Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 1.djvu/364

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée
iS6
ENS

amzer-ze a rôi ou a zigasô sifern d’é-hoc’h, ann amzer-zé ho sifemô.

S’enrhumer, V. réü. Devenir enrhumé, gagfier du rhume. Daslumi sifeni. Siferni. Part. et. Vous vous enrhumerez, sifern a zaslumol, siferni a réot.

Enrichir, v. a. Rendre riche. Lakaad da réza pinvidik. Pinvidilcaat. Part, pinvidikéel. Stuc kia. Part, sluc’hiel. Cela ne vous enrichira pas, ann drà-zê nhô piniidikai kél. Enrichir. Orner par quelque chose de précieux, de riche. Kiñkla gañd eun drd gaer, yañd eunn drd ger. Para.

S’enrichir, v. rcfl. Devenir plus riche. Dont pinvidik. Pinvidikaal. Part. et. Il ne s’enrichira jamais, bikenn na deûi pinvidik, na binvidikai.

Enrôlement, s. m. Action d’enrôler ou de s’enrôler. Eñgwéstladur, m.

Enrôler, v. a. Mettre sur le rôle. Il se dit particulièrement des gens de guerre. Eñgwéstla. Part. et. Je l’ai enrôlé, eñgwésllel emeilz anézhañ. LaJuiaddazoudard.* Arrolii. Varl. let. S’enrôler, v. réfl. Se faire mettre sur le rôle. Se faire soldat. En em eñgicéstla. Moñd da zoudard, da zéna-vrézel. Il veut s’enrôler, en em eñgwéstla a fell d’ézhan, da zoudard, da zen-a-vrézel é fell d’ézhan mont. Enhôlecr, s. m. Celui qui enrôle. Eñrjwésller, m. Pl. ien. Parlez à l’enrôleur, komzit oud ann eñgivésller.

Enrôlement, s. m. État de celui qui est ’uroué. Raouladur ou raouiadur, m. En Vannes, réuadur.

ENRjtER, V. a. Rendre la voix rauque. Raoula. Part. et. Raouia. Part, raouicl. En Vannes, reuem. Gouraoui. VatI. gouraouel. r/est la chaleur qui vous a enroué, anndomder co é deûz hô raoulet.

S’enrouer, v. réfl. Prendre une voix rauque, devenir enroué. En em raoula. En em c’houraoui. Raoula. Part. et. Gouraoui. Part. f/ouraouet. Vous vous enrouerez, en em raoula a réot, raoula a réot.

Enrociller, V. a. Rendre rouillé, engendrer de la rouille sur… L(kaad da verkla. Merkla ou mergla. Part. et. C’est la pluie qui l’a enrouillé, ar glaô eo en deûz hélékéat da verkla, en deùz hé verklet.

S’enrouiller, v. réll. Se couvrir de rouille. En em c’hôlei a verkl. En em verkla. Merkla ou mergla. Part. et. Couvrez-le bien ou il s’enrouillera, gôlôil-héñmdd, pé en em verklô, pé é verklô.

Enroller, V a. Rouler une chose dans une autre. RoUa ou rodella enn eunn ail. Ensablement, s. m. Amas de sable forgié par un courant d’eau ou par le vent. Üer7i tréaz, m. Tréazen, f.

Ensadleb, V. a. Faire échouer sur le sable. Il ne se dit que des rivières. Lakaad da skei ou trûrel war eunn dréazen. Tréaza. Part. et. Il nous ensabla, Aon (r^aza aréaz. S’ensabler, v. réQ. S’embarrasser dans le biible dune rivière. Skei war ann tréaz. En em ENS

dréaza. Nous nous ensablâmes, en em dréaza a réjoinp, skei aréjomp icar ann tréaz. Ensacher, v. a. Mettre dans un sac. Lakaad enn eur sac’h. Saclia. Part. et. Avez-vous ensac hé le blé ? ha sac’heleo ami édgan-é-hoc’h'i Ensanglanter, v. a. Tacher de sang, souiller de sang. Saolra ou mastara gafid gwâd. Gwada. Part. et. Eñywada. Part. et. Il a ensanglanté la cour, saolret en deûz ar pors gant gwâd, gwadel ou cTigwadel eo ar pors ganl-han.

Ensanglanté. Teint de sang. Saolret ou maslaret gand gwdd. Gwadek. Sa robe était toute ensanglantée, gwadeg holl oa hézaé. Enseigne, s. f. Marque, indice servant à faire reconnaître quelque chose, Arouéz, f. Pl. arouésiou. Merk, m. Pl. ou. Je n’ai pas d’autre enseigne pour le reconnaître, n’em eùz arouéz ail é-héd évid hé anaoul. A bonnes enseignes, enn arouéz vdd.

Enseigne. Le tableau, la figure ou autre chose que Ton attache ou que l’on pend à la maison d’un marchand, d’un artisan, d’un cabaretier, pour la désigner. Bdr-li, m. Pl. barrou-li. Bâr, m. Pl. barrou. Nous descendrons à l’enseigne du cheval blanc, davdrou da vdr-li ar marc’h gwenn é tiskennimp. Enseigne. Drapeau d’infanterie. Z ?anmer, et, par abus, banniel, m. Pl. ou. Arouéz, f. Pl. arouésiou. Ils sont entrés en ville enseignes déployées, deûd iñt é kéar ar banniérou, ann arouésiou dispak.

Enseigne, s. m. Celui qui porte les drapeaux. Néb a zQug arbannier ou ann arouéz. Marcher sous les enseignes de quelqu’un, suivre son parti. Sével gand eur ré. Sével enn lu gand eur ré. Mont gand eur ré. Enseignement, s. m. Action d’enseigner. Instruction, précepte. Kékn, m. Keñlel, f. Kélennadurez, f. Deskadurez, f. L’enseignement est bon dans cette maison, màd eo ar c’hélen, ar geñtel enn tî-zé, ar gélennadurez, ann deskadurez a zô màd enn tî-zé. Enseigner, v. a. Instruire. Montrer quelque science, en donner des leçons. Kelenna. Part. et. Keñlélia. Part, keñtéliet. üiski pour deski, non usité. Part, deskel. Skôlia. Part. skôliel. Il l’a bien enseigné, kefUéliet mdd, kélennetmdd co bét gañt-liañ. Je lui ai enseigné à lire, deskel em eüz-héñ da lenna ou da lenn. Il enseigne la civilité à ses enfants, diskiara ar sévénidigez, ann déréadégez dliévugalé. Enseigner. Indiquer, donner connaissance. Lavarout. Part. et. Viskouéza, et, par abus, diskouez. Part, diskouézel. Enseignez-moi où est sa maison, livirit d’in, diskouézil d’in péléac’h éma hé di.

Ensemble, adv. L’un avec l’autre, les uns avec les autres. De compagnie. Kévret. Enn eur slrollad. War eunn drô. Nous irons ensemble, moud a raimp kévret. Us étaient ensemble, enn eur slrollad é oañl. Il sont tombés ensemble, war eunn drô lui kouézel. Ensemble, s. m. Réunion, harmonie. Ce qui résulte de l’union des parties différentes