pollices lata : ita dicti (Festo testante) quod parietibus, trabibusque assideant. AL. Bretter oder Dilen B. Eeken Ribben GAL. Membrures de bois fendu ou scie ITAL. Tauole, o trauicelli H. Vigones, o tablas cortadas
Asses assamenta Plin. axes, sectiles tabulæ, planeæ Plin. σανίδεϛ, σανιδώματα. AL. Bratter, Dilen, Laden, Brugel, Bruckladen B. Deelen, Plancken, Bladen, Berderen GAL. Planches, bois de fente, membrures, membrures de sciage ITAL. Asseri, pianche H. Entabladuras
Astragalus Vitru Torulus veluti torques, qui baccis plerumque scalpitur. ἀστράγαλοϛ.
Atrium Varr Primus in ædes aditus, oecus Vitru. In atrio vult Seruius olim fuisse culinam, vnde a fumi nigrore nominis ratio. αὐλαία, πρὀαυλον, πρόδομοϛ, aliis μεσαύλιον & περιστῶον. ac recte quidem, sed in ijs ædibus, quæ aulam aut porticum ante atrium habebant. AL. Ein Saal B. Een sale GAL. La sale ITAL. Sala H. Sala
Auiarium Columel. cokortalium auium stabulum Varroni. ὀρνιθὼν, ὀρνιθοτροφεῖον. AL. Vogelhausz oder Keffig H. Voghelhuys, een keuie GAL. Voliere, mue ITAL. Luoco da tener vccelli & volatili H. Lugar donde se crian aues
Balneum Cicer. balneæ Eid. βαλανεῖον. balineum Plauto. AL. Bad, Badstuben B. Bat, bædstoue GAL. Bain ITAL. Bagno B. Banno
Basis Ipsa spira quæd scapo subijcitur, hæc stylobatæ imponitur. βῆλοϛ, βάσιϛ, βάθρον, χρητίϛ Pindaro. AL. Der Fusz von der Sauwl B. De Voet van de Colomne GAL. Soubassement ITAL. Base H. El pie de la columna
Bubile Colum. nam bouile dictio mionus Latina est. βούσταθμον, βουαύλιον, βούστασιϛ βουστάχη. AL. Rindernstall Kustall B. Ossenstal, koestal GAL. Estable a boeufs & vaches ITAL. Stalla di boui & vacche H. Establo de los bueyes & de las vaccas
Cæmentum Cic Lapis rudis, non cæsus. xάλικ Thucyd. AL. Schopstein, Bruchstein B. Onghehouwen Steen, rouwe Steen GAL. Blocaille, moillon ITAL. Recalci H. Cimiento
Calcaria fornax Plin. ἰπνόϛ. AL. Kalckofen, Brennofen B. Kalckouen
Calx Plin. ferumen cæmentorum Eidem. χονία, ἂσβεστοϛ. AL. Kalch B. Calck GAL. Chaux ITAL. Calce H. Cal
Calx harenato lita quæ & intrita, qua opus structile compingitur. lapides veteres. B. Beslagen Calck, Beslach
Calx vda lap. antiq, dicitur, qua dealbatur paries. B. Witsel
Calx viua τίτανοϛ, ζῶσα ἂσβεστοϛ Cassiano. AL. Raucher oder vngeleschter Kalck B. Ongebluste Calck GAL. Chaux viue ITAL. Calce viua ITAL. Cal porregar
Caminus Cicer. spitamentium Plin. fumarium Nar. insumibulum aliis. χάπνη Nazianz. χαπνοδόxη, χαπνοδοxεῖον. ἀνὀπαια Hom.ἢγουν ὀπή ἡ εν μέσω| τῆϛ ὀροφῆϛ δἰ ἦϛ ὁ χαπνόϛ ἐχπηδα=|. AL. Rauchloch, Kamin B. Schauwe, schoorsteen, cafcoen Flandris GAL. Cheminee ITAL. Camino H. Cheminea
Canterij Vitru. Tigna tecti oblonga a columine ad imum tectum pertingentia, quæ si iusto longiora sint, suggrundam constituunt. AL. Tachrafen, Tram, Tillbaum B. Dacksparren, Caprauens GAL. Chantiers, ou cheurons ITAL. Canthieri H. Perchas
Capreoli Vitru. Ligna vtrimque proclinata, quæ canterios sustinent. B. Veeren
Carceres Cic. loucus vnde euqi ad cursum emittelbantur, vel cursores vnde ἱππαφέσειϛ nominat Halicarnasseus. άφετηρίαν ajli : βαλβίϛ etiam dicitur, & βατήρ, γραμμή quoque Polluci, quod is locus certa nota lineave distinctus esset.
Cardines Vitru. Extremæ partes capreolorum aut tignorum quæ in cauum induitur. Gallis cardo vocatur, le tenon, vt cauum ipsum, la mortaise.
Cardo Virg. quo ianua mouetur, quasi cor ianuæ, ἐπισπαστήρ Suidæ, στρόφιγκ, εἰ ρεθύρη Hom. ὀρσοθύρη, θαιρόϛ Polluci, γίγγλυμοϛ Galeno. Thurangel. B. Een Herre,Gehinge oft Henxele GAL. Le gond d’vne porte, le piuot d’vn huis ITAL. Gardine H. Quicio sobre que se buelue la puerta
Carnarium Colum : vbi caro salita, fumove durata suspenditur. AL. Fleischgaden, da man das eingesaltzen oder im Rauch gedoreet Fleisch auffhengt B. Dærmen t’ghesouten oft t’geroockt vleesch ophanget GAL. Ou on pend la chair salee ou enfume ITAL. Lugat para metter la carne ensalada y enfumada
Caryatides Vitru, Sigilla consimilia Atlantibus, sed muliebrispecie, a Caria Laconiæ vt cum Pausania Athenæus : siue a Carya Peloponnensi oppido, quod Vitruuius sentit : vel a nuce arbore, quæ χαρύα, quam virginum chorius ibi metu ruinæ conscenderint, vt Lut atius voluit. χαρυάτιδεϛ Athenæo. AL. Weibsbilder vnder die Balcken B. Portanten in Vrouwen ghedænte GAL. Figures de femmes portans les modillons ITAL. Caryati di femine H. Figuras de mugeres pare sostener las vigas
Caseale Colum. Locus in villa vbi confici8untur aut exprimuntur casei.
Castellum Vitru. Aquæ tymano egestæ conceptaculum. B. Den back
Catadromus Suet. (decursorium sunt qui appellant) Locus vbi imaginario prælio equis concurritur : quod Troiam ludere nonnullis dicunt.
χατάδρομοϛ. AL. Thurnirplatz, Lauff oder Stechplats B. Tornoy plætse GAL. Lieu poui iouster ITAL. Luoco di giostra H. Lugar do se tornea. Porro apud Suetonium in Nerone, sunt decti viri qui existimant cantadromum dici extentum funem, per querm funambulus edito de loco decurrat
Catillus Paulo Iuriscons. Molæ superior lapis. ὂνοϛ Hesych. B. De looper GAL. Le dessus du moulin ITAL. Maciguo sorano H. Muela de encima
Canædium Plin. Iun. cauum ædium Varr. Locus sub dio vacuus inter domus atrium αὐλή. Athenæo. quod is locus vento peruius atque per flatilis ante locupletum ædes : vnde & nomen aulæ magnatum ædificiis adoptatum esse auguror : non multum tamen hinc discrepare videtur hyparthri siue subdialis nomenclatura, nisi forte illud sit discrimen, quod cauædium habeat compluuia. hyparthrum non habeat. quod ipsum peritioribus & in architecturæ cognitione versatioribus excutiendum relinquo. AL. Ein Hof B. Het hof GAL. La court a l’entree d’vne maison ITAL. La corte H. Corte
Cauea Cicer. οἰχίσχοϛ Philostrato, πέταυρον, Suidæ, οἴχημα, οἰχίδιον, οἰχημάτιον. Domuncula seu carcer auicularum. AL. Kefin, Kefe B. Een ghiole oft keuie, couwe, vogeicouwe GAL. Cage ITAL. Gabbia H. Iaula
Cauea Virg. Area theatri in meditullio, vbi populi consessus erat, teste Seruio. θεωρητήριον. AL. Der Boden im Schamplaty, da das gemein Volkck sityet vnd yuschawet B. Het onderste, dær hanneken all man stæt, oft sit en kijcht GAL. Le bas du theatre ITAL. Il fondo o il piano del theatro H. Talanquera
Chondrocopium farreum non male fortassis : vbi far frangitur : & alica sit. xονδροχοπεῖον. Poll. AL. Darinn mann Dinckel Korn mahlet B. Gotterye, gortmeulen
Clathri vel clathra Colum, cancelli Cic. Ferramenta, lignave reticulato textu, quibus fenestræ muniuntur, sepiunturque, χάγχελλοι, δίχτυα Salomonis interpreti, veluti reticula, χιγχλίδεϛ. AL. Gatter, Schrenck, Spangen B. Tralien oft dgheerden GAL. Barreaux, treillis ITAL. Cancelli H. Rexas o verjas para çerrar o aportar
Clauis χλοἰϛ, βαλανάγρα, eô quod obicem velut persequtur. ὂτι τήν βάλανον ἀγρεὐει, vt Thucyd. schol. videtur. AL. Schlussel B. Sleutel GAL. Clef ITAL. Chiaue H. Llaue
Clepsammidion sicto vocabulo ad imitationem clepszdræ, cuius hoc seculo vsus exoleuit : machinula vitrea, quæ defluxu arenæ aut puluisculi e contusis ouorum testis comparati, statum temporis interuallum designat, χλεyαμμίδιον, ab arenæ furto. AL. Ein Sandtvhr B. Ene santlooper GAL. Vn horologe a sablon ITAL. Vn horologio a poluere, o d’atena H. Vn relox de arena
Coagmenta alterna Vitru. cum cubilia laterum lapidumve alternant, nunc in longum, nunc in latus, ἐπάλληλοι συστάσειϛ. AL. Verwechselte Steinlagen B. Gheschæckierde Nesten
Coaxatio Vitr. coassatio, opus axibus constans, hoc est, sectilibus tabulis : nempe tabulatum. nam axes transuersis trgnis impositi sola contignationum informant. ὐπερῶ|ον, χατήλιy ἰχρίωμα. AL. Bunne, Soller B. Solder GAL. Planchier, estage ITAL. Solaro H. Entabladmiento
Cochlea per quam clauiculatim striatam prælum spiratim attollitur, & vicissim demittitur in torculari, vectiariis ergatam versantibus. χοxλίαϛ. AL. Drotten Spindelt B. Spilte GAL. La viy de la presse ITAL. Il stilo o la vida del torcol H. El albo de la prensa
Cochlea cochlis, scalæ cochlides, Scalæ in gyrum ascensiles. χοxλίαϛ, χοxλἰϛ, χοxλίδιον Strab. χλίμακ ἑλιχτή. Athenæo AL. Ein Schnech, ein rundt Stagen B. Een wendeltrap GAL. Viz a monter ITAL. Scala a babaluxa, caracho, garagoso, lamaga H. Caracol
Coenaculum Varro. Superior domus pars ad quam cochlide aut scalis ascendebatur, vbi antiquit us coenabatur. ἑστιατόριον Plutarch. δειπνωτήριον, ἀνώγεων, ὑπερῶ|ον. AL. Ein ober Gemach, Stuben, oder Saal, ein oberlust Sall B. Een oppercamer, oft sale om te eten GAL. Chamdbre haute ou sale, ou on soupe ITAL. Cenaculo, o sala ad alto per cenare H. Sobrado o sala alta para cenar
Coenatio Colum. Hanc volunt esse inferiore in loco, vt coenaculum in superiore. θοινητήριον. AL. Nidergemach oder Stuben, Nidersaal B. Neercamer oft sale GAL. Salette, parloir ITAL. Sale di basso, saletta H. Sala baxa para cenar.
Coenatio laqueata yαλιδωτόν θοινητήριον. AL. Gewelbte Stuben, gewelbder Saal B. Ghewelfde eetsale GAL. Saldette lambrissee ITAL. Sala fatta in volto H. Sala labrada de çaquicames
Colliquiæ siue colliciæ Festo, Cauæ tegulæ, per quas aqua defluit, siue canales, laminæ vel leuiter concauatæ, quæ defluam e tecto aquam cllicientes atque excipientes in angulis tecti cauædij, pluuias aquas deijciunt. AL. Wasserrunsz, Wasser Furhen B. Gooten GAL. Goutieres
Columbaria Vitru. Cubilia asserum vel tignorum, vbi sedent asseres. ὀπαί. B. Nestend dær de Ribben in Lluyten oft liggen
Columbaria Vitru. Foramina per quæ aqua tympano excepta effluit.
Columbarium Columell. περιστερεὼν, περιστεροτροφεῖον. AL. Taubenhausz B. Een duyfhuys, eenduyuencot GAL. Coulombier ITAL. Colombaio H. Palomar
Columbarium Varr. Loculamentum singulis columbarum partibus deputatum, AL. Tauben Nast oder hol B. Duyuenest G. Bou-