Page:Michelet - OC, Histoire de France, t. 1.djvu/515

La bibliothèque libre.
Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
457
APPENDICE

169 — page 293Charles-le-Chauve qui ressemblait à Bernard…

Thegan., c. xxxvi. « Impii… dixerunt Judith reginam violatam esse à duce Bernhardo. » — Vita venerab. Walæ, ap. Scr. Fr. VI, 289. — Agobardi Apolog., ibid., 248. — Ariberti Narratio, ap. Scr. Fr. VII, 286 : « Et os ejus mire ferebat, naturâ adulterium maternum prodente. »


170 — page 293Pepin n’avait pas hésité à appeler les Sarrasins, les Normands…

Annal. Bertin, ap. Scr. Fr. VII, 66. Chronic. S. Benigni Divion., ibid. 229. — Translat. S. Vincent, 353. « Nortmanni… a Pippino conducti mercimoniis, pariter cum eo ad obsidendam Tolosam adventaverant. »


171 — page 296Les moines avaient demandé à Louis-le-Débonnaire, etc…

Nithard., l. I, c. iii. « Percontari… si respublica ei restitueretur, an eam erigere ac fovere vellet, maximeque cultum divinum. »

Les évêques interrogent de même Charles-le-Chauve, etc… Nithard, l. IV, c. i. « Palam ilios percontati sunt… an secundum Dei voluntatem regere voluissent. Respondentibus… se velle… aiunt : Et auctoritate divinâ ut illud suscipiatis, et secundum Dei voluntatem illud regatis monemus, hortamur atque præcipimus. »

Plus tard les évêques sont d’avis que la paix règne entre les trois frères. Nithard, ibid., c. iii. « Solito more, ad episcopos sacerdotesque rem referunt. Quibus cum undique ut pax inter illos fieret melius videretur, consentiunt, legatos convocant, postulata concedunt. »


172 — page 297Le Capitulaire d’Épernay, etc…

C’est par erreur qu’un historien récent a dit que ce pouvoir avait été conféré aux évêques exclusivement. Baluz., t. II, p. 31, Capitul. Sparnac. ann. 846, art. 20. « Missos ex utroque ordine… mittatis… »

Le Capitulaire de Kiersy, etc. Capitul. Car. Calvi ; ap Scr. Fr. VII, 630. « Ut unusquisque presbyter imbreviet in suâ parrochiâ omnes malefactores, etc., et eos extra ecclesiam faciat… Si se emendare noluerint, ad episcopi præsentiam perducantur. »


173 — page 299La plainte de Charles-le-Chauve contre Venilon, etc…

Baluz., Capitul., ann. 859, p. 127. — Hincmar dit plus tard