Aller au contenu

Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, X.djvu/105

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

lo-it. COMPENDIUM MuSICiE. 9^

Muficâ : certum enim eft fonum omnia corpora cir- cumquaque concutere, vt advertitur in campanis & to- nitru, cuius rationem Phyficis relinquo. Sed cùm hoc in confeflb fit, & vt diximus, initio cuiufque menfurae 5 fortiùs & diflinâiùs fonus emittatur : dicendum eft etiam illum fortiùs fpiritus noftros concutere, à qui- bus ad motum excitamur. Vnde fequitur etiam feras pofîe faltare ad numerum, fi doceantur & affuefcant, quia ad id naturali tantùm impetu opus eft.

10 Quod autem attinet ad varios affedus, quos varia menfurâ Mufica poteft excitare, generaliter dico, tar- diorem lentiores etiam in nobis motus excitare, quales funt languor, triftitia, metus, fuperbia, &c.; celeriorem verô, etiam celeriores affedus, qualis eft

i5 Isetitia, &c. Eodem etiam pado dicendum de duplici génère battutse : nempe quadratam, five quae in sequa- lia perpetuo refolvitur, tardiorem efte quàm tertiata, five quae tribus conftat partibus sequalibus. Cuius ratio eft, quia hsec magis occupât fenfum, cùm in eâ

20 plura fint advertenda, nempe tria membra, vbi in aliâ tantùm duo. Sed huius rei magis exacla difquifitio pendet ab exquifitâ cognitione motuum animi, de qui- bus nihil plura.

Non omittam tamen tantam effe vim temporis in

25 Muficâ, vt hoc folum quandam deledationem per fe poffit afferre : vt patet in tympano, inftrumento bel- lico, in quo nihil aliud fpedatur quàm menfura. Quse ideo, opinor, ibi elfe poteft, non folùm duabus vel tribus partibus con|ftans, fed etiam forte quinque aut

3o feptem alijfque. Cùm enim, in tali inftrumento, fenfus nihil aliud habeat advertendum quàm tempus, idcirco

�� �