Page:Michelet - OC, Histoire de France, t. 1.djvu/513

La bibliothèque libre.
Cette page a été validée par deux contributeurs.
455
APPENDICE

les mutins. — « Quos postea ad judicium adductos, cum omnes juris censores filiique imperatoris judicio legali, tanquam reos majestatis, decernerent capitali sententià feriri, nullum ex eis permisit occidi. » — Voy. aussi Annal. Bertinian., ibid. 193.


161 — page 282… l’empereur se voyant abandonné, etc…

Thegan., c. xlii. « Dicens : Ite ad filios meos. Nolo ut ullus propter me vitam aut membra dimittat. Illi infusi lacrymis recedebant ab eo. »


162 — page 284Ebbon, l’un de ces fils de serfs, etc…

Thegan., c. xliv. « Hebo Remensis episcopus, qui erat ex originalium servorum stirpe… O qualem remunerationem reddidisti ei. Vestivit te purpurâ et pallio, et tu eum induisti cilicio… Patres tui fuerunt pastores caprarum, non consiliarii principum !… Sed tentatio piissimi principis… sicut et patientia beati Job. Qui beato Job insultabant, reges fuisse leguntur ; qui istum vero affligebant, legales servi ejus erant ac patrum suorum. — Omnes enim episcopi molesti fuerunt ei, et maxime hi quos ex servili condilione honoratos habebat, cum his qui ex barbaris nationibus ad hoc fastigium perducti sunt. » — Id., c. xx : « Jamdudum illa pessima consuetudo erat, ut ex vilissimis servis summi pontifices fierent, et hoc non prohibuit… » Puis vient une longue invective contre les parvenus.


163 — page 285, noteTous se trouvaient d’accord…

Nithardi historiæ, l. I, c. iv, ap. Scr. Fr. VII, 12. « Occurrebat universæ plebi verecundia et pœnitudo, quod bis imperatorem dimiserant. » — C. v : « Franci, eo quod imperatorem bis reliquerant, pœnitudine correpti ; ad defectionem impelli dedignati sunt. » — Tous les peuples revenaient à Louis : « Gregatim populi tam Franciæ quam Burgundiæ, necnon Aquitaniæ sed et Germaniæ coeuntes, calamitatis querelis de imperatoris infortunio querebantur, etc. » Astronom. c. xlix.


164 — page 285Wala… « un homme de discorde… »

Acta SS. ord. S. Bened., sec. iv, p. 453 : « Virum rixæ virumque discordiæ se progenitum frequenter ingemuerit. » — Pascase Radbert, auteur de la vie de Wala, qui écrivait sous Louis-le-Débonnaire et sous son fils Charles-le-Chauve, crut prudent de déguiser ses personnages sous des noms supposés. Wala s’appelle Arsenius ; Adhalard, Antonius ; Louis-le-Débonnaire, Justinianus ; Judith,