Page:Michelet - OC, Histoire de France, t. 1.djvu/508

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
450
HISTOIRE DE FRANCE

sancto Dei servitio secundum Dei præceptum et secundum sponsionem suam pleniter conservare studeat secundum intellectum et vires suas ; quia ipse domnus imperator non omnibus singulariter necessariam potest exhibere curam. » Capilul. anni 806, ibid. 677. « Cupiditas in bonam partem potest accipi et in malam. In bonam juxta apostolum, etc. — Avaritia est alienas res appetere, et adeptas nulli largiri. Et juxta apostolum, hæc est radix omnium malorum. Turpe lucrum exercent qui per varias circumventiones lucrandi causâ inhoneste res quaslibet congregare decertant. »


143 — page 270Les livres Carolins contre l’adoration des images…

Carol. libr. I, c. xxi. « Solus igitur Deus colendus, solus adorandus, solus glorificandus est, de quo per prophetam dicitur : exaltatum est nomen ejus solius, etc. »


144 — page 271… son fils Louis ayant restitué toutes les spoliations de Pepin…

Je crois qu’il faut entendre ainsi cette dilapidation du domaine que Charlemagne reprocha à son fils. Ce domaine avait dû se former de toutes les violences de la conquête. Le caractère scrupuleux de Louis, et les réparations qu’il fit plus tard à d’autres nations maltraitées par les Francs, autorisent à interpréter ainsi sa conduite en Aquitaine. Voici le texte de l’historien contemporain : « In tantum largus, ut antea nec in antiquis libris nec in modernis temporibus auditum est, ut villas regias quæ erant et avi et tritavi (Pepin et Charles-Martel), fidelibus suis tradidit eas in possessiones sempiternas… Fecit enim hoc diu tempore. » Theganus, de gestis Ludov. Pii, c. xix, ap. Scr. Fr. VI, 78.


145 — page 273« L’Empereur assemble des hommes en Gaule, en Germanie… »

Annal. Franc, ad ann. 810, ap. Scr. Fr. V, 59. « Nuntium accepit classem cc navium de Nortmannia Frisiam appulisse… Missis in omnes circumquaque regiones ad congregandum exercitum nuntiis… » — Ibid., ad ann. 809. « Cumque ad hoc per Galliam atque Germaniam homines congregasset… »


146 — page 273« Le roi des Northmans, Godfried, etc… »

Eginh. in Kar. M., c. xiv. « Godefridus adeo vanâ spe inflatus erat, ut totius sibi Germaniæ promitteret potestatem, etc. » — V. aussi Annal. Franc, ap. Scr. Fr. V, 57, Hermann. Contract., ibid. 366.