Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 1.djvu/761

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

. is. REG i ’sA ^, :-.. i I

"Sans règle, sans ordre. Direiz. Dïlézén. - Réglé, adj. et part. Conforme, assujetti aux règles. Sage, rangé. Reiz ou reizel. Kerreiz. C’est une maison bien réglée, eunn ti reizel mdd eo. Il est assez réglé, reiz ou kerreiz awaWh eo.

Règlement, s. m. Ordonnance, statut qui apprend et prescrit ce que l’on doit faire. Action de régler. Reiz, f. Reizérez, m. Réol, f. Réoliérez, m. Il a suivi le règlement, ar reiz, ar réol en deûz heûliet.

Règlement, adv. Avec règle, d’une manière réglée. Gant reiz. Enn eunn doaré reiz ou reizet.

Réglementaibe, adj. Qui appartient au règlement, qui concerne le règlement. A zell ouc’h ar reiz, ouc’h ar réol. ’ ’ Régler, v. a. Tirer des lignés sur du papier, etc. Réolia. Part, réoliel. Réolenni. Part. et. J’ai réglé le papier, réoliet ou réolenncl eo ar paper gan-éñ.

Régler. Conduire, diriger suivant certaines règles. Reiza. Part. et. Reisia. Vart. reisiet. Réolia. Part. et. En Vannes, rcichein. C’est vous qui réglerez cela, c’houi eo a reizô ann drd-zé. Serégler sur… se former, se modeler, prendre pour modèle. Kéméroul ou tenna sJwuér diouc’h…En em skouéria war… Je me réglerai sur vous, kéméroud a rinn skouér diouzhoch, en em skouéria a rinn war-n-hoc’h. ’ Bègles. Voyez Menstrues.

Régloir, s. m. Outil pour régler ou marquer. Benvek da réolia, da réolenni. Réolier, m. Pl. ou. Réolenner, m. Pl. ou. Régnant, adj. Qui règne. A rén. Cette loi a été faite par le roi régnant, al lézen-zé azô bét gréai gañd ar roué a rén.. :z. !; ::’ ! Régnant. Qui domine. Dreist ar ré ail. Tréac’h. Penn. Le goût régnant, la mode régnante, ar c’hiz dreisl ar ré ail, ar c’hiz tréac’h, ar penn kiz. L’opinion régnante, ar gréden dreisl ar ré ail, ar gréden dréac’h, ar penn kréden.

Règne, s. m. Gouvernement, administration d’un royaume par un roi. Le temps pendant lequel un prince règne. Mérérez, m. Rén ou rénadur, m. Son règne n’a pas été long, né kétbél hir hé vérérez, hé rénadur. Nous sommes actuellement sous le règne de Charles X, émomb bréma dindân rén Charles dékved enn hanô.

Règne. Pouvoir, empire. Galloud, m. Béli, f. Aolrouniez, f. Son règne est passé, tréméned eo hé c’halloud, hévéli, hé aolrouniez. Règne. Crédit, vogue, réputation. IJrûdvàd, f. Hanô mdd, m. Il n’est plus en règne, en vogue, néma mui ébrûd-vàd, é hanô-mdd. Régner, v. n. Régir, gouverner un état avec titre de roi. Rcna ou réni, et, par abus, rén. Part, rénet. Bléña. Part. et. Sluria. Part. sluriet. Il n’a pas régné longtemps, n’en deûz két rénet ou sluriet pell.

Régner. Etre en crédit, en vogue, à la mode. Béza é brüd-vdd, é hanô-mdd. Il y a

ioiJ. REG 683

longtemps qu’il règne, qu’il est en vogue, pell-zô éma é brûd-vàd, é hanô mdd. Régner. Dominer. Guurc’hémenni, et, par abus, gourc’hémenn. Part. et. Aolrounia. Part. aolrouniel II règne sur tous ses frères, gourc’hémenni ou aolrounia a ra war héholl vreù-’ deûr.

Régner. S’étendre. Moñd war héd ou xcar léd.. En em héda. En em léda. La galerie règne le long de la maison, ar poñdalez a ia war héd ann ti.

Regonfler, v. n. Il se dit d’un fluide qui s’enfle et s’élève quand il est arrêté par quelque obstacle. Chouéza. Part. et. Le vent a fait regonfler la mer, ann avel é deûz lékéad ar môr da c’houéza.

Regorgement, s. m. Action de regorger. Ce qui est regorgé. Skuladur, m. Fennadur, m. Fellradur, ra.

Regorger, v. n. Déborder, s’épancher hors de ses bornes. Skula ou fenna ou fellra dreist. Il regorge de tout, skula ou fenna a ra gant pép Ira.

Regorger. Avoir en grande abondance. Kaoud é founn. Founna. Part et. Pula. Part. et. Kaouga. Part. et. Il regorge de richesses, founna ou kaouga a ra a vadou. Faire regorger, obliger de rendre, de restituer. Lakaal ou rédiada zisteûrel. Je le ferai regorger, hé lakaal ou hé rédia a riiin da zis-^ teûrel.

Regocter, V. a. Goûter de nouveau. Tañva a-névez. Astañva. Part. et. Regrat, s. m. Vente à petite mesure, à petit poids_. Gwerz ou gwerzidigez gant fcûr bihan, gant poéz bihan.* Ragach, m. Regratter, v. a. Gratter de nouveau. Skraba a~névez. Rimia a-névez. Asskraba. Part. et. Regratter, v. n. Vendre à petite mesure, à petit poids. Gwerzagañt feûr bihan, gant poéz bihan. * Ragacha. Part. et.

Reghattier, s. ra. Celui qui vend à petite mesure, à petit poids. Néb a werz gant feûr bihan, gant poéz bihan. * Ragacher, m. Pl. ien.

Regret, s. m. Déplaisir, douleur d’avoir perdu un bien qu’on possédait ou d’avoir manqué celui qu’on aurait pu acquérir. Repentir, déplaisir d’avoir fait ou de n’avoir pas fait quelque chose. Keûz, m. En Vannes, ké. Glac’har, fJe n’ai pas de regret de ce que j’ai fait, n’em eûzkéd a geûz ou a c’hlac’har eûz arpéz em eûz gréât.

A regret, avec répugnance. Gant keûz. Gant glac’har. Gañd hrûg. Gañd érez. Avoir regret, regretter, se repentir. Kaoul keûz. Kaoul glac’har. Keùzia. Part, kcùziel. En emc’hlac’hari. Il en a du regret, keûz en deûz eûz a gemeñt-sé, en em c’hlac’hari a ra gant kémeñl-sé.

Reguets. Lamentations, plaintes, doléances. Klemvanou, m. pi. Kcinvanou, m. pi. Gwélvanou, f. pi. Hirvoudou, m. pi Enlendez-vous ses regrets ? ha klévoud a rit-hu hé glemvanou, hé hirvoudou’f