Page:Œuvres de Blaise Pascal, VIII.djvu/205

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

HISTOIRE DE LA ROULETTE. — INTRODUCTION 189

pervenerit, nobis nesclentibus, nisi forsan à Joh. de Beaugrand missa fuerit, cui hoc solenne erai, aliorum inventa mutatis vocahuUs et suppressis authorum nominihus propalare. Quod si illa tanto viro placuerit, laetor. Spero autem brevi fore ut eadem in lucem emittatur, cum suis tangentibus cumque solido ex conversione illius circà basim genito, forsan et circà axem: neque id tantùm in prima trochoïde cujus basis œqualis esse ponitur circumferentiae totius genitricis ; sed etiam in quavis alia trochoide sive prolata, sive contracta : atque in sociis eorumdem. »

11 est, toutefois, curieux de noter que dans la ver- sion de cette lettre qui fut imprimée à Paris en 1698 ^Divers ouvrages de mathématiques, p. 27g, et Mémoires de VAcad. Royale des Sciences depuis 1666 jusqu'à i6gg, T. VI) les mots imprimés ci-dessus en italiques ne figurent pas.

Dans la lettre qu'il adresse à Torricelli le i^'" janvier 1646 (^uide supra p. 187, note i) Roberval est plus explicite et précise ses accusations : « ... Anno duodecimo jam elapso — dit-il — ego, à Reverendo nostro Mersenno non levi expostula- tione invita tus, in illius [trochoidis] demonstrationem incidi, quam tamen per annum integrum cum nemine ex nostris Geometris communicavi, sed tantum curavi ut ipsi me invenisse rescirent nondum patefactam illius rationem subsesquitertiam, quam illa obtinet ad suum parallelogram- mum. Anno autem illo elapso, quia publicum certamen pro cathedra regia quod expectabam, et cui talem novam propositionem cum suis tangentibus et solidis servabam, non obtigerat, aperui subsesquitertiam illam rationem sine demonstratione ; ac tum duo ex nostris Geometris, nempe D. Fermât et D. Des-Gartes, demonstrationes invenerunt inter se penitus diversas ; atque exinde propositio hœc vulgata est, ita ut nunc pro nova apud nostros nullo modo possit, quae per tôt annos jam inveteravit ; earum au- tem demonstrationum, illam qua3 à D. Des-Cartes missa fue- rat, Joannes de Beaugrand excepit, et propria manu scrip-

�� �