Arundo, Κάλαμοζ.
Mora, Συκάμiνα.
Populum, Αἲγεiροζ.
Quercum, Δρύζ.
Ilice, Πρίνοζ.
Iterum
DE ARBORIBVS, ΠΕΡΊ ΔΈΝΔΡΩΝ.
Arbores, Δένδρεα.
Radices, Ῥίζαi.
Rami, Κλάδοi.
Frondes, Κλῶνεζ.
Virgæ, Ῥάβδοi.
Folia, Φύλλα.
Fructum, Καρπόζ.
Sarmenta, Κλήμαtα.
Vitis, Άμπελοζ.
Oliua, Έλαία.
Palmone, Φοίνic.
Ficus, Συκή.
Nux, Καρύα.
Perum, Άπiον.
Cornua, Κέραtε.
Auolana, Λεπtοκάρυα.
Melesperum, Μελωφiλα.
Iuniperum, Άρκευθίζ.
Laurum, Δάφνη.
Myrta, Μύρtη.
Cypressum, Κυπάρiσσον.
Buxum, Πύcοζ.
Pinus, Πίtυζ.
Nucispinea, Σtρόβiλοi.
Pupules, Αἲγεiροζ.
Abies, Έλάtη.
Quercus, Δρύζ.
Fraxinum, Μελέα.
Salix, Ίtέα.
Acer, Σφένδαμνοζ.
Vlmus, Πtελέα.
Edera, Κiσσόζ.
Ilix, Πρίνοζ.
Sabucus, Άκtή.
Cortix, Φλοiόζ.
Malum, Μήλον.
Persicum, περσiκόν.
Cetreum, Έσπερίζ.
Citoneum, Κυδώνiον.
Malum granatum, Ῥόα.
Prunum, Κοκκυμηλέα.
Sorba, Οῦα.
Ceresium, Κεράσiον.
Amigdalum, Άμύγκαλον.
Castaneæ, Λόπiμα.
Lentiscum, Σχίνοζ.
Picea, Πίσσα.
Fauum, Φεύλοζ.
Caproficus, Έρiνεόζ.
Oleastrum, Άγρελαία.
Spina alba, Ῥάμνοζ.
Arundo, Κάλαμοζ.
Ferula, Νάρθηc.
Spinæ, Άκάνθηζ.
DE OLERIBVS, ΠΕΡΊ ΛΑΧΆΝΩΝ.
Olus, Λάχανον.
Coliculæ, Κράμβη.
Cyma, Όρμένον.
Malua, Μολόχη.
Betas, Σεϰtλα.
Rapa, Γογγύλη.
Napi, Βανσάδυζ.
Cucurbita, Κολοκύνθη.
Cucumeres, Σiκύδiα.
Lactucæ, Θρiδάκiα.
Intuba, Σέρiδεζ.
Fenuclum, Μάραθρον.
Porri, Πράσiα.
Cardi, Κυνάραi.
Menta, Ήδύοσμον.
Apium, Σέλiνον.
Ruta, πήγανον.
Iterum
DE HOLERIBVS, ΠΕΡΊ ΛΑΧΆΝΩΝ.
Holera, Λάχανα.
Hortus, Κήποζ.
Hortulanus, Κηπουρόζ.
Viridia, Χλωρά.
Holusmarinum, Θαλασσόκραμβον.
Vniones, Κακούβαi.
Origanum, Ώρίγανον.
Vrtica, Κνίδη.
Malua, Μολόλη.
Betæ, Σεύtλiα.
Radix, Ῥάφανοζ.
Lactuca, Θρίδαc.
Intibum, Σέρiζ.
Cucrbita, Κολοκύνθη.
Pepo, πέπων.
Rapa, Γογγύλη.
Napus, Βουνίαζ.
Pastinacæ, Σtαφiλίνοi.
Porrum, capitatum, πράσον Κεφαλωtόν.
Alium, Σκόρδον.
Cæpa, Κρόμμυον.
Fasioli, Άόβiα.
Cardus, Κυνάρα.
Asparagos, Άσπάραγοζ.
Asparagi, Μυάκανθοi.
Puleium, Γλέχον.
Pumex, Βαίοζ.
Sinapi, Σiνάπiον.
Anethum, Άνηθου.
Satureia, Θύμβρα.
Apium, Σέλiνον.
Ruta, Πήγανον.
Caules, Κράμβαi.
Menta, Ήδύοσμον.
Nepeta, Καλαμίνθη.
Eruca, Εὓζωμον.
Feniculum, Μάραθρον.
Cirifolium, Κηρίφυλλον.
Atriplex, Άνδράφαc.
Escatia, Τρώciμα.
Sisamum, Σίσαμον.
Ocimum, *)/ωκiμον.
Libisticum, Λiβυσtiκόν.
Papauer, Μήκων.
Ambuuia, Κiχώρiον.
Apiastrum, Γευδοσέλiνον.
Condimenta, Άρtόμαtα.
Cyminum, Κύμiνον.
Coliandrum, Κολίανδρον.
Trifolium, Τρίφυλλον.
Fenumgræcum, Τήλυζ, Χεtίκερον.
Plantago, Άρνόγλωσσον.
Herba, Βοtάνη.
Iuncum, Σχοίνοζ.
Aedum, Άείζωον.
Faratalia, Σύνκοπtα.
Cucumeres, Σiκύδiα.
DE AVIBVS, ΠΕΡΊ ΏΡΝΈΩΝ.
Auis, Όρνεον.
Aquila, Άtόζ.
Vulturius, Γύy.
Pauo, Ταόζ.
Anser, Χήν.
Ciconia, Πελαργόζ.
Mergus, Αἲθυiα.
Apis,, Μέλiσσα.
Musca, Μυία.
Coruus, Κόραc.
Cornicla, Κορώνη.
Erundo, Χελiδών.
Turdus, Κίχλα.
Merulus, Κόyiχοζ.
Passer, Σtρουθίον.
Anatis, Νήσσα.
Columbs, περiσtερά.
Mutacilla, Σεiσοπυγίζ.
Sturnus, Γάροζ.
Cicada, Τέttic.
Coturnix, Όρtυc.
Luscinius, Άηδών.
Regaliolus, Βασiλίσκοζ.
Acceptor, Ίέραc.
Ficedula, Συκαλίζ.
Gabia, Γαλεάγρα.
Miluus, Ίκtίνοζ.
Pica, Κίσσα.
Iterum
DE AVIBVS, ΠΕΡΊ ΟΡΝΈΩΝ.
Auis, Όρνεον.
Aquila, Άtόζ.
Vultor, Γύy.
Pauo, Ταόζ.
Ansera, Χήν.
Olor, Κύκνοζ.
Ciconea, Πελαργόζ.
Grus, Γέρανοζ.
Mergus, Έρωδiόζ.
Coruus, Κόραc.
Cornix, Κορώνη.
Gragulus, Κολοiόζ.
Noctua, Γλαύc.
Accipiter, Ίέραc.
Pullus, Νεοttόζ.
Gallina, Όρνiζ.
Gallus, Άλέκtωρ.
Vespertilio, Νυκtερίζ.
Hirundo, Χελiδών.
Pica, Κίσσα.
Lucinius, Άηδών.
Palumbus, Φάσσα.
Anes, Νήσσα.
Picusmartius, Δρυοκόλαy.
Cuculus, Κόκκυc.
Vpupa, Ἔποy.
Turtur, Τρυγών.
Merulus, Κόσσυφοζ.
Acceia, Άσκαλώφη.
Cardelus, Άκανθυλίζ.
Columba, Περiσtερά.
Nidus, Νεοσσiά.
Passer, Σtρουθόζ.
Fringillus, Σπίνοζ.
Sturnus, Γάροζ.
Mutacilla, Σεiσοπυγίζ.
Regius, Βασiλίσκοζ.
Ficedula, Συκαλίζ.
Cicada, Τέttic.
Miluus, Ίκtίνοζ.
Apis, Μέλiσσα.
Lucusta, Άκρίζ.
Musca, Μυία.
Tinia, Ση’ζ, καί Βρωtήρ.
Cimex, Κύρiζ.
Pulix, Γύλλοζ.
Pinnæ, Πtερά.
Alæ, Πtέρυγεζ.
Rustrum, Ῥύγχοζ.
Pulluli, Νεοσσοί.
Vespæ, Σφήκεζ.
Ossifragus, Οσtοκόραc.
Bubo, Νυκtοκόραc.
Perdix, Πέρδic.
Alcion, Άλκυών.
Bardea, Κορυδαλλόζ.
Anima, Γυχή.
Tabanus, Μύωy.
Vespertilio, Νυκtερίζ.
Attagena, Αttαγάζ.
Culex, Κώνωy.
Bardaia, Κορυδαλόζ.
Quercedulus, Βοσκάζ.
Mergulæ, Αἲθμα.
Papilio, Εσπλiη.
Scarabaius, Κάνθαροζ.
DE BESTIIS, ΠΕΡΙ’ ΘΗΡΊΩΝ
Bestia, Θηρίον.
Bestiæ feræ, Θήρεζ ἅγρiαi.
Vulpis, Άλώπηc.
Leo, Λέων.
Leopardus, Πάρδαλiζ.
Vrsus, Άρκtοζ κλiαρίσοζ.
Lupus, Λύκοζ.
Canis, Κύων.
Inductor, Έμβiβασtήζ.
Index, Μηνυtήζ.
Elephantus, Ελέφαζ.
Aper, Σύαγροζ.
Ceruus, Ἔλαφοζ.
Inuleus, Νεβρόζ.
Caprea, Δοήκάζ.
Taurus, Ταϰροζ.
Vitulus, Μόχοζ.
Pullus, Πῶλοζ.
Sus, Τυζ.
Malalis, Τομίοζ.
Ouis, Πρόβαtον.
Equus, Ίπποζ.
Equa, Φορβάζ.
Vacca, Δάμαλiζ.
Aries, Κρiόζ.
Agnus, Άρνίον.
Capra, Αίc.
Hedus, Ἔρiφοζ.
Hircus, Τράγοζ.
Pecora, Θρέμμαtα.
Scrofa, Γρόμφαiνα.
Porcellus, Δέλφαc.
Grex, Άγέλη.
Lups cerualis, Θώζ.
Lepus, Λαγωόζ.
Cattus, Λἲλουροζ.
Ichneumon, Ίχνεύμων.
Caprifer, Αἲγαγροζ.
Simius, Πίθηκοζ.
Iricius, Έχίνοζ.
Rana, Βάtραχοζ.
Formica, Μύρμηc.
Formicæ, Μυρμηδόνηζ.
Surix, Μϰζ.
Mustela, Γαλή.
Camelus, Κάμηλοζ.
Pathera, Πανθήρ.
Tigris, Τίγρiζ.
Canis venaticus, Κύων θηρευtήζ.
Canis vestigator, Κύων ίχνευtήζ.
Catulus, Σκύλαc.
Lupa, Λύκαiνα.
Asinus, Όνοζ.
Mulus, Ήμίονοζ.
Bos, Βούδiον.
Mansuetus, ’Ήμεροζ.
Lea, Λέαiνα.
Porcus, Χοίροζ.
Strutio, Σtρουθοκάμηλοζ.
Talpa, Άσφάλαc.
DE ÆDIBVS, ΠΕΡΊ ΝΑὮΝ.
Aedes, Ναόζ.
Sacrum, Ίερόν.
Vestibulum, Πρόναον.
Ara, Βωμόζ.
Sacrificium, Θυσία.
Hostia, Θϰμα.
Turibulum, Θυμiαtήρiον.
Corona, Σtέφανοζ.
Simulacra, Κόανα.
Imagines, Είκόνεζ.
Dona, Χάρiσμα.
Sacerdos, Ίερεύζ.
Popinarius, Θύtηζ.
Victimarius, Μοχοtόμοζ.
Diuinus, Μάνtiζ.
Hariolus, Προφήtηζ.
Edituus, Νεωκόροζ.
Tus, Λίβανοζ.
Augur, Οίων iσtήζ.
Flamen, Πείροσiζ.
Pontifex, Ίερομνήμων.
Fetiales, Σπονδοφόροi.
DE MAGISTRATIBVS, ΠΕΡΙ’ ΆΡΧΌΝΤΩΝ.
Magistratus, Άρχων.
Princeps, Πρωtοπολίtηζ.
Rex, Βασiλεύζ.
Rgina, Βασίλiσσα.
Imperator, Αύtοκράtωρ.
Augustus, Σεβασtόζ.
Senatus, Σύνκληtοζ.
Senator, Συνκληtiκόζ.
Consul, Ὗπαtοζ.
Proconsole, Άνθύπαtοζ.
Præfectus, Ἔπαρχοζ.
Prætor, Σtραtηγόζ.
Proprætore, Άνtiσtράtηγοζ.
Consularis, Καθολiκόζ.
Rationalis, Λογiκόζ.
Curator, Φρονtiσtη’ζ, καi’ Λογiσtήζ.
Dux, Ήγεμών.
Questor, Ταμίαζ.
Legatus, Πρεσβευtήζ.
Censor, Τiμηtήζ.
Aedilis, Άγορονόμοζ.
Iudex, Κρitήζ.
Tribunusplebis, Δήμαρχοζ.
Scriba, Γραμμαtεύζ.
Designator, Έπίσημοζ.
Descriptor, Δiαγραφεύζ.
Augur, Οίωνοσκόποζ.
Munerarius, Άγωνοθέtηζ.
Decurio, Βουλευtήζ.
Conuentus, Σύνοδοζ.
Paganus, Φυλέtηζ.
Curia, Βουλή.
Comitiæ, Άρχiαiρέσiα.
Designati, Έπίσημοi.
Decretum, Έπίκρiμα.
Consilium, Κοiνοβούλiον.
Edictum, Δiάtαγμα.
Lex, Νόμοζ.
Aruspex, Θύtiζ.
Pontifex, Ίερομνήμων.
Rector, Ῥαβδοϰχοζ.
Magister equitum, Ίππαρχοζ.
Flamen, Πρύtανiζ.
Publicus, Δημόσiοζ.
Quinquennalis, Πενtαεtηρiκόζ.
Reus, Ύπόδiκοζ.
Patronus causæ, Συνήγοροζ.
Iuridicus, Ιάμαζ.
DE MEDICINA, ΊΑΤΡΙΚΉ.
Medicus, Ίαtρόζ.
Clinicus, Κλiνiκόζ.
Vulnerarius, Τέtρωtοζ.
Herbarius, Βοtανiκόζ.
Ocularius, Ώφθαλμiκόζ.
Cura, Θεραπεία,
Circitura, Περiοδία.
Eger, Νοσερόζ.
Pulsus venæ, Φλεύtμονοζ.
Febris, Πυρεtόζ.
Febris acuta, Πυρεtόζ όcύζ.
Infirmitas, Νοθορέtηζ.
Accessio, Είσβολή.
Status, Άκμή.
Declinatio, Ύπολήγουσα.
Conduplicatio, Συναναδίπλωσiζ.
Continuatio, Συνθεσία.
Reliquiæ, Καtαλείμμαtα.
Laxamentum, Χάλασμα.
Alleuatio, Κούφiσμα.
Sine febre, Άπυρεtία.
Sinceritas, Έλiκρίνεiα.
Repetitio, Έπitροπiασμόζ.
Sudor, Ύδρώζ.
Fomentum, Ένβρόχή.
Adiuuamentum, Βοήθημα.
Medicamentum, Φάρμακον.
Frenetis, Φρενίtiζ.
Ardor, Καϰσiζ.
Capitis dolor, Κεφαλαργία.
Lateris dolor, Περiπλευμονία.
Pulmonis valitudo, Πλευρίtiζ.
Cordis valitudo, Καρδiακόζ πόνοζ.
Suffocatio, Συναγέθη.
Contractio, Παραλύσiζ.
Defectio, Λiποθυμία.
Insania, Μανία.
Tussis, Βίc.
Tabes, Τήcυζ.
Debilitas, παράλυσiζ.
Tertiana, Τρitαίον.
Quartana, Τεtαρtαίον.
Cotidiana, Καθημερiνά.
Suspecta, Ἳποttοζ.
Renium valitudo, Νεφρίtυζ.
Calculosus, Αiθiῶν.
Tormenta, Σtρανγαλίαi.
Cruditas, Απiελπεiσiα.
Splenicus, Σπληνiκόζ.
Hydropicus, Ύδρωπiκίζ.
Sanguinis missio, Φλεβοtομία.
Sectio, Δiαίρεσiζ.
Circuncisio, Περiάρεσiζ.
Vulnus, Δλείμα.
Carbunculus, Άνθρόκiον.
Vmor, Τ)χώρ.
Exarticulatio, Έcάρθρημα.
Articuli dolor, Άρθρίtiζ.
Hernia, Κήλη.
Collectio, Άπόσtημα.
Pustula, Γυδράκiον.
Acrimonia, Εcεθήμαtον.
Enisacrum, Έρυσίπελαζ.
Inflatio, Έμφύσημα.
Feruura, Φλεγμονή.
Dolor, πόνοζ.
Furunculum, Δοθiήν.
Hordiolum, Κρiθάρiον.
Sinus, Κόλφοζ.
Scabiola, Γώρα.
Vua, Σtαφυλή.
Tinea, Σήζ.
Lacrimæ, Δάκρυα.
Turbatio, Τάραχοζ.
Orbatio, Τύφλωσiζ.
Inunctio, Ἔνχρiσiζ.
Visitare, Έπiσκέyαi.
Immortalia, Άθανάσiα.
Ignis, πϰρ.DE CARNE, ΠΕΡΊ ΚΡΕὮΝ.
Caro, Κρέαζ.
Porcina, Χοίρεiον.
Lactantina, Γαλαθηνόν.
Verbeticina, Προβάtεiον.
Agnina, Άρνεiον.
Caprina, Αἲγεiον.
Bubal, Βόεiον.
Vitlina, Μόχεiον.
Ceruina, Έλάφεiον.
Anserina, Χήνεiον.
Aprina, Συάγρεiον.
Crudum, Ώμόν.
Coctum, Έπtόν.
Conditum, Ήρtυμένον.
Lacte, Γάλα.
Casiuor, Τυρόζ.
Sumen, Οῦθαρ.
Vulua, Μήtρα.
Mel, Μέλi.
Lazar, Ώπόζ.
Iterum
DE CARNIBVS, ΠΕΡΊ ΚΡΕὮΝ.
Caro, Κρέαζ.
Verrina, Ὗεiνα.
Scrofina, Σκρωφέα.
Porcina, Χοίρεiα.
Bubula, Βόίνα.
Vitulina, Μόχεiα,
Vaccina, Δαμάλεiα.
Caprina, Αἲγεiα.
Hedina, Έρίφεiα.
Beruicina, Προβάtεiα.
Agnina, Άρνεiα.
Ceruina, Έλάφεiα.
Vrsina, Άρκεiα.
Leporina, Λαγῶα.
Anserina, Χήνεiα.
DE POTIONIBVS, ΠΕΡΊ ΠΌΤΩΝ.
Potio, Πόtοζ.
Vinum, Οίνοζ.
Vetus, Παλαiόζ.
Mustus, Γλεϰκοζ.
Rusticus, Ἃγροiκοζ.
Bibisti, Ἔπiεζ.
Calidum, Θερμόν.
Feruentem, Ζεσtόν.
Frigidum, Γυtρόν.
Tepidum, Χλiαρόν.
Merum, Άκραtον.
Aquatum, Ύδαρή.
Temperatum, Κεκραμένον.
Dulcem, Γλυκύν.
Succidum, Ένδύκαζον.
Iterum
DE POTIONE, ΠΕΡΊ ΠΌΤΟΥ.
Potio, Πόtοζ.
Bibere, Πίνεiν.
Aquæ, Ύδωρ.
Frigidam, Γυχρόν.
Recentem, Νεαρόν.
Temperatum, Εὓκραtον.
Feruentem, Ζεσtόν.
Vinum, Οίνον.
Vetus, Παλαiόν.
Merum, Άκραtον.
Aquatum, Ύδαρέζ.
Dulce, Τλυκύ.
Suaue, Χρησtόν.
Mustum, Γλεϰκοζ.
Campanum, Καμπανόν.
Græcanicum, Βiθυνόν.
Siculum, Σiκελόν.
Creticum, Έλληνiκόν.
Afrum, Άφρον.
Rusticum, Άγροiκον.
Marsicum, Μαρσiκόν.
Passum, Έyημα.
DE HABITATIONE, ΠΕΡΊ ΟΊΚΉΣΕΩΖ.
Habitatio, Οἲκησiζ.
Domus, Οίκία.
Structura, Οίκοδομή.
Paries, Τοίχοζ.
Fundamenta, Θεμέλiα.
Lapides, Αίθοi.
Harena, Άμμοζ.
Lutum, Πηλόζ.
Lateres, Πλίνθοi.
Impensa, Φύραμα.
Struitur, Οίκοδομείtαi.
Tegitur, Σtεγάζεtαi.
Calcs, Άσβεσtοζ.
Testæ, Όσtρακα.
Trabes, Δοκοί.
Tectum, Κέραμοζ, καί Σtέγοζ.
Tegulæ, Κεραμίδεζ.
Imbrices, Καλυπtήρεζ.
Subrunda, Ύπόσtεγον,
Camera, Ώροφή.
Asercli, Σtρωtήρεζ.
Ostium, Θύρα.
Ianua, Πυλών, καί Αύλή.
Cardo, Σtρόφiνc.
Limen, Ούδοζ, καί Φλiά.
Mandalus, Καtοχεύζ.
Fenestra, Θυρίζ.
Claustrum, Κλείθρον.
Compluuium, Μέσαυλον.
Pauimentum, Ἔδαφοζ.
Tesselatum, Γηφολόγημα.
Maceries, Τρiγχόζ.
Canalis, Ύδροχόη.
Cloaca, Άμάρα.
Cenaculum, Ύπερῶον.
Columnatum, Περίσtυλον.
Cubiculum, Κοitών.
Cella, Οἲκημα.
Porticus, Σtοά.
Scala, Κλίμαc.
Equile, Ίππόσtασiζ.
Præsepium, Φάtνη.
Cisterna, Δεcαμενή.
Angulus, Γωνία.
Viuarium, Ίχθυοtροφείον.
Cellarium, Ταμείον.
Solarium, Ήλiασtήρiον.
Picturæ, Ζωγραφίαi.
Tubus, Σωλήν.
Horreum, Ευδοχον, καί Άποθήκη.
Subdiual, Ὗπαiθρον.
Balineum, Βαλανείον.
Fossa, Τάφροζ.
Tabula, Σανίζ.
Scobis, Πρίσμα.
Superlimen, Ύπέρθυρον.
Vrbana, Πολitiκά.
Rusticana, Άγροiκα.
Triclinium, Τρίκλiνον.
Hiemale, Χεiμερiνόν.
Aestuale, Θερiνόν.
Stabulum, Ίππόσtασiζ.
Cella vinaria, Οίνεών.
Pergula, Περiφάνη.
Anaticla, Έπiσtροφiζ.
Fumarium, Καπνοδόχοζ.
Valuata, Δίθυρον.
Palus, Πάσσαλοζ.
Lucus, Άλσοζ.
Insula, Νήσοζ.
Prospectus, Άποyiζ.
Silanus, Κρήνη.
Testatium, Ώσtράκiον.
Lapideum, Λίθiνον.
Sera, Μοχλόζ.
Lignarium, Κυλοθήκη.
Focus, Λαμπροζ.
Rogus, Τάφοζ.
Sepulcrum, Τύμβοζ.
Monumentum, Μνημείον.
DE SVPPELLECTILE, ΠΕΡΊ ΈΝΔΟΜΕΝΊΑΖ.
Supellex lignea, Ένδομενία cυλίνη.
Lectus, Κλίνη.
Sponda, Ένήλαtον.
Pes, Πούζ.
Lectipedes, Κλiνόποδεζ.
Armarium, Πυργίσκοζ.
Arca, Κiβωtόζ.
Locellus, Γλωσσόκομοζ.
Orbis, Κύκλοζ.
Verticolum, Σtρόφiνc.
Sella arcuata, Θρόνοζ.
Sella curulis, Δίφροζ.
Camera, Ώροφή.
Subaurata, Ύπόχρυσοζ.
Capsa, Καμπtρία.
Tripes, Τρίπουζ.
Subsellium, Δίεδρον.
Carnarium, Κρεμασtήρiον.
Pila, Ὃλμοζ.
Cribrum, Κόσκiνον.
Magidem, Μάκtραν.
Rota, Τροχόζ.
Axis, Άcων.
Iugum, Ζυγόν.
Formæ, Καλόποδεζ.
Regula, Κανών.
Infudibulum, Χώη.
Malleum, Σφύραν .
Palus, Πάσσαλοζ.
Tudicula, Τορύνη.
Flabellum, Ῥiπiσtήρ.
Muscipulum, Μύαγρον.
Lanterna, Φανόν.
Moechulus, Ἔνφανον.
Popia, Ζωμήρυσiζ.
Sporta, Σπυρίζ.
Scopa, Σάρον.
Tendicula, Σχασtήρ.
Manubrium, Σtiλεόν.
Modius, Χοίνic.
Semodius, Ήμiχοίνiκον.
Tela, Ίσtόζ.
Telæpes, Ίσtόπουζ.
Baculum, Βακtηρiόν.
Fustis, Ῥόπαλον.
Insubulum, Ανtίον.
Radius, Κερκίζ.
Rusus, Άtρακtοζ.
Colucula, Ηλακάtη.
Verticellus, Σφόνδυλοζ.
Iniclaris, Έπίνηθροζ.
Pluteum, Παράθεμα.
Muscipula, Μυάγρα.
Alueus, Σκάφη.
Speculum, Κάtοπtρον.
Dolium, Πίθοζ.
Culcita, Τύλη,
Puluinum, Προσκεφάλαiον.
Ceruicale, Ύπαυχένiον.
Stragulum, Περίσtρωμα.
Lectica, Φορείον.
Vasarium, Σκευοθήκη.
Pondera, Σtαθμία.
Libra, Λίtρα.
Selibra, Ήμίλitρον.
Sextarium, Κέσtηζ.
Imina, Ήμίcεσtον.
Panarium, Άρtοφόρον.
Cupa, Κυyέλη.
Peluis, Λεκάνη.
Spongia, Σφόγγοζ.
Pistillus, Άλαtρίβανοζ.
Mola, Μύλη.DE ARTIFICIBVS, ΠΕΡΊ ΤΕΧΝΙΤὮΝ.
Artifex, Τεχνίtηζ.
Ars, Τέχνη.
Faber ferrarius, Σiδηροκόποζ.
Faber ærarius, Χαλκεύζ.
Argentarius, Άργυροκόποζ.
Aurifex, Χρυσοχόοζ.
Figularius, Κεραμεύζ.
Sutor, Σκυtεύζ.
Lucarius, Θωρακοποiόζ.
Seplatiarius, Μυροπώληζ.
Negotiator, Πραγμαtευtήζ.
Nummolarius, Τραπεζίtηζ.
Foenerator, Δανεiσtήζ.
Leno, Λίνο.
Venator, Κυνηγόζ.
Auceps, Θυρευtήζ.
Piscator, Άλiευζ.
Fullo, Γναφεύζ.
Lanarius, Έρiουργόζ.
Textor, Ύφάνtηζ.
Plumarius, Ποiκiλtήζ.
Tinctor, Βαφεύζ.
Celaror, Τορευtήζ.
Pistor, Άρtοκόποζ.
Statuarius, Άνδρiανtοποiόζ.
Seductor, Έcανδραποδiσtήζ.
Pictor, Ζωγράφοζ.
Lapidarius, Λiθουργόζ.
Colostrarius, Κλεiδοποiόζ.
Cocus, Μάγεiροζ.
Stabularius, Πανδοκεύζ.
Balneator, Βαλανεύζ.
Hortulanus, Κηπουρόζ.
Sarcinaror, Ανέραλεζ.
Tonsor, Κουρεύζ.
Carbonarius, Άνθρεκάρiοζ,
Mulio, όνηλάtηζ.
Inaurator, Χρυσωtήζ.
Glutinator, Κολληtήζ.
Grabataris, Κλiνοποiόζ.
Laterarius, Πλiνδουργόζ.
Cornarius, Κεραοcόοζ.
Iunctor, Ζεύκtηζ.
Lutor, Ήλiασtήζ.
Lentiarius, Ώθονiακόζ.
Vulgenarius, Μοiλπόληζ.
Sagittator, Τοcευtήζ.
Scriptura, Γραφή.
Scalptor, Γλυφεύζ.
DE AVREIS, ΠΕΡΊ ΧΡΥΣΈΩΝ.
Arurum, Χρυσόν.
Aurea, Χρύσεα.
Nodus, Άμμα.
Clipeum, Άσπίδiον.
Anulus, Δακtύλiοζ.
Monile, Όρμοζ.
Armillæ, Περiχέρiα.
Veriolæ, Γελείαi.
Catena, Άλυσίδiον.
Lapilli, Λiθάρiα.
Inaures, Ένώtiα.
Gemma, Σφραγίζ.
Signaculum, Σφράγiσμα.
Vitreum, Ύάλiνον.
Carbunculus, Άνθράκiοζ.
Fibula, Πόρπη.
Bulla, Πομφόλυc.
Redimiculum, Καθεtήρ.
Discrimen, Δiάκρiμα.
Torques, Μανiάκηζ.
Ornamenta, Κοσμία.
Clipeus, Άσπίδiον.
Liliolum, Περiαυχένiον.
Classes, Τάχεiζ.
Aestimator, Ίσοyiσtοζ.
Aestimatores, Ισοyiσtαi.
Iacula, Βολίδεζ.
Tortus, Σtρόφοζ.
Lambent, Λείcουσiν.
Dolat, Εiσπαθi
DE ARGENTEIS, ΠΕΡΊ ΆΡΓΥΡΈΩΝ.
Argentea, Άργύρεα.
Pocula, Ποtήρiα.
Tornata, Τορευtά.
Celata, Ἔνγλυφα.
Limata, Δiαρiνηtά.
Inaurata, Περίχρυσα.
Patera, Φiάλη.
Vrceus, Σtαμνίσκοζ.
Vinarium, Οίνοφόρον.
Colum, Ίθμόζ.
Lanx, Μαζονόμοζ.
Cigni, Κύκνοi.
Cochliarium, Κοκλίορic.
Subposturium, Ύπόθημα, καi’ Ύποθηtήρiον.
Cærostatarium, Κηροφόρον.
Lucerna, Λύχνοζ.
Trulla, Ύποχεύζ.
Situla, Ύδροφόροζ.
Auriscalpium, Ώtόγλυφον.
Argentum, Άργυρον.
Pura, Λitά.
Strata, Κυσtρωtά.
Operculum, Πῶμα.
Patina, Φiάλη.
Merarium, Άκραtοφόρον.
Gustatorium, Γευσtήρiον.
Turabulum, Δiβανωtον.
DE ÆREIS, ΠΕΡΊ ΧΑΛΚΈΩΝ [ΧΑΛΚΈΩΗ].
Aes, Χαλκόζ.
Aera, Χαλκεία.
Situla, Κάλπiζ, καi’ Κάδοζ.
Candelabrum, Γυχνοϰχοζ.
Sitella, Ύδρία.
Tinnibulum, Κώδων.
Tuba, Σάλπiγc.
Amus, Άνκiσtροζ.
Aeneum, Λέβηζ.
Sartago, Τήγανοζ.
Aerugo, Ίόζ.
Statua, Άνδρiάζ.
Equestris, Ήφiπποζ.
Scutra, Χαλκίον.
Labrum, Λουtήρ.
Strigilis, Γήκtρα.
Orna, Ημίεκραμον.
Tibiæ, Αύλοί.
Festula, Σύρiγc.
Quadras, Χαλκοϰζ.
Fusile, Χωνευtόν.
Ductile, Έλκυσtόν.
Amphora, Κεράμiον.
Ampulla, Λήκυθοζ.
Ansa, Λαβή.
Acucula, Βελόνη.
Acus, Ῥαφίζ.
Spicillum, Μήλη.
Lanna, Αεπίζ.
Aquale, Ύδροχοείον.
Buccula, Ώμφάλοζ.
Cornum, Κέραζ.
DE FERRAMENTIS, ΠΕΡΊ ΣΙΔΗΡὮΝ.
Fetramenta, Σiδήρiα.
Folles fabriles, Φυσήλαtοi.
Encudo, Άημων.
Forfex, Καρκίνοζ.
Lima, Ρίνη.
Serra, Πρίων.
Martellus, Κφυρά.
Vectis ferrea, Μοχλόζ.
Ascia, Σκέπαρνον.
Terebra, Τρύπανον.
Rotabulum, Ευσκαδηζ.
Dolabra, Πελεκiζ.
Secur, Σήκουρεiν.
Vidobium, Δίκελα.
Graticula, Έχάρα.
Pala, Πtύον.
Clauus, Ήλοζ.
Clauis, Κλεiδίον.
Catena, Άλυσiζ.
Femella, Άμφίδρυζ.
Subula, Ώπήtiον.
Scalpellum, Σμiλίον,
Nouacula, Κυρόν.
Circulum, Κρίκοζ.
Claustrum, Κλείθρον.
Ligo, Μάκελλα.
Fetrum durum, Σtόμωμα.
Libra, Εiσtαθμον.
Arcum terebra, Εραci.
Vomer, Ὗνiζ.
Runcina, Ῥυκάνη.
Manica ferrea, Χεiρόπεδον.
Coruus, Κορακίσκοζ.
Fuscina, Τρiόδουζ.
Gladium, Κίφοζ.
Cultrum, Μάχαiρα.
DE VASIS FICTILIBVS, ΠΕΡΊ ΏΣΤΡΑΚΊΝΩΝ [ΌΣΡΑΚΙΝΩΝ].
Fictile, Ώσtράκiον.
Fictilia vasa, Ώσtρακiνα σκεύη.
Dolium, πίθοζ.
Amphora, Κεράμiον.
Lagoena, Λαγύνiον.
Olla, Κύθρα.
Operculum, πῶμα.
Pultorium, Σήρiσκοζ.
Catinum, πiνάκiον.
Clibanum, Κλίβανον.
Infudibulum, Χώνην.
DE LANEIS, ΠΕΡΊ ΈΡΊΩΝ
Lana, Ἔρiον.
Lanæ, Ἔρiα.
Nigra, Μέλανα.
Color, Χρῶμα.
Corporinum, Σωμάtiνον.
Acia, Ῥάμμα.
Pluma, Μνοϰζ.
Textile, Ύφανtόν.
Stamen, Σtήμων.
Trama, Ροδάνη.
Flocci, Κροκίδεζ.
Glomera, Αγαθίδiα.
Panicola, πηνίον.
Licium, Μίtοζ.
Fimbriæ, Κράσπεδα.
Pediculi, Άρπεδόνεζ.
Lanifica, Έρiουργόζ.
Pannus, Ράκοζ.
Simplex, Άπλοϰζ.
Duplex, Δiπλοϰζ.
Triplex, Τρiπλοϰζ.
Quadratum, Τεtράγωνον.
Rotundum, Σtροίγύλον.
Nouum, Καiνόν.
Rude, Άγναφον.
Varium, ποiκίλον.
Orciolum, Σtάμνοζ.
Subposturium, Ύπόθεμα.
Capsa, Κάπtρον.
Capsarium, Κάπtρον φόρου.
DE VESTIMENTIS, ΠΕΡΊ ΊΜΑΤΊΩΝ [ΊΜΑΤΊΟΝ].
Vestis, Ίμαtiσμόζ.
Vestimenta, Ίμάtiα.
Tenuia, Δεπtά.
Grossa, Άδρά.
Noua, Καiνά.
Trita, Τρiβακά.
Perlucida, Δiαφανή.
Leuia, Έλαφρά.Tonica, Χitών.
Latusclauus, Πλαtύσημοζ.
Fasciæ pectorales, Σtηθόδεσμοi.
Capitulare, Κεφαλόδεσμον.
Reticulum, Κεκρύφαλον.
Dormitoria, Ένκοίμitρα.
Tapite, Τάπηζ.
Amiculum, Έπiκάρσiον.
Linteum, Ώμόλiνον.
Saccellum, Μαρσύπiον.
Vestiarium, Άμφίασμα.
Rudia, Άγναφα.
Polita, Γεγναμμένα.
Lota, Πεπλυμμένα.
Curata, Τεληλημένα.
Suffita, Τεθυwμένα.
Colorata, Κεχρwμαtiσμένα.
Interpota, Έπίγναφα.
Toga, Τήβενοζ.
Prætexta, Περiπόρφυροζ.
Superalia, Έπενδύtηζ.
Pallium, Πέπλοζ.
Claui, Σημεία.
Clauare, Πορφυρῶσαi.
Manicæ, Χεiρίδεζ.
Angusticlauia, Γεiχόσημα.
Pinnula, Φαiλένη.
Fascia, Σtηθόδεσμοζ.
Ventrile, Φοϰνδαμ.
Volucrum, Έίληλα.
Inuolutum, Ένεiλμένον.
Fimbriæ, Κράσποδα.
Chlamys, Χλαίνα.
Pellis lanata, Βαίtη.
Iurale, Περίκλitρον.
Velum, Περiπέtασμα.
Tersorium, Έμμαγείον.
Lintea, Οθόνiα.
Lacerna, Έφεσtρίζ.
Stola, Σtόλοζ.
Palla, Πέπλοζ.
Babylonicum, Σπiοέληζ.
Sui coloris, Ιδiόχρwμον.
Corticatum, Φυλυρίνον.
Viscinum, Κυλοiζ.
Flusculus, Κόκκοζ.
DE PELLIBVS, ΠΕΡΙ’ ΔΕΡΜΆΤΩΝ.
Pelles, Δέρμαtα.
Segestrum, Σtέγασtρον.
Calciamenta, Ύποδήμαtα.
Ligula, Γλασσίζ.
Solum, Κάσσυμα.
Corrigiæ, Ίμάνtεζ.
Soleas, Σανδάλiα.
Libellum, Σκίαδρον.
Pela, Σφαίρα.
Vtres, Άσκοί.
Ducale, Αγwγεύζ.
Scutum, Όπλον.
Scutica, Σκύtοζ.
Flagellum, Μάσtic.
Retinaculum, Ήνίαi.
Frenum, Χαλiνάρiον.
Capistrum, Φορβαία.
Balteum, Ζwσtήζ.
Antilena, Είσtεtηρ.
Stratra, Επiίππiον.
Pera, Άπiα.
Funes, Σχοiνία.
Pulueraria, Όδοχνούζ.
Cursor, Δρομεύζ.
Cingula, Ζώνη.
DE DIVITIIS, ΠΕΡΙ’ ΠΛΟΎΤΟΥ.
Diuitiæ, Πλοϰtοζ.
Pecuniæ, Χρήμαtα.
Aureæ, Χρυσά.
Argenteæ, Άργύρεα.
Eburneæ, Ελεφάνtiνα.
Aereæ, Χάλκεα.
Ferreæ, Εiδηρά.
Plumbeæ, Μολύβiνα.
Stagneæ, Κασσitέρiνα.
Gemmæ, Γφία.
Vestes, Ίμαtiσμόζ.
Fundi, Άγρά.
Domus, Χwρία.
Habitationes, Οίκήμαtα.
Tabernæ, Έργασtήρiα.
Familia, Οίκέtαi.
Pecora, Θρέμμαtα.
Naues, Πλοία.
Animalia, Ζῶα.
Iumenta, Κtήνη.
Greges, Άγέλαi.
Pecora, Ποiμνία.
Mancipia, Σώμαtα.
Diues, Πλούσiοζ.
Beatus, Μακάρiοζ.
Inquilini, Ἔνοiκοi.
Cubicularij, Κοitwνίtαi.
Ornatrices, Κοσμήtρiαi.
Saggittarius, Τοcευtήζ.
Strigillarius, Κυσtρόποiοζ
Textor, Ύφάνtηζ.
Saltator, Ώρχησtήζ.
Tornator, Τορνευtήζ.
Tonsor, Κουρευtήζ.
Tector tignarius, Σtεγασtη’ζ tέκtwν.
Faber ferrarius, Σiδηρiουργόζ.
Faber figulator, Κεραμεύζ.
Fullo, Γναφεύζ.
Foenerator, Δανεiσtήζ.
Furnarius, Ίπνοποiόζ.
Faber naualis, Ναυπηγόζ.
Agrimensor, Γεwμέtρηζ.
Fictor, πλάσtηζ.
Sigillarius, Άγαλμαtοποiόζ.
Aeboratius, Έλεφανtουργόζ.
Interrasor, Δiαρiνηtήζ.
Celator, Τορνευtήζ.
Bracharius, Πεtαλοποiόζ.
Purpurarius, Πορφυροπώληζ.
Tinctor, Βαφεύζ.
Seplatiarius, Μυροπώληζ.
Pigmentarius, Φαρμακοπώληζ.
Nummularius, Τραπεζίtηζ.
Valuarius, Δομοtέκtwν.
Membranarius, Δiφθεροποiόζ.
Claustrarius, Κλεiδοποiόζ.
Clauarius, Ήλοκόποζ.
Loricarius, Θwρακοποiόζ.
Vitrarius, Ύαλουργόζ.
Tabernarius, Έργασtηρiάρχηζ.
Natator, Κολυμβηtήζ.
Venator, Κυνηγέtηζ.
Altiliarius, Ορνεοtροφοζ.
Pomerarius, Ώπwροπώληζ.
Oleator, Λαχανοπώληζ.
Mulomedicus, Ίππίαtροζ.
Mulicurius, Ήμiονοκουρόζ.
Molinarius, Ύδραλέtηζ.
DE TEMPORIBVS, ΠΕΡΙ’ ΧΡΌΝΩΝ.
Tempus, Χρόνοζ.
Hora, Ώρα.
Punctum, Σtiγμή.
Momentum, Ῥοπή.
Mensis, Μήν.
Annus, Ένiαυtόζ.
Biennium, Δiεtία.
Triennium, Τρiεtία.
In futorum, Είζ tό μέλλον.
DE DIEBVS FESTIS, ΠΕΡΙ’ ΉΜΕΡὮΝ ΈΟΡΤΑΣΤΙΚὮΝ [ΒΙΩΤΩΝ].
Dies festus, Έορtή.
Feriæ, Άργίαi.
Saturnalia, Κρόνiα.
Liberalia, Δiονύσiα.
Neptunalia, Έφέσtiα.
Cara cognatio, Τiμησυνγένiα.
Terminalia, Ώπονtησία.
Vestalia, Θρiέαi.
Cena pura, Παρασκευή.
Nundinæ, Ένiαi.
Natalis, Γενέθλiον.
DE SPECTACVLIS, ΠΕΡΙ’ ΘΕΩΡΙὮΝ.
Spectaculum, Θεωρία.
Spectatores, Θεωρίtαi.
Theatrum, Θέαtρον,
Odiuu,, Ώδείον.
Scæna, Σκηνή.
Tubicines, Κήρυκεζ.
Pueruli, Πiεαυδη.
Coraule, Χοροαυλη.
Comoedi, Κωμὢδοί.
Citharoedi, Κiθαρὢδοί.
Saltator, Ώρχησtήζ.
Chorus, Χορόζ.
Cantatores, Τραγωδήtεζ.
Fistulator, Συρiσtήζ.
Organarius, Ύδραύληζ.
Trachidij, Τραγώ|δοi.
Plagiola, Φοtίνγεσtη.
Sibilum, Συρiγμόζ.
Stadium, Σtάδiον.
Cursores, Δρομείζ.
Luctatores, Παλαiσtαί.
Pancratiarij, Πανκραtiάροi.
Circus, Ίππόδρομοζ.
Pompa, Πομπή.
Garceres, Καμπtήρεζ.
Creta, Λεύκη.
Gradus, Βαθμόζ.
Agitatores, Ήνίοχοi.
Biga, Συνωρίζ.
Sexiunge, Έcζευciζ.
Amphitheatrum, Άμφiθέαtρον.
Bestiæ, Θηρία.
Venatores, Κυνηγοί.
Gladiatores, Μονομάχοi.
Pugnatores, Πυκtευtαί.
DE BELLARIIS, ΠΕΡΊ ΤΡΑΓΗΜΆΤΩΝ.
Bellaria, Τραγήμαtα.
Placus, Πλακοϰζ.
Subitillus, Ἔνθυtοζ.
Libus, Ενtiρiαδεζ.
Melitoma, Μελitώμαtα.
Lucunclus, Τηγανίtηζ.
Copta, Χοπtη’.
Poma, Οπύρα.
Vua, Σtαφυλή.
Vua passa, Σtαφίδεζ.
Nuclei, Σtροβίλiα.
Ficus, Σϰκα.
Garicæ, Ίχάδεζ.
Palmæ, Φοίνiκεζ.
Nuces, Καρύδiα.
Castania, Λόπiμα.
Augalanæ, Λεπtοκάρυα.
Mora, Συκάμiνα.
Pruna, Κοκύμηλα.
Pera, Άπiα.
Mala, Μήλα.
Mala granata, Ῥόαi.
Cotonia, Κυδώνiα.
Mespera, Άχαδεζ.
DE MORIBVS, ΠΕΡΊ ΤΡΌΠΩΝ.
Mores, Τρόποi.
Acceptus, Προσηνήζ.
Accusator, Καtήγοροζ.
Adrogans, Άπρόζχωροζ.
Adsertor, Εύεργέtηζ.
Adsiduus, Συνεχήζ.Aduersarius, Ανtίδiκοζ.
Adulator, Έργόμωκοζ.
Aequalis, Ίσοζ.
Agilis, Γοργόζ.
Alapator, Καυχηtήζ.
Aleator, Κυβευtήζ.
Amabilis, Φiληtόζ.
Altiosus, Δύζρiγοζ.
Amator, Φiληtήζ.
Animosus, Γυχiκόζ.
Aptus, Άρμόζων.
Argutus, Εύσύσtροφοζ.
ASPER, Τραχίζ.
Attentus, Πρόσtοχοζ.
Audax, Τολμηρόζ.
Auarus, Σκνiφόζ.
Auricularius, *)ωtακουσtήζ.
Auidus, Άπλησtοζ.
Boni animi, Εὓyυχοζ.
Boni consilij, Εὓβουλοζ.
Bonus, Καλόζ.
Barosus, Σοβαρόζ.
Beneficus, Α0γαθοποiόζ.
Blandus, Κολακευtήζ.
Gloriosus, Εύκλεήζ.
Gaudens, Χαίρων.
Grassator, Λωποδύtηζ.
Gratus, Εὓχαρiζ.
Gulosus, Αίχνοζ.
Delicatus, Σπάtαλοζ.
Derisor, Έμπαίκtηζ.
Difficilis, Δύζκολοζ.
Diligens, Έπiμελήζ.
Dissertus, Αόγiοζ.
Docibilis, Εύμαθήζ.
Doctus, Πεπαiδευμένοζ.
Durus, Σκληρόζ.
Demens, Άπονενοημένοζ.
Efficax, Δρασtiκόζ.
Exactus, Άγχίνουζ.
Exul, Φυγάζ.
Iracundus, Ώργίλοζ.
Infelix, Άtυχήζ.
Zclotypus, Ζηλόtυποζ.
Elegans, Εύεiδήζ.
Inmerens, Άναίtiοζ.
Incertus, Άβέβαiοζ.
Incestus, Άσελγήζ.
Incommodus, Άχρησtοζ.
Inconstans, Άσύσtαtοζ.
Incredulus, Άπiσtοζ.
Indocibilis, Δυζμαθήζ.
Industrius, Φiλόπονοζ.
Indoctus, Άμαθήζ.
Inflatus, Πεφυσημένοζ.
Ingeniosus, Εύφυήζ.
Inhumanus, Άπάνθρωποζ.
Inimicus, Έχθρόζ.
Ingratus, Άχάρiσtοζ.
Iniustus, Άδiκοζ.
Immobilis, Άκίνεtοζ.
Innocens, Άβλαβήζ.
Impius, Άσθεβήζ.
Impostor, Έπiθέtηζ.
Inprobus, Άναiδηζ.
Inprudens, Άφρων.
Inreuerens, Άνένtροποζ.
Insulsus, Άναλοζ.
Insanus, Μαiνόμενοζ.
Insatiabilis, Άχόρtασtοζ.
Inutilis, Άχρησtοζ.
Inuidus, Φθονερόζ.
Inpotens, Άδύναtοζ.
Iocosus, Κύtράπελοζ.
Impiger, Άοκνοζ.
Cæsor, Δαρtόζ.
Callosur, Τύλων.
Calumniator, Συκοφάνtηζ.
Castus, Άγνόζ.
Celer, Ταχύζ.
Certator, Έρεθiσtiκόζ.
Certus, Άκρiβήζ.
Cessator, Σχολασtήζ.
Citatus, Ώκύζ.
Clamosus, Κραύγασοζ.
Cogitator, Λογiσtiκόζ.
Comestor, Καtαφαγάζ.
Commodus, Εὓχρησtοζ.
Communis, Κοiνωνiκώζ.
Concinnatus, Τέλεiοζ.
Cordatus, Εύκάρδiοζ.
Corruptor, Φθορεύζ.
Criminosus, Δiάβολοζ.
Crudelis, Ομόφρων.
Cruentus, Μiαiφόνοζ.
Cupidus, Κηνiφόζ.
Curiosus, Πολύγραμμων.
Largus, Δαyiλήζ.
Laboriosus, Κακοπαθήζ.
Laciniosus, Προυνiκόζ.
Latro, Αησtήζ.
Linens, Ήπiοζ.
Lentus, Ηρεμαίοζ.
Libidinosus, Άσελγήζ.
Litigiosus, Μάχiμοζ.
Loquax, Λάλοζ.
Lusor, Παίκtηζ.
Luxuriosus, Άσωtοζ.
Mestus, Σtυγνόζ.
Maledicus, Λοίδοροζ.
Maleficus, Κακοποiόζ.
Mansuetus, ’Ήμεροζ.
Memoriosus, Μνήμων.
Mendax, Γεύσtηζ.
Miser, Ταλαίπωροζ.
Misericors, Έλεήμων.
Miserabilis, Ελεεiνόζ.
Mitis, Μείλiχοζ.
Modulator, Μελοποiόζ.
Molestus, Οχληρόζ.
Modestus, Επiεiκήζ.
Mollis, Άπαλόζ.
Mirabilis, Θαυμασtόζ.
Muliebriosus, Γυναiμανήζ.
Murmuriosus, Γόνγυσοζ.
Mundus, Καθαρόζ.
Malus, Κακόζ.
Negligens, Άμελήζ.
Nefandus, Άπόρ(ρ)ηtοζ.
Coetus, ’Ήσυχοζ.
Nequam, πονηρόζ.
Nugatorius, Ούδαμiνόζ.
Veras, Άληθήζ.
Versutus, Κηελiόζ.
Verecundus, Αίσχυνtηρόζ.
Velox, Ταχυ’ζ.
Velocissimus, Ταχύtαtοζ.
Violentus, Βiασtήζ.
Paratus, *(/εtοiμοζ.
Parricida, παtροκtόνοζ.
Parcus, Φεiδωλόζ.
Patiens, Καρtερiκόζ.
Perfectus, Τέλεiοζ.
Peritus, Ἔμπεiροζ.
Periurus, Επίερκοζ.
Parcinosus, Φαίλοζ.
Peruersus, Επαρίσtερον.
Piger, Ώκνηρο(ζ.
Pessimus, Κάκiσtοζ.
Petulans, Αύθάδηζ.
Pius, Εύσεβήζ.
Prædo, πεiρωtίζ.
Præstans, παρεκtiκόζ.
Probus, Δόμμοζ.
Proteruus, προπεtήζ.
Pudicus, Αίσχυνtηρόζ.
Rabiosus, Λυσσώδηζ.
Raptor, Ἃρπαc.
Recesn, πρόσφαtοζ.
Religiosus, Δεiσiδαίμων.
Reuerens, Εὓενtροποζ.
Sacrilegus, Ιερόσυλοζ.
Sæuus, Χαλεπόζ.
Sapiens, Φρόνiμοζ.
Scelestus, Ανόtεγκtοζ.
Scrupulosus, Άκρiβασtήζ.
Securus, Άμέρiμνοζ.
Seductor, Άπαtηtήζ.
Sensatus, Νουνεχήζ.
Sibi placens, Αύtάρεσκοζ.
Sicarius, Φονεύζ.
Silentiosus, Σiγηρόζ.
Simplex, Άπλοϰζ.
Sinceris, Έλiκρίνηζ.
Sine affectu, Απαθήζ.
Sine studio, Άφiλόπονοζ.
Sine vile, Άλυποζ.
Alumnus, Θρεπtόζ.
Dominus, Κύρiοζ.
Domina, Κυρία.
Patronus, Πάtρων.
Paterfamilias, Οίκοδεσπόtηζ.
Materfamilias, Οίκοδέσποiνα.
Seruus, Δοϰλοζ.
Ancilla, Δούλη.
Verna, Οίκογενήζ.
Iuuenis, Νέοζ.
Puella, Κόρη.
Femina, Θήλεiα.
Vxor, Άλοχοζ.
Mulier, Γυνή.
Vigo, Παρθένοζ.
Concubina, Παλλακή.
Amica, Φίλη.
Petitor, Μνησtήρ,
Amicus, Φίλοζ.
Sodalis, Έσαίροζ.
Ciuis, Πολίσηζ.
Spurius, Νόθοζ.
Legitimus, Νόμiμοζ.
Adfinis, Άγχiσtεύζ.
Coniux, Σύμβiοζ.
Nupta, Γεγαμημένη,
Nouanupta, Νεογαμηtή.
Nouicius, Νεώνηtοζ.
Procurator, Έπίtροποζ.
Famula, Θεράπαiνα.
Minister, Δiάηονοζ.
Conscius, Συνίσtορ.
Subiectus, Ύποtεtαγμένοζ.
Nobilis, Ενάρεtοζ.
Obstetrix, Μαία.
Feta, Αολή.
Germanus, Γνήσεοζ.
Conlactaneus, Σύνtροφοζ.
Gener, Γαμβρόζ.
Compar, Σύνζυγοζ.
Patruus, Πάtρωζ.
Priuignus, Πρόγονοζ.
Pupillus, Ορφανόζ.
Tutor, Φρονtiσtήζ.
Liber, Έλεύθεροζ.
Conlibertus, Συναπελεύθεροζ.
Heres, Κληρονόμοζ.
Ipse, Αύtόζ.
Ipsa, Αύtή.
Abneptus, Άπόγονοζ.
Propinquus, Κηδεσtήζ.
Cliens, Πρόζφυc.
Patricius, Αύtόχθων.
Particeps, Ισόμοiροζ.
Vicinus, Γείtων.
Inimicus, Έχθρόζ.
Domesticus, Οίκείοζ.
Priuatus, Ιδiώtηζ.
Emptus, Αγοροσtόζ.
Famula, Θερόπαiνα.
Ciuis, Πελίtηζ.
Arbiter, Μεσίtηζ.
Consanguineus, Όμαiμοζ.
Subpostitius, Ύποβολiμαίοζ.
Plebeius, Δημόtηζ.
DE INSTITVTIONE ARTIS GRAMMATICÆ, ΠΕΡΙ’ ΕΙΣΑΓΩΓΉΖ ΤΕΧΝΉΖ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΉΖ.
Grammaticus, Γραμμαtiκόζ.
Ars, Τέχνη.
Lectio, Άνάγνωtiζ.
Expositio, Ἔκθεσiζ.
Emendatio, Δiόρθωσiζ.Metafrasis, Μεtάφρασiζ.
Semiuocales, Ήμίφωνα.
Breuis, Κολοβά.
Longa, Μακρά.
Dictio, Φράσiζ.
Oratio, Εύχή.
Nartatio, Δiήγνμα.
Ex tempore, Έκ καυροϰ.
Meditatio, Σκέyiζ.
Membrana, Σωμώtiα.
Folium, Φύλλον.
Extremales, Έcώσtiρiζ.
Volumen, Τεϰχοζ.
Comoedia, Κωμὢδία.
Prosa oratio, Πεζόζ λόγοζ.
Partes orationis, Μέρη λόγον.
Nomen, Όνομα.
Verbum, Ῥήμα.
Participium, Μεtοχή.
Articulus, Άρθρον.
Pronomen, Ανtωνυμία.
Præpositio, Πρόβλημα.
Aduerbium, Επίρήμα.
Coniunctio, Σύνδεσμοζ.
Species, Είδοζ.
Genus, Γένοζ.
Numerus, Άρiθμόζ.
Figura, Τύποζ.
Casus, Πtῶσiζ.
Proprium, Κύρiον. Ένγύtερον.
Appellatiuum, Προσηγορiκόν. [Προζηγορiκόν]
Masculinum, Άρσενiκόν.
Femininum, Θηλυκόν.
Neutrum, Ούθέtερον.
Vnalis, Ένiκόζ.
Dualis, Δυίκόζ.
Pluralis, Πληθυνtiκόζ.
Simplex, Άπλοϰζ.
Composita, Σύνθεtα.
Casus sex, Πtῶσεiζ είσi’ν [όισιν].
Nominatiuus, Ώνομασtiκόζ.
Genitiuus, Γενiκόζ.
Datiuus, Δοtiκόζ.
Accusatiuus, Αίtiαtiκόζ.
Vocatiuus, Κληtiκόζ.
Ablatiuus, Άποκομiσtiκίζ.
Carmen, Ἔποζ.
Contextus, Παράφρασiζ.
DE SERPENTIBVS. ΠΕΡΙ’ ΈΡΠΕΤὮΝ.
Serpens, Έρπεtόν.
Basiliscus, Βασiλίσκοζ.
Draco, Δράκων.
Aspis, Άσπίζ.
Cornuta, Κεράσtηζ.
Anguis, Όφυζ.
Vipera, Ἔχiδνα.
Coluber, Όφυζ.
Siticula, Δiyiάζ.
Lumbricus, Έλμiνζ.
Sanguinarius, Αίμοπόtηζ.
Aquarius, Ύδροχόοζ.
Boa, Χέρσυδροζ.
Iaculus, Άκονtίαζ.
Cæca, Τυπλίαζ.
Harinarius, Άμμοδύtηζ.
Cicindela, Λαμπυρίζ.
Muraria, Μοίολγοζ.
Scorpius, Σκορπίοζ.
Vermis, Σκώληc.