Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, X.djvu/436

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

424 Régulée 40-4'-

Dicimus feptimô, hanc compofitionem tribus modis fieri poffe : nempe per impulfum, per conjeduram, vel per deduélionem. Per impulfum fuii de rehus ju- dicia componunt illi, qui ad aliquid credendum fuo ingenio feruntur, nullà ratione perfuafi, fed tantùm 5 determinati, vel à potentià aliquà fuperiori, vel à pro- prià libertate, vel à phantalia; difpofitione : prima nunquam fallit, fecunda raro, tertia fere femper; fed prima ad hune locum non pertinet, quia fub artem non cadit. Per conjeduram, vt fi, ex eo quôd aqua, à 10 centro remotior quàm terra, fit etiam tenuioris fub- llantise, item aër, aquà fuperior, fit etiam illâ rarior, conjiciamus fupra aërem nihil eiïe quàm retherem ali- quem puriffimum, & ipfo aëre longe tenuiorem, 0(;c. Quidquid autem hac ratione componimus, non qui- i5 dem nos fallit, fi tantùm probabile elfe judicemus atque nunquam verum elle affirmemus, fed etiam dodiores nos facit.

Superefl^ igitur fola dedudio, per quam res ita com- ponere poflimus, vt certi fimus de illarum veritaie ; 20 in quà tamen etiam plurimi defedus effe polTunt : vt Cl, ex eo, quôd in hoc fpatio aëris pleno nihil, nec vifu, nec tadu, nec vllo alio fenfu percipimus, con- cludamus illud efife inane, maie conjungentes natu- ram vacui cum illà hujus fpatij ; atque ita fit. quoties 25 ex re particulari vel contingenti aliquid générale ^S: necefiarium deduci poffe judicamus. Sed hune erro-

' 9 après prima] &. fecunda — i'i-i4 ictheialiquod {sic'\ H.

ajouté (d'une autre main) H. — — 14 tenuiorem j tenuius H. —

9-10 pertinent... cadunt H. — 22 pleno H! plané A. to ap7\'s nihil] aliud a/oulc H.

�� �