Page:Pastoret - Ordonnances des rois de France de la troisième race, tome 15.djvu/277

La bibliothèque libre.
Cette page n’a pas encore été corrigée

ip’4 Ordonnances des Rois de France

ecclesiasticarum tuâ auctoritate, studemus et volumus ; et id quidem tantà volu-Louis XI, mus animo propensiori, quant d nobis regnum Franciœ florens et bello vacuum le ^ Novem tuetur ^eus 61 Prott&t- Omnibus itaque victimis potiorem obedientiam intelligentes, 2 i46°V as s ensi sumus his quœ tuo nomine nobis aperta sunt : ipsam scilicet pragmaticam sanctionem tibi mceqke sedi esse infensam (a), ut pote quoe in seditione et schismatis tempore, atque per seditionem, sectionisque à tua sede figwtam, nata sit’ et qua, dum tibi, à quo sacra leges oriuntur et manant, qttantamltpet eripit authoritatem, omne jus et omnem legem dissolvit. Illud enim exoritur quod idem consiliarius noster nomine tua Sanctitatis astruxit, ut, dum per pragmaticam ipsam summa in ecclesia tua sedis ,authoritas minuitur, dum pralatis in regno nostro quoddam

  • per illam licentia templum per illam * pr astruitur, dum congruens unitas ad alia regna conpas

an* formitosquc tolli videtur, abroganda sit ipsa pragmatica, pellendaque à nostro regno : h matronam, H. quippe qua adversus tuam sedem, ecclesiarum omnium matremb,ab inferioribuspree-C

  • latis lata sit, tanquam ut Scriptura loquitur : Quomodo, si elevetur virga contra

« qui, H. C. levantem se, aut baculusc utique lignum est ! Qtia quidem, beatissime Pater, licet T. c . M. B. pltrique docti homines confiitare niterentur atque diluere multèque nos dehortarentur abrogare sanctionem ipsam, te tamen principem totius ecclesiœ, te antistitem sacrorum, te Dominici gregis pastorem profitemur et scimus, teque jubentem sequimur, tibi

  • injungimur, et beatissimi Petri cathedra consentimus et jungimur d. Itaque, sicut mandasti, prag-
      • C* matteam ipsam à nostro regno, nostroque Viennensi Delfinatti, et omni ditione

, nostra, per praesentes pellimus , dejicimus, stirpititsqtie abrogamus ; et quam et qualem, ante pragmaticae ipsius editionem, circa ecclesiarum, beneficiorum, aliarumque rerum spiritualium dispositionem, censuram, moderationem, in regno nostro omnique ditione nostra tui. prodecessores, Martinus V et Eugenius IV, Romani • adjutorio, U.C. Pontifices, habebant et exercebant, talem eamdemque nostro adjutorie, beatissimo Petra , tibique ipsius successori, reddimus, praestamus et restituimus cum summo imperio, cum judicio libero, cum potestate non coarctata ; tu enim, citm scias quid aurhoritate divinitus tibi traditâ possis, quas pro regni nostri et ecclesiarum in f opportunum, eo tranquillitate postulabimus non négligés res necessarias, poterisque semper quod{ H*^tDelphinatu, optimumfiurit judicare. Utere igitur deinceps in regno nostro gpotestate tuâ, ut T.Ch. voles, atque illam exerce : nam, ut hominum membra, nulla contentione, capite uno atque una mente ducuntur , sic tuis sacris decretis ecclesiœ prœlati in regno nostro et Delfinatu consonantiam et obeditntiam plenam refundent. Qjibd si forte obnitenmr aliqui aut reclamabunt, ttùs in verbo regio pollicemur tttœ Beatitudini atque promittimus exequi facere tua mandata , omni appellationis aut oppositionis obstaculo prorsus excluso ; eosqtie qui tibi contumaces fuerint, pro tuo jussu comhDatæ, H.c. primemus et refrenabimus. Datum h Turonis, sub magno sigillo nostro, die xxvi ; mensis Novembris, anno Domini mcccclxi, et regni nostri primo. ’Sicsignatum.-ftr Per Regem in suo consilio ’ (b).

Regem, in suo con¬

silio. J. Bourrü.

Duplicata. Vita. NOTES.

(a) La pragmatique sanction avoit reconnu obedire tenetur ht hts quapertinent adfidem, &c. le principe établi par les conciles, qu’ils te- Elle condamne tous ceux, quels qu’ils soient, nqient leur puissance de Dieu, et que le Pape et sans exception, qui oseroient agir ou proméme leur étoit soumis. Elle nomme leurs noncer contre la décision d’un concile, décrets, saluberrima decreta, spiritu Deipromul- (b) Nous avons dit. que la pragmatique gata. Elle caractérise l’autorité de ces assem- ne continua pas moins d’être observée ; quelblées par ces mots dont elles- mêmes se ques complaisances momentanées des princes servoient dans leurs propres actes : Ecclesiam pour les Papes n’empêchèrent pas qu’elle ne militantem representans,potestatem à Christo ha- fût toujours regardée comme une loi ée bens immediate ; cui quilibet cujuscumque statûs, l’Eglise et de l’Etat. Les Parlemens ne cesconditionis vel dignitatis, etiamsi Papalis existât, sèrent de lui reconnoître ce caractère ; et T. Ch.